(1)

Pandemia COVID-19 doprowadziła do gwałtownego spadku ruchu kolejowego z powodu znacznego obniżenia się popytu i bezpośrednich środków zastosowanych przez państwa członkowskie w celu powstrzymania pandemii.

(2)

Okoliczności te wykraczają poza możliwości kontroli ze strony przedsiębiorstw kolejowych, które wciąż borykają się ze znacznymi problemami z płynnością, poważnymi stratami, a w niektórych przypadkach są zagrożone niewypłacalnością.

(3)

Aby przeciwdziałać negatywnym skutkom gospodarczym pandemii COVID-19 oraz aby udzielić wsparcia przedsiębiorstwom kolejowym, rozporządzeniem (UE) 2020/1429 umożliwia się państwom członkowskim zezwolenie zarządcom infrastruktury na obniżenie, uchylenie lub odroczenie opłat za dostęp do infrastruktury kolejowej. Możliwość tę przyznano od dnia 1 marca 2020 r. do dnia 31 grudnia 2020 r. i przedłużono ją rozporządzeniem delegowanym Komisji (UE) 2020/2180 (2) do dnia 30 czerwca 2021 r. („okres odniesienia”).

(4)

Ograniczenia nałożone na mobilność w okresie pandemii miały znaczący wpływ na korzystanie z kolejowego przewozu pasażerskiego. Skutki były też odczuwalne w sektorze kolejowych przewozów towarowych, ale w bardziej ograniczony sposób. Na podstawie danych przekazanych przez unijnych zarządców infrastruktury kolejowej można stwierdzić, że pandemia uderzyła mocniej w segment usług pasażerskich, a zwłaszcza w segment komercyjnych przewozów pasażerskich, który dokonał istotnej redukcji swojej oferty we wszystkich państwach członkowskich i wciąż nie powrócił do swoich poziomów sprzed 2019 r. W okresie od marca 2020 r. do lutego 2021 r. usługi przewozu pasażerskiego wyrażone w pociągokilometrach zmniejszyły się o 11,5 % w porównaniu z tym samym okresem w latach 2019–2020, zaś przewozy towarowe spadły o 6,1 %. W okresie od marca 2020 r. do lutego 2021 r. wielkość usług przewozu pasażerskiego w ramach obowiązku świadczenia usługi publicznej wyrażonych w pociągokilometrach zmniejszyła się o 5,9 % w porównaniu z tym samym okresem w latach 2019–2020, zaś komercyjne usługi przewozu pasażerskiego spadły o 33,1 %. W czwartym kwartale 2020 r. ruch pasażerski wyrażony w pasażerokilometrach spadł o 56 %, a liczba pasażerów zmniejszyła się o połowę w porównaniu z tym samym okresem w 2019 r. Trend ten może mieć znaczący wpływ na konkurencję na rynkach kolejowych przewozów pasażerskich, na realizację rzeczywistego jednolitego europejskiego obszaru kolejowego, oraz w efekcie na przejście na bardziej zrównoważony transport, dzięki któremu zwiększy się przewóz kolejowy osób i towarów. W czwartym kwartale 2020 r. ruch towarowy wyrażony w tonokilometrach wzrósł o 5 % w porównaniu z 2019 r., a ilość ton przemieszczonych koleją wzrosła o 3 %.

(5)

Dane Światowej Organizacji Zdrowia pokazują, że liczba zarejestrowanych codziennie przypadków COVID-19 w Europie jest nadal bardzo wysoka, ponieważ tylko w dniu 9 maja 2021 r. liczba zgłoszonych przypadków wyniosła 107 253.

(6)

Pod koniec kwietnia 2021 r. Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób podkreśliło, że „Europa znajduje się w krytycznym momencie w walce z COVID-19. Wiele państw obecnie łagodzi ograniczenia, niektóre w kontekście rosnącej liczby przypadków i pojawiających się nowych wariantów, a jednocześnie nadal wdraża ogólnokrajowe programy szczepień”.

(7)

Spadek natężenia ruchu kolejowego w porównaniu z poziomem w analogicznym okresie w poprzednich latach utrzymuje się i prawdopodobnie utrzyma się co najmniej do czasu zakończenia procesu szczepień. Sytuacja ta wynika ze skutków pandemii COVID-19.

(8)

Dlatego też należy przedłużyć okres odniesienia określony w art. 1 rozporządzenia (UE) 2020/1429 do końca grudnia 2021 r.

(9)

Gdyby Parlament Europejski i Rada badały niniejsze rozporządzenie przez cały przysługujący im okres na wyrażenie sprzeciwu przewidziany w art. 6 ust. 6 rozporządzenia (UE) 2020/1429, rozporządzenie to weszłoby w życie dopiero po zakończeniu okresu odniesienia przewidzianego obecnie w art. 1 rozporządzenia (UE) 2020/1429. W celu uniknięcia niepewności prawa, niniejsze rozporządzenie powinno zostać przyjęte w trybie pilnym przewidzianym w art. 7 rozporządzenia (UE) 2020/1429, i powinno wejść w życie niezwłocznie w dniu następującym po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej,