de politieke associatie en dialoog, samen met economische integratie te bevorderen, onder meer door de deelname van Moldavië aan het beleid, de programma’s en de agentschappen van de Europese Unie (EU) te vergroten;
vrede en stabiliteit te bevorderen, te bewaren en te versterken, zowel op regionaal als op internationaal niveau;
de samenwerking te bevorderen en te versterken op het gebied van vrijheid, veiligheid en recht, om zo de rechtsstaat en respect voor de mensenrechten en de fundamentele vrijheden te versterken;
bij te dragen tot de versterking van de democratie en de rechtsstaat en tot politieke, economische en institutionele stabiliteit in Moldavië;
steun te verlenen aan de inspanningen van Moldavië voor de ontwikkeling van haar economisch potentieel door middel van internationale samenwerking, ook door de aanpassing van de wetgeving aan die van de EU;
de geleidelijke economische integratie van Moldavië in de interne markt van de EU te verwezenlijken, met name door het opzetten van een diepe en brede vrijhandelsruimte.

Besluit 2014/492/EU geeft een machtiging tot ondertekening en voorlopige toepassing van de overeenkomst door de EU.

Besluiten 2014/493/Euratom en (EU) 2016/839 markeren de sluiting van de associatieovereenkomst met Moldavië door de EU, de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie (Euratom) en de EU-lidstaten.

KERNPUNTEN

De overeenkomst bevat 465 artikelen met aanvullende bijlagen en protocollen. Ze heeft betrekking op de volgende specifieke gebieden:

Algemene beginselen (Titel I), met name:

democratische rechten, mensenrechten en fundamentele vrijheden;
een vrijemarkteconomie, duurzame ontwikkeling en effectief multilateralisme;
de rechtsstaat, behoorlijk bestuur, samenwerking en betrekkingen van goed nabuurschap.

Politieke dialoog, binnenlandse hervormingen en samenwerking op het gebied van het buitenlands beleid en veiligheidsbeleid (Titel II), met name:

de ontwikkeling van stabiele en doeltreffende politieke instellingen;
een geleidelijke aanpassing van het buitenlands beleid en veiligheidsbeleid;
inzet voor conflictpreventie, regionale stabiliteit, terrorismebestrijding en maatregelen tegen massavernietigingswapens.

Vrijheid, veiligheid en recht (Titel III), met name:

eerbiediging van de rechtsstaat, een onafhankelijke rechterlijke macht en juridische samenwerking;
samenwerking op het gebied van migratie en grensbeheer;
bestrijding van georganiseerde misdaad, corruptie, terrorisme, witwassen van geld en illegale drugs.

Economische en andere sectorale samenwerking (Titel IV), met name:

hervorming van het openbare bestuur en corporate governance;
economische dialoog, overheidsfinanciën, begroting en belasting;
werkgelegenheid, sociaal beleid en industrie- en ondernemingsbeleid;
sectoren variërend van visserij, vervoer en energie tot financiële diensten, volksgezondheid en klimaatactie.

Handel en gerelateerde aangelegenheden (Titel V), met name:

nationale behandeling en markttoegang voor goederen, waaronder:
- de instelling van een diepe en brede vrijhandelsruimte tussen de partijen en de afschaffing van douanerechten op goederen met oorsprong bij de andere partij, op enkele uitzonderingen na (uiteengezet in de bijlagen),
- geleidelijke aanpassing aan de EU-wetgeving op het gebied van technische handelsbelemmeringen, sanitaire en fytosanitaire kwesties, douane en handelsbevordering, diensten en overheidsaanbestedingen,
- afstemming op de EU-praktijk en de internationale praktijk op het gebied van intellectuele-eigendomsrechten, mededinging en energie, evenals op internationale normen op het gebied van het milieu en arbeid (handel en duurzame ontwikkeling).

Op het gebied van intellectuele-eigendomsrechten is de in 2012 tussen de EU en Moldavië ondertekende overeenkomst over de bescherming van geografische aanduidingen geïntegreerd in de associatieovereenkomst. Een van de prioriteiten van de associatieovereenkomst is waarborgen dat de Moldavische wet op dit terrein doeltreffend wordt gehandhaafd en dat ambtenaren bij de relevante overheidsinstanties en leden van de rechterlijke macht voldoende opleiding genieten. In de context van de Associatieraad (zie hieronder) komen de EU en Moldavië regelmatig bijeen om vraagstukken en beste praktijken op dit terrein te bespreken.

Financiële bijstand, fraudebestrijding en controle (Titel VI), met name:

financiering voor Moldavië door de EU, de Europese Investeringsbank, de Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling en andere financiële instellingen;
meerjarige kaderregelingen en jaarlijkse actieprogramma’s voor prioritaire uitgavengebieden;
uitwisseling van informatie en operationele samenwerking;
maatregelen ter preventie en bestrijding van fraude, corruptie en andere illegale activiteiten.

Institutionele en algemene bepalingen en slotbepalingen (Titel VII), met name:

de installering van:
- een Associatieraad op ministerieel niveau die toezicht houdt op de tenuitvoerlegging van de overeenkomst en deze volgt,
- een Associatiecomité van hoge ambtenaren dat de Raad van de Europese Unie bijstaat,
- een Parlementair Associatiecomité van leden van het Europees Parlement en het parlement van Moldavië om elkaar te ontmoeten en gedachten uit te wisselen,
- een platform voor het maatschappelijk middenveld om elkaar te ontmoeten en van gedachten te wisselen;
inzet van Moldavië om zijn wetgeving geleidelijk aan te passen aan het EU-recht en internationaal recht;
het verdrag is van onbepaalde duur en vervalt zes maanden nadat een van de partijen haar besluit tot intrekking heeft medegedeeld.

In technische bijlagen wordt gedetailleerd beschreven hoe de verschillende verbintenissen die in de overeenkomst zijn opgenomen, ten uitvoer moeten worden gelegd. Bepaalde daarvan, zoals die die betrekking hebben op geografische aanduidingen, handel en sanitaire/fytosanitaire aspecten, zijn sinds 2016 enigszins gewijzigd.

Tijdelijke handelsliberaliseringsmaatregelen

De niet-uitgelokte en ongerechtvaardigde militaire agressie van Rusland tegen Oekraïne sinds februari 2022 heeft ernstige gevolgen gehad voor het vermogen van Moldavië om handel te drijven met de rest van de wereld, omdat het land afhankelijk is van doorvoer via Oekraïens grondgebied en van de Oekraïense infrastructuur.
In deze moeilijke context steunt de EU Moldavië door de mate van marktliberalisering waarin de associatieovereenkomst voorziet, te verhogen, met name voor bepaalde landbouwproducten.
Bij Verordening (EU) 2023/1524 worden tijdelijke liberaliseringsmaatregelen voor de handel ingevoerd door de invoer van alle producten uit Moldavië volledig te liberaliseren, ter vervanging van een eerdere rechtshandeling, Verordening (EU) 2022/1279, die van toepassing was voor een periode van één jaar tot en met 23 juli 2023.
De nieuwe maatregelen, die van toepassing zijn tot 24 juli 2024, schaffen de tariefcontingenten af voor zeven landbouwproducten waarvan de uitvoer van Moldavië naar de EU nog niet volledig geliberaliseerd is in het kader van de associatieovereenkomst: pruimen, tafeldruiven, appels, tomaten, knoflook, kersen en druivensap. De verordening van 2023 schaft ook het invoerprijssysteem voor bepaalde landbouwproducten af en liberaliseert daarmee volledig de invoer van al deze producten in de EU.
De Europese Commissie houdt nauwlettend toezicht op de gevolgen van Verordening (EU) nr. 2023/1524 en heeft de bevoegdheid om uitvoeringshandelingen vast te stellen om de handelsliberaliseringsmaatregelen tijdelijk op te schorten wanneer EU-producenten van “soortgelijke” of “rechtstreeks concurrerende” producten nadelige gevolgen ondervinden van de invoer. Het Vrijwaringscomité, dat is opgericht bij Verordening (EU) 2015/478 betreffende de gemeenschappelijke regeling voor de invoer in de EU (zie de samenvatting), assisteert de Commissie hierbij.

DATUM VAN INWERKINGTREDING

De overeenkomst is een gemengde overeenkomst* die moet worden geratificeerd door het Parlement en elke lidstaat.
De overeenkomst is op 1 juli 2016 in werking getreden.

ACHTERGROND

De EU is de grootste handelspartner en de grootste investeerder van Moldavië. In 2021 was de EU goed voor 61 % van de totale export en 49 % van de totale handel van Moldavië.

Kijk voor meer informatie op:

Moldavië (Europese Commissie)
Betrekkingen tussen de EU en Moldavië — informatieblad (Europese Dienst voor extern optreden)
Feiten en cijfers over de betrekkingen tussen de EU en Moldavië (Raad van de Europese Unie).

KERNBEGRIPPEN

Gemengde overeenkomst. Als het onderwerp van een overeenkomst niet onder de exclusieve bevoegdheid van de EU valt (in dit geval is ook Euratom bij de overeenkomst betrokken), moeten lidstaten de overeenkomst ook ondertekenen. Dergelijke overeenkomsten worden gemengde overeenkomsten genoemd. Dit betekent dat EU-lidstaten, naast de EU zelf, overeenkomstsluitende partijen worden ten aanzien van overeenkomstsluitende partijen van buiten de EU. Gemengde overeenkomsten kunnen tevens vereisen dat een interne EU-handeling wordt aangenomen om de verplichtingen tussen de EU-lidstaten en de EU te verdelen.

BELANGRIJKSTE DOCUMENTEN

Associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie en hun lidstaten, enerzijds, en de Republiek Moldavië, anderzijds (PB L 260 van 30.8.2014, blz. 4-738).

Achtereenvolgende wijzigingen aan de associatieovereenkomst zijn opgenomen in de oorspronkelijke tekst. Deze geconsolideerde versie is enkel van documentaire waarde.

Besluit 2014/492/EU van de Raad van 16 juni 2014 betreffende de ondertekening, namens de Europese Unie, en de voorlopige toepassing van de associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie en hun lidstaten, enerzijds, en de Republiek Moldavië, anderzijds (PB L 260 van 30.8.2014, blz. 1-3).

Besluit 2014/493/Euratom van de Raad van 16 juni 2014 tot goedkeuring van de sluiting door de Europese Commissie, namens de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie, van de Associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie en hun lidstaten, enerzijds, en de Republiek Moldavië, anderzijds (PB L 260 van 30.8.2014, blz. 739-740).

Besluit (EU) 2016/839 van de Raad van 23 mei 2016 betreffende de sluiting, namens de Europese Unie, van de Associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie en hun lidstaten, enerzijds, en de Republiek Moldavië, anderzijds (PB L 141 van 28.5.2016, blz. 28-29).

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Verordening (EU) 2023/1524 van het Europees Parlement en de Raad van 20 juli 2023 inzake tijdelijke handelsliberaliseringsmaatregelen bovenop de handelsconcessies die op producten uit de Republiek Moldavië van toepassing zijn krachtens de Associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie en hun lidstaten, enerzijds, en de Republiek Moldavië, anderzijds (PB L 185 van 24.7.2023, blz. 1-6).

Aanbeveling nr. 1/2017 van de Associatieraad EU-Republiek Moldavië van 4 augustus 2017 inzake de associatieagenda EU-Republiek Moldavië (PB L 215 van 19.8.2017, blz. 3-46).

Geconsolideerde versie van het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie (PB C 203 van 7.6.2016, blz. 1-112).

Zie de geconsolideerde versie.

Informatie over de inwerkingtreding van de Associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie en hun lidstaten, enerzijds, en de Republiek Moldavië, anderzijds (PB L 161 van 18.6.2016, blz. 1).

Verordening (EU) 2015/478 van het Europees Parlement en de Raad van 11 maart 2015 betreffende de gemeenschappelijke regeling voor de invoer (codificatie) (PB L 83 van 27.3.2015, blz. 16-33).

Kennisgeving betreffende de voorlopige toepassing van de associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie en hun lidstaten, enerzijds, en de Republiek Moldavië, anderzijds (PB L 259 van 30.8.2014, blz. 1).

Laatste bijwerking 28.08.2023

Naar boven

Titel en vindplaats

Associatieovereenkomst met Moldavië

SAMENVATTING VAN:

WAT IS HET DOEL VAN DE OVEREENKOMST EN DE BESLUITEN?