KOMISJA EUROPEJSKA

Bruksela, dnia 22.6.2022

COM(2022) 305 final

2022/0196(COD)

Wniosek

ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

w sprawie zrównoważonego stosowania środków ochrony roślin i w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) 2021/2115

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

{SEC(2022) 257 final} - {SWD(2022) 169 final} - {SWD(2022) 170 final} - {SWD(2022) 171 final}

UZASADNIENIE

1.KONTEKST WNIOSKU

•Przyczyny i cele wniosku

Pestycydy 1 to mieszaniny jednej lub kilku substancji czynnych i składników obojętnych, które są powszechnie stosowane do ochrony roślin poprzez odstraszanie, ograniczanie lub niszczenie organizmów szkodliwych. Są one stosowane głównie w rolnictwie, ale także w leśnictwie, na zielonych obszarach miejskich oraz wzdłuż sieci transportowych, takich jak drogi i koleje. Ponieważ pestycydy mogą mieć szkodliwy wpływ na środowisko i zdrowie ludzi, ich stosowanie jest ściśle regulowane na szczeblu UE. Do celów niniejszego wniosku termin „pestycydy” będzie stosowany zamiennie z terminem „środki ochrony roślin”.

Dyrektywa w sprawie zrównoważonego stosowania pestycydów (dyrektywa w sprawie zrównoważonego stosowania) 2 została przyjęta w 2009 r. jako jedno z działań następczych opracowanej przez Komisję Strategii tematycznej w sprawie zrównoważonego stosowania pestycydów 3 . Państwa członkowskie miały obowiązek wprowadzić w życie przepisy krajowe transponujące dyrektywę w sprawie zrównoważonego stosowania do swojego prawa krajowego do dnia 26 listopada 2011 r. Komisja uznała za właściwe przeprowadzenie oceny dyrektywy w sprawie zrównoważonego stosowania, w której uwzględniono również problemy związane z jej wdrażaniem, egzekwowaniem jej przepisów i stosowaniem w państwach członkowskich. Zadanie to przeprowadzono jako ocenę równoległą, która obejmowała zarówno ocenę, jak i ocenę skutków. Komisja liczyła, że ocena zostanie wykorzystana do przedstawienia nowego wniosku ustawodawczego mającego na celu zmianę dyrektywy w sprawie zrównoważonego stosowania do pierwszego kwartału 2022 r., zgodnie z założeniami strategii „Od pola do stołu” 4 .

Obecnie występują niedociągnięcia we wdrażaniu, stosowaniu i egzekwowaniu przepisów dyrektywy w sprawie zrównoważonego stosowania. Na niedociągnięcia te zwrócono uwagę w audytach Komisji w trakcie wizyt informacyjnych w państwach członkowskich oraz w sprawozdaniach z realizacji projektów:

(i)Komisji;

(ii)Biura Analiz Parlamentu Europejskiego – badania dotyczącego wdrażania dyrektywy w sprawie zrównoważonego stosowania; oraz

(iii)Europejskiego Trybunału Obrachunkowego -– najnowszego sprawozdania dotyczącego środków ochrony roślin. Ponadto o rosnącym zaniepokojeniu społecznym związanym ze stosowaniem pestycydów świadczą liczne petycje, dwie europejskie inicjatywy obywatelskie 5 i pytania Parlamentu Europejskiego dotyczące tej kwestii.

Informacje zwrotne otrzymane w trakcie konsultacji publicznych na temat opracowanego przez Komisję planu oceny oraz wstępnej oceny skutków wskazały na poważne niedociągnięcia we wdrażaniu dyrektywy w sprawie zrównoważonego stosowania w niektórych państwach członkowskich. W informacjach zwrotnych wezwano również Komisję do wprowadzenia bardziej rygorystycznych przepisów, na przykład w formie rozporządzenia na poziomie UE, w celu zwiększenia spójności i wprowadzenia bardziej skutecznych polityk w poszczególnych państwach członkowskich. Harmonizacja krajowych polityk w zakresie stosowania pestycydów mogłaby przyczynić się do poprawy funkcjonowania rynku wewnętrznego i ograniczenia zakłóceń w handlu między państwami członkowskimi.

Osiągnięcie bezpiecznej, trwałej, sprawiedliwej, uwzględniającej kwestie klimatyczne produkcji przystępnej cenowo żywności z poszanowaniem zasad zrównoważonego rozwoju, środowiska, ochrony bioróżnorodności i ekosystemów, przy jednoczesnym zapewnieniu bezpieczeństwa żywnościowego, jest bardzo ważne dla obywateli i figuruje wśród 49 propozycji zawartych w sprawozdaniu końcowym Konferencji w sprawie przyszłości Europy 6 , opublikowanym 9 maja 2022 r. Obywatele zwracają się również do Unii o ochronę i odnowę bioróżnorodności, krajobrazu i oceanów oraz wyeliminowanie zanieczyszczenia, a także o wprowadzenie zdecydowanych środków w celu promowania i zagwarantowania bardziej ekologicznego i ukierunkowanego na klimat rolnictwa 7 .

W ramach Europejskiego Zielonego Ładu 8 w strategii Komisji „Od pola do stołu” 9 podkreśla się potrzebę przejścia na sprawiedliwy, zdrowy i przyjazny dla środowiska system żywnościowy. W strategii „Od pola do stołu” podkreśla się również znaczenie poprawy pozycji rolników (którzy mają kluczowe znaczenie dla zarządzania tym przejściem) w łańcuchu wartości. Aby do 2030 r. ograniczyć stosowanie pestycydów chemicznych i bardziej niebezpiecznych pestycydów oraz ryzyko z nimi związane, w strategii zaproponowano dwa konkretne cele. Przepisy unijne w tej dziedzinie są kluczowym narzędziem do osiągnięcia celów określonych w strategii „Od pola do stołu” i dlatego powinny zostać wzmocnione.

Jak wyjaśniono w załączonej ocenie skutków oraz uwzględniając ocenę uzupełniającą, we wniosku sformułowano następujące cztery cele.

●Pierwszym celem jest:

(i)ograniczenie stosowania pestycydów chemicznych i ryzyka z nimi związanego, zwłaszcza w odniesieniu do tych, które zawierają bardziej niebezpieczne substancje czynne;

(ii)wzmocnienie stosowania i egzekwowania zasad zintegrowanego zarządzania ochroną przed szkodnikami oraz

(iii)zwiększenie stosowania mniej niebezpiecznych i alternatywnych metod niechemicznych w stosunku do pestycydów chemicznych w zwalczaniu agrofagów.

●Drugim celem jest poprawa dostępności danych pochodzących z monitorowania, w tym danych dotyczących:

(i)aplikacji i stosowania pestycydów oraz ryzyka z nimi związanego oraz

(ii)monitoringu zdrowia i środowiska. Zapewni to lepsze ramy pomiaru postępów.

●Trzecim celem jest poprawa wdrażania, stosowania i egzekwowania przepisów prawnych we wszystkich państwach członkowskich w celu zwiększenia skuteczności i efektywności polityki.

●Czwartym celem jest wsparcie wdrażania nowych technologii, takich jak rolnictwo precyzyjne, które wykorzystuje dane i usługi satelitarne (w tym techniki geolokalizacji), w celu ograniczenia ogólnego stosowania pestycydów i ryzyka z nimi związanego.

Niedawna ocena dyrektywy w sprawie zrównoważonego stosowania potwierdziła długotrwałe trudności w stosowaniu, wdrażaniu i egzekwowaniu jej przepisów. Z uwagi na te trudności, niniejszy wniosek dotyczący rozporządzenia w sprawie zrównoważonego stosowania środków ochrony roślin ma na celu:

(i)zastąpienie dyrektywy w sprawie zrównoważonego stosowania w regulowaniu stosowania pestycydów oraz

(ii)lepsze dostosowanie do celów Europejskiego Zielonego Ładu i strategii „Od pola do stołu”.

Niniejszy wniosek ma na celu ograniczenie ryzyka wynikającego ze stosowania pestycydów oraz wpływu ich stosowania na zdrowie ludzi i środowisko poprzez:

(i)osiągnięcie celów w zakresie redukcji pestycydów zawartych w strategii „Od pola do stołu”; oraz

(ii)promowanie stosowania zintegrowanego zarządzania ochroną przed szkodnikami i alternatywnych metod w stosunku do pestycydów chemicznych.

Rozporządzenie jest środkiem odpowiednim zarówno dla zapewnienia realizacji ambitnych celów strategii „Od pola do stołu”, jak i dla rozwiązania problemów związanych z wdrażaniem dyrektywy w sprawie zrównoważonego stosowania poprzez zapewnienie jasnych i jednolitych zasad.

•Spójność z przepisami obowiązującymi w tej dziedzinie polityki

Wniosek ten jest zgodny z celem Europejskiego Zielonego Ładu, zgodnie z którym wszystkie polityki unijne powinny przyczyniać się do zachowania i odbudowy kapitału naturalnego Europy. Jest on również zgodny z następującymi celami:

(i)ograniczenia stosowania pestycydów chemicznych oraz ograniczenia ryzyka związanego z ich stosowaniem oraz

(ii)ograniczenia stosowania bardziej niebezpiecznych pestycydów.

Cele te zostały przedstawione w następujących dokumentach:

(i)strategii „Od pola do stołu”;

(ii)unijnej strategii na rzecz bioróżnorodności 2030 10 ;

(iii)planie działania na rzecz eliminacji zanieczyszczeń 11 oraz

(iv)strategii ochrony gleb 12 .

Cel ten jest również spójny z realizacją celów inicjatywy UE na rzecz owadów zapylających 13 , strategii w zakresie chemikaliów na rzecz zrównoważoności 14 oraz strategicznych ram UE dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy na lata 2021–2027 15 .

Wniosek jest również spójny z celami Komisji Europejskiej przeznaczenia do 2030 r. co najmniej 25 % gruntów rolnych w UE na potrzeby rolnictwa ekologicznego oraz znacznego wzrostu akwakultury ekologicznej. Wniosek uzupełnia również inne bieżące inicjatywy. Na przykład rozporządzenie xxx/xxx w sprawie statystyk dotyczących nakładów i produkcji w rolnictwie [wstawić odniesienie do przyjętego aktu] umożliwi Komisji publikowanie większej liczby danych dotyczących sprzedaży i stosowania pestycydów w podziale na poszczególne substancje czynne. W ramach planu działania „Od pola do stołu” Komisja przygotowała cztery projekty rozporządzeń dotyczących wymogów w zakresie danych, kryteriów zatwierdzania i zasad oceny substancji czynnych będących mikroorganizmami oraz środków ochrony roślin, które takie substancje zawierają, w celu ułatwienia dostępu do rynku produktom alternatywnym wobec pestycydów chemicznych. Teksty te zostaną przyjęte i zaczną obowiązywać jesienią 2022 r. Celem jest dostarczenie rolnikom narzędzi, które pozwolą im zastąpić chemiczne środki ochrony roślin. Dzięki ułatwieniu wprowadzania do obrotu tych biologicznych środków ochrony roślin rolnicy – w tym rolnicy prowadzący ekologiczną produkcję rolną – będą mieli do dyspozycji więcej alternatywnych metod w zakresie zrównoważonej ochrony upraw.

Wniosek ma również znaczenie dla najbardziej oddalonych regionów UE, wymienionych w art. 349 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), położonych na Atlantyku, w regionie Karaibów i na Oceanie Indyjskim. Ze względu na stałe ograniczenia, takie jak oddalenie od kontynentu UE, charakter wyspiarski, zależność od niewielkiej liczby produktów oraz duże narażenie na zmiany klimatu, regiony te są uprawnione do korzystania ze specjalnych środków wspierających ich rozwój społeczno-gospodarczy. Jak również przewidziano w unijnej strategii na rzecz bioróżnorodności 2030, szczególny nacisk należy położyć na ochronę i odbudowę ekosystemów regionów najbardziej oddalonych ze względu na ich wyjątkową wartość pod względem bogactwa bioróżnorodności.

•Spójność z innymi politykami Unii

Wspólna polityka rolna (WPR)

W ramach nowej WPR 16 (która ma być wdrażana od 1 stycznia 2023 r.) państwa członkowskie otrzymają pomoc w zakresie: (i) finansowania działań zgodnych z celami w zakresie ograniczenia stosowania pestycydów w ramach strategii „Od pola do stołu” oraz (ii) promowania zrównoważonych praktyk rolniczych. Odpowiednie elementy obecnej dyrektywy w sprawie zrównoważonego stosowania zostały już włączone do systemu warunkowości w ramach WPR. Nowa WPR obejmuje także różne instrumenty promujące rolnictwo precyzyjne. Państwa członkowskie mogą wykorzystać ekoschematy i zobowiązania dotyczące środowiska, klimatu i innych kwestii związanych z gospodarowaniem do wspierania wdrażania praktyk rolnictwa precyzyjnego. Ponadto WPR obejmuje możliwość finansowania inwestycji, na przykład w sprzęt maszynowy, oraz narzędzi zarządzania ryzykiem, a także wsparcie w zakresie budowania wiedzy technicznej, takie jak szkolenia, doradztwo, współpraca i wymiana wiedzy. W szczególności, za pośrednictwem usług doradczych dla rolników w ramach WPR, państwa członkowskie mają oferować rolnikom doradztwo w zakresie zrównoważonego stosowania pestycydów, innowacji, technologii cyfrowych, ograniczenia narażenia na pestycydy oraz zrównoważonego gospodarowania składnikami odżywczymi. Budowanie zdolności w zakresie przyswajania i skutecznego stosowania technologii cyfrowych przez rolników można również wzmocnić dzięki wsparciu, współpracy i europejskiemu partnerstwu innowacyjnemu na rzecz wydajnego i zrównoważonego rolnictwa (EIP-AGRI). Ponadto w swoich planach strategicznych WPR państwa członkowskie mają wyjaśnić, w jaki sposób będą stosować instrumenty WPR, aby zaspokoić odpowiednie potrzeby i zrealizować cele.

Polityka ochrony środowiska i polityka w zakresie chemikaliów

Niniejszy wniosek jest powiązany z szeregiem polityk ochrony środowiska i aktów ustawodawczych, na przykład:

(i)planowanymi celami w zakresie odbudowy zasobów przyrodniczych 17 ;

(ii)inicjatywą na rzecz owadów zapylających 18 , której celem jest przeciwdziałanie spadkowi liczebności owadów zapylających w UE i przyczynienie się do globalnych starań na rzecz ich ochrony

(iii)wykazami zanieczyszczeń i normami regulacyjnymi zawartymi w dyrektywie w sprawie środowiskowych norm jakości 19 , dyrektywie w sprawie ochrony wód podziemnych 20 i w dyrektywie w sprawie wody pitnej 21 .

Ma on kluczowe znaczenie dla realizacji celów określonych w unijnym prawie wodnym, w tym w ramowej dyrektywie wodnej 22 . Wiąże się to również z wymogami dotyczącymi ochrony przyrody zawartymi w dyrektywie siedliskowej i dyrektywie ptasiej.

Polityka UE w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy

Wniosek stanowi uzupełnienie odpowiednich przepisów dorobku prawnego UE w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, w szczególności dyrektywy ramowej 89/391/EWG 23 , dyrektywy 98/24/WE 24 , dyrektywy 2004/37/WE 25 , dyrektywy 2009/104/WE 26 i dyrektywy 89/656/EWG 27 . Jest on zgodny ze strategicznymi ramami UE dotyczącymi bezpieczeństwa i higieny pracy na lata 2021–2027, w których zwraca się szczególną uwagę na potrzebę wzmocnienia szkoleń w celu zwiększenia umiejętności rolników i podniesienia ich świadomości w zakresie przepisów dotyczących zdrowia i bezpieczeństwa w gospodarstwach, w tym bezpiecznego stosowania substancji chemicznych, w szczególności środków ochrony roślin.

Inicjatywa na rzecz unijnego zrównoważonego systemu żywnościowego

Niniejszy wniosek stanowi uzupełnienie planowanej inicjatywy ustawodawczej dotyczącej ram dla zrównoważonego systemu żywnościowego, która ma na celu promowanie spójności polityki na szczeblu unijnym i krajowym, uwzględnienie kwestii zrównoważoności we wszystkich strategiach politycznych związanych z żywnością oraz wzmocnienie odporności unijnego systemu żywnościowego. Ta planowana inicjatywa opiera się na podejściu horyzontalnym, w ramach którego zostaną wprowadzone cele związane ze zrównoważonością, wspólne definicje, ogólne zasady a także wymogi dotyczące unijnego zrównoważonego systemu żywnościowego, przy jednoczesnym uwzględnieniu odpowiedzialności wszystkich podmiotów w systemie żywnościowym. W połączeniu z etykietowaniem zrównoważoności produktów spożywczych oraz ukierunkowanymi zachętami, ramy te umożliwią podmiotom skorzystanie ze zrównoważonych praktyk oraz sprawią, że żywność na rynku UE i działania związane z żywnością będą w coraz większym stopniu zgodne z zasadami zrównoważonego rozwoju. Przepisy niniejszego rozporządzenia będą działać jako lex specialis w stosunku do wymogów określonych w planowanej inicjatywie w zakresie, w jakim przepisy niniejszego rozporządzenia zawierają bardziej szczegółowe przepisy o tym samym celu, charakterze i skutkach niż przepisy, które mają być określone w planowanej inicjatywie.

2.PODSTAWA PRAWNA, POMOCNICZOŚĆ I PROPORCJONALNOŚĆ

•Podstawa prawna

Podstawą prawną działań w tej dziedzinie jest art. 192 ust. 1 TFUE, który upoważnia Unię Europejską do podejmowania działań w celu zachowania, ochrony i poprawy jakości środowiska oraz ochrony zdrowia ludzkiego. Działania UE w tej dziedzinie są uzasadnione ze względu na kwestie ochrony środowiska i zdrowia publicznego.

•Pomocniczość

W ramach dyrektywy w sprawie zrównoważonego stosowania stworzono ramy na rzecz zrównoważonego stosowania pestycydów. Dalsza niespójność środków podejmowanych w państwach członkowskich w połączeniu z odmiennym lub niepełnym wdrożeniem dyrektywy w sprawie zrównoważonego stosowania (jak wskazano w ocenie towarzyszącej niniejszemu wnioskowi) doprowadziłaby do zróżnicowania poziomów ochrony zdrowia i środowiska. Doprowadziłoby to również do zróżnicowania warunków w przypadku głównych użytkowników pestycydów, co jest sprzeczne z celami Traktatów 28 . Zagrożenie dla bioróżnorodności i ekosystemów związane ze stosowaniem pestycydów ma charakter transgraniczny i wymaga zdecydowanych działań na szczeblu UE. Równe warunki działania na rynku wewnętrznym są utrudnione przez obecne różnice w poziomie działań podejmowanych w poszczególnych państwach członkowskich.

Skoordynowane działania UE mogą skutecznie uzupełniać i wzmacniać krajowe i lokalne działania na rzecz zrównoważonego stosowania pestycydów. UE posiada również inne kluczowe instrumenty w zakresie polityki rolnej i żywnościowej, które są spójne ze środkami określonymi we wniosku. W połączeniu z zachętami i możliwymi środkami ograniczającymi ryzyko oczekuje się, że bardziej zdecydowane działania na szczeblu UE w zakresie pestycydów (w tym w powiązaniu z powiązanymi politykami, takimi jak WPR) mogą:

(i)przyczynić się do zmniejszenia obecnych różnic w podejściach krajowych oraz

(ii)przyczynić się do bardziej jednolitego podejścia w przyszłości.

Państwa członkowskie nie mogą obrać tych celów indywidualnie: skala wymaganych działań oznacza, że cele te można skuteczniej osiągnąć na szczeblu UE. Jednolite działanie na szczeblu UE jest zatem uzasadnione i konieczne.

•Proporcjonalność

Niniejszy wniosek jest zgodny z zasadą proporcjonalności, ponieważ nie wykracza poza to, co jest konieczne do zapewnienia:

(i)odpowiedniego poziomu celów oraz

(ii)poprawy wydajności i skuteczności polityki.

Jest to możliwe dzięki uwzględnieniu wyników oceny towarzyszącej niniejszemu wnioskowi. We wniosku przewiduje się zarówno poprawę jakości danych, jak i lepsze monitorowanie/wdrażanie środków mających na celu ograniczenie stosowania pestycydów i ryzyka z nimi związanego.

Jeżeli chodzi o cele dla państw członkowskich, w niniejszym wniosku unika się ustalania jednolitych obowiązkowych celów dla państw członkowskich. Wynika to z faktu, że obecny poziom bazowy stosowania pestycydów jest bardzo zróżnicowany w poszczególnych państwach członkowskich. Proporcjonalność procesu wyznaczania celów została zapewniona dzięki formule legislacyjnej, która pozwala na uwzględnienie różnic w postępach i intensywności stosowania pestycydów w poszczególnych państwach członkowskich.

•Wybór instrumentu

Dostępne dowody dotyczące niedociągnięć we wdrażaniu dyrektywy w sprawie zrównoważonego stosowania w państwach członkowskich wskazują, że poprzednie podejście, polegające na pozostawieniu szczegółowych przepisów do transpozycji na poziomie krajowym w ramach dyrektywy, nie sprawdziło się w stopniu przewidzianym w pierwotnym wniosku dotyczącym dyrektywy w sprawie zrównoważonego stosowania. Ustalenia zawarte w ocenie dyrektywy w sprawie zrównoważonego stosowania potwierdzają rozbieżne i niejednolite wdrażanie, stosowanie i egzekwowanie przepisów dyrektywy w poszczególnych państwach członkowskich. Ustalenia te zostały potwierdzone w opracowanym przez Komisję wskaźniku monitorowania zgodności, który opisano w ocenie dyrektywy. Europejski Trybunał Obrachunkowy stwierdził również, że istnieje potrzeba wprowadzenia bardziej przejrzystych kryteriów i bardziej szczegółowych wymogów w zakresie zintegrowanego zarządzania ochroną przed szkodnikami, co ułatwiłoby egzekwowanie przepisów i ocenę ich przestrzegania 29 . Ponieważ w zarządzaniu ochroną przed szkodnikami występuje wiele złożonych zmiennych rolniczych, jasne i jednolite zasady powinny ułatwić przestrzeganie przepisów i usprawnić ich egzekwowanie. Spójne stosowanie tej polityki we wszystkich państwach członkowskich można osiągnąć skuteczniej za pomocą rozporządzenia niż dyrektywy. Ponadto rozporządzenie ułatwiłoby stworzenie bardziej wyrównanych warunków działania wśród użytkowników pestycydów, ponieważ odmienne przepisy dotyczące stosowania pestycydów w poszczególnych państwach członkowskich stwarzają możliwości nieuczciwej konkurencji i utrudniają prawidłowe funkcjonowanie jednolitego rynku.

3.WYNIKI OCEN EX POST, KONSULTACJI Z ZAINTERESOWANYMI STRONAMI I OCEN SKUTKÓW

•Oceny ex post/oceny adekwatności obowiązującego prawodawstwa

W ocenie towarzyszącej niniejszemu wnioskowi stwierdzono, że wewnętrzna i zewnętrzna spójność dyrektywy w sprawie zrównoważonego stosowania z innymi politykami i instrumentami UE jest zasadniczo duża, bez większych niespójności lub nakładania się kompetencji. Cele dyrektywy w sprawie zrównoważonego stosowania były i nadal pozostają bardzo istotne w kontekście ryzyka, jakie stosowanie pestycydów stwarza dla środowiska i zdrowia ludzi. Dyrektywa w sprawie zrównoważonego stosowania okazała się jednak tylko umiarkowanie skuteczna. Słabe strony wskazane przez Komisję i inne podmioty dotyczą wdrażania i egzekwowania integrowanej ochrony roślin oraz ograniczonej skuteczności krajowych planów działania w państwach członkowskich. Wiele państw członkowskich nie ustala w swoich krajowych planach działania celów ilościowych ani wskaźników w celu promowania zrównoważonego stosowania pestycydów lub lepszej ochrony zdrowia ludzkiego i środowiska. Nie istnieje również skuteczny system monitorowania, co skutkuje ograniczoną ilością danych dotyczących stosowania pestycydów. Utrudniło to wyciągnięcie wniosków na temat stopnia, w jakim dyrektywa w sprawie zrównoważonego stosowania chroni zdrowie ludzi i środowisko przed negatywnym oddziaływaniem pestycydów. Poprzednio wprowadzone środki w ramach WPR nie były w stanie zachęcić rolników do bardziej zrównoważonego stosowania pestycydów.

26 listopada 2021 r. Rada ds. Kontroli Regulacyjnej Komisji wydała negatywną opinię na temat opracowanego przez Komisję projektu oceny skutków tego wniosku. Projekt oceny skutków miał formę dokumentu roboczego służb Komisji. Rada ds. Kontroli Regulacyjnej zwróciła się z prośbą o wprowadzenie następujących zmian w dokumencie:

(i)bardziej przejrzystego przedstawienia dostępnych danych i dowodów dotyczących inicjatywy;

(ii)przedstawienia bardziej rzetelnej analizy lub opisu celów dotyczących stosowania pestycydów oraz celów w zakresie ograniczenia stosowania;

(iii)większej przejrzystości w kwestii dostępności i przystępności technik rolnictwa precyzyjnego oraz mniej niebezpiecznych alternatywnych metod dla pestycydów chemicznych; oraz

(iv)określenia i dokładniejszego przeanalizowania skutków i kompromisów inicjatywy dla środowiska, zdrowia i gospodarki.

26 stycznia 2022 r. Rada ds. Kontroli Regulacyjnej wydała drugą opinię – tym razem pozytywną z zastrzeżeniami – dotyczącą zmienionego dokumentu roboczego służb Komisji zawierającego ocenę skutków. Po wydaniu tej drugiej opinii dokument został zmieniony w taki sposób, aby uwzględnić zastrzeżenia Rady ds. Kontroli Regulacyjnej w celu:

●przejrzystego wyjaśnienia zarówno braku dowodów na sprzedaż i stosowanie pestycydów, jak i ograniczeń, jakie ten brak dowodów nakłada na zdefiniowanie problemu, sformułowanie wariantów i analizę skutków;

●lepszego uzasadnienia wyboru dwóch wiążących celów w zakresie ograniczenia stosowania o 50 % oraz ich wzajemnych powiązań;

●określenia poziomu postępu niezbędnego w poszczególnych państwach członkowskich, aby mogły one osiągnąć bliźniacze, wiążące unijne cele w zakresie ograniczenia stosowania, a także określenia sposobu, w jaki poziom ten będzie mierzony, przydzielany lub określenia, jakie będą jego skutki dla sprawiedliwego podziału obciążenia;

●wyjaśnienia, jakie inicjatywy towarzyszące zostały uwzględnione w scenariuszu odniesienia przyjętym do oceny skutków oraz

●określenia bardziej wiarygodnej podstawy i ram czasowych dla przyszłej oceny inicjatywy.

Ostateczna ocena skutków została opracowana w formie dokumentu roboczego służb Komisji i została zmieniona zgodnie z opiniami, uwagami i propozycjami ulepszeń przedstawionymi przez Radę ds. Kontroli Regulacyjnej.

•Konsultacje z zainteresowanymi stronami

W okresie od 29 maja do 7 sierpnia 2020 r. opublikowano i udostępniono połączony plan oceny ze wstępną ocenę skutków tego wniosku w celu uzyskania publicznej informacji zwrotnej. Otrzymano łącznie 360 odpowiedzi. Konsultacje publiczne trwały od 18 stycznia do 12 kwietnia 2021 r. i otrzymano w sumie 1 699 odpowiedzi. Otrzymane informacje zwrotne reprezentowały szerokie spektrum opinii, co przedstawiono w sprawozdaniu podsumowującym konsultacje z zainteresowanymi stronami (sprawozdanie zbiorcze jest załączone do oceny skutków towarzyszącej niniejszemu wnioskowi). Użytkownicy profesjonalni pestycydów podkreślali potrzebę ochrony plonów i jakości upraw. Przedstawiciele pozostałych zainteresowanych stron podkreślali potrzebę promowania integrowanej ochrony roślin, zwiększenia dostępności metod alternatywnych dla pestycydów chemicznych oraz lepszej oceny wpływu stosowania pestycydów chemicznych na zdrowie i środowisko. Komisja zorganizowała zdalne spotkania zainteresowanych stron dotyczące tej inicjatywy w dniach 19 stycznia, 25 czerwca i 5 października 2021 r. Podczas tych spotkań z zainteresowanymi stronami wyłoniło się szereg kwestii, m.in.:

(i)obawy użytkowników pestycydów, że na rynku będzie dostępnych mniej pestycydów;

(ii)ograniczone wsparcie finansowe w ramach WPR na wdrażanie integrowanej ochrony roślin;

(iii)konieczność ochrony dochodów rolników;

(iv)promowanie roli nowych technologii;

(v)ochrona zdrowia ludzkiego i środowiska oraz

(vi)czy należy utrzymać zakaz aplikacji pestycydów w drodze zabiegów z powietrza. Większość organizacji pozarządowych podkreśliło znaczenie osiągnięcia ambitnych założeń i związanych z nimi celów Europejskiego Zielonego Ładu. Kolejną kwestią podkreślaną podczas spotkań z zainteresowanymi stronami była potrzeba poprawy wdrażania krajowych planów działania.

Przeprowadzono także następujące ukierunkowane ankiety, warsztaty i analizy przypadków:

(i)zlecone przez Komisję badanie zewnętrzne wspierające ocenę i ocenę skutków oraz

(ii)uzupełniające badanie prognostyczne dotyczące scenariuszy przyszłości w zakresie zrównoważonego stosowania pestycydów.

Szczegóły dotyczące konsultacji z zainteresowanymi stronami zostały opublikowane na stronie internetowej Komisji 30 oraz na portalu poświęconym lepszemu stanowieniu prawa 31 . Zainteresowane strony, które uczestniczyły w konsultacjach i wniosły swój wkład, to m.in.:

(i)rolnicy i wykonawcy stosujący pestycydy;

(ii)pozarolniczy użytkownicy pestycydów;

(iii)organizacje pozarządowe działające w obszarze ochrony zdrowia i środowiska;

(iv)samorządy zawodowe reprezentujące przemysł i podmioty gospodarcze z odpowiednich sektorów (np. pszczelarzy, przemysł chemiczny, sektor produkcji sprzętu do wykonywania zabiegów, przemysł produkcji materiału siewnego itp.);

(v)organizacje konsumenckie;

(vi)partnerzy społeczni (organizacje pracodawców i pracowników);

(vii)ogół społeczeństwa;

(viii)właściwe organy krajowe i regionalne z UE i spoza UE; oraz

(ix)specjaliści naukowi.

Odpowiedzi na poszczególne działania pokazały, że opinie zainteresowanych stron były w dużej mierze podzielone na dwa bardziej ogólne punkty widzenia. Pierwsza grupa była zdania, że powinno się ograniczyć stosowanie pestycydów zgodnie z celem ograniczenia ryzyka w sposób zadowalający użytkownikami środków ochrony roślin. Druga grupa uważała, że stosowanie pestycydów powinno być znacznie ograniczone, jeśli nie całkowicie zakazane. Niniejszy wniosek został opracowany jako proporcjonalne i realistyczne – jednak wciąż ambitne – podejście do rozwiązywania problemów społecznych związanych ze stosowaniem pestycydów i ryzyka z nimi związanego. Jest to podejście, które:

(i)nadal pozwala na stosowanie pestycydów, gdy jest to konieczne i właściwe oraz bezpieczne; oraz

(ii)promuje systemy szkoleń i doradztwa w zakresie alternatywnych metod zwalczania agrofagów i lepszego wdrażania integrowanej ochrony roślin.

Jak opisano w ocenie skutków, na podstawie informacji zwrotnych otrzymanych od zainteresowanych stron odrzucono szereg wariantów strategicznych. Poziom ambicji ostatecznie wybranych wariantów strategicznych uwzględniał również informacje zwrotne otrzymane od zainteresowanych stron.

•Europejskie inicjatywy obywatelskie

Dwie europejskie inicjatywy obywatelskie dotyczą stosowania pestycydów i wzywają do wyznaczenia ambitnych celów w zakresie ograniczenia ich stosowania. W ramach trzeciego celu udanej europejskiej inicjatywy obywatelskiej „ Zakaz stosowania glifosatu i ochrona ludzi i środowiska przed toksycznymi pestycydami ” wezwano Komisję, do „wytyczenia wiążących celów ograniczenia stosowania pestycydów dla całej UE z myślą o zapewnieniu przyszłości wolnej od pestycydów”. W odpowiedzi przyjętej w dniu 12 grudnia 2017 r. Komisja stwierdziła, że dokona ponownej oceny potrzeby wytyczenia wiążących celów dotyczących pestycydów dla całej UE.

W ramach inicjatywy „Ratujmy pszczoły i rolników”! W kierunku przyjaznego dla pszczół rolnictwa służącego zdrowemu środowisku” wezwano Komisję do „przedłożenia projektów aktów prawnych dotyczących stopniowego wycofywania syntetycznych pestycydów w rolnictwie UE, poczynając od najbardziej niebezpiecznych, tak aby do 2030 r. zmniejszyć ich stosowanie o 80 proc., a do 2035 r. wyeliminować je całkowicie”. Do dnia 30 września 2021 r. w ramach tej inicjatywy zebrano ponad 1 mln deklaracji poparcia, które są obecnie weryfikowane przez organy państw członkowskich. Jeżeli zostanie ona zatwierdzona i oficjalnie przedłożona, Komisja przedstawi w komunikacie ewentualne działania, jakie zamierza podjąć.

•Gromadzenie i wykorzystanie wiedzy eksperckiej

Inicjatywę wsparły dwa zlecone przez Komisję badania zewnętrzne, które obejmowały dogłębny przegląd literatury, warsztaty, analizy przypadków i ankiety.

W ocenie skutków wykorzystano także dodatkowe informacje uzyskane w ramach szeregu innych badań, w których wykorzystano modelowanie ekonomiczne do oszacowania potencjalnych skutków osiągnięcia celów strategii „Od pola do stołu”, w tym celów dotyczących stosowania pestycydów i ograniczenia ryzyka.

•Ocena skutków

Streszczenie oceny skutków jest dostępne tutaj . Pozytywna opinia Rady ds. Kontroli Regulacyjnej jest dostępna tutaj .

Cel wniosku, jakim jest ograniczenie stosowania pestycydów i ryzyka z nimi związanego w celu ochrony zdrowia, bioróżnorodności i środowiska, jest zgodny z ambicjami Komisji dotyczącymi realizacji celów zrównoważonego rozwoju ONZ. W szczególności dotyczy to celów: 3 (zdrowie i dobrostan), 6 (czysta woda), 8 (godna praca i wzrost gospodarczy), 11 (zrównoważone miasta), 12 (zrównoważona konsumpcja i produkcja), 14 (życie pod wodą) i 15 (życie na lądzie).

Zgodnie z celami Europejskiego Zielonego Ładu, niniejszy wniosek jest również spójny z zasadą „nie czyń poważnych szkód”. Zgodnie z tą zasadą działania nie powinny powodować znaczących szkód dla żadnego z sześciu celów środowiskowych w rozumieniu art. 17 zgodnie z art. 9 rozporządzenia w sprawie systematyki 32 . Te sześć celów to: łagodzenie zmiany klimatu; przystosowanie się do zmiany klimatu; zrównoważone wykorzystanie i ochrona zasobów wodnych i morskich; przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym; zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola oraz ochrona i odbudowa bioróżnorodności i ekosystemów.

Następujące główne warianty strategiczne oceniono w oparciu o prawdopodobny scenariusz odniesienia, w którym dyrektywa w sprawie zrównoważonego stosowania pozostaje bez zmian.

Wariant 1: cele UE w zakresie ograniczenia stosowania pestycydów o 50 % i zmniejszenia ryzyka związanego z pestycydami o 50 %, które mają zostać osiągnięte do 2030 r., nie byłyby prawnie wiążące. Ulepszone zostałyby systemy doradztwa i wytyczne dla użytkowników pestycydów. Promowane byłyby metody rolnictwa precyzyjnego, aby ograniczyć stosowanie pestycydów chemicznych oraz ryzyko z nimi związane.

Wariant 2: Cele w zakresie ograniczenia stosowania o 50 % stałyby się prawnie wiążące na szczeblu unijnym. Państwa członkowskie ustalałyby własne krajowe cele w zakresie ograniczenia stosowania stosując ustalone kryteria. Te krajowe cele byłyby prawnie wiążące (na podstawie prawa krajowego) i podlegałyby mechanizmom zarządzania związanym z regularną roczną sprawozdawczością państw członkowskich. Stosowanie bardziej niebezpiecznych pestycydów byłoby zabronione na obszarach wrażliwych, takich jak miejskie tereny zielone. Profesjonalni użytkownicy pestycydów musieliby prowadzić elektroniczną dokumentację dotyczącą stosowania pestycydów oraz zintegrowanego zarządzania ochroną przed szkodnikami, aby pomóc w ograniczeniu stosowania pestycydów. Organy krajowe gromadziłyby i analizowałyby taką dokumentację, aby monitorować postępy i w stosownych przypadkach opracowywać środki naprawcze na szczeblu krajowym. Niezależne służby doradcze doradzałyby użytkownikom pestycydów w zakresie alternatywnych metod oraz zintegrowanego zarządzania ochroną przed szkodnikami.

Wariant 3 byłby podobny do wariantu 2. Jednak w wariancie 3 cel w zakresie ograniczenia stosowania o 50 % stałyby się prawnie wiążące zarówno na poziomie unijnym, jak i krajowym. Na obszarach wrażliwych, takich jak obszary miejskie i obszary chronione zgodnie z dyrektywą 2000/60/WE, obszary Natura 2000 itp., zabronione byłoby stosowanie wszelkich pestycydów chemicznych.

Preferowanym wariantem jest wariant 3, z wyjątkiem tych celów, dla których preferowany jest wariant 2. W tym przypadku cele w zakresie ograniczenia stosowania pestycydów i ograniczenia ryzyka związanego z pestycydami o 50 % stałyby się prawnie wiążące na szczeblu UE, a państwa członkowskie ustanawiałyby własne cele w tym zakresie na podstawie prawa krajowego. Warianty te oceniono w oparciu o prawdopodobny scenariusza odniesienia, w którym dyrektywa w sprawie zrównoważonego stosowania pozostaje bez zmian. Zakaz stosowania wszystkich środków ochrony roślin na obszarach wrażliwych pozwoli zmaksymalizować związane z tym korzyści dla zdrowia i środowiska.

Preferowany wariant jest zgodny z założeniami Europejskiego Zielonego Ładu, strategii „Od pola do stołu”, strategii na rzecz bioróżnorodności oraz planu działania na rzecz eliminacji zanieczyszczeń. Ten preferowany wariant przyniesie szereg korzyści społeczeństwu, bioróżnorodności i ekosystemom dzięki ograniczeniu zagrożeń dla zdrowia ludzi i dla środowiska związanych ze stosowaniem pestycydów. Ochrona bioróżnorodności przyczyni się również do redukcji emisji CO2. Jest to zgodne z ogólnounijnym celem osiągnięcia do 2050 r. neutralności pod względem emisji dwutlenku węgla oraz z celem pośrednim polegającym na redukcji emisji o 55 % do 2030 r., określonym w art. 2 ust. 1 i art. 4 ust. 1 Europejskiego prawa o klimacie 33 . W ramach tego preferowanego wariantu użytkownicy pestycydów będą lepiej poinformowani o skutecznych alternatywnych rozwiązaniach w stosunku do pestycydów chemicznych, co pozwoli im ograniczyć stosowanie pestycydów i związane z tym wydatki, a jednocześnie nadal produkować produkty spożywcze, które będą konkurencyjne na rynku. Dzięki bardziej szczegółowym danym na temat stosowania pestycydów i zintegrowanego zarządzania ochroną przed szkodnikami w ramach tego preferowanego wariantu organy państw członkowskich mogą zapewnić, by krajowe środki przyniosły jak największe korzyści rolnikom, społeczeństwu, innym zainteresowanym stronom i środowisku. Preferowany wariant zapewnia również większą przejrzystość i jasność działań państw członkowskich.

Zgodnie z celami Zielonego Ładu, strategii „Od pola do stołu” i unijnej strategii na rzecz bioróżnorodności 2030 ograniczenie stosowania chemicznych środków ochrony roślin ma na celu nie tylko zapewnienie zdrowia publicznego, ale również zachowanie bioróżnorodności i ochronę środowiska, zwłaszcza w przypadku problemów globalnych, takich jak ochrona populacji owadów zapylających.

W ramach tego preferowanego wariantu koszty produkcji na jednostkę wzrosną z powodu:

(i)surowszych i bardziej szczegółowych wymogów dotyczących sprawozdawczości;

(ii)spodziewanego zmniejszenia się plonów w wyniku ograniczonego stosowania pestycydów oraz

(iii)włączenia dodatkowej warstwy kosztów w przypadku tych użytkowników profesjonalnych, którzy nie korzystają obecnie z usług doradców.

Zgodnie z niniejszym wnioskiem państwa członkowskie będą mogły przez okres 5 lat udzielać wsparcia w ramach WPR w celu pokrycia kosztów ponoszonych przez rolników w związku ze spełnieniem wszystkich wymogów prawnych nałożonych w drodze niniejszego wniosku. Powinno to zapobiec wzrostowi cen żywności wynikającemu z nowych obowiązków określonych w niniejszym wniosku. Wiele przepisów zawartych w niniejszym wniosku istniało już w ramach dyrektywy w sprawie zrównoważonego stosowania, i w związku z tym nie powinno mieć wpływu na ceny żywności ani plony. Zmiany wprowadzone w drodze niniejszego wniosku będą stopniowe, co jeszcze bardziej zminimalizuje ewentualny wpływ na bezpieczeństwo żywnościowe.

Byłyby również potrzebne potencjalne środki kompensacyjne i ograniczające ryzyko, aby przeciwdziałać wszelkim niepożądanym negatywnym skutkom dla państw niebędących członkami UE, zwłaszcza krajów rozwijających się. Takie unijne środki mogłyby wesprzeć działania Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa mające na celu:

(i)ograniczenie ryzyka związanego z pestycydami dzięki solidnemu podejściu do zarządzania cyklem życia;

(ii)pomoc rządom i zainteresowanym stronom w krajach rozwijających się w przyjmowaniu praktyk ekosystemowych oraz

(iii)poprawę zarządzania pestycydami w rolnictwie w skali światowej.

Wśród MŚP objętych takimi działaniami znajdą się:

(i)rolnicy i inne MŚP stosujące i sprzedające pestycydy i sprzęt do wykonywania zabiegów z użyciem pestycydów;

(ii)osoby zajmujące się produktami rolnymi i pestycydami;

(iii)przetwórcy żywności i pośrednicy;

(iv)rolni pracownicy kontraktowi oraz

(v)doradcy rolni.

W ramach preferowanego wariantu strategicznego MŚP poniosą różne koszty i odniosą różne korzyści. Państwa członkowskie mogą stosować zachęty lub środki łagodzące, w tym w ramach WPR, aby zniwelować niektóre skutki wariantu. Ponadto bardziej spójne i jednolite stosowanie przepisów dotyczących stosowania pestycydów zmniejszy zakłócenia na rynku między użytkownikami pestycydów w państwach członkowskich, które obecnie w różnym stopniu stosują istniejące przepisy.

Państwa członkowskie poniosą koszty kontroli i administracji związane z wdrażaniem i egzekwowaniem zaktualizowanych przepisów oraz z gromadzeniem i analizowaniem odpowiednich danych pochodzących z monitorowania. Dotyczy to zwłaszcza wszelkich kosztów początkowych związanych z wprowadzeniem systemu gromadzenia danych.

•Sprawność regulacyjna i uproszczenie

Zgodnie ze zobowiązaniem Komisji do lepszego stanowienia prawa wniosek został przygotowany w sposób kompleksowy, w oparciu o zasadę przejrzystości i przy stałym zaangażowaniu zainteresowanych stron. W ramach oceny nie zidentyfikowano możliwych uproszczeń legislacyjnych ani zmniejszenia obciążeń regulacyjnych, które ułatwiłyby osiągnięcie celów zrównoważonego stosowania pestycydów. Mikroprzedsiębiorstwa nie są wyłączone z niniejszego wniosku ze względu na znaczenie jednolitego wdrażania środków mających na celu ograniczenie zarówno stosowania pestycydów, jak i ryzyka, jakie stanowią one dla zdrowia ludzi i dla środowiska.

Niniejszy wniosek jest zgodny z polityką gotowości cyfrowej, ponieważ promuje się w nim prowadzenie dokumentacji elektronicznej i publikowanie w internecie informacji o postępach związanych z realizacją:

(i)celów ograniczenia stosowania pestycydów;

(ii)wdrożenia krajowych planów działania;

(iii)rocznych sprawozdań z postępu prac i wdrażania;

(iv)zaleceń Komisji; oraz

(v)odpowiedzi państw członkowskich.

W przepisach wykonawczych dotyczących rejestrów elektronicznych, które zostaną utworzone w ramach niniejszego wniosku, uwzględnione zostaną odpowiednie przepisy dotyczące oszczędnych, zorientowanych na użytkownika i interoperacyjnych usług cyfrowych.

•Prawa podstawowe

Wniosek nie narusza praw podstawowych i jest zgodny z zasadami uznanymi w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej 34 . W szczególności przyczynia się on do osiągnięcia celu dotyczącego wysokiego poziomu ochrony środowiska zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, o której mowa w art. 37 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej. Lepsze egzekwowanie polityki mającej na celu ograniczenie ryzyka związanego ze stosowaniem pestycydów i ochronę zdrowia może również przyczynić się do realizacji podstawowego prawa do „należytych i sprawiedliwych warunków pracy” (art. 31 Karty praw podstawowych UE). W szczególności może to przyczynić się do realizacji prawa do warunków pracy szanujących zdrowie, bezpieczeństwo i godność pracowników.

4.WPŁYW NA BUDŻET

Niniejszy wniosek nie ma wpływu na budżet UE.

5.ELEMENTY FAKULTATYWNE

•Plany wdrożenia i monitorowanie, ocena i sprawozdania

Istniejący wskaźnik służący do pomiaru poziomu osiągnięcia dwóch celów w zakresie ograniczenia stosowania pestycydów w ramach strategii „Od pola do stołu” będzie stanowił podstawę corocznego centralnego monitorowania postępów w osiąganiu tych celów na szczeblu UE i państw członkowskich. Należy zauważyć, że dane wskazujące, czy cele w zakresie ograniczenia stosowania pestycydów i ograniczenia ryzyka z nimi związanego do 2030 r. zostały osiągnięte, będą dostępne prawdopodobnie dopiero w 2032 r.

Państwa członkowskie będą musiały monitorować:

●ustanowienie i korzystanie z usług niezależnych doradców;

●wdrażanie przepisów dotyczących zintegrowanego zarządzania ochroną przed szkodnikami na poziomie gospodarstwa za pośrednictwem elektronicznego rejestru dotyczącego stosowania zintegrowanego zarządzania ochroną przed szkodnikami i środków ochrony roślin;

●kontrolowanie profesjonalnie używanego sprzętu do wykonywania zabiegów za pomocą specjalnych rejestrów;

●szkolenie użytkowników profesjonalnych, dystrybutorów i doradców;

●stosowanie środków ochrony roślin za pośrednictwem elektronicznego rejestru.

Państwa członkowskie będą corocznie przekazywać Komisji informacje zgromadzone w ramach tego monitorowania. Komisja oceni te informacje i uzupełni je ustaleniami z własnych audytów.

Aby uzupełnić to coroczne monitorowanie, Komisja proponuje przeprowadzenie formalnej oceny niniejszej inicjatywy najwcześniej 7 lat po wejściu w życie planowanego wniosku ustawodawczego.

Ponadto dane pochodzące z monitorowania, opisane w niniejszym wniosku oraz w towarzyszącej mu ocenie skutków, mogą być bezpośrednio wykorzystywane do monitorowania ogólnych celów polityki określonych w ramach Europejskiego Zielonego Ładu i 8. unijnego programu działań w zakresie środowiska, w tym: strategii „Od pola do stołu”; unijnej strategii na rzecz bioróżnorodności 2030 oraz monitorowania realizacji i perspektyw zerowego poziomu emisji zanieczyszczeń.

•Szczegółowe objaśnienia poszczególnych przepisów wniosku

W rozdziale I określono przedmiot, zakres i definicje.

W rozdziale II określono cele UE w zakresie ograniczenia stosowania pestycydów i zagrożeń z nimi związanych o 50 % zgodnie ze strategią „Od pola do stołu”, do realizacji których powinny (wspólnie) przyczynić się państwa członkowskie. Przewidziano w nim, że państwa członkowskie powinny przyjąć cele wiążące na mocy ich prawa krajowego, które mogą odbiegać od 50-procentowego poziomu celów UE w ramach parametrów obowiązującego wzoru. Wzór ten umożliwia państwom członkowskim uwzględnienie dotychczasowych postępów i intensywności stosowania pestycydów przy ustalaniu celów krajowych. W rozdziale tym przewidziano możliwość wydawania przez Komisję zaleceń dotyczących ustalania w niektórych przypadkach coraz wyższych celów oraz publikowania informacji o postępach w realizacji celów Unii w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r.

W rozdziale III opisano, co powinny zawierać krajowe plany działania, a także wymogi w odniesieniu do:

(i)konsultacji publicznych dotyczących tych krajowych planów działania oraz

(ii)krajowych planów działania, które powinny być spójne z planami strategicznymi WPR.

W rozdziale tym przedstawiono również informacje szczegółowe, które należy uwzględnić w celach orientacyjnych dotyczących alternatywnych metod w stosunku do pestycydów chemicznych. Przewiduje się w nim, że:

(i)w rocznych sprawozdaniach z postępu prac i wdrażania państwa członkowskie będą uwzględniać informacje na temat postępów w osiąganiu obu celów, a także inne dane ilościowe oraz

(ii)Komisja będzie analizowała te sprawozdania i wydawała zalecenia.

W rozdziale IV określono wymogi dotyczące użytkowników profesjonalnych w zakresie zintegrowanego zarządzania ochroną przed szkodnikami w przypadkach, gdy państwa członkowskie przyjęły lub nie przyjęły przepisów dotyczących poszczególnych upraw. W rozdziale tym zobowiązuje się użytkowników profesjonalnych do prowadzenia dokumentacji dotyczącej zintegrowanego zarządzania ochroną przed szkodnikami oraz korzystania z usług niezależnych doradców. Przewidziano w nim przyjęcie i nadzorowanie przepisów w zakresie zintegrowanego zarządzania ochroną przed szkodnikami dotyczących poszczególnych upraw, których to przepisów muszą przestrzegać użytkownicy profesjonalni. Przewidziano w nim również utworzenie elektronicznego rejestru dotyczącego zintegrowanego zarządzania ochroną przed szkodnikami.

W rozdziale V określono wymogi dotyczące użytkowników profesjonalnych, dystrybutorów i doradców w zakresie posiadania w określonych okolicznościach świadectwa odbycia szkolenia. Określono w nim również ogólne wymogi dotyczące stosowania pestycydów i sprzętu do wykonywania zabiegów. Ponadto zawiera on przepisy dotyczące:

(i)    stosowania pestycydów na obszarach wrażliwych;

(ii)    ochrony środowiska wodnego i wody pitnej;

(iii)    zabiegów z powietrza;

(iv)    przechowywania, unieszkodliwiania i przetwarzania oraz

(v)    doradztwa w zakresie stosowania pestycydów.

W rozdziale VI określono wymogi dotyczące sprzedaży środków ochrony roślin. Określono w nim również rodzaj informacji na temat pestycydów, które muszą być udzielane nabywcom w momencie sprzedaży.

W rozdziale VII na państwa członkowskie nakłada się obowiązek ustanowienia systemu szkoleń i certyfikacji użytkowników profesjonalnych, doradców i dystrybutorów. Przewidziano w nim utworzenie systemu niezależnego doradztwa. Zgodnie z tym rozdziałem od państw członkowskich wymaga się podnoszenia świadomości w zakresie problematyki pestycydów i publikowania kluczowych informacji w internecie. Państwa członkowskie zobowiązane są również do gromadzenia informacji na temat przypadków ostrego i przewlekłego zatrucia pestycydami.

Rozdział VIII dotyczy sprzętu do wykonywania zabiegów z użyciem pestycydów. Określono w nim wymogi dotyczące kontroli profesjonalnie używanego sprzętu do wykonywania zabiegów. Przewiduje się w nim utworzenie elektronicznego rejestru (elektronicznych rejestrów) do celów zapisywania informacji o wszystkich profesjonalnie używanych sprzętach do wykonywania zabiegów. Określono w nim wymogi dotyczące powiadamiania o przeniesieniu własności lub wycofaniu z użytkowania. W rozdziale tym nakłada się obowiązek przeprowadzania kontroli w odstępach trzyletnich z możliwością zastosowania odstępstwa od tych wymogów w przypadku niektórych sprzętów do wykonywania zabiegów.

W rozdziale IX określono metodykę obliczania zharmonizowanych wskaźników ryzyka oraz postępów w realizacji celów w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r.

W rozdziale X określono przepisy administracyjne i finansowe dotyczące:

(i)powiadamiania Komisji o odpowiednich właściwych organach;

(ii)kar; oraz

(iii)opłat i należności.

W rozdziale XI określono warunki przyjmowania aktów delegowanych i wykonawczych w ramach rozporządzenia w sprawie zrównoważonego stosowania środków ochrony roślin.

W rozdziale XII uchyla się dyrektywę w sprawie zrównoważonego stosowania pestycydów i przewiduje wejście w życie i stosowanie rozporządzenia w sprawie zrównoważonego stosowania środków ochrony roślin.

2022/0196 (COD)

Wniosek

ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

w sprawie zrównoważonego stosowania środków ochrony roślin i w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) 2021/2115

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 192 ust. 1,

uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,

po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,

uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego 35 ,

uwzględniając opinię Komitetu Regionów 36 ,

stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1)Traktat zobowiązuje do zapewnienia wysokiego poziomu ochrony zdrowia ludzi oraz ochrony środowiska przy określaniu i urzeczywistnianiu wszystkich polityk i działań Unii oraz stanowi, że celem polityki Unii w dziedzinie środowiska ma być osiągnięcie wysokiego poziomu ochrony.

(2)W dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/128/WE 37 ustalono ramy dla osiągnięcia zrównoważonego stosowania pestycydów poprzez zmniejszenie zagrożenia związanego ze stosowaniem pestycydów i wpływu ich stosowania na zdrowie ludzi i na środowisko. Ocena 38 tej dyrektywy wykazała, że nie osiągnięto jej ogólnych celów i że państwa członkowskie nie wdrożyły jej w zadowalający sposób. Wniosek ten potwierdzono w sprawozdaniach Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady z 2017 39 i 2020 r. 40  

(3)W rezolucji Parlamentu Europejskiego z dnia 12 lutego 2019 r. w sprawie wdrażania dyrektywy 2009/128/WE w sprawie zrównoważonego stosowania pestycydów 41 zauważono, że Unia musi bezzwłocznie podjąć działania w celu przejścia na bardziej zrównoważone stosowanie pestycydów i wezwano Komisję do zaproponowania ambitnego, wiążącego dla całej Unii celu, jakim jest ograniczenie stosowania pestycydów. Parlament Europejski w rezolucji z dnia 20 października 2021 r. w sprawie strategii „Od pola do stołu” na rzecz sprawiedliwego, zdrowego i przyjaznego dla środowiska systemu żywnościowego ponownie potwierdził swój apel o wprowadzenie wiążących celów w zakresie ograniczenia stosowania 42 .

(4)W 2018 r. w badaniu 43 przeprowadzonym przez Biuro Analiz Parlamentu Europejskiego stwierdzono postępy w wielu państwach członkowskich, lecz ograniczone ogólne osiągnięcie celów dyrektywy 2009/128/WE. W sprawozdaniu specjalnym 44 za 2020 r. Europejskiego Trybunału Obrachunkowego dotyczącym zrównoważonego stosowania środków ochrony roślin stwierdzono, że postępy w zakresie pomiaru i zmniejszania ryzyka związanego ze stosowaniem środków ochrony roślin są ograniczone, a także wskazano słabe punkty obecnych ram unijnych. Jak zauważono w raporcie informacyjnym dotyczącym oceny dyrektywy 2009/128/WE 45 , Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny uważa również, że konieczna jest ponowna ocena wymogów, celów, warunków i harmonogramów określonych w krajowych planach działania.

(5)Aby zapewnić pełne osiągnięcie celów unijnych ram prawnych dotyczących zrównoważonego stosowania środków ochrony roślin, należy je dostosować, ustanawiając w tym celu jaśniejsze i bezpośrednio stosowane przepisy dla poszczególnych podmiotów. Ponadto należy doprecyzować szereg przepisów, w tym przepisów dotyczących stosowania zintegrowanego zarządzania ochroną przed szkodnikami, ograniczenia stosowania środków ochrony roślin oraz kontroli sprzętu używanego do wykonywania zabiegów z użyciem środków ochrony roślin. Należy zatem uchylić dyrektywę 2009/128/WE i zastąpić ją rozporządzeniem.

(6)Przepisy dotyczące produktów biobójczych określono w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 528/2012 46 i planowana jest ocena tego rozporządzenia. Nie jest zatem właściwe wprowadzanie nowych przepisów dotyczących stosowania produktów biobójczych w niniejszym rozporządzeniu.

(7)W komunikacie Komisji pt. „Europejski Zielony Ład” 47 przedstawiono plan działania w zakresie najważniejszych środków, w tym ustawodawczych, mających na celu znaczne ograniczenie stosowania pestycydów chemicznych i zmniejszenie ryzyka z nimi związanego. W strategii „Od pola do stołu” 48 , unijnej strategii na rzecz bioróżnorodności 2030 49  i planie działania na rzecz eliminacji zanieczyszczeń 50 Komisja zobowiązała się do podjęcia działań mających na celu ograniczenie o 50 % ogólnego stosowania pestycydów chemicznych i zagrożeń związanych z ich stosowaniem do 2030 r. oraz ograniczenie o 50 % stosowania bardziej niebezpiecznych pestycydów (środków ochrony roślin zawierających jedną lub więcej substancji czynnych zatwierdzonych jako substancje kwalifikujące się do zastąpienia zgodnie z art. 24 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009 51 i wymienionych w części E załącznika do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 540/2011 52 , lub zawierających jedną lub więcej substancji czynnych wymienionych w załączniku do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2015/408 53 ) do 2030 r. Zrównoważone stosowanie środków ochrony roślin stanowi również uzupełnienie promowania rolnictwa ekologicznego i realizacji celu określonego w strategii „Od pola do stołu”, zgodnie z którą do 2030 r. co najmniej 25 % gruntów rolnych w Unii ma być przeznaczone na potrzeby rolnictwa ekologicznego. Wspiera on cele strategicznych ram UE dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy 54 , a tym samym przyczynia się do wdrożenia zasady 10 Europejskiego filaru praw socjalnych dotyczącej zdrowego, bezpiecznego i dobrze dostosowanego środowiska pracy.

(8)Dwie europejskie inicjatywy obywatelskie dotyczą stosowania pestycydów i wzywają do wyznaczenia ambitnych celów w zakresie ograniczenia ich stosowania. W ramach trzeciego celu inicjatywy „ Zakaz stosowania glifosatu i ochrona ludzi i środowiska przed toksycznymi pestycydami ”, przedłożonej Komisji w dniu 6 października 2017 r., wezwano Komisję do „wytyczenia wiążących celów ograniczenia stosowania pestycydów dla całej UE z myślą o zapewnieniu przyszłości wolnej od pestycydów”. W odpowiedzi przyjętej w dniu 12 grudnia 2017 r. Komisja stwierdziła, że dokona ponownej oceny potrzeby wytyczenia wiążących celów dotyczących pestycydów dla całej UE. Niedawno w ramach inicjatywy „Ratujmy pszczoły i rolników”! W kierunku przyjaznego dla pszczół rolnictwa służącego zdrowemu środowisku” wezwano Komisję do „przedłożenia projektów aktów prawnych dotyczących stopniowego wycofywania syntetycznych pestycydów w rolnictwie UE, poczynając od najbardziej niebezpiecznych, tak aby do 2030 r. zmniejszyć ich stosowanie o 80 proc., a do 2035 r. wyeliminować je całkowicie”. Do dnia 30 września 2021 r. w ramach tej inicjatywy zebrano ponad 1 mln deklaracji poparcia, które są obecnie weryfikowane przez organy państw członkowskich.

(9)W sprawozdaniu końcowym z Konferencji w sprawie przyszłości Europy, opublikowanym w dniu 9 maja 2022 r., w odniesieniu do propozycji dotyczących rolnictwa, produkcji żywności, bioróżnorodności i ekosystemów oraz zanieczyszczenia obywatele zwracają się do Unii w szczególności o znaczne ograniczenie stosowania pestycydów i nawozów chemicznych, zgodnie z istniejącymi celami, przy jednoczesnym zapewnieniu bezpieczeństwa żywnościowego, a także o wsparcie badań mających na celu opracowanie bardziej zrównoważonych i opartych na przyrodzie alternatyw. Obywatele oczekują więcej badań i innowacji, w tym w zakresie rozwiązań technologicznych na rzecz zrównoważonej produkcji, odporności roślin i rolnictwa precyzyjnego, a także więcej komunikacji, systemów doradztwa oraz szkoleń organizowanych dla rolników i przez rolników, oraz domagają się od Unii ochrony owadów, w szczególności owadów rodzimych i owadów zapylających 55 .

(10)W swoich konkluzjach z 19 października 2020 r. 56 Rada Unii Europejskiej, biorąc pod uwagę cele Komisji dotyczące ograniczenia stosowania pestycydów określone w strategii „Od pola do stołu”, zwróciła uwagę, że osiągnięcie tych celów będzie wymagało wysiłków ze strony państw członkowskich i wszystkich zainteresowanych stron oraz intensywnej współpracy, intensywnych konsultacji i intensywnego współdziałania. Rada zwróciła się również do Komisji o dopilnowanie, by cele te były celami unijnymi, do których osiągnięcia muszą się przyczynić wszystkie państwa członkowskie, podejmując działania na szczeblu krajowym. W konkluzjach Rady zwrócono się o wyznaczenie takich celów z uwzględnieniem dotychczasowych osiągnięć, a także różnych sytuacji wyjściowych, okoliczności i warunków panujących w państwach członkowskich.

(11)Środki kontroli biologicznej stanowią alternatywę dla zrównoważonej kontroli w odniesieniu do stosowania produktów chemicznych do celów zwalczania organizmów szkodliwych. Jak zauważono w decyzji Rady (UE) 2021/1102 57 , środki kontroli biologicznej mają coraz większe znaczenie dla zrównoważonego rolnictwa i leśnictwa oraz odgrywają zasadniczą rolę w powodzeniu zintegrowanego zarządzania ochroną przed szkodnikami i rolnictwa ekologicznego. Dostęp do kontroli biologicznej ułatwia odchodzenie od stosowania chemicznych środków ochrony roślin. Należy zachęcać rolników do przechodzenia na niskonakładowe metody rolnicze, w tym na rolnictwo ekologiczne. Należy zatem zdefiniować pojęcie kontroli biologicznej służące państwom członkowskim jako podstawa do określenia orientacyjnych celów w zakresie zwiększenia odsetka upraw, w których stosuje się środki kontroli biologicznej.

(12)Celem strategii „Od pola do stołu” jest osiągnięcie znaczącego postępu w ograniczaniu stosowania chemicznych środków ochrony roślin w sposób ekonomicznie opłacalny. Aby osiągnąć ten cel, konieczne jest ustalenie na szczeblu Unii i państw członkowskich wymiernych celów dotyczących ograniczenia stosowania chemicznych środków ochrony roślin i ryzyka z nimi związanego oraz stosowania bardziej niebezpiecznych środków ochrony roślin, aby monitorować postępy. Cele krajowe powinny być ustanowione przez prawo krajowe, aby zapewnić odpowiednie postępy i odpowiedzialność za ich realizację. Państwa członkowskie powinny osiągnąć te wiążące cele krajowe do 2030 r. Oczekuje się, że ograniczenie stosowania chemicznych środków ochrony roślin znacznie zmniejszy ryzyko dla bezpieczeństwa i higieny pracy użytkowników profesjonalnych.

(13)Biorąc pod uwagę różne poziomy dotychczasowych postępów i intensywności stosowania pestycydów w poszczególnych państwach członkowskich, konieczne jest zapewnienie państwom członkowskim pewnej elastyczności przy ustalaniu ich własnych wiążących celów krajowych („krajowych celów w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r.”). Intensywność stosowania najlepiej mierzy się, dzieląc całkowitą ilość substancji czynnych wprowadzonych do obrotu, a zatem stosowanych w postaci środków ochrony roślin w danym państwie członkowskim, przez powierzchnię, na której te substancje czynne zostały zastosowane. Intensywność stosowania pestycydów chemicznych, a w szczególności bardziej niebezpiecznych pestycydów, koreluje z większą zależnością od pestycydów chemicznych, większym ryzykiem dla zdrowia ludzi i środowiska oraz mniej zrównoważonymi praktykami rolniczymi. Należy zatem zezwolić państwom członkowskim na uwzględnienie ich niższej niż średnia unijna intensywności stosowania pestycydów chemicznych przy ustalaniu krajowych celów w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r. Należy również wymagać od nich uwzględnienia ich wyższej niż średnia unijna intensywności stosowania pestycydów chemicznych przy ustalaniu krajowych celów w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r. Ponadto, by docenić wysiłki podejmowane w przeszłości przez państwa członkowskie, należy umożliwić im także uwzględnienie dotychczasowych postępów przed przyjęciem strategii „Od pola do stołu” przy ustalaniu krajowych celów w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r. Natomiast w przypadku gdy państwa członkowskie zwiększyły lub jedynie w niewielkim stopniu ograniczyły stosowanie chemicznych środków ochrony roślin i ryzyko z nimi związane, powinny one teraz w większym stopniu przyczynić się do osiągnięcia celów Unii w zakresie ograniczenia ich stosowania do 2030 r., przy uwzględnieniu intensywności stosowania pestycydów. Aby zagwarantować podjęcie sprawiedliwych i wspólnych wysiłków na rzecz osiągnięcia ogólnounijnych celów oraz odpowiedni poziom ambicji, należy określić limity minimalne krajowych celów w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r. Najbardziej oddalone regiony UE, wymienione w art. 349 Traktatu, są położone na Atlantyku, w regionie Karaibów i na Oceanie Indyjskim. Ze względu na stałe ograniczenia, takie jak oddalenie od kontynentu UE, charakter wyspiarski oraz duże narażenie na zmiany klimatu, państwom członkowskim należy umożliwić uwzględnianie szczególnych potrzeb tych regionów w zakresie stosowania środków ochrony roślin i środków dostosowanych do konkretnych warunków klimatycznych i upraw. Aby zapewnić sprawiedliwe i wspólne wysiłki na rzecz osiągnięcia ogólnounijnych celów, w przypadku gdy państwo członkowskie osiągnie przed 2030 r. swój krajowy cel w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r., nie powinno ono być zobowiązane do podejmowania dodatkowych wysiłków na rzecz ograniczenia stosowania, ale powinno ściśle monitorować roczne wahania stosowania chemicznych środków ochrony roślin i związanego z nimi ryzyka oraz stosowania bardziej niebezpiecznych środków ochrony roślin, aby zapewnić postępy w realizacji odpowiedniego krajowego celu ograniczenia stosowania do 2030 r. W trosce o przejrzystość odpowiedzi państw członkowskich na wszelkie zalecenia Komisji dotyczące poziomu ambicji celów krajowych oraz rocznych postępów w ich realizacji powinny być dostępne publicznie.

(14)Państwa członkowskie powinny opracować i opublikować krajowe plany działania. Aby krajowe plany działania państw członkowskich były skuteczne, powinny zawierać cele ilościowe, odniesienia do wiążących krajowych celów w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r., określonych w prawie krajowym, wraz z powiązanymi celami orientacyjnymi określonymi w krajowych planach działania, środki, harmonogramy i wskaźniki mające na celu zmniejszenie zagrożeń związanych ze stosowaniem pestycydów i ich wpływu na zdrowie ludzi i środowisko. Umożliwi to przyjęcie usystematyzowanego podejścia do wyznaczania ilościowych założeń i celów, wyraźnie powiązanych z krajowymi celami w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r. Aby monitorować zgodność z przepisami niniejszego rozporządzenia, państwa członkowskie powinny być również zobowiązane do składania corocznych sprawozdań z realizacji celów i dokładnych danych ilościowych odnoszących się do zgodności z przepisami dotyczącymi stosowania, szkoleń, sprzętu do wykonywania zabiegów i zintegrowanego zarządzania ochroną przed szkodnikami.

(15)Aby osiągnąć ogólnounijne cele w zakresie ograniczenia stosowania („cele Unii w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r.”), a także krajowe cele w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r., należy zwiększyć dostępność i stosowanie kontroli biologicznej oraz innych alternatywnych metod niechemicznych. Dostępność tych alternatywnych metod będzie stanowić zachętę do stosowania metod ochrony roślin o niskim zużyciu pestycydów, takich jak rolnictwo ekologiczne.

(16)Wdrażanie polityki i środków w zakresie zrównoważonego stosowania środków ochrony roślin ma wpływ na środowisko, zdrowie publiczne oraz warunki pracy. Państwa członkowskie powinny zatem zapewnić społeczeństwu i partnerom społecznym wystarczające możliwości udziału w przygotowywaniu krajowych planów działania państw członkowskich i konsultowania się w stosownych przypadkach, zgodnie z dyrektywą 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 58 .

(17)Aby zapewnić spójność i komplementarność z powiązanym prawodawstwem, krajowe plany działania państw członkowskich powinny uwzględniać dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE 59 , dyrektywę Rady 92/43/EWG 60 , dyrektywę 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 61 , dyrektywę Rady 91/676/EWG 62 , dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/50/WE 63 , dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/2284 64 oraz rozporządzenie xxx/xxx w sprawie odbudowy zasobów przyrodniczych [należy wstawić odesłanie do przyjętego aktu prawnego] i powinny być spójne z planami strategicznymi wspólnej polityki rolnej („WPR”) sporządzonymi zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2115 65 .

(18)Instrumenty ekonomiczne, w tym istniejące w ramach WPR, które zapewniają wsparcie rolnikom, mogą odegrać kluczową rolę w osiągnięciu celów związanych ze zrównoważonym stosowaniem środków ochrony roślin, a w szczególności z ograniczeniem stosowania chemicznych środków ochrony roślin. Państwa członkowskie muszą wykazać w swoich krajowych planach strategicznych WPR, że wdrażanie WPR przyczynia się do realizacji innych odpowiednich przepisów Unii oraz określonych w nich celów, w tym celów określonych w niniejszym rozporządzeniu, oraz wspiera tę realizację.

(19)Dla celów przejrzystości i aby zachęcić do większych postępów, należy mierzyć postępy państw członkowskich w osiąganiu krajowych celów w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r. oraz innych krajowych celów orientacyjnych w zakresie ograniczenia stosowania. Takich pomiarów należy dokonywać co roku za pomocą rocznych sprawozdań z postępu prac i wdrażania. Aby monitorować poziom przestrzegania przepisów niniejszego rozporządzenia w sposób usprawniony i łatwo porównywalny, państwa członkowskie powinny również zamieścić dane ilościowe dotyczące wdrażania niniejszego rozporządzenia w odniesieniu do stosowania, szkolenia, sprzętu do wykonywania zabiegów i zintegrowanego zarządzania ochroną przed szkodnikami. Aby Komisja mogła wspierać postępy w realizacji krajowych celów w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r. oraz innych krajowych celów orientacyjnych w zakresie ograniczenia stosowania, w tym wszelkie środki wspierające ich realizację, powinna co dwa lata dokonywać analizy i pomiarów takich postępów i środków.

(20)Aby zapewnić ochronę zdrowia ludzi i środowiska, należy przyjąć podejście do zwalczania agrofagów zgodne ze zintegrowanym zarządzaniem ochroną przed szkodnikami, polegające na starannym rozważeniu wszystkich dostępnych środków mających na celu zahamowanie rozwoju populacji organizmów szkodliwych, przy jednoczesnym utrzymaniu stosowania chemicznych środków ochrony roślin na ekonomicznie i ekologicznie uzasadnionym poziomie, a także zminimalizowaniu zagrożenia dla zdrowia ludzi i dla środowiska. W ramach „zintegrowanego zarządzania ochroną przed szkodnikami” nacisk kładzie się na uzyskanie zdrowych plonów przy minimalnych zakłóceniach funkcjonowania ekosystemu rolniczego, zachęca się do stosowania naturalnych sposobów zwalczania agrofagów, a zwalczanie chemiczne stosuje się tylko wtedy, gdy wszystkie inne środki kontroli zostały wyczerpane. W celu zapewnienia konsekwentnego wdrażanie zintegrowanego zarządzania ochroną przed szkodnikami w praktyce, należy określić w niniejszym rozporządzeniu jasne przepisy. W celu wywiązania się z obowiązku stosowania zintegrowanego zarządzania ochroną przed szkodnikami, użytkownik profesjonalny powinien rozważyć i wdrożyć wszystkie metody i praktyki pozwalające uniknąć stosowania środków ochrony roślin. Chemiczne środki ochrony roślin należy stosować tylko wtedy, gdy wyczerpane zostały wszystkie inne sposoby zwalczania agrofagów. Aby zapewnić i monitorować zgodność z tym wymogiem, użytkownicy profesjonalni powinni prowadzić dokumentację powodów, dla których stosują środki ochrony roślin, lub powodów wszelkich innych działań podjętych zgodnie ze zintegrowanym zarządzaniem ochroną przed szkodnikami oraz porad otrzymanych od niezależnych doradców w celu wsparcia wdrażania zintegrowanego zarządzania ochroną przed szkodnikami. Dokumentacja ta jest również wymagana w przypadku zabiegów z powietrza.

(21)Aby uniknąć niepotrzebnego powielania działań, Komisja powinna ustanowić standardowy wzór dla państw członkowskich w celu zintegrowania dokumentacji prowadzonej przez użytkowników profesjonalnych, dotyczącej działań podjętych zgodnie z zasadami zintegrowanego zarządzania ochroną przed szkodnikami, z dokumentacją prowadzoną zgodnie z art. 67 rozporządzenia (WE) nr 1107/2009.

(22)Aby ułatwić przestrzeganie zasad zintegrowanego zarządzania ochroną przed szkodnikami, konieczne jest ustanowienie przepisów dotyczących poszczególnych upraw, których użytkownik profesjonalny musi przestrzegać w odniesieniu do konkretnej uprawy i regionu, w którym prowadzi działalność. Takie przepisy powinny przekształcać wymogi dotyczące zintegrowanego zarządzania ochroną przed szkodnikami w możliwe do sprawdzenia kryteria, które mają zastosowanie do konkretnej uprawy. Aby zagwarantować, że przepisy dotyczące poszczególnych upraw są zgodne z wymogami dotyczącymi zintegrowanego zarządzania ochroną przed szkodnikami, należy ustanowić szczegółowe przepisy określające, co powinny one zawierać, a Komisja powinna zweryfikować ich opracowywanie, wdrażanie i egzekwowanie w praktyce.

(23)Aby zweryfikować przestrzeganie przez użytkowników profesjonalnych zasad zintegrowanego zarządzania ochroną przed szkodnikami, należy prowadzić rejestr elektronicznego zintegrowanego zarządzania ochroną przed szkodnikami i stosowania środków ochrony roślin w celu zweryfikowania zgodności z przepisami dotyczącymi zintegrowanego zarządzania ochroną przed szkodnikami określonymi w niniejszym rozporządzeniu i wspierania rozwoju polityki Unii. Dostęp do rejestru należy również przyznać krajowym organom statystycznym w celu opracowywania, tworzenia i rozpowszechniania statystyki publicznej zgodnie z rozdziałem V rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 223/2009 66 . Rejestr ten powinien zawierać informacje o wszelkich środkach zapobiegawczych lub interwencjach oraz o powodach zastosowania tych środków zapobiegawczych lub interwencji. Zapewni to właściwym organom informacje niezbędne do sprawdzenia, czy użytkownik profesjonalny przeprowadził proces decyzyjny zgodnie ze zintegrowanym zarządzaniem ochroną przed szkodnikami przed określeniem konkretnego środka zapobiegawczego lub interwencji. Rejestr powinien również zawierać szczegółowe informacje na temat wymaganego corocznego doradztwa w zakresie zintegrowanego zarządzania ochroną przed szkodnikami, aby sprawdzić, czy takie strategiczne, długoterminowe planowanie w zakresie zintegrowanego zarządzania ochroną przed szkodnikami ma miejsce.

(24)W celu zapewnienia, aby środki ochrony roślin i związany z nimi sprzęt do wykonywania zabiegów były stosowane w sposób chroniący zdrowie ludzi i środowisko, należy określić ogólne wymogi dotyczące użytkowników profesjonalnych w odniesieniu do szkoleń wymaganych przy stosowaniu niektórych środków ochrony roślin lub sprzętu do wykonywania zabiegów, stosowania bardziej niebezpiecznych środków ochrony roślin oraz konieczności przestrzegania wymogów dotyczących kontroli profesjonalnie używanego sprzętu do wykonywania zabiegów.

(25)Stosowanie środków ochrony roślin może mieć szczególnie negatywny wpływ na niektóre obszary, które są często użytkowane przez ogół społeczeństwa lub grupy szczególnie wrażliwe, społeczności, w których żyją i pracują ludzie, oraz obszary wrażliwe pod względem ekologicznym, takie jak obszary Natura 2000 chronione zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE 67 i dyrektywą Rady 92/43/EWG 68 . Jeżeli środki ochrony roślin są stosowane na obszarach użytkowanych przez ogół społeczeństwa, możliwość narażenia ludzi na takie środki ochrony roślin jest wysoka. Aby zapewnić ochronę zdrowia ludzi i środowiska, należy zakazać stosowania środków ochrony roślin na obszarach wrażliwych oraz w odległości do 3 metrów od takich obszarów. Odstępstwa od tego zakazu powinny być dopuszczalne tylko pod pewnymi warunkami i na podstawie indywidualnej oceny każdego przypadku.

(26)Środowisko wodne i zasoby wody pitnej są szczególnie wrażliwe na działanie środków ochrony roślin. Aby zapewnić ochronę środowiska wodnego, należy zakazać stosowania środków ochrony roślin na obszarach wód powierzchniowych i w ich pobliżu. Państwa członkowskie powinny wprowadzić odpowiednie środki, aby uniknąć pogorszenia stanu wód powierzchniowych i podziemnych oraz wód przybrzeżnych i morskich, a także umożliwić osiągnięcie dobrego stanu wód powierzchniowych i podziemnych, w celu ochrony środowiska wodnego i zasobów wody pitnej przed skutkami stosowania środków ochrony roślin. Ponadto ważne jest, aby użytkownicy profesjonalni zostali przeszkoleni w zakresie minimalizowania lub eliminowania stosowania niektórych środków ochrony roślin sklasyfikowanych jako „działa szkodliwie na organizmy wodne, powodując długotrwałe skutki”, „działa bardzo toksycznie na organizmy wodne, powodując długotrwałe skutki” lub „działa toksycznie na organizmy wodne, powodując długotrwałe skutki”. Ważne jest również, aby użytkownicy profesjonalni zostali przeszkoleni w zakresie znaczenia przyznawania pierwszeństwa środkom ochrony roślin niskiego ryzyka lub alternatywnych metod niechemicznych, stosowania technologii ograniczania znoszenia cieczy roboczej oraz środków ograniczających ryzyko.

(27)Rolnictwo precyzyjne odnosi się do systemów zarządzania rolnictwem, w ramach których starannie dostosowuje się zarządzanie uprawami do warunków lokalnych, takich jak występujące na działkach rolnych. Stosowanie istniejących technologii, w tym wykorzystanie unijnych danych i usług satelitarnych (Galileo i Copernicus), może znacznie ograniczyć stosowanie pestycydów. Konieczne jest zatem stworzenie ram prawnych, które będą stanowiły zachętę do rozwoju rolnictwa precyzyjnego. Stosowanie środków ochrony roślin za pomocą statku powietrznego, w tym za pomocą samolotów, helikopterów i bezzałogowych statków powietrznych, jest zwykle mniej precyzyjne niż inne sposoby stosowania i dlatego może potencjalnie powodować niekorzystny wpływ na zdrowie ludzi i środowisko. Zabiegi z powietrza powinny być zatem zabronione, a ograniczone odstępstwa powinny być możliwe w poszczególnych przypadkach, gdy mają one mniej negatywny wpływ na zdrowie ludzi i środowisko niż jakakolwiek alternatywna metoda stosowania lub gdy nie ma innej wykonalnej alternatywnej metody przeprowadzenia zabiegu. Należy również zapisywać liczby zabiegów z powietrza wykonywanych na podstawie zezwoleń na wykonywanie zabiegów z powietrza, aby mieć jasne dane dotyczące tego, jaką liczbę zabiegów z powietrza, na które wydano zezwolenia, rzeczywiście wykonano.

(28)Jest jednak prawdopodobne, że niektóre bezzałogowe statki powietrzne (w tym drony) umożliwią ukierunkowane stosowanie środków ochrony roślin w zabiegach z powietrza. Takie bezzałogowe statki powietrzne prawdopodobnie przyczynią się do ograniczenia stosowania środków ochrony roślin dzięki ukierunkowanemu wykonywaniu zabiegów, a co za tym idzie – do ograniczenia zagrożeń dla zdrowia ludzi i środowiska w porównaniu ze stosowaniem lądowego sprzętu do wykonywania zabiegów. W związku z tym w niniejszym rozporządzeniu należy określić kryteria dotyczące zwolnienia niektórych bezzałogowych statków powietrznych z zakazu wykonywania zabiegów z powietrza. Właściwe jest również odroczenie stosowania tego zwolnienia o 3 lata, biorąc pod uwagę obecny stan niepewności naukowej.

(29)Postępowanie ze środkami ochrony roślin, w tym przechowywanie, rozcieńczanie i mieszanie takich środków, czyszczenie sprzętu do wykonywania zabiegów po jego użyciu, odzysk i unieszkodliwianie mieszanin w zbiornikach oraz usuwanie pustych opakowań i pozostałości po środkach ochrony roślin stwarza szczególne ryzyko narażenia ludzi i środowiska. Należy zatem przewidzieć szczególne środki dotyczące tych działań. W zakresie, w jakim stosowanie, przechowywanie i unieszkodliwianie środków ochrony roślin wymaga zgodności z minimalnymi wymogami w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa w miejscu pracy, wymogi te są określone między innymi w dyrektywie Rady 89/391/EWG 69 , dyrektywie Rady 89/656/EWG 70 , dyrektywie Rady 98/24/WE 71 , dyrektywie 2004/37/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 72 oraz dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/104/WE 73 .

(30)Biorąc pod uwagę znaczenie doradztwa w zakresie stosowania środków ochrony roślin jako środka wspierającego ich stosowanie w sposób chroniący zdrowie ludzi i środowisko zgodnie z zasadami zintegrowanego zarządzania ochroną przed szkodnikami, ważne jest, aby doradcy byli odpowiednio przeszkoleni.

(31)Sprzedaż środków ochrony roślin stanowi ważny element sieci dystrybucji, ponieważ umożliwia dystrybutorom udzielanie informacji niezbędnych do ich właściwego stosowania. Konkretne porady dotyczące zasad bezpieczeństwa dla zdrowia ludzi i dla środowiska powinny być dostępne dla nabywcy lub użytkownika końcowego w momencie sprzedaży, aby umożliwić udzielenie odpowiedzi na pytania, które ułatwią prawidłowe stosowanie danego środka ochrony roślin. Dla użytkowników nieprofesjonalnych w punktach sprzedaży powinny być dostępne ogólne informacje dotyczące bezpiecznego stosowania i przechowywania środków ochrony roślin oraz postępowania z nimi, a także usuwania opakowań po tych środkach, ponieważ użytkownicy ci zazwyczaj nie mają takiej samej wiedzy praktycznej jak użytkownicy profesjonalni.

(32)Jest kwestią zasadniczą, by państwa członkowskie stworzyły i prowadziły systemy szkoleń, zarówno początkowych, jak i uzupełniających, dla dystrybutorów, doradców i użytkowników profesjonalnych środków ochrony roślin oraz systemy certyfikacji do rejestrowania takich szkoleń, aby zagwarantować, że podmioty te są w pełni świadome potencjalnych zagrożeń dla zdrowia ludzi i dla środowiska oraz odpowiednich środków mających na celu zmniejszenie tych zagrożeń w możliwie największym stopniu. Szkolenia dla doradców powinny być bardziej rozbudowane niż szkolenia dla dystrybutorów i użytkowników profesjonalnych, ponieważ muszą oni być w stanie wspierać właściwe wdrażanie zasad zintegrowanego zarządzania ochroną przed szkodnikami i przepisów dotyczących poszczególnych upraw. Stosowanie lub zakup środków ochrony roślin dopuszczonych do stosowania profesjonalnego musi ograniczać się do osób posiadających świadectwo odbycia szkolenia. Ponadto, aby zapewnić bezpieczne stosowanie środków ochrony roślin dla zdrowia ludzi i dla środowiska, dystrybutorzy powinni być zobowiązani do dostarczania w punktach sprzedaży informacji o poszczególnych środkach zarówno profesjonalnym, jak i nieprofesjonalnym nabywcom środków ochrony roślin.

(33)W celu zapewnienia planowego podejścia do technik zwalczania organizmów szkodliwych przez kilka sezonów wegetacyjnych, tak aby maksymalnie ograniczyć stosowanie chemicznych środków ochrony roślin oraz zapewnić właściwe wdrażanie zasad zintegrowanego zarządzania ochroną przed szkodnikami, użytkownicy profesjonalni powinni być zobowiązani do regularnego konsultowania się z przeszkolonymi, niezależnymi doradcami w zakresie ochrony roślin, tak aby środki ochrony roślin były stosowane tylko w ostateczności.

(34)Ze względu na ewentualne zagrożenia dla zdrowia ludzi i dla środowiska wynikające ze stosowania środków ochrony roślin społeczeństwo powinno mieć dostęp do lepszych informacji na temat ogólnych skutków stosowania takich środków poprzez programy podnoszenia świadomości, informacje przekazywane przez dystrybutorów i inne odpowiednie środki.

(35)Aby lepiej zrozumieć tendencje dotyczące przypadków ostrych i przewlekłych zatruć wynikających z narażenia osób na działanie środków ochrony roślin, każde państwo członkowskie powinno zebrać informacje na temat tych tendencji. Komisja powinna również monitorować ogólne tendencje na szczeblu Unii.

(36)Aby zminimalizować niekorzystny wpływ środków ochrony roślin na zdrowie ludzi i środowisko, należy zapewnić systemy regularnej kontroli technicznej profesjonalnie używanego sprzętu do wykonywania zabiegów. Biorąc pod uwagę potencjalnie mniejszy wpływ profesjonalnie używanego sprzętu do wykonywania zabiegów, którego używa się na bardzo małą skalę, należy również zezwolić państwom członkowskim na ustanowienie mniej rygorystycznych wymogów dotyczących kontroli oraz na ustalenie różnych częstotliwości kontroli w odniesieniu do takiego sprzętu. Ponadto ze względu na stosunkowo niski koszt zakupu nowego opryskiwacza ręcznego i opryskiwaczy plecakowych w porównaniu z kosztami kontroli, należy przewidzieć możliwość przyznania krajowych odstępstw od obowiązkowej kontroli wspomnianego sprzętu, pod warunkiem przeprowadzenia oceny ryzyka obejmującej zagrożenia dla zdrowia ludzi i środowiska stwarzane przez ten sprzęt. Ocena ta powinna obejmować oszacowanie skali stosowania sprzętu. Aby zapewnić zgodność z wymogami dotyczącymi kontroli, konieczne jest wprowadzenie wymogu, aby każde państwo członkowskie utworzyło rejestr dotyczący profesjonalnie używanego sprzętu do wykonywania zabiegów i aktualizowało ten rejestr. Ponieważ niektóre sprzęty do wykonywania zabiegów nie są opatrzone niepowtarzalnymi numerami identyfikacyjnymi, należy zapewnić możliwość nadania niepowtarzalnego numeru identyfikacyjnego takim sprzętom, aby zapewnić fizyczną identyfikację wszystkich urządzeń.

(37)Aby monitorować postępy w ograniczaniu ryzyka i niekorzystnego wpływu stosowania środków ochrony roślin na zdrowie ludzi i na środowisko, należy nadal stosować system zharmonizowanych wskaźników ryzyka ustanowiony na podstawie dyrektywy (UE) 2009/128/WE.

(38)Dane statystyczne dotyczące środków ochrony roślin zgromadzone zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1185/2009 74 należy wykorzystywać do obliczania wspomnianych zharmonizowanych wskaźników ryzyka i postępów w osiąganiu wiążących celów unijnych i krajowych opartych na celach w ramach strategii „Od pola do stołu”. Biorąc pod uwagę, że stosowanie pestycydów zmienia się w poszczególnych latach, w szczególności w zależności od pogody, trzyletni okres odniesienia jest odpowiedni, aby uwzględnić te zmiany. Okresem odniesienia dla obliczenia zharmonizowanych wskaźników ryzyka 1 i 2 są lata 2011–2013, ponieważ był to pierwszy trzyletni okres, za który Komisja otrzymała dane na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1185/2009, i zbiega się on w czasie z wejściem w życie dyrektywy 2009/128/WE. Okresem odniesienia dla obliczenia postępów w osiąganiu celów Unii w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r. są lata 2015–2017, ponieważ są to trzy ostatnie lata, w przypadku których dane były dostępne w momencie ogłoszenia strategii „Od pola do stołu” . Okresem odniesienia dla obliczenia nowego zharmonizowanego wskaźnika ryzyka 2a są lata 2022–2024, ponieważ będzie to pierwszy trzyletni okres, za który dostępne będą dane dotyczące obszarów poddanych działaniu środków w ramach każdego pozwolenia udzielanego w sytuacji nadzwyczajnej w ochronie roślin.

(39)Obecnie jedynymi wiarygodnymi danymi statystycznymi dostępnymi na poziomie unijnym, dotyczącymi wprowadzania do obrotu i stosowania środków ochrony roślin, są statystyki dotyczące ilości substancji czynnych zawartych w środkach ochrony roślin wprowadzonych do obrotu oraz dane dotyczące liczby pozwoleń udzielanych w sytuacjach nadzwyczajnych w ochronie roślin na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1107/2009. Statystyki te wykorzystuje się do obliczania zharmonizowanych wskaźników ryzyka 1 i 2 na podstawie dyrektywy 2009/128/WE oraz do obliczania postępów w osiąganiu wiążących celów Unii w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r. i krajowych celów w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r. opartych na strategii „Od pola do stołu”. Aby lepiej określić ryzyko wynikające z pozwoleń udzielanych w sytuacjach nadzwyczajnych w ochronie roślin, nowy zharmonizowany wskaźnik ryzyka 2a będzie obliczany na podstawie danych statystycznych dotyczących liczby pozwoleń wydanych w sytuacjach nadzwyczajnych w ochronie roślin, właściwości substancji czynnych zawartych w środkach ochrony roślin oraz poddanych działaniu środka obszarów objętych tymi pozwoleniami.

(40)Z uwagi na konieczność zagwarantowania przejrzystości oraz w celu zapewnienia jednolitego wdrożenia przez wszystkie państwa członkowskie w załączniku do niniejszego rozporządzenia należy określić metodę obliczania postępów w osiąganiu dwóch unijnych i dwóch krajowych celów w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r. oraz metodę obliczania zharmonizowanych wskaźników ryzyka na poziomie unijnym i krajowym.

(41)W unijnej strategii na rzecz bioróżnorodności 2030 uznano potrzebę podjęcia pilnych działań w celu ochrony bioróżnorodności. Istnieją dowody wskazujące na powszechnie występujący spadek liczby gatunków, w szczególności owadów i zapylaczy w Unii. Utrata bioróżnorodności jest spowodowana m.in. stosowaniem środków ochrony roślin, przy czym działania państw członkowskich podejmowane w ramach obecnych instrumentów polityki unijnej nie zdołały jeszcze zatrzymać tendencji do utraty bioróżnorodności. Zatem sprawą zasadniczą jest zapewnienie, aby środki ochrony roślin były stosowane w taki sposób, aby ograniczyć ryzyko szkodliwego wpływu tych środków na dziką faunę i florę poprzez zastosowanie szeregu środków, w tym szkoleń, kontroli profesjonalnie używanego sprzętu do wykonywania zabiegów oraz ochronę środowiska wodnego i obszarów wrażliwych.

(42)W celu usprawnienia komunikacji między Komisją a właściwymi organami odpowiedzialnymi za wdrożenie niniejszego rozporządzenia na szczeblu krajowym, państwa członkowskie powinny poinformować Komisję o właściwych organach wyznaczonych na podstawie niniejszego rozporządzenia.

(43)W celu egzekwowania obowiązków określonych w niniejszym rozporządzeniu państwa członkowskie powinny ustanowić przepisy dotyczące sankcji mających zastosowanie w przypadkach naruszenia niniejszego rozporządzenia oraz zapewnić przestrzeganie tych przepisów. Przewidziane kary powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające. Istotne jest również, aby umożliwić państwom członkowskim odzyskanie kosztów związanych z wypełnianiem obowiązków wynikających z niniejszego rozporządzenia za pomocą opłat lub należności, aby zapewnić właściwym organom dostęp do odpowiednich środków finansowych.

(44)Ponieważ cel niniejszego rozporządzenia, jakim jest ochrona zdrowia ludzi i środowiska przed zagrożeniami i wpływem związanym ze stosowaniem środków ochrony roślin oraz osiągnięcie celów określonych w strategii „Od pola do stołu” i unijnej strategii na rzecz bioróżnorodności 2030, nie może zostać osiągnięty w wystarczającym stopniu przez państwa członkowskie, natomiast z uwagi na skalę ich stosowania oraz złożoność i skutki związanych z nimi profili ryzyka możliwe jest lepsze jego osiągnięcie na poziomie unijnym, Unia może przyjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości, jak określono w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów.

(45)Czynności przeprowadzane przez właściwe organy, inne jednostki lub osoby fizyczne, którym przekazano zadania w zakresie kontroli urzędowych, w celu weryfikacji przestrzegania przez podmioty niniejszego rozporządzenia – z wyjątkiem zadań związanych z kontrolą sprzętu do aplikacji środków ochrony roślin – są regulowane rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/625 75 . W związku z tym w niniejszym rozporządzeniu należy przewidzieć jedynie kontrole i audyty w odniesieniu do kontroli profesjonalnie używanego sprzętu do wykonywania zabiegów.

(46)W celu uwzględnienia postępu technicznego i naukowego należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 Traktatu w celu zmiany przepisów dotyczących obowiązków użytkowników profesjonalnych i doradców w zakresie zintegrowanego zarządzania ochroną przed szkodnikami, kontroli profesjonalnie używanego sprzętu do wykonywania zabiegów, obliczania zharmonizowanych wskaźników ryzyka, danych, które mają być zamieszczone w sprawozdaniach rocznych z postępu prac i wdrażania, oraz formularza powiadomienia dotyczącego sprzętu do wykonywania zabiegów, a także załączników II, III, IV, V i VI. Podobnie należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 Traktatu w celu uzupełnienia niniejszego rozporządzenia poprzez ustanowienie precyzyjnych kryteriów w odniesieniu do określonych czynników dotyczących bezzałogowych statków powietrznych, gdy postęp techniczny i naukowy umożliwi opracowanie takich precyzyjnych kryteriów. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów, oraz aby konsultacje te prowadzone były zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa 76 . W szczególności, aby zapewnić równe uczestnictwo w przygotowaniu aktów delegowanych, Parlament Europejski i Rada otrzymują wszelkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji mogą systematycznie brać udział w posiedzeniach grup eksperckich Komisji zajmujących się przygotowaniem aktów delegowanych.

(47)Aby ocenić, czy niniejsze rozporządzenie skutecznie i sprawnie osiąga swoje cele, czy jest spójne i nadal aktualne oraz czy zapewnia wartość dodaną na poziomie Unii, Komisja powinna przeprowadzić ocenę niniejszego rozporządzenia.

(48)Komisji należy powierzyć uprawnienia wykonawcze w celu zapewnienia jednolitych warunków wdrożenia przepisów niniejszego rozporządzenia dotyczących wpisów dokonywanych przez użytkowników profesjonalnych w elektronicznym rejestrze dotyczącym stosowania zintegrowanego zarządzania ochroną przed szkodnikami i środków ochrony roślin, w celu podsumowania i analizy przez właściwe organy informacji zawartych w tym rejestrze oraz w celu przekazywania informacji na temat przypadków ostrych i przewlekłych zatruć. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 77 .

(49)Wdrożenie niniejszego rozporządzenia przez państwa członkowskie doprowadzi do powstania nowych i poszerzenia dotychczasowych obowiązków rolników i innych użytkowników pestycydów. Niektóre z nich stanowią wymogi podstawowe w zakresie zarządzania i normy dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska wymienione w załączniku III do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2115 78 , które zgodnie z tym rozporządzeniem rolnicy muszą spełniać, aby otrzymywać płatności w ramach WPR, podczas gdy inne wymogi, które wykraczają poza poziom bazowy obowiązkowych wymogów, mogą być wynagradzane dodatkowymi płatnościami w ramach systemów dobrowolnych, takich jak ekoschematy na podstawie art. 31 rozporządzenia (UE) 2021/2115. Art. 31 ust. 5 lit. a) i b) oraz art. 70 ust. 3 lit. a) i b) rozporządzenia (UE) 2021/2115 stanowią, że finansowanie w ramach WPR jest dostępne wyłącznie w odniesieniu do praktyk wdrażanych w ramach ekoschematu lub zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatycznego, które wykraczają poza odpowiednie wymogi podstawowe w zakresie zarządzania i normy dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska ustanowione na mocy tego rozporządzenia oraz odpowiednie minimalne wymogi dotyczące stosowania nawozów i środków ochrony roślin, dobrostanu zwierząt, a także inne odpowiednie obowiązkowe wymogi ustanowione w prawie krajowym i unijnym. Ponieważ rolnicy i inni użytkownicy muszą otrzymać wsparcie finansowe w przechodzeniu na bardziej zrównoważone stosowanie pestycydów, należy zmienić rozporządzenie (UE) 2021/2115, aby umożliwić finansowanie wymogów nałożonych zgodnie z niniejszym rozporządzeniem w okresie przejściowym. Ta wyjątkowa możliwość zapewnienia przez państwa członkowskie dodatkowego finansowania środków podejmowanych w ramach wdrażania niniejszego rozporządzenia powinna mieć zastosowanie do wszelkich obowiązków spoczywających na rolnikach i innych użytkownikach, które wynikają ze stosowania niniejszego rozporządzenia, w tym do obowiązkowych praktyk rolniczych nałożonych przez przepisy dotyczące zintegrowanego zarządzania ochroną przed szkodnikami w odniesieniu do poszczególnych upraw. Ponadto zgodnie z art. 73 ust. 5 rozporządzenia (UE) 2021/2115 inwestycje rolników w celu spełnienia nowych wymogów nałożonych przez prawo Unii mogą być wspierane przez okres maksymalnie 24 miesięcy, licząc od dnia, w którym stają się one obowiązkowe dla gospodarstwa. Podobnie należy ustanowić dłuższy okres przejściowy w odniesieniu do inwestycji spełniających wymogi nałożone na rolników zgodnie z niniejszym rozporządzeniem. Należy w związku z tym odpowiednio zmienić rozporządzenie (UE) 2021/2115.

(50)Stosowanie niniejszego rozporządzenia należy odroczyć, aby umożliwić właściwym organom i podmiotom przygotowanie się do wprowadzonych w nim wymogów,

PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

ROZDZIAŁ I

PRZEPISY OGÓLNE

Artykuł 1

Przedmiot

W niniejszym rozporządzeniu określa się zasady zrównoważonego stosowania środków ochrony roślin poprzez ustalenie i osiągnięcie do 2030 r. celów w zakresie ograniczenia stosowania chemicznych środków ochrony roślin i ryzyka z nimi związanego, ustanawiając wymogi dotyczące stosowania, przechowywania, sprzedaży i unieszkodliwiania środków ochrony roślin oraz sprzętu do wykonywania zabiegów, przewidując szkolenia i podnoszenie świadomości oraz wdrożenie zintegrowanego zarządzania ochroną przed szkodnikami.

Artykuł 2

Zakres stosowania

Niniejsze rozporządzenie stosuje się do środków w postaci, w jakiej są one dostarczane użytkownikowi, składających się z substancji czynnych, sejfnerów lub synergetyków lub zawierających te składniki, i przeznaczonych do jednego z następujących zastosowań:

a)ochrona roślin lub produktów roślinnych przed wszelkimi organizmami szkodliwymi lub zapobieganie działaniu takich organizmów, chyba że głównym przeznaczeniem takich produktów jest utrzymanie higieny, a nie ochrona roślin lub produktów roślinnych;

b)wpływanie na procesy życiowe roślin, na przykład poprzez substancje działające jako regulatory wzrostu, inne niż substancje odżywcze lub biostymulatory;

c)zabezpieczanie produktów roślinnych w zakresie, w jakim takie substancje lub środki nie podlegają szczególnym przepisom unijnym dotyczącym środków konserwujących;

d)niszczenie niepożądanych roślin lub części roślin z wyjątkiem glonów, chyba że dane środki są stosowane na glebę lub wodę w celu ochrony roślin;

e)hamowanie niepożądanego wzrostu roślin, z wyjątkiem glonów, lub zapobieganie takiemu wzrostowi, chyba że dane środki są stosowane na glebę lub wodę w celu ochrony roślin.

Środki te są dalej zwane „środkami ochrony roślin”.

Artykuł 3

Definicje

Do celów niniejszego rozporządzenia stosuje się następujące definicje:

1)„chemiczny środek ochrony roślin” oznacza środek ochrony roślin zawierający chemiczną substancję czynną, z wyjątkiem środków ochrony roślin wykorzystujących środki naturalne pochodzenia biologicznego lub substancje identyczne z nimi, takie jak mikroorganizmy, substancje semiochemiczne, wyciągi z produktów roślinnych, zgodnie z definicją zawartą w art. 3 pkt 6 rozporządzenia (WE) nr 1107/2009, lub makroorganizmy bezkręgowe;

2)„środki ochrony roślin niskiego ryzyka” oznaczają środki ochrony roślin, które uzyskały zezwolenie zgodnie z art. 47 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1107/2009;

3)„chemiczna substancja czynna” oznacza substancję czynną inną niż mikroorganizm, substancja semiochemiczna lub wyciągi z produktu roślinnego, zdefiniowaną w art. 3 pkt 6 rozporządzenia (WE) nr 1107/2009;

4)„bioróżnorodność” oznacza bioróżnorodność zdefiniowaną w art. 3 pkt 29 rozporządzenia (WE) nr 1107/2009;

5)„bardziej niebezpieczny środek ochrony roślin” oznacza środek ochrony roślin zawierający jedną lub więcej substancji czynnych zatwierdzonych jako substancje kwalifikujące się do zastąpienia zgodnie z art. 24 rozporządzenia (WE) nr 1107/2009 i wymienionych w części E załącznika do rozporządzenia wykonawczego (UE) nr 540/2011, lub zawierający jedną lub więcej substancji czynnych wymienionych w załączniku do rozporządzenia wykonawczego (UE) 2015/408;

6)„powierzchnia użytkowanych użytków rolnych” oznacza powierzchnię użytkowanych użytków rolnych zdefiniowaną w art. 2 lit. e) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1091 79 ;

7)„użytkownik profesjonalny” oznacza każdą osobę, która stosuje środki ochrony roślin w toku swej działalności zawodowej;

8)„dystrybutor” oznacza każdą osobę fizyczną lub prawną, która udostępnia środki ochrony roślin na rynku, w tym hurtownię, dostawcę i sprzedawcę detalicznego;

9)„doradca” oznacza każdą osobę, która w kontekście pracy zawodowej lub usługi komercyjnej udziela porad związanych z zintegrowanym zarządzaniem ochroną przed szkodnikami i bezpiecznym stosowaniem środków ochrony roślin, w tym osoby świadczące prywatne i publiczne usługi doradcze;

10)„sprzęt do wykonywania zabiegów” oznacza każdy sprzęt, którego użycie do stosowania środka ochrony roślin jest racjonalnie przewidywalne w momencie produkcji, oraz akcesoria, które są istotne dla skutecznego działania takiego sprzętu, z wyjątkiem sprzętu przeznaczonego do siewu lub sadzenia materiału rozmnożeniowego poddanego działaniu środków ochrony roślin;

11)„profesjonalnie używany sprzęt do wykonywania zabiegów” oznacza dowolny z poniższych sprzętów:

a)sprzęt do wykonywania zabiegów, który jest używany przez użytkownika profesjonalnego do aplikacji środków ochrony roślin;

b)sprzęt do wykonywania zabiegów wyposażony w poziome lub pionowe belki, lub opryskiwacze sadownicze z pomocniczym strumieniem powietrza, niezależnie od tego, czy korzysta się z niego przy stosowaniu środków ochrony roślin;

12)„zabieg z powietrza” oznacza każde zastosowanie środka ochrony roślin za pomocą statku powietrznego;

13)„bezzałogowy statek powietrzny” oznacza dowolny statek powietrzny eksploatowany lub przeznaczony do eksploatacji bez pilota na pokładzie, który może działać autonomicznie lub być pilotowany zdalnie;

14)„środek ochrony roślin dopuszczony do stosowania profesjonalnego” oznacza środek ochrony roślin, który został dopuszczony do stosowania wyłącznie przez użytkowników profesjonalnych zgodnie z art. 31 rozporządzenia (WE) nr 1107/2009;

15)„zintegrowane zarządzanie ochroną przed szkodnikami” oznacza staranne rozważenie wszystkich dostępnych środków mających na celu zahamowanie rozwoju populacji organizmów szkodliwych, przy jednoczesnym utrzymaniu stosowania chemicznych środków ochrony roślin na ekonomicznie i ekologicznie uzasadnionym poziomie, a także zminimalizowanie zagrożenia dla zdrowia ludzi i dla środowiska;

16)„obszar wrażliwy” oznacza dowolny z następujących obszarów:

a)obszar użytkowany przez ogół społeczeństwa, taki jak park lub ogród publiczny, tereny rekreacyjne lub sportowe lub droga publiczna;

b)obszar wykorzystywany głównie przez grupę szczególnie wrażliwą zgodnie z definicją podaną w art. 3 pkt 14 rozporządzenia (WE) nr 1107/2009;

c)osiedla ludzkie (społeczność, w której żyją i pracują ludzie), określone zgodnie z najbardziej aktualnym systemem CORINE (Koordynowanie informacji o środowisku) Land Cover nadzorowanym przez Europejską Agencję Środowiskową, poziom 1 klasyfikacji pokrycia terenu (tereny sztuczne) (z wyłączeniem poziomu 2–1.2: tereny przemysłowe, handlowe i komunikacyjne oraz poziom 2–1.3: kopalnie, wyrobiska i budowy) 80 ;

d)obszar miejski, przez który przepływa ciek wodny lub na którym znajduje się zbiornik wodny;

e)obszary nieprodukcyjne zdefiniowane zgodnie z unijnymi normami dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska (GAEC), normą 8 GAEC wymienioną w załączniku III do rozporządzenia (UE) 2021/2115;

f)obszar wrażliwy pod względem ekologicznym, który oznacza dowolny z następujących obszarów:

(i)każdy obszar chroniony na podstawie dyrektywy 2000/60/WE, w tym ewentualne strefy ochronne, jak również modyfikacje tych obszarów w następstwie wyników oceny ryzyka dla punktów poboru wody do spożycia na podstawie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/2184 81 ;

(ii)tereny mające znaczenie dla Wspólnoty wymienione w wykazie, o którym mowa w art. 4 ust. 2 dyrektywy 92/43/EWG, oraz specjalne obszary ochrony wyznaczone zgodnie z art. 4 ust. 4 tej dyrektywy, a także obszary specjalnej ochrony sklasyfikowane zgodnie z art. 4 dyrektywy 2009/147/WE oraz wszelkie inne krajowe, regionalne lub lokalne obszary chronione zgłoszone przez państwa członkowskie do krajowego wykazu obszarów chronionych wyznaczonych na poziomie krajowym (CDDA);

(iii)każdy obszar, na którym w wyniku monitoringu gatunków zapylaczy przeprowadzonego zgodnie z art. 17 ust. 1 lit. f) rozporządzenia xxx/xxx [należy wstawić odniesienie do przyjętego aktu prawnego] stwierdzono, że występuje na nim jeden lub więcej gatunków zapylaczy, które w Europejskich czerwonych księgach zostały sklasyfikowane jako gatunki zagrożone wyginięciem;

17)„agrofag kwarantannowy” oznacza agrofaga kwarantannowego zdefiniowanego w art. 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/2031 82 ;

18)„inwazyjny gatunek obcy” oznacza inwazyjny gatunek obcy zdefiniowany w art. 3 pkt 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1143/2014 83 ;

19)„wody powierzchniowe” oznaczają część wód powierzchniowych zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 1 dyrektywy 2000/60/WE;

20)„wody podziemne” oznaczają część wód podziemnych zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 2 dyrektywy 2000/60/WE;

21)„wskaźnik ryzyka” oznacza miarę wskazującą względną zmianę ryzyka dla zdrowia ludzi lub dla środowiska związanego ze stosowaniem środków ochrony roślin, którą oblicza się zgodnie z metodą przedstawioną w załączniku VI;

22)„metody niechemiczne” oznaczają metody alternatywne dla chemicznych środków ochrony roślin;

23)„kontrola biologiczna” oznacza zwalczanie organizmów szkodliwych dla roślin lub produktów roślinnych przy użyciu środków naturalnych pochodzenia biologicznego lub substancji identycznych z nimi, takich jak mikroorganizmy, substancje semiochemiczne, wyciągi z produktów roślinnych, zgodnie z definicją zawartą w art. 3 pkt 6 rozporządzenia (WE) nr 1107/2009, lub makroorganizmy bezkręgowe.

ROZDZIAŁ II

CELE W ZAKRESIE OGRANICZENIA STOSOWANIA CHEMICZNYCH ŚRODKÓW OCHRONY ROŚLIN

Artykuł 4

Cele Unii w zakresie ograniczenia stosowania chemicznych środków ochrony roślin do 2030 r.

1.Każde państwo członkowskie przyczynia się poprzez przyjęcie i realizację krajowych celów zgodnie z art. 5 do ograniczenia stosowania chemicznych środków ochrony roślin i ryzyka z nimi związanego do 2030 r. o 50 % w całej Unii („cel Unii nr 1 w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r.”) oraz stosowania bardziej niebezpiecznych środków ochrony roślin („cel Unii nr 2 w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r.”) w porównaniu ze średnią z lat 2015, 2016 i 2017 (zwanych łącznie „celami Unii w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r.”).

2.Co roku Komisja oblicza postępy w osiąganiu celów Unii w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r. zgodnie z metodą określoną w załączniku I.

Artykuł 5

Cele państw członkowskich w zakresie ograniczenia stosowania chemicznych środków ochrony roślin do 2030 r.

1.Do dnia ... [Urząd Publikacji: proszę wstawić datę – sześć miesięcy od daty rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia] r. każde państwo członkowskie przyjmuje w swoim ustawodawstwie krajowym krajowe cele, aby do 2030 r. osiągnąć ustalone zgodnie z niniejszym artykułem ograniczenie, w stosunku do średniej z lat 2015, 2016 i 2017, następujących działań:

a)stosowania chemicznych środków ochrony roślin i ryzyka z nimi związanego, które zdefiniowano w załączniku I („krajowy cel nr 1 w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r.”);

b)stosowania bardziej niebezpiecznych środków ochrony roślin zdefiniowanych w załączniku I („krajowy cel nr 2 w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r.”).

Do celów niniejszego rozporządzenia dwa krajowe cele w zakresie ograniczenia stosowania wymienione w akapicie pierwszym lit. a) i b) określa się łącznie jako „krajowe cele w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r.”.

2.Co roku Komisja oblicza postępy państw członkowskich w osiąganiu krajowych celów w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r. zgodnie z metodą określoną w załączniku I.

3.Każde państwo członkowskie osiąga cele, o których mowa w ust. 1, do 2030 r. Państwo członkowskie, które osiągnie przed 2030 r. jeden ze swoich krajowych celów w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r., nie jest zobowiązane do podejmowania dodatkowych wysiłków na rzecz ograniczenia stosowania. Komisja monitoruje roczne wahania w celu utrzymania postępów osiągniętych w odniesieniu do tego krajowego celu w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r.

4.Z zastrzeżeniem ust. 5–8 krajowe cele w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r. ustala się na takim poziomie, aby w danym państwie członkowskim zostało osiągnięte ograniczenie o co najmniej 50 % w danym okresie między średnią z lat 2015, 2016 i 2017 a 2030 r.

5.Państwo członkowskie może zmniejszyć swój krajowy cel w zakresie stosowania chemicznych środków ochrony roślin i ryzyka z nimi związanego, o którym to celu mowa w ust. 4, do odsetka, który stanowi środkowy punkt między wartością odnoszącą się do intensywności określoną w akapicie drugim niniejszego ustępu a wartością odnoszącą się do stosowania i ryzyka określoną w akapicie trzecim niniejszego ustępu. Jeżeli odsetek ten jest wyższy niż 50 %, państwo członkowskie zwiększa swój cel krajowy do tego odsetka.

Wartość odnosząca się do intensywności jest następująca:

a)35 %, jeżeli ważona intensywność stosowania chemicznych środków ochrony roślin i ryzyko z nimi związane w danym państwie członkowskim w latach 2015, 2016 i 2017 wynoszą mniej niż 70 % średniej unijnej;

b)50 %, jeżeli ważona intensywność stosowania chemicznych środków ochrony roślin i ryzyko z nimi związane w danym państwie członkowskim w latach 2015, 2016 i 2017 wynoszą między 70 a 140 % średniej unijnej;

c)65 %, jeżeli ważona intensywność stosowania chemicznych środków ochrony roślin i ryzyko z nimi związane w danym państwie członkowskim w latach 2015, 2016 i 2017 wynoszą ponad 140 % średniej unijnej.

Wartość odnosząca się do stosowania i ryzyka jest następująca:

a)w przypadku gdy państwo członkowskie osiągnęło większe ograniczenie stosowania chemicznych środków ochrony roślin i ryzyka z nimi związanego niż średnie ograniczenie unijne na podstawie średniej z lat 2011, 2012 i 2013 i średniej z lat 2015, 2016 i 2017, wartość, którą ustala się przez odjęcie od 50 % różnicy między osiągniętym ograniczeniem a średnim ograniczeniem unijnym;

b)w przypadku gdy państwo członkowskie zwiększyło stosowanie chemicznych środków ochrony roślin i ryzyko z nimi związane lub osiągnęło mniejsze ograniczenie niż średnie ograniczenie unijne na podstawie średniej z lat 2011, 2012 i 2013 i średniej z lat 2015, 2016 i 2017, wartość, którą ustala się przez dodanie do 50 % różnicy między osiągniętym ograniczeniem lub, w stosownych przypadkach, zwiększeniem a średnim ograniczeniem unijnym, lecz bez przekraczania 70 %.

Do celów niniejszego ustępu „ważona intensywność stosowania chemicznych środków ochrony roślin i ryzyko z nimi związane” oznacza wartość odpowiadającą kilogramom chemicznych substancji czynnych w środkach ochrony roślin sprzedawanych rocznie w danym państwie członkowskim, ważoną zgodnie z ich wskaźnikami korygującymi zagrożenia określonymi w wierszu (iii) tabeli w załączniku I, podzieloną przez liczbę hektarów powierzchni użytkowanych użytków rolnych w tym państwie członkowskim.

6.Państwo członkowskie może zmniejszyć swój krajowy cel dotyczący stosowania bardziej niebezpiecznych środków ochrony roślin, o których mowa w ust. 4, do odsetka, który stanowi środkowy punkt między wartością odnoszącą się do intensywności określoną w akapicie drugim niniejszego ustępu a wartością odnoszącą się do stosowania określoną w akapicie trzecim niniejszego ustępu. Jeżeli odsetek ten jest wyższy niż 50 %, państwo członkowskie zwiększa swój cel krajowy do tego odsetka.

Wartość odnosząca się do intensywności jest następująca:

a)35 %, jeżeli intensywność stosowania przez państwo członkowskie bardziej niebezpiecznych środków ochrony roślin średnio w latach 2015, 2016 i 2017 jest niższa niż 70 % średniej unijnej;

b)50 %, jeżeli intensywność stosowania przez państwo członkowskie bardziej niebezpiecznych środków ochrony roślin średnio w latach 2015, 2016 i 2017 wynosi między 70 a 140 % średniej unijnej;

c)65 %, jeżeli intensywność stosowania przez państwo członkowskie bardziej niebezpiecznych środków ochrony roślin średnio w latach 2015, 2016 i 2017 wynosi więcej niż 140 % średniej unijnej.

Wartość odnosząca się do stosowania jest następująca:

a)w przypadku gdy państwo członkowskie osiągnęło większe ograniczenie stosowania bardziej niebezpiecznych środków ochrony roślin niż średnie ograniczenie unijne na podstawie średniej z lat 2011, 2012 i 2013 i średniej z lat 2015, 2016 i 2017, wartość, którą ustala się przez odjęcie od 50 % różnicy między osiągniętym ograniczeniem a średnim ograniczeniem unijnym;

b)w przypadku gdy państwo członkowskie zwiększyło stosowanie bardziej niebezpiecznych środków ochrony roślin lub osiągnęło mniejsze ograniczenie niż średnie ograniczenie unijne na podstawie średniej z lat 2011, 2012 i 2013 i średniej z lat 2015, 2016 i 2017, wartość, którą ustala się przez dodanie do 50 % różnicy między osiągniętym ograniczeniem lub, w stosownych przypadkach, zwiększeniem a średnim ograniczeniem unijnym, lecz bez przekraczania 70 %.

Do celów niniejszego ustępu „intensywność stosowania bardziej niebezpiecznych środków ochrony roślin” oznacza wartość odpowiadającą kilogramom chemicznych substancji czynnych w bardziej niebezpiecznych środkach ochrony roślin sprzedawanych rocznie w danym państwie członkowskim, podzieloną przez liczbę hektarów powierzchni użytkowanych użytków rolnych w tym państwie członkowskim.

7.Państwa członkowskie, w których znajdują się regiony najbardziej oddalone, wymienione w art. 349 Traktatu, mogą uwzględnić szczególne potrzeby tych regionów w zakresie stosowania środków ochrony roślin przy przyjmowaniu krajowych celów w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r. ze względu na szczególne warunki klimatyczne i uprawy w tych regionach.

8.Zastosowanie ust. 5, ust. 6 i ust. 7 nie może w żadnym przypadku prowadzić do tego, by którykolwiek z krajowych celów w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r. był niższy niż 35 %.

9.Do dnia ... [OP: proszę wstawić datę – 7 miesięcy od daty rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia] r. każde państwo członkowskie informuje Komisję o swoich krajowych celach w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r.

10.Jeżeli państwo członkowskie nie przyjmie krajowego celu w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r. do dnia ... [Dz.U. proszę wstawić datę – 6 miesięcy od daty rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia] r., uznaje się, że cel ten wynosi 50 % albo, jeżeli odsetek ten przekraczałby 50 % zgodnie z ust. 5 lub 6, ten wyższy odsetek.

Artykuł 6

Wstępna ocena celów krajowych sporządzana przez Komisję

1.Komisja dokonuje przeglądu krajowych celów w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r., o których została poinformowana zgodnie z art. 5 ust. 9, oraz informacji wyjaśniających ewentualne obniżenie celów dokonane zgodnie z art. 5 ust. 5 lub art. 5 ust. 6.

2.Jeżeli Komisja stwierdzi na podstawie udostępnionych jej informacji, że krajowe cele w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r. zgłoszone przez państwo członkowskie należy ustalić na bardziej ambitnym poziomie, wówczas zaleca temu państwu członkowskiemu, aby do dnia ... [Urząd Publikacji: proszę wstawić datę – 1 rok od daty rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia] r. zwiększyło poziom swoich krajowych celów w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r. Komisja udostępnia publicznie to zalecenie.

3.Jeżeli państwo członkowskie dostosowuje swoje krajowe cele w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r. zgodnie z zaleceniem Komisji, zmienia ono krajowe cele określone w ustawodawstwie krajowym zgodnie z art. 5 i uwzględnia dostosowane cele w swoim krajowym planie działania wraz z zaleceniem Komisji.

4.Jeżeli państwo członkowskie postanowi, że nie dostosuje swoich krajowych celów w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r. zgodnie z zaleceniem Komisji, wówczas przedstawia uzasadnienie tej decyzji w swoim krajowym planie działania wraz z tekstem zalecenia.

5.Państwa członkowskie, które otrzymały zalecenie Komisji, o którym mowa w ust. 2, informują Komisję o odpowiednio dostosowanych celach lub przedstawiają uzasadnienie dotyczące niedostosowania ich do dnia ... [Urząd Publikacji: proszę wstawić datę – 18 miesięcy od daty rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia] r.

6.Po dokonaniu oceny poziomu krajowych celów w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r. wszystkich państw członkowskich, określonych zgodnie z art. 5, Komisja sprawdza, czy ich średnia wynosi co najmniej 50 %, tak aby osiągnąć odpowiedni cel Unii w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r.

7.Jeśli średnia krajowych celów w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r. wszystkich państw członkowskich jest niższa niż 50 %, Komisja zaleca, aby jedno lub więcej państw członkowskich zwiększyło poziom swoich krajowych celów w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r., aby osiągnąć cele Unii w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r. Komisja udostępnia publicznie takie zalecenie.

8.W terminie jednego miesiąca od otrzymania zalecenia, o którym mowa w ust. 7, państwo członkowskie podejmuje jedno z następujących działań:

a)dostosowuje swoje krajowe cele w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r. zgodnie z zaleceniem Komisji, zmienia krajowe cele określone w ustawodawstwie krajowym zgodnie z art. 5 i uwzględnia dostosowane cele w swoim krajowym planie działania wraz z zaleceniem Komisji;

b)przedstawia uzasadnienie dotyczące niedostosowania krajowych celów w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r. zgodnie z zaleceniem Komisji oraz włącza uzasadnienie tej decyzji do swojego krajowego planu działania wraz z zaleceniem Komisji.

Artykuł 7

Opublikowanie przez Komisję tendencji dotyczących unijnych i krajowych celów w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r.

1.Do dnia 31 sierpnia każdego roku kalendarzowego Komisja publikuje na stronie internetowej średnie tendencje dotyczące postępu prac w zakresie realizacji celów Unii w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r. Wspominane tendencje oblicza się jako różnicę między średnią z lat 2015–2017 a rokiem kończącym się 20 miesięcy przed publikacją. Tendencje oblicza się zgodnie z metodą określoną w załączniku I.

2.Co najmniej raz w roku Komisja aktualizuje stronę internetową, o której mowa w ust. 1.

3.Do dnia 31 sierpnia każdego roku kalendarzowego Komisja publikuje informacje dla każdego państwa członkowskiego na temat postępu w realizacji krajowych celów w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r. Wspominane tendencje oblicza się jako różnicę między średnią z lat 2015–2017 a rokiem kończącym się 20 miesięcy przed publikacją. Tendencje oblicza się zgodnie z metodą określoną w załączniku I, na stronie internetowej, o której mowa w ust. 1. 

ROZDZIAŁ III

KRAJOWE PLANY DZIAŁANIA

Artykuł 8

Krajowe plany działania

1.Do dnia ... [Urząd Publikacji: proszę wstawić datę – 18 miesięcy od daty rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia] r. każde państwo członkowskie opracowuje i publikuje na stronie internetowej krajowy plan działania zawierający następujące informacje:

a)krajowe cele w zakresie ograniczenia stosowania przyjęte zgodnie z rozdziałem II do 2030 r.;

b)informacje dotyczące krajowych celów w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r., jak określono w art. 9;

c)szczegółowe informacje na temat planowanego postępu w odniesieniu do elementów istotnych dla wdrożenia niniejszego rozporządzenia, które wymieniono w części 2 załącznika II;

d)link do odpowiednich części planów strategicznych WPR sporządzonych zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2021/2115, w których określono plany dotyczące zwiększenia powierzchni użytkowanych użytków rolnych zaangażowanej w rolnictwo ekologiczne oraz sposób, w jaki plany te przyczynią się do osiągnięcia celu określonego w komunikacie Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów „Strategia »Od pola do stołu« na rzecz sprawiedliwego, zdrowego i przyjaznego dla środowiska systemu żywnościowego” 84 , polegającego na przeznaczeniu do 2030 r. 25 % powierzchni użytkowanych użytków rolnych przeznaczonej na rolnictwo ekologiczne;

e)wykaz profesjonalnie używanego sprzętu do wykonywania zabiegów, w stosunku do którego państwo członkowskie stosuje różne wymogi dotyczące kontroli zgodnie z art. 32 ust. 1;

f)informacje na temat szacunkowych rocznych ilości środków ochrony roślin, które nielegalnie stosowano lub przejęto w wyniku działań mających na celu zwalczanie nadużyć finansowych w ciągu ostatnich trzech lat oraz wszelkich planowanych środków z tym związanych;

g)krajowe środki zachęcające do stosowania przez użytkowników profesjonalnych metod niechemicznych poprzez bodźce finansowe, zgodnie z przepisami Unii dotyczącym pomocy państwa;

h)planowane i przyjęte środki mające na celu wspieranie lub zapewnienie, poprzez wiążące wymogi ustanowione w prawie krajowym, innowacji oraz rozwoju i stosowania niechemicznych metod zwalczania agrofagów;

i)inne planowane i przyjęte środki mające na celu wspieranie lub zapewnienie, poprzez wiążące wymogi ustanowione w prawie krajowym, zrównoważonego stosowania środków ochrony roślin zgodnie z zasadami zintegrowanego zarządzania ochroną przed szkodnikami, w tym z zasadami zawartymi w przepisach dotyczących poszczególnych upraw, jak określono w art. 15 ust. 1.

Każde państwo członkowskie bezzwłocznie powiadamia Komisję o pierwszej publikacji swojego krajowego planu działania.

Każde państwo członkowskie dokonuje przeglądu swojego krajowego planu działania co najmniej raz na trzy lata od daty pierwszej publikacji. W wyniku przeglądu państwo członkowskie może zmienić swój krajowy plan działania. Państwa członkowskie publikują zmienione wersje krajowych planów działania i niezwłocznie przedstawiają Komisji zmienione krajowe plany działania.

Zaktualizowane wersje krajowych planów działania publikowane do 2030 r. łącznie zawierają informacje wymienione w akapicie pierwszym lit. a)–i).

Zaktualizowane wersje krajowych planów działania publikowane po 2030 r. zawierają informacje wymienione w akapicie pierwszym lit. c)–i).

2.Każde państwo członkowskie przeprowadza procedurę konsultacji publicznych przed przyjęciem krajowego planu działania lub jego zmianą zgodnie z wymogami dyrektywy 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 85 .

3.W krajowych planach działania należy zawrzeć podsumowanie procedury konsultacji publicznych przeprowadzonych przed ich przyjęciem oraz wykaz organów odpowiedzialnych za ich realizację.

4.Krajowe plany działania są spójne z planami państw członkowskich sporządzonymi zgodnie z dyrektywami 91/676/EWG, 92/43/EWG, 2000/60/WE, 2008/50/WE, 2009/147/WE i (UE) 2016/2284 i rozporządzeniem xxx/xxx w sprawie odbudowy zasobów przyrodniczych [należy wstawić odesłanie do przyjętego aktu prawnego], są spójne ze planami strategicznymi WPR sporządzonymi zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2021/2115 i zawierają wyjaśnienia dotyczące spójności krajowego planu działania z tymi planami.

5.Państwa członkowskie, w których znajdują się regiony najbardziej oddalone, mogą wprowadzić w swoich krajowych planach działania środki dostosowane do potrzeb tych regionów, uwzględniając szczególne potrzeby związane ze specyficznymi warunkami klimatycznymi i uprawami w tych regionach.

Artykuł 9

Informacje na temat krajowych celów w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r. w krajowych planach działania

1.Krajowe plany działania publikowane do 2030 r. łącznie obejmują wszystkie poniższe informacje związane z krajowymi celami w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r.:

a)wykaz co najmniej pięciu substancji czynnych, które w okresie trzech lat poprzedzających przyjęcie krajowego planu działania najsilniej wpłynęły na tendencje w zakresie ograniczania stosowania chemicznych środków ochrony roślin i ryzyka z nimi związanego oraz na stosowanie bardziej niebezpiecznych środków ochrony roślin, jak określono przy zastosowaniu metody określonej w załączniku I;

b)wykaz upraw, w przypadku których najczęściej stosuje się każdą substancję czynną, o której mowa w lit. a), oraz liczbę hektarów każdej uprawy poddanej działaniu środka;

c)wykaz agrofagów, w odniesieniu do których stosuje się substancje czynne, o których mowa w lit. a), w uprawach, o których mowa w lit. b);

d)w odniesieniu do każdego szkodnika, o którym mowa w lit. c) – wykaz stosowanych metod niechemicznych lub które prawdopodobnie będą dostępne do 2030 r.

2.W odniesieniu do każdej metody niechemicznej wyszczególnionej zgodnie z ust. 1 lit. d) krajowe plany działania zawierają wszystkie poniższe informacje:

a)szacunkową skalę jej stosowania, na podstawie danych dotyczących sprzedaży środków ochrony roślin, badań i opinii ekspertów, w ciągu 3 lat kalendarzowych poprzedzających przyjęcie krajowego planu działania wraz z orientacyjnym krajowym celem zwiększenia jej stosowania do 2030 r. oraz wykazem potencjalnych przeszkód w osiągnięciu tego wzrostu;

b)wykaz środków i innych działań, które państwo członkowskie i inne podmioty mają wdrożyć w celu pokonania potencjalnych przeszkód, o których mowa w lit. a), wraz ze szczegółowym harmonogramem działań pośrednich oraz organami odpowiedzialnymi za każde działanie, które państwo członkowskie ma wdrożyć.

3.W odniesieniu do co najmniej pięciu upraw, które w okresie 3 lat poprzedzających przyjęcie krajowego planu działania najsilniej wpłynęły na tendencje w zakresie stosowania chemicznych środków ochrony roślin i ryzyka z nimi związanego oraz na tendencje w zakresie stosowania bardziej niebezpiecznych środków ochrony roślin, jak ustalono przy zastosowaniu metody określonej w załączniku I, krajowy plan działania zawiera wszystkie poniższe informacje:

a)odsetek wszystkich środków ochrony roślin zastosowanych na tych uprawach należących do kontroli biologicznej w okresie 3 lat kalendarzowych poprzedzających przyjęcie krajowego planu działania, wraz z krajowymi celami orientacyjnymi dotyczącymi zwiększenia tego odsetka do 2030 r. oraz wykazem potencjalnych przeszkód w jego osiągnięciu;

b)wykaz środków i innych działań, które państwo członkowskie i inne podmioty mają wdrożyć w celu pokonania potencjalnych przeszkód, o których mowa w lit. a), wraz ze szczegółowym harmonogramem działań pośrednich oraz organami odpowiedzialnymi za każde działanie, które państwo członkowskie ma wdrożyć.

4.Krajowe plany działania obejmują również krajowe cele orientacyjne w zakresie zwiększenia odsetka ogólnej sprzedaży środków ochrony roślin, które nie są chemicznymi środkami ochrony roślin, od okresu odniesienia obejmującego trzy lata kalendarzowe poprzedzające przyjęcie krajowego planu działania.

Artykuł 10

Sprawozdania roczne z postępu prac i wdrażania

1.Do dnia 31 sierpnia każdego roku, ale nie wcześniej niż dnia [Urząd Publikacji: proszę wstawić datę – 30 miesięcy od daty rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia] r. każde państwo członkowskie przedkłada Komisji sprawozdanie roczne z postępu prac i wdrażania zawierające informacje wymienione w załączniku II.

2.Sprawozdanie roczne z postępu prac i wdrażania zawiera:

a)wszystkie tendencje dotyczące postępu prac w zakresie realizacji krajowych celów w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r. określonych w załączniku II część 1, obliczone zgodnie z metodą określoną w załączniku I jako różnica między średnią z lat 2015–2017 a rokiem kończącym się 20 miesięcy przed publikacją;

b)wszystkie tendencje dotyczące postępu prac w zakresie realizacji krajowych celów orientacyjnych określonych w art. 9 ust. 2 lit. a), art. 9 ust. 3 lit. a) i art. 9 ust. 4 obliczane corocznie jako różnica między zakresem stosowania w ciągu trzech lat kalendarzowych poprzedzających przyjęcie krajowego planu działania zgodnie z art. 9 ust. 1 a rokiem kalendarzowym kończącym się 20 miesięcy przed publikacją odpowiedniego rocznego sprawozdania z postępów i wdrażania;

c)wszystkie inne dane ilościowe związane z wdrożeniem niniejszego rozporządzenia, jak określono w części 2 załącznika II;

d)wynik oceny wyników każdego zharmonizowanego wskaźnika ryzyka przeprowadzonej zgodnie z art. 36 ust. 1;

e)wszystkie tendencje dotyczące postępu prac w zakresie osiągnięcia wzrostu powierzchni użytkowanych użytków rolnych objętej rolnictwem ekologicznym, o której mowa w art. 8 ust. 1 lit. d).

3.Każde państwo członkowskie publikuje na stronie internetowej swoje sprawozdanie roczne z postępu prac i wdrażania oraz informuje o tym Komisję.

4.Komisja może zwrócić się do państwa członkowskiego o podanie dalszych szczegółowych informacji w sprawozdaniu rocznym z postępu prac i wdrażania.

W terminie 2 miesięcy od otrzymania wniosku Komisji dane państwo członkowskie udziela odpowiedzi na wniosek i publikuje swoją odpowiedź na stronie internetowej, o której mowa w ust. 3.

5.Komisja publikuje na stronie internetowej sprawozdania roczne z postępu prac i wdrażania państw członkowskich.

6.Komisja jest uprawniona do przyjmowania aktów delegowanych zgodnie z art. 40 zmieniających załącznik II w celu uwzględnienia danych istotnych dla zrównoważonego stosowania środków ochrony roślin.

Artykuł 11

Analiza Komisji dotycząca sprawozdań rocznych z postępu prac i wdrażania

1.Do dnia ... [Urząd Publikacji: proszę wstawić datę – dwa lata od daty rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia] r., a następnie co dwa lata do 2030 r., Komisja publikuje na stronie internetowej analizę:

a)tendencji w zakresie postępów na drodze do osiągnięcia celów Unii w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r.;

b)postępów państw członkowskich na drodze do osiągnięcia krajowych celów w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r.

2.Od dnia ... [Urząd Publikacji: proszę wstawić datę – cztery lata od daty rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia] r. Komisja włącza do analizy, o której mowa w ust. 1, analizę informacji, które państwa członkowskie mają dostarczyć zgodnie z art. 10 ust. 2 lit. a), b) i c).

3.Po przeprowadzeniu analizy, o której mowa w ust. 2, Komisja może skierować do państwa członkowskiego zalecenie dotyczące podjęcia któregokolwiek z następujących działań:

a)wprowadzenie dodatkowych środków;

b)zwiększenie poziomu ambicji któregokolwiek z krajowych celów orientacyjnych określonych w art. 9 ust. 2 lit. a), art. 9 ust. 3 lit. a) i art. 9 ust. 4.

4.Państwo członkowskie, które otrzymało od Komisji zalecenie wprowadzenia dodatkowych środków zgodnie z ust. 3, przedstawia w swoim kolejnym sprawozdaniu rocznym z postępu prac i wdrażania jedną z następujących informacji:

a)opis środków wdrożonych w odpowiedzi na zalecenie;

b)powody niezastosowania się do zalecenia Komisji.

5.Państwo członkowskie, które zgodnie z ust. 3 lit. b) otrzymało od Komisji zalecenie dotyczące zwiększenia poziomu ambicji krajowego celu orientacyjnego określonego w art. 9 ust. 2 lit. a), art. 9 ust. 3 lit. a) lub art. 9 ust. 4, podejmuje jedno z następujących działań:

a)zmienia poziom odnośnego celu określonego w zaleceniu w drodze zmiany krajowego planu działania w terminie sześciu miesięcy od otrzymania zalecenia;

b)przedstawia powody niezastosowania się do zalecenia Komisji w swoim kolejnym sprawozdaniu rocznym z postępu prac i wdrażania.

6.Jeżeli na podstawie analizy sprawozdań rocznych z postępu prac i wdrażania Komisja stwierdzi, że osiągnięte postępy są niewystarczające do wspólnego osiągnięcia celów Unii w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r., proponuje ona środki i wykonuje inne uprawnienia na szczeblu unijnym, aby zapewnić wspólną realizację tych celów. Środki te uwzględniają poziom ambicji dotyczący wkładu państw członkowskich w osiąganie celów Unii w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r., określony w przyjętych przez nie krajowych celach w zakresie ograniczenia stosowania do 2030 r.

7.Do dnia ... [Urząd Publikacji: proszę wstawić datę – pięć lat od daty rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia] r. Komisja przedkłada Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie roczne z postępu prac i wdrażania.

ROZDZIAŁ IV

ZINTEGROWANE ZARZĄDZANIE OCHRONĄ PRZED SZKODNIKAMI

Artykuł 12

Zintegrowane zarządzanie ochroną przed szkodnikami

1.Użytkownicy profesjonalni stosują zintegrowane zarządzanie ochroną przed szkodnikami w następujący sposób:

a)poprzez stosowanie art. 13, w przypadku gdy państwo członkowskie, w którym prowadzą działalność, nie przyjęło przepisów dotyczących danej uprawy i obszaru zgodnie z art. 15;

b)poprzez stosowanie przepisów dotyczących poszczególnych upraw, przyjętych przez państwo członkowskie, w którym prowadzą działalność, w odniesieniu do danej uprawy i obszaru zgodnie z art. 15 oraz wykonanie czynności określonych w art. 13 ust. 8.

2.Doradcy udzielają porad, które są zgodne z obowiązującymi przepisami dotyczącymi poszczególnych upraw oraz zintegrowanego zarządzania ochroną przed szkodnikami.

Artykuł 13

Obowiązki użytkowników profesjonalnych i doradców w zakresie zintegrowanego zarządzania ochroną przed szkodnikami

1.Aby zapobiec występowaniu organizmów szkodliwych lub zminimalizować ich negatywny wpływ, użytkownicy profesjonalni przed zastosowaniem chemicznych środków ochrony roślin najpierw stosują środki, które nie wymagają użycia chemicznych środków ochrony roślin.

2.Z dokumentacji prowadzonej przez użytkownika profesjonalnego, o której mowa w art. 14 ust. 1, wynika, że uwzględnia on wszystkie poniższe możliwości:

–płodozmian,

–stosowanie nowoczesnych technik uprawy, w tym zwalczanie chwastów przed siewem lub sadzeniem roślin, termin i norma wysiewu, stosowanie wsiewek, uprawa współrzędna, uprawa bezorkowa, cięcie i siew bezpośredni,

–stosowanie odmian odpornych lub tolerancyjnych oraz wysokiej jakości materiału siewnego i nasadzeniowego lub kwalifikowanego,

–stosowanie zrównoważonego nawożenia, wapnowania i nawadniania lub odwadniania,

–stosowanie środków higieny, takich jak regularne czyszczenie maszyn i sprzętu, by zapobiec rozprzestrzenianiu się organizmów szkodliwych,

–ochrona i stwarzanie warunków dla występowania ważnych organizmów pożytecznych, w tym poprzez stosowanie korzystnych metod ochrony roślin lub wykorzystywanie ekologicznych struktur w miejscu produkcji i poza nim,

–wykluczenie szkodników poprzez stosowanie konstrukcji chronionych, siatek i innych barier fizycznych.

Jeżeli użytkownik profesjonalny nie zastosował środka wymienionego w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, w dokumentacji, o której mowa w art. 14 ust. 1, należy zamieścić uzasadnienie tego faktu.

3.Użytkownicy profesjonalni monitorują organizmy szkodliwe za pomocą odpowiednich metod i narzędzi. Wśród takich metod i narzędzi powinno znaleźć się co najmniej jedno z następujących rozwiązań:

a)monitoring pól;

b)systemy ostrzegania, prognozowania i wczesnego diagnozowania oparte na solidnych podstawach naukowych, tam gdzie możliwe jest ich zastosowanie;

c)doradztwo osób o odpowiednich kwalifikacjach zawodowych.

4.Użytkownicy profesjonalni stosują kontrolę biologiczną oraz metody fizyczne i inne metody niechemiczne. Użytkownicy profesjonalni mogą stosować metody chemiczne tylko wtedy, gdy są one niezbędne do osiągnięcia akceptowalnego poziomu zwalczania organizmów szkodliwych i gdy wszystkie inne metody niechemiczne określone w ust. 1, 2 i 3 zostały wyczerpane oraz gdy spełniony jest którykolwiek z poniższych warunków:

a)wyniki monitoringu organizmów szkodliwych wskazują, na podstawie zapisanych obserwacji, że ze względu na występowanie dostatecznie dużej liczby organizmów szkodliwych należy w odpowiednim czasie zastosować chemiczne środki ochrony.

b)jeżeli jest to uzasadnione przez system wspomagania decyzji lub przez doradcę spełniającego warunki określone w art. 23, użytkownik profesjonalny postanawia, w formie odnotowanej decyzji, stosować chemiczne środki ochrony roślin ze względów zapobiegawczych.

5.Użytkownicy profesjonalni stosują środki ochrony roślin, które są jak najdokładniej ukierunkowane na zwalczanie organizmów szkodliwych i powodują jak najmniej skutków ubocznych na zdrowie ludzi, dla organizmów niebędących celem zwalczania i dla środowiska.

6.Użytkownicy profesjonalni ograniczają stosowanie chemicznych środków ochrony roślin i innych form interwencji do poziomu nieprzekraczającego poziomu absolutnie niezbędnego do zwalczania organizmów szkodliwych, który nie zwiększa ryzyka rozwoju odporności w populacjach organizmów szkodliwych. W miarę możliwości użytkownicy profesjonalni stosują następujące środki:

a)zredukowanie dawkowania;

b)ograniczenie liczby wykonywanych zabiegów;

c)stosowanie dawek dzielonych;

d)stosowanie punktowe.

7.Jeśli wiadomo, że istnieje ryzyko powstania odporności na dany preparat, a poziom występowania organizmów szkodliwych wymaga wielokrotnego stosowania tego środka na danych uprawach, użytkownicy profesjonalni powinni zastosować dostępne strategie przeciwdziałające rozwojowi odporności, by zachować skuteczność tego środka.

Jeżeli dany preparat wiąże się z wielokrotnym zastosowaniem środków ochrony roślin, użytkownicy profesjonalni stosują środki ochrony roślin o różnych sposobach działania.

8.Użytkownicy profesjonalni wykonują wszystkie poniższe czynności:

a)sprawdzają i dokumentują poziom skuteczności zastosowanych środków ochrony roślin przy pomocy dokumentacji dotyczącej przeprowadzonych zastosowań środków ochrony roślin i innych interwencji oraz działań monitorujących występowanie organizmów szkodliwych;

b)wykorzystują informacje uzyskane w wyniku wykonania czynności, o których mowa w lit. a), jako część procesu decyzyjnego dotyczącego przyszłych interwencji.

9.Komisja jest uprawniona do przyjmowania aktów delegowanych zgodnie z art. 40 zmieniających niniejszy artykuł w celu uwzględnienia postępu technicznego i naukowego.

Artykuł 14

Dokumentacja dotycząca środków zapobiegawczych i interwencji w zakresie ochrony upraw przeprowadzanych przez użytkowników profesjonalnych oraz porad dotyczących stosowania środków ochrony roślin

1.Jeżeli użytkownik profesjonalny wdraża środki zapobiegawcze lub przeprowadza interwencję, do elektronicznego rejestru dotyczącego stosowania zintegrowanego zarządzania ochroną przed szkodnikami i środków ochrony roślin, o którym mowa w art. 16, obejmującego obszar, na którym użytkownik profesjonalny prowadzi działalność, wprowadza on następujące informacje:

a)wszelkie środki zapobiegawcze lub interwencje oraz przyczyny takiego środka zapobiegawczego lub interwencji, w tym identyfikację i ocenę poziomu występowania agrofagów, w przypadku gdy państwo członkowskie, w którym działa użytkownik profesjonalny, nie przyjęło w odniesieniu do danej uprawy ani obszaru żadnych przepisów dotyczących poszczególnych upraw;

b)wszelkie środki zapobiegawcze lub interwencje oraz przyczyny takiego środka zapobiegawczego lub interwencji, w tym identyfikację i ocenę poziomu występowania agrofagów, przeprowadzonych w odniesieniu do mierzalnych kryteriów określonych w mających zastosowanie przepisach, w przypadku gdy państwo członkowskie, w którym działa użytkownik profesjonalny, przyjęło w odniesieniu do danej uprawy i obszaru przepisy dotyczące poszczególnych upraw.

2.Użytkownik profesjonalny wprowadza elektroniczny wpis do elektronicznego rejestru dotyczącego stosowania zintegrowanego zarządzania ochroną przed szkodnikami i środków ochrony roślin, o którym mowa w art. 16, zawierający imię i nazwisko swojego doradcy oraz daty i treść porad udzielonych przez niego zgodnie z art. 26 ust. 3. Użytkownik profesjonalny udostępnia tę dokumentację na wniosek właściwego organu, o którym mowa w art. 15 ust. 2.

3.Użytkownik profesjonalny prowadzi dokumentację stosowanych środków ochrony roślin zgodnie z art. 67 rozporządzenia (WE) nr 1107/2009 w elektronicznym rejestrze dotyczącym stosowania zintegrowanego zarządzania ochroną przed szkodnikami i środków ochrony roślin, o którym mowa w art. 16. Użytkownik profesjonalny wprowadza również elektroniczny wpis zawierający informacje, czy zabieg przeprowadzono z wykorzystaniem sprzętu powietrznego czy naziemnego. W przypadku zabiegu z powietrza użytkownik profesjonalny wskazuje rodzaj używanego sprzętu.

4.Aby zapewnić jednolitą strukturę wpisów wprowadzanych przez użytkowników profesjonalnych do elektronicznego rejestru dotyczącego stosowania zintegrowanego zarządzania ochroną przed szkodnikami i środków ochrony roślin zgodnie z ust. 1, 2 i 3, Komisja może – w drodze aktów wykonawczych – przyjąć standardowy szablon takich wpisów. Każdy taki szablon zawiera pola do celów wprowadzania wpisów, które należy przechowywać zgodnie z art. 67 rozporządzenia (WE) nr 1107/2009, oraz wymaga użycia rozpoznawalnego identyfikatora. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 41 ust. 2.

Artykuł 15

Wdrażanie zintegrowanego zarządzania ochroną przed szkodnikami z wykorzystaniem przepisów dotyczących poszczególnych upraw

1.Państwa członkowskie przyjmują wymogi agronomiczne oparte na kontroli zintegrowanego zarządzania ochroną przed szkodnikami, których należy przestrzegać podczas uprawy roślin lub podczas ich przechowywania, i które mają na celu zapewnienie, aby chemiczna ochrona upraw była stosowana dopiero wtedy, gdy wszystkie inne metody niechemiczne zostaną wyczerpane i gdy zostanie osiągnięty próg interwencji („przepisy dotyczące poszczególnych upraw”). Przepisy dotyczące poszczególnych upraw wdrażają zawarte w art. 13 zasady zintegrowanego zarządzania ochroną przed szkodnikami w odniesieniu do danej uprawy i są określone w wiążącym akcie prawnym.

2.Każde państwo członkowskie wyznacza właściwy organ odpowiedzialny za zapewnienie, aby przepisy dotyczące poszczególnych upraw były poparte solidnymi podstawami naukowymi i były zgodne z niniejszym artykułem.

3.Do dnia ... [Urząd Publikacji: proszę wstawić datę przypadającą pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 24 miesięcy od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia] r. każde państwo członkowskie wprowadza skuteczne i egzekwowalne przepisy dotyczące poszczególnych upraw w odniesieniu do upraw obejmujących obszar stanowiący co najmniej 90 % powierzchni użytkowanych użytków rolnych (z wyłączeniem ogrodów przydomowych). Państwa członkowskie określają zakres geograficzny tych przepisów, biorąc pod uwagę odpowiednie warunki agronomiczne, w tym rodzaj gleby i upraw oraz panujące warunki klimatyczne.

4.Co najmniej dziewięć miesięcy przed datą wejścia w życie przepisów dotyczących poszczególnych upraw na podstawie prawa krajowego państwo członkowskie przeprowadza wszystkie poniższe działania:

a)publikuje projekt konsultacji publicznych;

b)uwzględnia w przejrzysty sposób uwagi na temat projektu otrzymane od zainteresowanych stron i obywateli;

c)przedkłada Komisji projekt uwzględniający uwagi, o których mowa w lit. b).

5.Jeżeli Komisja zostanie powiadomiona o projekcie zgodnie z ust. 4 lit. c), może w terminie sześciu miesięcy od otrzymania projektu zgłosić sprzeciw wobec jego przyjęcia przez państwo członkowskie, jeżeli uzna, że projekt ten nie spełnia kryteriów określonych w ust. 6. Jeżeli Komisja zgłosi zastrzeżenia, państwo członkowskie powstrzymuje się od przyjęcia projektu do czasu zmiany tekstu, aby usunąć niedociągnięcia wskazane w zastrzeżeniach Komisji. Brak reakcji ze strony Komisji na projekt przepisu dotyczącego poszczególnych upraw zgodnie z niniejszym ustępem nie ogranicza żadnych działań ani decyzji, które Komisja mogłaby podjąć na podstawie innych aktów Unii.

6.Przepisy dotyczące poszczególnych upraw przekształcają wymogi dotyczące zintegrowanego zarządzania ochroną przed szkodnikami ustanowione w art. 13 w możliwe do sprawdzenia kryteria, m.in. poprzez określenie następujących elementów:

a)organizmów szkodliwych mających największe znaczenie gospodarcze dla danej uprawy;

b)niechemicznych interwencji obejmujących kontrolę kulturową, fizyczną i biologiczną, które są skuteczne w zwalczaniu organizmów szkodliwych, o których mowa w lit. a), oraz kryteriów jakościowych lub warunków, w jakich interwencje te mają być przeprowadzane;

c)środków ochrony roślin niskiego ryzyka lub alternatyw dla chemicznych środków ochrony roślin, które są skuteczne w zwalczaniu organizmów szkodliwych, o których mowa w lit. a), oraz kryteriów jakościowych lub warunków, w jakich mają być przeprowadzane takie interwencje;

d)chemicznych środków ochrony roślin, które nie są środkami ochrony roślin niskiego ryzyka i które są skuteczne w zwalczaniu organizmów szkodliwych, o których mowa w lit. a), oraz kryteriów jakościowych lub warunków, w jakich te interwencje mają być przeprowadzane;

e)kryteriów ilościowych lub warunków, w jakich można stosować chemiczne środki ochrony roślin, jeżeli wyczerpano wszystkie inne środki kontroli niewymagające stosowania chemicznych środków ochrony roślin;

f)wymiernych kryteriów lub warunków, w jakich można stosować bardziej niebezpieczne środki ochrony roślin, jeżeli wyczerpano wszystkie inne środki kontroli niewymagające stosowania chemicznych środków ochrony roślin.

g)obowiązku zapisywania obserwacji wykazujących, że osiągnięto odpowiednią wartość progową.

7.Co roku każde państwo członkowskie dokonuje przeglądu swoich przepisów dotyczących poszczególnych upraw i w razie potrzeby aktualizuje je, w tym w przypadku konieczności uwzględnienia zmian w dostępności narzędzi zwalczania organizmów szkodliwych.

8.Państwo członkowskie, które planuje zaktualizować przepisy dotyczące poszczególnych upraw, co najmniej 6 miesięcy przed datą wejścia w życie na mocy prawa krajowego tych zaktualizowanych przepisów:

a)publikuje projekt zaktualizowanych przepisów na potrzeby konsultacji publicznych;

b)uwzględnia w przejrzysty sposób uwagi na temat projektu otrzymane od zainteresowanych stron i obywateli;

c)przedkłada Komisji projekt uwzględniający uwagi, o których mowa w lit. b).

9.Jeżeli Komisja zostanie powiadomiona o projekcie zgodnie z ust. 8, może w terminie trzech miesięcy od otrzymania projektu zgłosić sprzeciw wobec aktualizacji przepisu dotyczącego poszczególnych upraw przez państwo członkowskie, jeżeli uzna, że projekt ten nie spełnia kryteriów określonych w ust. 6. Jeżeli Komisja zgłosi zastrzeżenia, państwo członkowskie powstrzymuje się od zaktualizowania przepisu dotyczącego poszczególnych upraw do czasu zmiany tekstu, aby usunąć niedociągnięcia wskazane w zastrzeżeniach Komisji. Brak reakcji ze strony Komisji na projekt przepisu dotyczącego poszczególnych upraw zgodnie z niniejszym ustępem nie ogranicza żadnych działań ani decyzji, które Komisja mogłaby podjąć na podstawie innych aktów Unii.

10.Państwo członkowskie, w którym występują znaczące różnice klimatyczne lub agronomiczne między regionami, przyjmuje przepisy dotyczące poszczególnych upraw w odniesieniu do każdego z tych regionów.

11.Każde państwo członkowskie publikuje wszystkie swoje przepisy dotyczące poszczególnych upraw na jednej stronie internetowej.

12.Komisja udostępnia na stronie internetowej linki do stron internetowych, o których mowa w ust. 11, państw członkowskich.

13.Do dnia ... [OP: proszę wstawić datę przypadającą pierwszego dnia miesiąca po upływie 7 lat od daty wejście w życie niniejszego rozporządzenia] r. Komisja przedstawi sprawozdanie dla Parlamentu Europejskiego i Rady na temat przyjęcia przepisów dotyczących poszczególnych upraw i ich egzekwowania w państwach członkowskich oraz zgodności tych przepisów z art. 15.

Artykuł 16

Elektroniczny rejestr dotyczący stosowania zintegrowanego zarządzania ochroną przed szkodnikami i środków ochrony roślin

1.Każde państwo członkowskie wyznacza właściwy organ lub właściwe organy do ustanowienia i prowadzenia elektronicznego rejestru lub rejestrów dotyczących stosowania zintegrowanego zarządzania ochroną przed szkodnikami i środków ochrony roślin.

W elektronicznym rejestrze lub rejestrach dotyczących stosowania zintegrowanego zarządzania ochroną przed szkodnikami i środków ochrony roślin zawarte są wszystkie następujące informacje przez okres co najmniej 3 lat od daty ich wprowadzenia:

a)wszelkie środki zapobiegawcze lub interwencje oraz przyczyny takiego środka zapobiegawczego lub interwencji wprowadzonych zgodnie z art. 14 ust. 1;

b)imię i nazwisko doradcy oraz daty i treść porad wprowadzone zgodnie z art. 14 ust. 2;

c)dokumentację stosowanych środków ochrony roślin zgodnie z art. 67 rozporządzenia (WE) nr 1107/2009 oraz sprawozdanie dotyczące każdego zabiegu z powietrza przeprowadzonego na podstawie art. 20, zgodnie z art. 14 ust. 3.

2.Rejestr lub rejestry, o których mowa w ust. 1, są dostępne dla użytkowników profesjonalnych, tak aby mogli oni prowadzić dokumentację w formie elektronicznej zgodnie z art. 14.

3.Właściwe organy, o których mowa w ust. 1, sprawdzają przestrzeganie przepisów art. 14 przez użytkowników profesjonalnych.

4.Właściwe organy, o których mowa w ust. 1, raz w roku przedkłada Komisji podsumowanie i analizę informacji zebranych na podstawie art. 14 oraz wszelkich dodatkowych danych dotyczących stosowania środków ochrony roślin zebranych zgodnie z art. 67 rozporządzenia (WE) nr 1107/2009.

5.Właściwe organy, o których mowa w ust. 1, udostępniają dane zgromadzone na podstawie ust. 1 lit. a) i c) niniejszego artykułu właściwym organom krajowym odpowiedzialnym za wdrażanie dyrektyw 2000/60/WE i (UE) 2020/2184 w celu powiązania tych danych, w formie zanonimizowanej, z danymi uzyskanymi w drodze monitorowania środowiska, wód podziemnych i jakości wody, aby poprawić identyfikację, pomiar i ograniczanie ryzyka związanego ze stosowaniem środków ochrony roślin.

6.Właściwe organy, o których mowa w ust. 1, zapewniają krajowym organom statystycznym dostęp do rejestrów, o których mowa w ust. 1, w celu opracowywania, tworzenia i rozpowszechniania statystyki publicznej.

7.Aby zapewnić jednolitą strukturę streszczenia i analizy, o których mowa w ust. 4, Komisja może – w drodze aktów wykonawczych – przyjąć standardowy wzór takiego streszczenia i analizy. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 41 ust. 2.

ROZDZIAŁ V

STOSOWANIE, PRZECHOWYWANIE I UNIESZKODLIWIANIE ŚRODKÓW OCHRONY ROŚLIN

Artykuł 17

Ogólne wymogi dotyczące stosowania środków ochrony roślin przeznaczonych do stosowania profesjonalnego oraz profesjonalnie używanego sprzętu do wykonywania zabiegów

1.Środki ochrony roślin dopuszczone do stosowania profesjonalnego mogą stosować wyłącznie użytkownicy profesjonalni, którzy:

a)uzyskali świadectwo odbycia szkolenia w wyniku ukończenia następujących kursów dla użytkowników profesjonalnych zgodnie z art. 25 lub posiadają dowód wpisu do centralnego rejestru elektronicznego po odbyciu takich kursów zgodnie z art. 25 ust. 5 oraz

b)korzystają z usług niezależnego doradcy zgodnie z art. 26 ust. 3.

2.Bardziej niebezpieczne środki ochrony roślin mogą stosować i nabywać wyłącznie użytkownicy profesjonalni.

3.Profesjonalnie używany sprzęt do wykonywania zabiegów mogą stosować wyłącznie użytkownicy profesjonalni, którzy posiadają świadectwo odbycia szkolenia uzyskane w wyniku ukończenia kursów dla użytkowników profesjonalnych zgodnie z art. 25 lub posiadają dowód wpisu do centralnego rejestru elektronicznego po odbyciu takich kursów zgodnie z art. 25 ust. 5.

4.W ciągu trzech lat od daty pierwszego zakupu, a następnie co trzy lata, użytkownik profesjonalny przedstawia swój profesjonalnie używany sprzęt do wykonywania zabiegów do kontroli zgodnie z art. 31. Jeżeli od daty pierwszego zakupu profesjonalnie używanego sprzętu do wykonywania zabiegów upłynęły trzy lata, użytkownik profesjonalny może go stosować do aplikacji środków ochrony roślin wyłącznie wtedy, gdy sprzęt ten spełnia którykolwiek z poniższych warunków:

a)kontrola sprzętu do wykonywania zabiegów zakończyła się wynikiem pozytywnym, a jej wyniki wpisano do elektronicznego rejestru dotyczącego profesjonalnie używanego sprzętu do wykonywania zabiegów zgodnie z art. 31 ust. 6;

b)w odniesieniu do tego sprzętu stosuje się odstępstwo na podstawie art. 32 ust. 1 lub art. 32 ust. 3.

W momencie przedstawiania sprzętu do kontroli właściciel sprzętu lub jego przedstawiciel przekazuje właściwemu organowi lub podmiotowi przeprowadzającemu kontrolę informacje niezbędne do wypełnienia przez właściwy organ obowiązków prowadzenia dokumentacji zgodnie z art. 30 ust. 1 lit. b).

5.Użytkownik profesjonalny przeprowadza kontrolę sprzętu do wykonywania zabiegów i obsługuje go zgodnie z instrukcjami producenta.

Artykuł 18

Stosowanie środków ochrony roślin na obszarach wrażliwych

1.Zabronione jest stosowanie wszelkich środków ochrony roślin na wszystkich obszarach wrażliwych oraz w odległości wynoszącej do trzech metrów od takich obszarów. Tej trzymetrowej strefy buforowej nie należy zmniejszać poprzez zastosowanie alternatywnych metod ograniczania ryzyka.

2.Państwa członkowskie mogą ustanowić większe obowiązkowe strefy buforowe przylegające do obszarów wrażliwych.

3.Na zasadzie odstępstwa od ust. 1 właściwy organ wyznaczony przez państwo członkowskie może zezwolić użytkownikowi profesjonalnemu na stosowanie środka ochrony roślin na obszarze wrażliwym przez ograniczony okres z dokładnie określoną datą rozpoczęcia i zakończenia, który jest możliwie najkrótszy, ale nie przekracza 60 dni, pod warunkiem że spełnione są wszystkie poniższe warunki:

a)udowodnione zostało poważne i nadzwyczajne ryzyko rozprzestrzeniania się agrofagów kwarantannowych lub inwazyjnych gatunków obcych;

b)nie istnieje żadna technicznie wykonalna alternatywna technika zwalczania o niższym ryzyku, która powstrzymałaby rozprzestrzenianie się agrofagów kwarantannowych lub inwazyjnych gatunków obcych.

4.Wniosek użytkownika profesjonalnego o wydanie zezwolenia na stosowanie środka ochrony roślin na obszarze wrażliwym zawiera informacje niezbędne do wykazania, że spełnione są warunki określone w ust. 3.

5.Właściwy organ, o którym mowa w ust. 3, podejmuje decyzję w sprawie wniosku o zezwolenie na stosowanie środka ochrony roślin w terminie 2 tygodni od jego złożenia.

6.W zezwoleniu na stosowanie środka ochrony roślin na obszarze wrażliwym określa się wszystkie następujące elementy:

a)warunki ograniczonego i kontrolowanego stosowania przez wnioskodawcę;

b)obowiązek umieszczenia informacji dotyczących stosowania środków ochrony roślin na obrzeżu obszaru poddawanego działaniu środka oraz konkretną formę, jaką ma przyjąć ta informacja;

c)środki ograniczające ryzyko;

d)okres ważności zezwolenia.

7.Użytkownik profesjonalny, który uzyskał zezwolenie na stosowanie środka ochrony roślin na obszarze wrażliwym, umieszcza stosowne ostrzeżenia na obrzeżu obszaru poddanego działaniu środka, w formie wskazanej w zezwoleniu.

8.W przypadku udzielenia zezwolenia na stosowanie środka ochrony roślin na obszarze wrażliwym, przed pierwszym dniem jego obowiązywania właściwy organ, o którym mowa w ust. 3, udostępnia publicznie następujące informacje:

a)miejsce stosowania;

b)dowody na zaistnienie wyjątkowych okoliczności uzasadniających stosowanie środka ochrony roślin;

c)datę początkową i końcową okresu obowiązywania zezwolenia, który nie może przekraczać 60 kolejnych dni;

d)odpowiednie warunki pogodowe umożliwiające bezpieczne stosowanie;

e)nazwę środka lub środków ochrony roślin;

f)stosowany sprzęt do wykonywania zabiegów i środki ograniczające ryzyko, które należy wdrożyć.

Artykuł 19

Specjalne środki na rzecz ochrony środowiska wodnego i wody pitnej

1.Zabrania się stosowania wszelkich środków ochrony roślin na wszystkich wodach powierzchniowych i w odległości do 3 m od nich. Tej trzymetrowej strefy buforowej nie należy zmniejszać poprzez zastosowanie alternatywnych metod ograniczania ryzyka.

2.Państwa członkowskie mogą ustanowić większy zasięg obowiązkowych stref buforowych przylegających do wód powierzchniowych.

3.Do dnia ... [Urząd Publikacji: proszę wstawić datę rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia] r. państwa członkowskie wprowadzają odpowiednie środki, aby uniknąć pogorszenia stanu wód powierzchniowych i podziemnych oraz wód przybrzeżnych i morskich, a także umożliwić osiągnięcie dobrego stanu wód powierzchniowych i podziemnych, w celu ochrony środowiska wodnego i zasobów wody pitnej przed wpływem środków ochrony roślin, aby osiągnąć co najmniej cele określone w dyrektywach 2000/60/WE, 2006/118/WE, 2008/105/WE, 2008/56/WE i (UE) 2020/2184.

Artykuł 20

Stosowanie środków ochrony roślin w zabiegach z powietrza

1.Zabieg z powietrza jest zabroniony.

2.Na zasadzie odstępstwa od ust. 1 właściwy organ wyznaczony przez państwo członkowskie może zezwolić użytkownikowi profesjonalnemu na wykonanie zabiegu z powietrza w każdej z następujących sytuacji:

a)nie istnieje technicznie wykonalna alternatywna metoda stosowania względem wykonania zabiegu z powietrza ze względu na niedostępność terenu;

b)zabieg z powietrza wywiera mniejszy negatywny wpływ na zdrowie ludzi i na środowisko niż jakakolwiek alternatywna metoda stosowania, ponieważ sprzęt do wykonywania zabiegów z powietrza można zastosować na danym terenie w krótszym czasie niż w przypadku użycia sprzętu naziemnego i pozwala uniknąć sytuacji, w której liczba agrofagów roślin wzrasta z powodu dłuższego okresu wymaganego do zastosowania na lądzie, lub ponieważ minimalizuje erozję gleby, gdy niekorzystne warunki pogodowe sprawiają, że teren nie nadaje się do ruchu pojazdów lądowych, oraz spełnione są wszystkie następujące warunki:

(i)sprzęt do wykonywania zabiegów zainstalowany na statku powietrznym został zarejestrowany w elektronicznym rejestrze dotyczącym profesjonalnie używanego sprzętu do wykonywania zabiegów, o którym mowa w art. 33 ust. 1;

(ii)statek powietrzny jest wyposażony w urządzenia wykorzystujące najlepsze dostępne technologie, które umożliwiają precyzyjne stosowanie środków ochrony roślin i ograniczają znoszenie cieczy roboczej;

(iii)środek ochrony roślin jest dopuszczony do stosowania w postaci zabiegu z powietrza zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1107/2009.

3.Wniosek użytkownika profesjonalnego o wydanie zezwolenia na stosowanie zabiegu z powietrza zawiera informacje niezbędne do wykazania, że spełnione są warunki określone w ust. 2.

4.W przypadku wydania zezwolenia na stosowanie zabiegu z powietrza, przed pierwszym możliwym terminem wykonania zabiegu z powietrza, właściwy organ, o którym mowa w ust. 2, publikuje następujące informacje:

a)miejsce i powierzchnię zabiegu z powietrza zaznaczone na mapie;

b)okres ważności zezwolenia na stosowanie zabiegu z powietrza obejmujący ograniczony okres z dokładnie określoną datą rozpoczęcia i zakończenia, który jest możliwie jak najkrótszy i nie przekracza 60 dni;

c)odpowiednie warunki pogodowe umożliwiające bezpieczne stosowanie;

d)nazwę środka lub środków ochrony roślin;

e)stosowany sprzęt do wykonywania zabiegów i środki ograniczające ryzyko, które należy wdrożyć.

5.    Użytkownik profesjonalny, który uzyskał zezwolenie na stosowanie zabiegu z powietrza, co najmniej dwa dni przed terminem wykonania danego zabiegu z powietrza umieszcza odpowiednią informację wokół granicy obszaru, który ma być poddany działaniu środka.

Artykuł 21

Stosowanie środków ochrony roślin w zabiegach z powietrza z wykorzystaniem niektórych kategorii bezzałogowych statków powietrznych

1.Jeśli niektóre kategorie bezzałogowych statków powietrznych spełniają kryteria określone w ust. 2, państwo członkowskie może wyłączyć zabieg z powietrza z wykorzystaniem takich statków z zakazu ustanowionego w art. 20 ust. 1 przed każdym zastosowaniem środków ochrony roślin z powietrza.

2.Państwo członkowskie może wyłączyć zabieg z powietrza z wykorzystaniem bezzałogowego statku powietrznego z zakazu ustanowionego w art. 20 ust. 1, jeżeli czynniki związane z użyciem bezzałogowego statku powietrznego wykazują, że ryzyko wynikające z jego użycia jest mniejsze niż ryzyko związane z zastosowaniem innego powietrznego i naziemnego sprzętu do wykonywania zabiegów. Czynniki te obejmują kryteria odnoszące się do:

a)specyfikacji technicznych bezzałogowego statku powietrznego, w tym w odniesieniu do znoszenia cieczy roboczej, liczby i wielkości wirników, ładunku użytkowego, szerokości belki i masy całkowitej, wysokości operacyjnej i prędkości;

b)warunków pogodowych, w tym prędkości wiatru;

c)obszaru objętego opryskami, w tym jego topografii;

d)dostępności w danym państwie członkowskim środków ochrony roślin dopuszczonych do stosowania jako ultraniskoobjętościowe postaci użytkowe;

e)potencjalnego stosowania bezzałogowego statku powietrznego w połączeniu z kinematyką rolnictwa precyzyjnego w czasie rzeczywistym w określonych przypadkach;

f)poziomu szkolenia wymaganego od pilotów bezzałogowego statku powietrznego;

g)potencjalnego stosowania wielu bezzałogowych statków powietrznych równocześnie na tym samym obszarze.

3.Zgodnie z art. 40 Komisja jest uprawniona do przyjmowania aktów delegowanych uzupełniających niniejsze rozporządzenie w celu ustanowienia szczegółowych kryteriów dotyczących czynników określonych w ust. 2, gdy postęp techniczny i naukowy umożliwi opracowanie takich precyzyjnych kryteriów.

Artykuł 22

Przechowywanie, unieszkodliwianie i postępowanie

1.Do dnia ... [Urząd Publikacji: proszę wstawić datę rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia] r. państwa członkowskie wprowadzają skuteczne środki i tworzą niezbędne struktury, aby ułatwić, w sposób niezagrażający zdrowiu ludzi ani środowisku, bezpieczne unieszkodliwianie wszelkich niewykorzystanych środków ochrony roślin, rozcieńczonych roztworów zawierających środki ochrony roślin i opakowań.

2.W odniesieniu do użytkowników profesjonalnych środki, o których mowa w ust. 1, obejmują szczegółowe wymogi dotyczące:

a)bezpiecznego przechowywania środków ochrony roślin, postępowania z nimi oraz rozcieńczania i mieszania przed ich stosowaniem;

b)postępowania z opakowaniami i pozostałościami środków ochrony roślin;

c)czyszczenia sprzętu po użyciu;

d)utylizacji przestarzałych środków ochrony roślin i pozostałości oraz ich opakowań.

3.Państwa członkowskie wdrażają wszelkie niezbędne środki w celu zapobieżenia, a jeśli zapobieżenie nie jest możliwe – ograniczenia niebezpiecznych czynności przy postępowaniu ze środkami ochrony roślin dopuszczonymi do stosowania przez użytkowników nieprofesjonalnych. Środki te mogą obejmować działania dotyczące ograniczenia rozmiarów opakowań lub pojemników. W ramach tych środków można określić, że użytkownicy nieprofesjonalni mogą stosować wyłącznie środki ochrony roślin niskiego ryzyka i inne środki ochrony roślin w postaci użytkowej gotowej do użycia oraz środki umożliwiające stosowanie bezpiecznego zamykania lub mechanizmu blokującego w opakowaniach lub pojemnikach.

4.Producenci, dystrybutorzy i użytkownicy profesjonalni zapewniają, aby środki ochrony roślin były składowane w specjalnych obiektach przechowywania środków ochrony roślin, które są skonstruowane w sposób uniemożliwiający niepożądane uwolnienie środków ochrony roślin.

Producenci, dystrybutorzy i użytkownicy profesjonalni powinni zapewnić, aby lokalizacja, rozmiar, wentylacja i materiały budowlane obiektu przechowywania były odpowiednie do celów zapobiegania niepożądanym uwolnieniom oraz ochrony zdrowia ludzi i środowiska.

Artykuł 23

Porady dotyczące stosowania środków ochrony roślin

Porad dotyczących stosowania środka ochrony roślin przez użytkownika profesjonalnego może udzielać wyłącznie doradca, któremu wydano świadectwo odbycia szkolenia w wyniku ukończenia kursów dla doradców zgodnie z art. 25 lub który posiada dowód wpisu do centralnego rejestru elektronicznego po odbyciu takich kursów zgodnie z art. 25 ust. 5.

ROZDZIAŁ VI

SPRZEDAŻ ŚRODKÓW OCHRONY ROŚLIN

Artykuł 24

Wymogi dotyczące sprzedaży środków ochrony roślin

1.Dystrybutor sprzedaje środek ochrony roślin dopuszczony do stosowania profesjonalnego nabywcy lub jego przedstawicielowi tylko wtedy, gdy w momencie zakupu dystrybutor sprawdził, że nabywca lub przedstawiciel jest użytkownikiem profesjonalnym i posiada świadectwo odbycia szkolenia uzyskane w wyniku ukończenia kursów dla użytkowników profesjonalnych zgodnie z art. 25 lub posiada dowód wpisu do centralnego rejestru elektronicznego po odbyciu takich kursów zgodnie z art. 25 ust. 5.

2.Jeżeli nabywca jest osobą prawną, dystrybutor może sprzedać środek ochrony roślin dopuszczony do stosowania profesjonalnego przedstawicielowi nabywcy środka ochrony roślin, jeżeli w momencie zakupu dystrybutor sprawdził, że przedstawiciel jest posiadaczem świadectwa odbycia szkolenia uzyskanego w wyniku ukończenia kursów dla użytkowników profesjonalnych zgodnie z art. 25 lub posiada dowód wpisu do centralnego rejestru elektronicznego po odbyciu takich kursów zgodnie z art. 25 ust. 5.

3.Dystrybutor zleca nabywcy środka ochrony roślin zapoznanie się z jego etykietą przed użyciem oraz do stosowania środka zgodnie z instrukcją zawartą w etykiecie, a także informuje nabywcę o stronie internetowej, o której mowa w art. 27.

4.Dystrybutor przekazuje użytkownikom nieprofesjonalnym ogólne informacje dotyczące zagrożeń dla zdrowia ludzi i dla środowiska związanych ze stosowaniem środków ochrony roślin – w szczególności informacji dotyczących niebezpieczeństw, ekspozycji, właściwego składowania środków ochrony roślin, postępowania z nimi i ich stosowania, jak również ich bezpiecznego unieszkodliwiania zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE 86 , a także zaleca stosowanie alternatywnych środków ochrony roślin niskiego ryzyka oraz sposobów ograniczania ryzyka podczas stosowania środków ochrony roślin.

5.Każdy dystrybutor zapewnia, aby w momencie sprzedaży dysponował wystarczającą liczbą pracowników posiadających świadectwo odbycia szkolenia w wyniku ukończenia kursów dla dystrybutorów wydane zgodnie z art. 25 lub posiadających dowód wpisu do centralnego rejestru elektronicznego po odbyciu takich kursów zgodnie z art. 25 ust. 5, którzy w momencie sprzedaży udzielą nabywcom środków ochrony roślin odpowiednich odpowiedzi na temat ich stosowania, związanych z nimi zagrożeń dla zdrowia i dla środowiska oraz odpowiednich porad dotyczących zasad bezpieczeństwa, które umożliwia zarządzanie tymi zagrożeniami.

6.Dystrybutor, o którym mowa w ust. 5, informuje nabywcę środka ochrony roślin o mniej niebezpiecznych technikach zwalczania, zanim nabywca zakupi środek ochrony roślin stwarzający większe zagrożenie dla zdrowia ludzi i dla środowiska.

ROZDZIAŁ VII

SZKOLENIA, INFORMOWANIE I PODNOSZENIE ŚWIADOMOŚCI

Artykuł 25

Szkolenia i certyfikacja

1.Właściwy organ wyznaczony zgodnie z ust. 2 powołuje co najmniej jedną jednostkę do przeprowadzenia następujących szkoleń:

a)szkoleń wstępnych i uzupełniających dla użytkowników profesjonalnych i dystrybutorów na tematy wymienione w załączniku III;

b)szkoleń praktycznych dla użytkowników profesjonalnych w zakresie stosowania profesjonalnie używanego sprzętu do wykonywania zabiegów;

c)szeroko zakrojonych szkoleń dla doradców na tematy wymienione w załączniku III, ze szczególnym naciskiem na stosowanie zintegrowanego zarządzania ochroną przed szkodnikami.

2.Każde państwo członkowskie wyznacza właściwy organ lub organy odpowiedzialne za wdrożenie systemu szkolenia i certyfikacji wszystkich szkoleń, o których mowa w ust. 1, oraz za wydawanie i odnawianie świadectw odbycia szkolenia, aktualizację centralnego rejestru elektronicznego, przedstawianie dowodu wpisu do centralnego rejestru elektronicznego i nadzór nad wykonywaniem zadań, o których mowa w ust. 1, przez jednostkę prowadzącą szkolenie.

3.Szkolenie, o którym mowa w ust. 1, może stanowić część interwencji szkoleniowych organizowanych przez państwa członkowskie zgodnie z art. 78 rozporządzenia (UE) 2021/2115.

4.Świadectwo odbycia szkolenia lub wpis do centralnego rejestru elektronicznego zawiera następujące informacje:

a)imię i nazwisko użytkownika profesjonalnego, dystrybutora lub doradcy, dla którego przeprowadzono szkolenie;

b)dane pracodawcy użytkownika profesjonalnego, dystrybutora lub doradcy, dla którego przeprowadzono szkolenie, w przypadku gdy pracodawca ten jest osobą prawną lub osobą fizyczną w ramach swojej działalności zawodowej;

c)rodzaj odbytego szkolenia, w przypadku gdy państwo członkowskie zapewnia różne rodzaje szkoleń dla poszczególnych kategorii użytkowników profesjonalnych, dystrybutorów lub doradców;

d)dzień, w którym wykazano się wystarczającą wiedzą w zakresie odnośnych tematów wymienionych w załączniku III;

e)nazwę jednostki, która przeprowadziła szkolenie;

f)liczbę godzin szkolenia;

g)okres ważności świadectwa odbycia szkolenia lub wpisu do centralnego rejestru elektronicznego.

5.Właściwy organ wyznaczony zgodnie z ust. 2 dostarcza użytkownikowi profesjonalnemu, dystrybutorowi lub doradcy elektroniczny dowód wpisu do centralnego rejestru elektronicznego w momencie dokonywania wpisu. Taki elektroniczny dowód zawiera zapis dotyczący okresu ważności wpisu do centralnego rejestru elektronicznego.

6.Świadectwo odbycia szkolenia lub wpis do centralnego rejestru elektronicznego zachowują ważność przez dziesięć lat w przypadku dystrybutora lub użytkownika profesjonalnego, a w przypadku doradcy – przez pięć lat.

7.Z zastrzeżeniem ust. 6 świadectwo odbycia szkolenia lub wpis do centralnego rejestru elektronicznego wydaje się lub przedłuża się jego ważność tylko wtedy, gdy posiadacz świadectwa lub osoba, której imię i nazwisko zostało zarejestrowane w centralnym rejestrze elektronicznym, wykaże, że ukończył lub ukończyła pomyślnie szkolenie wstępne i uzupełniające lub szeroko zakrojone szkolenie, o którym mowa w ust. 1 lit. a) lub c).

8.Niezależnie od ust. 6 świadectwo odbycia szkolenia można wydać osobie, która jest w stanie wykazać się przed szkoleniem formalnymi kwalifikacjami wykazującymi szerszą wiedzę dotyczącą tematów wymienionych w załączniku III niż ta, którą uzyskałaby w trakcie szkolenia, o którym mowa w ust. 1.

9.Właściwy organ wyznaczony zgodnie z ust. 2 lub powołany podmiot, o którym mowa w ust. 1, wycofuje świadectwo odbycia szkolenia – jeśli zostało ono nieprawidłowo wydane lub odnowione – lub koryguje wpis w centralnym rejestrze elektronicznym, jeśli został on nieprawidłowo wprowadzony.

10.Komisja jest uprawniona do przyjmowania aktów delegowanych zgodnie z art. 40 zmieniających załącznik III w celu uwzględnienia postępu technicznego i naukowego.

Artykuł 26

System niezależnego doradztwa

1.Każde państwo członkowskie wyznacza właściwy organ, który ustanawia, nadzoruje i monitoruje działanie systemu niezależnych doradców użytkowników profesjonalnych. W ramach tego systemu można skorzystać z usług bezstronnych podmiotów świadczących usługi doradcze dla rolników, o których mowa w art. 15 rozporządzenia (UE) 2021/2115, którzy muszą przechodzić regularne szkolenia i mogą otrzymywać finansowanie na podstawie art. 78 tego samego rozporządzenia.

2.Właściwy organ, o którym mowa w ust. 1, zapewnia, aby każdy doradca zarejestrowany w systemie, o którym mowa w niniejszym ustępie („niezależny doradca”), był wolny od konfliktu interesów, a w szczególności nie znajdował się w sytuacji, która bezpośrednio lub pośrednio mogłaby wpłynąć na jego zdolność bezstronnego wykonywania obowiązków służbowych w ramach kontroli urzędowej.

3.Każdy użytkownik profesjonalny co najmniej raz do roku konsultuje się z niezależnym doradcą w celu uzyskania porady strategicznej, o której mowa w ust. 4. 

4.Doradca, o którym mowa w ust. 3, udziela porad strategicznych w następujących kwestiach:

a)stosowanie odpowiednich technik zwalczania mających na celu zapobieganie występowaniu organizmów szkodliwych;

b)wdrażanie zintegrowanego zarządzania ochroną przed szkodnikami;

c)techniki rolnictwa precyzyjnego, w tym wykorzystanie danych i usług satelitarnych;

d)stosowanie metod niechemicznych;

e)w przypadku gdy konieczne jest zastosowanie chemicznych środków ochrony roślin, środków mających na celu skuteczne zminimalizowanie wynikających z takiego stosowania zagrożeń dla zdrowia ludzi i dla środowiska – w szczególności dla bioróżnorodności, z uwzględnieniem zapylaczy – w tym środków i metod ograniczających ryzyko.

Artykuł 27

Informowanie i podnoszenie świadomości

1.Każde państwo członkowskie wyznacza właściwy organ na potrzeby informowania społeczeństwa, w szczególności za pośrednictwem programów podnoszenia świadomości w odniesieniu do zagrożeń związanych ze stosowaniem środków ochrony roślin.

2.Właściwy organ, o którym mowa w ust. 1, tworzy stronę internetową lub strony internetowe poświęcone przekazywaniu informacji na temat zagrożeń związanych ze stosowaniem środków ochrony roślin. Informacje te można przekazywać bezpośrednio lub za pomocą linków do odpowiednich stron internetowych innych organów krajowych lub międzynarodowych.

3.Na stronach internetowych utworzonych zgodnie z ust. 2 znajdują się informacje dotyczące następujących tematów:

a)potencjalne zagrożenia dla zdrowia ludzi i dla środowiska spowodowane ostrymi lub przewlekłymi skutkami stosowania środków ochrony roślin;

b)sposób, w jaki można ograniczyć potencjalne zagrożenia, o których mowa w lit. a);

c)alternatywy dla chemicznych środków ochrony roślin;

d)procedura zatwierdzania substancji czynnych i udzielania pozwoleń na wprowadzanie do obrotu środków ochrony roślin;

e)zezwolenia udzielone na podstawie art. 18 lub 20;

f)link do strony internetowej, o której mowa w art. 7;

g)prawo przysługujące stronom trzecim do zwracania się do odpowiedniego właściwego organu z wnioskiem o udzielenie dostępu do informacji na temat stosowania środków ochrony roślin zgodnie z art. 67 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1107/2009.

Artykuł 28

Informacje na temat ostrych i przewlekłych zatruć

1.Każde państwo członkowskie wyznacza właściwy organ do utrzymania lub wprowadzenia systemów gromadzenia i przechowywania następujących informacji na temat przypadków ostrych i przewlekłych zatruć wynikających z narażenia osób na działanie środków ochrony roślin:

a)nazwa i numer pozwolenia na wprowadzanie do obrotu środka ochrony roślin oraz substancje czynne, których dotyczy przypadek ostrego lub przewlekłego zatrucia;

b)liczba zatrutych osób;

c)objawy zatrucia;

d)czas trwania i nasilenie objawów;

e)czy potwierdzony przypadek ostrego lub przewlekłego zatrucia wynikał z:

(i)prawidłowego stosowania środka ochrony roślin;

(ii)niewłaściwego stosowania środka ochrony roślin;

(iii)stosowania środka ochrony roślin, na którego nie uzyskano zezwolenia lub

(iv)umyślnego spożycia lub narażenia.

2.Co roku do dnia 31 sierpnia każde państwo członkowskie przedkłada Komisji sprawozdanie zawierające następujące informacje:

a)liczba przypadków ostrych i przewlekłych zatruć wynikających z narażenia osób na działanie środków ochrony roślin w poprzednim roku kalendarzowym;

b)informacje, o których mowa w ust. 1, dotyczące każdego przypadku zatrucia.

3.Komisja przyjmuje akty wykonawcze w celu ustanowienia wzoru przekazywania informacji i danych, o których mowa w ust. 2 niniejszego artykułu. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 41 ust. 2.

ROZDZIAŁ VIII

SPRZĘT DO WYKONYWANIA ZABIEGÓW

Artykuł 29

Elektroniczny rejestr profesjonalnie używanego sprzętu do wykonywania zabiegów

1.Do dnia ... [Urząd Publikacji: proszę wstawić datę przypadającą pierwszego dnia miesiąca następującego dziewięć miesięcy od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia] r. właściciel profesjonalnie używanego sprzętu do wykonywania zabiegów wprowadza fakt bycia właścicielem profesjonalnie używanego sprzętu do wykonywania zabiegów do elektronicznego rejestru tego sprzętu, o którym mowa w art. 33, korzystając z szablonu przedstawionego w załączniku V, chyba że państwo członkowskie, w którym właściciel używa sprzętu, wyłączyło ten sprzęt z obowiązku kontroli zgodnie z art. 32 ust. 3.

2.Jeżeli profesjonalnie używany sprzęt do wykonywania zabiegów jest sprzedawany, sprzedawca i kupujący wprowadzają fakt sprzedaży, w terminie 30 dni od sprzedaży, do elektronicznego rejestru dotyczącego profesjonalnie używanego sprzętu do wykonywania zabiegów, o którym mowa w art. 33, korzystając z szablonu określonego w załączniku V, chyba że sprzęt do zastosowań profesjonalnych został wyłączony z obowiązku kontroli w odpowiednim państwie członkowskim lub w odpowiednich państwach członkowskich zgodnie z art. 32 ust. 3. Podobny obowiązek wprowadzenia przeniesienia tytułu własności do rejestru elektronicznego ma zastosowanie w przypadku wszelkich innych zmian własności profesjonalnie używanego sprzętu do wykonywania zabiegów, który nie został wyłączony z obowiązku kontroli w danym państwie członkowskim lub państwach członkowskich zgodnie z art. 32 ust. 3.

3.Jeżeli profesjonalnie używany sprzęt do wykonywania zabiegów został wycofany z użytkowania i nie jest przeznaczony do ponownego użycia, jego właściciel w terminie 30 dni od wycofania z użytkowania wprowadza informację o wycofaniu sprzętu z użytkowania do elektronicznego rejestru dotyczącego profesjonalnie używanego sprzętu do wykonywania zabiegów, o którym mowa w art. 33, korzystając z szablonu przedstawionego w załączniku V.

4.Jeżeli profesjonalnie używany sprzęt do wykonywania zabiegów jest przywracany do użytku, jego właściciel w terminie 30 dni od przywrócenia do użytkowania wprowadza ten fakt do elektronicznego rejestru dotyczącego profesjonalnie używanego sprzętu do wykonywania zabiegów, o którym mowa w art. 33, korzystając z szablonu przedstawionego w załączniku V.

5.Komisja jest uprawniona do przyjmowania aktów delegowanych zgodnie z art. 40 zmieniających załącznik V w celu uwzględnienia postępu technicznego i naukowego.