23.12.2009   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 318/57

1.3.1

Il-Grupp de Larosière jirrakkomanda li jitfasslu rekwiżiti kapitali għall-banek li jkunu stretti fi żminijiet tajbin u inqas stretti fi żminijiet ħżiena. Fid-dawl tad-diffikultà li jitbassru l-fluttwazzjonijiet fiċ-ċiklu ekonomiku, din tista’ tkun proposta riskjuża. Fl-istess ħin, l-eżempju ta’ Spanja juri li sistema msejsa fuq rekwiżiti kapitali varjabbli tista’ taħdem tajjeb. Għalhekk, il-KESE huwa tal-fehma li din il-miżura għandha tiġi eżaminata mil-lat taż-żmien magħżul qabel ma tiġi implimentata.

1.3.2

Fil-fehma tal-KESE, hemm bżonn assolut ta’ rekwiżiti kapitali aktar stretti u trasparenza ikbar fir-rigward tal-operazzjonijiet li ma jidhrux fuq il-karta tal-bilanċ. L-awtoritajiet Spanjoli kellhom regoli stretti ħafna dwar l-operazzjonijiet li ma jidhrux fuq il-karta tal-bilanċ u l-banek Spanjoli kienu l-inqas li ntlaqtu mill-kriżi.

1.3.3

L-espressjonijiet “operazzjonijiet li ma jidhrux fuq il-karta tal-bilanċ” u “special purpose vehicles” xi kultant intużaw ħażin. L-assi riskjużi tneħħew mill-karti tal-bilanċ tal-banek biex jiġu evitati r-rekwiżiti kapitali u xi kultant biex jiġu evitati t-taxxi. Fid-dawl ta’ dan kollu, il-KESE huwa tal-fehma li hemm bżonn ta’ regoli aktar stretti.

1.3.4

Fil-fehma tal-KESE, waħda mill-ħtiġijiet ewlenin fis-segwitu tar-rapport għandha tkun li l-element ta’ riskju tal-assi tal-banek ikun aktar trasparenti. Il-KESE jaqbel mar-rapport li jgħid li l-banek u l-istabbilimenti finanzjarji għandhom dejjem iżommu parti mir-riskju meta l-assi riskjużi jerġgħu jinbiegħu. Ir-riskji marbuta mal-prodotti finanzjarji għandhom ikunu ċari. It-trasparenza tal-prodotti finanzjarji hija meħtieġa bil-għan li tiġi rkuprata l-fiduċja fis-swieq finanzjarji. Hawnhekk, il-KESE jixtieq jerġa’ jiġbed l-attenzjoni għall-każ ta’ Spanja. Strumenti ġodda fis-settur finanzjarju m’għandhomx jintużaw qabel ma jsirilhom kontroll minn awtorità monetarja. L-introduzzjoni ta’ kontrolli bħal dawn għandha tiġi diskussa. Irid jiġi deċiż jekk dawn il-kontrolli għandhomx isiru fil-livell nazzjonali jew hijiex meħtieġa sistema ta’ kontroll waħda. Minħabba n-natura transkonfinali tal-attività finanzjarja, l-għażla aktar ixxaqleb favur sistema komuni.

1.3.5

L-hekk imsejħa “sistema bankarja parallela” hija magħmula minn tipi differenti ta’ self mhux regolat. Dawn it-tipi ġodda ta’ attività finanzjarja żviluppaw lil hinn mill-ambitu tar-regolazzjoni, mingħajr saħansitra l-ebda eżiġenża ta’ riżervi. Il-KESE jaqbel li anke dawn għandhom jiġu regolati. Ir-rapport jitlob ukoll regoli komuni għall-fondi tal-investiment, għal definizzjonijiet tat-tipi differenti ta’ assi u għal kontrolli aktar stretti. Anke hawnhekk faċli li wieħed jaqbel.

1.3.6

Huwa essenzjali li jkun hemm rekwiżiti aktar stretti dwar il-ġestjoni tal-banek u l-verifiki (auditing). Fil-fehma tal-KESE, is-soluzzjonijiet proposti fir-rapport tal-Grupp de Larosière ma jiffokawx biżżejjed fuq ir-rwol tal-verifikaturi. Permezz ta’ verifika effettiva kien ikun possibbli li t-tixrid tal-assi riskjużi jitrażżan. Il-ġestjoni tal-istabbilimenti finanzjarji trid tkun tista’ tiddependi mill-verifiki fl-evalwazzjoni tal-assi riskjużi. Ir-rwol tal-verifikaturi u l-metodi tal-kontabilità għandhom jiġu inklużi fir-reviżjoni ta’ Basel II.

1.3.7

Ir-rapport jagħmel rakkomandazzjonijiet siewja dwar l-iskemi ta’ bonus. Dawn l-iskemi għandhom jinfirxu fuq għadd ta’ snin u jissejsu fuq riżultati konkreti u mhux jiġu garantiti minn qabel. Il-KESE jemmen li hemm bżonn ta’ tranżizzjoni minn perspettiva fuq perijodu qasir għal perspettiva fuq perijodu twil ta’ żmien, b’mod li l-bonusijiet ma jissejsux fuq l-ispekulazzjoni. Fid-dawl ta’ dan kollu, il-KESE jappoġġja l-idea li jkun hemm taxxa fuq it-tranżazzjonijiet finanzjarji, u l-qligħ minn din it-taxxa jista’ jiġi allokat għall-għajnuna għall-iżvilupp. Barra minn hekk, ħtieġa oħra hija li l-iskemi ma jissejsux fuq żviluppi ġenerali iżda fuq jekk il-banek ikkonċernati jirnexxilhomx jagħtu prestazzjoni tajba meta mqabbla max-xejra ġenerali. Barra minn hekk, ikun tajjeb li jiġi stabbilit limitu massimu għall-bonusijiet bil-għan li jiġu evitati l-eċċessi u t-teħid ta’ riskji mhux maħsuba tajjeb. L-hekk imsejħa “strateġija ta’ ħruġ” (exit strategy) għall-kriżi finanzjarja għandha tagħmel mod li s-somom kbar li jitħallsu lill-istituzzjonijiet finanzjarji mill-fondi pubbliċi jiġu rimborżati minflok ma jkunu destinati għall-ħolqien ta’ profitti kbar u bonusijiet.

1.4.1

Il-Grupp de Larosière jiġbed l-attenzjoni għall-ħtieġa ta’ korp Ewropew għas-superviżjoni tas-sistema finanzjarja f’livell globali, li jkun kapaċi joħroġ twissijiet dwar riskji finanzjarji. Qed jiġi propost li din ir-responsabbiltà tingħata lill-BĊE jew lis-SEBĊ u li l-kompitu jiġi fdat lil kunsill speċjali. Huwa tajjeb li dan il-kunsill ikollu rabta amministrattiva mal-BĊE, iżda hija s-SEBĊ li għandha tingħata r-responsabbiltà formali għas-superviżjoni. Is-superviżjoni għandha tinvolvi s-sistemi finanzjarji tal-Istati Membri kollha b’mod assolut, u l-ħatra tal-korp maniġerjali tal-kunsill/bord ġdid għandha tiġi fdata lis-SEBĊ.

1.4.2

Ir-rapport jirrakkomanda li tinħoloq sistema ġdida ta’ superviżjoni mikroprudenzjali f’żewġ fażijiet; din is-sistema għandha tinvolvi awtoritajiet differenti għas-superviżjoni tal-banek, il-fondi tal-investiment u s-swieq tat-titoli. It-tieni fażi għandha tikkonsisti fl-iffissar ta’ regoli bażiċi komuni għas-superviżjoni u t-tneħħija tad-differenzi fl-implimentazzjoni fil-livell nazzjonali. F’din il-fażi, għandhom ukoll jiġu armonizzati s-sistemi tas-sanzjonijiet. Fil-fehma tal-KESE, ma hemm l-ebda raġuni għaliex din il-ħidma għandha ddum bla bżonn, u għalhekk jilqa’ l-fatt li fil-komunikazzjoni tagħha l-Kummissjoni issa qed tirrakkomanda li jsiru l-preparamenti meħtieġa mill-aktar fis għall-ħolqien ta’ sistema tas-superviżjoni mikroprudenzjali.

1.4.3

Fil-fehma tal-KESE, il-ġestjoni tal-kulleġġi magħmula mill-awtoritajiet ta’ superviżjoni nazzjonali responsabbli għas-superviżjoni tal-banek b’attività transkonfinali tista’ tkun diffiċli jekk ma tkunx akkumpanjata wkoll mill-armonizzazzjoni meħtieġa. Jekk dan ma jsirx, fil-prattika, id-differenzi fir-regoli li jorbtu lill-awtoritajiet ta’ superviżjoni nazzjonali iġiegħlu t-tliet awtoritajiet jieħdu f’idejhom parti mis-superviżjoni.

1.4.4

Il-korpi tat-tmexxija ta’ dawn l-awtoritajiet ġodda m’għandhomx ikunu magħmulin biss minn bankiera. L-organizzazzjoniet tat-trejdjunjins, il-konsumaturi, is-servizzi bankarji kif ukoll il-KESE, fil-kwalità tiegħu ta’ rappreżentant tas-soċjetà ċivili, għandhom isibu posthom fost dawn il-korpi.

1.5.1

Fid-diskussjonijiet dwar is-suq finanzjarju qed tintuża l-espressjoni “stress test” – analiżi ta’ kif is-sistema bankarja ta’ pajjiż iġġib ruħha f’każ ta’ kriżi fis-suq finanzjarju. Fid-dawl tal-kriżi finanzjarja attwali, huwa faċli li wieħed jifhem kemm jistgħu jkunu importanti testijiet bħal dawn. Fl-istess ħin, dan iqajjem il-kwistjoni ta’ jekk ir-riżultati għandhomx ikunu pubbliċi. Kieku l-FMI kellu jagħmel test ta’ din ix-xorta u jippubblika r-riżultati li juru li s-sistema bankarja f’pajjiż partikolari ma tkunx kapaċi toħroġ minn kriżi, il-kriżi imbagħad isseħħ tassew.

2.1

Il-kriżi finanzjarja u ekonomika laħqet livelli li qatt ma rajna bħalhom fi żmien ta’ paċi. Il-kriżi ekonomika u finanzjarja tat-tletinijiet faqqgħet fi żmien meta l-ekonomiji dinjija ma kinux integrati kif inhuma llum. L-aktar li ntlaqtu kienu l-Istati Uniti u l-Ewropa. Attwalment qed niffaċċjaw kriżi globali.

2.2

Dik li bdiet bħala kriżi finanzjarja żviluppat fi kriżi ekonomika akkumpanjata minn reċessjoni f’bosta partijiet tad-dinja. Huwa probabbli li dan ser iwassal għal kriżi soċjali b’ħafna persuni qiegħda. L-iskala ta’ din il-kriżi tiddependi mit-tip ta’ politika adottata biex tinstab soluzzjoni għaliha. Fl-istess ħin, faqqgħet kriżi politika li kkawżat il-waqgħa ta’ ċerti gvernijiet.

2.3

Madankollu, din l-opinjoni ser tindirizza biss il-kriżi finanzjarja u x’jista’ jsir biex nevitaw kriżi bħal din fil-ġejjieni. Fil-kuntest tal-kriżi ġenerali, is-suġġett huwa limitat. Ma jittrattax il-kriżi ekonomika u lanqas ma jittratta l-miżuri biex tingħeleb il-kriżi finanzjarja attwali, bħal pereżempju l-għoti ta’ fondi pubbliċi lis-settur finanzjarju. Jittratta biss il-ġejjieni, u b’mod partikolari is-superviżjoni tas-settur finanzjarju.

2.4

Dan kien il-kompitu fdat lill-Grupp de Larosière, li r-rapport tiegħu ser jiġi diskuss f’din l-opinjoni tal-KESE. Il-Grupp wessa’ l-ambitu tiegħu. Dan kien meħtieġ biex toħroġ stampa ċara bil-għan li jitressqu proposti mfassla b’aktar reqqa.

2.5

Il-kriżi attwali bdiet fis-settur finanzjarju. Qabel ma l-Grupp de Larosière ippubblika r-rapport tiegħu, il-kriżi kienet tant gravi li, f’għadd ta’ każijiet, il-Kummissjoni Ewropea kienet diġà ressqet proposti biex tiġi emendata l-leġiżlazzjoni. Probabbilment, l-aktar waħda importanti hija dik dwar l-aġenziji tal-klassifikazzjoni tal-kreditu. Tressqet proposta għal direttiva dwar forom speċjali ta’ attività finanzjarja. F’komunikazzjoni maħruġa fis-27 ta’ Mejju ġiet diskussa parti mir-rapport de Larosière li tittratta dwar is-superviżjoni tas-settur finanzjarju. Skont l-Appendiċi 1 għad-dokument ta’ ħidma mehmuż mal-komunikazzjoni, hemm biss ħames differenzi bejn il-komunikazzjoni u r-rapport de Larosière. Dawn huma indirizzati fil-punti 6.2.4, 6.3.1 u 6.3.5 ta’ din l-opinjoni. Il-KESE beħsiebu jfassal opinjoni speċifika dwar il-proposti konkreti biex tiġi emendata l-leġiżlazzjoni. Minkejja l-fatt li f’din il-komunikazzjoni, il-Kummissjoni ma tindirizzax il-bqija tar-rapport de Larosière, il-KESE huwa tal-fehma li l-partijiet li tħallew barra huma daqstant importanti għall-ġejjieni tas-settur finanzjarju.

2.6

Ir-rapport de Larosière nkiteb minn bankiera għall-bankiera u dawk mitluba jikkunsidraw il-proposti mressqa huma esperti fil-qasam bankarju fi ħdan il-Kummissjoni u Ministri tal-Finanzi fl-Istati Membri. Il-KESE japprova l-31 rakkomandazzjoni fir-rapport, iżda l-ambitu tiegħu għandu jitwessa’. Dawk li fil-prattika kkawżaw il-kriżi finanzjarja ma jistgħux jerfgħu r-responsabbiltà li jsolvu l-problemi attwali waħidhom. Il-konsumaturi tas-servizzi finanzjarji huma individwi u kumpaniji li jiddepożitaw il-flus imfaddla u jissellfu biex jiffinanzjaw l-investimenti tagħhom. Il-kompitu tas-suq finanzjarju huwa li jaqdi lil dawn il-gruppi, fi kliem ieħor lis-soċjetà ċivili, bl-aqwa mod possibbli. Iżda, minkejja li napprovaw ir-rapport b’mod ġenerali, ser nagħmlu xi osservazzjonijiet dwaru u nipproponu xi żidiet.

3.1

Minkejja l-likwidità eċċessiva fis-settur finanzjarju, ma ttieħdet l-ebda miżura mill-banek ċentrali. L-enfasi kienet biss fuq il-livell tal-prezzijiet, li ma kienx il-kaġun taż-żieda fir-rati tal-imgħax. Id-disponibbiltà ta’ likwidità rħisa wasslet għal żieda fil-prezzijiet tat-titoli. Hekk kif ma hemmx l-inqas dubju li l-livell tal-likwidità kien għoli wisq meta faqqgħet il-kriżi, issa ma hemm l-ebda dubju li minħabba l-kriżi l-livell tal-likwidtà huwa baxx wisq. Madankollu, huwa diffiċli li wieħed jgħid liema huwa l-livell adegwat ta’ likwidità u tal-provvista’ ta’ flus f’ċirkustanzi normali. Il-KESE jixtieq ukoll jiġbed l-attenzjoni għad-dilemma marbuta mal-fatt li tintuża l-inflazzjoni fl-istess ħin li jintuża xi tip ta’ kejl tal-provvista tal-flus bħala indikaturi tal-politika monetarja. Provvista eċċessiva ta’ flus fl-idejn twassal lill-banek ċentrali biex jgħollu r-rati tal-imgħax. Jekk fl-istess ħin l-inflazzjoni tkun baxxa, dan għandu jwassal għal tnaqqis fir-rati tal-imgħax. Għaldaqstant, il-KESE huwa tal-fehma li jekk il-provvista tal-flus fl-idejn tintuża, anke f’ċirkustanzi kkumplikati, jeħtieġ li jiġu kkunsidrati l-konsegwenzi potenzjali fuq l-ekonomija reali.

3.2

Id-deċiżjonijiet politiċi favur is-sjieda ta’ proprjetà residenzjali mingħajr ma jingħata kas jekk ix-xerrej hux kapaċi jħallasha, l-ispejjeż baxxi marbuta mas-self u l-prodotti ġodda maħluqa mill-istabbilimenti finanzjarji bil-għan li titoli differenti jiġu kkombinati (bundles) wasslu biex is-self riskjuż (subprimes) jibqa’ mistur. Dawn it-titoli nxterdu fis-swieq finanzjarji dinjija peress li t-tfaddil privat fl-Istati Uniti tul il-perijodu 2005–2006 saħansitra niżel taħt iż-żero. Il-KESE kkummenta dwar dan f’Lulju 2008 (1): “Il-kriżi reċenti fl-Istati Uniti b’rabta mal-ipoteki subprime uriet kemm it-taħlita tal-volatilità tal-prezzijiet tal-proprjetà u l-prattiki ta’ valutazzjoni dgħajfa tar-riskju għall-klijenti rigward il-fatt li l-ħlasijiet bin-nifs li ma jitħallsux, li jkunu sproporzjonati meta mqabbla mal-valur reali tal-proprjetà nnifisha, jistgħu jiġġeneraw kriżi finanzjarja serja biżżejjed li tiddestabilizza s-sistema kollha. Għalhekk, kwalunkwe azzjoni Komunitarja għandha tissejjes fuq din l-esperjenza (…)”.

3.3

Fl-istess ħin, l-iżbilanċi fil-kummerċ dinji ħolqu eċċessi kbar (surpluses) f’ċerti pajjiżi – l-aktar fiċ-Ċina – li ntużaw biex jinxtraw bonds tat-Teżor tal-Istati Uniti. It-taħlitiet kumplessi ta’ titoli (fosthom is-subprimes) taw redditi għoljin u s-suq finanzjarju kollu kien qed ifittex redditi dejjem aktar għoljin. It-titoli supplimentari setgħu jservu ta’ bażi għal self ġdid, b’mod li l-volum tat-tranżazzjonijiet finanzjarji kiber, peress li kien imsejjes fuq titoli aktar riskjużi. L-idea kienet li wieħed mill-għanijiet tal-prodotti finanzjarji kumplessi ġodda kien li r-riskji jinfirxu. Iż-żieda fil-volum tat-tranżazzjonijiet fis-swieq finanzjarji ħolqot l-impressjoni li l-profitti kienu dejjem qed jogħlew.

3.4

L-assi riskjużi marbuta ma’ self għad-djar li diffiċilment setgħu jinbiegħu fis-sistema bankarja ġew inkorporati f’titoli ġodda (permezz tat-titolizzazzjoni) u dan għamilha possibbli li jerġgħu jinbiegħu. Dan kollu spiċċa u l-kriżi faqqgħet meta l-Istati Uniti daħlet f’reċessjoni fl-2008 u l-qgħad żdied. Bosta sidien tad-djar ma kellhomx il-mezzi biex iħallsu r-rati ġodda tal-imgħax. Il-banek kellhom inaqqsu l-valur tat-titoli tagħhom u jbigħuhom. Il-valur tagħhom sar aktar dgħajjef u l-affarijiet baqgħu sejrin dejjem lura b’rata mgħaġġla. Il-fiduċja ntilfet.

3.5

Ir-rapport de Larosière isemmi għadd ta’ fatturi li kkontribwixxew għal dan:

3.6

Ir-rapport de Larosière jagħti x’jifhem li qed jikkritika l-banek ċentrali talli ma ħadux passi biex tiġi indirizzata ż-żieda drammatika fil-likwidità.

3.7

Però, il-KESE jixtieq janalizza l-kwistjoni ftit aktar fil-fond. Iż-żieda fil-likwidità kienet parzjalment ikkawżata mill-iżbilanċi fl-ekonomija dinjija. Dan jidher bl-aktar mod ċar fir-relazzjonijiet bejn l-Istati Uniti u ċ-Ċina: bilanċ pożittiv fil-kummerċ u rata ta’ tfaddil ekwivalenti għat-30–40 % tad-dħul, bħala lqugħ għall-mard u ż-żmien tal-pensjoni u defiċit fil-kummerċ fl-Istati Uniti assoċjat ma’ tfaddil ineżistenti. Spjegazzjoni oħra valida, li ma ġietx indirizzata mill-Grupp de Larosière, hija l-fatt li kien hemm tibdil fid-distribuzzjoni tad-dħul: mix-xogħol lejn il-kapital. Id-distribuzzjoni tad-dħul saret aktar inugwali. Kemm l-ILO kif ukoll l-OECD qalu li din it-tendenza kellha tieqaf.

3.8

L-aktar persuni għonja ħassew il-ħtieġa li ż-żieda fl-assi tagħhom tagħti l-frott. Peress li l-opportunitajiet għall-investiment ma żdidux bl-istess ritmu, kien hemm pressjoni biex il-prezzijiet tat-titoli jogħlew. Dawn il-kawżi tal-problemi attwali ma jistgħux jissolvew permezz ta’ regolazzjoni ġdida għas-suq finanzjarju, għaliex hemm bżonn ta’ deċiżjonijiet politiċi. Ir-rapport de Larosière jipprovdi rapport dettaljat tal-“bużżieqa” finanzjarja iżda hemm bżonn ta’ analiżi aktar fil-fond biex jiġi ddeterminat x’deċiżjonijiet politiċi hemm bżonn fil-ġejjieni.

3.9

Indubbjament, il-kuntest finanzjarju deskritt ħeġġeġ il-proliferazzjoni ta’ operazzjonijiet spekulattivi li ftit li xejn kellhom x’jaqsmu mal-iżviluppi tal-ekonomija reali, u ma sar l-ebda użu mill-istrumenti tal-politika fiskali u monetarja internazzjonali li setgħu jrażżnu ż-żieda ta’ dawn it-tipi ta’ operazzjonijiet. L-istituzzjonijiet finanzjarji u l-korpi internazzjonali injoraw il-bosta movimenti soċjali li ripetutament talbu li jiġu adottati miżuri regolatorji, li l-aktar waħda importanti fosthom kienet l-hekk imsejħa “Tobin Tax”.

4.1

Skont ir-rapport, il-kriżi attwali hija dovuta għal nuqqasijiet tas-swieq, żbilanċi globali, regolazzjoni inadegwata u superviżjoni dgħajfa. Dawn il-problemi kollha ma jistgħux jissolvew bir-regolazzjoni, iżda hemm bżonn ta’ regolazzjoni tajba. Fir-rapport jintqal li l-problemi kollha jridu jiġu indirizzati iżda hemm dubju dwar kemm ir-regolazzjoni proposta hija suffiċjenti. Barra minn hekk, jesprimi tħassib dwar il-periklu li aktar regolazzjoni tista’ ddgħajjef l-innovazzjoni finanzjarja. Il-KESE jixtieq ifakkar li s-subprimes u t-titolizzazzjoni huma eżempju tajjeb ta’ dawn l-innovazzjonijiet finanzjarji. L-użu qarrieq ta’ wħud minnhom huwa l-għerq tal-problemi finanzjarji tal-lum. Ir-regolazzjoni kultant tista’ tikkontribwixxi għal innovazzjoni finanzjarja, bħalma hi s-SEPA (iż-Żona Unika ta’ Pagamenti bl-Euro).

4.2

Ir-rapport jirrakkomanda koordinazzjoni aktar effettiva bejn il-banek ċentrali u l-korpi politiċi responsabbli għas-superviżjoni tas-swieq finanzjarji. Il-banek ċentrali għandhom jiddedikaw aktar ħin għal konsiderazzjonijiet makroekonomiċi f’forma ta’ superviżjoni aktar effettiva tas-swieq finanzjarji. Fil-fehma tal-KESE, din ir-rakkomandazzjoni u l-ħtieġa li l-FMI jiddedika aktar ħin għas-superviżjoni huma proposti neċessarji.

4.3

Ir-rapport jgħid li r-regolazzjoni politika u l-awtoregolazzjoni fis-settur finanzjarju għandhom jikkomplementaw lil xulxin. Peress li l-kontrolli interni ma ħadmux kif suppost, l-awtoregolazzjoni għandha tiġi ssorveljata. Iżda dan, fil-fatt, iwassal biss għat-tneħħija tal-konfini li jeżistu bejn ir-regolazzjoni mis-settur pubbliku u l-awtoregolazzjoni.

4.4

Fir-realtà, dawn il-konfini ma jeżistux. Fil-prattika, il-banek innifishom jistabbilixxu r-regoli għas-settur finanzjarju permezz ta’ Basel I u Basel II. Huwa f’idejn il-banek u stabbilimenti finanzjarji oħra, jew f’idejn l-istat f’każijiet fejn ir-regoli jiġu stabbiliti permezz ta’ dispożizzjonijiet leġiżlattivi, li jiżguraw li dawn ir-regoli jiġu osservati. (Basel II daħal fis-seħħ fl-UE fl-1 ta’ Jannar 2008, iżda fl-Istati Uniti mhux ser jidħol fis-seħħ qabel l-1 ta’ April 2010). Ir-rapport ma jikkunsidrax serjament in-nuqqasijiet operazzjonali u demokratiċi fis-swieq finanzjarji li jirriżultaw mill-awtoregolazzjoni. Suq globalizzat jitlob li wieħed mis-suġġetti ewlenin diskussi jkun: il-korpi politiċi għandhom biżżejjed influwenza?

5.3.1

Meta l-banek jagħmlu operazzjonijiet li ma jidhrux fuq il-karta tal-bilanċ, fil-biċċa l-kbira tal-każijiet dan jagħmluh billi jużaw waħda mill-innovazzjonijiet finanzjarji, l-hekk imsejħa “special purpose vehicles”. L-għan tagħhom huwa li l-assi riskjużi jitneħħew mill-karta tal-bilanċ tal-banek biex il-banek ikkonċernati ma jesponux ruħhom għar-riskji. Raġuni oħra hija biex jevitaw it-taxxi. Fid-dawl tal-użu qarrieq ta’ din l-innovazzjoni, il-KESE huwa tal-fehma li għandha tiġi stabbilita regolazzjoni aktar stretta kemm dwar is-sistema “tal-operazzjonijiet li ma jidhrux fuq il-karta tal-bilanċ” kif ukoll tal-“ispecial purpose vehicles”. L-importanti mil-lat tar-regolazzjoni huwa li l-banek u l-istabbilimenti finanzjarji ma jkunux jistgħu jużaw dawn il-metodi biex jaħbu l-attivitajiet tagħhom.

5.4.1

Ir-rapport jiddiskuti t-titolizzazzjoni, is-swieq tad-derivati, il-fondi tal-investiment u l-hekk imsejħa “sistema bankarja parallela”. Il-KESE jixtieq li tinstab soluzzjoni globali bil-għan li l-ebda problema marbuta ma’ dawn it-titoli riskjużi ma tibqa’ mhux solvuta għax ma tkunx ġiet indirizzata fil-proposti individwali. Is-sistema bankarja parallela hija magħmula minn forom differenti ta’ self mhux regolat. Ir-rapport jirrakkomanda li l-ambitu tal-ftehim Basel II jitwessa’ biex ikopri dan il-qasam, kif ukoll il-hedge funds u l-banek ta’ investiment, fost affarijiet oħra. Dan huwa evidenti u għandha tittieħed deċiżjoni dwar din il-kwistjoni mill-aktar fis. Dawn il-forom ġodda ta’ attività finanzjarja, ta’ spiss fil-marġni tas-sistema bankarja, żviluppaw mingħajr l-ebda regolazzjoni u l-ebda eżiġenza ta’ riżervi. Ir-rapport jitlob ukoll regoli komuni għall-fondi tal-investiment, definizzjonijiet tat-tipi differenti tal-assi u kontrolli aktar stretti. Huwa faċli li wieħed jaqbel ma’ dan. Il-banek u l-istituzzjonijiet finanzjarji għandhom dejjem iżommu parti mir-riskju meta l-assi riskjużi jerġgħu jinbiegħu.

5.7.1

Hawnhekk, il-KESE jixtieq jerġa’ jiġbed l-attenzjoni għall-każ ta’ Spanja. Strumenti ġodda fis-settur finanzjarju m’għandhomx jintużaw qabel ma jiġu eżaminati minn awtorità monetarja. Fl-analiżi tagħha, il-Kummissjoni għandha teżamina d-differenzi bejn l-istrumenti użati fi Spanja u fi Stati Membri oħra. Barra minn hekk, il-kwistjoni marbuta mal-implimentazzjoni ġenerali ta’ dawn il-kontrolli għandha tiġi diskussa, u għandha tittieħed deċiżjoni dwar jekk dawn il-kontrolli għandhomx isiru fil-livell nazzjonali jew hijiex meħtieġa sistema waħda komuni għal kulħadd. Minħabba n-natura transkonfinali tal-attività finanzjarja, l-għażla aktar ixxaqleb favur sistema komuni.

5.10.1

Sistema ta’ bonus li tippremja l-investiment f’assi riskjużi fuq perijodu qasir ta’ żmien hija fattur importanti li taffettwa l-imġiba tal-korp maniġerjali tal-banek. Ir-rapport jagħmel rakkomandazzjonijiet tajbin dwar is-sistemi tal-bonus: dawn għandhom ikunu ppjanati bil-għan li jkopru għadd ta’ snin u jissejsu fuq riżultati effettivi minflok ma jiġu garantiti minn qabel. Il-KESE jemmen li hemm bżonn ta’ tranżizzjoni minn perspettiva fuq perijodu qasir għal perspettiva fuq perijodu twil ta’ żmien, b’mod li l-bonusijiet ma jissejsux fuq l-ispekulazzjoni. Fid-dawl ta’ dan kollu, il-KESE jappoġġja l-idea li jkun hemm taxxa fuq it-tranżazzjonijiet finanzjarji, u l-qligħ minn din it-taxxa jista’ jiġi allokat għall-għajnuna għall-iżvilupp. Barra minn hekk, ħtieġa oħra hija li l-iskemi ma jissejsux fuq żviluppi ġenerali iżda fuq jekk il-banek ikkonċernati jirnexxilhomx jagħtu prestazzjoni tajba meta mqabbla max-xejra ġenerali. Barra minn hekk, ikun tajjeb li jiġi stabbilit limitu massimu għall-bonusijiet bil-għan li jiġu evitati l-eċċessi u t-teħid ta’ riskji mhux maħsuba tajjeb.

6.2.1

Ir-rapport jikkritika s-superviżjoni attwali għax hija kkonċentrata wisq fuq il-kumpaniji individwali, u jipproponi li, minflok, is-superviżjoni titwessa’ biex tkopri s-sistema finanzjarja kollha. Ir-responsabbiltà għandha tiġi fdata lill-BĊE/SEBĊ (Sistema Ewropea tal-Banek Ċentrali). F’każijiet fejn tinħtieġ superviżjoni transkonfinali (għall-istabbilimenti finanzjarji b’fergħat f’pajjizi oħra), ir-rapport jgħid li għandu jkun possibbli li tinħoloq sistema ta’ medjazzjoni vinkolanti.

6.2.2

Il-Grupp de Larosière jiġbed l-attenzjoni għall-ħtieġa li korp Ewropew jiġi inkarigat formalment bis-superviżjoni makroprudenzjali tas-sistema finanzjarja, u li jkun kapaċi joħroġ twissijiet dwar riskji finanzjarji. Għandu jitwaqqaf kunsill / bord ta’ tmexxija indipendenti (Bord Ewropew dwar ir-Riskju Sistemiku) fi ħdan il-BĊE/SEBĊ u jingħata dan l-inkarigu. Minbarra l-banek ċentrali, għandhom jiġu involuti wkoll it-tliet awtoritajiet li qed jiġi propost li jkunu responsabbli għas-superviżjoni mikroprudenzjali. Il-KESE jiġbed l-attenzjoni għall-fatt li huwa diffiċli ħafna li jinstab korp bl-għarfien meħtieġ biex tiġi żgurata superviżjoni makroprudenzjali. Għalhekk, dan l-għarfien għandu jinħoloq biex iservi ta’ appoġġ lill-kunsill. Ir-rapport de Larosière jgħid li l-Kummissjoni wkoll għandha tiġi involuta f’każ ta’ riskji kbar fis-sistema finanzjarja.

6.2.3

Il-KESE japprova ż-żidiet li ressqu l-ECOFIN u l-Kunsill Ewropew għall-proposta tal-Kummissjoni fil-komunikazzjoni tas-27 ta’ Mejju, li jipproponu li: il-Kunsill Ġenerali tal-BĊE għandu jkun rappreżentat fil-Bord Ewropew dwar ir-Riskju Sistemiku (BERS) u l-awtoritajiet ta’ superviżjoni nazzjonali jkollhom rwol ta’ osservaturi, kull pajjiż għandu jkollu vot u kwalunkwe rakkomandazzjoni għandha ssir permezz tal-Kunsill tal-ECOFIN. Il-Kunsill Ewropew ippropona wkoll li l-president tal-BERS jintgħażel mill-Kunsill Ġenerali tal-BĊE. Il-KESE jaħseb li dan huwa bix-xieraq, peress li s-27 Stat Membru huma rappreżentati f’dan il-kunsill. Il-Kunsill Ewropew jirrakkomanda li l-awtoritajiet ta’ superviżjoni ġodda Ewropej għandu jkollhom poteri ta’ superviżjoni fir-rigward tal-aġenziji ta’ klassifikazzjoni tal-kreditu. Il-KESE japprova din il-proposta, li hija frott id-diskussjonijiet dwar il-Proposta għal Direttiva dwar l-aġenziji tal-klassifikazzjoni tal-kreditu, iżda jixtieq jiġbed l-attenzjoni għall-fatt li wieħed biss minn dawn it-tliet awtoritajiet għandu jkollu din ir-responsabbiltà.

6.3.6.1

Fil-fehma tal-KESE, il-ġestjoni ta’ kulleġġi magħmulin mill-awtoritajiet ta’ superviżjoni nazzjonali kkonċernati tista’ tkun diffiċli, sakemm din ma tkunx akkumpanjata mill-armonizzazzjoni meħtieġa. Minħabba fid-differenzi fundamentali fir-regoli dwar l-awtoritajiet ta’ superviżjoni nazzjonali, fil-prattika, it-tliet awtoritajiet ġodda ikollhom jerfgħu parti mir-responsabbiltà tas-superviżjoni tal-istabbilimenti finanzjarji b’operazzjonijiet f’għadd ta’ pajjiżi.

6.3.6.2

Il-KESE jappoġġja bis-sħiħ it-talba tal-Kunsill Ewropew lill-Kummissjoni Ewropea sabiex tispeċifika kif is-Sistema Ewropea tas-Superviżuri Finanzjarji tista’ taqdi rwol b’saħħtu ta’ koordinazzjoni fost l-awtoritajiet ta’ superviżjoni f’sitwazzjonijiet ta’ kriżi, filwaqt li tirrispetta kemm ir-responsabbilitajiet tal-awtoritajiet nazzjonali li jżommu l-istabbilità finanzjarja fi żminijiet ta’ konsegwenzi fiskali potenzjali kif ir-responsabbiltajiet tal-banek ċentrali, b’mod partikolari rigward l-għoti ta’ għajnuna ta’ likwidità f’emerġenza.

7.1

Il-Grupp de Larosière josserva li anke fil-livell dinji r-regolazzjoni tas-settur finanzjarju, is-superviżjoni u l-ġestjoni tal-kriżi għandhom jiġu indirizzati; josserva wkoll li l-qafas adatt biex dan iseħħ ma jeżistix. Il-Grupp jitlob it-tisħiħ ta’ Basel II u r-regoli internazzjonali tal-kontabilità, regolazzjoni dinjija tal-aġenziji tal-klassifikazzjoni tal-kreditu, aġġustamenti fil-mod tat-tmexxija tas-settur finanzjarju u rwol aktar b’saħħtu għall-FMI. Il-Grupp jixtieq ineħħi l-possibbiltà li l-operaturi finanzjarji jinġibdu lejn attività partikolari minħabba regolazzjoni dgħajfa tas-settur finanzjarju. Il-kulleġġi tas-superviżuri tal-banek huma partikolarment importanti għall-banek li joperaw fil-livell dinji.

7.2

Wieħed jista’ jistenna li huwa diffiċli li jsir tibdil fil-livell dinji. Għadd mir-rakkomandazzjonijiet tal-Grupp ġew madankollu indirizzati fis-summit tal-G-20 f’Londra. Il-Forum għall-Istabbiltà Finanzjarja li twaqqaf fl-1999 tbiddel fil-Bord għall-Istabbiltà Finanzjarja, b’aktar membri msieħba – il-pajjiżi tal-G-20 kollha, Spanja u l-Kummissjoni Ewropea – b’ambitu aktar wiesa’ u rabta aktar stretta mal-FMI. Dawn il-bidliet huma totalment konformi mar-rakkomandazzjonijiet tal-Grupp de Larosière. Matul il-kriżi attwali, il-Forum s’issa ma kienx kapaċi jagħti twissijiet bikrija tar-riskji assoċjati mas-sistema finanzjarja. Il-KESE jittama li bis-saħħa ta’ dawn il-bidliet il-korp isir aktar trasparenti u li jingħatawlu aktar riżorsi, għarfien u setgħa biex jaġixxi. Niġbdu wkoll l-attenzjoni għall-fatt li l-biċċa l-kbira tad-deċiżjonijiet meħuda f’Londra għad iridu jiġu implimentati.

7.3

Fid-diskussjonijiet dwar is-suq finanzjarju qed tintuża l-espressjoni “stress test” – analiżi ta’ kif is-sistema bankarja ta’ pajjiż iġġib ruħha f’każ ta’ kriżi fis-suq finanzjarju. Fid-dawl tal-kriżi finanzjarja attwali, huwa faċli li wieħed jifhem kemm jistgħu jkunu importanti testijiet bħal dawn. Fl-istess ħin, dan iqajjem il-kwistjoni ta’ jekk ir-riżultati għandhomx ikunu pubbliċi. Kieku l-FMI kellu jagħmel test ta’ din ix-xorta u jippubblika r-riżultati li juru li s-sistema bankarja f’pajjiż partikolari ma tkunx kapaċi toħroġ minn kriżi, il-kriżi mbagħad isseħħ tassew. Madankollu, dawn it-testijiet għandhom ikunu trasparenti kemm jista’ jkun u jistgħu jsiru strument effettiv għas-superviżjoni tas-sistemi finanzjarji nazzjonali.

7.4

Is-summit ta’ Londra approva wkoll il-proposta li l-FMI jingħata aktar riżorsi biex jgħin lill-pajjiżi bi problemi serji. Il-KESE jilqa’ dan b’sodisfazzjon iżda jikkritika r-rekwiżiti stabbiliti mill-FMI, li jqajmu dubju dwar kwistjonijiet soċjali importanti u partijiet importanti tal-mudell soċjali Ewropew. Għal din ir-raġuni u r-raġunijiet l-oħra msemmija, huwa essenzjali li l-UE titkellem b’leħen wieħed fi ħdan il-FMI.