7.6.2017   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 144/1

(1)

Είναι επιτακτική ανάγκη να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη στον δίκαιο χαρακτήρα των φορολογικών συστημάτων και να επιτραπεί στις κυβερνήσεις να ασκήσουν αποτελεσματικά τη φορολογική τους κυριαρχία. Για τον λόγο αυτό, ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) έχει εκδώσει συστάσεις για συγκεκριμένη δράση στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας κατά της διάβρωσης της φορολογικής βάσης και της μετατόπισης των κερδών (BEPS).

(2)

Οι τελικές εκθέσεις για τις 15 επιμέρους δράσεις του ΟΟΣΑ κατά της BEPS δημοσιοποιήθηκαν στις 5 Οκτωβρίου 2015. Το αποτέλεσμα αυτό επικροτήθηκε από το Συμβούλιο στα συμπεράσματά του της 8ης Δεκεμβρίου 2015. Τα συμπεράσματα του Συμβουλίου τόνιζαν την ανάγκη να βρεθούν κοινές πλην ευέλικτες λύσεις σε επίπεδο Ένωσης που να συμβαδίζουν με τα συμπεράσματα του ΟΟΣΑ για την BEPS.

(3)

Για να αντιμετωπιστεί η ανάγκη για πιο δίκαιη φορολόγηση και, ιδίως, για να δοθεί συνέχεια στα συμπεράσματα του ΟΟΣΑ για την BEPS, η Επιτροπή παρουσίασε στις 28 Ιανουαρίου 2016 τη δέσμη μέτρων που κατάρτισε για την καταπολέμηση της φοροαποφυγής. Στο πλαίσιο της εν λόγω δέσμης μέτρων εκδόθηκε και η οδηγία (ΕΕ) 2016/1164 του Συμβουλίου (3), σχετικά με τους κανόνες κατά της φοροαποφυγής.

(4)

Η οδηγία (ΕΕ) 2016/1164 προβλέπει την καθιέρωση πλαισίου με σκοπό την αντιμετώπιση των ασυμφωνιών στη μεταχείριση υβριδικών μέσων.

(5)

Είναι ανάγκη να θεσπιστούν κανόνες για την εξουδετέρωση των ασυμφωνιών στη μεταχείριση υβριδικών μέσων με όσο το δυνατόν πιο ολοκληρωμένο τρόπο. Εκτιμώντας ότι η οδηγία (ΕΕ) 2016/1164 καλύπτει μόνο τις ασυμφωνίες στη μεταχείριση υβριδικών μέσων που οφείλονται στην αλληλεπίδραση μεταξύ των συστημάτων φορολόγησης εταιρειών των κρατών μελών, το Συμβούλιο Ecofin εξέδωσε στις 12 Ιουλίου 2016 δήλωση με την οποία ζητούσε από την Επιτροπή να υποβάλει πρόταση έως τον Οκτώβριο του 2016 για τις ασυμφωνίες στη μεταχείριση υβριδικών μέσων στις οποίες εμπλέκονται τρίτες χώρες προκειμένου να θεσπιστούν κανόνες οι οποίοι να συνάδουν και να είναι εξίσου αποτελεσματικοί με τους κανόνες που συνιστά η έκθεση του ΟΟΣΑ για την εξουδετέρωση των ασυμφωνιών στη μεταχείριση υβριδικών μέσων, Δράση 2-2015 της τελικής έκθεσης («έκθεση ΟΟΣΑ σχετικά με τη δράση 2 του σχεδίου BEPS»), με σκοπό την επίτευξη συμφωνίας έως το τέλος του 2016.

(6)

Η οδηγία (ΕΕ) 2016/1164 αναγνωρίζει, μεταξύ άλλων, ότι είναι ζωτικής σημασίας να αναληφθούν περαιτέρω εργασίες σχετικά με άλλες ασυμφωνίες ως προς τη μεταχείριση υβριδικών μέσων, όπως αυτές που εμπλέκουν μόνιμες εγκαταστάσεις. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό η εν λόγω οδηγία να καλύπτει επίσης τις ασυμφωνίες στη μεταχείριση υβριδικών μόνιμων εγκαταστάσεων.

(7)

Για τη θέσπιση πλαισίου που να συνάδει με την έκθεση του ΟΟΣΑ σχετικά με τη δράση 2 του σχεδίου BEPS και να είναι εξίσου αποτελεσματικό, είναι σημαντικό η οδηγία (ΕΕ) 2016/1164 να περιλαμβάνει επίσης κανόνες σχετικά με τις υβριδικές μεταβιβάσεις και τις εισαγόμενες ασυμφωνίες και να εξετάζει το πλήρες φάσμα των καταστάσεων διπλής έκπτωσης, ούτως ώστε να μην επιτρέπεται στους φορολογουμένους να εκμεταλλεύονται τυχόν κενά που εξακολουθούν να υπάρχουν.

(8)

Η οδηγία (ΕΕ) 2016/1164 περιλαμβάνει κανόνες για τις ασυμφωνίες στη μεταχείριση υβριδικών μέσων μεταξύ των κρατών μελών και θα έπρεπε επομένως να περιλαμβάνει επίσης κανόνες για τις ασυμφωνίες στη μεταχείριση υβριδικών μέσων με τρίτες χώρες όταν τουλάχιστον ένα από τα εμπλεκόμενα μέρη είναι φορολογούμενη εταιρεία ή, στην περίπτωση των αντίστροφων υβριδικών μέσων, οντότητα σε κράτος μέλος, καθώς και κανόνες για τις εισαγόμενες ασυμφωνίες. Κατά συνέπεια, οι κανόνες για τις ασυμφωνίες στη μεταχείριση υβριδικών μέσων και ασυμφωνίες στη μεταχείριση της φορολογικής κατοικίας θα πρέπει να εφαρμόζονται σε όλους τους φορολογουμένους που υπόκεινται σε φόρο εταιρειών σε ένα κράτος μέλος, μεταξύ άλλων σε μόνιμες εγκαταστάσεις των οντοτήτων που είναι κάτοικοι σε τρίτες χώρες ή σε ρυθμίσεις που αντιμετωπίζονται ως μόνιμες εγκαταστάσεις των εν λόγω οντοτήτων. Οι κανόνες για τις ασυμφωνίες στη μεταχείριση των αντίστροφων υβριδικών μέσων θα πρέπει να εφαρμόζονται σε όλες τις οντότητες οι οποίες αντιμετωπίζονται ως διαφανείς για φορολογικούς σκοπούς από ένα κράτος μέλος.

(9)

Οι κανόνες για τις ασυμφωνίες στη μεταχείριση υβριδικών μέσων θα πρέπει να αντιμετωπίζουν περιπτώσεις ασυμφωνιών που προκύπτουν από διπλές εκπτώσεις, από ανακολουθίες στον χαρακτηρισμό χρηματοπιστωτικών μέσων, πληρωμών και οντοτήτων ή από τη λογιστική αναγνώριση των πληρωμών. Δεδομένου ότι οι ασυμφωνίες στη μεταχείριση υβριδικών μέσων είναι δυνατόν να οδηγήσουν σε διπλή έκπτωση ή σε έκπτωση χωρίς καταχώριση, είναι απαραίτητο να θεσπιστούν κανόνες βάσει των οποίων το οικείο κράτος μέλος είτε αρνείται την έκπτωση για πληρωμή, δαπάνες ή ζημίες είτε επιβάλλει στον φορολογούμενο την υποχρέωση συμπερίληψης της πληρωμής στο φορολογητέο του εισόδημα, ανάλογα με την περίπτωση. Ωστόσο, οι εν λόγω κανόνες ισχύουν μόνο στις εκπίπτουσες πληρωμές και δεν θα πρέπει να επηρεάζουν τα γενικά χαρακτηριστικά ενός φορολογικού συστήματος, είτε πρόκειται περί κλασικού συστήματος είτε περί συστήματος κατά τεκμήριο κέρδους.

(10)

Ασυμφωνίες στη μεταχείριση υβριδικών μόνιμων εγκαταστάσεων προκύπτουν όταν οι διαφορές μεταξύ των κανόνων οι οποίοι ισχύουν στη δικαιοδοσία όπου βρίσκεται η μόνιμη εγκατάσταση και των κανόνων που ισχύουν στη δικαιοδοσία όπου βρίσκεται η φορολογική κατοικία σχετικά με τον επιμερισμό των εσόδων και των δαπανών μεταξύ διάφορων τμημάτων της ίδιας οντότητας προκαλούν ασυμφωνία των φορολογικών αποτελεσμάτων και περιλαμβάνουν τις περιπτώσεις όπου η κατάσταση ασυμφωνίας πηγάζει εκ του γεγονότος ότι μια μόνιμη εγκατάσταση δεν λαμβάνεται υπόψη σύμφωνα με τη νομοθεσία της δικαιοδοσίας όπου βρίσκεται το υποκατάστημα. Οι εν λόγω καταστάσεις ασυμφωνίας ενδέχεται να οδηγούν σε διπλή έκπτωση ή σε έκπτωση χωρίς καταχώριση και θα πρέπει, συνεπώς, να εξαλείφονται. Σε περίπτωση μόνιμων εγκαταστάσεων που δεν λαμβάνονται υπόψη, το κράτος μέλος όπου ο φορολογούμενος είναι κάτοικος θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει το εισόδημα το οποίο σε αντίθετη περίπτωση θα αποδιδόταν στη μόνιμη εγκατάσταση.

(11)

Τυχόν προσαρμογές που απαιτούνται βάσει της παρούσας οδηγίας δεν θα πρέπει καταρχήν να επηρεάζουν την κατανομή των δικαιωμάτων φορολόγησης μεταξύ δικαιοδοσιών που έχουν θεσπιστεί σε σύμβαση για την αποφυγή διπλής φορολογίας.

(12)

Για τη διασφάλιση της αναλογικότητας, είναι αναγκαίο να αντιμετωπίζονται μόνο οι περιπτώσεις στις οποίες υφίσταται ουσιαστικός κίνδυνος φοροαποφυγής μέσω της χρήσης ασυμφωνιών στη μεταχείριση υβριδικών μέσων. Είναι, συνεπώς, σκόπιμο να καλυφθούν οι ασυμφωνίες στη μεταχείριση υβριδικών μέσων οι οποίες προκύπτουν μεταξύ της έδρας και μιας μόνιμης εγκατάστασης ή μεταξύ δύο ή περισσότερων μόνιμων εγκαταστάσεων της ίδιας οντότητας, οι ασυμφωνίες στη μεταχείριση υβριδικών μέσων οι οποίες προκύπτουν μεταξύ του φορολογουμένου και των συνδεδεμένων επιχειρήσεών του ή μεταξύ συνδεδεμένων επιχειρήσεων και εκείνες που οφείλονται σε δομημένη ρύθμιση στην οποία εμπλέκεται ένας φορολογούμενος.

(13)

Οι ασυμφωνίες που προέρχονται ιδίως από τον υβριδικό χαρακτήρα οντοτήτων θα πρέπει να αντιμετωπίζονται μόνο στις περιπτώσεις στις οποίες μία από τις συνδεδεμένες επιχειρήσεις ασκεί, τουλάχιστον, πραγματικό έλεγχο επί των υπόλοιπων συνδεδεμένων επιχειρήσεων. Συνεπώς, σε αυτές τις περιπτώσεις, θα πρέπει να απαιτείται μια συνδεδεμένη επιχείρηση να ελέγχεται από τον φορολογούμενο ή άλλη συνδεδεμένη επιχείρηση ή να ελέγχει τον φορολογούμενο ή άλλη συνδεδεμένη επιχείρηση, μέσω συμμετοχής με δικαιώματα ψήφου, με κεφάλαιο ή με δικαίωμα είσπραξης των κερδών σε ποσοστό 50 τοις εκατό ή περισσότερο. Η κυριότητα ή τα δικαιώματα των προσώπων που ενεργούν από κοινού θα πρέπει να αθροίζονται για τους σκοπούς της εφαρμογής αυτής της απαίτησης.

(14)

Προκειμένου να παρασχεθεί ένας επαρκώς συνεκτικός ορισμός της «συνδεδεμένης επιχείρησης» για τους σκοπούς των κανόνων σχετικά με τις ασυμφωνίες στη μεταχείριση υβριδικών μέσων, ο εν λόγω ορισμός θα πρέπει να περιλαμβάνει επίσης κάθε οντότητα που ανήκει στον ίδιο ενοποιημένο όμιλο για λογιστικούς σκοπούς, κάθε επιχείρηση στην οποία ο φορολογούμενος ασκεί σημαντική επιρροή στον τομέα της διαχείρισης και, αντιστρόφως, κάθε επιχείρηση που ασκεί σημαντική επιρροή στη διαχείριση του φορολογουμένου.

(15)

Είναι απαραίτητο να αντιμετωπιστούν τέσσερις κατηγορίες ασυμφωνιών στη μεταχείριση υβριδικών μέσων: πρώτον, ασυμφωνίες που προκύπτουν από πληρωμές στο πλαίσιο ενός χρηματοπιστωτικού μέσου· δεύτερον, ασυμφωνίες που είναι συνέπεια διαφορών στον επιμερισμό των πληρωμών προς μια υβριδική οντότητα ή μόνιμη εγκατάσταση, μεταξύ άλλων ως αποτέλεσμα των πληρωμών σε μόνιμη εγκατάσταση η οποία δεν λαμβάνεται υπόψη· τρίτον, ασυμφωνίες στη μεταχείριση υβριδικών μέσων που προκύπτουν από πληρωμές που πραγματοποιούνται από υβριδική οντότητα στον ιδιοκτήτη της ή τεκμαιρόμενες πληρωμές μεταξύ της έδρας και μιας μόνιμης εγκατάστασης ή μεταξύ δύο ή περισσότερων μόνιμων εγκαταστάσεων· τέλος, καταστάσεις διπλής έκπτωσης ως αποτέλεσμα των πληρωμών που πραγματοποιεί η υβριδική οντότητα ή η μόνιμη εγκατάσταση.

(16)

Όσον αφορά τις πληρωμές στο πλαίσιο ενός χρηματοπιστωτικού μέσου, ασυμφωνία στη μεταχείριση υβριδικών μέσων είναι δυνατόν να προκύψει όταν η κατάσταση της έκπτωσης χωρίς καταχώριση οφείλεται στις διαφορές ως προς τον χαρακτηρισμό του μέσου ή των πληρωμών που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο του εν λόγω μέσου. Εάν ο χαρακτήρας της πληρωμής πληροί τις προϋποθέσεις για απαλλαγή από τη διπλή φορολογία βάσει της νομοθεσίας που ισχύει στη δικαιοδοσία του δικαιούχου της πληρωμής, όπως φορολογική απαλλαγή, μείωση του συντελεστή του φόρου ή οποιαδήποτε πίστωση ή επιστροφή φόρου, η πληρωμή θα πρέπει να θεωρηθεί ότι οδηγεί σε ασυμφωνία στη μεταχείριση υβριδικών μέσων, στον βαθμό του ποσού μειωμένης φορολόγησης που προκύπτει. Μια πληρωμή στο πλαίσιο ενός χρηματοπιστωτικού μέσου δεν θα πρέπει, ωστόσο, να θεωρείται ότι οδηγεί σε ασυμφωνία στη μεταχείριση υβριδικών μέσων εφόσον η φορολογική ελάφρυνση που χορηγείται στη δικαιοδοσία του δικαιούχου της πληρωμής οφείλεται αποκλειστικά στο φορολογικό καθεστώς του δικαιούχου της πληρωμής ή στο γεγονός ότι το μέσο υπόκειται σε όρους ειδικού καθεστώτος.

(17)

Προκειμένου να αποφευχθούν ανεπιθύμητα αποτελέσματα κατά την αλληλεπίδραση ανάμεσα στον κανόνα περί υβριδικού χρηματοπιστωτικού μέσου και τις απαιτήσεις ικανότητας απορρόφησης ζημιών που επιβάλλονται στις τράπεζες και με την επιφύλαξη κανόνων περί κρατικών ενισχύσεων, τα κράτη μέλη θα πρέπει να μπορούν να εξαιρούν από το πεδίο εφαρμογής της παρούσας οδηγίας μέσα που έχουν εκδοθεί εντός του ομίλου με αποκλειστικό σκοπό να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις ικανότητας απορρόφησης ζημιών του εκδότη και όχι με σκοπό την αποφυγή φόρου.

(18)

Όσον αφορά τις πληρωμές που πραγματοποιούνται προς υβριδική οντότητα ή μόνιμη εγκατάσταση, θα μπορούσε να προκύψει ασυμφωνία στη μεταχείριση υβριδικών μέσων όταν η κατάσταση έκπτωσης χωρίς καταχώριση απορρέει από τις διαφορές στους κανόνες που διέπουν τον επιμερισμό της πληρωμής αυτής μεταξύ της υβριδικής οντότητας και του ιδιοκτήτη της στην περίπτωση πληρωμής που πραγματοποιείται προς υβριδική οντότητα, μεταξύ της έδρας και μιας μόνιμης εγκατάστασης ή μεταξύ δύο ή περισσότερων μόνιμων εγκαταστάσεων στην περίπτωση τεκμαιρόμενης πληρωμής προς μόνιμη εγκατάσταση. Ο ορισμός της ασυμφωνίας στη μεταχείριση υβριδικών μέσων θα πρέπει να ισχύει μόνο όταν η κατάσταση ασυμφωνίας είναι αποτέλεσμα των διαφορών στους κανόνες που διέπουν τον επιμερισμό των πληρωμών σύμφωνα με τη νομοθεσία των δύο περιοχών δικαιοδοσίας και η πληρωμή δεν θα πρέπει να συνεπάγεται ασυμφωνία στη μεταχείριση υβριδικών μέσων όταν αυτή θα προέκυπτε ούτως ή άλλως λόγω του αφορολόγητου καθεστώτος του δικαιούχου πληρωμής βάσει της νομοθεσίας οποιασδήποτε δικαιοδοσίας δικαιούχου πληρωμής.

(19)

Ο ορισμός της ασυμφωνίας στη μεταχείριση υβριδικών μέσων θα πρέπει να καλύπτει επίσης τις καταστάσεις έκπτωσης χωρίς καταχώριση που είναι αποτέλεσμα πληρωμών προς μόνιμη εγκατάσταση η οποία δεν λαμβάνεται υπόψη. Ως μόνιμη εγκατάσταση η οποία δεν λαμβάνεται υπόψη νοείται οποιαδήποτε ρύθμιση η οποία θεωρείται ότι οδηγεί σε μόνιμη εγκατάσταση σύμφωνα με τη νομοθεσία της δικαιοδοσίας όπου βρίσκεται η έδρα, αλλά δεν αντιμετωπίζεται ως μόνιμη εγκατάσταση βάσει της νομοθεσίας της άλλης δικαιοδοσίας. Ο κανόνας της ασυμφωνίας στη μεταχείριση υβριδικών μέσων δεν θα πρέπει να ισχύει, ωστόσο, όταν η ασυμφωνία θα προέκυπτε ούτως ή άλλως λόγω του αφορολόγητου καθεστώτος του δικαιούχου πληρωμής βάσει της νομοθεσίας οποιασδήποτε δικαιοδοσίας δικαιούχου πληρωμής.

(20)

Όσον αφορά τις πληρωμές που πραγματοποιούνται από υβριδική οντότητα προς τον ιδιοκτήτη της ή τις τεκμαιρόμενες πληρωμές μεταξύ της έδρας και μιας μόνιμης εγκατάστασης ή μεταξύ δύο ή περισσότερων μόνιμων εγκαταστάσεων, ασυμφωνία στη μεταχείριση υβριδικών μέσων είναι δυνατόν να προκύψει όταν η κατάσταση της έκπτωσης χωρίς καταχώριση οφείλεται στο ότι η πληρωμή ή η τεκμαιρόμενη πληρωμή δεν αναγνωρίζεται στη δικαιοδοσία του δικαιούχου της πληρωμής. Στην εν λόγω περίπτωση, όταν η κατάσταση ασυμφωνίας είναι συνέπεια της μη αναγνώρισης της πληρωμής ή της τεκμαιρόμενης πληρωμής, ως δικαιοδοσία του δικαιούχου πληρωμής νοείται η δικαιοδοσία όπου η πληρωμή ή η τεκμαιρόμενη πληρωμή αντιμετωπίζεται ως εισπραχθείσα σύμφωνα με τη νομοθεσία της δικαιοδοσίας του πληρωτή. Όπως και σε άλλες ασυμφωνίες στη μεταχείριση υβριδικών οντοτήτων και υποκαταστημάτων που οδηγούν σε καταστάσεις έκπτωσης χωρίς καταχώριση, δεν θα πρέπει να προκύπτει ασυμφωνία στη μεταχείριση υβριδικών μέσων όταν ο δικαιούχος πληρωμής απαλλάσσεται της φορολογίας σύμφωνα με τη νομοθεσία της δικαιοδοσίας του δικαιούχου. Όσον αφορά αυτήν την κατηγορία ασυμφωνίας στη μεταχείριση υβριδικών μέσων, ωστόσο, τυχόν κατάσταση ασυμφωνίας θα ήταν δυνατόν να προκύψει μόνο στις περιπτώσεις που η δικαιοδοσία του δικαιούχου πληρωμής παρέχει τη δυνατότητα η έκπτωση σε σχέση με την πληρωμή ή την τεκμαιρόμενη πληρωμή να συμψηφίζεται έναντι ποσού που δεν συνιστά εισόδημα διπλής καταχώρισης. Εάν η δικαιοδοσία του πληρωτή επιτρέπει η έκπτωση να μεταφερθεί σε μεταγενέστερη φορολογική περίοδο, τότε η απαίτηση προσαρμογής σύμφωνα με την παρούσα οδηγία θα μπορούσε να αναβληθεί έως τη χρονική στιγμή που η έκπτωση θα συμψηφιστεί πραγματικά με ποσό που δεν συνιστά εισόδημα διπλής καταχώρισης στη δικαιοδοσία του πληρωτή.

(21)

Ο ορισμός της ασυμφωνίας στη μεταχείριση υβριδικών μέσων θα πρέπει επίσης να καλύπτει τις καταστάσεις διπλής έκπτωσης, ανεξαρτήτως εάν προκύπτουν ως αποτέλεσμα πληρωμών, δαπανών που δεν αντιμετωπίζονται ως πληρωμές δυνάμει της τοπικής νομοθεσίας ή ως αποτέλεσμα λογιστικών ζημιών που αφορούν αποσβέσεις. Όπως και στην περίπτωση των τεκμαιρόμενων πληρωμών και των πληρωμών από υβριδική οντότητα που δεν λαμβάνονται υπόψη από τον δικαιούχο, ασυμφωνία στη μεταχείριση υβριδικών μέσων είναι ωστόσο δυνατόν να προκύψει στις περιπτώσεις που η δικαιοδοσία του πληρωτή παρέχει τη δυνατότητα η έκπτωση να συμψηφιστεί έναντι ποσού που δεν συνιστά εισόδημα διπλής καταχώρισης. Αυτό σημαίνει ότι εάν η δικαιοδοσία του πληρωτή επιτρέπει η έκπτωση να μεταφερθεί σε μεταγενέστερη φορολογική περίοδο, η απαίτηση προσαρμογής σύμφωνα με την παρούσα οδηγία θα μπορούσε να αναβληθεί έως τη χρονική στιγμή που η έκπτωση θα συμψηφιστεί πραγματικά με ποσό που δεν συνιστά εισόδημα διπλής καταχώρισης στη δικαιοδοσία του πληρωτή.

(22)

Οι διαφορές των φορολογικών αποτελεσμάτων που οφείλονται αποκλειστικά σε διαφορές ως προς την αξία που αποδίδεται σε μια πληρωμή, μεταξύ άλλων και με την εφαρμογή μεταβιβαστικής τιμολόγησης, δεν θα πρέπει να εμπίπτουν στο πεδίο των ασυμφωνιών στη μεταχείριση υβριδικών μέσων. Επιπλέον, δεδομένου ότι κάθε δικαιοδοσία χρησιμοποιεί διαφορετικές φορολογικές περιόδους και έχει διαφορετικούς κανόνες για την αναγνώριση της χρονικής στιγμής κατά την οποία ένα έσοδο ή έξοδο πιστώθηκε ή χρεώθηκε, οι εν λόγω προκύπτουσες χρονικές διαφοροποιήσεις δεν θα πρέπει κατά κανόνα να θεωρείται ότι οδηγούν σε ασυμφωνίες των φορολογικών αποτελεσμάτων. Ωστόσο, μια εκπεστέα πληρωμή στο πλαίσιο ενός χρηματοπιστωτικού μέσου η οποία δεν μπορεί εύλογα να αναμένεται ότι θα περιληφθεί στο εισόδημα εντός εύλογου χρονικού διαστήματος θα πρέπει να θεωρείται ότι οδηγεί σε ασυμφωνία στη μεταχείριση υβριδικών μέσων εφόσον η κατάσταση έκπτωσης χωρίς καταχώριση που προκύπτει μπορεί να αποδοθεί σε διαφορές ως προς τον χαρακτηρισμό του χρηματοπιστωτικού μέσου ή των πληρωμών στο πλαίσιο αυτό. Θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι είναι δυνατόν να προκύψει κατάσταση ασυμφωνίας αν πληρωμή που πραγματοποιείται στο πλαίσιο ενός χρηματοπιστωτικού μέσου δεν περιληφθεί στο εισόδημα εντός εύλογου χρονικού διαστήματος. Μια παρόμοια πληρωμή θα πρέπει να θεωρείται ότι έχει περιληφθεί στο εισόδημα εντός εύλογου χρονικού διαστήματος, εάν έχει περιληφθεί από τον δικαιούχο εντός 12 μηνών από τη λήξη της φορολογικής περιόδου του πληρωτή ή εάν το χρονικό διάστημα πληροί την αρχή των «ίσων όρων». Τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να απαιτούν η πληρωμή να συμπεριλαμβάνεται εντός καθορισμένης χρονικής προθεσμίας προκειμένου να αποφεύγεται η δημιουργία κατάστασης ασυμφωνίας και να διασφαλίζεται ο φορολογικός έλεγχος.

(23)

Οι υβριδικές μεταβιβάσεις είναι δυνατόν να οδηγήσουν σε διαφορετική φορολογική μεταχείριση εάν, βάσει της συμφωνίας που διέπει τη μεταβίβαση ενός χρηματοπιστωτικού μέσου, η υποκείμενη απόδοση του συγκεκριμένου μέσου πιστώνεται από περισσότερα από ένα συμβαλλόμενα μέρη της συμφωνίας. Στις εν λόγω περιπτώσεις, η πληρωμή στο πλαίσιο της υβριδικής μεταβίβασης θα μπορούσε να οδηγήσει σε έκπτωση για τον πληρωτή, ενώ θα θεωρείται ως επιστροφή στο υποκείμενο μέσο από τον δικαιούχο. Αυτή η διαφοροποίηση όσον αφορά τη φορολογική μεταχείριση είναι δυνατόν να οδηγήσει σε αποτέλεσμα έκπτωσης χωρίς καταχώριση ή στη δημιουργία πλεονάζουσας πίστωσης φόρου για τον παρακρατούμενο φόρο στην πηγή στο υποκείμενο μέσο. Ως εκ τούτου, οι εν λόγω ασυμφωνίες θα πρέπει να εξαλειφθούν. Στην περίπτωση έκπτωσης χωρίς καταχώριση, θα πρέπει να ισχύουν οι ίδιοι κανόνες όπως για την εξουδετέρωση των ασυμφωνιών από πληρωμές στο πλαίσιο ενός υβριδικού χρηματοπιστωτικού μέσου. Στην περίπτωση υβριδικών μεταφορών που έχουν δομηθεί για να παράγουν πλεονάζουσες πιστώσεις φόρου, το οικείο κράτος μέλος θα πρέπει να εμποδίζει τον πληρωτή να αξιοποιεί την πλεονάζουσα πίστωση για την απόκτηση φορολογικού πλεονεκτήματος, μεταξύ άλλων και με την εφαρμογή ενός γενικού κανόνα απαγόρευσης καταχρήσεων που συνάδει με το άρθρο 6 της οδηγίας (ΕΕ) 2016/1164.

(24)

Είναι αναγκαίο να προβλεφθεί κανόνας που να επιτρέπει στα κράτη μέλη να αντιμετωπίζουν τυχόν ανακολουθίες στη μεταφορά στο εθνικό δίκαιο και την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας οι οποίες οδηγούν σε ασυμφωνία στη μεταχείριση υβριδικών μέσων ακόμη και όταν τα κράτη μέλη ενεργούν σύμφωνα με την παρούσα οδηγία. Όταν ανακύπτει τέτοια κατάσταση και ο πρωτεύων κανόνας που προβλέπεται στην παρούσα οδηγία δεν έχει εφαρμογή, θα πρέπει να εφαρμόζεται δευτερεύων κανόνας. Πάντως, η εφαρμογή τόσο του πρωτεύοντος όσο και του δευτερεύοντος κανόνα ισχύει μόνο για υβριδικές αναντιστοιχίες όπως αυτές ορίζονται από την παρούσα οδηγία και δεν θα πρέπει να επηρεάζει τα γενικά χαρακτηριστικά του φορολογικού συστήματος του κράτους μέλους.

(25)

Οι εισαγόμενες ασυμφωνίες μετατοπίζουν την επίπτωση μιας ασυμφωνίας στη μεταχείριση υβριδικών μέσων μεταξύ μερών τρίτων χωρών στη δικαιοδοσία κράτους μέλους μέσω της χρήσης μη υβριδικού μέσου, υπονομεύοντας με τον τρόπο αυτό την αποτελεσματικότητα των κανόνων που εξουδετερώνουν τις ασυμφωνίες στη μεταχείριση υβριδικών μέσων. Πληρωμή που εκπίπτει σε κράτος μέλος μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη χρηματοδότηση δαπάνης που ενέχει ασυμφωνία στη μεταχείριση υβριδικών μέσων. Για την αντιμετώπιση των εν λόγω εισαγόμενων ασυμφωνιών, είναι απαραίτητο να συμπεριληφθούν κανόνες διά των οποίων να μην επιτρέπεται η έκπτωση μιας πληρωμής σε περίπτωση που το αντίστοιχο εισόδημα από την πληρωμή αυτή συμψηφίζεται, άμεσα ή έμμεσα, με έκπτωση που προκύπτει βάσει ασυμφωνίας στη μεταχείριση υβριδικών μέσων, με αποτέλεσμα διπλή έκπτωση ή έκπτωση χωρίς καταχώριση μεταξύ τρίτων χωρών.

(26)

Τυχόν ασυμφωνία στη μεταχείριση διπλής έδρας είναι δυνατόν να οδηγήσει σε διπλή έκπτωση εάν μια πληρωμή που πραγματοποιείται από φορολογούμενο διπλής έδρας εκπίπτει βάσει των νομοθεσιών αμφότερων των περιοχών δικαιοδοσίας όπου ο φορολογούμενος είναι κάτοικος. Δεδομένου ότι οι ασυμφωνίες διπλής έδρας είναι δυνατόν να οδηγήσουν σε καταστάσεις διπλής έκπτωσης, θα πρέπει να υπαχθούν στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας οδηγίας. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να αρνούνται τη δεύτερη έκπτωση που προκύπτει σε σχέση με εταιρεία διπλής έδρας εφόσον η πληρωμή αυτή συμψηφίζεται με ποσό που δεν αντιμετωπίζεται ως εισόδημα σύμφωνα με τη νομοθεσία της έτερης δικαιοδοσίας.

(27)

Στόχος της παρούσας οδηγίας είναι να βελτιωθεί η ανθεκτικότητα της εσωτερικής αγοράς συνολικά έναντι των ασυμφωνιών στη μεταχείριση υβριδικών μέσων. Αυτό δεν μπορεί να επιτευχθεί επαρκώς από τα κράτη μέλη όταν ενεργούν μεμονωμένα, δεδομένου ότι τα εθνικά συστήματα φορολογίας των εταιρειών διαφέρουν μεταξύ τους και ότι η ανεξάρτητη ανάληψη δράσης από τα κράτη μέλη απλώς θα αναπαραγάγει τον υφιστάμενο κατακερματισμό της εσωτερικής αγοράς στον τομέα της άμεσης φορολογίας. Η προσέγγιση αυτή θα επέτρεπε έτσι να συνεχιστούν οι αδυναμίες και οι στρεβλώσεις ως προς την αλληλεπίδραση των διαφόρων εθνικών μέτρων. Το αποτέλεσμα θα ήταν η έλλειψη συντονισμού. Απεναντίας, λόγω του διασυνοριακού χαρακτήρα των ασυμφωνιών στη μεταχείριση υβριδικών μέσων και της ανάγκης να υιοθετηθούν λύσεις που να ανταποκρίνονται στο σύνολο της εσωτερικής αγοράς, ο εν λόγω στόχος μπορεί να επιτευχθεί καλύτερα σε επίπεδο Ένωσης.Η Ένωση μπορεί να λάβει μέτρα, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, όπως ορίζεται στο άρθρο 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, όπως ορίζεται στο ίδιο άρθρο, η παρούσα οδηγία δεν υπερβαίνει τα απαιτούμενα για την επίτευξη του εν λόγω στόχου. Με τον καθορισμό του απαιτούμενου επιπέδου προστασίας για την εσωτερική αγορά, η παρούσα οδηγία αποσκοπεί μόνο στο να επιτύχει το αναγκαίο επίπεδο συντονισμού εντός της Ένωσης για τους σκοπούς της υλοποίησης του στόχου της.

(28)

Κατά την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας, τα κράτη μέλη θα πρέπει να χρησιμοποιούν τις εξηγήσεις και παραδείγματα που ισχύουν στην έκθεση του ΟΟΣΑ σχετικά με τη δράση 2 του σχεδίου BEPS ως πηγή παραδειγμάτων ή ερμηνειών, στον βαθμό που συνάδουν με τις διατάξεις της παρούσας οδηγίας και του ενωσιακού δικαίου.

(29)

Οι κανόνες περί ασυμφωνιών στη μεταχείριση υβριδικών μέσων του άρθρου 9 παράγραφοι 1 και 2 εφαρμόζονται μόνο στον βαθμό που η περίπτωση κατά την οποία ενέχεται ένας υποκείμενος στον φόρο οδηγεί σε αποτέλεσμα ασυμφωνίας. Δεν θα πρέπει να προκύπτει αποτέλεσμα ασυμφωνίας όταν η ρύθμιση υπόκειται σε προσαρμογή σύμφωνα με το άρθρο 9 παράγραφος 5 ή το άρθρο 9α και, κατά συνέπεια, οι ρυθμίσεις που υπόκεινται σε προσαρμογή σύμφωνα με τα εν λόγω τμήματα της παρούσας οδηγίας δεν θα πρέπει να υπόκεινται σε οιαδήποτε περαιτέρω προσαρμογή σύμφωνα με τους κανόνες περί ασυμφωνιών στη μεταχείριση υβριδικών μέσων.

(30)

Όταν διατάξεις άλλης οδηγίας, όπως αυτές της οδηγίας 2011/96/ΕΕ του Συμβουλίου (4), έχουν ως αποτέλεσμα την εξουδετέρωση της ασυμφωνίας των φορολογικών αποτελεσμάτων, δεν θα πρέπει να υπάρχει περιθώριο για την εφαρμογή των κανόνων περί ασυμφωνιών στη μεταχείριση υβριδικών μέσων που προβλέπονται στην παρούσα οδηγία.

(31)

Η Επιτροπή θα πρέπει να αξιολογήσει την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας πέντε έτη μετά την έναρξη ισχύος της και να υποβάλει έκθεση στο Συμβούλιο. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να κοινοποιήσουν στην Επιτροπή όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για την αξιολόγηση αυτή.

(32)

Ως εκ τούτου, η οδηγία (ΕΕ) 2016/1164 θα πρέπει να τροποποιηθεί αναλόγως,

1)

Το άρθρο 1 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«Άρθρο 1

Πεδίο εφαρμογής

1.   Η παρούσα οδηγία εφαρμόζεται σε όλους τους φορολογουμένους που υπόκεινται σε φόρο επί των εταιρειών σε ένα ή περισσότερα κράτη μέλη, περιλαμβανομένων των μόνιμων εγκαταστάσεων σε ένα ή περισσότερα κράτη μέλη οντοτήτων που εδρεύουν για φορολογικούς σκοπούς σε τρίτη χώρα.

2.   Το άρθρο 9α εφαρμόζεται επίσης σε όλες τις οντότητες οι οποίες αντιμετωπίζονται ως διαφανείς για φορολογικούς σκοπούς από κράτος μέλος.».

2)

Το άρθρο 2 τροποποιείται ως εξής:

3)

Το άρθρο 4 τροποποιείται ως εξής:

4)

Το άρθρο 9 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«Άρθρο 9

Ασυμφωνίες στη μεταχείριση υβριδικών μέσων

1.   Στον βαθμό που μια ασυμφωνία στη μεταχείριση υβριδικών μέσων οδηγεί σε διπλή έκπτωση:

Ωστόσο, οποιαδήποτε τέτοια έκπτωση είναι επιλέξιμη για συμψηφισμό με διπλή καταχώριση εσόδων που σημειώνονται σε τρέχουσα ή μεταγενέστερη φορολογική περίοδο.

2.   Στον βαθμό που μια ασυμφωνία στη μεταχείριση υβριδικών μέσων οδηγεί σε έκπτωση χωρίς καταχώριση:

3.   Ένα κράτος μέλος δεν αποδέχεται έκπτωση για οποιαδήποτε πληρωμή από φορολογούμενο στον βαθμό που η εν λόγω πληρωμή άμεσα ή έμμεσα χρηματοδοτεί εκπίπτουσα δαπάνη η οποία οδηγεί σε ασυμφωνία στη μεταχείριση υβριδικών μέσων με συναλλαγή ή σειρά συναλλαγών μεταξύ συνδεδεμένων επιχειρήσεων ή που αποτελεί μέρος ενός δομημένου διακανονισμού, πλην του βαθμού στον οποίο μία από τις δικαιοδοσίες που εμπλέκονται στις συναλλαγές ή στη σειρά συναλλαγών έχει προβεί σε ισοδύναμη προσαρμογή όσον αφορά την εν λόγω ασυμφωνία στη μεταχείριση υβριδικών μέσων.

4.   Ένα κράτος μέλος δύναται να εξαιρεί από το πεδίο εφαρμογής:

5.   Στον βαθμό που μια ασυμφωνία στη μεταχείριση υβριδικών μέσων συνεπάγεται εισόδημα από μόνιμη εγκατάσταση που δεν λαμβάνεται υπόψη το οποίο δεν υπόκειται σε φορολόγηση στο κράτος μέλος στο οποίο ο φορολογούμενος είναι κάτοικος για φορολογικούς σκοπούς, το εν λόγω κράτος μέλος επιβάλλει στον φορολογούμενο την υποχρέωση να συμπεριλάβει το εισόδημα το οποίο διαφορετικά θα αποδιδόταν στη μόνιμη εγκατάσταση που δεν λαμβάνεται υπόψη. Τούτο ισχύει εκτός εάν το κράτος μέλος οφείλει να εξαιρέσει το εισόδημα βάσει συμβάσεως για την αποφυγή διπλής φορολογίας που έχει συνάψει το εν λόγω κράτος μέλος με τρίτη χώρα.

6.   Στον βαθμό που μια μεταβίβαση στη μεταχείριση υβριδικών μέσων έχει σχεδιαστεί με σκοπό να παράγει ελάφρυνση για τον παρακρατούμενο φόρο στην πηγή επί μιας πληρωμής που προκύπτει από μεταβιβαζόμενο χρηματοπιστωτικό μέσο σε περισσότερα από ένα εκ των εμπλεκόμενων μερών, το κράτος μέλος του φορολογουμένου περιορίζει το όφελος της εν λόγω ελάφρυνσης κατ' αναλογία προς το καθαρό φορολογητέο εισόδημα όσον αφορά την εν λόγω πληρωμή.».

5)

Παρεμβάλλονται τα ακόλουθα άρθρα:

«Άρθρο 9α

Ασυμφωνίες στη μεταχείριση αντίστροφων υβριδικών μέσων

1.   Εάν μία ή περισσότερες συνεργαζόμενες οντότητες οι οποίες δεν είναι μόνιμοι κάτοικοι και διατηρούν συνολικά άμεσο ή έμμεσο συμφέρον σε ποσοστό 50 τοις εκατό ή και άνω των δικαιωμάτων ψήφου, των τόκων του κεφαλαίου ή του μεριδίου στα κέρδη μιας υβριδικής οντότητας που έχει συσταθεί ή είναι εγκατεστημένη σε ένα κράτος μέλος βρίσκονται σε δικαιοδοσία ή δικαιοδοσίες που αφορούν την υβριδική οντότητα υπό την ιδιότητα του υποκειμένου στον φόρο, η υβριδική οντότητα θεωρείται κάτοικος του εν λόγω κράτους και φορολογείται για το εισόδημά της στο μέτρο που το εν λόγω εισόδημα δεν φορολογείται άλλως δυνάμει της νομοθεσίας του κράτους μέλους ή οποιασδήποτε άλλης δικαιοδοσίας.

2.   Η παράγραφος 1 δεν εφαρμόζεται σε οργανισμούς συλλογικών επενδύσεων. Για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου, ως “οργανισμός συλλογικών επενδύσεων” νοείται ο επενδυτικός οργανισμός ή η εταιρεία που αποτελείται από πολλούς μετόχους, διατηρεί ένα διαφοροποιημένο χαρτοφυλάκιο κινητών αξιών και διέπεται από κανονισμό προστασίας του επενδυτή στη χώρα όπου είναι εγκατεστημένος.

Άρθρο 9β

Ασυμφωνίες στη μεταχείριση της φορολογικής κατοικίας

Στον βαθμό που η έκπτωση για πληρωμή, δαπάνες ή ζημίες του φορολογουμένου ο οποίος είναι κάτοικος για φορολογικούς σκοπούς σε δύο ή περισσότερες δικαιοδοσίες είναι εκπίπτουσα από τη βάση φορολόγησης σε αμφότερες τις δικαιοδοσίες, το κράτος μέλος του φορολογουμένου δεν αποδέχεται την έκπτωση στον βαθμό που η άλλη δικαιοδοσία επιτρέπει η δεύτερη έκπτωση φόρου εισοδήματος να συμψηφιστεί με εισόδημα που δεν αποτελεί εισόδημα διπλής καταχώρισης. Εφόσον και οι δύο δικαιοδοσίες είναι κράτη μέλη, το κράτος μέλος στο οποίο ο φορολογούμενος δεν λογίζεται ως κάτοικος σύμφωνα με τη σύμβαση για την αποφυγή διπλής φορολογίας μεταξύ των δύο ενδιαφερομένων κρατών μελών δεν αποδέχεται την έκπτωση.».

6)

Στο άρθρο 10 παράγραφος 1, προστίθεται το ακόλουθο εδάφιο:

«Κατά παρέκκλιση από το πρώτο εδάφιο, η Επιτροπή αξιολογεί την εφαρμογή των άρθρων 9 και 9β και ιδίως τις συνέπειες της εξαίρεσης του άρθρου 9 παράγραφος 4 στοιχείο β), έως την 1η Ιανουαρίου 2022, και υποβάλλει σχετική έκθεση στο Συμβούλιο.».

7)

Στο άρθρο 11 παρεμβάλλεται η ακόλουθη παράγραφος:

«5α.   Κατά παρέκκλιση από την παράγραφο 1, τα κράτη μέλη θεσπίζουν και δημοσιεύουν, έως τις 31 Δεκεμβρίου 2019, τις αναγκαίες νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις για να συμμορφωθούν προς το άρθρο 9. Ανακοινώνουν αμέσως στην Επιτροπή το κείμενο των εν λόγω διατάξεων.

Εφαρμόζουν τις εν λόγω διατάξεις από 1ης Ιανουαρίου 2020.

Όταν τα κράτη μέλη θεσπίζουν τις εν λόγω διατάξεις, αυτές περιέχουν αναφορά στην παρούσα οδηγία ή συνοδεύονται από την αναφορά αυτή κατά την επίσημη δημοσίευσή τους. Τα κράτη μέλη καθορίζουν πώς θα γίνει αυτή η αναφορά.».