Wybierz funkcje eksperymentalne, które chcesz wypróbować

Ten dokument pochodzi ze strony internetowej EUR-Lex

Dokument 62014TJ0577

Wyrok Sądu (pierwsza izba w składzie powiększonym) z dnia 10 stycznia 2017 r.
Gascogne Sack Deutschland GmbH i Gascogne przeciwko Trybunałowi Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Odpowiedzialność pozaumowna – Precyzyjność skargi – Przedawnienie – Dopuszczalność – Artykuł 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej – Rozsądny termin na wydanie orzeczenia – Szkoda majątkowa – Poniesione straty – Odsetki od kwoty niezapłaconej grzywny – Koszty gwarancji bankowej – Utrata szansy – Szkoda niemajątkowa – Związek przyczynowy.
Sprawa T-577/14.

Zbiór orzeczeń – ogólne

Identyfikator ECLI: ECLI:EU:T:2017:1

WYROK SĄDU (trzecia izba w składzie powiększonym)

z dnia 10 stycznia 2017 r. ( *1 )

„Odpowiedzialność pozaumowna — Precyzyjność skargi — Przedawnienie — Dopuszczalność — Artykuł 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej — Rozsądny termin na wydanie orzeczenia — Szkoda majątkowa — Poniesione straty — Odsetki od kwoty niezapłaconej grzywny — Koszty gwarancji bankowej — Utrata szansy — Szkoda niemajątkowa — Związek przyczynowy”

W sprawie T‑577/14

Gascogne Sack Deutschland GmbH, z siedzibą w Wiedzie (Niemcy),

Gascogne, z siedzibą w Saint-Paul-les-Dax (Francja),

reprezentowane przez adwokatów F. Puela, E. Duranda i L. Marchala,

skarżące,

przeciwko

Unii Europejskiej, reprezentowanej przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, początkowo reprezentowany przez A. Placco, a następnie przez J. Inghelrama i S. Chantre, działających w charakterze pełnomocników,

pozwana,

popieranej przez:

Komisję Europejską, reprezentowaną przez N. Khana, V. Bottkę oraz P. Van Nuffela, działających w charakterze pełnomocników,

interwenient,

mającej za przedmiot przedstawione na podstawie art. 268 TFUE żądanie naprawienia szkody, jaką skarżące miały ponieść ze względu na czas trwania postępowania przed Sądem w sprawach, w których zapadły wyroki z dnia 16 listopada 2011 r., Groupe Gascogne/Komisja (T‑72/06, niepublikowany, EU:T:2011:671) i z dnia 16 listopada 2011 r., Sachsa Verpackung/Komisja (T‑79/06, niepublikowany, EU:T:2011:674).

SĄD (trzecia izba w składzie powiększonym)

w składzie: S. Papasavvas, prezes, I. Labucka, E. Bieliūnas (sprawozdawca), V. Kreuschitz oraz I.S. Forrester, sędziowie,

sekretarz: G. Predonzani, administrator,

uwzględniając pisemny etap postępowania i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 28 czerwca 2016 r.,

wydaje następujący

Wyrok

Okoliczności poprzedzające powstanie sporu

1

Pismami złożonymi w sekretariacie Sądu w dniu 23 lutego 2006 r., po pierwsze, Sachsa Verpackung GmbH, obecnie Gascogne Sack Deutschland GmbH, oraz po drugie, Groupe Gascogne SA, obecnie Gascogne, wniosły, każda z nich odrębnie, skargę o stwierdzenie nieważności decyzji Komisji C(2005) 4634 z dnia 30 listopada 2005 r. dotyczącej postępowania na podstawie art. [101 TFUE] (sprawa COMP/F/38.354 – Worki przemysłowe) (zwanej dalej „decyzją C(2005) 4634”). W swoich skargach skarżące wystąpiły co do istoty z żądaniem, aby Sąd stwierdził nieważność tej decyzji w zakresie, w jakim ich ona dotyczy, albo, tytułem żądania ewentualnego, aby obniżył kwotę grzywny, która została na nie nałożona.

2

Sąd oddalił te skargi wyrokami z dnia 16 listopada 2011 r., Groupe Gascogne/Komisja (T‑72/06, niepublikowany, EU:T:2011:671) i z dnia 16 listopada 2011 r., Sachsa Verpackung/Komisja (T‑79/06, niepublikowany, EU:T:2011:674).

3

Pismami złożonymi w dniu 27 stycznia 2012 r. Gascogne Sack Deutschland i Groupe Gascogne wniosły odwołania od wyroków z dnia 16 listopada 2011 r., Groupe Gascogne/Komisja (T‑72/06, niepublikowany, EU:T:2011:671) i z dnia 16 listopada 2011 r., Sachsa Verpackung/Komisja (T‑79/06, niepublikowany, EU:T:2011:674).

4

Wyrokami z dnia 26 listopada 2013 r., Gascogne Sack Deutschland/Komisja (C‑40/12 P, EU:C:2013:768) i z dnia 26 listopada 2013 r., Groupe Gascogne/Komisja (C‑58/12 P, EU:C:2013:770) Trybunał oddalił te odwołania.

Postępowanie i żądania stron

5

Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 4 sierpnia 2014 r. skarżące, Gascogne Sack Deutschland i Gascogne, wniosły skargę przeciwko Unii Europejskiej, reprezentowanej przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

6

Odrębnym pismem, złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 17 listopada 2014 r., Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej podniósł zarzut niedopuszczalności na podstawie art. 114 § 1 regulaminu postępowania przed Sądem z dnia 2 maja 1991 r.

7

Postanowieniem z dnia 2 lutego 2015 r., Gascogne Sack Deutschland i Gascogne/Unia Europejska (T‑577/14, niepublikowane, EU:T:2015:80) Sąd oddalił zarzut niedopuszczalności podniesiony przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, a kwestię kosztów pozostawił do rozstrzygnięcia w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie.

8

Pismem złożonym w sekretariacie Trybunału w dniu 11 marca 2015 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wniósł odwołanie, zarejestrowane pod numerem C‑125/15 P, od postanowienia z dnia 2 lutego 2015 r., Gascogne Sack Deutschland i Gascogne/Unia Europejska (T‑577/14, niepublikowane, EU:T:2015:80).

9

Postanowieniem z dnia 14 kwietnia 2015 r. prezes trzeciej izby Sądu zawiesił na wiosek Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej postępowanie w niniejszej sprawie do czasu wydania przez Trybunał orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie C‑125/15 P, Trybunał Sprawiedliwości/Gascogne Sack Deutschland i Gascogne.

10

Postanowieniem z dnia 18 grudnia 2015 r., Trybunał Sprawiedliwości/Gascogne Sack Deutschland i Gascogne (C‑125/15 P, niepublikowane, EU:C:2015:859), sprawa została wykreślona z rejestru Trybunału.

11

W następstwie wznowienia postępowania w niniejszej sprawie Komisja Europejska, pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 15 stycznia 2016 r., wniosła o dopuszczenie do postępowania w charakterze interwenienta popierającego żądania Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

12

W dniu 17 lutego 2016 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej złożył odpowiedź na skargę.

13

W tym samym dniu Sąd przekazał sprawę do rozpoznania izbie trzeciej w składzie powiększonym.

14

W dniu 2 marca 2016 r. Sąd postanowił, że druga wymiana pism procesowych nie jest konieczna. Ponadto w ramach środków organizacji postępowania przewidzianych w art. 89 regulaminu postępowania przed Sądem skierował do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej pytanie, czy zażądał on i uzyskał od skarżących i Komisji zezwolenie na przedstawienie pewnych dokumentów, które znajdowały się w załącznikach do odpowiedzi na skargę, związanych ze sprawą, w której wydano wyrok z dnia 16 listopada 2011 r., Groupe Gascogne/Komisja (T‑72/06, niepublikowany, EU:T:2011:671, zwaną dalej „sprawą T‑72/06”), oraz ze sprawą, w której wydano wyrok z dnia 16 listopada 2011 r., Sachsa Verpackung/Komisja (T‑79/06, niepublikowany, EU:T:2011:674, zwaną dalej „sprawą T‑79/06”).

15

Postanowieniem z dnia 15 marca 2016 r., Gascogne Sack Deutschland i Gascogne/Unia Europejska (T‑577/14, niepublikowane, EU:T:2016:189) prezes trzeciej izby Sądu w składzie powiększonym uwzględnił złożony przez Komisję wniosek o dopuszczenie do sprawy w charakterze interwenienta popierającego żądania Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej i wyjaśnił, że Komisja dysponowała uprawnieniami przewidzianymi w art. 116 § 6 regulaminu postępowania z dnia 2 maja 1991 r.

16

W dniu 18 marca 2016 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej udzielił odpowiedzi na pytanie, o którym mowa w pkt 14 powyżej. Doszedł do wniosku, że o ile Sąd podzieli ten punkt widzenia, nie musi się zwracać do skarżących i Komisji ani uzyskać od nich zezwolenia na to, aby przedstawić dokumenty dotyczące spraw T‑72/06 i T‑79/06, oraz, tytułem ewentualnym, że zezwolenie to zostało udzielone przez skarżące i przez Komisję w sposób dorozumiany. Dalszym tytułem ewentualnym Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wniósł o to, aby jego odpowiedź została potraktowana jako wniosek o zastosowanie środków organizacji postępowania, zmierzający do tego, aby Sąd zarządził przedstawienie w ramach niniejszego postępowania dokumentów znajdujących się w aktach postępowania przed Sądem w sprawach T‑72/06 i T‑79/06, w szczególności zaś dokumentów załączonych do odpowiedzi na skargę.

17

W dniu 4 kwietnia 2016 r. prezes trzeciej izby Sądu w składzie powiększonym postanowił, po pierwsze, usunąć z akt dokumenty, które znajdują się w załącznikach do odpowiedzi na skargę w niniejszym postępowaniu, które były związane z postępowaniem sprawach T‑72/06 i T‑79/06. Postanowienie to zostało uzasadnione faktem, że z jednej strony Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej nie zażądał ani nie uzyskał zezwolenia stron w sprawach T‑72/06 i T‑79/06 na przedstawienie tych dokumentów, a z drugiej strony – nie zażądał dostępu do akt rzeczonych spraw zgodnie z art. 38 § 2 regulaminu. Po drugie, prezes trzeciej izby Sądu w składzie powiększonym postanowił, na podstawie art. 88 ust. 3 regulaminu postępowania, wezwać skarżące do zajęcia stanowiska w przedmiocie wniosku o zastosowanie środków organizacji postępowania, który został przedstawiony tytułem ewentualnym przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w jego odpowiedzi z dnia 18 marca 2016 r., o której mowa w pkt 16 powyżej.

18

W dniu 20 kwietnia 2016 r. skarżące wniosły do Sądu o oddalenie wniosku o zastosowanie środków organizacji postępowania złożonego przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej ze względu na to, że wniosek ów nie spełniał wymogów art. 88 regulaminu postępowania i doprowadziłby do obejścia znajdujących się w tym regulaminie przepisów regulujących przedstawianie dowodów i dostęp do akt sprawy.

19

W dniu 27 kwietnia 2016 r. Sąd stwierdził, że stan i rozstrzygnięcie niniejszej sprawy wymagają, z uwagi na jej przedmiot, udostępnienia akt spraw T‑72/06 i T‑79/06. I tak w ramach środków organizacji postępowania przewidzianych w art. 89 regulaminu postępowania Sąd postanowił dołączyć do akt niniejszej sprawy akta spraw T‑72/06 i T‑79/06.

20

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz skarżące wniosły odpowiednio w dniach 8 czerwca i 20 czerwca 2016 r. o udostępnienie akt spraw T‑72/06 i T‑79/06.

21

Strony zostały wysłuchane w ramach ich wystąpień i odpowiedzi na pytania ustne postawione przez Sąd na rozprawie w dniu 28 czerwca 2016 r.

22

Skarżące wnoszą do Sądu o:

stwierdzenie pozaumownej odpowiedzialności Unii Europejskiej ze względu na postępowanie toczące się przed Sądem, który nie dochował wymogów związanych z przestrzeganiem rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia;

zasądzenie od Unii Europejskiej zapłaty stosownego i pełnego odszkodowania za szkody majątkowe i niemajątkowe poniesione przez skarżące w wyniku bezprawnego działania Unii, odpowiadającego zapłacie poniższych kwot, powiększonych o odsetki wyrównawcze i odsetki za zwłokę według stawki stosowanej przez Europejski Bank Centralny (EBC) do jego podstawowych operacji refinansowania, powiększonej o dwa punkty procentowe, od daty wniesienia skargi:

1193467 EUR tytułem strat poniesionych w wyniku zapłaty dodatkowych odsetek ustawowych zastosowanych do nominalnej wysokości sankcji nałożonej przez Komisję po upływie rozsądnego terminu;

187571 EUR tytułem strat poniesionych w wyniku zapłaty dodatkowych kwot z tytułu gwarancji bankowej po upływie rozsądnego terminu;

2000000 EUR tytułem utraconych zysków lub strat poniesionych w wyniku „istnienia stanu niepewności”;

500000 EUR tytułem szkody niemajątkowej;

tytułem żądania ewentualnego, gdyby uznano za konieczne ponowne oszacowanie wysokości poniesionej szkody – zarządzenie zasięgnięcia opinii biegłego zgodnie z art. 65 lit. d), art. 66 § 1 oraz art. 70 regulaminu postępowania z dnia 2 maja 1991 r.;

obciążenie Unii Europejskiej kosztami postępowania.

23

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, popierany przez Komisję, wnosi do Sądu o:

tytułem żądania głównego – odrzucenie skargi jako niedopuszczalnej;

tytułem żądania ewentualnego – oddalenie żądania odszkodowania w postaci naprawienia podnoszonych szkód majątkowych i niemajątkowych jako bezzasadnego;

tytułem dalszego żądania ewentualnego – oddalenie jako bezzasadnego żądania odszkodowania w zakresie, w jakim dotyczy on podnoszonych szkód majątkowych, i przyznanie skarżącym odszkodowania z tytułu podnoszonych szkód niemajątkowych, do maksymalnej kwoty 5000 EUR;

obciążenie skarżących kosztami postępowania.

Co do prawa

A –   W przedmiocie dopuszczalności

24

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej podnosi dwa zarzuty niedopuszczalności, oparte, po pierwsze, na braku jasności i precyzyjności skargi, i po drugie, na przedawnieniu roszczenia o naprawienie podnoszonych szkód niemajątkowych.

a)  W przedmiocie zarzutu niedopuszczalności podniesionego tytułem głównym, opartego na braku jasności i precyzyjności skargi

25

Zgodnie z art. 21 akapit pierwszy statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w związku z art. 53 akapit pierwszy tego statutu i art. 44 § 1 lit. c) regulaminu postępowania z dnia 2 maja 1991 r. każda skarga powinna zawierać wskazanie przedmiotu sporu oraz zwięzłe przedstawienie powołanych zarzutów. Wskazanie to powinno być wystarczająco jasne i dokładne, by umożliwić stronie pozwanej przygotowanie obrony, a Sądowi wydanie rozstrzygnięcia w przedmiocie skargi, w razie potrzeby bez dodatkowych informacji na jej poparcie. Dla celów zagwarantowania pewności prawa i prawidłowego administrowania wymiarem sprawiedliwości dopuszczalność skargi wymaga, by z samej treści skargi wynikały, przynajmniej w skrócie, lecz w sposób spójny i zrozumiały, podstawowe okoliczności faktyczne i prawne, na których skarga ta jest oparta. W szczególności w celu spełnienia tych wymogów skarga w przedmiocie naprawienia podnoszonej szkody wyrządzonej przez instytucję Unii powinna zawierać informacje pozwalające na identyfikację zachowania, które skarżący zarzuca instytucji, powodów, dla których uznał on, że istnieje związek przyczynowy między tym zachowaniem a szkodą, którą – jak twierdzi – poniósł, jak również charakteru i zakresu szkody (zob. wyrok z dnia 7 października 2015 r., Accorinti i in./EBC, T‑79/13, EU:T:2015:756, pkt 53 i przytoczone tam orzecznictwo).

26

To właśnie w świetle tych rozważań należy ocenić argumenty wysunięte przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

a) W przedmiocie tożsamości podmiotu, który poniósł podnoszone szkody majątkowe i niemajątkowe

27

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej podnosi, że skargę należy uznać za niedopuszczalną ze względu na to, że brak jej jasności i precyzyjności w odniesieniu do tożsamości podmiotu, który poniósł podnoszone szkody majątkowe i niemajątkowe.

28

W tym względzie, w pierwszej kolejności, jak wynika ze skargi i dokumentów jej towarzyszących, skarga została wniesiona zarówno przez Gascogne, jak i przez Gascogne Sack Deutschland. Ponadto żądania sformułowane w ramach skargi zmierzają do naprawienia szkód majątkowych i niemajątkowych poniesionych przez skarżące ze względu na długość postępowania w sprawach T‑72/06 i T‑79/06, które dotyczyły, odpowiednio, Gascogne i Gascogne Sack Deutschland.

29

W drugiej kolejności, w odniesieniu do podnoszonych szkód majątkowych, Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wskazuje jedynie, że skarżące nie wykazały poniesienia, odpowiednio, takich szkód. Tak więc argumenty wysunięte przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej dotyczące tożsamości podmiotu, który poniósł podnoszone szkody majątkowe, powinny ewentualnie zostać zbadane na etapie oceny zasadności skargi.

30

W trzeciej kolejności, jeżeli chodzi o podnoszone szkody niemajątkowe, prawdą jest, że tekst skargi nie jest wolny od niejasności. Niemniej jednak, mając na uwadze treść całej skargi oraz z uwagi na wyjaśnienia przedstawione przez skarżące na rozprawie, do których Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej mógł był się ustosunkować, należy stwierdzić, że skarga zmierza do uzyskania naprawienia szkód niemajątkowych poniesionych przez każdą z dwóch skarżących.

31

Zatem, w odniesieniu do podmiotu, który poniósł podnoszone szkody, treść skargi pozwoliła Trybunałowi Sprawiedliwości Unii Europejskiej na przygotowanie obrony, a Sądowi na wydanie rozstrzygnięcia w przedmiocie skargi.

32

Zarzut Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej oparty na braku jasności i precyzyjności skargi w odniesieniu do podmiotu, który poniósł podnoszone szkody, należy zatem oddalić. Ponadto z tych samych względów podniesiony przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej zarzut dotyczący ewentualnego braku interesu prawnego Gascogne Sack Deutschland również musi zostać oddalony.

b) W przedmiocie przyczyny, istoty i zakresu podnoszonych szkód niemajątkowych

33

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej podnosi, że skargę należy uznać za niedopuszczalną ze względu na to, że brak jej jasności i precyzyjności w odniesieniu do określenia przyczyny, treści i zakresu podnoszonych szkód niemajątkowych.

34

W tym względzie należy w pierwszej kolejności podkreślić, że argument podniesiony przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, zgodnie z którym skarga sugeruje, iż podnoszone szkody niemajątkowe mogą wynikać z ogólnego kontekstu gospodarczego lub z trudności skarżących ze znalezieniem nabywcy, należy do oceny zasadności skargi, a w szczególności istnienia bezpośredniego związku przyczynowego pomiędzy zarzucanym naruszeniem i szkodą niemajątkową.

35

W drugiej kolejności, w odniesieniu do istoty podnoszonej szkody niemajątkowej, prawdą jest, że argumentacja skarżących w odniesieniu do wyliczenia szkód niemajątkowych, które skarżące miały ponieść, jest ogólnikowa. Argumentacja ta jest jednak wystarczająca w świetle wyjaśnień i informacji zawartych w skardze. Ponadto podnoszone przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej pomieszanie podnoszonej szkody majątkowej, polegającej na utracie szansy, z podnoszonymi szkodami niemajątkowymi, a także ryzyko uzyskania podwójnego odszkodowania za tę samą szkodę, należą do oceny zasadności skargi.

36

W trzeciej kolejności, co się tyczy zakresu podnoszonych szkód niemajątkowych, skarżące słusznie podkreślają, że dokładnie wyliczenie wymiaru podnoszonych przez nie szkód niemajątkowych z definicji nie jest możliwe. Przedstawiają natomiast elementy kontekstu, które ich zdaniem uzasadniają kwotę żądanego odszkodowania. Ponadto skarżące oceniają wysokość szkody. Wreszcie na rozprawie skarżące uściśliły okres, w trakcie którego ponosiły podniesione szkody niemajątkowe. Jednakże okoliczność ta nie uniemożliwiła Trybunałowi Sprawiedliwości Unii Europejskiej obrony. Po pierwsze, mógł on bowiem zająć stanowisko w tej kwestii na rozprawie rozprawy. Po drugie, Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej podnosi zarzut niedopuszczalności oparty na przedawnieniu roszczenia o naprawienie podnoszonej szkody niemajątkowej. Po trzecie, podnosi on, że skarżące nie przedstawiły dowodu na istnienie szkody niemajątkowej i związku przyczynowego. Po czwarte, instytucja ta podnosi, tytułem dalszego żądania ewentualnego, że szkodę niemajątkową poniesioną przez skarżące należy wycenić na maksymalnie 5000 EUR.

37

Zatem skarżące przedstawiły wystarczające dowody pozwalające ocenić przyczynę, istotę oraz zakres podnoszonych przez nie szkód niemajątkowych, a zatem umożliwiły Trybunałowi Sprawiedliwości Unii Europejskiej zapewnienie swojej obrony. Ponadto dowody te umożliwiają Sądowi wydanie rozstrzygnięcia.

38

Przedstawioną przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej argumentację, opartą na braku jasności i precyzyjności skargi w odniesieniu do przyczyny, treści i zakresu szkód niemajątkowych należy zatem oddalić.

39

Z uwagi na wszystkie powyższe rozważania pierwszy zarzut niedopuszczalności należy oddalić w całości.

b)  W przedmiocie zarzutu niedopuszczalności podniesionego tytułem ewentualnym, opartego na przedawnieniu roszczenia o naprawienie podnoszonych szkód niemajątkowych

40

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej podnosi, że skarga jest niedopuszczalna w zakresie, w jakim ma ona na celu naprawienie szkody niemajątkowej poniesionej ponad pięć lat przed wniesieniem tej skargi, czyli przed dniem 4 sierpnia 2009 r.

41

W tym względzie należy przypomnieć, że art. 46 statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, mający zastosowanie do postępowania przed Sądem na podstawie art. 53 akapit pierwszy tego statutu, stanowi, co następuje:

„Roszczenia wynikające z odpowiedzialności pozaumownej Unii ulegają przedawnieniu z upływem pięciu lat od zdarzenia stanowiącego podstawę tej odpowiedzialności. Okres przedawnienia przerywa wniesienie skargi do Trybunału Sprawiedliwości lub uprzednie wniesienie przez poszkodowanego wniosku do właściwej instytucji Unii […]”.

42

Z orzecznictwa Trybunału wynika, że przedawnienie ma na celu pogodzenie ochrony praw poszkodowanego i zasady pewności prawa. Termin przedawnienia został określony przy uwzględnieniu między innymi niezbędnego czasu, jakim musi dysponować strona, która twierdzi, że została poszkodowana, aby zebrać stosowne informacje w celu złożenia ewentualnej skargi oraz aby sprawdzić fakty, które mogą zostać powołane na poparcie tej skargi (wyrok Trybunału z dnia 8 listopada 2012 r., Evropaïki Dynamiki/Komisja,C‑469/11 P, EU:C:2012:705, pkt 33; zob. również podobnie postanowienie z dnia 18 lipca 2002 r., Autosalone Ispra dei Fratelli Rossi/Komisja,C‑136/01 P, EU:C:2002:458, pkt 28).

43

W świetle utrwalonego orzecznictwa termin przedawnienia zaczyna biec w chwili, gdy spełnione zostaną przesłanki, od których uzależniony jest obowiązek naprawienia szkody (zob. wyrok z dnia 8 listopada 2012 r., Evropaïki Dynamiki/Komisja,C‑469/11 P, EU:C:2012:705, pkt 34 i przytoczone tam orzecznictwo).

44

Co prawda wykładni art. 46 statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej należy dokonywać w ten sposób, że upływ terminu przedawnienia nie może stanowić ważnego zarzutu wobec roszczenia osoby, która poniosła szkodę, jeżeli osoba ta dowiedziała się dopiero później o wydarzeniu stanowiącym podstawę tego roszczenia, a w konsekwencji nie dysponowała rozsądnym terminem na złożenie skargi bądź wniosku przed upływem okresu przedawnienia, jednak przesłanki, od spełnienia których uzależniony jest obowiązek naprawienia szkody, o którym mowa w art. 340 akapit drugi TFUE, a zatem zasady przedawnienia roszczeń zmierzających do naprawienia szkody, mogą opierać się wyłącznie na kryteriach ściśle obiektywnych (zob. wyrok z dnia 8 listopada 2012 r., Evropaïki Dynamiki/Komisja,C‑469/11 P, EU:C:2012:705, pkt 35, 36 i przytoczone tam orzecznictwo).

45

Ponadto, zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, dokonana przez poszkodowanego subiektywna ocena zaistnienia szkody nie może być brana pod uwagę przy określaniu momentu rozpoczęcia biegu przedawnienia roszczenia wynikającego z odpowiedzialności pozaumownej Unii (zob. wyrok z dnia 8 listopada 2012 r., Evropaïki Dynamiki/Komisja, C‑469/11 P, EU:C:2012:705, pkt 37 i przytoczone tam orzecznictwo; wyrok z dnia 28 lutego 2013 r., Inalca i Cremonini/KomisjaC‑460/09 P, EU:C:2013:111, pkt 70).

46

W niniejszej sprawie należy podkreślić, że „zdarzeniem stanowiącym podstawę” dla rozpatrywanego „roszczenia wynikającego z odpowiedzialności Unii” jest nieprawidłowość proceduralna, która przybiera postać podnoszonego niedochowania wymogów związanych z dochowaniem rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia (zwanego dalej „rozsądnym terminem na wydanie orzeczenia”) przez sąd Unii. Zatem przy ustalaniu początku biegu pięcioletniego terminu przedawnienia przewidzianego w art. 46 statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej należy uwzględnić tę okoliczność. W szczególności bieg terminu przedawnienia nie może rozpocząć się w czasie, w którym zdarzenie powodujące powstanie szkody nadal trwa, natomiast rozpoczęcie biegu tego terminu powinno być ustalone na dzień, w którym zdarzenie powodujące powstanie szkody zrealizowało się w całości.

47

W tym szczególnym przypadku skargi o odszkodowanie zmierzającej do naprawienia podnoszonej szkody poniesionej ze względu na ewentualne niedochowanie rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia, początek biegu pięcioletniego terminu przedawnienia przewidzianego w art. 46 statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej powinien zostać ustalony na dzień, w którym – po tym jak wydanie orzeczenia zakończyło bieg terminu na wydanie spornego orzeczenia – zostało wydane sporne orzeczenie. Taka data jest bowiem datą pewną, ustaloną na podstawie obiektywnych kryteriów. Zapewnia ona poszanowanie zasady pewności prawa i umożliwia ochronę praw skarżących.

48

W rozpatrywanym przypadku skarżące wnoszą o naprawienie szkody, którą, jak twierdzą, poniosły w związku z terminem, w jakim został wydany wyrok w sprawach T‑72/06 i T‑79/06. Sprawy te zostały zakończone wyrokami z dnia 16 listopada 2011 r., Groupe Gascogne/Komisja (T‑72/06, niepublikowany, EU:T:2011:671) i z dnia 16 listopada 2011 r., Sachsa Verpackung/Komisja (T‑79/06, niepublikowany, EU:T:2011:674). Termin przedawnienia zaczął więc biec począwszy od dnia 16 listopada 2011 r.

49

Skarżące wniosły skargę w niniejszej sprawie, a zatem przerwały bieg terminu przedawnienia, w dniu 4 sierpnia 2014 r., czyli przed upływem terminu pięciu lat przewidzianego w art. 46 akapit Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Roszczenie będące przedmiotem niniejszej skargi nie jest zatem przedawnione.

50

Z uwagi na powyższe drugi zarzut niedopuszczalności należy oddalić.

B –   Co do istoty

51

Na mocy art. 340 akapit drugi TFUE w dziedzinie odpowiedzialności pozaumownej Unia powinna naprawić, zgodnie z zasadami ogólnymi, wspólnymi dla praw państw członkowskich, szkody wyrządzone przez jej instytucje lub jej pracowników przy wykonywaniu ich funkcji.

52

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem z art. 340 akapit drugi TFUE wynika, że powstanie odpowiedzialności pozaumownej Unii i wykonanie uprawnienia do naprawienia poniesionej szkody jest uzależnione od spełnienia wszystkich przesłanek dotyczących bezprawności zachowania zarzucanego instytucjom, rzeczywistego charakteru szkody i istnienia związku przyczynowego między tym zachowaniem i podniesioną szkodą (wyrok Trybunału z dnia 29 września 1982 r., Oleifici Mediterranei/EWG, 26/81, EU:C:1982:318, pkt 16; z dnia 9 września 2008 r., FIAMM i in./Rada i Komisja, C‑120/06 P i C‑121/06 P, EU:C:2008:476, pkt 106).

53

Jeżeli jedna z tych przesłanek nie jest spełniona, skarga musi zostać w całości oddalona, bez konieczności badania pozostałych przesłanek powstania odpowiedzialności pozaumownej Unii (wyrok z dnia 14 października 1999 r., Atlanta/Wspólnota Europejska, C‑104/97 P, EU:C:1999:498, pkt 65; zob. również podobnie wyrok z dnia 15 września 1994 r., KYDEP/Rada i Komisja, C‑146/91, EU:C:1994:329, pkt 81). Ponadto sąd Unii nie jest zobowiązany do przeprowadzania badania tych przesłanek w określonym porządku (wyrok Trybunału z dnia 18 marca 2010 r., Trubowest Handel i Makarov/Rada i Komisja, C‑419/08 P, EU:C:2010:147, pkt 42; zob. także podobnie wyrok z dnia 9 września 1999 r., Lucaccioni/Komisja, C‑257/98 P, EU:C:1999:402, pkt 13).

54

W niniejszej sprawie, po pierwsze, skarżące utrzymują, że czas trwania postępowania w sprawach T‑72/06 i T‑79/06 naruszył rozsądny termin na wydanie orzeczenia. Po drugie, skarżące podnoszą, że naruszenie to spowodowało powstanie po ich stronie szkód, które powinny zostać naprawione.

c)  W przedmiocie podnoszonego naruszenia rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia w sprawach T‑72/06 i T‑79/06

55

Skarżące podnoszą, że czas trwania postępowania w sprawach T‑72/06 i T‑79/06 stanowił naruszenie rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia, co stanowi wystarczająco istotne naruszenie normy prawa Unii mającej na celu przyznanie praw jednostkom. Skarżące dodają, że czas trwania postępowania w obu tych sprawach był o 30 miesięcy dłuższy od rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia, mając na uwadze, po pierwsze, średni czasu trwania postępowania przed Sądem w sprawach dotyczących stosowania prawa konkurencji, a po drugie, konkretne okoliczności tej sprawy.

56

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej nie zgadza się z tymi twierdzeniami.

57

Po pierwsze bowiem, uważa on, że nie można twierdzić, że doszło do przekroczenia przez Sąd rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia w sprawach T‑72/06 i T‑79/06 na podstawie samego li tylko porównania pomiędzy czasem trwania postępowania w każdej z tych spraw ze średnią długością postępowania przed Sądem w latach 2006–2010. W każdym też wypadku analiza właściwych danych statystycznych pokazuje, że łączny czas trwania postępowania w sprawach T‑72/06 i T‑79/06 tylko o 16 miesięcy przekroczył średnią długość postępowań toczących się pomiędzy 2006 r. i 2015 r. w sprawach dotyczących stosowania prawa konkurencji. Podobnie czas, który upłynął od zakończenia pisemnego etapu postępowania do otwarcia ustnego etapu postępowania w sprawach T‑72/06 i T‑79/06, przekroczył tylko o 16 miesięcy średni czas trwania tego etapu postępowania odnotowany w latach 2007–2010 w sprawach dotyczących stosowania prawa konkurencji.

58

Po drugie, Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej uważa, że łączny czas trwania postępowania w sprawach T‑72/06 i T‑79/06 oraz czas, który upłynął między zakończeniem pisemnego etapu postępowania a otwarciem ustnego etapu postępowania w tych sprawach, jest uzasadniony złożonością spraw, ograniczonym znaczeniem sprawy dla skarżących, zachowaniem skarżących, ograniczonym czasem trwania kadencji sędziów i długotrwałą chorobą jednego z członków izby, której obie te sprawy zostały przydzielone.

59

W tym względzie należy podkreślić, że art. 47 akapit drugi Karty praw podstawowych Unii Europejskiej stanowi, że „[k]ażdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia jego sprawy w rozsądnym terminie przez niezawisły i bezstronny sąd ustanowiony uprzednio na mocy ustawy”.

60

Takie prawo, którego istnienie zostało potwierdzone przed wejściem w życie Karty praw podstawowych jako zasada ogólna prawa Unii, został uznany za mający zastosowanie w ramach środka zaskarżenia skierowanego przeciw decyzji Komisji (zob. wyrok z dnia 16 lipca 2009 r., Der Grüne Punkt – Duales System Deutschland/Komisja, C‑385/07 P, EU:C:2009:456, pkt 178 i przytoczone tam orzecznictwo).

61

W niniejszej sprawie ze szczegółowej analizy akt spraw T‑72/06 i T‑79/06 wynika, że – jak słusznie podkreślił Trybunał w wyrokach z dnia 26 listopada 2013 r., Gascogne Sack Deutschland/Komisja (C‑40/12 P, EU:C:2013:768) i z dnia 26 listopada 2013 r., Groupe Gascogne/Komisja (C‑58/12 P, EU:C:2013:770), czas trwania postępowania w sprawach T‑72/06 i T‑79/06, który wyniósł prawie 5 lat i 9 miesięcy, nie może być uzasadniony jakąkolwiek z okoliczności tych spraw.

62

Po pierwsze, należy zauważyć, że sprawy T‑72/06 i T‑79/06 mają za przedmiot spory dotyczące istnienia naruszenia reguł konkurencji i że, zgodnie z orzecznictwem, fundamentalny wymóg pewności prawa, z której podmioty gospodarcze powinny móc korzystać, a także cel polegający na zapewnieniu niezakłóconej konkurencji na rynku wewnętrznym mają szczególne znaczenie nie tylko dla samego skarżącego i jego konkurentów, ale również dla osób trzecich, ze względu na dużą liczbę zainteresowanych osób oraz wchodzące w grę interesy finansowe (wyrok z dnia 16 lipca 2009 r., Der Grüne Punkt – Duales System Deutschland/Komisja, C‑385/07 P, EU:C:2009:456, pkt 186).

63

Po drugie, należy stwierdzić, że w każdej ze spraw T‑72/06 i T‑79/06 okres blisko 3 lat i 10 miesięcy, czyli 46 miesięcy, oddzielał zakończenie pisemnego etapu postępowania wraz ze złożeniem w dniu 20 lutego 2007 r. dupliki od otwarcia w grudniu 2010 r. ustnego etapu postępowania.

64

W tym okresie przeprowadzono, w szczególności, streszczenie argumentów stron, przygotowanie spraw, ocenę okoliczności faktycznych oraz sytuacji prawnej sporów, a także przygotowano ustny etap postępowania. Długość tego okresu zależy zatem, w szczególności, od złożoności sporu i zachowania stron oraz wystąpienia kwestii incydentalnych.

65

Odnośnie do kwestii złożoności sporu należy przypomnieć, że sprawy T‑72/06 i T‑79/06 dotyczyły skarg wniesionych na decyzję Komisji dotyczącą postępowania na podstawie art. 101 TFUE.

66

Tymczasem, jak wynika z akt spraw T‑72/06 i T‑79/06, skargi dotyczące stosowania prawa konkurencji przez Komisję charakteryzują się stopniem złożoności wyższym od innych rodzajów spraw, w szczególności ze względu na długość zaskarżonej decyzji, objętość akt oraz konieczność dokonywania szczegółowej oceny licznych i złożonych okoliczności faktycznych, często znacznie oddalonych w czasie i w przestrzeni.

67

Czas 15 miesięcy pomiędzy zakończeniem pisemnego etapu postępowania a otwarciem ustnego etapu postępowania stanowi zatem zasadniczo właściwy okres czasu w sprawach dotyczących stosowania prawa konkurencji, takich jak sprawy T‑72/06 i T‑79/06.

68

Ponadto należy uwzględnić okoliczność, że na decyzję Komisji C(2005) 4634 zostało złożonych szereg skarg.

69

Skargi wniesione przeciwko tej samej decyzji przyjętej przez Komisję na podstawie prawa konkurencji Unii wymagają co do zasady równoległego rozpatrywania, również gdy sprawy nie zostały połączone. Równolegle rozpatrywanie jest uzasadnione tym, że wspomniane skargi są ze sobą związane, a także koniecznością zapewnienia wewnętrznej spójności ich analizy i odpowiedzi, jakiej należy udzielić.

70

Zatem równoległe rozpatrywanie spraw powiązanych ze sobą może uzasadniać przedłużenie o okres jednego miesiąca dla każdej powiązanej sprawy okresu oddzielającego zakończenie pisemnego etapu postępowania i otwarcie ustnego etapu postępowania.

71

W rozpatrywanym przypadku przeciwko decyzji Komisji C(2005) 4634 wniesiono piętnaście skarg. Niemniej jednak, po pierwsze, jedna skarżąca odstąpiła od swojej skargi na tę decyzję (postanowienie z dnia 6 lipca 2006 r., Cofira-Sac/Komisja, T‑43/06, niepublikowane, EU:T:2006:192). Po drugie, dwie skargi wniesione przeciwko decyzji Komisji C(2005) 4634 doprowadziły do wydania wyroków: z dnia 13 września 2010 r., Trioplast Wittenheim/Komisja (T‑26/06, niepublikowany, EU:T:2010:387) oraz z dnia 13 września 2010 r., Trioplast Industrier/Komisja (T‑40/06, EU:T:2010:388).

72

W tych okolicznościach rozpatrywanie dwunastu innych spraw dotyczących skarg wniesionych na decyzję Komisji C(2005) 4634 uzasadniło przedłużenie postępowania w sprawie T‑72/06 oraz w sprawie T‑79/06 o 11 miesięcy.

73

W konsekwencji czas 26 miesięcy (15 plus 11 miesięcy) pomiędzy zakończeniem pisemnego etapu postępowania i otwarcia ustnego etapu postępowania był właściwy dla rozpatrzenia spraw T‑72/06 i T‑79/06.

74

Wreszcie stopień złożoności okoliczności faktycznych, prawnych i proceduralnych w sprawach T‑72/06 i T‑79/06 nie uzasadnia przyjęcia w niniejszym przypadku dłuższego czasu. W tym względzie należy przede wszystkim zaznaczyć, że pomiędzy zakończeniem pisemnego etapu postępowania a otwarciem ustnego etapu postępowania w sprawach T‑72/06 i T‑79/06 postępowanie nigdy nie zostało przerwane ani opóźnione wskutek przyjęcia przez Sąd jakiegokolwiek środka organizacji postępowania.

75

Jeśli chodzi o zachowanie stron oraz wystąpienie kwestii incydentalnych w sprawach T‑72/06 i T‑79/06, fakt, że skarżące wniosły w październiku 2010 r. o ponowne otwarcie pisemnego etapu postępowania, nie może uzasadniać okresu 3 lat i 8 miesięcy, który już upłynął od złożenia dupliki. Ponadto okoliczność, że skarżące zostały powiadomione w grudniu 2010 r., iż rozprawa zostanie przeprowadzona w lutym 2011 r., wskazuje, że owo zdarzenie mogło mieć jedynie niewielki wpływ na czas, który upłynął od zakończenia pisemnego etapu postępowania do otwarcia ustnego etapu postępowania w tych sprawach.

76

W związku z powyższym w świetle okoliczności spraw T‑72/06 i T‑79/06 okres 46 miesięcy, który upłynął między zakończeniem pisemnego etapu postępowania a otwarciem ustnego etapu postępowania, wynika, jak się wydaje, z okresu nieuzasadnionej bezczynności trwającego 20 miesięcy w każdej z tych spraw.

77

Po trzecie, analiza akt w sprawach T‑72/06 i T‑79/06 nie wykazała żadnej okoliczności pozwalającej stwierdzić istnienie okresu nieuzasadnionej bezczynności, po pierwsze, od dnia złożenia skarg do dnia złożenia dupliki, a po drugie, między otwarciem ustnego etapu postępowania a wydaniem wyroków z dnia 16 listopada 2011 r., Groupe Gascogne/Komisja (T‑72/06, niepublikowany, EU:T:2011:671) i z dnia 16 listopada 2011 r., Sachsa Verpackung/Komisja (T‑79/06, niepublikowany, EU:T:2011:674).

78

Z tego wynika, że postępowanie, które zostało przeprowadzone w sprawach T‑72/06 i T‑79/06, a które zakończyło się w dniu ogłoszenia wyroków z dnia 16 listopada 2011 r., Groupe Gascogne/Komisja (T‑72/06, niepublikowany, EU:T:2011:671) i z dnia 16 listopada 2011 r., Sachsa Verpackung/Komisja (T‑79/06, niepublikowany, EU:T:2011:674), naruszyło art. 47 akapit drugi Karty praw podstawowych w zakresie, w jakim czas jego trwania przekroczył o 20 miesięcy rozsądny termin na wydanie orzeczenia, co stanowi wystarczająco istotne naruszenie normy prawa mającej na celu przyznanie praw jednostkom.

d)  W przedmiocie podnoszonych szkód i wskazywanego związku przyczynowego

79

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem szkoda, której naprawienia żąda się w ramach powództwa o stwierdzenie odpowiedzialności pozaumownej Unii, musi być rzeczywista i pewna, czego udowodnienie spoczywa na stronie skarżącej (zob. wyrok z dnia 9 listopada 2006 r., Agraz i in./Komisja, C‑243/05 P, EU:C:2006:708, pkt 27 i przytoczone tam orzecznictwo). Spoczywa na niej ciężar dostarczenia niezbitych dowodów zarówno co do istnienia, jak i zakresu szkody, na które się powołuje (zob. wyrok z dnia 16 września 1997 r., Blackspur DIY i in./Rada i Komisja, C‑362/95 P, EU:C:1997:401, pkt 31 i przytoczone tam orzecznictwo).

80

Również zgodnie z utrwalonym orzecznictwem przesłanka odnosząca się do związku przyczynowego wymagana przez art. 340 akapit drugi TFUE dotyczy istnienia wystarczająco bezpośredniego związku przyczynowego między zachowaniem instytucji a szkodą (wyroki: z dnia 18 marca 2010 r., Trubowest Handel i Makarov/Rada i Komisja, C‑419/08 P, EU:C:2010:147, pkt 53; z dnia 14 grudnia 2005 r., Beamglow/Parlament i in., T‑383/00, EU:T:2005:453, pkt 193; zob. również podobnie wyrok z dnia 4 października 1979 r., Dumortier i in./Rada, 64/76, 113/76, 167/78, 239/78, 27/79, 28/79 i 45/79, EU:C:1979:223, pkt 21). Do skarżącego należy dostarczenie dowodu istnienia związku przyczynowego między zarzucanym instytucji zachowaniem i powoływaną szkodą (zob. wyrok z dnia 30 września 1998 r., Coldiretti i in./Rada i Komisja, T‑149/96, EU:T:1998:228, pkt 101 i przytoczone tam orzecznictwo).

81

W niniejszej sprawie skarżące podnoszą, że zarzucane Trybunałowi Unii Europejskiej niedochowanie rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia w sprawach T‑72/06 i T‑79/06 spowodowało powstanie po ich stronie szkód majątkowych i niemajątkowych.

a) W przedmiocie podnoszonych szkód majątkowych i wskazywanego związku przyczynowego

82

Skarżące podnoszą, że zarzucane Trybunałowi Unii Europejskiej istotne naruszenie rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia spowodowało powstanie po ich stronie dwóch rodzajów szkód majątkowych. Po pierwsze, skarżące poniosły straty z jednej strony ze względu na płacenie, po upływie rozsądnego terminu, kosztów związanych z gwarancją bankową, którą ustanowiły po to, aby nie musieć natychmiast uiszczać grzywny nałożonej w decyzji C(2005) 4634 (zwanych dalej „kosztami gwarancji bankowej”), a z drugiej strony z powodu płacenia, po upływie rozsądnego terminu, odsetek ustawowych naliczanych od nominalnej wysokości grzywny nałożonej w decyzji C(2005) 4634 (zwanych dalej „odsetkami od kwoty grzywny”). Po drugie, w wyniku „istnienia stanu niepewności” zostały pozbawione możliwości wcześniejszego znalezienia inwestora, a tym samym możliwości osiągnięcia zysku lub uniknięcia straty.

83

W pierwszej kolejności należy zbadać podnoszoną szkodę i wskazywany związek przyczynowy w odniesieniu do powoływanej utraty możliwości wcześniejszego znalezienia inwestora. zaś w drugiej kolejności podnoszone szkody i wskazywany związek przyczynowy w odniesieniu do powoływanych strat poniesionych w wyniku zapłaty odsetek od kwoty grzywny oraz kosztów z tytułu kosztów gwarancji bankowej.

W przedmiocie podnoszonej utraty możliwości wcześniejszego znalezienia inwestora

84

Skarżące podnoszą, że począwszy od 2011 r. grupa doświadczała trudności finansowych. Po podjęciu wobec swoich wierzycieli pewnych działań, które okazały się niewystarczające, grupa rozpoczęła poszukiwanie nowych inwestorów. Gdyby decyzja Komisji C(2005) 4634 stała się prawomocna wcześniej, zakończyłby się stan niepewności co do ostatecznej kwoty grzywny, a w szczególności ryzyko podwyższenia kwoty grzywny, i można by było szybciej znaleźć inwestora. W tym względzie okoliczność, że ogólne porozumienie pomiędzy Groupe Gascogne i konsorcjum inwestorów kierowanym przez spółkę Biolandes Technologies zostało zawarte kilka dni po ogłoszeniu wyroków z dnia 26 listopada 2013 r., Gascogne Sack Deutschland/Komisja (C‑40/12 P, EU:C:2013:768) i z dnia 26 listopada 2013 r., Groupe Gascogne/Komisja (C‑58/12 P, EU:C:2013:770), wskazuje na to, że niepewność co do wysokości grzywny wywierała negatywny wpływ na prowadzenie działalności grupy. Wreszcie chronologia faktów świadczy jednoznacznie o istnieniu związku przyczynowego pomiędzy zarzucanym Trybunałowi Unii Europejskiej niedotrzymaniem rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia i trudnościami, z jakimi borykała się Groupe Gascogne poszukując inwestorów, których inwestycja w spółkę była decydująca dla rozwiązania jej problemów finansowych.

85

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej nie zgadza się z tymi twierdzeniami.

86

W niniejszej sprawie należy zbadać, czy skarżące uprawdopodabniają w wystarczającym stopniu, że Gascogne miała możliwość „wcześniejszego” znalezienia inwestora. Innymi słowy, należy zbadać, czy skarżące przedstawiają dowód na okoliczność, że Gascogne miała realną i poważną szansę na wcześniejsze znalezienie inwestora.

87

W tym względzie, po pierwsze, z akt sprawy wynika, że gdy Gascogne rozpoczęła poszukiwanie inwestorów, otrzymała deklaracje zainteresowania od nie więcej niż pięciu podmiotów. W załączniku do skargi skarżące przedstawiają bowiem wiadomość elektroniczną z dnia 8 listopada 2012 r., która została przesłana przez potencjalnego inwestora ze Zjednoczonego Królestwa. Ponadto sprawozdanie sporządzone przez niezależnego eksperta w ramach projektu podwyższenia kapitału rezerwowego Gascogne SA, noszące datę 16 maja 2014 r., wyjaśnia, że w następstwie zaproszenia do składania deklaracji zainteresowania ogłoszonego przez Gascogne w styczniu i lutym 2013 r. otrzymano cztery deklaracje zainteresowania od funduszy inwestycyjnych. Na pięć deklaracji zainteresowania otrzymanych przez Gascogne tylko dwie zawierały jednak wzmiankę o grzywnie nałożonej w decyzji Komisji C(2005) 4634 jako elemencie, który należy wziąć pod uwagę przed podjęciem ewentualnej decyzji o inwestycji.

88

Po drugie, w odniesieniu do dwóch potencjalnych inwestorów, którzy wspomnieli o grzywnie nałożonej w decyzji Komisji C(2005) 4634, z akt sprawy nie wynika, by rozwianie niepewności dotyczącej ewentualnego podwyższenia kwoty grzywny figurowało wśród warunków, od których uzależniali oni dokonanie ewentualnej inwestycji.

89

Z jednej strony, jeśli chodzi o pismo potencjalnego inwestora ze Zjednoczonego Królestwa z dnia 8 listopada 2012 r., z treści wiadomości elektronicznej wynika bowiem, że to samo istnienie grzywny mogło stanowić przeszkodę w inwestycji. Mówiąc bardziej precyzyjnie, ów potencjalny inwestor zażądał, aby Republika Francuska pokryła grzywnę lub rozpoczęła rozmowy z Komisją, aby ta umorzyła sprawę. Zatem to całkowite umorzenie długu związanego z kwotą grzywny, a nie pewność, że kwota grzywny nie wzrośnie, stanowiło warunek ewentualnej inwestycji.

90

Z drugiej strony, w odniesieniu do drugiej deklaracji zainteresowania, która wspominała o istnieniu grzywny nałożonej w decyzji Komisji C(2005) 4634, sprawozdanie sporządzone przez niezależnego eksperta w ramach projektu podwyższenia kapitału rezerwowego Gascogne SA noszące datę 16 maja 2014 r. wyjaśnia, że rzeczona deklaracja zainteresowania uzależniała ewentualną inwestycję od umorzenia w szczególności długu związanego z grzywną nałożoną przez Komisję. Zatem, po raz kolejny, to sam fakt istnienia grzywny, a nie pewność, że kwota grzywny nie wzrośnie, stanowił warunek ewentualnej inwestycji.

91

Po trzecie, dokumenty przedstawione lub powołane przez skarżące w skardze pokazują, że umorzenie długu związanego z grzywną stanowiło jeden z wielu warunków ewentualnej inwestycji. Jak bowiem wynika z wiadomości elektronicznej z dnia 8 listopada 2012 r., uzyskanie zgody na inwestycję ze strony potencjalnego inwestora ze Zjednoczonego Królestwa było uzależnione od spełnienia szeregu przesłanek, takich jak zbycie jednego z sektorów działalności przedsiębiorstwa, rezygnacja z kredytów oraz restrukturyzacja i plan socjalny. Podobnie każda z deklaracji zainteresowania, o których mowa w sprawozdaniu sporządzonym przez niezależnego eksperta w ramach projektu podwyższenia kapitału rezerwowego Gascogne SA noszącym datę 16 maja 2014 r., obejmuje różne kumulatywne warunki inwestycji (zbycie sektorów działalności, rezygnacja z zaciągania długów, restrukturyzacja lub pełne umorzenie długu). Tymczasem skarżące nie starają się wykazać, że były w stanie spełnić wszystkie warunki określone w tych deklaracjach zainteresowania. Należy również zaznaczyć, że możliwość wcześniejszego znalezienia inwestora zależała od zamiaru zaakceptowania przez Gascogne szeregu warunków ewentualnej inwestycji oraz projektu przedsięwzięcia związanego z tą inwestycją.

92

Po czwarte, należy podkreślić, że skarga zawiera szereg twierdzeń niepopartych dowodami. W szczególności skarżące ograniczają się do podniesienia, że samo tylko stwierdzenie, zgodnie z którym nowi inwestorzy w Gascogne sfinalizowali umowę zaledwie kilka tygodni po wydaniu wyroków z dnia 26 listopada 2013 r., Gascogne Sack Deutschland/Komisja (C‑40/12 P, EU:C:2013:768) i z dnia 26 listopada 2013 r., Groupe Gascogne/Komisja (C‑58/12 P, EU:C:2013:770) „wystarcza” do wykazania, że gdyby wyroki Sądu zostały wydane w normalnym terminie, sytuacja skarżących byłaby znacząco łatwiejsza, a przejęcie grupy miałoby miejsce wcześniej. A zatem nie zostało wykazane, że inwestycja, która rzeczywiście miała miejsce, wynikała z wyjaśnienia sytuacji skarżących w odniesieniu do ewentualnego podwyższenia kwoty grzywny.

93

Wynika z tego, że skarżące nie dowiodły, iż Gascogne miała poważną szansę na „wcześniejsze” znalezienie inwestora. Nie dowodzą one zatem, że Gascogne straciła poważną szansę wcześniejszego znalezienia inwestora i że utrata owej szansy stanowi szkodę, która ma dla Gascogne rzeczywisty i pewny charakter.

94

Z uwagi na powyższe żądanie naprawienia podnoszonej utraty możliwości wcześniejszego znalezienia inwestora należy oddalić.

W przedmiocie podnoszonych strat poniesionych w wyniku zapłaty odsetek od kwoty grzywny oraz z tytułu kosztów gwarancji bankowej

95

W pierwszej kolejności skarżące podnoszą, że w momencie wniesienia skarg w sprawach T‑72/06 i T‑79/06 podjęły decyzję, aby nie płacić natychmiast grzywny, która została na nie nałożona w decyzji Komisji C(2005) 4634. Skarżące wyjaśniają, że w zamian za to musiały, po pierwsze, zgodzić się na płacenie od dnia 15 marca 2006 r. odsetek w wysokości 3,56% kwoty nałożonej na nią grzywny, a po drugie, ustanowić gwarancję bankową.

96

W drugiej kolejności podnoszą one, że gdyby nie naruszenie rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia, wyroki z dnia 26 listopada 2013 r., Gascogne Sack Deutschland/Komisja (C‑40/12 P, EU:C:2013:768) i z dnia 26 listopada 2013 r., Groupe Gascogne/Komisja (C‑58/12 P, EU:C:2013:770) zostałyby wydane około dnia 30 maja 2011 r. Skarżące wnioskują stąd, że odsetki od kwoty grzywny oraz koszty gwarancji bankowej, które zapłaciły między dniem 30 maja 2011 r., czyli dniem, w którym decyzja Komisji C(2005) 4634 powinna była się uprawomocnić, a dniem 12 grudnia 2013 r., czyli dniem, w którym grzywna została rzeczywiście zapłacona, mogą być postrzegane jako nienależne i muszą zostać zwrócone.

97

W trzeciej kolejności – w pkt 135 opinii rzecznika generalnego E. Sharpston w sprawie Groupe Gascogne/Komisja (C‑58/12 P, EU:C:2013:360) wykazano, że istnieje bezpośredni związek przyczynowy między naruszeniem rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia a dodatkowymi kosztami związanymi z zapłatą odsetek od nałożonej grzywny oraz pokryciem kosztów gwarancji bankowej.

98

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej nie zgadza się z tymi twierdzeniami.

99

Po pierwsze, twierdzi on, że odsetki, które skarżące musiały zapłacić za okres od 30 maja 2011 r. do 12 grudnia 2013 r. nie mogą zostać uznane za szkody.

100

Po drugie, uważa on, że nie istnieje wystarczająco bezpośredni związek przyczynowy pomiędzy z jednej strony szkodami majątkowymi związanymi z kosztami gwarancji bankowej i z odsetkami od kwoty grzywny, a z drugiej strony naruszeniem rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia. W rzeczywistości bowiem owe szkody majątkowe wynikają przede wszystkim z wyboru samych skarżących. Następnie podnosi on, że spełnienie wymogu istnienia związku przyczynowego nie może zostać ustalone na podstawie samego li tylko stwierdzenia, że w braku naruszenia rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia skarżące nie byłyby zobowiązane do zapłaty kosztów gwarancji bankowej oraz odsetek od kwoty grzywny za okres odpowiadający temu naruszeniu. Wreszcie okoliczność, że skarżące nie posiadały funduszy wystarczających do zapłacenia grzywny w chwili wydania decyzji Komisji C(2005) 4634, sprawia w jego opinii, że związek przyczynowy pomiędzy podnoszonymi szkodami majątkowymi a zarzucanym mu naruszeniem rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia przestaje być wystarczająco bezpośredni. Ponadto skarżące nie złożyły wniosku o zastosowanie środków tymczasowych zmierzających do zawieszenia wykonania decyzji Komisji C(2005) 4634.

– Uwagi wstępne

101

Należy podkreślić, że art. 2 decyzji C(2005) 4634 przewidywał, iż grzywny nałożone w tej decyzji powinny zostać zapłacone w ciągu trzech miesięcy od dnia doręczenia owej decyzji. Zgodnie z art. 86 rozporządzenia (WE, Euratom) nr 2342/2002 z dnia 23 grudnia 2002 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 w sprawie rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich (Dz.U. 2002, L 357, s. 1) art. 2 tej decyzji wyjaśniał, że po upływie owego terminu trzech miesięcy automatycznie naliczane będą odsetki w wysokości odpowiadającej stopie stosowanej przez Europejski Bank Centralny do jego podstawowych operacji refinansowania, obowiązującej w pierwszym dniu miesiąca, w którym niniejsza decyzja została wydana, powiększonej o 3,5 punktu procentowego, czyli stopie 5,56%.

102

Zgodnie z art. 299 akapit pierwszy TFUE decyzja C(2005) 4634 stanowiła tytuł wykonawczy, ponieważ nakładała na skarżących, zgodnie z jej art. 2, zobowiązanie pieniężne. Ponadto wniesienie skargi o stwierdzenie nieważności tej decyzji na podstawie art. 263 TFUE nie spowodowało zakwestionowania statusu tej decyzji jako tytułu wykonawczego, ponieważ zgodnie z art. 278 TFUE skargi wniesione do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej nie mają skutku zawieszającego.

103

W dniu 15 grudnia 2005 r. Komisja doręczyła decyzję C(2005) 4634 skarżącym. Przy tej okazji Komisja poinformowała je, że jeśli skarżące rozpoczną postępowanie przed Sądem lub przed Trybunałem, przez czas trwania postępowania nie zostanie zastosowany żaden środek egzekucyjny, pod warunkiem że przed datą upływu terminu zapłaty zostaną spełnione dwa warunki. Zgodnie z art. 86 ust. 5 rozporządzenia nr 2342/2002 te dwa warunki są następujące: po pierwsze, od wierzytelności Komisji naliczane są odsetki od daty upływu terminu zapłaty w wysokości 3,56%, po drugie, przed upływem tego terminu powinna zostać ustanowiona gwarancja bankowa akceptowalna dla Komisji, obejmująca zarówno kwotę główną długu, jak i odsetki lub zwiększenia kwoty długu.

104

W skardze, którą skarżące złożyły w niniejszej sprawie, wyjaśniają one, że postanowiły nie płacić od razu nałożonej grzywny, lecz ustanowić gwarancję bankową, która to możliwość została im stworzona przez Komisję, pod warunkiem zapłaty odsetek w wysokości 3,56%.

105

To właśnie w świetle tych rozważań należy zbadać podnoszone szkody majątkowe i wskazywany związek przyczynowy między tymi szkodami a naruszeniem rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia w sprawach T‑72/06 i T‑79/06.

– W przedmiocie zapłaty odsetek od kwoty grzywny

106

W pierwszej kolejności należy stwierdzić, że zgodnie z art. 299 akapit pierwszy w powiązaniu z art. 278 TFUE, o których mowa w pkt 102 powyżej, kwota grzywny nałożonej w decyzji Komisji C(2005) 4634 była należna Komisji mimo wniesienia skargi o stwierdzenie nieważności tej decyzji. W konsekwencji odsetki od kwoty grzywny, których stopa wynosiła 3,56%, powinny zostać zakwalifikowane jako odsetki za opóźnienie.

107

W drugiej kolejności należy zauważyć, że w toku postępowania w sprawach T‑72/06 i T‑79/06 skarżące nie uiściły ani kwoty grzywny, ani odsetek za opóźnienie. Zatem w toku postępowania w tych sprawach skarżące miały możliwość korzystania z kwoty, która odpowiadała kwocie grzywny powiększonej o odsetki za opóźnienie.

108

Tymczasem skarżące nie przedstawiły żadnych dowodów pozwalających wykazać, że w okresie, który odpowiada naruszeniu rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia w sprawach T‑72/06 i T‑79/06, kwota odsetek za opóźnienie, zapłaconych następnie na rzecz Komisji, była wyższa od korzyści, jaką mogły one odnieść z możliwości korzystania z kwoty równej kwocie grzywny powiększonej o odsetki za opóźnienie. Innymi słowy, skarżące nie wykazały, że odsetki od kwoty grzywny, które były naliczane w okresie, który odpowiada naruszeniu rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia, były wyższe niż korzyść, jaką mogły one odnieść z braku zapłaty grzywny powiększonej o odsetki, które zostały naliczone na dzień, w którym nastąpiło naruszenie rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia, wraz z odsetkami, które zostały naliczone w okresie kontynuowania naruszenia.

109

Wynika z tego, że skarżące nie wykazały, że w okresie, który odpowiada naruszeniu rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia w sprawach T‑72/06 i T‑79/06, poniosły one rzeczywistą i pewną stratę w wyniku zapłaty odsetek za opóźnienie od kwoty grzywny nałożonej w decyzji Komisji C(2005) 4634.

110

W związku z tym żądanie naprawienia podnoszonej szkody w postaci strat poniesionych po upływie rozsądnego terminu w wyniku zapłaty odsetek od nałożonej grzywny należy oddalić, bez potrzeby badania, po pierwsze, czy skarżąca faktycznie zapłaciła odsetki za opóźnienie, a po drugie, istnienia podnoszonego związku przyczynowego.

– W przedmiocie pokrycia kosztów gwarancji bankowej

111

W pierwszej kolejności, jeśli chodzi o szkodę, z akt sprawy wynika, że to właśnie bank Groupe Gascogne, obecnie Gascogne, wystawił gwarancję zapłaty łącznej kwoty grzywny powiększonej o odsetki za opóźnienie. Ponadto informacje zawarte w aktach sprawy świadczą o tym, że Gascogne pokryła w postaci prowizji kwartalnych koszty gwarancji bankowej w toku postępowania przed Sądem w sprawach T‑72/06 i T‑79/06.

112

Wynika stąd, że Gascogne Sack Deutschland nie wykazuje rzeczywistego i pewnego charakteru poniesionej przez nią szkody, polegającej na stratach poniesionych w wyniku zapłaty kosztów gwarancji bankowej po upływie rozsądnego terminu.

113

Żądanie naprawienia podnoszonej szkody w postaci strat poniesionych przez Gascogne Sack Deutschland z uwagi na zapłacenie po upływie rozsądnego terminu kosztów gwarancji bankowej należy zatem oddalić.

114

Natomiast w świetle dowodów zawartych w aktach sprawy należy stwierdzić, że Gascogne wykazała, iż poniosła rzeczywistą i pewną szkodę polegającą na stracie poniesionej w wyniku zapłaty kosztów gwarancji bankowej w okresie, który odpowiada naruszeniu rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia w sprawach T‑72/06 i T‑79/06.

115

W drugiej kolejności, jeśli chodzi o związek przyczynowy, z jednej strony należy zauważyć, że gdyby postępowanie w sprawach T‑72/06 i T‑79/06 nie przekroczyło rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia, Gascogne nie musiałaby uiścić kosztów gwarancji bankowej w okresie, który odpowiada temu przekroczeniu.

116

Tak więc istnieje związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy naruszeniem rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia w sprawach T‑72/06 i T‑79/06 i wystąpieniem szkody, którą poniosła Gascogne, a która polega na stracie poniesionej w wyniku zapłaty przez nią kosztów gwarancji bankowej w okresie odpowiadającym przekroczeniu rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia.

117

Z drugiej strony należy podkreślić, że rzeczywiście zarzucane instytucji zachowanie musi stanowić decydującą przyczynę powstania szkody (postanowienie z dnia 31 marca 2011 r., Mauerhofer/Komisja, C‑433/10 P, niepublikowane, EU:C:2011:204, pkt 127; wyrok z dnia 10 maja 2006 r., Galileo International Technology i in./Komisja, T‑279/03, EU:T:2006:121, pkt 130; zob. również podobnie wyrok z dnia 18 marca 2010 r., Trubowest Handel i Makarov/Rada i Komisja, C‑419/08 P, EU:C:2010:147, pkt 61). Innymi słowy, nawet w przypadku ewentualnego przyczynienia się instytucji do powstania szkody, w odniesieniu do której dochodzi się odszkodowania, to przyczynienie się nie może być zbyt oddalone ze względu na odpowiedzialność ciążącą na innych osobach, w odpowiednim przypadku na skarżącej (wyrok z dnia 18 marca 2010 r., Trubowest Handel i Makarov/Rada i Komisja, C‑419/08 P, EU:C:2010:147, pkt 59; postanowienie z dnia 31 marca 2011 r., Mauerhofer/Komisja, C‑433/10 P, niepublikowane, EU:C:2011:204, pkt 132).

118

Ponadto orzeczono już, że podnoszona szkoda w postaci kosztów gwarancji bankowej poniesionych przez spółkę ukaraną na mocy decyzji Komisji, której nieważność została następnie stwierdzona przez Sąd, nie wynika bezpośrednio z niezgodności z prawem zaskarżonej decyzji ze względu na to, że szkoda wynikła z decyzji tej spółki o ustanowieniu gwarancji bankowej po to, aby nie wykonywać obowiązku zapłaty grzywny w terminie przewidzianym w spornej decyzji [zob. podobnie wyrok z dnia 21 kwietnia 2005 r., Holcim (Deutschland)/Komisja,T‑28/03, EU:T:2005:139, pkt 123; postanowienie z dnia 12 grudnia 2007 r., Atlantic Container Line i in./Komisja, T‑113/04, niepublikowane, EU:T:2007:377, pkt 38].

119

Jednakże w rozpatrywanym przypadku należy zauważyć, po pierwsze, że w chwili, gdy skarżące wniosły skargi w sprawach T‑72/06 i T‑79/06, w dniu 23 lutego 2006 r., oraz w momencie, gdy Gascogne ustanowiła gwarancję bankową w marcu 2006 r., naruszenie rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia było niemożliwe do przewidzenia. Ponadto Gascogne mogła zasadnie oczekiwać, że rzeczone skargi zostaną rozpatrzone w rozsądnym terminie.

120

Po drugie, przekroczenie rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia w sprawach T‑72/06 i T‑79/06 miało miejsce po podjęciu przez Gascogne pierwotnej decyzji o ustanowieniu gwarancji bankowej.

121

Zatem okoliczności niniejszej sprawy różnią się w sposób istotny od tych, które zostały ustalone w wyroku z dnia 21 kwietnia 2005 r., Holcim (Deutschland)/Komisja (T‑28/03, EU:T:2005:139) oraz w postanowieniu z dnia 12 grudnia 2007 r., Atlantic Container Line i in./Komisja (T‑113/04, niepublikowane, EU:T:2007:377) przywołanych w pkt 118 powyżej. Związek między przekroczeniem rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia w sprawach T‑72/06 i T‑79/06 a poniesieniem kosztów gwarancji bankowej w okresie, który odpowiada temu przekroczeniu, nie może zatem, wbrew temu, co podnosi Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, zostać przerwany przez pierwotną decyzję Gascogne o niedokonywaniu natychmiastowej zapłaty grzywny nałożonej przez decyzję C(2005) 4634 oraz o ustanowieniu gwarancji bankowej.

122

Wynika stąd, że istniał wystarczająco bezpośredni związek przyczynowy między naruszeniem rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia w sprawach T‑72/06 i T‑79/06 a stratą poniesioną przez Gascogne w wyniku zapłaty kosztów gwarancji bankowej w okresie, który odpowiada przekroczeniu tego terminu.

123

W trzeciej kolejności skarżące twierdzą, że poniosły szkodę w okresie między dniem 30 maja 2011 r., czyli dniem, w którym decyzja Komisji C(2005) 4634 powinna była się uprawomocnić, a dniem 12 grudnia 2013 r., czyli dniem, w którym grzywna została rzeczywiście zapłacona.

124

W tym względzie należy w pierwszej kolejności stwierdzić, że skarżące powołały się w skardze na naruszenie rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia wyłącznie w sprawach T‑72/06 i T‑79/06. Nie powołują się one więc na naruszenie rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia z uwagi na łączny okres trwania postępowania, po pierwsze, w sprawie T‑72/06 ze sprawą, w której wydano wyrok w dniu 26 listopada 2013 r., Groupe Gascogne/Komisja (C‑58/12 P, EU:C:2013:770), a po drugie, w sprawie T‑79/06 ze sprawą, w której wydano wyrok w dniu 26 listopada 2013 r., Gascogne Sack Deutschland/Komisja (C‑40/12 P, EU:C:2013:768).

125

Tak więc w niniejszym przypadku stwierdzono jedynie, że postępowania w sprawach T‑72/06 i T‑79/06 naruszyły rozsądny termin na wydanie orzeczenia (zob. pkt 78 powyżej).

126

Ponadto naruszenie rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia w sprawach T‑72/06 i T‑79/06 zakończyło się po ogłoszeniu wyroków z dnia 16 listopada 2011 r., Groupe Gascogne/Komisja (T‑72/06, niepublikowany, EU:T:2011:671), i z dnia 16 listopada 2011 r., Sachsa Verpackung/Komisja (T‑79/06, niepublikowany, EU:T:2011:674).

127

Zatem począwszy od dnia 16 listopada 2011 r. skarżące były w stanie ocenić, po pierwsze, istnienie naruszenia rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia w sprawach T‑72/06 i T‑79/06, a po drugie, szkodę, jaką Gascogne ponosiła, polegającą na stracie poniesionej w wyniku zapłaty kosztów gwarancji bankowej w okresie odpowiadającym przekroczeniu tego terminu.

128

Ponadto w odwołaniach, które zostały wniesione przez skarżące w dniu 27 stycznia 2012 r. od wyroków z dnia 16 listopada 2011 r., Groupe Gascogne/Komisja (T‑72/06, niepublikowany, EU:T:2011:671) i z dnia 16 listopada 2011 r., Sachsa Verpackung/Komisja (T‑79/06, niepublikowany, EU:T:2011:674), skarżące podniosły, że nadmierna długość postępowania w sprawach T‑72/06 i T‑79/06 wiąże się dla nich z poważnymi konsekwencjami finansowymi, i na tej podstawie zażądały one obniżki grzywny, za którą były odpowiedzialne solidarnie.

129

Wreszcie zaskarżona decyzja Komisji C(2005) 4634, która nałożyła grzywnę na skarżące, stała się prawomocna dopiero w dniu 26 listopada 2013 r. i w tym dniu stworzona przez Komisję możliwość ustanowienia gwarancji bankowej dobiegła końca ze względu na decyzję skarżących o wniesieniu odwołania od wyroków z dnia 16 listopada 2011 r., Groupe Gascogne/Komisja (T‑72/06, niepublikowany, EU:T:2011:671) i z dnia 16 listopada 2011 r., Sachsa Verpackung/Komisja (T‑79/06, niepublikowany, EU:T:2011:674).

130

Wynika stąd, że zapłata kosztów gwarancji bankowej po ogłoszeniu wyroków z dnia 16 listopada 2011 r., Groupe Gascogne/Komisja (T‑72/06, niepublikowany, EU:T:2011:671) i z dnia 16 listopada 2011 r., Sachsa Verpackung/Komisja (T‑79/06, niepublikowany, EU:T:2011:674), które położyły kres naruszeniu rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia w sprawach T‑72/06 i T‑79/06, nie znajduje się w wystarczająco bezpośrednim związku przyczynowym z naruszeniem, ponieważ uiszczenie takich kosztów wynika z indywidualnej i samodzielnej decyzji skarżących, podjętej po wystąpieniu owego naruszenia, o tym, aby nie płacić grzywny, nie wystąpić o zawieszenie wykonania decyzji Komisji C(2005) 4634 i by wnieść odwołanie od powyższych wyroków.

131

Z całości powyższych rozważań wynika, że istnieje wystarczająco bezpośredni związek przyczynowy między z jednej strony naruszeniem rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia w sprawach T‑72/06 i T‑79/06, a z drugiej strony szkodą, jaką Gascogne poniosła przed ogłoszeniem wyroków z dnia 16 listopada 2011 r., Groupe Gascogne/Komisja (T‑72/06, niepublikowany, EU:T:2011:671) i z dnia 16 listopada 2011 r., Sachsa Verpackung/Komisja (T‑79/06, niepublikowany, EU:T:2011:674), polegającą na stracie poniesionej w wyniku zapłaty kosztów gwarancji bankowej w okresie odpowiadającym przekroczeniu rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia.

W przedmiocie oceny wymiaru poniesionej szkody majątkowej

132

W pierwszej kolejności należy przypomnieć, że czas trwania postępowania w sprawach T‑72/06 i T‑79/06 przekroczył o 20 miesięcy rozsądny termin na wydanie orzeczenia w każdej z tych spraw (zob. pkt 78 powyżej).

133

W drugiej kolejności – skarżące twierdzą, że poniosły szkodę w okresie między dniem 30 maja 2011 r., czyli dniem, w którym decyzja Komisji C(2005) 4634 powinna była się uprawomocnić, a dniem 12 grudnia 2013 r., czyli dniem, w którym grzywna została rzeczywiście zapłacona.

134

W tym względzie, po pierwsze, skarżące wskazują w skardze, że całość kosztów związanych z gwarancją bankową, które zapłaciły „po dniu 30 maja 2011 r.”, należy uważać za poniesione straty. Na poparcie swego żądania odszkodowawczego przedstawiają rozliczenie zlecenia wydane przez bank w drugim kwartale 2011 r.

135

A zatem w świetle uzasadnienia skargi żądanie odszkodowawcze podniesione przez skarżące w ramach drugiej grupy żądań, dotyczące kwoty 184571 EUR, odpowiada zapłacie kosztów gwarancji bankowej poniesionych od dnia 30 maja 2011 r.

136

Tymczasem z przepisów regulujących procedurę przed sądami Unii, w szczególności z art. 21 statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz z art. 44 § 1 regulaminu postępowania z dnia 2 maja 1991 r. wynika, że co do zasady strony określają spór i ustalają jego zakres oraz że sąd Unii nie może orzekać ultra petita (wyroki: z dnia 10 grudnia 2013 r., Komisja/Irlandia i in., C‑272/12 P, EU:C:2013:812, pkt 27; z dnia 3 lipca 2014 r., Electrabel/Komisja, C‑84/13 P, niepublikowany, EU:C:2014:2040, pkt 49).

137

Tak więc Sąd nie może wykroczyć poza żądanie skarżących i z urzędu zdecydować o naprawieniu szkody poniesionej przed dniem 30 maja 2011 r., czyli szkody poniesionej w okresie chronologicznie różnym od tego, w trakcie którego, jak twierdzą skarżące, poniosły one szkodę.

138

Po drugie, koszty gwarancji bankowej zapłacone przez Gascogne po dniu 16 listopada 2011 r. nie wykazują wystarczająco bezpośredniego związku przyczynowego z naruszeniem rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia w sprawach T‑72/06 i T‑79/06 (zob. pkt 130 powyżej).

139

Tak więc w rozpatrywanym przypadku szkody, które mogą zostać naprawione, odpowiadają kosztom gwarancji bankowej zapłaconym przez Gascogne od dnia 30 maja 2011 r. do dnia 16 listopada 2011 r.

140

W trzeciej kolejności – z dokumentów przedstawionych przez skarżące wynika, że koszty gwarancji bankowej były płacone przez spółkę Gascogne kwartalnie, a prowizja kwartalna była płacona w całości, gdy gwarancja bankowa była przedłużana na kolejny kwartał. Dokumenty te wskazują również na to, że w kwartałach drugim, trzecim i czwartym 2011 r. koszty gwarancji bankowej pokryte przez Gascogne wynosiły, odpowiednio, 19945,21 mln EUR, 20120,38 EUR oraz 20295,55 EUR.

141

Koszty udzielenia gwarancji bankowej poniesione przez spółkę Gascogne wyniosły zatem 6648,40 EUR w czerwcu 2011 r., 20120,38 EUR w trzecim kwartale 2011 r. i 20295,55 EUR w czwartym kwartale 2011 r.

142

Wynika stąd, że koszty gwarancji bankowej zapłacone przez Gascogne w okresie od dnia 30 maja 2011 r. do dnia 16 listopada 2011 r. wyniosły 47064,33 EUR.

143

Mając na względzie powyższe rozważania, należy przyznać Gascogne odszkodowanie w wysokości 47064,33 EUR tytułem naprawienia szkody majątkowej spowodowanej przez naruszenie rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia w sprawach T‑72/06 i T‑79/06, polegającej na poniesieniu dodatkowych kosztów gwarancji bankowej.

b) W przedmiocie podnoszonych szkód niemajątkowych i wskazywanego związku przyczynowego

144

Skarżące podnoszą, że naruszenie rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia było źródłem szeregu szkód niemajątkowych, a mianowicie uszczerbku na reputacji firmy, niepewności w planowaniu podejmowanych przez nią decyzji, zakłóceń w zarządzaniu przedsiębiorstwem i wreszcie niepewności i niedogodności odczuwanych przez członków organów zarządzających i pracowników tej spółki. Ponadto istnieje bezpośredni związek przyczynowy między naruszeniem rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia i powoływanymi szkodami niemajątkowymi. Skarżące uważają, że wysokość tych szkód niemajątkowych wynosi co najmniej 500000 EUR.

145

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej podnosi w odpowiedzi na twierdzenia skarżących w pierwszej kolejności, że skarżące nie precyzują elementów konstytutywnych podnoszonych przez nie szkód niemajątkowych ani nie wykazują, iż poniosły szkody rzeczywiste i pewne; w drugiej kolejności, tytułem ewentualnym – skarżące nie dowodzą istnienia bezpośredniego związku przyczynowego pomiędzy naruszeniem rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia i szkodami niemajątkowymi, które skarżące podnoszą; w trzeciej kolejności, tytułem argumentu ewentualnego dalszego stopnia – szkoda niemajątkowa może być wyceniona najwyżej na 5000 EUR.

146

Należy zatem zbadać, po pierwsze, szkody niemajątkowe, które mieli ponieść członkowie organów zarządzających i pracownicy skarżących, a po drugie, szkody niemajątkowe, które miały zostać poniesione przez same skarżące.

W przedmiocie szkody niemajątkowej podnoszonej jako poniesiona przez członków organów zarządzających i pracowników skarżących

147

Należy zaznaczyć, że żądania skargi odnoszą się jedynie do interesów własnych skarżących, a nie do interesów osobistych ich kierownictwa i pracowników. Poza tym skarżące nie powołują się na przeniesienie praw ani na wyraźne umocowanie upoważniające je do przedstawienia żądania o naprawienie szkód poniesionych przez ich kierownictwo lub ich pracowników.

148

Tak więc żądanie naprawienia szkód niemajątkowych podnoszonych jako poniesione przez kierownictwo i pracowników skarżących należy odrzucić jako niedopuszczalne ze względu na to, że z akt sprawy nie wynika, aby skarżące zostały upoważnione przez kierownictwo i pracowników do wniesienia skargi o odszkodowanie w ich imieniu (zob. podobnie postanowienie z dnia 12 maja 2010 r., CPEM/Komisja, C‑350/09 P, niepublikowane, EU:C:2010:267, pkt 61; wyrok z dnia 30 czerwca 2009 r., CPEM/Komisja, T‑444/07, EU:T:2009:227, pkt 39, 40).

149

W każdym wypadku istnienie szkody poniesionej przez kierownictwo lub pracowników skarżących nie zostało wykazane. W rzeczywistości bowiem, po pierwsze, skarżące opierają się na samych tylko twierdzeniach, lecz nie przedstawiają żadnego konkretnego dowodu, za pomocą którego można by było wykazać istnienie niepewności i niedogodności odczuwanych przez ich kierownictwo i pracowników ze względu na naruszenie rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia w sprawach T‑72/06 i T‑79/06. Po drugie, skarżące nie wykazały, że ich kierownictwo i pracownicy ponieśli szkodę indywidualną, bezpośrednią i odrębną od tej, którą poniosły indywidualnie skarżące.

150

W konsekwencji żądanie naprawienia szkody niemajątkowej poniesionej przez członków organów zarządzających i pracowników skarżących należy odrzucić jako niedopuszczalne, a w każdym wypadku oddalić jako bezzasadne.

W przedmiocie szkody niemajątkowej podnoszonej jako poniesiona przez skarżące

151

Z orzecznictwa Trybunału wynika, że w zakresie, w jakim skarżący nie przedstawia żadnego dowodu pozwalającego wykazać istnienie i ustalić rozmiar krzywdy lub szkody niemajątkowej, powinien on co najmniej wykazać, iż zarzucane instytucji zachowanie mogło, ze względu na swoją wagę, wyrządzić mu taką szkodę (zob. podobnie wyroki: z dnia 16 lipca 2009 r., SELEX Sistemi Integrati/Komisja, C‑481/07 P, niepublikowany, EU:C:2009:461, pkt 38; z dnia 28 stycznia 1999 r., BAI/Komisja, T‑230/95, EU:T:1999:11, pkt 39; z dnia 16 października 2014 r., Evropaïki Dynamiki/Komisja, T‑297/12, niepublikowany, EU:T:2014:888, pkt 31, 46, 63).

152

W tym względzie w pierwszej kolejności należy podkreślić, że w skardze skarżące ograniczyły się do przywołania uszczerbku na reputacji, nie przedstawiając żadnych dalszych wyjaśnień w tym względzie.

153

W tych okolicznościach skarżące nie dowodzą, że naruszenie rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia w sprawach T‑72/06 i T‑79/06 mogło powodować uszczerbek na ich reputacji.

154

W każdym razie w niniejszym przypadku ustalenie naruszenia zasady rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia dokonane w pkt 78 powyżej byłoby, zważywszy na przedmiot i wagę tego naruszenia, wystarczające dla naprawienia podnoszonego przez skarżące uszczerbku na reputacji.

155

W drugiej kolejności – okoliczność, że skarżące pozostawały w stanie niepewności, w szczególności co do uwzględnienia ich skargi o stwierdzenie nieważności decyzji Komisji C(2005) 4634, jest nierozerwalnie związana z każdym postępowaniem sądowym. Ponadto skarżące musiały być świadome tego, że sprawy T‑72/06 i T‑79/06 charakteryzowały się pewnym stopniem złożoności i że złożoność ta była związana z jednej strony z liczbą równoległych skarg wniesionych kolejno do Sądu w różnych językach postępowania przeciwko decyzji Komisji C(2005) 4634 oraz z drugiej strony z koniecznością dokonania przez Sąd szeroko zakrojonej dogłębnej analizy obszernych akt, a w szczególności konieczności ustalenia okoliczności faktycznych i zbadania sporu co do istoty.

156

Jednakże czas postępowania w sprawach T‑72/06 i T‑79/06, czyli 5 lat i 9 miesięcy, przekroczył przewidywany czas trwania, którego skarżące mogły się spodziewać w momencie złożenia skargi. Ponadto postępowanie w sprawach T‑72/06 i T‑79/06 wskazuje na to, że między zakończeniem pisemnego etapu postępowania i otwarciem ustnego etapu postępowania upłynął okresu 3 lat i 10 miesięcy. Terminy te nie są w żaden sposób uzasadnione przez przyjęcie środków organizacji postępowania, środków dowodowych czy też wystąpienie kwestii incydentalnych.

157

W tych okolicznościach naruszenie rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia w sprawach T‑72/06 i T‑79/06 mogło wprawić skarżące w stan niepewności, która wykraczała poza zwykłą niepewność wywołaną postępowaniem sądowym. Ów przedłużający się stan niepewności na pewno wywierał wpływ na planowanie podejmowanych decyzji oraz na zarządzanie tymi spółkami i w związku z tym powodował powstanie szkody niemajątkowej.

158

W trzeciej kolejności – w okolicznościach niniejszej sprawy szkoda niemajątkowa poniesiona przez skarżące w wyniku przedłużającego się stanu niepewności, w którym skarżące pozostawały, nie jest w całości naprawiona poprzez stwierdzenie naruszenia rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia.

159

W tym względzie skarżące podnoszą, że poniesioną przez nie szkodę niemajątkową można w świetle okoliczności sprawy wycenić na „co najmniej”500000 EUR.

160

Jednakże, po pierwsze, skarżące nie przedstawiły wystarczających dowodów uzasadniających kwotę „co najmniej”500000 EUR, żądaną tytułem naprawienia tychże szkód niemajątkowych. Należy również zaznaczyć, iż kwota żądana przez skarżące ma na celu naprawienie szeregu szkód niemajątkowych, a w szczególności uszczerbku na reputacji, który nie został wykazany, a który jest w każdym wypadku wystarczająco „naprawiony” poprzez stwierdzenie naruszenia rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia (zob. pkt 152–154 powyżej).

161

Po drugie, Trybunał orzekł, że z uwagi na konieczność zapewnienia poszanowania przewidzianych w prawie Unii reguł konkurencji sąd Unii nie może pozwolić stronie skarżącej – na tej tylko podstawie, że naruszono rozsądny termin na wydanie orzeczenia – na zakwestionowanie zasadności lub kwoty grzywny, jeżeli wszystkie jej zarzuty odnoszące się do ustaleń poczynionych przez Sąd w przedmiocie kwoty tej grzywny i ukaranego za jej pomocą zachowania zostały oddalone (wyrok z dnia 26 listopada 2013 r., Groupe Gascogne/Komisja, C‑58/12 P, EU:C:2013:770, pkt 78; zob. także podobnie wyroki: z dnia 16 lipca 2009 r., Der Grüne Punkt – Duales System Deutschland/Komisja, C‑385/07 P, EU:C:2009:456, pkt 194; z dnia 8 maja 2014 r., Bolloré/Komisja, C‑414/12 P, niepublikowany, EU:C:2014:301, pkt 105).

162

Z powyższego wynika, że niedochowanie rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia w ramach rozpoznawania skargi sądowej na decyzję Komisji nakładającą grzywnę na przedsiębiorstwo w związku z naruszeniem przewidzianych w prawie Unii reguł konkurencji nie może prowadzić do całkowitego albo częściowego uchylenia grzywny nałożonej w tej decyzji (wyroki: z dnia 26 listopada 2013 r., Groupe Gascogne, C‑58/12 P, EU:C:2013:770, pkt 78; z dnia 26 listopada 2013 r., Kendrion/Komisja, C‑50/12 P, EU:C:2013:771, pkt 88; zob. również podobnie wyrok z dnia 8 maja 2014 r., Bolloré/Komisja, C‑414/12 P, niepublikowany, EU:C:2014:301, pkt 107).

163

Tymczasem, biorąc pod uwagę jego wysokość, przyznanie odszkodowania żądanego przez skarżące tytułem naprawienia poniesionej szkody niemajątkowej, prowadziłoby w rzeczywistości do zakwestionowania kwoty grzywny nałożonej na skarżące w decyzji Komisji C(2005) 4634, mimo że nie zostało wykazane, iż przekroczenie rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia w sprawach T‑72/06 i T‑79/06 wywarło wpływ na kwotę owej grzywny.

164

W związku z powyższym kwoty żądanej przez skarżące nie można uznać za kryterium właściwe dla ustalenia wysokości odszkodowania, o które mogą one się ubiegać.

165

Dlatego, mając na uwadze rozważania zawarte w pkt 155–164 powyżej, a w szczególności wagę niedochowania rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia, zachowanie skarżących, konieczność zapewnienia poszanowania przewidzianych w prawie Unii reguł konkurencji i zakres skuteczności niniejszej skargi, należy postanowić, ex aequo et bono, że odszkodowanie w wysokości 5000 EUR przyznane każdej ze skarżących stanowi odpowiednie odszkodowanie za szkodę, którą poniosły z powodu przedłużającego się stanu niepewności, w którym znalazły się w toku postępowania przed Sądem w sprawach, odpowiednio, T‑72/06 i T‑79/06.

c) W przedmiocie odsetek

166

Skarżące wnoszą do Sądu, aby do kwoty odszkodowania, które może im zostać przyznane, zostały doliczone odsetki wyrównawcze i odsetki za zwłokę według stawki stosowanej przez Europejski Bank Centralny do jego podstawowych operacji refinansowania, powiększonej o dwa punkty procentowe, od daty wniesienia skargi.

167

W tym względzie należy dokonać rozróżnienia między odsetkami wyrównawczymi i odsetkami za zwłokę (wyrok z dnia 27 stycznia 2000 r., Mulder i in./Rada i Komisja, C‑104/89 i C‑37/90, EU:C:2000:38, pkt 55).

168

W pierwszej kolejności, co się tyczy odsetek wyrównawczych, należy przypomnieć, że ponieważ należy uwzględnić deprecjację pieniądza, nie można zlekceważyć niekorzystnych następstw upływu czasu pomiędzy momentem zaistnienia zdarzenia wywołującego szkodę a oceną odszkodowania (zob. podobnie wyroki: z dnia 3 lutego 1994 r., Grifoni/Komisja, C‑308/87, EU:C:1994:38, pkt 40; z dnia 13 lipca 2005 r., Camar/Rada i Komisja, T‑260/97, EU:T:2005:283, pkt 138). Odsetki wyrównawcze mają na celu rekompensatę czasu, który upłynął do czasu sądowej oceny wysokości szkody, niezależnie od opóźnienia, które można przypisać dłużnikowi (wyrok z dnia 12 lutego 2015 r.Komisja/IPK International, C‑336/13 P, EU:C:2015:83, pkt 37).

169

Jeśli chodzi o datę, od kiedy należy zaprzestać obliczania rewaloryzacji pieniądza, to należy ją wyznaczyć co do zasady na dzień wydania wyroku stwierdzającego obowiązek naprawienia szkody poniesionej przez stronę skarżącą (zob. podobnie wyroki: z dnia 19 maja 1992 r., Mulder i in./Rada i Komisja, C‑104/89 i C‑37/90, EU:C:1992:217, pkt 35; z dnia 13 lipca 2005 r., Camar/Rada i Komisja, T‑260/97, EU:T:2005:283, pkt 142, 143; z dnia 26 listopada 2008 r., Agraz i in./Komisja, T‑285/03, niepublikowany, EU:T:2008:526, pkt 54, 55).

170

W niniejszym przypadku, po pierwsze, odszkodowanie przyznane każdej ze skarżących tytułem naprawienia szkody niemajątkowej, którą każda z nich poniosła, obejmuje okres przed dniem ogłoszenia niniejszego wyroku, a zatem nie ma potrzeby przyznawać odsetek wyrównawczych za okres poprzedzający ten dzień.

171

Po drugie, jeśli chodzi o odszkodowanie należne Gascogne tytułem naprawienia poniesionej przez nią szkody majątkowej, zgodnie z orzecznictwem przytoczonym w pkt 168 powyżej skarżące mają prawo wymagać, aby do tego odszkodowania doliczyć odsetki wyrównawcze od dnia 30 maja 2011 r.

172

Natomiast w drugim żądaniu skarżące domagają się, jak potwierdziły to na rozprawie, doliczenia do kwoty odszkodowania, o które mogą się ubiegać, odsetek wyrównawczych „od daty wniesienia skargi” w niniejszej sprawie.

173

Dlatego też odsetki wyrównawcze, które należy doliczyć od odszkodowania należnego Gascogne tytułem naprawienia szkody majątkowej, którą ta poniosła, naliczane będą od dnia 4 sierpnia 2014 r., zgodnie z żądaniem sformułowanym w skardze.

174

Ponadto powołując się na poniesione straty, skarżące nie przedstawiają żadnego dowodu pozwalającego wykazać, że koszty gwarancji bankowej zapłacone przez Gascogne w okresie od dnia 30 maja 2011 r. do dnia 16 listopada 2011 r. mogłyby przynosić odsetki, których stopa procentowa byłaby równa stosowanej przez Europejski Bank Centralny do jego podstawowych operacji refinansowania, powiększonej o dwa punkty procentowe (zob. podobnie wyroki: z dnia 27 stycznia 2000 r., Mulder i in./Rada i Komisja, C‑104/89 i C‑37/90, EU:C:2000:38, pkt 219; z dnia 26 listopada 2008 r., Agraz i in./Komisja, T‑285/03, niepublikowany, EU:T:2008:526, pkt 49).

175

Zatem Gascogne nie może ubiegać się o odsetki wyrównawcze naliczane według stopy stosowanej przez Europejski Bank Centralny do jego podstawowych operacji refinansowania, powiększonej o dwa punkty procentowe.

176

Natomiast deprecjację pieniądza w związku z upływem czasu odzwierciedla roczny poziom inflacji, określany dla danego okresu przez Eurostat (urząd statystyczny Unii Europejskiej), w państwie członkowskim, w którym Gascogne ma siedzibę (zob. podobnie wyroki: z dnia 27 stycznia 2000 r., Mulder i in./Rada i Komisja, C‑104/89 i C‑37/90, EU:C:2000:38, pkt 220, 221; z dnia 13 lipca 2005 r., Camar/Rada i Komisja, T‑260/97, EU:T:2005:283, pkt 139; z dnia 26 listopada 2008 r., Agraz i in./Komisja, T‑285/03, niepublikowany, EU:T:2008:526, pkt 50).

177

W konsekwencji stopa odsetek wyrównawczych, które należy naliczyć od odszkodowania należnego Gascogne tytułem naprawienia szkody majątkowej przez nią poniesionej, odpowiada rocznemu poziomowi inflacji określonemu przez Eurostat w państwie członkowskim, w którym spółka ta ma swoją siedzibę, za okres od dnia 4 sierpnia 2014 r. do dnia ogłoszenia niniejszego wyroku w zakresie określonym żądaniem skarżących.

178

W drugiej kolejności, jeśli chodzi o odsetki za zwłokę, z orzecznictwa wynika, że obowiązek zapłaty takich odsetek powstaje co do zasady wraz z wydaniem wyroku stwierdzającego obowiązek naprawienia szkody (zob. podobnie wyrok z dnia 26 czerwca 1990 r., Sofrimport/Komisja, C‑152/88, EU:C:1990:259, pkt 32 i przytoczone tam orzecznictwo).

179

Przy ustalaniu stopy odsetek za zwłokę należy wziąć pod uwagę art. 83 ust. 2 lit. b) i art. 111 ust. 4 lit. a) rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 1268/2012 z dnia 29 października 2012 r. w sprawie zasad stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 966/2012 w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii (Dz.U. 2012, L 362, s. 1). Na podstawie tych przepisów stopa procentowa w odniesieniu do należności niespłaconych w terminie płatności jest stopą stosowaną przez Europejski Bank Centralny do jego podstawowych operacji refinansowania, publikowaną w serii C Dziennika Urzędowego Wspólnot Europejskich, obowiązującą pierwszego dnia kalendarzowego miesiąca, w którym przypada termin płatności, powiększoną o 3,5 punktu procentowego.

180

W niniejszej sprawie odszkodowania, o których mowa w pkt 143 i 165 powyżej, wraz z odsetkami wyrównawczymi, które doliczane są do odszkodowania z tytułu naprawienia szkody majątkowej poniesionej przez Gascogne, należy powiększyć o odsetki za zwłokę naliczone od dnia ogłoszenia niniejszego wyroku aż do dnia całkowitej zapłaty.

181

Ponadto zakres, w jakim odsetki za zwłokę powinny zostać naliczone, należy ustalić w granicach żądania skarżących (zob. podobnie wyroki: z dnia 19 maja 1992 r., Mulder i in./Rada i Komisja, C‑104/89 i C‑37/90, EU:C:1992:217, pkt 35; z dnia 8 maja 2007 r., Citymo/Komisja, T‑271/04, EU:T:2007:128, pkt 184).

182

Stopą odsetek za zwłokę jest zatem stopa ustalona przez Europejski Bank Centralny do jego podstawowych operacji refinansowania, powiększona o dwa punkty procentowe, zgodnie z żądaniem skarżących.

d) Wnioski w przedmiocie wysokości odszkodowań i w przedmiocie odsetek

183

Mając na względzie całość powyższych rozważań, niniejszą skargę należy uwzględnić tylko w zakresie, w jakim zmierza ona do uzyskania naprawienia szkód poniesionych przez skarżące w wyniku naruszenia rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia w sprawach T‑72/06 i T‑79/06, bez konieczności zarządzenia wykonania ekspertyzy zgodnie z żądaniem ewentualnym skarżących.

184

Odszkodowanie należne Gascogne tytułem naprawienia szkody, jaką poniosła w związku z zapłaceniem dodatkowych kosztów gwarancji bankowych, wynosi 47064,33 EUR, która to kwotę należy powiększyć o odsetki wyrównawcze naliczone od dnia 4 sierpnia 2014 r. do dnia ogłoszenia niniejszego wyroku, według stopy rocznej inflacji ustalonej przez Eurostat w państwie członkowskim, w którym spółka ta ma swoją siedzibę.

185

Odszkodowanie należne każdej ze skarżących tytułem naprawienia poniesionej przez nie odpowiednio szkody niemajątkowej wynosi 5000 EUR.

186

Kwoty odszkodowań, o których mowa w pkt 184 i 185 powyżej, wraz z odsetkami wyrównawczymi, które doliczane są do odszkodowania tytułem naprawienia szkody majątkowej poniesionej przez Gascogne, zostaną powiększone o odsetki za zwłokę zgodnie z warunkami określonymi w pkt 180 i 182 powyżej.

187

W pozostałym zakresie skarga zostaje oddalona.

W przedmiocie kosztów

188

Zgodnie z art. 134 § 1 regulaminu postępowania kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę. W postanowieniu z dnia 2 lutego 2015 r., Gascogne Sack Deutschland i Gascogne/Unia Europejska (T‑577/14, niepublikowane, EU:T:2015:80) zarzut niedopuszczalności podniesiony przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej został oddalony, a rozstrzygnięcie o kosztach miało nastąpić w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie. Należy zatem obciążyć Unię Europejską, reprezentowaną przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, poza jej własnymi kosztami, kosztami, które zostały poniesione przez skarżące w związku z zarzutem niedopuszczalności, który doprowadził do wydania postanowienia z dnia 2 lutego 2015 r., Gascogne Sack Deutschland i Gascogne/Unia Europejska (T‑577/14, niepublikowane, EU:T:2015:80).

189

Zgodnie z art. 134 § 3 regulaminu postępowania przed Sądem w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań każda ze stron pokrywa swoje własne koszty. Jednakże jeżeli jest to uzasadnione okolicznościami sprawy, Sąd może orzec, że jedna ze stron pokryje, oprócz własnych kosztów, część kosztów poniesionych przez stronę przeciwną.

190

W niniejszej sprawie żądania skarżących zostały uwzględnione częściowo. Jednakże w znacznym stopniu przegrały one sprawę w zakresie swoich żądań o odszkodowanie. W tej sytuacji i w świetle okoliczności niniejszej sprawy należy postanowić, że każda ze stron pokryje swoje własne koszty.

191

Zgodnie z art. 138 § 1 regulaminu postępowania państwa członkowskie i instytucje, które przystąpiły do sprawy w charakterze interwenienta, pokrywają własne koszty. Postanawia się, że Komisja pokryje własne koszty.

 

Z powyższych względów

SĄD (trzecia izba w składzie powiększonym)

orzeka, co następuje:

 

1)

Unia Europejska, reprezentowana przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, jest zobowiązana do zapłaty odszkodowania w wysokości 47064,33 EUR na rzecz spółki Gascogne z tytułu szkody majątkowej poniesionej przez ową spółkę w wyniku naruszenia rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia w sprawach, w których wydano wyroki z dnia 16 listopada 2011 r., Groupe Gascogne/Komisja (T‑72/06, niepublikowany, EU:T:2011:671) i z dnia 16 listopada 2011 r., Sachsa Verpackung/Komisja (T‑79/06, niepublikowany, EU:T:2011:674). Odszkodowanie to zostanie zrewaloryzowane poprzez doliczenie odsetek wyrównawczych naliczonych od dnia 4 sierpnia 2014 r. do dnia ogłoszenia niniejszego wyroku, według stopy rocznej inflacji ustalonej przez Eurostat (urząd statystyczny Unii Europejskiej) w państwie członkowskim, w którym rzeczona spółka ma swoją siedzibę.

 

2)

Unia Europejska, reprezentowana przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, jest zobowiązana do zapłaty odszkodowania w wysokości 5000 EUR na rzecz Gascogne Sack Deutschland GmbH i odszkodowania w wysokości 5000 EUR na rzecz Gascogne tytułem naprawienia szkody niemajątkowej, którą każda z tych spółek poniosła z powodu naruszenia rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia w sprawach T‑72/06 i T‑79/06.

 

3)

Każde z odszkodowań, o których mowa w pkt 1 i 2, zostanie powiększone o odsetki za zwłokę naliczone od dnia ogłoszenia niniejszego wyroku do dnia całkowitej spłaty, zgodnie ze stopą procentową stosowaną przez Europejski Bank Centralny (EBC) do podstawowych operacji refinansujących, powiększoną o dwa punkty procentowe.

 

4)

W pozostałym zakresie skarga zostaje oddalona.

 

5)

Unia Europejska, reprezentowana przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, zostaje obciążona, poza własnymi kosztami, kosztami poniesionymi przez Gascogne Sack Deutschland i Gascogne w związku z zarzutem niedopuszczalności, który doprowadził do wydania postanowienia z dnia 2 lutego 2015 r., Gascogne Sack Deutschland i Gascogne/Unia Europejska (T‑577/14, niepublikowane, EU:T:2015:80).

 

6)

Gascogne Sack Deutschland i Gascogne z jednej strony i Unia Europejska, reprezentowana przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, z drugiej strony pokrywają własne koszty w sprawach wszczętych skargami, które doprowadziły do wydania niniejszego wyroku.

 

7)

Komisja Europejska pokrywa własne koszty.

 

Papasavvas

Labucka

Bieliūnas

Kreuschitz

Forrester

Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 10 stycznia 2017 r.

Podpisy

Spis treści

 

Okoliczności poprzedzające powstanie sporu

 

Postępowanie i żądania stron

 

Co do prawa

 

A – W przedmiocie dopuszczalności

 

1. W przedmiocie zarzutu niedopuszczalności podniesionego tytułem głównym, opartego na braku jasności i precyzyjności skargi

 

a) W przedmiocie tożsamości podmiotu, który poniósł podnoszone szkody majątkowe i niemajątkowe

 

b) W przedmiocie przyczyny, istoty i zakresu podnoszonych szkód niemajątkowych

 

2. W przedmiocie zarzutu niedopuszczalności podniesionego tytułem ewentualnym, opartego na przedawnieniu roszczenia o naprawienie podnoszonych szkód niemajątkowych

 

B – Co do istoty

 

1. W przedmiocie podnoszonego naruszenia rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia w sprawach T‑72/06 i T‑79/06

 

2. W przedmiocie podnoszonych szkód i wskazywanego związku przyczynowego

 

a) W przedmiocie podnoszonych szkód majątkowych i wskazywanego związku przyczynowego

 

W przedmiocie podnoszonej utraty możliwości wcześniejszego znalezienia inwestora

 

W przedmiocie podnoszonych strat poniesionych w wyniku zapłaty odsetek od kwoty grzywny oraz z tytułu kosztów gwarancji bankowej

 

– Uwagi wstępne

 

– W przedmiocie zapłaty odsetek od kwoty grzywny

 

– W przedmiocie pokrycia kosztów gwarancji bankowej

 

W przedmiocie oceny wymiaru poniesionej szkody majątkowej

 

b) W przedmiocie podnoszonych szkód niemajątkowych i wskazywanego związku przyczynowego

 

W przedmiocie szkody niemajątkowej podnoszonej jako poniesiona przez członków organów zarządzających i pracowników skarżących

 

W przedmiocie szkody niemajątkowej podnoszonej jako poniesiona przez skarżące

 

c) W przedmiocie odsetek

 

d) Wnioski w przedmiocie wysokości odszkodowań i w przedmiocie odsetek

 

W przedmiocie kosztów


( *1 ) Język postępowania: francuski.

Góra