Industriebeleid van de Europese Unie

Het industriebeleid van de Europese Unie (EU) heeft tot doel de industrie concurrerender te maken zodat zij duurzame groei en werkgelegenheid in de EU-lidstaten kan genereren. Artikel 173 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie vormt de rechtsgrondslag voor het industriebeleid van de EU, dat een horizontaal beleidsterrein is dat nauw samenhangt met andere beleidsterreinen, zoals de interne markt, handel, mededinging, onderzoek en innovatie, werkgelegenheid, digitalisering en milieugerelateerd beleid. In overeenstemming met een systeem van open en concurrerende markten is het beleid gericht op:

• de bespoediging van de aanpassing van de industrie aan structurele veranderingen;
• de bevordering van een gunstig klimaat voor het ontplooien van initiatieven en voor de ontwikkeling van ondernemingen in de gehele EU, met name van kleine en middelgrote ondernemingen (kmo’s);
• de bevordering van een gunstig klimaat voor samenwerking tussen ondernemingen, en
• de bevordering van een betere benutting van het industrieel potentieel van het beleid inzake innovatie, onderzoek en technologische ontwikkeling.

In maart 2020 heeft de Europese Commissie een nieuwe industriële strategie voor Europa gepresenteerd als onderdeel van een pakket initiatieven om het Europese bedrijfsleven klaar te maken voor de toekomst, dat ook een nieuwe kmo-strategie omvat, stappen om belemmeringen voor de eengemaakte markt aan te pakken en de regels voor de eengemaakte markt beter uit te voeren en te handhaven. De nieuwe industriestrategie zal de groene en digitale transitie van de EU-industrie ondersteunen, de EU-industrie wereldwijd concurrerender maken en de open strategische autonomie van de EU versterken.

Om dit te bereiken worden zeven fundamentele faciliterende factoren gedefinieerd, zoals een diepere en meer digitale eengemaakte markt, het handhaven van een wereldwijd gelijk speelveld, het werken aan klimaatneutraliteit en een meer circulaire economie, en het bevorderen van innovatie, vaardigheden en investeringen.

In de strategie wordt een partnerschapsbenadering van governance voorgesteld rond het concept van industriële ecosystemen, waarbij alle spelers die in een waardeketen actief zijn, worden betrokken, en wordt de oprichting bevorderd van gezamenlijke initiatieven die investeerders, overheidsinstanties, institutionele en industriële partners op het gebied van sleuteltechnologieën en bedrijfsgebieden samenbrengen, zoals industriële allianties.

De strategie is in mei 2021 geactualiseerd om ervoor te zorgen dat de industriële ambitie ervan ten volle rekening houdt met de nieuwe omstandigheden na de COVID-19-pandemie. Ze trekt lering uit de gezondheidscrisis, zoals de noodzaak om het vrije verkeer van personen, goederen, diensten en kapitaal op de interne markt te handhaven en de noodzaak om samen te werken om de interne markt beter bestand te maken tegen verstoringen. In de geactualiseerde strategie worden de belangrijkste beleidsprioriteiten in drie hoofdlijnen uiteengezet:

• versterking van de veerkracht van de interne markt;
• het aanpakken van de strategische afhankelijkheden van de EU en het versterken van de open strategische autonomie van de EU om te voorkomen dat zij voor de levering van kritieke goederen al te zeer afhankelijk is van niet-EU-landen;
• de versnelling van de groene en digitale transitie.

De geactualiseerde strategie gaat vergezeld van het eerste jaarverslag over de eengemaakte markt, met onder meer een analyse van de stand van zaken van de EU-economie op basis van een beoordeling van de industriële ecosystemen, een verslag over de vooruitgang die is geboekt bij de uitvoering van het industriepakket van maart 2020 (met inbegrip van het actieplan voor de handhaving van de eengemaakte markt, de nieuwe industriestrategie en de kmo-strategie) en een reeks essentiële prestatie-indicatoren om verdere vooruitgang te monitoren, samen met een eerste analyse van de strategische afhankelijkheden en capaciteiten van de EU.

Op 23 februari 2022 heeft de Commissie het jaarverslag over de eengemaakte markt 2022 en de tweede editie van de grondige evaluaties van de strategische afhankelijkheden van de EU gepubliceerd.

ZIE OOK

• Circulaire economie
• Mededinging
• Concurrentievermogen
• Werkgelegenheid
• Europese Commissie
• Europese Unie
• Het milieubeleid van de EU
• Handelsbeleid EU
• Interne markt
• Onderzoek en ontwikkeling
• Kleine en middelgrote ondernemingen
• Programma Digitaal Europa (2021-2027) (samenvatting)
• Industrie (Europese Commissie)
• Een Europese industriestrategie (Europese Commissie).