Budżet Unii Europejskiej na 2025 r.

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Ostateczne przyjęcie (UE, Euratom) 2025/31 budżetu rocznego Unii Europejskiej na rok budżetowy 2025

JAKIE SĄ CELE AKTU?

Akt ten oznacza przyjęcie budżetu Unii Europejskiej (UE) na 2025 r. przez Parlament Europejski i Radę Unii Europejskiej.

Budżet ten przewiduje 199,4 mld EUR na zobowiązania¹ i 155,2 mld EUR na płatności².

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

W ramach budżetu uruchamia się znaczne środki publiczne, aby umożliwić UE przeprowadzenie następujących działań:

realizacja jej długoterminowych celów i priorytetów politycznych;
zapewnianie pomocy finansowej Ukrainie – w związku z wojną napastniczą prowadzoną przez Rosję – tak długo, jak będzie to konieczne;
reagowanie na nagłe sytuacje kryzysowe w państwach członkowskich UE;
dalsze finansowanie sztandarowych programów, takich jak Horyzont Europa i Erasmus+.

Główne obszary wydatków są następujące:

	*Zobowiązania (mln EUR)*	*Płatności (mln EUR)*
Jednolity rynek, innowacje i gospodarka cyfrowa	21 480,1	20 460,6
Spójność, odporność i wartości Spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna Odporność i wartości	77 980,2 66 365,7 11 614,4	44 445,2 33 260,4 11 184,8
Zasoby naturalne i środowisko Wydatki związane z rynkiem i płatności bezpośrednie	56 731,3 39 975,9	52 091,5 40 030,7
Migracja i zarządzanie granicami	4 791,1	3 203,9
Bezpieczeństwo i obrona	2 632,6	2 143,2
Sąsiedztwo i świat	16 308,2	14 426,3
Europejska administracja publiczna	12 845,0	12 845,0
Tematyczne instrumenty szczególne umożliwiające UE reagowanie na nieprzewidziane wydarzenia dzięki mobilizacji niezbędnych środków finansowych	6 669,9	5 593,6
Środki ogółem	199 438,4	155 209,3

W budżecie określono następujące zobowiązania priorytetowe:

Jednolity rynek, innowacje i gospodarka cyfrowa

12,8 mld EUR – Horyzont Europa;
288 mln EUR – program badawczo-szkoleniowy Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej;
487 mln EUR – międzynarodowy eksperymentalny reaktor termojądrowy (ITER);
378 mln EUR – fundusz InvestEU;
1,7 mld EUR – instrument „Łącząc Europę” – transport;
927 mln EUR – instrument „Łącząc Europę” – energia;
226 mln EUR – instrument „Łącząc Europę” – technologie cyfrowe;
1,1 mld EUR – program „Cyfrowa Europa”;
613 mln EUR – Program na rzecz jednolitego rynku, w tym małe i średnie przedsiębiorstwa;
27 mln EUR – Unijny program zwalczania nadużyć finansowych;
2,1 mld EUR – Europejski program kosmiczny;
196 mln EUR – Unijny program bezpiecznej łączności (unijny system łączności satelitarnej).

Spójność, odporność i wartości

40,5 mld EUR – Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego;
8,7 mld EUR – Fundusz Spójności;
5 mld EUR – koszt finansowania Instrumentu Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy;
211 mln EUR – unijny mechanizm ochrony ludności;
583 mln EUR – Program UE dla zdrowia;
17,2 mld EUR – Europejski Fundusz Społeczny Plus;
109 mln EUR – Program na rzecz zatrudnienia i innowacji społecznych;
4 mld EUR – Erasmus+;
147 mln EUR – Europejski Korpus Solidarności;
352 mln EUR – Kreatywna Europa;
236 mln EUR – program „Obywatele, równość, prawa i wartości”.

Zasoby naturalne i środowisko

40 mld EUR – Europejski Fundusz Rolniczy Gwarancji;
13,2 mld EUR – Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich;
946 mln EUR – Europejski Fundusz Morski, Rybacki i Akwakultury;
157 mln EUR – umowy o partnerstwie w sprawie zrównoważonych połowów i regionalne organizacje ds. zarządzania rybołówstwem;
776 mln EUR – Program działań na rzecz środowiska i klimatu (LIFE);
1,5 mld EUR – Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji.

Migracja i zarządzanie granicami

1,9 mld EUR – Fundusz Azylu, Migracji i Integracji;
1,2 mld EUR – zarządzanie granicami i wizy;
147 mln EUR – wsparcie finansowe na rzecz sprzętu do kontroli celnej.

Bezpieczeństwo i obrona

337 mln EUR – Fundusz Bezpieczeństwa Wewnętrznego;
404 mln EUR – Europejski Fundusz Obronny (badania);
1 mld EUR – Europejski Fundusz Obronny (cele inne niż badania);
252 mln EUR – mobilność wojskowa;
111 mln EUR – Unijny program bezpiecznej łączności;
40 mln EUR – krótkoterminowy instrument obronny dotyczący zamówień realizowanych na zasadzie współpracy.

Sąsiedztwo i świat

10,9 mld EUR – Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej (Globalny wymiar Europy);
1,9 mld EUR – pomoc humanitarna;
394 mln EUR – wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa;
2,2 mld EUR – pomoc przedakcesyjna;
499 mln EUR – Instrument Wsparcia Reform i Wzrostu Gospodarczego na Bałkanach Zachodnich.

Europejska administracja publiczna

9,7 mld EUR – wydatki administracyjne instytucji

Tematyczne instrumenty szczególne

4,3 mld EUR – Instrument na rzecz Ukrainy;
1,2 mld EUR – Europejska rezerwa solidarnościowa;
584 mln EUR – Rezerwa na pomoc nadzwyczajną;
564 mln EUR – Pobrexitowa rezerwa dostosowawcza.

OD KIEDY AKT MA ZASTOSOWANIE?

Akt obowiązuje od 1 stycznia 2025 r.

KONTEKST

Budżet na 2025 r. jest piątym budżetem w ramach unijnych wieloletnich ram finansowych na lata 2021–2027. Ramy te przewidują kwotę 1,211 bln EUR w cenach bieżących przeznaczoną na unijne finansowanie w ciągu siedmiu lat. Równolegle państwa członkowskie w dalszym ciągu opierają się na wsparciu służącym odbudowie po pandemii, pochodzącym z instrumentu NextGenerationEU, w przypadku którego wydatki są finansowane z pożyczek zaciąganych na rynkach kapitałowych.

Więcej informacji:

Budżet UE (Komisja Europejska)
Roczny budżet UE na 2025 r.: realizacja unijnych priorytetów politycznych i reagowanie na kryzysy (Komisja Europejska)
Pytania i odpowiedzi – porozumienie w sprawie rocznego budżetu UE na 2025 r. (Komisja Europejska).

KLUCZOWE POJĘCIA

Zobowiązania. Łączna kwota zobowiązań umownych z tytułu przyszłych płatności, które można podjąć w danym roku.
Płatności. Rzeczywiste środki wypłacone w danym roku na pokrycie zobowiązań z bieżącego roku i poprzednich lat.

GŁÓWNY DOKUMENT

Ostateczne przyjęcie (UE, Euratom) 2025/31 budżetu rocznego Unii Europejskiej na rok budżetowy 2025 (Dz.U. L, 2025/31, 27.2.2025).

DOKUMENTY POWIĄZANE

Rozporządzenie (UE) 2024/792 Parlamentu Europejskiego i Rady z 29 lutego 2024 r. ustanawiające Instrument na rzecz Ukrainy (Dz.U. L, 2024/792, 29.2.2024).

Rozporządzenie (UE) 2024/1449 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 maja 2024 r. w sprawie ustanowienia Instrumentu Wsparcia Reform i Wzrostu Gospodarczego na Bałkanach Zachodnich (Dz.U. L, 2024/1449, 24.5.2024).

Rozporządzenie (UE, Euratom) 2024/2509 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 września 2024 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii (wersja przekształcona) (Dz.U. L, 2024/2509, 26.9.2024).

Rozporządzenie (UE) 2023/588 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2023 r. ustanawiające unijny program bezpiecznej łączności na lata 2023–2027 (Dz.U. L 79 z 17.3.2023, str. 1–39.)

Rozporządzenie (UE) 2023/2418 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 października 2023 r. w sprawie ustanowienia instrumentu na rzecz wzmocnienia europejskiego przemysłu obronnego przez zamówienia realizowane na zasadzie współpracy (EDIRPA) (Dz.U. L, 2023/2418, 26.10.2023).

Rozporządzenie (UE) 2021/522 Parlamentu Europejskiego i Rady z 24 marca 2021 r. ustanawiające Program działań Unii w dziedzinie zdrowia („Program UE dla zdrowia”) na okres 2021–2027 oraz uchylające rozporządzenie (UE) nr 282/2014 (Dz.U. L 107 z 26.3.2021, str. 1–29).

Rozporządzenie (UE) 2021/523 Parlamentu Europejskiego i Rady z 24 marca 2021 r. ustanawiające Program InvestEU i zmieniające rozporządzenie (UE) 2015/1017 (Dz.U. L 107 z 26.3.2021, str. 30—89).

Kolejne zmiany rozporządzenia (UE) 2021/523 zostały włączone do tekstu pierwotnego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

Rozporządzenie (UE) 2021/690 Parlamentu Europejskiego i Rady z 28 kwietnia 2021 r. ustanawiające program na rzecz rynku wewnętrznego, konkurencyjności przedsiębiorstw, w tym małych i średnich przedsiębiorstw, dziedziny roślin, zwierząt, żywności i paszy, oraz statystyk europejskich (Program na rzecz jednolitego rynku) oraz uchylające rozporządzenia (UE) nr 99/2013, (UE) nr 1287/2013, (UE) nr 254/2014 i (UE) nr 652/2014 (Dz.U. L 153 z 3.5.2021, str. 1–47).

Rozporządzenie (UE) 2021/691 Parlamentu Europejskiego i Rady z 28 kwietnia 2021 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji dla Zwalnianych Pracowników (EFG) oraz uchylenia rozporządzenia (UE) nr 1309/2013 (Dz.U. L 153 z 3.5.2021, str. 48–70).

Rozporządzenie (UE) 2021/692 Parlamentu Europejskiego i Rady z 28 kwietnia 2021 r. ustanawiające program „Obywatele, równość, prawa i wartości” oraz uchylające rozporządzenie (UE) nr 1381/2013 Parlamentu Europejskiego i Rady oraz rozporządzenie Rady (UE) nr 390/2014 (Dz.U. L 156 z 5.5.2021, str. 1—20).

Rozporządzenie (UE) 2021/694 Parlamentu Europejskiego i Rady z 29 kwietnia 2021 r. ustanawiające program „Cyfrowa Europa” oraz uchylające decyzję (UE) 2015/2240 (Dz.U. L 166 z 11.5.2021, str. 1–34).

Zob. tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie (UE) 2021/696 Parlamentu Europejskiego i Rady z 28 kwietnia 2021 r. ustanawiające Unijny program kosmiczny i Agencję Unii Europejskiej ds. Programu Kosmicznego oraz uchylające rozporządzenia (UE) nr 912/2010, (UE) nr 1285/2013 i (UE) nr 377/2014 oraz decyzję nr 541/2014/UE (Dz.U. L 170 z 12.5.2021, str. 69—148).

Rozporządzenie (UE) 2021/697 Parlamentu Europejskiego i Rady z 29 kwietnia 2021 r. ustanawiające Europejski Fundusz Obronny i uchylające rozporządzenie (UE) 2018/1092 (Dz.U. L 170 z 12.5.2021, str. 149—177).

Zob. tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie (UE) 2021/783 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2021 r. ustanawiające Program działań na rzecz środowiska i klimatu (LIFE) oraz uchylające rozporządzenie (UE) nr 1293/2013 (Dz.U. L 172 z 17.5.2021, str. 53–78).

Rozporządzenie (UE) 2021/785 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2021 r. ustanawiające Unijny program zwalczania nadużyć finansowych i uchylające rozporządzenie (UE) nr 250/2014 (Dz.U. L 172 z 17.5.2021, str. 110—122).

Rozporządzenie (UE) 2021/947 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 9 czerwca 2021 r. ustanawiające Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej – Globalny Wymiar Europy, zmieniające i uchylające decyzję nr 466/2014/UE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz uchylające rozporządzenie (UE) 2017/1601 Parlamentu Europejskiego i Rady oraz rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 480/2009 (Dz.U. L 209 z 14.6.2021, str. 1–78).

Zob. tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie (UE) 2021/817 Parlamentu Europejskiego i Rady z 20 maja 2021 r. ustanawiające Erasmus+: unijny program na rzecz kształcenia i szkolenia, młodzieży i sportu oraz uchylające rozporządzenie (UE) nr 1288/2013 (Dz.U. L 189 z 28.5.2021, str. 1–33).

Rozporządzenie (UE) 2021/818 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 maja 2021 r. ustanawiające program Kreatywna Europa (2021–2027) i uchylające rozporządzenie (UE) nr 1295/2013 (Dz.U. L 189 z 28.5.2021, str. 34—60).

Rozporządzenie (UE) 2021/888 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 maja 2021 r. ustanawiające program „Europejski Korpus Solidarności” oraz uchylające rozporządzenia (UE) 2018/1475 i (UE) nr 375/2014 (Dz.U. L 202 z 8.6.2021, str. 32–54).

Rozporządzenie (UE) 2021/1056 Parlamentu Europejskiego i Rady z 24 czerwca 2021 r. ustanawiające Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji (Dz.U. L 231 z 30.6.2021, str. 1–20).

Zob. tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie (UE) 2021/1057 Parlamentu Europejskiego i Rady z 24 czerwca 2021 r. ustanawiające Europejski Fundusz Społeczny Plus (EFS+) oraz uchylające rozporządzenie (UE) nr 1296/2013 (Dz.U. L 231 z 30.6.2021, str. 21—59).

Zob. tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie (UE) 2021/1077 Parlamentu Europejskiego i Rady z 24 czerwca 2021 r. ustanawiające, w ramach Funduszu Zintegrowanego Zarządzania Granicami, instrument wsparcia finansowego na rzecz sprzętu do kontroli celnej (Dz.U. L 234 z 2.7.2021, str. 1–17).

Rozporządzenie (UE) 2021/1139 Parlamentu Europejskiego i Rady z 7 lipca 2021 r. ustanawiające Europejski Fundusz Morski, Rybacki i Akwakultury oraz zmieniające rozporządzenie (UE) 2017/1004 (Dz.U. L 247 z 13.7.2021, str. 1–49).

Rozporządzenie (UE) 2021/1148 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 lipca 2021 r. ustanawiające, w ramach Funduszu Zintegrowanego Zarządzania Granicami, Instrument Wsparcia Finansowego na rzecz Zarządzania Granicami i Polityki Wizowej (Dz.U. L 251 z 15.7.2021, str. 48—93).

Rozporządzenie (UE) 2021/1149 Parlamentu Europejskiego i Rady z 7 lipca 2021 r. ustanawiające Fundusz Bezpieczeństwa Wewnętrznego (Dz.U. L 251 z 15.7.2021, str. 94–131).

Rozporządzenie (UE) 2021/1153 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 lipca 2021 r. ustanawiające instrument „Łącząc Europę” i uchylające rozporządzenia (UE) nr 1316/2013 i (UE) nr 283/2014 (Dz.U. L 249 z 14.7.2021, str. 38—81).

Zob. tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie (UE) 2021/1529 Parlamentu Europejskiego i Rady z 15 września 2021 r. ustanawiające Instrument Pomocy Przedakcesyjnej (IPA III) (Dz.U. L 330 z 20.9.2021, str. 1–26).

Rozporządzenie (UE) 2021/2115 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 2 grudnia 2021 r. ustanawiające przepisy dotyczące wsparcia planów strategicznych sporządzanych przez państwa członkowskie w ramach wspólnej polityki rolnej (planów strategicznych WPR) i finansowanych z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji (EFRG) i z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) oraz uchylające rozporządzenia (UE) nr 1305/2013 i (UE) nr 1307/2013 (Dz.U. L 435 z 6.12.2021, str. 1—186).

Zob. tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie Rady (UE, EURATOM) 2020/2093 z dnia 17 grudnia 2020 r. określające wieloletnie ramy finansowe na lata 2021–2027 (Dz.U. L 433I z 22.12.2020, str. 11—22).

Zob. tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie Rady (UE) 2020/2094 z dnia 14 grudnia 2020 r. ustanawiające Instrument Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy w celu wsparcia odbudowy w następstwie kryzysu związanego z COVID-19 (Dz.U. L 433I z 22.12.2020, str. 23—27 ).

Porozumienie międzyinstytucjonalne między Parlamentem Europejskim, Radą Unii Europejskiej i Komisją Europejską w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami oraz w sprawie nowych zasobów własnych, w tym również harmonogramu wprowadzania nowych zasobów własnych (Dz.U. L 433I z 22.12.2020, str. 28–46).

Rozporządzenie (UE) nr 223/2014 Parlamentu Europejskiego i Rady z 11 marca 2014 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym (Dz.U. L 72 z 12.3.2014, str. 1–41).

Zob. tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie (UE) nr 516/2014 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 kwietnia 2014 r. ustanawiające Fundusz Azylu, Migracji i Integracji, zmieniające decyzję Rady 2008/381/WE oraz uchylające decyzje nr 573/2007/WE i nr 575/2007/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz decyzję Rady 2007/435/WE (Dz.U. L 150 z 20.5.2014, str. 168—194).

Zob. tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie (UE) nr 1301/2013 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i przepisów szczególnych dotyczących celu „Inwestycje na rzecz wzrostu i zatrudnienia” oraz uchylenia rozporządzenia (WE) nr 1080/2006 (Dz.U. L 347 z 20.12.2013, str. 289–302).

Zob. tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie (UE) nr 1303/2013 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 (Dz.U. L 347 z 20.12.2013, str. 320—469).

Zob. tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie (UE) nr 1304/2013 Parlamentu Europejskiego i Rady z 17 grudnia 2013 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego i uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1081/2006 (Dz.U. L 347 z 20.12.2013, str. 470–486).

Zob. tekst skonsolidowany.

Decyzja nr 1313/2013/EU Parlamentu Europejskiego i Rady z 17 grudnia 2013 r. w sprawie Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności (Dz.U. L 347 z 20.12.2013, str. 924—947).

Zob. tekst skonsolidowany.

Decyzja Rady 2007/198/Euratom z dnia 27 marca 2007 r. powołująca Europejskie Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Realizacji Projektu ITER i Rozwoju Energii Termojądrowej oraz przyznająca mu określone korzyści (Dz.U. L 90 z 30.3.2007, str. 58—72).

Zob. tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie Rady (WE) nr 1257/96 z dnia 20 czerwca 1996 r. dotyczące pomocy humanitarnej (Dz.U. L 163 z 2.7.1996, str. 1–6).

Zob. tekst skonsolidowany.

ostatnia aktualizacja 27.6.2025