Asielprocedures van de Europese Unie (tot 2026)

KERNPUNTEN

Op wie is dit van invloed?

De richtlijn heeft betrekking op alle verzoeken om internationale bescherming in EU-lidstaten (met uitzondering van Denemarken, Ierland en het Verenigd Koninkrijk*), ook aan de grenzen, in territoriale wateren of in transitzones.

Hoe?

• De richtlijn biedt duidelijkere regels voor verzoeken om internationale bescherming, zodat beslissingen over deze verzoeken sneller en efficiënter genomen kunnen worden dan voorheen. Er moeten specifieke voorzieningen worden getroffen, met name aan de grenzen, om mensen bij hun verzoeken te helpen. Als regel mag de eerste verzoekprocedure (zonder beroep) niet langer dan zes maanden in beslag nemen. Besluitvormers moeten specifiek worden opgeleid voor deze procedure en de verzoekers moeten procedurele waarborgen krijgen.
• Onder goed gedefinieerde omstandigheden, wanneer een verzoek waarschijnlijk ongegrond is of wanneer er ernstige problemen op het gebied van nationale veiligheid of openbare orde zijn, kunnen er speciale procedures van toepassing zijn, met inbegrip van een snellere behandeling van het verzoek aan de grens.

Basiswaarborgen

• Lidstaten moeten ervoor zorgen dat verzoekers:
  • een individueel en onpartijdig onderzoek krijgen van hun verzoek;
  • in een taal die zij begrijpen worden geïnformeerd over het proces dat wordt gevolgd, hun rechten en de genomen beslissing. Zij moeten indien nodig een tolk krijgen om hen te helpen bij hun zaak;
  • het recht hebben om op eigen kosten een juridisch adviseur te raadplegen;
  • het recht hebben op een daadwerkelijk rechtsmiddel bij een rechterlijke instantie en kosteloze rechtsbijstand hebben tijdens hun beroep.
• Lidstaten mogen een persoon niet vasthouden enkel en alleen omdat hij/zij een asielzoeker is. Wanneer een asielzoeker in bewaring is gesteld, moeten EU-regels worden toegepast zoals beschreven in de herziene richtlijn betreffende minimumnormen voor de aanvragers van de internationale bescherming (de richtlijn opvangvoorzieningen).

Behandelingsprocedure

Voordat de bevoegde autoriteit een besluit neemt, hebben verzoekers recht op een persoonlijk onderhoud, waar ze de mogelijkheid moeten krijgen om de volledige motivering voor hun verzoek uiteen te zetten. De persoon die het onderhoud voert, moet bevoegd zijn om de persoonlijke omstandigheden van de verzoeker en de algemene omstandigheden van de situatie in overweging te nemen. Lidstaten moeten ervoor zorgen dat de informatie over individuele verzoeken vertrouwelijk wordt behandeld.

Specifieke garanties voor kwetsbare mensen

• Mensen met specifieke procedurele behoeften, bijvoorbeeld vanwege hun leeftijd, handicap, ziekte of seksuele gerichtheid, of als gevolg van een trauma, of om welke andere reden dan ook moeten passende ondersteuning krijgen, met inbegrip van voldoende tijd, om hen te helpen met hun verzoekprocedure.
• Er bestaan specifieke eisen voor niet-begeleide kinderen, met inbegrip van de verplichting om een gekwalificeerde vertegenwoordiger aan te wijzen. Bij de toepassing van de richtlijn moet het belang van alle kinderen in het algemeen in overweging worden genomen.

Herhaalde verzoeken voorkomen

Lidstaten hebben nieuwe middelen om herhaalde verzoeken van dezelfde persoon aan te pakken. Mensen die geen bescherming nodig hebben, kunnen niet meer voorkomen dat ze worden teruggestuurd naar hun land door steeds nieuwe verzoeken in te dienen.

Intrekking

Richtlijn 2013/32/EU wordt met ingang van 12 juni 2026 ingetrokken en vervangen door Verordening (EU) 2024/1348 (zie de samenvatting).