52011DC0681

SPIS TREŚCI

1........... Wprowadzenie............................................................................................................... 4

1.1........ Poruszanie kwestii społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw leży w ich interesie…... 4

1.2........ … i w interesie całego społeczeństwa.............................................................................. 4

1.3........ Dlaczego Komisja przedstawia właśnie teraz nową strategię?........................................... 5

2........... ocena wpływu europejskiej polityki w zakresie CSR....................................................... 5

3........... nowoczesne zrozumienie odpowiedzialności społecznej przedsiębiorstw........................... 7

3.1........ Nowa definicja............................................................................................................... 7

3.2........ Zasady i wytyczne uznane na szczeblu międzynarodowym................................................ 8

3.3........ Wielowymiarowy charakter CSR.................................................................................... 8

3.4........ Rola organów publicznych i innych zainteresowanych stron.............................................. 9

3.5........ CSR a Inicjatywa na rzecz przedsiębiorczości społecznej................................................. 9

3.6........ CSR a dialog społeczny.................................................................................................. 9

4........... Program działań na lata 2011-2014............................................................................... 10

4.1........ Poprawa zauważalności CSR i rozpowszechnianie dobrych praktyk.............................. 10

4.2........ Poprawa i obserwacja poziomu zaufania w przedsiębiorstwach...................................... 11

4.3........ Poprawa procesów w zakresie samoregulacji i współregulacji........................................ 11

4.4........ Poszerzanie rozwiązań, jakimi rynek może zrekompensować przedsiębiorstwom ich odpowiedzialną postawę  12

4.4.1..... Konsumpcja................................................................................................................. 12

4.4.2..... Zamówienia publiczne................................................................................................... 12

4.4.3..... Inwestycje.................................................................................................................... 13

4.5........ Poprawa ujawniania przez przedsiębiorstwa informacji dotyczących kwestii społecznych i środowiskowych     13

4.6........ Nadanie większej wagi CSR w kontekście kształcenia, szkolenia i badań naukowych..... 14

4.7........ Podkreślanie znaczenia krajowych i regionalnych polityk w zakresie CSR...................... 15

4.8........ Lepsze dostosowanie europejskiego i globalnego podejścia do CSR............................. 15

4.8.1..... Koncentracja na uznanych międzynarodowych zasadach i wytycznych dotyczących CSR 15

4.8.2..... Realizacja wytycznych ONZ dotyczących biznesu i praw człowieka............................... 16

4.8.3..... Podkreślenie znaczenia CSR w stosunkach z innymi państwami i regionami na świecie.... 17

5........... Podsumowanie............................................................................................................. 18

1. Wprowadzenie

Komisja Europejska zdefiniowała wcześniej społeczną odpowiedzialność przedsiębiorstw (CSR) jako „koncepcję, zgodnie z którą przedsiębiorstwa dobrowolnie uwzględniają problematykę społeczną i środowiskową w swojej działalności gospodarczej i stosunkach z zainteresowanymi stronami”[1].

Społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstw dotyczy podejmowanych przez nie działań wynikających z ich zobowiązań prawnych wobec społeczeństwa i środowiska oraz wykraczających poza nie. Pewne środki regulacyjne tworzą bardziej sprzyjające środowisko w przedsiębiorstwach, które dobrowolnie wypełniają zobowiązania wynikające z ich społecznej odpowiedzialności.

1.1. Poruszanie kwestii społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw leży w ich interesie…

Strategiczne podejście do CSR ma coraz większe znaczenie dla konkurencyjności przedsiębiorstw. Może przynieść korzyści w zakresie zarządzania ryzykiem, oszczędności kosztów, dostępu do kapitału, relacji z klientami, zarządzania zasobami ludzkimi i potencjału innowacyjnego[2].

Ponieważ CSR wymaga zaangażowania zainteresowanych stron wewnątrz przedsiębiorstwa i poza nim, umożliwia to przedsiębiorstwom lepsze prognozowanie i wykorzystanie szybko zmieniających się oczekiwań ze strony społeczeństwa i warunków prowadzenia działalności. CSR może zatem stymulować rozwój nowych rynków i sprzyja tworzeniu nowych możliwości wzrostu gospodarczego.

Zajmując się kwestiami odpowiedzialności społecznej, przedsiębiorstwa mogą budować długoterminowe zaufanie pracowników, konsumentów i obywateli, tworząc podstawę pod zrównoważone modele biznesowe. Większe zaufanie z kolei przyczynia się do tworzenia otoczenia, w którym przedsiębiorstwa mogą podejmować inicjatywy innowacyjne i rozwijać się.

1.2. … i w interesie całego społeczeństwa

Dzięki CSR przedsiębiorstwa mogą mieć duży wpływ na osiągnięcie celów zrównoważonego rozwoju i wysoce konkurencyjnej społecznej gospodarki rynkowej, zawartych w traktacie o Unii Europejskiej. CSR leży u podstaw celów strategii „Europa 2020” na rzecz inteligentnego, trwałego i sprzyjającego włączeniu społecznemu wzrostu gospodarczego, w tym również celu osiągnięcia 75 % zatrudnienia[3]. Odpowiedzialna postawa przedsiębiorstw ma szczególne znaczenie w przypadku świadczenia usług publicznych przez podmioty sektora prywatnego. Pomoc w łagodzeniu skutków społecznych obecnego kryzysu gospodarczego, w tym utraty miejsc pracy, jest częścią społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw. CSR oferuje zestaw wartości, na którym buduje się spójniejsze społeczeństwo i na których opiera się przejście do zrównoważonego systemu gospodarczego.

1.3. Dlaczego Komisja przedstawia właśnie teraz nową strategię?

Rada i Parlament Europejski wezwały Komisję do dalszego opracowywania polityki w zakresie CSR[4]. W strategii „Europa 2020” Komisja zobowiązała się do odnowienia strategii unijnej, aby promować społeczną odpowiedzialność przedsiębiorstw. W komunikacie w sprawie polityki przemysłowej z 2010 r. Komisja obiecała przedstawić nowy wniosek dotyczący polityki w sprawie CSR[5]. W Akcie o jednolitym rynku napisano, że do końca 2011 r. zostanie przyjęty nowy komunikat dotyczący CSR[6].

Kryzys gospodarczy i jego społeczne konsekwencje w pewnym stopniu negatywnie wpłynęły na zaufanie konsumentów i na poziom zaufania w biznesie. Uwaga społeczeństwa skoncentrowała się na społecznych i etycznych wynikach przedsiębiorstw. Wznawiając obecnie wysiłki na rzecz promowania CSR Komisja ma na celu utworzenie warunków sprzyjających zrównoważonemu wzrostowi, odpowiedzialnym postawom biznesu i utworzeniu trwałego zatrudnienia w perspektywie średnio- i długoterminowej.

2. ocena wpływu europejskiej polityki w zakresie CSR

Publikacja zielonej księgi w 2001 r.[7] i powołanie wielostronnego europejskiego forum na temat społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw świadczy o pionierskiej roli, jaką odegrała Komisja w opracowywaniu polityki publicznej mającej promować CSR. W 2006 r. Komisja ogłosiła nowy kierunek w polityce, którego najważniejszym przesłaniem było zdecydowane poparcie dla inicjatywy realizowanej pod kierunkiem przedsiębiorstw, zwanej Europejskim sojuszem na rzecz CSR[8]. Polityka ta obejmowała również 8 najważniejszych obszarów, w których podejmowane miały być działania UE: zwiększanie świadomości i wymiana najlepszych praktyk; wsparcie dla wielostronnych inicjatyw; współpraca z państwami członkowskimi; informowanie konsumentów i przejrzystość; badania; edukacja; małe i średnie przedsiębiorstwa; międzynarodowy wymiar CSR.

Wniosek ten przyczynił się do osiągnięcia postępu w zakresie CSR. Wśród wskaźników postępu znajdują się:

– liczba przedsiębiorstw UE, które podpisały dziesięć zasad CSR inicjatywy ONZ „Global Compact” wzrosła z 600 w 2006 r. do 1900 w 2011 r.;

– liczba organizacji, których obiekty zarejestrowano w ramach wspólnotowego systemu ekozarządzania i audytu (EMAS) wzrosła z 3 300 w 2006 r. do ponad 4 600 w 2011 r.[9];

– liczba unijnych przedsiębiorstw podpisujących ponadnarodowe porozumienia przedsiębiorstw z organizacjami pracowników o zasięgu światowym lub europejskim, obejmujące takie zagadnienia jak standardy pracy, wzrosła z 79 w 2006 r. do ponad 140 w 2011 r.;

– europejska, ukierunkowana na potrzeby przedsiębiorstw inicjatywa na rzecz zgodności ze standardami społecznymi w biznesie (Business Social Compliance Initiative), mająca na celu poprawę warunków pracy w łańcuchach dostaw przedsiębiorstw, zwiększyła liczbę członków z 69 w 2007 r. do ponad 700 w 2011 r.;

– liczba europejskich przedsiębiorstw publikujących sprawozdania ze zrównoważonego rozwoju stosownie do wytycznych Globalnej Inicjatywy Sprawozdawczej (GIS) wzrosła z 270 w 2006 r. do ponad 850 w 2011 r.

Poprzez Europejski sojusz na rzecz społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw wiodące przedsiębiorstwa opracowały szereg praktycznych narzędzi dotyczących najważniejszych kwestii[10]. Około 180 przedsiębiorstw wyraziło poparcie dla sojuszu. Krajowe organizacje pracodawców również wyraziły poparcie dla sojuszu i podjęły szereg działań na rzecz promocji CSR.

Mimo tego postępu, wciąż pozostają istotne wyzwania. Wiele przedsiębiorstw w UE wciąż nie włączyło w pełni aspektów natury społecznej i środowiskowej do swojej działalności i podstawowych strategii. Wciąż utrzymują się oskarżenia wobec niewielkiej grupy europejskich przedsiębiorstw, dotyczące nierespektowania praw człowieka i nieprzestrzegania podstawowych norm pracy. Tylko 15 spośród 27 państw członkowskich UE posiada krajowe ramy polityczne promujące CSR[11].

Komisja określiła pewną liczbę czynników, które przyczynią się do dalszego zwiększenia wpływu jej polityki w zakresie CSR, w tym:

– potrzebę równomiernego wielostronnego podejścia uwzględniającego poglądy przedsiębiorstw, zainteresowanych stron spoza biznesu i państw członkowskich;

– potrzebę lepszego wyjaśnienia tego, czego oczekuje się od przedsiębiorstw, oraz uspójnienia unijnej definicji CSR z nowymi, zaktualizowanymi zasadami i wytycznymi międzynarodowymi;

– potrzebę wspierania rozwiązań, jakimi rynek może zrekompensować przedsiębiorstwom ich odpowiedzialną postawę, w tym poprzez politykę inwestycyjną oraz zamówienia publiczne;

– konieczność rozważenia systemów samo- i współregulacji, które są ważnymi środkami, za pomocą których przedsiębiorstwa starają się wypełniać zobowiązania wynikające z ich społecznej odpowiedzialności;

– potrzebę zajęcia się przejrzystością przedsiębiorstw w kwestiach społecznych i środowiskowych z punktu widzenia wszystkich zainteresowanych stron, w tym samych przedsiębiorstw;

– konieczność zwrócenia większej uwagi na prawa człowieka, które stały się znacznie bardziej znaczącym aspektem CSR;

– konieczność uznania roli uzupełniających regulacji w tworzeniu otoczenia bardziej sprzyjającego przedsiębiorstwom dobrowolnie wyrażającym chęć wypełniania zobowiązań wynikających z odpowiedzialności społecznej.

W pozostałej części niniejszego komunikatu przedstawiono nowoczesne zrozumienie odpowiedzialności społecznej przedsiębiorstw, łącznie ze zaktualizowaną definicją oraz nowy plan działania. W ten sposób oparto się na kierunku polityki nadanym w 2006 r., uzupełniając ją jednocześnie o nowe ważne elementy, które mogą przyczynić się do dalszego rozszerzenia wpływu tej polityki. W komunikacie dąży się do potwierdzenia światowego wpływu UE w tej dziedzinie, umożliwiając UE lepsze propagowanie swoich interesów i wartości w stosunkach z innymi regionami i krajami. W założeniu komunikat ma wspomagać prowadzenie i koordynowanie polityk poszczególnych państw członkowskich UE, ograniczając tym samym ryzyko rozbieżnego podejścia, które mogłyby pociągnąć za sobą dodatkowe koszty dla przedsiębiorstw działających w więcej niż jednym państwie członkowskim.

3. nowoczesne zrozumienie odpowiedzialności społecznej przedsiębiorstw 3.1. Nowa definicja

Komisja proponuje nową definicję CSR jako „odpowiedzialność przedsiębiorstw za ich wpływ na społeczeństwo”. Poszanowanie dla mającego zastosowanie prawodawstwa, a także dla układów zbiorowych pomiędzy partnerami społecznymi, jest warunkiem wstępnym wypełniania zobowiązań wynikających z tej odpowiedzialności. Aby w pełni wypełniać te zobowiązania, przedsiębiorstwa powinny dysponować mechanizmem integracji kwestii społecznych, środowiskowych, etycznych i tych związanych z prawami człowieka, jak i problemów konsumentów ze swoją działalnością oraz podstawową strategią, w ścisłej współpracy z zainteresowanymi stronami, w celu:

– maksymalizacji tworzenia wspólnych wartości dla ich właścicieli/udziałowców i innych zainteresowanych stron i społeczeństwa jako całości;

– rozpoznawania, zapobiegania i łagodzenia ich możliwych negatywnych skutków.

Złożoność tego mechanizmu będzie zależeć od czynników takich jak wielkość przedsiębiorstwa i charakter jego działalności. Dla większości małych i średnich przedsiębiorstw, w szczególności mikroprzedsiębiorstw, mechanizm CSR prawdopodobnie pozostanie nieformalny i intuicyjny.

Aby zmaksymalizować tworzenie wspólnych wartości, zachęca się przedsiębiorstwa do przyjęcia długoterminowego, strategicznego podejścia do CSR, a także zbadania możliwości opracowania innowacyjnych produktów, usług i modeli biznesowych, które przyczynią się do dobrobytu społecznego i doprowadzą do lepszej jakości i bardziej produktywnych miejsc pracy.

Aby określać, zapobiegać i złagodzić ich możliwe negatywne skutki, zachęca się duże przedsiębiorstwa i przedsiębiorstwa najbardziej narażone na wywieranie takich skutków, do zachowania należytej staranności, zależnej od ryzyka, również w ich łańcuchach dostaw.

Niektóre rodzaje przedsiębiorstw, takie jak spółdzielnie, towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych i przedsiębiorstwa rodzinne, posiadają struktury własności i zarządzania, które mogą szczególnie sprzyjać przyjęciu odpowiedzialnej postawy przedsiębiorstw.

3.2. Zasady i wytyczne uznane na szczeblu międzynarodowym

Dla przedsiębiorstw poszukujących formalnego podejścia do CSR, w szczególności dla dużych przedsiębiorstw, miarodajnymi wskazówkami są uznane na szczeblu międzynarodowym zasady i wytyczne, w szczególności niedawno zaktualizowane wytyczne OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych, dziesięć zasad inicjatywy ONZ „Global Compact”, wytyczne zawarte w normie ISO 26000 dotyczącej odpowiedzialności społecznej, Trójstronna deklaracja zasad dotyczących przedsiębiorstw wielonarodowych i polityki społecznej Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP) oraz wytyczne ONZ dotyczące biznesu i praw człowieka. Ten podstawowy zestaw uznanych na szczeblu międzynarodowym zasad i wskazówek stanowi zmieniające się i ostatnio wzmocnione ogólne ramy dla społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw. Europejska polityka na rzecz propagowania CSR powinna być całkowicie zgodna z tymi ramowymi założeniami.

3.3. Wielowymiarowy charakter CSR

Zgodnie z tymi zasadami i wytycznymi CSR obejmuje co najmniej prawa człowieka, praktyki związane z pracą i zatrudnieniem (takie jak szkolenia, różnorodność, równość płci oraz zdrowie i dobre samopoczucie pracowników), kwestie środowiskowe (takie jak różnorodność biologiczna, zmiana klimatu, efektywne gospodarowanie zasobami, ocena cyklu życia oraz zapobieganie zanieczyszczeniu), a także zwalczanie przekupstwa i korupcji. Zaangażowanie oraz rozwój na szczeblu lokalnym, integracja osób niepełnosprawnych, interesy konsumentów, w tym prywatność, wchodzą również w zakres programu CSR. Propagowanie społecznej i środowiskowej odpowiedzialności poprzez łańcuch dostaw oraz ujawnianie informacji niefinansowych uznane jest za ważne kwestie przekrojowe. Komisja przyjęła komunikat na temat polityki UE i wolontariatu, w którym uznaje wolontariat pracowników za wyraz CSR[12].

Ponadto Komisja wspiera trzy zasady dobrych rządów w dziedzinie opodatkowania – mianowicie przejrzystość, wymianę informacji oraz uczciwą konkurencję podatkową – w stosunkach między państwami członkowskimi. Zachęca się przedsiębiorstwa, w stosownych przypadkach, również do dążenia do wdrażania tych zasad.

3.4. Rola organów publicznych i innych zainteresowanych stron

Przedsiębiorstwa powinny same opracowywać CSR. Organy publiczne powinny odgrywać rolę pomocniczą, poprzez inteligentny zestaw dobrowolnych rozwiązań strategicznych oraz, w razie potrzeby, uzupełniające regulacje, aby na przykład promować przejrzystość, tworzyć zachęty rynkowe dla odpowiedzialnej postawy przedsiębiorstw i zapewniać odpowiedzialność korporacyjną.

Przedsiębiorstwa muszą mieć swobodę działania pobudzającą do innowacyjności oraz do wypracowania podejścia do CSR, które jest odpowiednie do ich sytuacji. Wiele przedsiębiorstw docenia jednak istnienie zasad i wytycznych, które są wspierane przez organy publiczne, pozwalających im na porównanie ich polityki i wyników oraz promujących bardziej wyrównane zasady konkurencji.

Związki zawodowe oraz organizacje społeczeństwa obywatelskiego rozpoznają problemy, wywierają nacisk na rzecz poprawy oraz mogą konstruktywnie współpracować z przedsiębiorstwami w celu wypracowywania rozwiązań. Konsumenci i inwestorzy są w stanie zwiększyć korzyści rynkowe dla przedsiębiorstw przyjmujących postawę społecznie odpowiedzialną za pośrednictwem podejmowanych przez nich decyzji konsumpcyjnych i inwestycyjnych. Media mogą zwiększać świadomość zarówno o dodatnim, jak i ujemnym wpływie przedsiębiorstw. Organy publiczne i inne zainteresowane strony powinny wykazać odpowiedzialność społeczną, w tym w swoich relacjach z przedsiębiorstwami.

3.5. CSR a Inicjatywa na rzecz przedsiębiorczości społecznej

Społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstw ma zastosowanie do wszystkich przedsiębiorstw. Niniejszy komunikat zostanie przyjęty razem z uzupełniającą lecz odrębną Inicjatywą na rzecz przedsiębiorczości społecznej (SBI), która popiera szczególny rodzaj przedsiębiorstw, mianowicie te, których główny cel jest wyraźnie społeczny lub środowiskowy, które reinwestują zyski w tym celu, i których wewnętrzna organizacja odzwierciedla cele społeczne[13]. SBI dotyczy ekosystemu wymaganego do tego, aby przedsiębiorstwa społeczne i innowacja społeczna mogły się rozwijać oraz wnosić wkład w europejską społeczną gospodarkę rynkową.

3.6. CSR a dialog społeczny

W ostatnich latach kilka komitetów sektorowego dialogu społecznego rozpowszechniało dobre praktyki w dziedzinie CSR oraz przyjęło wytyczne w tym zakresie[14]. Komisja ułatwia tego rodzaju inicjatywy i uznaje, że CSR przyczynia się do dialogu społecznego i uzupełnia go. Innowacyjne i skuteczne strategie na rzecz CSR zostały również opracowane w drodze ponadnarodowych porozumień przedsiębiorstw, zawieranych między przedsiębiorstwami a europejskimi lub ogólnoświatowymi organizacjami pracowniczymi[15]. UE aktywnie wspiera te porozumienia i zainicjuje powstanie bazy danych takich porozumień, posiadającej opcję wyszukiwania.

4. Program działań na lata 2011-2014

Program ten zawiera zobowiązania samej Komisji, jak również sugestie dla przedsiębiorstw, państw członkowskich i innych zainteresowanych grup. Przy realizacji tego programu Komisja zawsze będzie brała pod uwagę szczególne cechy małych i średnich przedsiębiorstw, zwłaszcza ich ograniczone zasoby, i będzie unikała zbędnych obciążeń administracyjnych.

4.1. Poprawa zauważalności CSR i rozpowszechnianie dobrych praktyk

Promując publiczne uznanie dla tego, co przedsiębiorstwa osiągnęły w zakresie CSR, UE może pomóc w rozpowszechnianiu dobrych praktyk, wzmacniać wzajemne uczenie się oraz zachęcać większą liczbę przedsiębiorstw do opracowania własnego strategicznego podejścia do CSR. Na podstawie doświadczeń z inicjatyw przeprowadzonych w różnych państwach członkowskich Komisja będzie wspierać budowanie potencjału organizacji pośredniczących MŚP w celu poprawy jakości i dostępności doradztwa w zakresie CSR dla małych i średnich przedsiębiorstw.

Komisja zainicjowała szereg programów współpracy z przedsiębiorstwami i innymi zainteresowanymi stronami w kluczowych kwestiach społecznych i środowiskowych[16]. Dalsza współpraca z przedsiębiorstwami będzie ważna dla powodzenia strategii „Europa 2020”. Komisja zamierza w związku z tym wspierać dialog z przedsiębiorstwami i innymi zainteresowanymi stronami w kwestiach takich jak zatrudnienie, zmiany demograficzne i aktywne starzenie się[17] oraz wyzwania związane z miejscem pracy (w tym zarządzanie różnorodnością, równość mężczyzn i kobiet, kształcenie i szkolenie, zdrowie i dobre samopoczucie pracowników). Komisja skoncentruje się w szczególności na podejściu sektorowym i na rozpowszechnianiu odpowiedzialnej postawy przedsiębiorstw za pośrednictwem łańcucha dostaw.

Inicjatywa CSR „Europejskie przedsiębiorstwo 2020” jest przykładem działalności kierownictwa przedsiębiorstw w zakresie społecznej odpowiedzialności biznesu, która jest szczególnie istotna dla celów polityki UE. Komisja pomoże w dokonaniu przeglądu wstępnych wyników tej inicjatywy do końca 2012 r. i w określeniu jej kolejnych etapów.

Komisja:

1. utworzy w 2013 r. wielostronne platformy CSR w wielu istotnych sektorach przemysłu, których celem będzie publiczne zobowiązanie się przedsiębiorstw, ich pracowników i innych zainteresowanych stron w kwestiach CSR mających znaczenie dla każdego sektora oraz zapewnienie wspólnego monitorowania postępów;

2. wprowadzi od 2012 r. europejski program nagród dla partnerstw CSR między przedsiębiorstwami a innymi zainteresowanymi stronami.

4.2. Poprawa i obserwacja poziomu zaufania w przedsiębiorstwach

Podobnie jak wszystkie organizacje, w tym rządy i sama UE, przedsiębiorstwa muszą być obdarzone zaufaniem obywateli. Europejskie przedsiębiorstwa powinny dążyć do tego, aby znaleźć się wśród najbardziej wiarygodnych grup organizacji w społeczeństwie. Często istnieje rozdźwięk pomiędzy oczekiwaniami obywateli a tym, co postrzegają jako rzeczywiste postawy przedsiębiorstw. Jest to częściowo spowodowane przypadkami nieodpowiedzialnego postępowania niektórych przedsiębiorstw, jak również niektórych przedsiębiorstw wyolbrzymiających swoje zasługi dla środowiska lub społeczeństwa. Czasami rozdźwięk ten został spowodowany niewystarczającym zrozumieniem przez niektóre przedsiębiorstwa szybko zmieniających się oczekiwań ze strony społeczeństwa, jak również przez niewystarczający poziom świadomości ze strony obywateli w zakresie osiągnięć przedsiębiorstw i ograniczeń, w ramach których działają.

Komisja:

3. zajmie się kwestią wprowadzającej w błąd reklamy związanej z oddziaływaniem produktów na środowisko (tzw. „green-washing”), w kontekście sprawozdania na temat stosowania dyrektywy o nieuczciwych praktykach handlowych[18] przewidzianego na 2012 r. i rozważy potrzebę podjęcia ewentualnych szczególnych środków dotyczących tej kwestii;

4. zainicjuje otwartą debatę z udziałem obywateli, przedsiębiorstw i innych zainteresowanych stron na temat roli i potencjału przedsiębiorstw w XXI wieku w celu zachęcania do wspólnych ustaleń i oczekiwań oraz przeprowadzi okresowe badania zaufania obywateli do przedsiębiorstw i podejścia do CSR.

4.3. Poprawa procesów w zakresie samoregulacji i współregulacji

Przedsiębiorstwa często uczestniczą w procesach samo- lub współregulacji, np. w sektorowych kodeksach postępowania dotyczących kwestii społecznych istotnych dla danego sektora. Kiedy procesy takie są opracowane w odpowiedni sposób, mogą uzyskać wsparcie zainteresowanych stron i być skutecznym sposobem zapewnienia odpowiedzialnej postawy przedsiębiorstw. Samo- i współregulacja uznane są przez UE za element programu w zakresie lepszego stanowienia prawa[19].

Doświadczenie wskazuje, że procesy samo- i współregulacji są najskuteczniejsze, jeśli: są oparte o wstępną otwartą analizę kwestii z udziałem wszystkich zainteresowanych stron, w obecności organów publicznych oraz, jeśli to konieczne, zwołanych przez organy publiczne, takie jak Komisja Europejska; w trakcie kolejnej fazy, ich wynikiem są jasne zobowiązania wszystkich zainteresowanych stron, ze wskaźnikami skuteczności działania; przewidują obiektywne mechanizmy monitorowania, weryfikację skuteczności działania i możliwość poprawy zobowiązań w zależności od potrzeb; obejmują skuteczny mechanizm odpowiedzialności do celów rozpatrywania skarg dotyczących nieprzestrzegania ustalonych zasad.

Komisja:

5. zainicjuje w 2012 r. proces, we współpracy z przedsiębiorstwami i innymi zainteresowanymi stronami, mający na celu opracowanie kodeksu dobrych praktyk w zakresie samo- i współregulacji, który powinien przyczynić się do poprawy skuteczności procesu CSR.

4.4. Poszerzanie rozwiązań, jakimi rynek może zrekompensować przedsiębiorstwom ich odpowiedzialną postawę

Pozytywny wpływ CSR na konkurencyjność jest coraz szerzej uznawany, jednak przedsiębiorstwa nadal mają wątpliwości co do kierowania się nią, gdyż najbardziej społecznie odpowiedzialny sposób działania może nie być najbardziej korzystny finansowo, przynajmniej w perspektywie krótkoterminowej. UE powinna stymulować politykę w dziedzinie konsumpcji, zamówień publicznych i inwestycji na rzecz wzmocnienia opłacalności CSR na rynku.

4.4.1. Konsumpcja

Uwaga konsumentów dla kwestii związanych z CSR wzrosła w ostatnich latach, ale nadal istnieją znaczące bariery, takie jak niewystarczający poziom świadomości, konieczność zapłacenia czasem wyższej ceny oraz brak łatwego dostępu do informacji niezbędnych do podjęcia świadomego wyboru. Niektóre przedsiębiorstwa odgrywają pionierską rolę w pomaganiu konsumentom w dokonywaniu bardziej zrównoważonych wyborów. Przegląd planu działań w zakresie zrównoważonej konsumpcji i produkcji może być sposobnością do określenia nowych środków ułatwiających bardziej odpowiedzialną konsumpcję.

4.4.2. Zamówienia publiczne

Komisja przyjęła orientacyjny cel, aby do 2010 r. 50% wszystkich zamówień publicznych w UE spełniało uzgodnione kryteria środowiskowe. W 2011 r. Komisja opublikowała przewodnik w sprawie społecznie odpowiedzialnych zamówień publicznych (SRPP), wyjaśniając sposób włączenia aspektów społecznych do zamówień publicznych przy jednoczesnym poszanowaniu istniejących ram prawnych UE[20]. Przewodnik może obejmować pozytywne działania organów publicznych w celu wspomożenia niedostatecznie reprezentowanych przedsiębiorstw, takich jak MŚP, w uzyskaniu dostępu do rynku zamówień publicznych.

Państwa członkowskie i organy publiczne na wszystkich poziomach zachęcane są do pełnego wykorzystania wszystkich możliwości oferowanych w ramach istniejących ram prawnych w zakresie zamówień publicznych. Włączenie kryteriów środowiskowych i społecznych do zamówień publicznych musi odbyć się szczególnie w sposób, który nie dyskryminuje MŚP i szanuje postanowienia Traktatu dotyczące niedyskryminacji, jednakowego traktowania i przejrzystości.

Komisja:

6. ułatwia lepsze włączenie kwestii społecznych i środowiskowych do zamówień publicznych w ramach planowanego na 2011 r. przeglądu dyrektyw o zamówieniach publicznych, nie wprowadzając dodatkowych obciążeń administracyjnych dla instytucji zamawiających lub przedsiębiorstw i nie kwestionując zasady udzielania zamówień na podstawie kryterium oferty najkorzystniejszej ekonomicznie.

4.4.3. Inwestycje

W odpowiedzi na kryzys finansowy Komisja przedstawia szereg wniosków legislacyjnych mających na celu zapewnienie bardziej odpowiedzialnego i przejrzystego systemu finansowego. Inwestorzy mogą przyczyniać się do skuteczniejszej alokacji kapitału i łatwiej osiągnąć cele inwestycyjne w dłuższej perspektywie, odpowiednio uwzględniając istotne informacje niefinansowe. Komisja wspiera budowanie potencjału inwestorów w zakresie sposobów włączenia informacji niefinansowych do decyzji inwestycyjnych. W tym kontekście Komisja zachęca przedsiębiorstwa do ujawniania informacji związanych z wdrożeniem norm dobrych rządów w dziedzinie opodatkowania.

Europejskie podmioty zarządzające aktywami i właściciele aktywów, zwłaszcza fundusze emerytalne, proszeni są o stosowanie się do zasad odpowiedzialnego inwestowania ONZ. Organy publiczne ponoszą szczególną odpowiedzialność za promowanie CSR w przedsiębiorstwach, których są właścicielami lub w które inwestują.

Komisja:

7. rozważy stworzenie wymogu, aby wszystkie fundusze inwestycyjne i instytucje finansowe informowały wszystkich swoich klientów (obywateli, przedsiębiorstwa, organy publiczne itp.) o stosowanych przez nie kryteriach etycznych lub zasadach odpowiedzialnego inwestowania lub jakichkolwiek normach i kodach, których przestrzegają.

4.5. Poprawa ujawniania przez przedsiębiorstwa informacji dotyczących kwestii społecznych i środowiskowych

Ujawnienie informacji dotyczących kwestii społecznych i środowiskowych, łącznie z informacjami związanymi ze zmianą klimatu, może ułatwić zaangażowanie wszystkich zainteresowanych stron i określenie istotnych zagrożeń dla zrównoważonego rozwoju. To również ważny element odpowiedzialności i może przyczynić się do budowania publicznego zaufania do przedsiębiorstw. Aby zaspokoić potrzeby przedsiębiorstw i innych zainteresowanych stron, informacje te powinny być istotne, a ich gromadzenie opłacalne.

Niektóre państwa członkowskie wprowadziły wymogi ujawniania informacji niefinansowych, które wykraczają poza istniejące prawodawstwo UE[21]. Istnieje możliwość, że odmienne wymogi krajowe oznaczałyby dodatkowe koszty dla przedsiębiorstw działających w więcej niż jednym państwie członkowskim.

Coraz więcej przedsiębiorstw ujawnia informacje społeczne i środowiskowe. MŚP często przekazują takie informacje w sposób nieformalny i na zasadzie dobrowolności. Na podstawie jednego ze źródeł szacuje się, że około 2 500 przedsiębiorstw europejskich publikuje sprawozdania w zakresie CSR lub w zakresie zrównoważonego rozwoju, co stawia Unię Europejską w pozycji lidera na skalę światową[22]. Jednak jest to nadal tylko niewielka część 42 000 dużych przedsiębiorstw działających w UE.

Istnieje szereg międzynarodowych ram w odniesieniu do ujawniania informacji społecznych i środowiskowych, łącznie z Globalną Inicjatywą Sprawozdawczą. Zintegrowana sprawozdawczość finansowa i niefinansowa stanowi ważny cel w perspektywie średnio- i długoterminowej i Komisja z zainteresowaniem śledzi prace międzynarodowego komitetu ds. zintegrowanej sprawozdawczości (International Integrated Reporting Committee).

W celu zapewnienia równych zasad konkurencji, jak ogłoszono w Akcie o jednolitym rynku, Komisja przedstawi wniosek legislacyjny w sprawie przejrzystości informacji społecznych i środowiskowych dostarczanych przez przedsiębiorstwa we wszystkich sektorach. Obecnie trwa ocena skutków potencjalnych opcji tego wniosku, który będzie również zawierał „test na konkurencyjność” i „test MŚP”. Komisja opracowuje również politykę w celu zachęcenia przedsiębiorstw do mierzenia i porównywania ich efektów działalności środowiskowej przy użyciu wspólnej metodyki opartej na cyklu życia; metoda ta mogłyby również zostać wykorzystana do ujawniania informacji.

Zachęca się wszystkie organizacje, w tym organizacje społeczeństwa obywatelskiego i organy publiczne, do podejmowania kroków w celu poprawy ujawniania ich własnych efektów działalności środowiskowej i społecznej.

4.6. Nadanie większej wagi CSR w kontekście kształcenia, szkolenia i badań naukowych

Dalszy rozwój CSR wymaga nowych umiejętności, a także zmiany wartości i postaw. Państwa członkowskie mogą odegrać istotną rolę poprzez zachęcanie placówek edukacyjnych do włączania kwestii odpowiedzialności społecznej przedsiębiorstw, zrównoważonego rozwoju i odpowiedzialnego obywatelstwa, do odpowiednich programów kształcenia, w tym na poziomie szkół średnich i uniwersyteckim. Zachęca się europejskie szkoły biznesu do stosowania się do zasad odpowiedzialnego zarządzania edukacją ONZ.

Badania naukowe wysokiej jakości wspierają rozwój praktyk gospodarczych i polityki publicznej w zakresie CSR. Dalsze badania powinny opierać się na wynikach projektów finansowanych w ramach szóstego i siódmego programu ramowego UE. Komisja zbada możliwości pozyskiwania finansowania dalszych badań i innowacji związanych z CSR oraz wspierania zasad i wytycznych dotyczących CSR w badaniach naukowych nadal finansowanych w ramach siódmego programu ramowego, jak również w ramach programu będącego jego kontynuacją (inicjatywa Horyzont 2020) i w tworzeniu europejskiej przestrzeni badawczej.

Komisja:

8. zapewnia dalsze wsparcie finansowe dla projektów z zakresu kształcenia i szkolenia dotyczących CSR w ramach unijnego programu „Uczenie się przez całe życie” i „Młodzież w działaniu” i rozpoczyna w 2012 r. działanie w celu podniesienia świadomości pracowników sektora edukacji i przedsiębiorstw na temat znaczenia współpracy w zakresie CSR.

4.7. Podkreślanie znaczenia krajowych i regionalnych polityk w zakresie CSR

Wiele środków polityki publicznej wspierających CSR najlepiej realizuje się na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym. Zachęca się władze lokalne i regionalne do rozsądnego wykorzystania funduszy strukturalnych UE do wspierania rozwoju CSR, zwłaszcza wśród MŚP, oraz do nawiązywania partnerstw z przedsiębiorstwami w celu lepszego rozwiązywania problemów, takich jak ubóstwo i niedostateczne włączenie społeczne.

Komisja:

9. stworzy z państwami członkowskimi w 2012 r. mechanizm wzajemnej weryfikacji dla krajowych polityk w zakresie CSR.

Komisja zachęca:

A            państwa członkowskie do opracowania lub zaktualizowania, do połowy 2012 r., ich planów lub krajowych wykazów działań priorytetowych na rzecz promocji CSR w kontekście realizacji strategii „Europa 2020”, w odniesieniu do uznanych na szczeblu międzynarodowym zasad i wytycznych dotyczących CSR i we współpracy z przedsiębiorstwami i innymi zainteresowanymi stronami, z uwzględnieniem kwestii poruszonych w niniejszym komunikacie.

4.8. Lepsze dostosowanie europejskiego i globalnego podejścia do CSR

UE powinna promować europejskie interesy w zakresie opracowywania międzynarodowej polityki dotyczącej CSR, przy jednoczesnym zapewnieniu integracji uznanych na szczeblu międzynarodowym zasad i wytycznych do swoich własnych polityk w zakresie CSR.

4.8.1. Koncentracja na uznanych międzynarodowych zasadach i wytycznych dotyczących CSR

W celu zharmonizowania równych zasad konkurencji Komisja zintensyfikuje współpracę z państwami członkowskimi, krajami partnerskimi i odpowiednimi forami międzynarodowymi na rzecz promocji poszanowania uznanych na szczeblu międzynarodowym zasad i wytycznych oraz promowania spójności między nimi. Podejście to wymaga również od unijnych przedsiębiorstw wznowienia wysiłków na rzecz przestrzegania tych zasad i wytycznych.

Wytyczne OECD są zaleceniami skierowanymi przez rządy do przedsiębiorstw wielonarodowych. Komisja z zadowoleniem przyjmuje stosowanie wytycznych przez państwa nienależące do OECD. Przyjęte na poziomie rządowym, wytyczne te mają specjalny mechanizm realizacji i mechanizm dotyczący rozpatrywania skarg. Opierają się na sieci krajowych punktów kontaktowych, ustanowionych przez wszystkie przystępujące państwa, które mogą pomóc przedsiębiorstwom i innym zainteresowanym stronom w rozwiązywaniu praktycznych kwestii, w tym poprzez mediację i postępowanie pojednawcze.

Komisja:

10. monitoruje zobowiązania podjęte przez europejskie przedsiębiorstwa zatrudniające ponad 1 000 pracowników, które zobowiązały się do przestrzegania uznanych na szczeblu międzynarodowym zasad i wytycznych CSR oraz normy ISO 26000 dotyczącej odpowiedzialności społecznej.

Komisja zachęca:

B            wszystkie duże europejskie przedsiębiorstwa do zobowiązania się do 2014 r. do uwzględnienia co najmniej jednego z następujących zestawów zasad i wytycznych przy opracowywaniu podejścia do CSR: inicjatywy ONZ „Global Compact”, wytycznych OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych lub wytycznych zawartych w normie ISO 26000 dotyczącej odpowiedzialności społecznej;

C            wszystkie przedsiębiorstwa wielonarodowe z siedzibą w Europie do zobowiązania się do 2014 r. do respektowania Trójstronnej deklaracji zasad dotyczących przedsiębiorstw wielonarodowych i polityki społecznej Międzynarodowej Organizacji Pracy.

4.8.2. Realizacja wytycznych ONZ dotyczących biznesu i praw człowieka[23]

Zasadniczym wyzwaniem jest poprawa spójności polityk UE, mających znaczenie dla biznesu i praw człowieka. Lepsze wdrażanie wytycznych ONZ przyczyni się do realizacji celów UE w odniesieniu do konkretnych kwestii praw człowieka i podstawowych norm pracy, w tym pracy dzieci, przymusowej pracy więźniów, handlu ludźmi, równości kobiet i mężczyzn, niedyskryminacji, wolności zrzeszania się i prawa do rokowań zbiorowych. Proces z udziałem przedsiębiorstw, przedstawicielstw UE w krajach partnerskich i lokalnych podmiotów społeczeństwa obywatelskiego, zwłaszcza organizacji i obrońców praw człowieka, zapewni większe zrozumienie wyzwań, przed którymi stoją przedsiębiorstwa działające w krajach, w których państwo nie wywiązuje się ze swoich obowiązków w zakresie ochrony praw człowieka.

Komisja:

11. współpracuje z przedsiębiorstwami i zainteresowanymi stronami, aby w 2012 r. opracować wytyczne dotyczące praw człowieka dla ograniczonej liczby sektorów przemysłu, jak również wskazówki dla małych i średnich przedsiębiorstw, na podstawie wytycznych ONZ;

12. opublikuje, do końca 2012 r., sprawozdanie w sprawie priorytetów UE we wdrażaniu wytycznych ONZ, a następnie zobowiąże się do ogłaszania okresowych sprawozdań z postępów w realizacji[24].

Komisja również:

D            oczekuje, że wszystkie przedsiębiorstwa europejskie będą wypełniać zobowiązania wynikające z ich społecznej odpowiedzialności przestrzegania praw człowieka, jak określono w wytycznych ONZ;

E            wzywa państwa członkowskie UE do opracowania do końca 2012 r. krajowych planów wdrażania wytycznych ONZ.

4.8.3. Podkreślenie znaczenia CSR w stosunkach z innymi państwami i regionami na świecie

Wytyczne i zasady CSR uznane w skali międzynarodowej stanowią wartości, które powinny być przyjęte przez kraje pragnące przystąpić do Unii Europejskiej, w związku z czym Komisja będzie nadal poruszać te kwestie w ramach procesu akcesyjnego.

Komisja wspiera CSR poprzez swoją politykę zewnętrzną. Łącząc działania upowszechniające na skalę światową i uzupełniające prawodawstwo, Komisja będzie kontynuować rozpowszechnianie na szerszą skalę uznanych w skali międzynarodowej wytycznych i zasad dotyczących CSR. Będzie się starała, aby unijne przedsiębiorstwa były zapewnione o ich pozytywnym wpływie na obce gospodarki i społeczeństwa. Przedstawi ona również odpowiednie propozycje w dziedzinie handlu i rozwoju. Ponadto w stosownych przypadkach Komisja zaproponuje zajęcie się kwestiami CSR w ramach zinstytucjonalizowanego dialogu z krajami i regionami partnerskimi.

Również w ramach polityki rozwoju UE uznaje się potrzebę wspierania CSR[25]. Propagując poszanowanie norm społecznych i środowiskowych przedsiębiorstwa UE mogą w większym stopniu wspierać lepsze sprawowanie rządów oraz rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu w krajach rozwijających się. Modele biznesowe, które skierowane są do osób ubogich jako konsumentów, producentów i dystrybutorów, przyczyniają się do maksymalizacji oddziaływania na rozwój. W ramach współpracy UE na rzecz rozwoju i unijnych odpowiedzi na klęski żywiołowe i katastrofy spowodowane przez człowieka coraz większa uwaga będzie poświęcana poszukiwaniu synergii z sektorem prywatnym. Przedsiębiorstwa mogą odegrać w tym zakresie ważną rolę poprzez wolontariat pracowniczy. Europejski Ochotniczy Korpus Pomocy Humanitarnej może w przyszłości stanowić jeden ze sposobów lepszego wykorzystania synergii z sektorem prywatnym.

Komisja:

13. określi sposoby promowania odpowiedzialnej postawy przedsiębiorstw w swoich przyszłych inicjatywach politycznych na rzecz trwałej i sprzyjającej włączeniu poprawy koniunktury i wzrostu gospodarczego w państwach trzecich.

5. Podsumowanie

Komisja będzie współpracować z państwami członkowskimi, przedsiębiorstwami i innymi zainteresowanymi stronami, aby okresowo monitorować postępy i przygotować się wspólnie do spotkania przeglądowego, które ma się odbyć do połowy 2014 r. W ramach przygotowań do tego spotkania Komisja opublikuje sprawozdanie z realizacji programu działań określonego w niniejszym komunikacie. Będzie to wymagać bardziej skoordynowanych metod pracy między wielostronnym europejskim forum na temat CSR a grupą wysokiego szczebla do spraw CSR złożoną z przedstawicieli państw członkowskich. Komisja przedstawi propozycję operacyjną w tej sprawie do końca 2011 r.

Na podstawie niniejszego komunikatu Komisja Europejska zachęca Radę, Parlament Europejski, Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny, Komitet Regionów, przedsiębiorstwa i inne zainteresowane strony do dyskusji i oczekuje zobowiązań z ich strony.

Komisja wzywa czołowych przedsiębiorców europejskich, również z sektora finansowego, by do połowy 2012 r. publicznie i w odpowiedzialny sposób zobowiązali się, iż będą w ścisłej współpracy z organami publicznymi i ich innymi zainteresowanymi stronami propagować przyjęcie odpowiedzialnej postawy przez znacznie większą liczbę przedsiębiorstw unijnych, w oparciu o jasno określone cele na rok 2015 i 2020.

[1]               COM(2001) 366

[2]               Sprawozdanie na temat europejskiej konkurencyjności w 2008 r. (COM(2008) 774) oraz towarzyszący mu dokument roboczy służb Komisji SEC(2008) 2853

[3]               Wiele z inicjatyw przewodnich strategii „Europa 2020” odwołuje się do CSR: Zintegrowana polityka przemysłowa w erze globalizacji (COM(2010) 614); Europejska platforma współpracy w zakresie walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym (COM(2010) 758); Program na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia (COM(2010) 682); „Mobilna Młodzież” (COM(2010) 477) oraz Akt o jednolitym rynku (COM(2011) 206). Dodatkowo Unia Innowacji (COM(2010)546) ma na celu zwiększenie zdolności przedsiębiorstw do rozwiązywania wyzwań społecznych poprzez innowacje, a wkład przedsiębiorstw ma kluczowe znaczenie dla osiągnięcia celów inicjatywy przewodniej „Europa efektywnie korzystająca z zasobów” (COM(2011) 21 i COM(2011) 571).

[4]               Rada ds. Środowiska z dnia 5 grudnia 2008 r., Rada ds. Środowiska z dnia 20 grudnia 2010 r., Rada do spraw zagranicznych z dnia 14 czerwca 2010 r., rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 13 marca 2007 r. (P6_TA(2007)0062), rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 8 czerwca 2011 r. (P7_TA(2011)0260)

[5]               Zintegrowana polityka przemysłowa w erze globalizacji COM(2010)614

[6]               COM(2011) 206

[7]               COM(2001) 366

[8]               COM(2006) 136

[9]               Szacuje się, że około 80% tych organizacji to przedsiębiorstwa.

[10]             Dla przykładu: równości płci, odpowiedzialnego zarządzania łańcuchem dostaw oraz poprawy dialogu z inwestorami na temat wyników niefinansowych spółek. Zob. www.csreurope.org/pages/en/toolbox.html

[11]             „Odpowiedzialność społeczna przedsiębiorstw: krajowy porządek publiczny w UE”, Komisja Europejska, 2011 r.

[12]             Komunikat w sprawie polityki UE i wolontariatem: uznanie i propagowanie wolontariatu transgranicznego w UE (COM(2011) 568)

[13]             COM(2011) 682

[14]             „Stosunki pracy w Europie 2010” (Industrial relations in Europe 2010), rozdział 6.3.4, Komisja Europejska, DG ds. Zatrudnienia, Spraw Społecznych i Włączenia Społecznego, 2011 r.

[15]             Rola ponadnarodowych porozumień przedsiębiorstw w kontekście wzrastającej międzynarodowej integracji (The role of transnational company agreements in the context of increasing international integration), COM(2008) 419 wersja ostateczna

[16]             Dla przykładu: Forum detalistów na rzecz stabilności (Retail Forum for Sustainability); platforma UE ds. żywienia, aktywności fizycznej i zdrowia; kampania na rzecz biznesu i różnorodności biologicznej; proces dotyczący odpowiedzialności przedsiębiorstw w przemyśle farmaceutycznym; Europejski okrągły stół w zakresie przemysłu spożywczego i zrównoważonej produkcji (European Food and Sustainable Production Round Table); forum na rzecz dialogu uczelni i przedsiębiorstw; okrągły stół w zakresie reklamy (Advertising Round Table); oraz Europejski pakt na rzecz zdrowia i dobrostanu psychicznego.

[17]             Rok 2012 został ustanowiony Europejskim Rokiem Aktywnego Starzenia się.

[18]             Dyrektywa 2005/29/WE

[19]             Zob. Porozumienie międzyinstytucjonalne w sprawie lepszego stanowienia prawa 2003/C 321/01 oraz komunikat Komisji „Poprawa otoczenia regulacyjnego w dziedzinie wzrostu gospodarczego i zatrudnienia w Unii Europejskiej”, COM(2005) 97

[20]             „Buying Social: a guide to taking account of social considerations in public procurement” (Kupowanie z uwzględnieniem kwestii społecznych: przewodnik dotyczący uwzględniania kwestii społecznych w zamówieniach publicznych), Komisja Europejska, 2011

[21]             Czwarta dyrektywa w sprawie rocznych sprawozdań finansowych 2003/51/WE nakłada na przedsiębiorstwa obowiązek ujawniania w swoich rocznych sprawozdaniach informacji związanych ze środowiskiem i z pracownikami w stopniu koniecznym do zrozumienia rozwoju spółki, jej wyników lub sytuacji. Wszystkie państwa członkowskie zdecydowały się zwolnić MŚP z tego wymogu.

[22]             CorporateRegister.com

[23]             Wytyczne ONZ obejmują trzy filary: zobowiązanie państwa do przestrzegania praw człowieka; zobowiązanie przedsiębiorstw do przestrzegania praw człowieka; potrzebę dostępu do skutecznych środków zaradczych.

[24]             W tym kontekście będą rozpatrywane sprawozdania publikowane przez Komisję Europejską na temat ram prawnych dla praw człowieka i środowiska mających zastosowanie do przedsiębiorstw UE prowadzących działalność poza UE (2010 r.), oraz na temat odpowiedzialnego zarządzania łańcuchem dostaw (2011 r.).

[25]             Europejski konsensus w sprawie rozwoju, 2005 r.