2.2.2017   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 34/162

Rapporteur:

Raymond HENCKS

1.1.

Het Europees Economisch en Sociaal Comité (EESC) heeft zich altijd sterk gemaakt voor afschaffing van alle roamingtarieven. Het steunt de initiatieven van de Commissie om per 15 juni 2017„roaming tegen thuistarief” in te voeren en de tekortkomingen op de wholesaleroamingmarkt, die dit streven in de weg dreigen te staan, vóór die tijd te verhelpen.

1.2.

Gelijktijdig met het afschaffen van de roamingtarieven moeten preventieve maatregelen worden getroffen om te voorkomen dat exploitanten de daaruit voortvloeiende inkomstenderving compenseren door de binnenlandse tarieven te verhogen of andere laakbare maatregelen te nemen. Ook is het van belang erop toe te zien dat de binnenlandse tarieven, met name de bundelprijzen, transparanter worden en dat de regelgevende instanties met de consumentenorganisaties afspreken welke informatie over de samenstelling van de prijzen standaard vermeld dient te worden.

1.3.

Het EESC is van mening dat de gemiddelde maximale wholesaletarieven die de exploitant van een bezocht netwerk aan de roamingaanbieder mag berekenen, zoals deze door de Commissie voor gesprekken, sms-berichten en dataroamingdiensten worden voorgesteld, redelijk zijn en voldoende marge zouden moeten bieden voor een gezonde concurrentie tussen leveranciers van wholesaleroamingdiensten.

1.4.

Daarentegen plaatst het EESC grote kanttekeningen bij de nieuwe mogelijkheid die de voorgestelde verordening exploitanten biedt om buiten de gereguleerde prijzen (plafonds) om overeenstemming te bereiken over „innovatieve regelingen inzake wholesaleprijsstelling” die niet rechtstreeks verband houden met daadwerkelijk gebruikte volumes. Commerciële onderhandelingen die gebaseerd zijn op vaste bedragen, voorafgaande verplichtingen of capaciteit houden het risico in van kartelvorming en misbruik van machtspositie door grote exploitanten en exploitanten met een landelijk dekkend netwerk, ten koste van kleine exploitanten en mobiele virtuele netwerkexploitanten. De bestaande oligopolieën en bilaterale roamingovereenkomsten, die volgens de Commissie oorzaak zijn van de huidige tekortkomingen op de markt, zullen hier juist een sterkere positie door krijgen.

1.5.

Het EESC steunt het voorstel in de verordening dat de nationale reguleringsinstanties bij geschillen tussen exploitanten over whosaleroamingmarkten Berec dienen te raadplegen over de te ondernemen actie; dit zal een grotere samenhang opleveren van de regulerende maatregelen die door deze instanties worden getroffen. Het EESC stelt voor de bepalingen over geschillen aan te vullen en de nationale instanties te verzoeken de betrokken partijen in voorkomend geval aan te sporen om eerst de alternatieve geschillenbeslechtingsprocedure te volgen.

2.1.

Het streven van de EU om op basis van een geavanceerde infrastructuur en betaalbare tarieven voor vaste en draadloze diensten een „connectief continent” van Europa te maken, wordt o.a. belemmerd door buitensporige roamingtarieven in Europa, die aanzienlijk hoger zijn dan de tarieven die binnen een land voor dezelfde dienst in rekening worden gebracht.

2.2.

Sinds 2006 heeft de Commissie de mobieletelefonieproviders herhaaldelijk verzocht hun te hoge roamingtarieven te verlagen, maar hieraan is geen gehoor gegeven. Daarom is de EU in 2007 begonnen met de invoering van een tariefplafond (het „eurotarief”) op de wholesale- en retailmarkt, eerst voor inter-Europese gesprekken, vervolgens voor sms-berichten en tot slot voor dataroaming, in de hoop dat er een gezonde concurrentie ontstaat en klanten niet langer te veel moeten betalen.

2.3.

Er zijn dus steeds lagere maximale roamingtarieven voor gesprekken, sms-berichten en het gebruik van datadiensten, waaronder MMS, opgelegd (zie onderstaande tabel), met als uiteindelijke doel de roamingtarieven volledig af te schaffen en de tarieven voor inter-Europese communicatie gelijk te trekken met de tarieven die op nationaal niveau worden gehanteerd.

2.4.

Geen enkel mobiel netwerk heeft dekking in alle lidstaten van de EU. Om binnenlandse klanten die zich in een andere lidstaat bevinden mobiele communicatiediensten te kunnen aanbieden moeten roamingaanbieders daarom wholesaleroamingdiensten afnemen van een aanbieder die actief is in de bezochte lidstaat of met deze aanbieder roamingdiensten uitwisselen.

2.5.

Bij de invoering van maximumtarieven in de EU werden ook flankerende structurele maatregelen getroffen, o.a. voor de wholesaleroamingmarkt (1). Zo moeten exploitanten van bezochte mobiele netwerken:

2.6.

Tot slot wordt in Verordening (EU) 2015/20120 bepaald dat roamingaanbieders roamende klanten in eender welke lidstaat met ingang van 15 juni 2017 geen toeslag bovenop de binnenlandse retailprijs in rekening mogen brengen voor geïnitieerde of ontvangen gereguleerde roaminggesprekken, verzonden gereguleerde roaming-sms-berichten of gebruikte gereguleerde dataroamingdiensten, noch algemene kosten om de eindapparatuur of de dienst in het buitenland te kunnen gebruiken, mits er sprake is van een redelijk gebruik en de evaluatie van het functioneren van de markt een positieve uitkomst heeft opgeleverd.

2.7.

In specifieke en uitzonderlijke omstandigheden kan de roamingaanbieder, teneinde de houdbaarheid van zijn binnenlands tariefmodel te waarborgen en wanneer hij zijn totale werkelijke en geraamde kosten voor het leveren van gereguleerde roamingdiensten niet kan dekken, verzoeken om een toeslag te mogen aanrekenen. Die toeslag wordt uitsluitend toegepast voor zover dit nodig is om de kosten van de levering van gereguleerde retailroamingdiensten te dekken, met inachtneming van de toepasselijke maximale wholesaletarieven.

2.8.

Uit het verslag betreffende de evaluatie van de wholesaleroamingmarkt (COM(2016) 398) blijkt nu dat de voorziene structurele maatregelen niet afdoende zijn geweest om de concurrentie op de eengemaakte roamingmarkt te versterken en een eengemaakte markt voor mobiele communicatiediensten tot stand te brengen waarop geen onderscheid tussen binnenlandse en roamingtarieven bestaat.

2.9.

Uit deze analyse blijkt dat de marktwerking op de wholesaleroamingmarkten nog altijd tekortschiet: er is sprake van oligopolistische situaties in combinatie met bilaterale roamingovereenkomsten, een gebrek aan vervangende producten op wholesaleniveau en tarieven die aanzienlijk hoger zijn dan de geraamde kosten, met name voor datadiensten.

2.10.

Aangezien de wholesale- en de retailmarkt nauw met elkaar verbonden zijn en de marge tussen wholesale- en retailprijzen niet groot genoeg is, is „roaming tegen thuistarief” niet haalbaar en structureel niet houdbaar, met name voor kleinere exploitanten, mobiele virtuele netwerkexploitanten en exploitanten met veel uitgaand roamingverkeer.

2.11.

De Commissie ziet zich dan ook genoodzaakt nieuwe EU-regelgeving voor de wholesalemarkten voor te stellen.

2.12.

In artikel 6 quinquies van de bij Verordening (EU) 2015/2120 gewijzigde Verordening (EU) nr. 531/2012 wordt de Commissie verzocht uiterlijk op 15 december 2016 uitvoeringshandelingen vast te stellen, o.a. voor het vastleggen van gedetailleerde voorschriften betreffende de toepassing door de exploitanten van een beleid inzake „redelijk gebruik” op het vlak van het gebruik van gereguleerde retailroamingdiensten die tegen de geldende binnenlandse retailprijs worden aangeboden. Op dit moment is deze uitvoeringshandeling opgeschort nadat het eerste voorstel daartoe door de Commissie is ingetrokken.

3.1.

Het voorstel tot wijziging van Verordening (EU) nr. 531/2012 houdt het volgende in:

4.1.

In eerdere adviezen heeft het EESC altijd ingestemd met de voorstellen van de Commissie om de roamingtarieven aan banden te leggen. Die gaan zijns inziens in de goede richting, nl. het op middellange termijn afschaffen van alle specifieke vormen van roamingtarieven. Het EESC kan zich dan ook zeker vinden in de nieuwe voorstellen, waarmee de Commissie de tekortkomingen op de wholesaleroamingmarkt, die de invoering van „roaming tegen thuistarief” per 15 juni 2017 dreigen te belemmeren, wil verhelpen.

4.2.

Wat „roaming tegen thuistarief” betreft herinnert het EESC eraan dat het altijd heeft gewaarschuwd voor mogelijke contraproductieve effecten en dat het de regelgevende instanties heeft verzocht preventieve maatregelen te treffen om te voorkomen dat exploitanten de inkomstenderving als gevolg van de afschaffing van de roamingtarieven compenseren door de binnenlandse tarieven te verhogen of door middel van andere laakbare praktijken die nadelig uitpakken voor de consument, zoals facturering van de toegang tot het netwerk zonder dat een verbinding tot stand is gebracht (activeringskosten).

4.3.

Om consumenten daadwerkelijk van „roaming tegen thuistarief” te laten profiteren en erop toe te zien dat de binnenlandse tarieven niet worden verhoogd zouden de regelgevende instanties er, zoals het EESC al eerder heeft gesteld, goed aan doen om met de consumentenorganisaties af te spreken welke informatie over de samenstelling van de prijzen standaard vermeld dient te worden, zodat de tarieven en met name bundelprijzen transparanter worden.

4.4.

Het EESC is zich er ten zeerste van bewust dat de maximale wholesaletarieven kostendekkend zijn en de exploitanten een redelijke winstmarge bieden. Zoals de Commissie erkent (2) is de beoordeling van de kosten van de levering van wholesaleroamingdiensten een complexe taak, die met een groot aantal keuzen en aannames en met onzekerheid gepaard gaat.

4.5.

Gezien de verschillende elementen die integraal deel uitmaken van de kosten van de levering van wholesaleroamingdiensten (mobieleafgiftetarief in het land van herkomst en het land van bestemming) alsmede andere kosten, met name niet-gereguleerde doorgiftekosten, lijken de door de Commissie voorgestelde plafonds redelijk en zouden zij voldoende marge moeten bieden voor een gezonde concurrentie tussen leveranciers van wholesaleroamingdiensten.

4.6.

Het EESC plaatst grote kanttekeningen bij de nieuwe mogelijkheid die de voorgestelde verordening exploitanten biedt om buiten de gereguleerde prijzen (plafonds) om overeenstemming te bereiken over „innovatieve regelingen inzake wholesaleprijsstelling” die niet rechtstreeks verband houden met daadwerkelijk gebruikte volumes. Commerciële onderhandelingen die gebaseerd zijn op vaste bedragen, voorafgaande verplichtingen of capaciteit houden het risico in van kartelvorming en misbruik van machtspositie door grote exploitanten en exploitanten met een landelijk dekkend netwerk, ten koste van kleine exploitanten en mobiele virtuele netwerkexploitanten.

4.7.

Het EESC steunt het voorstel dat de nationale reguleringsinstanties bij geschillen tussen exploitanten over whosaleroamingmarkten Berec dienen te raadplegen over de te ondernemen actie; dit zal een grotere samenhang opleveren van de regulerende maatregelen die door deze instanties worden getroffen. Het EESC stelt voor de bepalingen over geschillen aan te vullen en de nationale instanties te verzoeken de betrokken partijen in voorkomend geval aan te sporen om eerst de alternatieve geschillenbeslechtingsprocedure te volgen.