EUR-Lex Access to European Union law

Back to EUR-Lex homepage

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 52005AE0131

Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής σχετικά με την «Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την πιστοποίηση του προσωπικού οδήγησης μηχανών έλξης και συρμών στο σιδηροδρομικό δίκτυο της Κοινότητας»COM(2004) 142 τελικό– 2004/0048 (COD)

ΕΕ C 221 της 8.9.2005, p. 64–70 (ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, IT, LV, LT, HU, NL, PL, PT, SK, SL, FI, SV)

8.9.2005   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 221/64


Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής σχετικά με την «Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την πιστοποίηση του προσωπικού οδήγησης μηχανών έλξης και συρμών στο σιδηροδρομικό δίκτυο της Κοινότητας»

COM(2004) 142 τελικό– 2004/0048 (COD)

(2005/C 221/14)

Στις 28 Απριλίου 2004, το Συμβούλιο αποφάσισε, σύμφωνα με το άρθρο 71 της Συνθήκης περί ιδρύσεως των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, να ζητήσει τη γνωμοδότησης τη Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής για την ανωτέρω πρόταση.

Το ειδικευμένο τμήμα «Μεταφορές, ενέργεια, υποδομές, κοινωνία της πληροφορίας», στο οποίο ανατέθηκε η προετοιμασία των σχετικών εργασιών, υιοθέτησε τη γνωμοδότησή του στις 17 Ιανουαρίου 2005 με εισηγητή τον κ. CHAGAS.

Κατά την 414η σύνοδο ολομέλειάς της, (συνεδρίαση της 9ης Φεβρουαρίου 2005) η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή υιοθέτησε με 127 ψήφους υπέρ, 25 ψήφους κατά και 26 αποχές την ακόλουθη γνωμοδότηση:

1.   Εισαγωγή

1.1

Η παρούσα πρόταση οδηγίας για την πιστοποίηση του προσωπικού οδήγησης μηχανών έλξης αποτελεί τμήμα της επονομαζόμενης τρίτης δέσμης μέτρων για τις σιδηροδρομικές μεταφορές, που εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 3 Μαρτίου 2004. Τα περαιτέρω στοιχεία είναι:

Τροποποίηση της οδηγίας 91/440/ΕΟΚ: Ελευθέρωση των διεθνών σιδηροδρομικών μεταφορών (COM(2004)139 τελικό)

Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των επιβατών των διεθνών σιδηροδρομικών γραμμών (COM(2004) 143 τελικό)

Πρόταση κανονισμού για τους όρους αποζημίωσης των υπηρεσιών σιδηροδρομικών εμπορευματικών μεταφορών, τις συμβατικές απαιτήσεις ποιότητας και τις ποιοτικές προδιαγραφές (COM(2004)144 τελικό),

καθώς και

Ανακοίνωση της Επιτροπής για τη συνέχιση της ολοκλήρωσης του ευρωπαϊκού σιδηροδρομικού συστήματος: η τρίτη δέσμη μέτρων για τις σιδηροδρομικές μεταφορές (COM(2004)140)·

Έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής σχετικά με το σταδιακό άνοιγμα της αγοράς για τη διεθνή σιδηροδρομική μεταφορά επιβατών (SEC(2004) 236).

1.2

Η αποκαλούμενη πρώτη δέσμη μέτρων για τις σιδηροδρομικές μεταφορές (γνωστή και ως «δέσμη μέτρων υποδομής», τέθηκε σε ισχύ στις 15 Μαρτίου 2001 και έπρεπε να μεταφερθεί στο εθνικό δίκαιο έως τις 15 Μαρτίου 2003. Περιέχει τα ακόλουθα στοιχεία:

Τροποποίηση της οδηγίας 91/440/ EΟΚ: μεταξύ άλλων την ελεύθερη πρόσβαση στην αγορά για τις διεθνείς εμπορευματικές μεταφορές στο διευρωπαϊκό εμπορευματικό σιδηροδρομικό δίκτυο έως τις 15 Μαρτίου 2003 και την ελευθέρωση του συνόλου των διεθνών σιδηροδρομικών εμπορευματικών μεταφορών έως τις 15 Μαρτίου 2008· (1)

Επέκταση του πεδίου εφαρμογής όσον αφορά τη ευρωπαϊκή χορήγηση αδείας για τις σιδηροδρομικές επιχειρήσεις (Τροποποίηση της οδηγίας 95/18/EΚ)· (2)

Εναρμόνιση των διατάξεων σχετικά με την κατανομή της χωρητικότητας των σιδηροδρομικών υποδομών και τις χρεώσεις για τη χρήση σιδηροδρομικής υποδομής, καθώς και με την πιστοποίηση ασφαλείας (Αντικαθιστά την οδηγία 95/19/EΚ) (3).

1.3

Τον Οκτώβριο του 2003, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προσέφυγε στο Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων κατά 9 κρατών μελών, λόγω παράλειψης κοινοποίησης της μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο της πρώτης δέσμης μέτρων για τις σιδηροδρομικές μεταφορές. Έως το Μάιο του 2004, εκκρεμούσε η κοινοποίηση πέντε χωρών, ενώ δύο κράτη μέλη προέβησαν σε μερική μεταφορά των μέτρων στο εθνικό δίκαιο.

1.4

Η επονομαζόμενη Δεύτερη δέσμη μέτρων για τις σιδηροδρομικές μεταφορές δημοσιεύθηκε την 30η Απριλίου 2004 στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, ενώ θα πρέπει να μεταφερθεί στο εθνικό δίκαιο το αργότερο έως την 30η Απριλίου 2006. Σε αυτήν συμπεριλαμβάνονται τα εξής:

Τροποποίηση της οδηγίας 91/440/EΟΚ: Επίσπευση του ανοίγματος της ελεύθερης αγοράς για τις διεθνείς εμπορευματικές μεταφορές έως την 1η Ιανουαρίου 2006 και ελευθέρωση των εθνικών σιδηροδρομικών εμπορευματικών μεταφορών, συμπεριλαμβανομένων των ενδομεταφορών, από 1ης Ιανουαρίου 2007· (4)

Οδηγία για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων στην Κοινότητα· (5)

Κανονισμός σχετικά με τη σύσταση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Σιδηροδρόμων· (6)

Τροποποίηση των οδηγιών σχετικά με τη διαλειτουργικότητα του σιδηροδρομικού συστήματος μεγάλης ταχύτητας (RL 96/48/EΚ) και του συμβατικού σιδηροδρομικού συστήματος (RL 2001/16/EΚ). (7)

1.5

Η πρώτη και δεύτερη δέσμη μέτρων για τις σιδηροδρομικές μεταφορές διαμορφώνουν το νομοθετικό πλαίσιο για τη δημιουργία της εσωτερικής αγοράς στον τομέα των σιδηροδρομικών εμπορευματικών μεταφορών. Τα μέτρα περιλαμβάνουν το άνοιγμα της αγοράς, τη χορήγηση αδείας και την πιστοποίηση της ασφάλειας των σιδηροδρομικών μεταφορών, την πρόσβαση στις υποδομές και τον υπολογισμό των τελών εκμετάλλευσής τους, την καθιέρωση θεσμικού πλαισίου για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων καθώς και μέτρα για την αποκατάσταση της τεχνικής διαλειτουργικότητας του σιδηροδρομικού συστήματος.

1.6

Το νέο νομικό πλαίσιο επιβάλλει, καθώς επεσήμανε η ΕΟΚΕ σε γνωμοδότησή της σχετικά με τη δεύτερη δέσμη μέτρων για τις σιδηροδρομικές μεταφορές (8), την πλήρη αναδιοργάνωση του τομέα με τη σύσταση νέων αρχών και αρμοδιοτήτων.

1.7

Στο πλαίσιο αυτό, δεν ρυθμίζονται αρκούντως οι κοινωνικές διατάξεις που αφορούν την εξασφάλιση των επαγγελματικών προσόντων και τις συνθήκες εργασίας του προσωπικού με καθήκοντα που σχετίζονται με την ασφάλεια.

1.8

Στις 17 Ιανουαρίου 2004, οι ευρωπαίοι κοινωνικοί εταίροι στον σιδηροδρομικό τομέα, η Κοινότητα Ευρωπαϊκών Σιδηροδρόμων (CER) και η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Εργαζομένων στις Μεταφορές (ETF) υπέγραψαν δύο ευρωπαϊκές συνθήκες:

1)

Καθιέρωση ευρωπαϊκής αδείας μηχανοδηγού τραίνου διαμεθοριακών μεταφορών.

2)

Συμφωνία σχετικά με ορισμένες πτυχές των συνθηκών εργασίας του διακινούμενου προσωπικού αμαξοστοιχίας στις διαμεθοριακές μεταφορές.

1.9

Η παρούσα πρόταση οδηγίας για την πιστοποίηση του προσωπικού αμαξοστοιχίας απηχεί τη συμφωνία των κοινωνικών εταίρων για την καθιέρωση ευρωπαϊκής αδείας μηχανοδηγού τραίνου.

1.10

Η ΕΟΚΕ πληροφορήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι οι ευρωπαίοι κοινωνικοί εταίροι έχουν υποβάλει επισήμως αίτημα για απόφαση του Συμβουλίου, όσον αφορά τη συμφωνία για τις συνθήκες εργασίας (ανάπαυση και ωράρια). Η Επιτροπή εξετάζει επί του παρόντος το αίτημα αυτό.

2.   Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

2.1

H Επιτροπή αιτιολογεί την υποβολή του σχεδίου οδηγίας βάσει της ανάγκης βελτίωσης της διαλειτουργικότητας και της διοίκησης του προσωπικού αμαξοστοιχίας. Θα πρέπει να αποβεί πιο εύκολη η πιστοποίηση των σιδηροδρομικών επιχειρήσεων και ταυτόχρονα να διατηρηθεί υψηλό επίπεδο ασφάλειας και να εξασφαλιστούν οι όροι ελεύθερης κυκλοφορίας των εργαζομένων στον σιδηροδρομικό κλάδο.

2.2

Το σχέδιο οδηγίας επισημαίνει επίσης τους στόχους των ευρωπαίων κοινωνικών εταίρων, όπως είναι μεταξύ άλλων:

να εξασφαλισθεί υψηλό επίπεδο επαγγελματικών προσόντων του προσωπικού τρένου, ώστε να διατηρηθεί ή ακόμη και να αυξηθεί το επίπεδο ασφάλειας·

να μειωθεί ο κίνδυνος κοινωνικού «ντάμπιγκ».

2.3

Η Επιτροπή προτείνει την πιστοποίηση του επιφορτισμένου με την οδήγηση προσωπικού στη βάση των ενιαίων ευρωπαϊκών ελάχιστων προτύπων. Σύμφωνα με αυτά, θα πρέπει στη συνέχεια να χορηγηθεί πιστοποίηση στους μηχανοδηγούς των διαμεθοριακών δρομολογίων έως το 2010 και σε όλους τους υπόλοιπους μηχανοδηγούς των εθνικών δρομολογίων έως το 2015.

2.4

Σύμφωνα με τις πληροφορίες που παρέχει η Επιτροπή, σε πρώτη φάση θα πιστοποιηθούν περίπου 10 000 μηχανοδηγοί και στη συνέχεια, περίπου 200 000 μηχανοδηγοί στην Κοινότητα.

2.5

Επιπλέον, η Επιτροπή προτείνει την πιστοποίηση του προσωπικού το οποίο συμμετέχει έμμεσα στην οδήγηση μηχανών έλξης. Η πρόταση οδηγίας δεν περιέχει, ωστόσο, καμία ειδική διάταξη, κυρίως σχετικά με το επίπεδο επαγγελματικών προσόντων του λοιπού προσωπικού αμαξοστοιχίας. Θα πρέπει να ληφθούν υπόψη οι αρχές της οδηγίας. Σε μεταγενέστερο στάδιο, πρέπει να καθοριστούν τα επαγγελματικά προσόντα από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Σιδηροδρόμων ή στις Τεχνικές Προδιαγραφές Διαλειτουργικότητας.

2.6

Το σχέδιο οδηγίας προβλέπει την πιστοποίηση η οποία αποτελείται από δύο μέρη:

1)

την ευρωπαϊκή άδεια μηχανοδηγού, η οποία χορηγείται από τις αρμόδιες αρχές, είναι αναγνωρισμένη σε όλη την επικράτεια της ΕΕ, ανήκει στον οδηγό και ανταποκρίνεται στις βασικές απαιτήσεις και τα βασικά επαγγελματικά προσόντα·

2)

την εναρμονισμένη συμπληρωματική βεβαίωση, η οποία χορηγείται από τη σιδηροδρομική επιχείρηση, ανήκει σε αυτήν και ανταποκρίνεται στις ιδιαίτερες απαιτήσεις που έχει ή στην υποδομή.

2.7

Πρέπει να καθιερωθούν δύο μητρώα, από τις αρμόδιες αρχές και από τις σιδηροδρομικές επιχειρήσεις, στα οποία να καταχωρίζονται τα εκάστοτε προσόντα και η ανανέωσή τους καθώς και η αφαίρεση αδείας και οι τροποποιήσεις των αδειών και των εναρμονισμένων συμπληρωματικών βεβαιώσεων.

2.8

Προτείνονται δύο κατηγορίες μηχανοδηγών: (A) Μηχανοδηγοί για μηχανές ελιγμών και τρένα εργασιών, (B) Μηχανοδηγοί για τη μεταφορά προσώπων και (Γ) μηχανοδηγοί για τη μεταφορά εμπορευμάτων.

2.9

Το κατώτατο όριο ηλικίας είναι τα 20 έτη, ενώ σε εθνική κλίμακα προβλέπεται η δυνατότητα μείωσής του στα 18.

2.10

Το σχέδιο περιλαμβάνει διατάξεις για την τροποποίηση και την ανανέωση της αδείας οδήγησης και των εναρμονισμένων συμπληρωματικών βεβαιώσεων και τον περιοδικό έλεγχο των όρων σχετικά με την αφαίρεσή τους, συμπεριλαμβανόμενων των προσφυγών. Η πρόταση περιέχει διατάξεις για τον έλεγχο και τις κυρώσεις.

2.11

Η πρόταση περιέχει περαιτέρω διατάξεις σχετικά με την πρόσβαση στην εκπαίδευση, τις εξετάσεις και την αξιολόγηση της ποιότητας του εκπαιδευτικού συστήματος και της διαδικασίας.

2.12

Στο παράρτημα I περιγράφεται το κοινοτικό υπόδειγμα για την άδεια οδήγησης καθώς και τη συμπληρωματική βεβαίωση. Στα παραρτήματα II έως VII ορίζονται τα καθήκοντα, οι ιατρικές /ψυχολογικές προϋποθέσεις και τα επαγγελματικά προσόντα των μηχανοδηγών.

2.13

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Σιδηροδρόμων αναλαμβάνει να καταθέσει απολογισμό και να εξετάσει στα πλαίσια αυτά τη δυνατότητα χρήσης προγραμματισμένης κάρτας.

3.   Αξιολόγηση της πρότασης της Επιτροπής

3.1   Βασικές παρατηρήσεις

3.1.1

Η ΕΟΚΕ επιδοκιμάζει γενικά την πρόταση οδηγίας για πιστοποίηση του προσωπικού αμαξοστοιχίας.

3.1.2

Οι μηχανοδηγοί και το συνοδευτικό προσωπικό που είναι επιφορτισμένο με καθήκοντα ασφαλείας, φέρουν σημαντική ευθύνη για την ασφάλεια της μεταφοράς του προσωπικού, των επιβατών και των εμπορευμάτων. Σε μια ελεύθερη αγορά σιδηροδρόμων, οι ενιαίες προδιαγραφές πρέπει να εξασφαλίζουν υψηλό επίπεδο προσόντων.

3.1.3

Επιπλέον, οι εναρμονισμένες βασικές προδιαγραφές διευκολύνουν τη διαμεθοριακή απασχόληση του προσωπικού (9). Θα πρέπει, ωστόσο, να υπογραμμισθεί ότι τα διάφορα λειτουργικά συστήματα και οι προδιαγραφές ασφαλείας στα κράτη μέλη της Κοινότητας συνιστούν το μεγαλύτερο εμπόδιο για τη διαμεθοριακή απασχόληση των μηχανοδηγών, κάτι που προβλέπεται ότι θα συνεχιστεί για πολλά έτη ακόμη. Τα εν λόγω διαφορετικά συστήματα και οι διαφορετικές γλώσσες αποτελούν σημαντικές πρόσθετες απαιτήσεις για τα προσόντα του προσωπικού.

3.1.4

Η ΕΟΚΕ επισημαίνει ότι το υψηλό επίπεδο προσόντων εξυπηρετεί στη διατήρηση της αναγνώρισης και του κύρους του επαγγέλματος. Κάτι τέτοιο είναι αναγκαίο για ένα επάγγελμα με απωθητικό ωράριο εργασίας όπου η απασχόληση γίνεται ολοένα και πιο επισφαλής, ενώ ταυτόχρονα δημιουργούνται γραφεία πρόσκαιρης απασχόλησης. Στις οδικές μεταφορές και την εσωτερική ναυσιπλοΐα, οι επιχειρήσεις έχουν ήδη αρχίσει να διαμαρτύρονται για τις σημαντικές δυσχέρειες που αντιμετωπίζουν στην ανεύρεση προσωπικού. Η περικοπή των περιόδων κατάρτισης δεν θα πρέπει να αποτελεί στόχο της οδηγίας.

3.1.5

Οι παραδοσιακά αυτορρυθμιζόμενες σιδηροδρομικές επιχειρήσεις φέρουν την πλήρη ευθύνη για την κατάρτιση και το επίπεδο επαγγελματικών προσόντων του προσωπικού τρένου καθώς και για την ασφαλέστερη διεξαγωγή των δρομολογίων. Αυτό οδήγησε σε σημαντική βελτίωση των προσόντων του προσωπικού, καθιστώντας παράλληλα τους σιδηροδρόμους το ασφαλέστερο μέσο μεταφοράς.

3.1.6

Θα πρέπει να συνεκτιμηθεί το γεγονός ότι η παρούσα οδηγία αποσκοπεί στην αυξημένη κινητικότητα των μηχανοδηγών και στην άνευ διακρίσεων πρόσβαση σε εκπαιδευτικά ιδρύματα, χωρίς κάτι τέτοιο να ζημιώνει τη γενική ποιότητα της εκπαίδευσης ή να βαρύνει τους εργαζομένους με το κόστος της εκπαίδευσης.

3.2   Ειδικές διατάξεις

3.2.1   Πεδίο εφαρμογής και καθιέρωση της πιστοποίησης

3.2.1.1

Η ΕΟΚΕ στηρίζει τη σταδιακή καθιέρωση της πιστοποίησης για τις διεθνείς και εθνικές μεταφορές. Κάτι τέτοιο διευκολύνει το χρονοδιάγραμμα της επιχείρησης.

3.2.1.2

Ωστόσο, έκπληξη προξενεί ο χρονικός ορίζοντας που προβλέπεται: 2008 — 2010 για τις διαμεθοριακές μεταφορές και 2010 — 2015 για τους μηχανοδηγούς των εθνικών μεταφορών (Άρθρο 34). Στο πλαίσιο της ελευθέρωσης των διεθνών εμπορευματικών μεταφορών από το έτος 2003/2006 και των εθνικών εμπορευματικών μεταφορών από το έτος 2007, η πιστοποίηση των μηχανοδηγών θα έπρεπε να ξεκινήσει νωρίτερα.

3.2.1.3

Επιπλέον, η ΕΟΚΕ επιδοκιμάζει την πιστοποίηση του συνοδευτικού προσωπικού αμαξοστοιχίας. Το προσωπικό που εκτελεί καθήκοντα ασφαλείας διαδραματίζει σημαίνοντα ρόλο για το σύστημα ασφαλείας των σιδηροδρόμων. Εξάλλου ο προτεινόμενος ορισμός είναι δυσνόητος: «Κάθε συντελεστής εξαιρουμένου του μηχανοδηγού, ο οποίος είναι παρών στη μηχανή έλξης ή το τραίνο και συμμετέχει έμμεσα στην οδήγηση μηχανών έλξης και τραίνων,....» (Άρθρο 25). Θα ήταν προτιμότερο να γίνεται αναφορά στο υπόλοιπο προσωπικό που είναι επιφορτισμένο με καθήκοντα ασφάλειας. Η ΕΟΚΕ συνιστά να ορίζεται κάτι τέτοιο στην οδηγία, εφόσον τα καθήκοντα και τα απαιτούμενα προσόντα για την εν λόγω κατηγορία προσωπικού ρυθμίζονται στο παράρτημα της οδηγίας .

3.2.2   Κατηγορίες μηχανοδηγών

3.2.2.1

Προτείνονται τρεις «κατηγορίες για την χορήγηση αδείας οδήγησης» για τις μηχανές ελιγμών, τη μεταφορά προσώπων και τη μεταφορά εμπορευμάτων (Άρθρο 4.2). Η διάκριση ανάμεσα στη μεταφορά προσώπων και εμπορευμάτων δεν είναι πρακτική, και δεν υπάρχει ουσιαστικός λόγος για την ύπαρξή της. Η εκπαίδευση και η πραγματική άσκηση επαγγέλματος δε διακρίνονται. Οι γνώσεις για τις αντίστοιχες μηχανές έλξης πιστοποιούνται με ξεχωριστές βεβαιώσεις, ενώ συχνά χρησιμοποιούνται για τους ίδιους συρμούς. Αρκούν δύο κατηγορίες που να βασίζονται στις απαιτήσεις ασφάλειας: Αφενός, μηχανές έλξης που κινούνται σε κλειστή διαδρομή (σταθμοί σύνδεσης συρμών, εργοτάξια), και αφετέρου, μηχανές έλξης που κινούνται σε ανοικτή διαδρομή (μηχανοδηγοί βασικών γραμμών).

3.2.2.2

Επιπρόσθετα, η ΕΟΚΕ θεωρεί καταλληλότερο να αναγράφεται η κατηγορία του μηχανοδηγού στην άδεια οδήγησης, παρά στην εναρμονισμένη συμπληρωματική βεβαίωση.

3.2.3   Κατώτατη ηλικία και επαγγελματική εμπειρία

3.2.3.1

Η πρόταση οδηγίας ορίζει κατώτατη ηλικία τα 20 έτη, παρέχοντας τη δυνατότητα μείωσής της στα 18 έτη, εφόσον η ισχύς της αδείας περιορίζεται στην επικράτεια ενός κράτους μέλους (Άρθρο 8). Σε πολλά κράτη μέλη (10) ως κατώτατη ηλικία ορίζονται τα 21 έτη. Η οδηγία θα είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση του κατωτάτου ορίου ηλικίας, τουλάχιστον όσον αφορά τα διαμεθοριακά δρομολόγια.

3.2.3.2

Κατά την άποψη της ΕΟΚΕ, κατώτατο όριο ηλικίας θα έπρεπε να ορίζονται τα 21 έτη. Ακριβώς για τις διαμεθοριακές μεταφορές θα πρέπει να προβλέπονται αυστηρότερες απαιτήσεις και καλύτερα εκπαιδευμένο προσωπικό. Η απαίτηση περί κατώτατης ηλικίας συνάδει επίσης με την δυνατότητα χορήγησης άδειας σε μικρότερη ηλικία για την επικράτεια ενός κράτους μέλους.

3.2.3.3

Η ΕΟΚΕ θα επιδοκίμαζε, επίσης, την απόκτηση τριετούς επαγγελματικής πείρας στις βασικές εθνικές γραμμές για τους μηχανοδηγούς, πριν αυτοί αναλάβουν καθήκοντα μηχανοδηγού σε διεθνείς διαδρομές. Στο Άρθρο 10 προβλέπεται επίσης παρεμφερής διάταξη για τις εθνικές μεταφορές. Στην περίπτωση των σιδηροδρομικών επιχειρήσεων που προσφέρουν αποκλειστικά διεθνείς υπηρεσίες, η απαιτούμενη πείρα των μηχανοδηγών θα μπορούσε να αποκτάται σε συνεργασία με σιδηροδρομικές επιχειρήσεις που προσφέρουν υπηρεσίες σε εθνική κλίμακα.

3.2.4   Διάρθρωση της πιστοποίησης

3.2.4.1

Η Επιτροπή προτείνει μια διττή πιστοποίηση: Μια άδεια που να χορηγείται από τις αρμόδιες αρχές και να είναι αναγνωρισμένη σε ευρωπαϊκό επίπεδο και μια εναρμονισμένη βεβαίωση που εκδίδεται από την επιχείρηση. Η διαίρεση δικαιολογείται από το γεγονός ότι η καθιέρωση της αρχικά προβλεπόμενης ενιαίας αδείας με προγραμματισμένη κάρτα θα απέβαινε εξαιρετικά περίπλοκη και δαπανηρή.

3.2.4.2

Η ΕΟΚΕ συμφωνεί γενικώς με τη διάρθρωση που προτείνει η Επιτροπή. Εντούτοις, η διάκριση των πιστοποιούμενων προσόντων σε δυο έγγραφα, ενδεχομένως να οδηγήσει σε σύγχυση. Κάτι τέτοιο αφορά ιδιαιτέρως το ζήτημα των γνώσεων σχετικά με την υποδομή. Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να υπάρξει σαφής διάκριση των γνώσεων που αφορούν, αφενός, τις προδιαγραφές λειτουργίας και ασφάλειας στη δεδομένη υποδομή και, αφετέρου, τις γραμμές και την περιοχή. Οι γνώσεις σχετικά με τις προδιαγραφές λειτουργίας ενός η περισσότερων δικτύων υποδομών θα πρέπει να αναγράφονται στην άδεια οδήγησης, ενώ η γνώση των γραμμών και του τόπου πρέπει να ανανεώνεται τακτικά και να πιστοποιείται στην εναρμονισμένη συμπληρωματική βεβαίωση.

3.2.4.3

Η διττή πιστοποίηση κρίνεται κατάλληλη για τη μεταβατική περίοδο. Ωστόσο, δεν θα πρέπει να παραβλεφθεί ο στόχος της καθιέρωσης ενιαίου έγγραφου με χρήση προγραμματισμένης κάρτας, η οποία να βεβαιώνει τις βασικές γνώσεις καθώς και τις γνώσεις που αφορούν ειδικά στην επιχείρηση.

3.2.5   Διαπίστευση των εξεταστών και εκπαιδευτικά ιδρύματα

3.2.5.1

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Σιδηροδρόμων έχει την αρμοδιότητα να επεξεργάζεται τα κριτήρια για τη διαπίστευση των εκπαιδευτών, των εξεταστών και των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Η ΕΟΚΕ εκτιμά ότι κάτι τέτοιο αποτελεί επιλέξιμη λύση, εντούτοις διαπιστώνει ασάφειες στην οδηγία. Η οδηγία δεν ορίζει σαφώς, το είδος των εξετάσεων που προβλέπονται ενώπιον διαπιστευμένου εξεταστή και τα προσόντα που μπορεί να πιστοποιήσει μια επιχείρηση χωρίς την παρέμβαση διαπιστευμένου εξεταστή. Δεν ρυθμίζεται σαφώς το κατά πόσον οι γνώσεις που αφορούν το σύστημα λειτουργίας και ασφάλειας των εκάστοτε υποδομών θα πρέπει να ελέγχονται από διαπιστευμένο εξεταστή του εκάστοτε κράτους μέλους.

3.2.6   Επαγγελματικά προσόντα και ιατρικές/ ψυχολογικές προϋποθέσεις

3.2.6.1

Η πρόταση οδηγίας καταχωρίζει στα παραρτήματα τα καθήκοντα των μηχανοδηγών, τις απαιτήσεις που αφορούν τα γενικά και ειδικά επαγγελματικά προσόντα, καθώς και τις ιατρικές/ψυχολογικές προϋποθέσεις. Σε γενικές γραμμές, η πρόταση της Επιτροπής βασίσθηκε στη συμφωνία των ευρωπαίων κοινωνικών εταίρων για την καθιέρωση ευρωπαϊκής αδείας μηχανοδηγού.

3.2.6.2

Η ΕΟΚΕ επιδοκιμάζει την προσέγγιση που βασίζεται στη θέση των κοινωνικών εταίρων για τις ειδικές και ιατρικές/ ψυχολογικές προϋποθέσεις. Κάτι τέτοιο, εξασφαλίζει υψηλό επίπεδο επαγγελματικών προσόντων προς όφελος της ασφάλειας των δρομολογίων. Η ΕΟΚΕ είναι της άποψης ότι τα αναγκαία προσόντα και οι προϋποθέσεις για την πιστοποίηση των μηχανοδηγών πρέπει να ρυθμίζονται στο πλαίσιο της οδηγίας.

3.2.6.3

Τυχόν τροπολογίες των παραρτημάτων πρέπει να υποβάλλονται από την επιτροπή των εκπροσώπων των κρατών μελών, η οποία είναι αρμόδια για την έγκριση των Τεχνικών Προδιαγραφών Διαλειτουργικότητας (TSI). Στο πλαίσιο των οδηγιών για τη διαλειτουργικότητα, η διαβούλευση των κοινωνικών εταίρων προβλέπεται υποχρεωτικά για θέματα που συνδέονται με τα προσόντα και την προστασία της εργασίας και της υγείας. Εφόσον τα παραρτήματα της οδηγίας για την πιστοποίηση του προσωπικού τρένου βασίζονται στους ορισμούς των ευρωπαίων κοινωνικών εταίρων, έπεται ότι οι κοινωνικοί εταίροι πρέπει να συμμετέχουν στην τροποποίηση των παραρτημάτων. Η ΕΟΚΕ επιμένει στην συμπερίληψη ανάλογης ρύθμισης στην οδηγία.

3.2.7   Περιοδικοί έλεγχοι

3.2.7.1

Ορισμένες γνώσεις πρέπει να ελέγχονται περιοδικά για τη διατήρηση της αδείας οδήγησης ή της εναρμονισμένης συμπληρωματικής βεβαίωσης.

3.2.7.2

Όσον αφορά στις τακτικές ιατρικές εξετάσεις, η Επιτροπή βασίσθηκε στην συμφωνία των ευρωπαίων κοινωνικών εταίρων.

3.2.7.3

Η ΕΟΚΕ επισημαίνει στο σημείο αυτό την ανάγκη ψυχολογικής στήριξης μετά από σιδηροδρομικά ατυχήματα προσώπων (συχνές αυτοκτονίες σε ράγες ), κάτι που παραβλέπεται στην οδηγία (Άρθρο 14 σε σύνδεση με το Παράρτημα III).

3.2.7.4

Εντούτοις, όσον αφορά την περιοδική ανανέωση της γνώσης των γραμμών, η οδηγία παραμένει ασαφής. Θα πρέπει να προβλέπεται σαφώς ότι η πιστοποιούμενη γνώση των γραμμών δεν ισχύει εφόσον το αντίστοιχο δρομολόγιο δεν πραγματοποιείται για διάρκεια ενός έτους.

3.2.7.5

Η οδηγία δεν περιέχει διατάξεις σχετικά με την περιοδική επιμόρφωση των μηχανοδηγών σε θέματα γενικών γνώσεων· κάτι τέτοιο, όμως, ρυθμίζεται στη συμφωνία των ευρωπαίων κοινωνικών εταίρων. Η ΕΟΚΕ συνιστά, με βάση τη συμφωνία των ευρωπαίων κοινωνικών εταίρων, να συμπεριληφθεί στην οδηγία ότι οι βασικές δεξιότητες θα καλλιεργούνται και θα ανανεώνονται σε ετήσια βάση.

3.2.8   Αφαίρεση της αδείας

3.2.8.1

Η οδηγία ορίζει ότι οι μηχανοδηγοί θα πρέπει να ενημερώνουν τις αρμόδιες αρχές, σε περίπτωση που δεν πληρούν πλέον τις αναγκαίες προϋποθέσεις για την άσκηση του επαγγέλματός τους. Κάτι τέτοιο ισοδυναμεί με εθελούσια ομολογία ανικανότητας εργασίας και δεν είναι δυνατόν να τηρηθεί από τους μηχανοδηγούς. Μόνο ένας διαπιστευμένος γιατρός εργασίας μπορεί να αποφανθεί για την ικανότητα ή μη του μέλους και να ενημερώσει την επιχείρηση, η οποία με τη σειρά της οφείλει να ενημερώσει τις αρμόδιες αρχές.

3.2.8.2

Η οδηγία δεν προβλέπει διαδικασία για την επανάκτηση αφαιρεθείσας αδείας.

4.   Πρόταση οδηγίας για την πιστοποίηση του σιδηροδρομικού προσωπικού και την συμφωνία των ευρωπαίων κοινωνικών εταίρων για την καθιέρωση της ευρωπαϊκής αδείας μηχανοδηγού

4.1

Η ΕΟΚΕ επιδοκιμάζει το γεγονός ότι οι ευρωπαίοι κοινωνικοί εταίροι, η Κοινότητα Ευρωπαϊκών Σιδηροδρόμων (CER) και η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Εργαζομένων στις Μεταφορές (ETF) ανέλαβαν την πρωτοβουλία και έχουν ήδη προτείνει τη χορήγηση αδείας σε μηχανοδηγούς που προσφέρουν διασυνοριακές υπηρεσίες.

4.2

Η συμφωνία παρουσιάζει το πλεονέκτημα ότι από τους απασχολούμενους στην επιχείρηση, οι οποίοι είναι μέλη της Κοινότητας Ευρωπαϊκών Σιδηροδρόμων (CER), θα απαιτηθεί υψηλό επίπεδο επαγγελματικών προσόντων, πριν από το 2010. Οι εν λόγω επιχειρήσεις δεν θα πρέπει να αδικούνται έναντι επιχειρήσεων που δεν εφαρμόζουν τη συμφωνία.

4.3

Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι η συμφωνία των ευρωπαίων κοινωνικών εταίρων θα πρέπει να ληφθεί δεόντως υπόψη σε τομείς οι οποίοι επικαλύπτονται από το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας.

4.4

Η συμφωνία των ευρωπαίων κοινωνικών εταίρων θεωρεί ότι οι εν λόγω μηχανοδηγοί διαθέτουν σε κάθε περίπτωση εθνική πιστοποίηση και για το λόγο αυτό, άλλωστε, δεν αντιμετωπίζει το θέμα. Κάτι τέτοιο βασίζεται στην πολυετή πείρα των παραδοσιακών σιδηροδρομικών επιχειρήσεων όσον αφορά στη συνεργασία στις διαμεθοριακές μεταφορές.

4.5

Η ευρωπαϊκή άδεια μηχανοδηγού, όπως ορίζεται στη συμφωνία των κοινωνικών εταίρων αποτελεί συμπληρωματική άδεια που πιστοποιεί τις αναγκαίες συμπληρωματικές γνώσεις, που αφορούν τις υποδομές για την οδήγηση σε διαφορετικό κράτος. Χορηγείται δε από την επιχείρηση και ανήκει σε αυτήν.

4.6

Η πρόταση μιας εναρμονισμένης συμπληρωματικής βεβαίωσης, σύμφωνα με την οδηγία, συνάδει σε γενικές γραμμές με το σύστημα χορήγησης ευρωπαϊκής αδείας μηχανοδηγού.

4.7

Η ΕΟΚΕ ζητά από την Επιτροπή να εξετάσει αν η ευρωπαϊκή άδεια μηχανοδηγού θα μπορούσε να αναγνωρίζεται από τη συμφωνία των ευρωπαίων κοινωνικών εταίρων ως ισοδύναμη προς την εναρμονισμένη συμπληρωματική βεβαίωση για μια μεταβατική περίοδο, προκειμένου να ανταποκριθεί στις επιχειρήσεις που έχουν ήδη ενεργοποιηθεί στον τομέα αυτό. Στην οδηγία πρέπει να συμπεριληφθεί σχετική διάταξη.

4.8

Η ΕΟΚΕ επισημαίνει ένα σημείο που αδικεί τις επιχειρήσεις που έχουν υπογράψει τη συμφωνία των ευρωπαίων κοινωνικών εταίρων έναντι των επιχειρήσεων που πιστοποιούν το προσωπικό τους σύμφωνα με τις διατάξεις της οδηγίας: η συμφωνία προβλέπει την ετήσια γενική επαγγελματική επιμόρφωση. Η διάταξη αυτή δεν περιλαμβάνεται στο σχέδιο οδηγίας, παρότι είναι απαραίτητη για τη διατήρηση του επιπέδου επαγγελματικών προσόντων.

5.   Συμπεράσματα

5.1

Η ΕΟΚΕ επικροτεί την πρόταση οδηγίας για την πιστοποίηση του προσωπικού αμαξοστοιχίας. Εκφράζει όμως τη δυσαρέσκειά της για το γεγονός ότι το εν λόγω κοινωνικό μέτρο παρουσιάζεται ως ο τελευταίος κρίκος της αλυσίδας για τις ευρωπαϊκές νομοθετικές ρυθμίσεις που αφορούν την ελευθέρωση των σιδηροδρομικών εμπορευματικών μεταφορών.

5.2

Οι μηχανοδηγοί και το υπόλοιποι προσωπικό επιτελούν σημαντικό ρόλο στον τομέα της ασφάλειας. Η πιστοποίηση των μηχανοδηγών και το λοιπού προσωπικού που εκτελούν καθήκοντα ασφάλειας πρέπει να εγγυάται υψηλό επίπεδο επαγγελματικών προσόντων.

5.3

Η ΕΟΚΕ εκφράζει την ανησυχία της για το μεγάλο χρονικό διάστημα που μεσολαβεί από την ολοκλήρωση του ανοίγματος της αγοράς στον τομέα των σιδηροδρομικών εμπορευματικών μεταφορών έως τις προθεσμίες για την καθιέρωση της πιστοποίησης του προσωπικού και ζητά από την Επιτροπή να καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου να γεφυρώσει το χάσμα.

5.4

Ως εκ τούτου, η ΕΟΚΕ καλεί το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να αποσύρουν το σχέδιο οδηγίας για την πιστοποίηση του προσωπικού αμαξοστοιχίας από την τρίτη δέσμη μέτρων και να αντιμετωπίσουν το θέμα ξεχωριστά, προκειμένου να αποφύγουν τυχόν καθυστερήσεις. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο πρέπει να εγκρίνουν κατά προτεραιότητα και τάχιστα την παρούσα οδηγία.

5.5

Προς τούτο, πρέπει να λάβουν δεόντως υπόψη τη γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ, συμπεριλαμβανομένων των προτεινόμενων τροπολογιών.

5.6

Η ΕΟΚΕ επιδοκιμάζει τη συμφωνία των ευρωπαίων κοινωνικών εταίρων με θέμα «Ορισμένες πτυχές των συνθηκών εργασίας του διακινουμένου σιδηροδρομικού προσωπικού στις διαμεθοριακές μεταφορές». Η ΕΟΚΕ καλεί την Επιτροπή να υποβάλει τη συμφωνία προς απόφαση στο Συμβούλιο, στο οποίο συνιστά να την εγκρίνει.

Βρυξέλλες, 9 Φεβρουαρίου 2005.

Η Πρόεδρος

της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής

Anne-Marie SIGMUND


(1)  Οδηγία 2001/12/EΚ – ΕΕ L 75 της 15/3/2001, σελ. 1 – Γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ – ΕΕ C 209 της 22/7/1999, σελ. 22.

(2)  Οδηγία 2001/13/EΚ – ΕΕ L 75 της 15/3/2001, σελ. 26 – Γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ – ΕΕC 209 της 22/7/1999, σελ. 22.

(3)  Οδηγία 2001/14/EΚ – ΕΕ L 75 της 15/3/2001, σελ. 29 – Γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ – ΕΕ C 209 της 22/7/1999, σελ. 22.

(4)  Οδηγία 2004/51/EΚ – ΕΕ L 164 της 30/4/2004, σελ. 164 – Γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ – ΕΕ C 61 της 14/3/2003, σελ. 131.

(5)  Οδηγία 2004/49/EΚ – ΕΕ L 164 της 30/4/2004, σελ. 44 – Γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ – ΕΕ C 61 της 14/3/2003, σελ. 131.

(6)  Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 881/2004 – ΕΕ L 164 της 30/4/2004, σελ. 1 – Γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ – ΕΕ C 61 της 14/3/2003, σελ. 131.

(7)  Οδηγία 2004/50/EΚ – ΕΕ L 164 της 30/4/2004, σελ. 114 – Γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ – ΕΕ C 61 της 14/3/2003, σελ. 131.

(8)  ΕΕ C 61 της 14/3/2003, σελ. 131.

(9)  Εξάλλου, θα πρέπει να επισημανθεί ότι η αλλαγή μηχανοδηγών και προσωπικού τρένου στα σύνορα διαρκεί μόνο λίγα λεπτά (π.χ. 8 λεπτά στην περιοχή Brenner). Η παραμονή στα σύνορα στον τομέα των εμπορευματικών μεταφορών δικαιολογείται από άλλους παράγοντες, όπως είναι μεταξύ άλλων η διαπίστευση, ή ο έλεγχος του οχήματος.

(10)  Για παράδειγμα Αυστρία, Δανία, Ολλανδία, Γερμανία, Νορβηγία .


ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

της γνωμοδότησης της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (σύμφωνα με το άρθρο 54(3) του Εσωτερικού Κανονισμού)

Η ακόλουθη τροπολογία που συγκέντρωσε περισσότερο από το ένα τέταρτο των ψήφων απορρίφθηκε κατά τη διάρκεια των συζητήσεων.

Σημείο 3.2.3.3

Να διαγραφεί.

Αιτιολογία

Σύμφωνα με την οδηγία, η πιστοποίηση χορηγείται σε δύο φάσεις:

Καθιέρωση της ευρωπαϊκής άδειας οδήγησης, που θα αναγνωρίζεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο,

Έκδοση εναρμονισμένης συμπληρωματικής βεβαίωσης, που βεβαιώνει ότι ο μηχανοδηγός διαθέτει εξειδικευμένες γνώσεις τόσο όσον αφορά τη συγκεκριμένη επιχείρηση αλλά και όσον αφορά τις επιμέρους υποδομές.

Η οδηγία περιέχει επίσης διατάξεις σχετικά με την τροποποίηση και την ανανέωση της άδειας μηχανοδηγού και της συμπληρωματικής εναρμονισμένης βεβαίωσης, και προβλέπει την εφαρμογή περιοδικού ελέγχου των ελάχιστων απαιτήσεων.

Σκοπός της εναρμονισμένης συμπληρωματικής βεβαίωσης είναι να εξακριβώνεται η επαγγελματική ικανότητα του μηχανοδηγού καθώς και να εξακριβώνονται οι γνώσεις του σχετικά με μια ή διάφορες σιδηροδρομικές γραμμές.

Με βάση τα παραπάνω, δύσκολα μπορεί να δικαιολογηθεί η απαίτηση για πρόσθετη τριετή δοκιμαστική περίοδο για τις διεθνείς μεταφορές, περίοδος που με βάση την διατύπωση της παραγράφου αυτής, ουσιαστικά προστίθεται στην ήδη ισχύουσα διετή δοκιμαστική περίοδο που απαιτείται για τις εθνικές μεταφορές, προκειμένου να περάσει ένας οδηγός από την κατηγορία οδηγών μηχανών ελιγμών στην κατηγορία οδηγών τρένων μεταφορών (επιβατών και εμπορευμάτων).

Παρόμοια απαίτηση όχι μόνο παρατείνει ουσιαστικά τη δοκιμαστική περίοδο σε πέντε έτη αλλά υποβαθμίζει την αξία της εναρμονισμένης συμπληρωματικής βεβαίωσης και είναι αντίθετη προς την προσδοκώμενη προώθηση της διασυνοριακής διαλειτουργικότητας. Ουσιαστικά, το αποτέλεσμα ή ο στόχος παρόμοιας απαίτησης θα ήταν η αναχαίτιση της ανάπτυξης και της βελτίωσης των διασυνοριακών σχέσεων μέσω των σιδηροδρομικών μεταφορών.

Τέλος, δεν είναι κατανοητό γιατί οι απαιτήσεις για την οδήγηση τρένου στο εθνικό δίκτυο, θα πρέπει να είναι διαφορετικές από αυτές που ισχύουν για το διεθνές δίκτυο, τη στιγμή που η εναρμονισμένη συμπληρωματική βεβαίωση εγγυάται τα επαγγελματικά προσόντα και τις γνώσεις όσον αφορά το δίκτυο.

Για τους λόγους αυτούς το περιεχόμενο του σημείου 3.2.3.3. κρίνεται αβάσιμο και επομένως πρέπει να διαγραφεί.

Αποτέλεσμα της ψηφοφορίας

Ψήφοι υπέρ: 59

Ψήφοι κατά: 100

Αποχές: 11


Top