13.10.2017   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 345/91

Εισηγητής:

ο κ. Etele BARÁTH

1.1.

Η ΕΟΚΕ εκφράζει την απογοήτευσή της για την ανακοίνωση με τίτλο «Επόμενα βήματα για ένα βιώσιμο ευρωπαϊκό μέλλον», καθώς δίνει την εντύπωση ότι όλοι οι βασικοί στόχοι και οι απαιτήσεις του θεματολογίου 2030 των Ηνωμένων Εθνών για τη βιώσιμη ανάπτυξη έχουν ήδη καλυφθεί και αντιμετωπίζονται από τις υφιστάμενες πολιτικές της ΕΕ. Η ανακοίνωση δεν εισάγει στις πολιτικές της ΕΕ τη μεταβολή των προτύπων που επιφέρει το θεματολόγιο του 2030 προς ένα νέο αναπτυξιακό μοντέλο, βιωσιμότερο από οικονομική σκοπιά, με λιγότερους αποκλεισμούς από κοινωνική σκοπιά και μακροπρόθεσμα πιο αειφόρο από περιβαλλοντική σκοπιά. Όπως επισημαίνεται από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πολιτικής Στρατηγικής (1), καθώς και στις προηγούμενες γνωμοδοτήσεις της ΕΟΚΕ, η ανωτέρω μεταβολή των προτύπων κρίνεται επειγόντως απαραίτητη προκειμένου να υλοποιηθούν σωστά στην ΕΕ οι 17 στόχοι βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ), λαμβανομένων υπόψη των αυξανόμενων κοινωνικών ανισοτήτων και των αυξανόμενων ποσοστών ανεργίας στην Ευρώπη, καθώς και το μη βιώσιμο περιβαλλοντικό αποτύπωμα της οικονομίας της.

1.2.

Η ΕΟΚΕ επικροτούσε ανέκαθεν την ηγετική στάση της Επιτροπής κατά τη δημιουργία του θεματολογίου 2030 των Ηνωμένων Εθνών για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Τώρα που οι 17 στόχοι βιώσιμης ανάπτυξης πρέπει να τεθούν σε εφαρμογή, η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι απουσιάζει μια αντίστοιχη πραγματική ηγετική στάση από την ΕΕ, καθώς δεν έχει παρουσιάσει έναν φιλόδοξο χάρτη πορείας για την ανάληψη δράσης σχετικά με την υλοποίηση των ΣΒΑ με χρονικό ορίζοντα το 2030 ούτε έχει επιδείξει τη βούλησή της να προβεί σε κριτική αναθεώρηση και τροποποίηση των υφιστάμενων πολιτικών της.

1.3.

Μέχρι στιγμής, το θεματολόγιο 2030 δεν έχει αξιοποιηθεί ως ευκαιρία για την εκπόνηση ενός νέου, προορατικού, μετασχηματιστικού και θετικού αφηγήματος για την Ευρώπη, όπως ζήτησαν η ΕΟΚΕ, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και πολλές φωνές από την κοινωνία των πολιτών: ενός νέου οράματος μιας πιο βιώσιμης και χωρίς κοινωνικούς αποκλεισμούς Ευρώπης, που ωφελεί τους πολίτες της και δεν αφήνει κανέναν πίσω· ενός προοδευτικού οράματος που θα εδράζεται στις αξίες οι οποίες έχουν καταστήσει την Ευρώπη ένα επιτυχημένο πρότυπο: αλληλεγγύη και ανθρώπινα δικαιώματα, κοινωνική δικαιοσύνη και ισότητα, δημοκρατία και συμμετοχή, επιχειρηματικότητα, καθώς και περιβαλλοντική ευθύνη. Ούτε η Λευκή Βίβλος της Επιτροπής για το μέλλον της Ευρώπης ούτε η Δήλωση της Ρώμης με την ευκαιρία της 60ής επετείου της ΕΕ αναγνωρίζουν επαρκώς την αξία της ευρωπαϊκής βιώσιμης ανάπτυξης για τους ευρωπαίους πολίτες.

1.4.

Η ΕΟΚΕ εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι η Επιτροπή δεν έχει δρομολογήσει συμμετοχική διαδικασία για τη θέσπιση γενικής και ολοκληρωμένης στρατηγικής για μια βιώσιμη Ευρώπη με ορίζοντα το 2030 και πέραν αυτού. Η στρατηγική αυτή είναι απαραίτητη προκειμένου να διασφαλιστεί ο αναγκαίος μακροπρόθεσμος χρονικός ορίζοντας, ο συντονισμός των πολιτικών και η συνεκτική υλοποίηση του θεματολογίου 2030 των Ηνωμένων Εθνών. Θα πρέπει να αποτελεί μέρος ενός νέου, ενιαίου μακροπρόθεσμου στρατηγικού πλαισίου πολιτικής για την περίοδο μετά το 2020.

1.5.

Η ΕΟΚΕ εκφράζει την ανησυχία της για την έλλειψη συντονισμού μεταξύ της ΕΕ και των κρατών μελών κατά την εφαρμογή του θεματολογίου 2030. Η προαναφερθείσα γενική στρατηγική θα πρέπει να χρησιμεύσει ως κοινό πλαίσιο συντονισμένης δράσης.

1.6.

Η ΕΟΚΕ επικροτεί το έργο που έχει επιτελέσει η Επιτροπή όσον αφορά τον εντοπισμό της πιθανής συμβολής των δέκα προτεραιοτήτων της Επιτροπής στην εφαρμογή του θεματολογίου 2030. Εντούτοις, η ΕΟΚΕ τονίζει ότι η χαρτογράφηση των πολιτικών της ΕΕ σύμφωνα με τους ΣΒΑ πρέπει να συμπληρωθεί με μια εις βάθος ανάλυση των πραγματικών ελλείψεων που υφίστανται επί του παρόντος στην ΕΕ όσον αφορά την εφαρμογή των ΣΒΑ. Μόνο μια εκτίμηση της πραγματικής κατάστασης θα επιτρέψει στην ΕΕ να εντοπίσει τομείς στους οποίους απαιτείται προκαταρκτική δράση και να εξετάσει με κριτικό πνεύμα την αποτελεσματικότητα των σημερινών πολιτικών της ΕΕ όσον αφορά την εφαρμογή των ΣΒΑ.

1.7.

Η ΕΟΚΕ επικροτεί την απόφαση της Επιτροπής να δημιουργήσει μια πολυσυλλεκτική πλατφόρμα για την εφαρμογή των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης στην ΕΕ (2). Η ΕΟΚΕ επισημαίνει την ανάγκη να διασφαλιστεί ότι οι μη κυβερνητικοί φορείς είναι σε θέση να συνεργαστούν με θεσμικούς αντιπροσώπους στην εν λόγω πλατφόρμα επί ίσοις όροις προκειμένου να μεταδοθεί η πολυσυλλεκτική προσέγγιση του θεματολογίου 2030 των Ηνωμένων Εθνών στην πολιτική της ΕΕ για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Στην πλατφόρμα πρέπει να συμμετέχει ευρύ φάσμα μη κυβερνητικών φορέων καθ’ όλη τη διάρκεια της εφαρμογής των ΣΒΑ στην ΕΕ, από τον σχεδιασμό νέων πολιτικών πρωτοβουλιών, μακροπρόθεσμων στρατηγικών και δραστηριοτήτων αύξησης της ευαισθητοποίησης, μέχρι την αναθεώρηση και την παρακολούθηση της υλοποίησης των πολιτικών και την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών. Η πλατφόρμα θα πρέπει επίσης να διευκολύνει την πολυμερή συνεργασία και τις εταιρικές σχέσεις. Η ΕΟΚΕ θα υποστηρίξει το έργο της πλατφόρμας διορίζοντας ένα μέλος που θα εκπροσωπεί την ΕΟΚΕ στην πλατφόρμα και θα παρέχει εμπειρογνωμοσύνη, αλλά και διευκολύνοντας την προσέγγιση της κοινωνίας των πολιτών και συνεισφέροντας με άλλες δραστηριότητες.

1.8.

Όσον αφορά την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης, η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο μετά το 2020 πρέπει να ευθυγραμμιστεί με τις προτεραιότητες της βιώσιμης ανάπτυξης στην ΕΕ. Θα πρέπει να αυξήσει σημαντικά το ποσοστό των ιδίων πόρων και εσόδων και να καταστήσει την εφαρμογή αποτελεσματικότερη και αποδοτικότερη.

1.9.

Κατά την άποψη της ΕΟΚΕ, είναι απαραίτητο να οριστούν, εκτός από τον γενικώς αποδεκτό δείκτη ΑΕγχΠ ο οποίος έχει αποδειχθεί πρόσφορος μέχρι στιγμής, άλλοι πρόσθετοι δείκτες οι οποίοι θα είναι σε θέση να μετρήσουν όχι μόνο την οικονομική ανάπτυξη αλλά και τις επιπτώσεις και τα αποτελέσματά της ως προς την ευημερία των πολιτών και το περιβάλλον (3), δεδομένου ότι η βιωσιμότητα της επιθυμητής αναπτυξιακής διαδικασίας ως το 2030 μπορεί να εξασφαλιστεί μόνο με τη διασφάλιση και την παρακολούθηση των πολύπλοκων αλλαγών σε κοινωνικό και σε περιβαλλοντικό επίπεδο.

2.1.

Με το θεματολόγιο 2030 των Ηνωμένων Εθνών για τη βιώσιμη ανάπτυξη, οι παγκόσμιοι ηγέτες συμφώνησαν το 2015 σε ένα πρωτόγνωρα ευρύ σχέδιο δράσης για την εξάλειψη της φτώχειας, την προστασία του πλανήτη, τη διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την εξασφάλιση της ευημερίας για όλους. Οι 17 στόχοι βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ) για το 2030 απαιτούν μετασχηματιστικές αλλαγές από όλες τις χώρες, τόσο τις αναπτυσσόμενες όσο και τις ανεπτυγμένες.

2.2.

Βάσει του αποτελέσματος πολλών διασκέψεων, το 2016 η ΕΟΚΕ καθόρισε τις συστάσεις της για την υλοποίηση του θεματολογίου του 2030 στην ΕΕ με ένα σύνολο τριών γνωμοδοτήσεων (4).

2.3.

Μέσω της ανακοίνωσης «Επόμενα βήματα για ένα βιώσιμο ευρωπαϊκό μέλλον» (5), η Επιτροπή παρέθεσε την προσέγγιση που προτείνει για την υλοποίηση του θεματολογίου του 2030 στο πλαίσιο των εσωτερικών και εξωτερικών πολιτικών της ΕΕ. Η ανακοίνωση συνοδευόταν από πλήθος εγγράφων, και πιο συγκεκριμένα μια ανακοίνωση για μια νέα Ευρωπαϊκή Κοινή Αντίληψη για την Ανάπτυξη και μια ανακοίνωση σχετικά με μια ανανεωμένη εταιρική σχέση με τις χώρες της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού. Η ΕΟΚΕ κατέθεσε συγκεκριμένα τις απόψεις της επί των ανωτέρω ανακοινώσεων σε χωριστές γνωμοδοτήσεις (6).

3.1.

Σύμφωνα με την εισαγωγή της ανακοίνωσης, η ΕΕ έχει δεσμευτεί πλήρως να πρωτοστατήσει στην υλοποίηση του θεματολογίου 2030 (7).

3.2.

Ωστόσο, η Επιτροπή δεν ανταποκρίθηκε στην πρόκληση αναλαμβάνοντας ηγετικό ρόλο και παρουσιάζοντας έναν φιλόδοξο οδικό χάρτη για την εφαρμογή των ΣΒΑ.

3.3.

Η ανακοίνωση δεν επιτυγχάνει τον στόχο της, όπως ορίζεται στο πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής για το 2016, να παρουσιάσει «μια νέα προσέγγιση στο ζήτημα της εξασφάλισης της οικονομικής ανάπτυξης και της κοινωνικής και περιβαλλοντικής αειφορίας της Ευρώπης μετά το 2020, και της υλοποίησης των ΣΒΑ στις εσωτερικές και εξωτερικές πολιτικές της ΕΕ κατά τρόπο ολοκληρωμένο».

3.4.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση, η απάντηση της ΕΕ στο θεματολόγιο 2030 περιλαμβάνει δύο προσεγγίσεις: την πλήρη ενσωμάτωση των ΣΒΑ στις τρέχουσες πολιτικές της ΕΕ και τον προβληματισμό σχετικά με τη μακροπρόθεσμη εφαρμογή των ΣΒΑ μετά το 2020.

3.5.

Η ΕΟΚΕ αναγνωρίζει τις προσπάθειες της Επιτροπής, όπως αντικατοπτρίζονται στην παρούσα ανακοίνωση, να συνδέσει τους ΣΒΑ με τις τρέχουσες πολιτικές της ΕΕ και τις δέκα προτεραιότητες εργασίας της Επιτροπής. Ωστόσο, η ανακοίνωση επικεντρώνεται υπερβολικά στην τρέχουσα δραστηριότητα των πολιτικών της ΕΕ. Η Επιτροπή δεν αντιλαμβάνεται το θεματολόγιο 2030 ως πρόσκληση για κριτική εξέταση και αλλαγή των πολιτικών της. Η ανακοίνωση δεν αντικατοπτρίζει τη μεταβολή των προτύπων που συνεπάγονται οι ΣΒΑ (8): ένα νέο αναπτυξιακό μοντέλο, βιωσιμότερο από οικονομική σκοπιά, με λιγότερους αποκλεισμούς από κοινωνική σκοπιά και μακροπρόθεσμα πιο αειφόρο από περιβαλλοντική σκοπιά, όπου οι πόροι του πλανήτη θα μοιράζονται δίκαια μεταξύ του αυξανόμενου παγκοσμίου πληθυσμού (9).

3.6.

Μέχρι στιγμής, ούτε η Επιτροπή ούτε το Συμβούλιο δεν έχουν αξιοποιήσει το θεματολόγιο 2030 ως ευκαιρία για την εκπόνηση ενός νέου, προορατικού, μετασχηματιστικού και θετικού αφηγήματος για την Ευρώπη, όπως ζήτησαν η ΕΟΚΕ, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (10) και πολλές φωνές από την κοινωνία των πολιτών, ή ενός νέου οράματος μιας πιο βιώσιμης και χωρίς κοινωνικούς αποκλεισμούς Ευρώπης, προς όφελος των πολιτών της και που δεν αφήνει κανέναν πίσω. (11) Ούτε η Λευκή Βίβλος της Επιτροπής για το μέλλον της Ευρώπης ούτε η Δήλωση της Ρώμης που ενέκριναν οι ηγέτες των 27 κρατών μελών, η Επιτροπή, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με την ευκαιρία της 60ής επετείου της ΕΕ αντικατοπτρίζουν επαρκώς την αξία της μακροπρόθεσμης βιώσιμης ανάπτυξης για τους Ευρωπαίους πολίτες και την ανάγκη μιας ενωμένης Ευρώπης για την υλοποίησή της.

3.7.

Επιπλέον, η ανακοίνωση δεν παρέχει το επειγόντως αναγκαίο πλαίσιο για μελλοντική δράση όσον αφορά την εφαρμογή του θεματολογίου 2030. Μέχρι στιγμής, η Επιτροπή δεν σχεδιάζει να δρομολογήσει συμμετοχική διαδικασία για τη θέσπιση γενικής και ολοκληρωμένης στρατηγικής για μια βιώσιμη Ευρώπη με ορίζοντα το 2030 και πέραν αυτού, όπως έχει ζητήσει η ΕΟΚΕ (12). Επί του παρόντος, τα στρατηγικά πλαίσια της Ευρώπης λειτουργούν με ορίζοντα το 2020. Αυτό είναι απαράδεκτο, όχι μόνον επειδή το θεματολόγιο των Ηνωμένων Εθνών αναγνωρίζει ως χρονικό ορίζοντα το 2030 και την ακόμη πιο μακροπρόθεσμη προοπτική της συμφωνίας για το κλίμα του Παρισιού, αλλά και λαμβάνοντας υπόψη τη διάρκεια των διαδικασιών οικονομικού και κοινωνικού εκσυγχρονισμού. Πρέπει να δημιουργηθεί μια ενιαία γενική στρατηγική για την περίοδο μετά το 2020, η οποία θα συνδυάζει τις δέκα προτεραιότητες εργασίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τη στρατηγική «Ευρώπη 2020» με τις επτά εμβληματικές πρωτοβουλίες της και τους 11 θεματικούς στόχους της πολιτικής συνοχής της ΕΕ, αλλά και θα ενσωματώνει τα πολυετή δημοσιονομικά πλαίσια μετά το 2020.

3.8.

Η Επιτροπή δεν εφαρμόζει πλήρως την πολυμερή προσέγγιση που καθορίζεται στο θεματολόγιο του 2030. Σε αντίθεση με τη διαδικασία που οδήγησε στην έγκριση του θεματολογίου 2030, η προσέγγιση της Επιτροπής μέχρι στιγμής δεν ήταν πολύ διαφανής και χωρίς αποκλεισμούς.

4.1.1.

Η εν λόγω καταγραφή φαίνεται να είναι μια απλή απαρίθμηση εγγράφων: πρόκειται για μια συλλογή πολιτικών της ΕΕ που εξετάζουν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο ζητήματα που σχετίζονται με τους 17 ΣΒΑ. Η άσκηση καταγραφής δεν αντικατοπτρίζει επαρκώς τις πραγματικότητες της Ευρώπης. Δεν δικαιολογεί το συμπέρασμα της Επιτροπής ότι και οι 17 ΣΒΑ καλύπτονται μέσω ευρωπαϊκής δράσης, δεδομένου ότι δεν έχει γίνει αξιολόγηση ως προς το εάν οι πολιτικές αυτές είναι πράγματι αποτελεσματικές ή υπονομεύονται από άλλα αντικρουόμενα μέτρα. Για παράδειγμα: η στρατηγική «ΕΕ 2020» θεωρείται ότι καλύπτει τους ΣΒΑ για τη φτώχεια και την ανισότητα, δεν υπάρχει, ωστόσο, καμία αναφορά στο γεγονός ότι οι σχετικοί πρωταρχικοί στόχοι της στρατηγικής «ΕΕ 2020» δεν πρόκειται να επιτευχθούν.

4.1.2.

Ως εκ τούτου, η χαρτογράφηση των πολιτικών της ΕΕ πρέπει να συμπληρωθεί με λεπτομερή ανάλυση των ελλείψεων προκειμένου να εκτιμηθεί η πραγματική θέση της ΕΕ όσον αφορά την εφαρμογή των ΣΒΑ. (13) Μόνο με την εκτίμηση της πραγματικής κατάστασης θα μπορέσουν οι ευρωπαϊκοί φορείς χάραξης πολιτικής να προσδιορίσουν τις σωστές προτεραιότητες για την εφαρμογή των ΣΒΑ. Τα συμπεράσματα που συνάγει η Επιτροπή από την άσκηση καταγραφής στερούνται αξιοπιστίας και δεν βασίζονται σε γεγονότα.

4.1.3.

Μαζί με την ανακοίνωση, η Eurostat δημοσίευσε μια πρώτη στατιστική επισκόπηση της τρέχουσας κατάστασης στα κράτη μέλη της ΕΕ όσον αφορά τους ΣΒΑ (14). Ωστόσο, η Επιτροπή δεν επιχείρησε καν να δημιουργήσει τους αναγκαίους δεσμούς μεταξύ της άσκησης χαρτογράφησης, των στατιστικών στοιχείων και του προσδιορισμού των πολιτικών προτεραιοτήτων για την εφαρμογή των ΣΒΑ.

4.1.4.

Η ΕΟΚΕ ελπίζει ότι η καθιέρωση ενός πλήρους πλαισίου παρακολούθησης της εφαρμογής των ΣΒΑ στην ΕΕ θα επιτρέψει την υιοθέτηση μιας προσέγγισης περισσότερο βασισμένης στα γεγονότα όσον αφορά τον εντοπισμό των κύριων ελλείψεων και προκλήσεων για την ΕΕ σε σχέση με το θεματολόγιο του 2030.

4.1.5.

Όπως έχει ήδη επισημάνει η ΕΟΚΕ, οι τομείς στους οποίους η ΕΕ πρέπει να κάνει ό,τι περισσότερο μπορεί προκειμένου να επιτευχθούν οι ΣΒΑ είναι η μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματός της και η δημιουργία μιας Ευρώπης με λιγότερους κοινωνικούς αποκλεισμούς: ΣΒΑ 12 (βιώσιμη κατανάλωση και παραγωγή), ΣΒΑ 13 (δράση για το κλίμα), ΣΒΑ 14 και 15 (συντήρηση των οικοσυστημάτων), ΣΒΑ 2 (βιώσιμη γεωργία), ΣΒΑ 9 (επενδύσεις σε υποδομές και καινοτομία), ΣΒΑ 10 (μείωση των ανισοτήτων), ΣΒΑ 8 (αξιοπρεπής εργασία και απασχόληση), ΣΒΑ 1 (μείωση της φτώχειας), ΣΒΑ 5 (ισότητα των φύλων), ΣΒΑ 4 (εκπαίδευση) (15).

4.2.1.

Η ανακοίνωση καταδεικνύει πώς οι δέκα προτεραιότητες εργασίας της Επιτροπής μπορούν να συμβάλουν στην εφαρμογή των ΣΒΑ. Εντούτοις, η Επιτροπή θα έπρεπε επίσης να έχει το θάρρος να αναθεωρήσει/προσαρμόσει τις προτεραιότητες εργασίας της, εάν αυτό χρειάζεται, προκειμένου να αξιοποιήσει πλήρως τις ενδεχόμενες συνέργειες κατά το έργο της εφαρμογής των ΣΒΑ.

4.2.2.

Κατά την άποψη της ΕΟΚΕ, θα πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη προσοχή στην πολιτιστική διάσταση της βιώσιμης ανάπτυξης και στον ρόλο της ανακοίνωσης όσον αφορά την προώθηση του θεματολογίου του 2030.

4.3.1.

Η ΕΟΚΕ συνιστά τον καθορισμό πλαισίου διακυβέρνησης και συντονισμού συμπληρωματικά με τη μακροπρόθεσμη στρατηγική για την εφαρμογή του θεματολογίου του 2030 προκειμένου να διασφαλιστεί η συνοχή μεταξύ των κεντρικών και αποκεντρωμένων μέτρων, καθώς και να εξασφαλιστεί η συμμετοχή της οργανωμένης κοινωνίας πολιτών σε εθνικό και σε περιφερειακό επίπεδο.

4.3.2.

Το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο θα πρέπει να εξελιχθεί σε μέσο κάθετου και πολυεπίπεδου συντονισμού όσον αφορά την εφαρμογή των ΣΒΑ στα κράτη μέλη (16). Δυστυχώς, η Επιτροπή δεν αξιοποιεί στην ανακοίνωσή της τη δυνατότητα περαιτέρω ανάπτυξης του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου προς αυτήν την κατεύθυνση.

4.3.3.

Η ΕΟΚΕ κρίνει ότι, αν και από το 2010 η αειφόρος ανάπτυξη ενσωματώθηκε στη στρατηγική «Ευρώπη 2020», δεν έχει επιτευχθεί συνοχή μεταξύ των οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών στόχων. Πρέπει να ενισχυθούν οι μηχανισμοί που διασφαλίζουν τη συνοχή της πολιτικής για την αειφόρο ανάπτυξη.

4.3.4.

Η ΕΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για την πιο ολοκληρωμένη προσέγγιση που διαπιστώνεται στη νέα διάρθρωση της Επιτροπής και για τον συντονιστικό ρόλο του Πρώτου αντιπροέδρου όσον αφορά την προώθηση του έργου για την υλοποίηση των ΣΒΑ. Ωστόσο, οι συντονιστικές μονάδες εντός της Επιτροπής θα πρέπει να διαθέτουν επαρκείς δυνατότητες για την προώθηση των εν λόγω διαδικασιών με την κατάλληλη δυναμική.

4.3.5.

Εναπόκειται στους ηγέτες της ΕΕ να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες καλύτερης διακυβέρνησης, να ενισχύσουν τη διαχείριση, να κατανοήσουν τη σημασία της οριζόντιας μεθόδου συντονισμού που στοχεύει στη βελτίωση των αλληλεπιδράσεων και, ενδεχομένως, να μεταβιβάσουν τον έλεγχο στους κοινωνικοοικονομικούς φορείς κατά τη διάρκεια της φάσης προετοιμασίας, έτσι ώστε να καταστεί η «συμμετοχή» αποτελεσματικότερη. Μόνο τότε θα μπορέσουν να επωφεληθούν από τις εξαιρετικές λανθάνουσες δυνάμεις που θα αναδυθούν κατά τη διάρκεια της διαδικασίας υλοποίησης.

4.3.6.

Η ανακοίνωση της Επιτροπής δεν εξετάζει δυστυχώς το ζήτημα του τρόπου αναγνώρισης και βελτίωσης αυτής της διαδικασίας.

4.4.1.

Η καθιέρωση του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου μετά το 2020 πρέπει να χρησιμοποιηθεί ως ευκαιρία για να ευθυγραμμιστεί η δαπάνη των κονδυλίων της ΕΕ με την υλοποίηση των προτεραιοτήτων της αειφόρου ανάπτυξης στην ΕΕ.

4.4.2.

Η ΕΟΚΕ συμφωνεί ότι η ΕΕ θα πρέπει να αναπτύξει περαιτέρω το χρηματοοικονομικό της σύστημα στήριξης το οποίο θα βελτιώνει τις οικονομικές επιδόσεις σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, και θα προάγει το κοινό καλό, λαμβάνοντας ταυτόχρονα υπόψη τις απαιτήσεις περί βιωσιμότητας. Η οικονομική ευημερία θα πρέπει να αποτελέσει την οικονομική βάση των ΣΒΑ, αλλά θα πρέπει να θεσπιστούν κανόνες που θα επιβάλλουν την υλοποίηση των κοινωνικών και περιβαλλοντικών στόχων. Η ΕΟΚΕ εκτιμά ότι η μεταρρύθμιση του ευρωπαϊκού φορολογικού συστήματος θα μπορούσε να εδραιώσει την αύξηση των δημοσιονομικών πόρων και να ενθαρρύνει την καλύτερη υλοποίηση του θεματολογίου 2030.

4.4.3.

Η Επιτροπή δίνει ιδιαίτερη έμφαση στα ζητήματα που σχετίζονται με τη βιώσιμη χρηματοδότηση. Ιδιαίτερης σημασίας κατά την άποψη της ΕΟΚΕ είναι η ανάγκη δημιουργίας του κατάλληλου πλαισίου συνθηκών για ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις προκειμένου να καταστούν δυνατές οι μαζικές μακροπρόθεσμες επενδύσεις στον τομέα του εκσυγχρονισμού των υποδομών και της καινοτομίας που απαιτούνται για τη διευκόλυνση της μετάβασης σε μια βιωσιμότερη οικονομία (17).

4.5.1.

Η ΕΟΚΕ εκτιμά την πρόθεση της Επιτροπής να διενεργεί λεπτομερή τακτική παρακολούθηση των ΣΒΑ στο πλαίσιο της ΕΕ με βάση το διευρυμένο φάσμα διαδικασιών διαρκούς παρακολούθησης που πραγματοποιούνται στην Επιτροπή, τους οργανισμούς, την ΕΥΕΔ και τα κράτη μέλη. Ελλείπουν, ωστόσο, συγκεκριμένες πληροφορίες σχετικά με τη μορφή του εν λόγω συστήματος παρακολούθησης.

4.5.2.

Η ΕΟΚΕ επικροτεί το έργο της ESTAT (Eurostat) σχετικά με το σύνολο των δεικτών για την παρακολούθηση της εφαρμογής των ΣΒΑ στην ΕΕ. Η ΕΟΚΕ τονίζει ότι οι αποφάσεις σχετικά με την παρακολούθηση και ιδίως τον σχεδιασμό των δεικτών έχουν ουσιαστικές πολιτικές επιπτώσεις. Συνεπώς, πρέπει να συζητηθεί η συνεχής ανάπτυξη των δεικτών και να ζητηθεί η γνώμη της κοινωνίας των πολιτών κατά τρόπο διαφανή.

4.5.3.

Η ΕΟΚΕ αναμένει ότι, ύστερα από τη δημοσίευση τακτικής έκθεσης παρακολούθησης των ΣΒΑ από την ESTAT και την παροχή επαρκούς προθεσμίας που θα επιτρέπει στις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών να διαβουλεύονται με τις εκλογικές τους περιφέρειες, θα πραγματοποιηθεί διάλογος μέσω της πολυσυλλεκτικής πλατφόρμας σχετικά με τα συμπεράσματα που προκύπτουν από τη διαδικασία παρακολούθησης και τα αναγκαία μέτρα επανεξέτασης της πολιτικής.

4.5.4.

Διάφορες μελέτες της ΕΟΚΕ επιβεβαίωσαν την άποψη ότι είναι απαραίτητο να οριστεί, εκτός από τον γενικώς αποδεκτό δείκτη ΑΕγχΠ ο οποίος έχει αποδειχθεί πρόσφορος μέχρι στιγμής, ένας πρόσθετος δείκτης ο οποίος θα είναι σε θέση να αποτυπώνει όχι μόνο την οικονομική ανάπτυξη αλλά και τις επιπτώσεις και τα αποτελέσματά της (ακαθάριστο εγχώριο αποτέλεσμα), Η παρακολούθηση της επιθυμητής αναπτυξιακής διαδικασίας με ορίζοντα το 2030 πρέπει να βασίζεται σε ένα σύνθετο σύνολο οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών δεικτών (18).

4.5.5.

Το πλαίσιο παρακολούθησης θα πρέπει επίσης να συνδέεται με το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο.

4.5.6.

Το θεματολόγιο του 2030 απαιτεί από τις κυβερνήσεις να θεσπίσουν πλαίσιο για την παρακολούθηση και την αξιολόγηση, συγκροτώντας έτσι εργαλεία για τον πλήρη κύκλο πολιτικής που αφορά τη στρατηγική λήψης αποφάσεων, την υλοποίηση, την παρακολούθηση και την αναθεώρηση των στρατηγικών. Το στάδιο της αναθεώρησης δεν ελήφθη υπόψη στην ανακοίνωση. Ο λόγος για αυτό μπορεί να είναι το γεγονός ότι απουσιάζει μια γενική στρατηγική και ένα σχέδιο δράσης για την εφαρμογή των ΣΒΑ, τα οποία θα μπορούσαν να αναθεωρούνται τακτικά.

4.6.1.

Οι ΣΒΑ είναι ένα πολυμερές θεματολόγιο. Δεν θα υλοποιηθούν παρά μόνον εάν η κοινωνία των πολιτών, οι επιχειρήσεις, τα συνδικάτα, οι τοπικές κοινότητες και άλλοι φορείς αναλάβουν ενεργό ρόλο και ενστερνιστούν το εγχείρημα. Μηχανισμοί συμμετοχικής διακυβέρνησης πρέπει να διασφαλίζουν ότι η κοινωνία των πολιτών συμμετέχει σε όλα τα επίπεδα: από το τοπικό και εθνικό επίπεδο έως το ευρωπαϊκό και το επίπεδο των Ηνωμένων Εθνών. Οι ΣΒΑ απαιτούν τα θεσμικά όργανα και οι ενδιαφερόμενοι φορείς να συνεργάζονται με ολοκληρωμένο τρόπο σε διάφορους τομείς.

4.6.2.

Σε μια πρόσφατη απόφαση, η Επιτροπή δημιούργησε μια πολυσυλλεκτική πλατφόρμα για την υλοποίηση των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης στην ΕΕ (19). Η ΕΟΚΕ επικροτεί το νέο σχέδιο και είναι διατεθειμένη να βοηθήσει στην επιτυχία της πλατφόρμας.

4.6.3.

Εντούτοις, η ΕΟΚΕ εκφράζει την απογοήτευσή της διότι η Επιτροπή, στην ανακοίνωσή της, δεν ανταποκρίθηκε στην πρόταση της ΕΟΚΕ για τη δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού φόρουμ για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ούτε και στις συστάσεις της σχετικά με τον τρόπο σχεδιασμού του εν λόγω φόρουμ (20) οι οποίες βασίστηκαν στα αποτελέσματα παρουσιάσεων σχετικά με το προτεινόμενο φόρουμ που έγιναν σε συνέδρια, ομάδες εργασίας του Συμβουλίου, στην Επιτροπή και σε διαβουλεύσεις με τους ενδιαφερομένους, όπου οι συμμετέχοντες εξέφρασαν την υποστήριξή τους για το φόρουμ.

4.7.

Η ΕΟΚΕ εκτιμά το γεγονός ότι η Επιτροπή, στην απόφασή της για τη δημιουργία της πολυσυλλεκτικής πλατφόρμας, διεύρυνε τα καθήκοντα της πλατφόρμας όσον αφορά την παρακολούθηση της εφαρμογής των ΣΒΑ και την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και συμπεριέλαβε έναν συμβουλευτικό ρόλο για τους εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών στο πλαίσιο των εργασιών προβληματισμού σχετικά με τη μακροπρόθεσμη εφαρμογή των ΣΒΑ, διασφαλίζοντας επίσης τη συμμετοχή τους στην παρακολούθηση και αναθεώρηση των πολιτικών υλοποίησης. Η πλατφόρμα θα πρέπει επίσης να διευκολύνει την πολυμερή συνεργασία και τις εταιρικές σχέσεις. Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι αυτό το είδος συμμετοχικής πλατφόρμας θα πρέπει να διαδραματίζει καίριο ρόλο σε ένα νέο είδος ευρωπαϊκής διακυβέρνησης, το οποίο θα πρέπει να χαρακτηρίζεται από ευρεία συμμετοχή.