(1)

Het is belangrijk ervoor te zorgen dat de Uniewetgeving inzake financiële diensten geschikt is voor het digitale tijdperk en bijdraagt aan een toekomstbestendige economie die werkt voor de burgers, onder meer door het gebruik van innovatieve technologieën mogelijk te maken. De Unie heeft een beleidsbelang bij het onderzoeken, ontwikkelen en bevorderen van het brede gebruik van transformatieve technologieën in de financiële sector, inclusief het brede gebruik van distributed ledger-technologie (“DLT”). Cryptoactiva zijn een van de belangrijkste toepassingen van distributed ledger-technologie in de financiële sector.

(2)

De meeste cryptoactiva vallen buiten het toepassingsgebied van de Uniewetgeving inzake financiële diensten en doen onder meer problemen ontstaan met betrekking tot beleggersbescherming, marktintegriteit, energieverbruik en financiële stabiliteit. Dergelijke cryptoactiva vereisen derhalve een specifiek regelgevingskader op het niveau van de Unie. Andere cryptoactiva kunnen dan weer worden beschouwd als financiële instrumenten in de zin van Richtlijn 2014/65/EU van het Europees Parlement en de Raad (4).Voor zover cryptoactiva in het kader van die richtlijn kunnen worden beschouwd als financiële instrumenten, geldt potentieel een volledige set Uniewetgeving inzake financiële diensten, waaronder Verordeningen (EU) nr. 236/2012 (5), (EU) nr. 596/2014 (6), (EU) nr. 909/2014 (7) en (EU) 2017/1129 (8), en Richtlijnen 98/26/EG (9) en 2013/50/EU (10) van het Europees Parlement en de Raad, voor de instellingen die deze cryptoactiva uitgeven en ondernemingen die aan deze cryptoactiva verbonden activiteiten uitvoeren.

(3)

Van de zogenoemde “tokenisatie” van financiële instrumenten, dat wil zeggen de digitale weergave van financiële instrumenten in distributed ledgers of de uitgifte van traditionele categorieën activa in tokenvorm om ze in een distributed ledger te kunnen uitgeven, opslaan en overdragen, wordt verwacht dat zij kansen biedt voor efficiëntieverbeteringen in het handels- en posttransactionele proces. Aangezien echter ook in een getokeniseerde wereld sprake zal blijven van fundamentele met kredietrisico en liquiditeit verband houdende compromissen, zal het succes van op tokens gebaseerde systemen afhangen van hoe goed hun interactie is met traditionele op rekeningen gebaseerde systemen, ten minste voorlopig.

(4)

Bij het opstellen van de Uniewetgeving inzake financiële diensten werd nog niet gedacht aan distributed ledger-technologie en cryptoactiva; de Uniewetgeving inzake financiële diensten bevat zelfs bepalingen waardoor het gebruik van distributed ledger-technologie bij de uitgifte en afwikkeling van of handel in cryptoactiva die als financiële instrumenten kunnen worden beschouwd, potentieel wordt uitgesloten of ingeperkt. Er is momenteel ook een gebrek aan vergunninghoudende financiëlemarktinfrastructuren die distributed ledger-technologie gebruiken om handels- of afwikkelingsdiensten of een combinatie van dergelijke diensten aan te bieden voor cryptoactiva die als financiële instrumenten kunnen worden beschouwd. De ontwikkeling van een secundaire markt voor deze cryptoactiva kan tal van voordelen opleveren, zoals een grotere efficiëntie, transparantie en concurrentie met betrekking tot handels- en afwikkelingsactiviteiten.

(5)

Tegelijkertijd bestaan er lacunes in de regelgeving als gevolg van juridische, technologische en operationele bijzonderheden in verband met het gebruik van distributed ledger-technologie en cryptoactiva die als financiële instrumenten kunnen worden beschouwd. Zo worden geen transparantie-, betrouwbaarheids- of veiligheidseisen opgelegd aan de protocollen en slimme contracten (“smart contracts”) die ten grondslag liggen aan cryptoactiva die als financiële instrumenten kunnen worden beschouwd. De onderliggende technologie zou ook een aantal nieuwe vormen van risico kunnen opleveren die door de huidige regels niet op passende wijze worden aangepakt. In de Unie zijn meerdere projecten ontwikkeld voor de handel in cryptoactiva die als financiële instrumenten kunnen worden beschouwd en voor hieraan gerelateerde posttransactionele diensten en activiteiten, maar er zijn nog maar weinig projecten al in werking, en de projecten die al in werking zijn, hebben slechts een beperkte schaal. Bovendien zou het gebruik van distributed ledger-technologie, zoals benadrukt door de adviesgroep van de Europese Centrale Bank (ECB) inzake marktinfrastructuur voor effecten en zakelijke zekerheden en haar adviesgroep inzake marktinfrastructuur voor betalingen, soortgelijke uitdagingen met zich meebrengen als het gebruik van conventionele technologie, zoals fragmentatie- en interoperabiliteitsproblemen, en ook nieuwe problemen kunnen creëren, bijvoorbeeld met betrekking tot de rechtsgeldigheid van tokens. Gezien de beperkte ervaring met betrekking tot de handel in cryptoactiva die als financiële instrumenten kunnen worden beschouwd en de hieraan gerelateerde posttransactionele diensten en activiteiten, is het te vroeg om nu al aanzienlijke wijzigingen aan te brengen in de Uniewetgeving inzake financiële diensten om de volledige uitrol van dergelijke cryptoactiva en de onderliggende technologie mogelijk te maken. Tegelijkertijd wordt de totstandbrenging van financiëlemarktinfrastructuur voor cryptoactiva die als financiële instrumenten kunnen worden beschouwd, momenteel beperkt door vereisten in de Uniewetgeving inzake financiële diensten, die niet volledig aangepast zijn aan cryptoactiva die als financiële instrumenten kunnen worden beschouwd, noch aan het gebruik van distributed ledger-technologie. Zo geven platformen voor het verhandelen van cryptoactiva gewoonlijk rechtstreekse toegang aan niet-professionele beleggers, terwijl traditionele handelsplatformen niet-professionele beleggers gewoonlijk alleen toegang verlenen via financiële intermediairs.

(6)

Om de ontwikkeling van cryptoactiva die als financiële instrumenten kunnen worden beschouwd en de ontwikkeling van distributed ledger-technologie mogelijk te maken en tegelijkertijd een hoog niveau van beleggersbescherming, marktintegriteit, financiële stabiliteit en transparantie te behouden, en regelgevingsarbitrage en lacunes te voorkomen, zou het nuttig zijn een proefregeling voor marktinfrastructuren op basis van distributed ledger-technologie te creëren om zulke DLT-marktinfrastructuren te testen (“de proefregeling”). Met een proefregeling zou bepaalde DLT-marktinfrastructuur tijdelijk kunnen worden vrijgesteld van bepaalde specifieke vereisten die zijn neergelegd in de Uniewetgeving inzake financiële diensten en die exploitanten anders zouden kunnen beletten om oplossingen te ontwikkelen voor de handel in en de afwikkeling van transacties in cryptoactiva die als financiële instrumenten kunnen worden beschouwd, zonder dat bestaande vereisten of waarborgen die van toepassing zijn op traditionele marktinfrastructuren worden afgezwakt. DLT-marktinfrastructuren en de exploitanten ervan moeten over passende waarborgen beschikken in verband met het gebruik van distributed ledger-technologie om te garanderen dat beleggers doeltreffend worden beschermd, met inbegrip van duidelijk omschreven aansprakelijkheidsketens jegens cliënten voor eventuele verliezen als gevolg van operationele tekortkomingen. De proefregeling moet de Europese toezichthoudende autoriteit (Europese Autoriteit voor effecten en markten) die is opgericht bij Verordening (EU) nr. 1095/2010 van het Europees Parlement en de Raad (11) (ESMA) en bevoegde autoriteiten ook de kans geven lessen te trekken uit de proefregeling en ervaring op te doen met betrekking tot de kansen en specifieke risico’s in verband met cryptoactiva die als financiële instrumenten kunnen worden beschouwd, en met de onderliggende technologieën. De met de proefregeling opgedane ervaring moet ertoe bijdragen dat mogelijke praktische voorstellen voor een geschikt regelgevingskader geformuleerd kunnen worden om gerichte aanpassingen aan te brengen in Uniewetgeving met betrekking tot de uitgifte, bewaring, asset servicing en handel in alsmede afwikkeling van financiële instrumenten op basis van distributed ledger-technologie.

(7)

Om de doelstellingen van de proefregeling te bereiken, moet binnen de Unie een nieuwe status van DLT-marktinfrastructuur worden gecreëerd, zodat de Unie een voortrekkersrol kan spelen op het gebied van financiële instrumenten in getokeniseerde vorm en kan bijdragen tot de ontwikkeling van een secundaire markt voor deze activa. De status van DLT-marktinfrastructuur moet optioneel zijn en mag financiële marktinfrastructuren zoals handelsplatformen, centrale effectenbewaarinstellingen (central securities depositories — CSD’s) en centrale tegenpartijen (CTP’s) niet beletten om krachtens de bestaande Uniewetgeving inzake financiële diensten handels- en posttransactionele diensten en activiteiten te ontwikkelen voor cryptoactiva die als financiële instrumenten kunnen worden beschouwd of op distributed ledger-technologie zijn gebaseerd.

(8)

DLT-marktinfrastructuren mogen alleen op DLT gebaseerde financiële instrumenten tot de handel toelaten of in een distributed ledger registreren. Op DLT gebaseerde financiële instrumenten moeten cryptoactiva zijn die als financiële instrumenten kunnen worden beschouwd en die worden uitgegeven, overgedragen en opgeslagen in een distributed ledger.

(9)

De Uniewetgeving inzake financiële diensten is bedoeld om neutraal te zijn ten aanzien van het gebruik van een bepaalde technologie boven een andere. Daarom moeten verwijzingen naar een specifiek type distributed ledger-technologie worden vermeden. Exploitanten van DLT-marktinfrastructuren moeten ervoor zorgen dat zij kunnen voldoen aan alle toepasselijke vereisten, ongeacht de gebruikte technologie.

(10)

Bij de toepassing van deze verordening moet rekening gehouden worden met de beginselen van technologische neutraliteit, evenredigheid, een gelijk speelveld en “dezelfde activiteit, dezelfde risico’s, dezelfde regels” om ervoor te zorgen dat marktdeelnemers over de regelgevende ruimte beschikken om te innoveren, om de waarden van transparantie, billijkheid, stabiliteit, beleggersbescherming, verantwoordingsplicht en marktintegriteit te eerbiedigen en om bescherming van de persoonlijke levenssfeer en van persoonsgegevens te garanderen, zoals gewaarborgd in de artikelen 7 en 8 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie.

(11)

De toegang tot de proefregeling mag niet beperkt blijven tot gevestigde exploitanten, maar moet ook openstaan voor nieuwkomers. Een entiteit waaraan geen vergunning is verleend op grond van Verordening (EU) nr. 909/2014 of Richtlijn 2014/65/EU kan een vergunning aanvragen uit hoofde van respectievelijk die verordening of die richtlijn, en tegelijkertijd een specifieke toestemming aanvragen uit hoofde van deze verordening. In dergelijke gevallen mag de bevoegde autoriteit niet beoordelen of een dergelijke entiteit voldoet aan de in Verordening (EU) nr. 909/2014 of Richtlijn 2014/65/EU neergelegde vereisten waarvoor uit hoofde van deze verordening om een vrijstelling is verzocht. Dergelijke entiteiten mogen alleen DLT-marktinfrastructuren kunnen exploiteren overeenkomstig deze verordening, en hun vergunning moet worden ingetrokken zodra hun specifieke toestemming is verstreken, tenzij de entiteiten een volledige vergunningsaanvraag indienen uit hoofde van Verordening (EU) nr. 909/2014 of Richtlijn 2014/65/EU.

(12)

Het concept van DLT-marktinfrastructuur omvat multilaterale DLT-handelsfaciliteiten (DLT multilateral trading facilities — DLT MTF), DLT-afwikkelingssystemen (DLT settlement systems — DLT SS) en DLT-handels- en afwikkelingssystemen (DLT trading and settlement systems — DLT TSS). DLT-marktinfrastructuren moeten met andere marktdeelnemers kunnen samenwerken om innovatieve oplossingen te testen op basis van distributed ledger-technologie in verschillende segmenten van de waardeketen voor financiële diensten.

(13)

Een DLT MTF moet een multilaterale handelsfaciliteit zijn die wordt geëxploiteerd door een beleggingsonderneming of een markexploitant, waaraan een vergunning is verleend overeenkomstig Richtlijn 2014/65/EU en die krachtens deze verordening een specifieke toestemming heeft gekregen. Een kredietinstelling waaraan een vergunning is verleend op grond van richtlijn 2013/36/EU en die beleggingsdiensten verleent of beleggingsactiviteiten verricht mag enkel worden toegestaan een DLT MTF te exploiteren indien haar op grond van richtlijn 2014/65/EU een vergunning is verleend als beleggingsonderneming of als marktexploitant. DLT MTF’s en hun exploitanten moeten onderworpen zijn aan alle vereisten die van toepassing zijn op multilaterale handelsfaciliteiten en hun exploitanten in het kader van Verordening (EU) nr. 600/2014 van het Europees Parlement en de Raad (12), Richtlijn 2014/65/EU of enige andere toepasselijke Uniewetgeving inzake financiële diensten, met uitzondering van de vereisten waarvoor een vrijstelling is verleend door de bevoegde autoriteit overeenkomstig deze Verordening.

(14)

Het gebruik van distributed ledger-technologie, waarbij alle transacties in een distributed ledger worden geregistreerd, kan de handel en afwikkeling versnellen en combineren in bijna-realtime en zou de combinatie van handels- en posttransactionele diensten en activiteiten mogelijk kunnen maken. In de combinatie van handels- en posttransactionele activiteiten binnen één entiteit is echter niet voorzien in de bestaande regels, ongeacht de gebruikte technologie, als gevolg van beleidskeuzen met betrekking tot risicospecialisatie en opsplitsing met het oog op het stimuleren van de mededinging. De proefregeling mag geen precedent zijn om een fundamentele herziening te verantwoorden van de scheiding van handels- en posttransactionele activiteiten of van het landschap van financiëlemarktinfrastructuren. Gezien de potentiële voordelen van distributed ledger-technologie voor het combineren van handel en afwikkeling is het echter gerechtvaardigd om in de proefregeling te voorzien in een specifieke DLT-marktinfrastructuur, namelijk het DLT TSS, die de activiteiten combineert die gewoonlijk worden verricht door multilaterale handelsfaciliteiten en effectenafwikkelingssystemen.

(15)

Een DLT TSS moet ofwel een DLT MTF zijn die de door een DLT MTF en door een DLT SS verrichte diensten combineert, en moet worden geëxploiteerd door een beleggingsonderneming of marktexploitant die een specifieke toestemming heeft gekregen om een DLT TSS te exploiteren uit hoofde van deze verordening, ofwel een DLT SS zijn die de door een DLT MTF en een DLT SS verrichte diensten combineert, en moet worden geëxploiteerd door een CSD die een specifieke toestemming heeft gekregen om een DLT TSS te exploiteren uit hoofde van deze verordening. Een kredietinstelling waaraan een vergunning is verleend op grond van richtlijn 2013/36/EU en die beleggingsdiensten verleent of beleggingsactiviteiten verricht mag enkel worden toegestaan een DLT TSS te exploiteren indien haar op grond van richtlijn 2014/65/EU een vergunning is verleend als beleggingsonderneming of als marktexploitant. Een beleggingsonderneming of marktexploitant die een DLT TSS exploiteert, moet onderworpen zijn aan de vereisten die van toepassing zijn op een DLT MTF, en een CSD die een DLT TSS exploiteert, moet onderworpen zijn aan de vereisten die van toepassing zijn op een DLT SS. Aangezien een DLT TSS een beleggingsonderneming of marktexploitant in staat zou stellen ook afwikkelingsdiensten te verlenen en een CSD in staat zou stellen ook handelsdiensten te verlenen, is het noodzakelijk dat beleggingsondernemingen of marktexploitanten ook voldoen aan de vereisten die van toepassing zijn op een DLT SS, en dat CSD’s ook voldoen aan de vereisten die van toepassing zijn op een DLT MTF.Aangezien CSD’s bij het verlenen van beleggingsdiensten of -activiteiten overeenkomstig Verordening (EU) nr. 909/2014 niet onderworpen zijn aan bepaalde vergunnings- en organisatorische vereisten uit hoofde van Richtlijn 2014/65/EU, is het passend om in de proefregeling een soortgelijke benadering te volgen, zowel voor beleggingsondernemingen en marktexploitanten als voor CSD’s die een DLT TSS exploiteren. Daarom moet een beleggingsonderneming of marktexploitant die een DLT TSS exploiteert, worden vrijgesteld van een beperkte reeks vergunnings- en organisatorische vereisten uit hoofde van Verordening (EU) nr. 909/2014, aangezien de beleggingsonderneming of marktexploitant zal moeten voldoen aan de vergunnings- en organisatorische vereisten uit hoofde van Richtlijn 2014/65/EU. Omgekeerd moet een CSD die een DLT TSS exploiteert, worden vrijgesteld van een beperkte reeks vergunnings- en organisatorische vereisten uit hoofde van Richtlijn 2014/65/EU, aangezien de CSD zal moeten voldoen aan de vergunnings- en organisatorische vereisten uit hoofde van Verordening (EU) nr. 909/2014. Deze vrijstellingen moeten tijdelijk zijn en mogen niet van toepassing zijn op een DLT-marktinfrastructuur die actief is buiten de proefregeling. De ESMA moet op grond van Verordening (EU) nr. 909/2014 vastgestelde technische normen inzake het bijhouden van gegevens en operationele risico’s kunnen beoordelen om ervoor te zorgen dat deze normen evenredig worden toegepast op beleggingsondernemingen of marktexploitanten die een DLT TSS exploiteren.

(16)

Exploitanten van DLT TSS’en moeten om dezelfde vrijstellingen kunnen verzoeken als die welke beschikbaar zijn voor exploitanten van DLT MTF’s en DLT SS’en, mits zij voldoen aan zowel de voorwaarden die aan de vrijstellingen zijn verbonden als aan alle door de bevoegde autoriteiten vereiste compenserende maatregelen. Voor de vrijstellingen die beschikbaar zijn voor DLT TSS’en, voor de aan die vrijstellingen verbonden voorwaarden, en voor compenserende maatregelen, moeten soortgelijke overwegingen gelden als die welke van toepassing zijn op DLT MTF’s en DLT SS’en.

(17)

Om te zorgen voor extra flexibiliteit bij de toepassing van bepaalde vereisten van Verordening (EU) nr. 909/2014 op beleggingsondernemingen of marktexploitanten die een DLT TSS exploiteren en tegelijkertijd te zorgen voor een gelijk speelveld met CSD’s die afwikkelingsdiensten verlenen in het kader van de proefregeling, moeten bepaalde vrijstellingen van de vereisten van die verordening met betrekking tot maatregelen om mislukte afwikkelingsoperaties te voorkomen en aan te pakken, van vereisten inzake deelname en transparantie en van vereisten om bepaalde communicatieprocedures met deelnemers en andere marktinfrastructuren te gebruiken, beschikbaar zijn voor CSD’s die een DLT SS of een DLT TSS exploiteren en voor beleggingsondernemingen of marktexploitanten die een DLT TSS exploiteren. Die vrijstellingen moeten worden onderworpen aan de eraan verbonden voorwaarden, met inbegrip van bepaalde minimumvereisten, en de door de bevoegde autoriteit vereiste compenserende maatregelen, teneinde de doelstellingen van de bepalingen van Verordening (EU) nr. 909/2014 ten aanzien waarvan om vrijstelling wordt verzocht te halen of teneinde de beleggersbescherming, de marktintegriteit of de financiële stabiliteit te waarborgen. De exploitant van een DLT TSS moet aantonen dat de gevraagde vrijstelling evenredig is en gerechtvaardigd door het gebruik van distributed ledger-technologie.

(18)

Een DLT SS moet een afwikkelingssysteem zijn dat wordt geëxploiteerd door een CSD waaraan een vergunning is verleend overeenkomstig Verordening (EU) nr. 909/2014 en die krachtens deze verordening een specifieke toestemming heeft gekregen om DLT SS te exploiteren. Een DLT SS en de CSD die dit systeem exploiteert, moeten onderworpen zijn aan alle desbetreffende vereisten uit hoofde van Verordening (EU) nr. 909/2014 en alle andere toepasselijke Uniewetgeving inzake financiële diensten, met uitzondering van de vereisten waarvoor een vrijstelling is verleend overeenkomstig deze Verordening.

(19)

Indien de ECB en de nationale centrale banken, of andere door de lidstaten gerunde instanties die soortgelijke functies verrichten, dan wel andere overheidsorganen die belast zijn met of betrokken zijn bij het beheer van overheidsschuld in de Unie, een DLT SS exploiteren, mogen zij niet verplicht worden een specifieke toestemming aan te vragen bij een bevoegde autoriteit om een vrijstelling uit hoofde van deze verordening te genieten, aangezien deze entiteiten niet verplicht zijn aan de bevoegde autoriteiten verslag uit te brengen of hun instructies uit te voeren, en onderworpen zijn aan een beperkte reeks vereisten uit hoofde van Verordening (EU) nr. 909/2014.

(20)

De invoering van de proefregeling mag geen afbreuk doen aan de taken en verantwoordelijkheden van de ECB en de nationale centrale banken binnen het Europees Stelsel van centrale banken, zoals vastgelegd in het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie en Protocol nr. 4 betreffende de statuten van het Europees stelsel van centrale banken en van de Europese centrale bank, teneinde de goede werking van het betalingsverkeer te bevorderen en te zorgen voor doelmatige en deugdelijke verrekenings- en betalingssystemen binnen de Unie en met derde landen.

(21)

De toewijzing van toezichtverantwoordelijkheden waarin in deze verordening is voorzien, wordt gerechtvaardigd door de specifieke kenmerken en risico’s van de proefregeling. Daarom mag de toezichtarchitectuur van de proefregeling niet worden opgevat als een precedent voor toekomstige handelingen in het kader van de Uniewetgeving inzake financiële diensten.

(22)

Exploitanten van DLT-marktinfrastructuren moeten aansprakelijk zijn in geval van verlies van middelen, zekerheden of een op distributed ledger-technologie gebaseerd financieel instrument. De aansprakelijkheid van de exploitant van een DLT-marktinfrastructuur moet worden beperkt tot de marktwaarde van het verloren activum vanaf het tijdstip waarop het verlies werd geleden. De exploitant van een DLT-marktinfrastructuur mag niet aansprakelijk zijn voor gebeurtenissen die niet aan de exploitant kunnen worden toegerekend, met name elke gebeurtenis waarvan de exploitant aantoont dat zij onafhankelijk van zijn activiteiten heeft plaatsgevonden, met inbegrip van problemen die het gevolg zijn van een externe gebeurtenis waar hij geen redelijke controle over heeft.

(23)

Om innovatie en experimenten in een gezond regelgevingsklimaat mogelijk te maken en tegelijkertijd de beleggersbescherming, de marktintegriteit en de financiële stabiliteit te vrijwaren, moeten de soorten financiële instrumenten die tot de handel zijn toegelaten of die geregistreerd zijn op een DLT-marktinfrastructuur, worden beperkt tot aandelen, obligaties en rechten van deelneming in instellingen voor collectieve belegging die de “execution only”-vrijstelling uit hoofde van Richtlijn 2014/65/EU genieten. Deze verordening moet grenswaarden bevatten die in bepaalde situaties kunnen worden verlaagd. Met name moet, om te voorkomen dat een risico voor de financiële stabiliteit ontstaat, de totale marktwaarde worden beperkt van op DLT gebaseerde financiële instrumenten die tot de handel zijn toegelaten of op een DLT-marktinfrastructuur worden geregistreerd.

(24)

Om meer in de richting te bewegen van een gelijk speelveld voor financiële instrumenten die zijn toegelaten tot de handel op een traditioneel handelsplatform in de zin van Richtlijn 2014/65/EU en te zorgen voor een hoge mate van beleggersbescherming, marktintegriteit en financiële stabiliteit, moeten op DLT gebaseerde financiële instrumenten die tot de handel zijn toegelaten op een DLT MTF of op een DLT TSS, onderworpen zijn aan de bepalingen ter voorkoming van marktmisbruik uit hoofde van Verordening (EU) nr. 596/2014.

(25)

Op verzoek van een exploitant van een DLT MTF moet de bevoegde autoriteit op tijdelijke basis een of meer vrijstellingen kunnen verlenen, als de exploitant voldoet aan de voorwaarden die bij dergelijke vrijstellingen horen en aan eventuele aanvullende vereisten die bij deze verordening zijn vastgesteld om nieuwe vormen van risico’s als gevolg van het gebruik van distributed ledger-technologie aan te pakken. Een exploitant van een DLT MTF moet ook voldoen aan alle compenserende maatregelen die door de bevoegde autoriteit worden vereist om de doelstellingen te halen van de bepaling waarvoor om vrijstelling is verzocht of om de beleggersbescherming, de marktintegriteit of de financiële stabiliteit te waarborgen.

(26)

Op verzoek van een exploitant van een DLT MTF moet de bevoegde autoriteit een vrijstelling kunnen verlenen van de verplichting tot bemiddeling uit hoofde van Richtlijn 2014/65/EU. Momenteel mogen traditionele multilaterale handelsfaciliteiten alleen beleggingsondernemingen, kredietinstellingen en andere personen die over toereikende handelscapaciteiten en bevoegdheid beschikken en die gepaste organisatorische regelingen en middelen hanteren, toelaten als lid of deelnemer. Heel wat platformen voor het verhandelen van cryptoactiva bieden echter toegang zonder intermediair en geven niet-professionele beleggers rechtstreeks toegang. Bijgevolg zou een mogelijke regelgevingsbelemmering voor de ontwikkeling van multilaterale handelsfaciliteiten voor op DLT gebaseerde financiële instrumenten de in Richtlijn 2014/65/EU vervatte verplichting tot bemiddeling kunnen zijn. Op verzoek van een exploitant van een DLT MTF moet de bevoegde autoriteit derhalve een tijdelijke vrijstelling kunnen verlenen van die verplichting tot bemiddeling, teneinde rechtstreeks toegang te verlenen aan niet-professionele beleggers en hen in staat te stellen voor eigen rekening te handelen, op voorwaarde dat passende waarborgen inzake beleggersbescherming worden geboden, deze niet-professionele beleggers voldoen aan bepaalde voorwaarden en die exploitant eventuele aanvullende beleggersbeschermingsmaatregelen naleeft die de bevoegde autoriteit vereist. Niet-professionele beleggers die rechtstreeks toegang hebben tot een DLT MTF als lid of deelnemer op grond van een vrijstelling van de verplichting tot bemiddeling, mogen niet worden beschouwd als beleggingsondernemingen in de zin van Richtlijn 2014/65/EU louter omdat zij lid zijn van of deelnemer zijn aan een DLT MTF.

(27)

Op verzoek van een exploitant van een DLT MTF moet de bevoegde autoriteit ook een vrijstelling kunnen verlenen van de vereisten voor het melden van transacties uit hoofde van Verordening (EU) nr. 600/2014 kunnen verzoeken, mits de DLT MTF voldoet aan bepaalde voorwaarden.

(28)

Om in aanmerking te komen voor een vrijstelling krachtens deze verordening, moet een exploitant van een DLT MTF aantonen dat de gevraagde vrijstelling evenredig is en beperkt tot het gebruik van distributed ledger-technologie zoals beschreven in haar businessplan, en dat de gevraagde vrijstelling beperkt is tot de DLT MTF en zich niet uitstrekt tot andere door dezelfde beleggingsonderneming of marktexploitant geëxploiteerde multilaterale handelsfaciliteiten.

(29)

Het moet de bevoegde autoriteiten worden toegestaan om, op verzoek van een CSD die een DLT SS exploiteert, op tijdelijke basis een of meer vrijstellingen te verlenen, als deze CSD voldoet aan de voorwaarden die aan dergelijke vrijstellingen verbonden zijn en aan eventuele aanvullende vereisten die bij deze verordening zijn vastgesteld om nieuwe vormen van risico’s als gevolg van het gebruik van distributed ledger-technologie te adresseren. De CSD die een DLT SS exploiteert, moet ook voldoen aan alle compenserende maatregelen die door de bevoegde autoriteit worden vereist om de doelstellingen te halen van de bepaling waarvoor om vrijstelling werd verzocht of om de beleggersbescherming, de marktintegriteit of de financiële stabiliteit te waarborgen.

(30)

Het moet toegestaan zijn om CSD’s die een DLT SS exploiteren vrij te stellen van een aantal bepalingen van Verordening (EU) nr. 909/2014 die wellicht regelgevende belemmeringen kunnen opwerpen voor de ontwikkeling van DLT SS’en. Vrijstellingen moeten bijvoorbeeld mogelijk zijn in zoverre de regels van die verordening die van toepassing zijn op CSD’s en die verwijzen naar de begrippen “gedematerialiseerde vorm”, “effectenrekening” of “overboekingsopdrachten” niet gelden voor CSD’s die een DLT SS exploiteren, met uitzondering van de vereisten voor CSD-koppelingen die van overeenkomstige toepassing moeten zijn. Wat het begrip “effectenrekening” betreft, zou de vrijstelling betrekking hebben op de regels inzake de registratie van effecten, de integriteit van de uitgifte en de scheiding van rekeningen. Terwijl CSD’s effectenafwikkelingssystemen exploiteren door de effectenrekeningen van hun deelnemers te crediteren en te debiteren, zijn in een DLT SS effectenrekeningen met dubbele boeking of meerdere boekingen mogelijkerwijs niet altijd haalbaar. Bijgevolg moet een CSD die een DLT SS exploiteert, ook kunnen worden vrijgesteld van de regels in Verordening (EU) nr. 909/2014 die verwijzen naar het begrip “in girale vorm” als deze vrijstelling nodig is om de registratie van op DLT gebaseerde financiële instrumenten in een distributed ledger mogelijk te maken. Een CSD die een DLT SS exploiteert, moet echter nog steeds de integriteit van de uitgifte van op DLT gebaseerde financiële instrumenten op de distributed ledger en de scheiding van de aan de verschillende deelnemers toebehorende op DLT gebaseerde financiële instrumenten waarborgen.

(31)

Een CSD die een DLT SS exploiteert, moet altijd onderworpen blijven aan de bepalingen van Verordening (EU) nr. 909/2014, op grond waarvan een CSD die diensten of activiteiten aan een derde uitbesteedt, volledig verantwoordelijk blijft voor het vervullen van al haar verplichtingen uit hoofde van die verordening en ervoor moet zorgen dat uitbesteding geen delegatie van haar verantwoordelijkheid tot gevolg heeft. Krachtens Verordening (EU) nr. 909/2014 mag een CSD die een DLT SS exploiteert, een kerndienst of -activiteit alleen uitbesteden nadat zij daarvoor van de bevoegde autoriteit een vergunning heeft gekregen. Een CSD die een DLT SS exploiteert, moet daarom kunnen verzoeken om een vrijstelling van dat vergunningsvereiste als de CSD aantoont dat het vereiste onverenigbaar is met het gebruik van distributed ledger-technologie zoals aangegeven in haar businessplan. De delegatie van taken in verband met de werking van een DLT SS of in verband met het gebruik van distributed ledger-technologie voor het uitvoeren van afwikkelingsactiviteiten mag niet worden beschouwd als uitbesteding in de zin van Verordening (EU) nr. 909/2014.

(32)

De verplichting tot bemiddeling via een kredietinstelling of een beleggingsonderneming om te voorkomen dat niet-professionele beleggers rechtstreekse toegang krijgen tot de door een CSD geëxploiteerde afwikkelings- en leveringssystemen, zou een regelgevingsbelemmering kunnen vormen voor de ontwikkeling van alternatieve afwikkelingsmodellen op basis van distributed ledger-technologie die directe toegang voor niet-professionele beleggers mogelijk maakt. Bijgevolg moet een vrijstelling worden toegestaan voor CSD’s die een DLT SS exploiteren, in die zin dat de term “deelnemer” in Richtlijn 98/26/EG geacht wordt onder bepaalde voorwaarden andere personen te omvatten dan die welke in die richtlijn zijn bedoeld. Als een CSD die een DLT SS exploiteert, een vrijstelling vraagt van de verplichting tot bemiddeling uit hoofde van Verordening (EU) nr. 909/2014, moet zij ervoor zorgen dat de personen die als deelnemer worden toegelaten, voldoen aan bepaalde voorwaarden. Een CSD die een DLT SS exploiteert, moet ervoor zorgen dat de deelnemers hieraan over voldoende bekwaamheid, bevoegdheid, ervaring en kennis beschikken op het gebied van posttransactionele activiteiten en de werking van distributed ledger-technologie.

(33)

Entiteiten die in aanmerking komen om deel te nemen aan een CSD uit hoofde van Verordening (EU) nr. 909/2014, komen overeen met de entiteiten die in aanmerking komen om deel te nemen aan een overeenkomstig Richtlijn 98/26/EG aangewezen en aangemeld effectenafwikkelingssysteem, omdat Verordening (EU) nr. 909/2014 vereist dat door CSD’s geëxploiteerde effectenafwikkelingssystemen worden aangemerkt en aangemeld overeenkomstig Richtlijn 98/26/EG. Dienovereenkomstig zou een exploitant van een op distributed ledger-technologie gebaseerd effectenafwikkelingssysteem die om vrijstelling verzoekt van de deelnemingsvereisten van Verordening (EU) nr. 909/2014, bijgevolg niet voldoen aan de deelnemingsvereisten van Richtlijn 98/26/EG. Bijgevolg kan dat effectenafwikkelingssysteem niet worden aangemerkt en aangemeld overeenkomstig die richtlijn en wordt het om die reden in deze verordening niet aangeduid als een DLT-effectenafwikkelingssysteem, maar als een DLT SS. Deze verordening moet een CSD in staat stellen een DLT SS te exploiteren dat niet kan worden beschouwd als een effectenafwikkelingssysteem dat op grond van Richtlijn 98/26/EG als zodanig is aangemerkt, en een vrijstelling van de in Verordening (EU) nr. 909/2014 vervatte regels inzake het definitieve karakter van de afwikkeling moet beschikbaar zijn, met inachtneming van bepaalde compenserende maatregelen, met inbegrip van specifieke compenserende maatregelen ter mitigatie van risico’s die voortvloeien uit insolventie, aangezien maatregelen ter bescherming tegen insolventie uit hoofde van Richtlijn 98/26/EG niet gelden. Een dergelijke vrijstelling zou echter niet uitsluiten dat een DLT SS dat aan alle vereisten van Richtlijn 98/26/EG voldoet, kan worden aangemerkt en aangemeld als een effectenafwikkelingssysteem overeenkomstig die richtlijn.

(34)

Verordening (EU) nr. 909/2014 stimuleert de afwikkeling van transacties in centralebankgeld. Als de afwikkeling van contante betalingen in centralebankgeld niet praktisch en mogelijk is, moet afwikkeling kunnen plaatsvinden via de eigen rekeningen van de CSD overeenkomstig die verordening of via rekeningen die zijn geopend bij een kredietinstelling (“commerciëlebankgeld”). De toepassing van deze regel kan evenwel moeilijk zijn voor een CSD die een DLT SS exploiteert, omdat de CSD tegelijkertijd met de levering van de op de distributed ledger geregistreerde effecten transacties op geldrekeningen zou moeten doorvoeren. Daarom moet CSD’s die een DLT SS exploiteren een tijdelijke vrijstelling worden toegestaan met betrekking tot het voorschrift van die verordening inzake afwikkeling in contanten om in het kader van de proefregeling innovatieve oplossingen te ontwikkelen door de toegang te faciliteren tot commerciëlebankgeld, of het gebruik van “elektronischgeldtokens”. Afwikkeling in centralebankgeld zou als niet praktisch en niet mogelijk kunnen worden beschouwd indien afwikkeling in centralebankgeld niet kan plaatsvinden op een distributed ledger.

(35)

Afgezien van de vereisten die in een omgeving van distributed ledger-technologie onpraktisch zijn gebleken, blijven de vereisten in verband met de afwikkeling in contanten uit hoofde van Verordening (EU) nr. 909/2014 van toepassing buiten de proefregeling. Exploitanten van DLT-marktinfrastructuur moeten daarom in hun businessplan beschrijven hoe zij voornemens zijn aan titel IV van Verordening (EU) nr. 909/2014 te voldoen indien zij eventueel uit de proefregeling stappen.

(36)

Verordening (EU) nr. 909/2014 vereist dat een CSD toegang verleent tot een andere CSD of tot andere marktinfrastructuren op niet-discriminerende en transparante wijze. Verlening van toegang tot een CSD die een DLT SS exploiteert, kan technisch ingewikkelder, omslachtiger of moeilijker te verwezenlijken zijn, aangezien de interoperabiliteit van oude systemen met distributed ledger-technologie nog niet is getest. Het moet daarom ook mogelijk zijn een DLT SS een vrijstelling te verlenen van dat vereiste als het aantoont dat de toepassing van het vereiste niet in verhouding staat tot de schaal van de activiteiten van het DLT SS.

(37)

Ongeacht voor welk vereiste om vrijstelling is verzocht, moet een CSD die een DLT SS exploiteert, aantonen dat de gevraagde vrijstelling evenredig is en gerechtvaardigd door het gebruik van distributed ledger-technologie. De vrijstelling moet beperkt blijven tot het DLT SS en mag geen betrekking hebben op andere afwikkelingssystemen die door dezelfde CSD worden geëxploiteerd.

(38)

DLT-marktinfrastructuren en hun exploitanten moeten onderworpen zijn aan meer vereisten dan traditionele marktinfrastructuren. De aanvullende vereisten zijn noodzakelijk om risico’s te vermijden in verband met het gebruik van distributed ledger-technologie of de manier waarop de DLT-marktinfrastructuur zou functioneren. Een exploitant van DLT-marktinfrastructuur moet dus een duidelijk businessplan opstellen waarin wordt uiteengezet hoe de distributed ledger-technologie zou worden gebruikt en welke juridische bepalingen van toepassing zijn.

(39)

Exploitanten van DLT-marktinfrastructuren moeten regels vaststellen of documenteren, naargelang van het geval, voor de werking van de door hen gebruikte distributed ledger-technologie, met inbegrip van regels voor toegang tot en toelating tot de handel op de distributed ledger, regels voor de deelname van de validerende knooppunten (nodes) en regels voor het aanpakken van potentiële belangenconflicten, evenals risicobeheersmaatregelen.

(40)

Van een exploitant van DLT-marktinfrastructuur moet worden vereist dat hij leden, deelnemers, emittenten en cliënten informatie verstrekt over de wijze waarop hij van plan is zijn activiteiten uit te voeren en hoe het gebruik van distributed ledger-technologie afwijkt van de manier waarop diensten gewoonlijk worden verleend door een traditionele multilaterale handelsfaciliteit of door een CSD die een effectenafwikkelingssysteem exploiteert.

(41)

DLT-marktinfrastructuren moeten beschikken over specifieke en robuuste IT- en cyberregelingen met betrekking tot het gebruik van distributed ledger-technologie. Deze regelingen moeten in verhouding staan tot de aard, schaal en complexiteit van het businessplan van de exploitant van de DLT-marktinfrastructuur. Die regelingen moeten ook zorgen voor de continuïteit en de continue transparantie, beschikbaarheid, betrouwbaarheid en veiligheid van de geleverde diensten, met inbegrip van de betrouwbaarheid van de eventueel gebruikte slimme contracten, ongeacht of deze slimme contracten worden gecreëerd door de DLT-marktinfrastructuur zelf of door een derde partij als gevolg van uitbestedingsprocedures. DLT-marktinfrastructuren moeten ook de integriteit, veiligheid, vertrouwelijkheid, beschikbaarheid en toegankelijkheid van op de distributed ledger opgeslagen gegevens waarborgen. De voor een DLT-marktinfrastructuur bevoegde autoriteit moet een audit kunnen eisen om ervoor te zorgen dat de algemene IT- en cyberregelingen van de DLT-marktinfrastructuur geschikt zijn voor het beoogde doel. De kosten van de audit moeten worden gedragen door de exploitant van de DLT-marktinfrastructuur.

(42)

Als het businessplan van de exploitant van een DLT-marktinfrastructuur de bescherming inhoudt van de middelen van cliënten, zoals contant geld of equivalenten, van op DLT gebaseerde financiële instrumenten of van de middelen voor toegang tot dergelijke op DLT gebaseerde financiële instrumenten, ook in de vorm van cryptografische sleutels, moet de DLT-marktinfrastructuur beschikken over passende regelingen om die activa te beschermen. Exploitanten van DLT-marktinfrastructuren mogen de activa van cliënten niet voor eigen rekening gebruiken zonder de uitdrukkelijke voorafgaande schriftelijke toestemming van hun cliënten. DLT-marktinfrastructuren moeten de geldmiddelen en op DLT gebaseerde financiële instrumenten van cliënten en de middelen voor toegang tot die activa, scheiden van hun eigen activa en van de activa van andere cliënten. De algemene IT- en cyberregelingen van DLT-marktinfrastructuren moeten ervoor zorgen dat de activa van cliënten beschermd zijn tegen fraude, cyberaanvallen en andere ernstige operationele storingen.

(43)

Op het moment dat een specifieke toestemming wordt verleend, moeten exploitanten van DLT-marktinfrastructuren ook beschikken over een geloofwaardige exitstrategie indien de proefregeling wordt stopgezet, de specifieke toestemming of sommige vrijstellingen worden ingetrokken of de in deze verordening vastgestelde grenswaarden worden overschreden. Die strategie moet de overgang of terugkeer van hun operaties op basis van distributed ledger-technologie naar traditionele marktinfrastructuren omvatten. Daartoe moeten nieuwkomers of exploitanten van DLT TSS die geen traditionele marktinfrastructuur exploiteren waaraan zij op DLT gebaseerde financiële instrumenten kunnen overdragen, ernaar streven regelingen te treffen met exploitanten van traditionele marktinfrastructuren. Dit is van bijzonder belang voor de registratie van op DLT gebaseerde financiële instrumenten. Daarom moeten CSD’s worden onderworpen aan bepaalde vereisten om dergelijke regelingen in te voeren. Daarnaast moeten CSD’s dergelijke regelingen sluiten op niet-discriminerende wijze en moeten zij een redelijke commerciële vergoeding kunnen aanrekenen op basis van de reële kosten.

(44)

Een specifieke toestemming die aan een exploitant van DLT-marktinfrastructuur wordt verleend, moet in grote lijnen dezelfde procedures volgen als die voor een vergunning uit hoofde van Verordening (EU) nr. 909/2014 of Richtlijn 2014/65/EU. Bij het aanvragen van een specifieke toestemming uit hoofde van deze verordening moet de aanvrager echter aangeven welke vrijstellingen hij wenst. Voordat een specifieke toestemming wordt verleend aan een DLT-marktinfrastructuur, moet de bevoegde autoriteit de ESMA alle relevante informatie verstrekken. Indien nodig moet de ESMA een niet-bindend advies uitbrengen over de gevraagde vrijstellingen of over de adequaatheid van de distributed ledger-technologie voor de toepassing van deze verordening. Een dergelijk niet-bindend advies mag niet worden beschouwd als een advies in de zin van Verordening (EU) nr. 1095/2010. De ESMA moet bij het opstellen van haar advies de bevoegde autoriteiten van de andere lidstaten raadplegen. Met haar niet-bindende advies moet de ESMA ernaar streven de beleggersbescherming, de marktintegriteit en de financiële stabiliteit te waarborgen. Om een gelijk speelveld en eerlijke concurrentie in de eengemaakte markt te waarborgen, moeten het niet-bindende advies en de richtsnoeren van de ESMA erop gericht zijn de consistentie en evenredigheid van de door de verschillende bevoegde autoriteiten in de Unie verleende vrijstellingen te waarborgen, onder meer bij de beoordeling van het adequate karakter van de verschillende soorten distributed ledger-technologie die door marktexploitanten worden gebruikt voor de toepassing van deze verordening.

(45)

De registratie van effecten, het aanhouden van effectenrekeningen en het beheer van afwikkelingssystemen zijn activiteiten die ook vallen onder niet-geharmoniseerde bepalingen van nationaal recht, zoals het vennootschaps- en het effectenrecht. Het is daarom belangrijk dat exploitanten van DLT-marktinfrastructuren voldoen aan alle toepasselijke regels en hun gebruikers in staat stellen dit te doen.

(46)

De bevoegde autoriteit die een door een exploitant van een DLT-marktinfrastructuur ingediende aanvraag onderzoekt, moet de mogelijkheid hebben om te weigeren een specifieke toestemming te verlenen indien er redenen zijn om aan te nemen dat de DLT-marktinfrastructuur niet in staat zou zijn te voldoen aan de toepasselijke bepalingen van het Unierecht of aan bepalingen van nationaal recht die buiten het toepassingsgebied van het Unierecht vallen, indien er redenen zijn om aan te nemen dat de DLT-marktinfrastructuur een bedreiging zou vormen voor de beleggersbescherming, de marktintegriteit of de financiële stabiliteit, of als de aanvraag een poging is om bestaande vereisten te omzeilen.

(47)

Een specifieke toestemming die een bevoegde autoriteit aan een exploitant van een DLT-marktinfrastructuur afgeeft, moet aangeven welke vrijstellingen aan die DLT-marktinfrastructuur zijn verleend. Zij moet geldig zijn in de hele Unie, maar alleen voor de duur van de proefregeling. De ESMA moet op haar website een lijst van DLT-marktinfrastructuren en een lijst van de aan elk daarvan verleende vrijstellingen publiceren.

(48)

Specifieke toestemmingen en vrijstellingen moeten tijdelijk worden verleend, voor een periode van maximaal zes jaar vanaf de datum waarop de specifieke toestemming wordt verleend, en mogen slechts geldig zijn voor de duur van de proefregeling. Deze periode van zes jaar moet exploitanten van DLT-marktinfrastructuren voldoende tijd bieden om hun bedrijfsmodellen aan eventuele wijzigingen van de proefregeling aan te passen en in het kader van de proefregeling op commercieel levensvatbare wijze te werken. Op die manier kunnen de ESMA en de Commissie nadat een kritische massa aan specifieke toestemmingen en bijbehorende vrijstellingen is verleend, ook een nuttige reeks gegevens verzamelen over de werking van de proefregeling, en daarover verslag uitbrengen. Tot slot zouden de exploitanten van DLT-marktinfrastructuren zo ook de tijd krijgen om de nodige stappen te ondernemen om hun activiteiten stop te zetten dan wel over te stappen op een nieuw regelgevingskader na de verslagen die de ESMA en de Commissie moeten uitbrengen.

(49)

Onverminderd Verordening (EU) nr. 909/2014 en Richtlijn 2014/65/EU moeten de bevoegde autoriteiten de bevoegdheid hebben een specifieke toestemming of vrijstellingen die aan de DLT-marktinfrastructuur zijn verleend, in te trekken wanneer een tekortkoming in de onderliggende technologie of in de door de exploitant van de DLT-marktinfrastructuur verleende diensten en activiteiten is ontdekt, als deze tekortkoming groter is dan de voordelen van de verleende diensten en verrichte activiteiten, of wanneer de exploitant van de DLT-marktinfrastructuur verplichtingen niet is nagekomen die hoorden bij de door de bevoegde autoriteit verleende toestemmingen of vrijstellingen, of wanneer de exploitant van de DLT-marktinfrastructuur financiële instrumenten heeft geregistreerd die de bij deze verordening vastgestelde grenswaarden overschrijden of die niet voldoen aan andere voorwaarden die gelden voor op DLT gebaseerde financiële instrumenten in het kader van deze verordening. Tijdens zijn activiteiten moet de exploitant van een DLT-marktinfrastructuur de mogelijkheid hebben om te verzoeken om aanvullende vrijstellingen boven op de vrijstellingen die op het moment van de initiële aanvraag werden aangevraagd. In dat geval moeten de aanvullende vrijstellingen bij de bevoegde autoriteit worden aangevraagd op dezelfde manier als die welke zijn gevraagd ten tijde van de initiële aanvraag van een toestemming voor de DLT-marktinfrastructuur.

(50)

Aangezien exploitanten van DLT-marktinfrastructuren in het kader van de proefregeling tijdelijke vrijstellingen van een aantal bepalingen van de bestaande Uniewetgeving zouden kunnen krijgen, moeten zij nauw samenwerken met de bevoegde autoriteiten en met de ESMA gedurende de periode waarin hun specifieke toestemming geldig is. Exploitanten van DLT-marktinfrastructuren moeten de bevoegde autoriteiten in kennis stellen van materiële wijzigingen in hun businessplan of hun kritiek personeel, van bewijs van cyberaanvallen of andere cyberdreigingen, fraude of andere ernstige wanpraktijken, van wijzigingen in de informatie in de oorspronkelijke aanvraag van een specifieke toestemming, van technische of operationele moeilijkheden, met name die welke verband houden met het gebruik van distributed ledger-technologie en van eventuele risico’s voor de beleggersbescherming, de marktintegriteit of de financiële stabiliteit die niet waren voorzien op het moment dat de specifieke toestemming werd verleend. Als zij van een dergelijke materiële wijziging in kennis wordt gesteld, moet de bevoegde autoriteit, ter waarborging van de beleggersbescherming, de marktintegriteit en de financiële stabiliteit, kunnen eisen dat de DLT-marktinfrastructuur een nieuwe specifieke toestemming of vrijstelling aanvraagt dan wel corrigerende maatregelen neemt die de bevoegde autoriteit passend acht. De exploitanten van DLT-marktinfrastructuren moeten ook alle relevante informatie verstrekken aan de bevoegde autoriteit als daarom wordt verzocht. De bevoegde autoriteiten moeten de van exploitanten van DLT-marktinfrastructuren ontvangen informatie en de informatie over corrigerende maatregelen doorsturen naar de ESMA.

(51)

Exploitanten van DLT-marktinfrastructuren moeten regelmatig verslag uitbrengen aan hun bevoegde autoriteiten. De ESMA moet besprekingen over die verslagen organiseren om alle bevoegde autoriteiten in de hele Unie in staat te stellen ervaring op te doen met het effect van distributed ledger-technologie en na te gaan of er eventuele aanpassingen van de Uniewetgeving inzake financiële diensten zijn die nodig kunnen zijn om het gebruik van distributed ledger-technologie op grotere schaal mogelijk te maken.

(52)

Tijdens de looptijd van de proefregeling is het belangrijk dat het kader en de werking ervan frequent worden gecontroleerd en geëvalueerd, teneinde zo veel mogelijk informatie te verkrijgen voor exploitanten van DLT-marktinfrastructuren. De ESMA moet jaarverslagen publiceren om marktdeelnemers een beter inzicht te verschaffen in de werking en ontwikkeling van de markten en om duidelijkheid te verschaffen over de toepassing van de proefregeling. Die jaarverslagen moeten updates bevatten over de belangrijkste trends en risico’s. Die jaarverslagen moeten worden ingediend bij het Europees Parlement, de Raad en de Commissie.

(53)

Drie jaar na de datum van toepassing van deze verordening moet de ESMA bij de Commissie een verslag indienen met haar beoordeling van deze proefregeling. Op basis van het verslag van de ESMA moet de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad verslag uitbrengen. Dat verslag moet de kosten en baten beoordelen van de verlenging van de proefregeling met een aanvullende periode, van de uitbreiding van de proefregeling naar andere soorten financiële instrumenten, van andere wijzigingen van de proefregeling, van het permanent maken van de proefregeling door passende wijzigingen voor te stellen in de Uniewetgeving inzake financiële diensten of van het beëindigen van deze regeling. Het zou niet wenselijk zijn twee parallelle regelingen voor op DLT gebaseerde en niet op DLT gebaseerde marktinfrastructuren te hebben. Als de proefregeling een succes is, kan deze permanent worden gemaakt door de desbetreffende Uniewetgeving inzake financiële diensten zodanig te wijzigen dat er één samenhangend kader wordt gecreëerd.

(54)

In de bestaande Uniewetgeving inzake financiële diensten zijn een aantal mogelijke lacunes vastgesteld met betrekking tot de toepassing ervan op cryptoactiva die als financiële instrumenten kunnen worden beschouwd. Met name de technische reguleringsnormen krachtens Verordening (EU) nr. 600/2014 met betrekking tot bepaalde vereisten inzake gegevensrapportage en vereisten inzake transparantie voor en na de handel zijn niet goed aangepast aan financiële instrumenten die door middel van distributed ledger-technologie worden uitgegeven. Secundaire markten voor door middel van distributed ledger-technologie of soortgelijke technologie uitgegeven financiële instrumenten bevinden zich nog in een beginfase en de kenmerken ervan kunnen dus verschillen van die voor financiële instrumenten die gebruikmaken van traditionele technologie. De in die technische reguleringsnormen bepaalde regels moeten worden toegepast op alle financiële instrumenten, ongeacht de gebruikte technologie. Daarom moet de ESMA, in overeenstemming met de bestaande mandaten in Verordening (EU) nr. 600/2014 om ontwerpen van technische reguleringsnormen op te stellen, een uitgebreide beoordeling van die technische reguleringsnormen uitvoeren en zo nodig wijzigingen voorstellen om ervoor te zorgen dat de daarin vervatte regels effectief kunnen worden toegepast op op DLT gebaseerde financiële instrumenten. Bij die beoordeling moet de ESMA rekening houden met de specifieke kenmerken van op DLT gebaseerde financiële instrumenten en nagaan of de normen hiervoor moeten worden aangepast om de ontwikkeling van die financiële instrumenten mogelijk te maken zonder afbreuk te doen aan de doelstellingen van de regels waarin de krachtens Verordening (EU) nr. 600/2014 vastgestelde technische reguleringsnormen voorzien.

(55)

Daar de doelstellingen van deze verordening niet voldoende door de lidstaten kunnen worden verwezenlijkt, maar vanwege het feit dat de regelgevende belemmeringen voor de ontwikkeling van DLT-marktinfrastructuren voor cryptoactiva die kunnen worden beschouwd als financiële instrumenten voortspruiten uit de Uniewetgeving inzake financiële diensten, beter door de Unie kunnen worden verwezenlijkt, kan de Unie, overeenkomstig het in artikel 5 van het Verdrag betreffende de Europese Unie neergelegde subsidiariteitsbeginsel, maatregelen nemen. Overeenkomstig het in hetzelfde artikel neergelegde evenredigheidsbeginsel gaat deze verordening niet verder dan nodig is om deze doelstellingen te verwezenlijken.

(56)

Deze verordening laat Richtlijn (EU) 2019/1937 van het Europees Parlement en de Raad (13) onverlet. Desalniettemin moet met betrekking tot entiteiten waaraan op grond van Richtlijn 2014/65/EU vergunning is verleend, gebruik worden gemaakt van de mechanismen voor het melden van inbreuken op Verordening (EU) nr. 600/2014 of Richtlijn 2014/65/EU zoals die bij die richtlijn zijn ingesteld. Met betrekking tot entiteiten waaraan op grond van Verordening (EU) nr. 909/2014 een vergunning is verleend, moeten de bij die verordening ingestelde mechanismen voor het melden van inbreuken op die verordening worden gebruikt.

(57)

De exploitatie van DLT-marktinfrastructuren kan de verwerking van persoonsgegevens omvatten. Wanneer het met het oog op de toepassing van deze verordening noodzakelijk is persoonsgegevens te verwerken, moet dat gebeuren overeenkomstig het toepasselijke recht van de Unie inzake de bescherming van persoonsgegevens. Deze verordening doet geen afbreuk aan de Verordeningen (EU) 2016/679 (14) en (EU) 2018/1725 (15) van het Europees Parlement en de Raad. De Europese Toezichthouder voor gegevensbescherming werd geraadpleegd overeenkomstig artikel 42, lid 1, van Verordening (EU) 2018/1725 en heeft op 23 april 2021 zijn advies uitgebracht.

(58)

Verordening (EU) nr. 600/2014 voorziet in een overgangsperiode tijdens welke niet-discriminerende toegang tot een CTP of handelsplatform uit hoofde van die verordening niet van toepassing is op de CTP’s of handelsplatformen die bij hun bevoegde autoriteiten een verzoek hebben ingediend om te profiteren van de overgangsregelingen met betrekking tot op de beurs verhandelde derivaten. De periode waarin een CTP of een handelsplatform door zijn bevoegde autoriteit voor op de beurs verhandelde derivaten kan worden vrijgesteld van de regels inzake niet-discriminerende toegang, is op 3 juli 2020 verstreken. De toegenomen onzekerheid en volatiliteit van de markten heeft een negatief effect gehad op de operationele risico’s van CTP’s en handelsplatformen, zodat de datum van toepassing van de nieuwe regeling voor open toegang voor CTP’s en handelsplatformen die handels- en clearingdiensten met betrekking tot op de beurs verhandelde derivaten aanbieden, bij artikel 95 van Verordening (EU) 2021/23 van het Europees Parlement en de Raad (16) met één jaar werd uitgesteld, tot en met 3 juli 2021. De redenen voor het uitstellen van de toepassingsdatum van de nieuwe regeling voor open toegang blijven bestaan. Bovendien zou de regeling voor open toegang in strijd kunnen zijn met parallelle beleidsdoelstellingen om handel en innovatie binnen de Unie te bevorderen, aangezien zij innovatie in op de beurs verhandelde derivaten zou kunnen ontmoedigen door concurrenten die begunstigden van open toegang zijn, in staat te stellen gebruik te maken van de infrastructuur en investeringen van gevestigde exploitanten om concurrerende producten met lage aanloopkosten aan te bieden. Het in stand houden van een systeem waarbij derivaten worden gecleard en verhandeld in een verticaal geïntegreerde entiteit is ook in overeenstemming met reeds lang bestaande internationale trends. De datum van toepassing van de nieuwe regeling voor open toegang moet daarom met nog eens twee jaar worden uitgesteld, tot en met 3 juli 2023.

(59)

Momenteel omvat de definitie van financieel instrument in Richtlijn 2014/65/EU niet expliciet financiële instrumenten die worden uitgegeven door middel van een categorie technologieën die de gedistribueerde registratie van versleutelde gegevens ondersteunen, namelijk distributed ledger-technologie. Om ervoor te zorgen dat dergelijke financiële instrumenten binnen het bestaande rechtskader kunnen worden verhandeld op de markt, moet de definitie van financiële instrumenten in Richtlijn 2014/65/EU worden gewijzigd om deze er ook in op te nemen.

(60)

Hoewel deze verordening het regelgevingskader vaststelt voor DLT-marktinfrastructuren, met inbegrip van die welke afwikkelingsdiensten verlenen, is het algemene regelgevingskader voor door CSD’s geëxploiteerde effectenafwikkelingssystemen neergelegd in Verordening (EU) nr. 909/2014, die bepalingen inzake afwikkelingsdiscipline bevat. De regeling inzake afwikkelingsdiscipline omvat regels voor de rapportage van mislukte afwikkelingsoperaties, de inning en verdeling van geldboetes en verplichte buy-ins. Krachtens uit hoofde van Verordening (EU) nr. 909/2014 vastgestelde technische reguleringsnormen gelden de bepalingen betreffende afwikkelingsdiscipline vanaf 1 februari 2022. Belanghebbenden hebben evenwel het bewijs geleverd dat verplichte buy-ins de liquiditeitsdruk en de kosten van effecten die het risico lopen te worden ingekocht, kunnen verhogen. Dit effect zou nog kunnen worden verergerd in het geval van marktvolatiliteit. Tegen die achtergrond zou de toepassing van de regels inzake verplichte buy-ins van Verordening (EU) nr. 909/2014 een negatief effect kunnen hebben op de efficiëntie en het concurrentievermogen van de kapitaalmarkten in de Unie. Dat effect zou op zijn beurt kunnen leiden tot bredere spreads tussen bied- en laatprijzen, verminderde marktefficiëntie en minder prikkels om effecten te lenen op de effectenuitleen- en repomarkten en om transacties met in de Unie gevestigde CSD’s af te wikkelen. De kosten van de toepassing van de regels inzake verplichte buy-ins zullen daarom naar verwachting groter zijn dan de potentiële voordelen. Rekening houdend met dit mogelijke negatieve effect moet Verordening (EU) nr. 909/2014 worden gewijzigd om voor elke afwikkelingsdiscipline een andere toepassingsdatum mogelijk te maken, zodat de datum van toepassing van de regels inzake verplichte buy-ins verder kan worden uitgesteld.Dat uitstel zou de Commissie in staat stellen om in het kader van het komende wetgevingsvoorstel tot herziening van Verordening (EU) nr. 909/2014 te beoordelen hoe het kader voor afwikkelingsdiscipline, en met name de regels inzake verplichte buy-ins, moeten worden gewijzigd om rekening te houden met de bovengenoemde kwesties en deze aan te pakken. Bovendien zou een dergelijk uitstel ervoor zorgen dat marktdeelnemers, met inbegrip van DLT-marktinfrastructuren die onder de regeling inzake afwikkelingsdiscipline zouden vallen, niet twee keer uitvoeringskosten hoeven te maken indien die regels worden gewijzigd als gevolg van de herziening van Verordening (EU) nr. 909/2014.

(61)

De exploitatie van een DLT-marktinfrastructuur mag het klimaatbeleid van de lidstaten niet ondermijnen. Daarom is het belangrijk de ontwikkeling van en investeringen in emissiearme of emissievrije distributed ledger-technologieën verder aan te moedigen,

a)

het verlenen en intrekken van specifieke toestemmingen voor het exploiteren van DLT-marktinfrastructuren overeenkomstig deze verordening;

b)

het verlenen, wijzigen en intrekken van met specifieke toestemmingen verband houdende uitzonderingen;

c)

het opleggen, wijzigen en intrekken van de aan vrijstellingen verbonden voorwaarden en met betrekking tot het opleggen, wijzigen en intrekken van compenserende of corrigerende maatregelen;

d)

het exploiteren van DLT-marktinfrastructuren;

e)

het toezicht houden op DLT-marktinfrastructuren, en

f)

het samenwerken tussen exploitanten van DLT-marktinfrastructuren, bevoegde autoriteiten en de bij Verordening (EU) nr. 1095/2010 opgerichte Europese toezichthoudende autoriteit (Europese Autoriteit voor effecten en markten; ESMA).

1)

“distributed ledger technology” of “DLT”: een technologie die de exploitatie en het gebruik van distributed ledgers mogelijk maakt;

2)

“distributed ledger”: een informatieopslagplaats waar transacties worden geregistreerd en die wordt gedeeld over en gesynchroniseerd tussen een reeks DLT-netwerkknooppunten (DLT network nodes) door middel van een consensusmechanisme;

3)

“consensusmechanisme”: de regels en procedures volgens welke een overeenkomst tussen DLT-netwerkknooppunten wordt bereikt dat een transactie wordt gevalideerd;

4)

“DLT-netwerkknooppunt”: een apparaat of proces dat deel uitmaakt van een netwerk en een volledige of gedeeltelijke replica bevat van de registers met alle transacties in een distributed ledger;

5)

“DLT-marktinfrastructuur”: een multilaterale DLT-handelsfaciliteit, een DLT-afwikkelingssysteem of een DLT-handels- en afwikkelingssysteem;

6)

“multilaterale DLT-handelsfaciliteit” of “DLT MTF”: een multilaterale handelsfaciliteit die alleen in op DLT gebaseerde financiële instrumenten mag handelen;

7)

“DLT-afwikkelingssysteem” of “DLT SS”: een afwikkelingssysteem dat transacties in op DLT gebaseerde financiële instrumenten afwikkelt tegen betaling of tegen levering, ongeacht of dat afwikkelingssysteem is aangewezen en aangemeld overeenkomstig Richtlijn 98/26/EG, en dat de initiële registratie van op DLT gebaseerde financiële instrumenten toestaat of de verlening van bewaarnemingsdiensten met betrekking tot op DLT gebaseerde financiële instrumenten toestaat;

8)

“afwikkeling”: afwikkeling in de zin van artikel 2, lid 1, punt 7, van Verordening (EU) nr. 909/2014;

9)

“mislukte afwikkelingsoperatie”: mislukte afwikkelingsoperatie in de zin van artikel 2, lid 1, punt 15, van Verordening (EU) nr. 909/2014;

10)

“DLT-handels- en afwikkelingssysteem” of “DLT TSS”: een DLT MTF of DLT SS die de door een DLT MTF en een DLT SS verleende diensten combineert;

11)

“op DLT gebaseerd financieel instrument”: een financieel instrument dat met behulp van distributed ledger-technologie wordt uitgegeven, geregistreerd, overgedragen en opgeslagen;

12)

“financieel instrument”: een financieel instrument in de zin van artikel 4, lid 1, punt 15, van Richtlijn 2014/65/EU;

13)

“multilaterale handelsfaciliteit”: een multilaterale handelsfaciliteit in de zin van artikel 4, lid 1, punt 22, van Richtlijn 2014/65/EU;

14)

“centrale effectenbewaarinstelling” of “CSD”: een centrale effectenbewaarinstelling in de zin van artikel 2, lid 1, punt l, van Verordening (EU) nr. 909/2014;

15)

“effectenafwikkelingssysteem”: een effectenafwikkelingssysteem in de zin van artikel 2, lid 1, punt 10, van Verordening (EU) nr. 909/2014;

16)

“werkdag”: werkdag in de zin van artikel 2, lid 1, punt 14, van Verordening (EU) nr. 909/2014;

17)

“levering tegen betaling”: levering tegen betaling in de zin van artikel 2, lid 1, punt 27, van Verordening (EU) nr. 909/2014;

18)

“kredietinstelling”: een kredietinstelling in de zin van artikel 4, lid 1, punt 1, van Verordening (EU) nr. 575/2013 van het Europees Parlement en de Raad (17);

19)

“beleggingsonderneming”: een beleggingsonderneming in de zin van artikel 4, lid 1, punt 1, van Richtlijn 2014/65/EU;

20)

“marktexploitant”: een marktexploitant in de zin van artikel 4, lid 1, punt 18, van Richtlijn 2014/65/EU;

21)

“bevoegde autoriteit”: een of meer bevoegde autoriteiten die:

1)

In artikel 4, lid 1, wordt punt 15) vervangen door:

2)

In artikel 93 wordt het volgende lid ingevoegd: