(1)

Kryzys wywołany koronawirusem (COVID-19) rozwinął się w szybkim tempie – od sytuacji nadzwyczajnej o charakterze medycznym do poważnego wstrząsu gospodarczego, który może przekształcić się w systemowy kryzys finansowy. Nie jest pewne ani jak długo będzie trwał ten kryzys, ani jak poważne będą jego konsekwencje. Oczywiste jest, że instytucje finansowe muszą utrzymywać wystarczająco wysoki poziom kapitału w celu zmniejszenia ryzyka systemowego i przyczynienia się do ożywienia gospodarczego.

(2)

Szereg instytucji członkowskich Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego (ERRS), a mianowicie Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EUNB) (3), Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych (EIOPA) (4), Europejski Bank Centralny (EBC) (5) i wiele organów krajowych zachęca banki, zakłady ubezpieczeń i reasekuratorów w Unii do powstrzymania się od dokonywania dobrowolnego podziału dochodów (np. wypłacania dywidend i premii oraz skupowania akcji własnych w celu wynagrodzenia udziałowców). Ograniczenia te mogą zwiększyć odporność sektora finansowego, wzmocnić jego zdolność do kredytowania gospodarki realnej w warunkach skrajnych oraz zmniejszyć ryzyko upadłości instytucji finansowych z powodu ryzyka związanego z pandemią COVID-19.

(3)

ERRS jest odpowiedzialna za nadzór makroostrożnościowy nad systemem finansowym w Unii i powinna przyczyniać się do sprawnego funkcjonowania rynku wewnętrznego, zapewniając w ten sposób trwały wkład sektora finansowego we wzrost gospodarczy. Chociaż ERRS z zadowoleniem przyjmuje i w pełni popiera inicjatywy swoich instytucji członkowskich, uważa również za konieczne wydanie zalecenia w celu zapewnienia, aby instytucje finansowe w sektorze finansowym, które mogą stwarzać ryzyko dla stabilności finansowej, utrzymywały wysokie poziomy kapitału.

(4)

W niniejszym zaleceniu uznano procykliczny charakter działań banków, a także fakt, że odgrywają one kluczową rolę w gospodarce. Niniejsze zalecenie ma na celu ograniczenie podziału dochodów i kapitału banków, aby zwiększyć ich odporność w czasie kryzysu i wspierać niezbędne kredytowanie gospodarki realnej. Ma ono również na celu zmniejszenie ryzyka zaistnienia sytuacji, w której – w przypadkach, gdzie rządy wspierają banki podczas kryzysu – akcjonariusze i kadra kierownicza dokonają korzystnych dla siebie przesunięć kapitału. Ponadto, jeżeli banki wykorzystają płatności z tytułu dywidend jako sygnał dla rynku o swojej silnej pozycji, takie działania mogłyby osłabić pozycję bardziej ostrożnych instytucji finansowych, które mogą podlegać stygmatyzacji. Ten ostatni argument przemawia za szeroko zakrojonym, skoordynowanym i obowiązkowym działaniem. Na potrzeby niniejszego zalecenia firmy inwestycyjne zaliczono do instytucji finansowych, ponieważ odgrywają one ważną rolę w funkcjonowaniu rynku i mogą stwarzać podobne ryzyko jak banki.

(5)

Niniejsze zalecenie uznaje powodowane przez kryzys ryzyko dla wypłacalności zakładów ubezpieczeń i reasekuracji. Jest prawdopodobne, że nastąpi zmniejszenie przepływów pieniężnych z nowych umów, w połączeniu z wyższymi zobowiązaniami z powodu przedłużonego okresu bardzo niskich stóp procentowych i niższych zwrotów z aktywów w przyszłości. Mając na uwadze, że ubezpieczyciele i reasekuratorzy odgrywają kluczową rolę w sektorze finansowym, istnieje również ryzyko związane ze stosowaniem strategii zmniejszenia ekspozycji na ryzyko, takich jak sprzedaż obligacji przedsiębiorstw o wysokiej rentowności, co byłoby wzmocnione przez znaczne obniżki ratingów. Ponadto ten sam argument (odnoszący się do banków wykorzystujących wypłaty dywidend jako sygnał silnej pozycji na rynku i związanego z tym stygmatyzowania ostrożnego podejścia) dotyczy również ubezpieczycieli i reasekuratorów.

(6)

Niniejsze zalecenie ma swoim zakresem objąć kontrahentów centralnych (CCP), którzy odgrywają istotną rolę w rozliczaniu transakcji na rynkach finansowych. Dzięki utrzymaniu dodatkowych zasobów własnych CCP byłyby w stanie pokrywać straty niezwiązane z niewykonaniem zobowiązań, co jest szczególnie istotne w odniesieniu do ryzyka operacyjnego, które CCP pokrywają z własnymi zasobami, a nie z wkładów uczestników rozliczających. Niniejsze zalecenie zapewni spójność między instytucjami finansowymi w okresie, w którym przychody CCP mogą wzrastać z uwagi na większą liczbę transakcji rynkowych, a w stosownych przypadkach umożliwi CCP zwiększenie angażowania własnych środków w przypadku dobrowolnego kaskadowego pokrywania strat w wyniku niewykonania zobowiązań w świetle ogólnie zwiększonego ryzyka związanego z większą zmiennością rynku. Ponadto przewiduje się, że utrzymanie funduszy własnych w CCP zmniejszy prawdopodobieństwo korzystania z pieniędzy podatników w przypadku strat (związanych lub niezwiązanych z przypadkami niewykonanie zobowiązań) w okresie, w którym wydatki budżetowe są już pod szczególną presją. Ogólnie rzecz biorąc, oprócz początkowych depozytów zabezpieczających i funduszy na wypadek niewykonania zobowiązań, istotne jest, aby CCP nadal posiadały odpowiednie zasoby własne wnoszone z góry.

(7)

Niniejsze zalecenie ma swoim zakresem objąć te działania instytucji finansowych, które skutkują obniżeniem kwoty i jakości ich funduszy własnych lub zmniejszeniem ich zdolności do absorpcji strat przez czas trwania kryzysu związanego z COVID-19. Obejmuje to w szczególności wypłatę dywidend, skupowanie akcji własnych oraz wypłacanie wynagrodzenia zmiennego. Wymiana akcji zwykłych jest natomiast zgodna z niniejszym zaleceniem.

(8)

Niniejsze zalecenie uznaje zasady regulujące jednolity rynek oraz rolę stymulującą wzrost, jaką pełni swobodny przepływ kapitału i podział ryzyka wewnątrz Unii. Niniejsze zalecenie ma na celu uwzględnienie ryzyka wystąpienia potencjalnych negatywnych efektów zewnętrznych wynikających z decyzji transgranicznych instytucji finansowych w okresach trudności finansowych. Ucieczka do bezpiecznych aktywów czy skłonność do inwestowania w aktywa z własnego kraju to strategie często realizowane w czasach trudności finansowych, mogące mieć negatywne skutki dla gospodarek lokalnych. Niniejsze zalecenie proponuje, aby odpowiednie organy podejmowały decyzje o nałożeniu ograniczeń na jednostki zależne unijnych instytucji finansowych w drodze dialogu.

(9)

Systemy regulacyjne różnią się w poszczególnych sektorach i państwach członkowskich, odpowiednie organy powinny zatem rozważyć wykorzystanie wszelkich dostępnych im narzędzi nadzorczych, zarówno na mocy prawa unijnego, jak i krajowego, takich jak zalecenia lub wytyczne, aby osiągnąć cele niniejszego zalecenia w zakresie, w jakim zezwala na to prawo.

(10)

Niniejsze zalecenie zawiera wykaz instytucji finansowych, które powinny podlegać ograniczeniom jako minimum. Organy mogą jednak nakładać ograniczenia na inne instytucje finansowe kredytujące gospodarkę realną, takie jak spółki leasingowe.

(11)

Celem niniejszego zalecenia jest wsparcie poprzednich inicjatyw EBC, EUNB, EIOPA i organów krajowych oraz wzmocnienie jednolitego podejścia w całej Unii i w różnych segmentach sektora finansowego, przy jednoczesnym uwzględnieniu kluczowej roli tych segmentów w gospodarce realnej w czasach kryzysu. Ostatecznym celem zalecenia jest utrzymanie wystarczających poziomów kapitału i zdolności do pokrycia strat w instytucjach finansowych w celu złagodzenia skutków obecnego kryzysu i przyczynienia się w ten sposób do sprawniejszego ożywienia całej gospodarki europejskiej.

(12)

Niniejsze zalecenie nie narusza kompetencji banków centralnych Unii w zakresie polityki pieniężnej.

(13)

Zalecenia ERRS są publikowane po poinformowaniu jego adresatów oraz po poinformowaniu Rady Unii Europejskiej o takim zamiarze przez Radę Generalną i umożliwieniu Radzie zajęcia stanowiska w tym zakresie,

a)

wypłacania dywidendy lub podejmowania nieodwołalnego zobowiązania do wypłaty dywidendy;

b)

skupowania akcji własnych;

c)

ustanawiania obowiązku zapłaty zmiennego wynagrodzenia na rzecz osób podejmujących istotne ryzyko działalności,

1.

1.

2.

1.

2.