This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 31988L0195
Commission Directive 88/195/EEC of 24 March 1988 adapting to technical progress Council Directive 80/1269/EEC on the approximation of the laws of the Member States relating to the engine power of motor vehicles
Id-Direttiva tal-Kummissjoni ta’ l-24 ta’ Marzu 1988 li tadatta għall-progress tekniku d-Direttiva tal-Kunsill 80/1269/KEE dwar l-approssimazzjoni tal-liġijiet ta’ l-Istati Membri li jirrelataw għall-qawwa tal-magna ta’ vetturi bil-mutur
Id-Direttiva tal-Kummissjoni ta’ l-24 ta’ Marzu 1988 li tadatta għall-progress tekniku d-Direttiva tal-Kunsill 80/1269/KEE dwar l-approssimazzjoni tal-liġijiet ta’ l-Istati Membri li jirrelataw għall-qawwa tal-magna ta’ vetturi bil-mutur
ĠU L 92, 9.4.1988, p. 50–59
(ES, DA, DE, EL, EN, FR, IT, NL, PT) Dan id-dokument ġie ppubblikat f’edizzjoni(jiet) speċjali
(FI, SV, CS, ET, LV, LT, HU, MT, PL, SK, SL, BG, RO, HR)
No longer in force, Date of end of validity: 30/12/2013; Impliċitament imħassar minn 32009R0595
Official Journal L 092 , 09/04/1988 P. 0050 - 0059
Finnish special edition: Chapter 13 Volume 17 P. 0048
Swedish special edition: Chapter 13 Volume 17 P. 0048
Id-Direttiva tal-Kummissjoni ta’ l-24 ta’ Marzu 1988 li tadatta għall-progress tekniku d-Direttiva tal-Kunsill 80/1269/KEE dwar l-approssimazzjoni tal-liġijiet ta’ l-Istati Membri li jirrelataw għall-qawwa tal-magna ta’ vetturi bil-mutur (88/195/KEE) IL-KUMMISSJONI TAL-KOMUNITAJIET EWROPEJ, Wara li kkunsidrat it-Trattat li jistabilixxi l-Komunità Ekonomika Ewropea, Wara li kkunsidrat id-Direttiva tal-Kunsill 80/1269/KEE tas-16 ta’ Diċembru 1980 dwar l-approssimazzjoni tal-liġijiet ta’ l-Istati Membri li jirrelataw għall-qawwa tal-magna ta’ vetturi bil-mutur [1], u b’mod partikolari Artikolu 3 tagħha, Billi, in vista ta’ l-esperjenza miksuba u l-istat l-aktar avvanzat, huwa issa xieraq li l-proċeduri tat-testijiet stabbiliti fid-Direttiva 80/1269/KEE isiru iktar preċiżi, u b’mod partikolari li jiġu allineati ma’ l-aħħar żviluppi magħmula mill-Kummissjoni Ekonomika għall-Ewropa tan-Nazzjonijiet Uniti u l-Organizzazzjoni Internazzjonali ta’ l-Istandardizzazzjoni (ISO); Billi d-dispożizzjonijiet ta’ din id-Direttiva kienu skond l-opinjoni tal-Kumitat għall-Adattament għall-Progress Tekniku tad-Direttiva dwar il-Vetturi bil-Mutur, ADOTTAT DIN ID-DIRETTIVA: Artikolu 1 Annessi 1 u II tad-Direttiva 80/1269/KEE huma hawnhekk emendati skond l-Anness ma’ din id-Direttiva. Artikolu 2 1. Mill-1 ta’ April 1988 l-ebda Stat Membru ma jista’, għal raġunijiet li jirrelataw għall-qawwa tal-magna: - jirrifjuta, fir-rigward ta’ kull tip ta’ vettura, li jagħti l-approvazzjoni tat-tip tal-KEE, jew li joħroġ il-kopja taċ-ċertifikat previst fl-aħħar inċiż ta’ Artikolu 10(1) tad-Direttiva tal-Kunsill 70/156/KEE [2], jew li jagħti approvazzjoni tat-tip nazzjonali, jew - jipprojbixxi d-dħul fis-servizz ta’ vetturi meta l-qawwa tal-magna ta’ dan it-tip ta’ vettura jew ta’ dawn il-vetturi ġie determinata skond id-Direttiva 80/1269/KEE kif l-aħħar emendata b’din id-Direttiva. 2. Mill-1 ta’ Ottubru 1988 l-Istati Membri: - m’għandhomx iktar joħorġu l-kopja taċ-ċertifikat previst fl-aħħar inċiż ta’ Artikolu 10(1) tad-Direttiva 70/156/KEE fir-rigward ta’ tip ta’ vettura li l-qawwa tal-magna tagħha ma ġietx determinata skond id-Direttiva 80/1269/KEE kif l-aħħar emendata b’din id-Direttiva, - jistgħu jirrifjutaw li jagħtu approvazzjoni tat-tip nazzjonali ta’ tip ta’ vettura li l-qawwa tal-magna tagħha ma ġietx determinata skond id-Direttiva 80/1269/KEE kif l-aħħar emendata b’din id-Direttiva. 3. Mill-1 ta’ Ottubru 1992 Stati Membri jistgħu jipprojbixxu d-dħul fis-servizz ta’ vetturi li l-qawwa tal-magna tagħhom ma ġietx determinata skond id-Direttiva 80/1269/KEE, kif l-aħħar emendata b’din id-Direttiva. Artikolu 3 Qabel l-1 ta’April 1988, l-Istati Membri għandhom idaħħlu fis-seħħ id-dispożizzjonijiet neċessarji sabiex jikkonformaw ma’ din id-Direttiva. Huma għandhom minnufih jinfurmaw lill-Kummissjoni b’dan. Artikolu 4 Din id-Direttiva hija ndirizzata lill-Istati Membri. Magħmula fi Brussel, fl-24 ta’ Marzu 1988. Għall-Kummissjoni Cockfield Viċi-President [1] ĠU L 375, tal-31.12.1980, p. 46. [2] ĠU L 42, tat-23.2.1970, p. 1. -------------------------------------------------- ANNESS Anness I għad-Direttiva 80/1269/KEE hu sostitwit b’dan li ġej: ANNESS 1 ID-DETERMINAZZJONI TAL-QAWWA TAL-MAGNA 1. APPROVAZZJONI TAT-TIP TAL-KEE 1.1. L-applikazzjoni għall-approvazzjoni tat-tip tal-KEE L-applikazzjoni għall-approvazzjoni tat-tip tal-KEE għal tip ta’ vettura fir-rigward tal-qawwa tal-magna hija sottomessa mill-manifattur tal-vettura jew mir-rappreżentant awtorizzat tiegħu. 1.1.1. Magħha għandu jkun hemm tliet kopji tad-dokument imsemmi hawn taħt u ta’ dawn li ġejjin: 1.1.1.1. Karta ta’ informazzjoni kompluta kif suppost, 1.1.1.2. L-informazzjoni mitluba f’Appendiċi 1 jew 2. 1.1.2. Jekk is-servizz tekniku responsabbli għat-testijiet ta’ approvazzjoni tat-tip jagħmel it-testijiet hu stess, għandha tkun fornuta vettura rappreżentattiva tat-tip ta’ vettura li għandha tiġi approvata. 1.2. Dokumenti Meta applikazzjoni fis-sens ta’ 1.1 hi aċċettata, l-awtorità kompetenti għandha tipprepara d-dokument, li l-mudell tiegħu jinsab f’Anness II. Sabiex jitfassal dan id-dokument, l-awtorità kompetenti ta’ l-Istat Membru li jikkonduċi testijiet ta’ approvazzjoni tat-tip tal-KEE tista’ tuża r-rapport ippreparat minn laboratorju approvat jew rikonoxxut skond id-dispożizzjonijiet ta’ din id-Direttiva. 2. IL-KAMP TA’ APPLIKAZZJONI 2.1. Dan il-metodu japplika għal magni b’ kombustjoni interna użati għall-propulsjoni ta’ vetturi tal-kategoriji M u N kif definit f’Anness I tad-Direttiva 70/156/KEE, li jappartjenu għal wieħed minn dawn it-tipi li ġejjin. 2.1.1. Magni b’pistun ta’ kombustjoni interna (injezzjoni pożittiva jew injezzjoni ta’ kompressjoni), esklużi magni b’ piston liberu. 2.1.2 Ingenji b’pistuni li jduru. 2.2. Dan il-metodu japplika għal magni aspirati b’mod naturali jew sovvrakarikati. 3. DEFINIZZJONIJIET Għall-iskopijiet ta’ din id-Direttiva, 3.1. ′Qawwa netta’ tfisser il-qawwa miksuba fejn isir it-test lejn it-tarf tal-crankshaft jew l-ekwivalenti tiegħu bil-veloċità korrispondenti tal-magna ma’ l-awżiljari elenkati fit-Tabella 1. Jekk il-kejl tal-qawwa jista’ jsir permezz ta’ gearbox immuntat biss, l-effiċjenza tal-gearbox għandha tiġi kunsidrata. 3.2. ′Qawwa netta massima’ tfisser il-valur massimu tal-qawwa netta mkejjla b’tagħbija intiera fuq il-magna 3.3. ′Tgħamir ta’ produzzjoni standard’ jfisser tagħmir provdut mill-manifattur għal applikazzjoni partikolari. 4. L-EŻATTEZZA TAL-KEJL TAL-QAWWA TAĦT TAGĦBIJA INTIERA 4.1. Torque: ± 1 % tat-torque imkejjel [1]. 4.2. Il-Veloċità tal-magna Dan il-kejl għandu jkun eżatt sa ± 0,5 %. Il-veloċità tal-magna għandha titkejjel preferibbilment b’rev counter awtomatikament sinkronizzat u b’kronometru (jew counter-timer) 4.3. Konsum tal-karburant: ± 1 % tal-konsum imkejjel. 4.4. Temperatura tal-karburant: ± 2 K. 4.5. Temperatura ta’ l-arja li tidħol fil-magna: ± 2 K. 4.6. Pressjoni barometrika: ± 100 Pa. 4.7. Pressjoni fit-tubatura ta’ dħul: ± 50 Pa (ara nota 1 a mat-Tabella 1). 4.8. Pressjoni fil-pajp ta’ l-exhaust tal-vettura: ± 200 Pa (ara nota 1b mat-Tabella 1). 5. TEST SABIEX TITKEJJEL IL-QAWWA NETTA TAL-MAGNA 5.1. Awżiljari 5.1.1. Tagħmir awżiljari li għandu jitwaħħal Matul it-test it-tagħmir awżiljari neċessarju għall-operazzjoni tal-magna fl-applikazzjoni intiża (kif elenkat fit-Tabella 1) għandu jiġi installat fuq il-bank tat-test sa fejn possibbli fl-istess pożizzjoni bħall-applikazzjoni intiża. 5.1.2. Tagħmir awżiljari li għandu jitneħħa Ċerti aċċessorji tal-vettura neċessarji biss għall-operazzjoni tal-vettura u li jistgħu jiġu mmuntatu fuq li-magna għandhom jitneħħew ghat-test. Din il-lista, mhix eżawrijenti, qiegħda tingħata bħala eżempju: - kumpressur ta’ l-arja għall-brejkijiet, - kumpressur tal-power steering, - kumpressur tas-suspension - sistema ta’ l-arja kundizzjonata. Meta l-aċċessorji ma jistgħux jinqalgħu, il-qawwa assorbita minnhom waqt li l-magna ma tkunx mogħbbija tista’ tiġi determinata u tiżdied mal-qawwa mkejjla tal-magna. TABELLA 1 Tagħmir awżiljari li għandu jiġi inkluż għat-test li jiddetermina lqawwa netta tal-magna Nru | Tagħmir Awżiljari | Armat għat-test tas-qawwa netta | 1 | Sistema ta’ dħul | | Tubatura ta’ ammissjoni | Filtru ta’ l-arja | Silencer li jiġbed | Sistema ta’ kontroll ta’ emissjoni mill-kaxxa ta’ l-ingranaġġi | Mezz li jillimita l-veloċità | Iva, tagħmir ta’ produzzjoni standard | 2 | Mezz li jsaħħan tat-tubatura ta’ ammissjoni | Iva, tagħmir ta’ produzzjoni standard (jekk possibbli għandu jiġi stabbilit fil-pożizzjoni l-iktar favorevoli) | 3 | Sistema ta’ l-exhaust | | Purifikatur ta’ l-exhaust | Tubatura ta’ l-exhaust | Pajpijiet ta’ konnessjoni | Silencer | Il-pajp mat-tarf | Il-brejk ta’ l-iexhaust | Mezz ta’ sovvrakarika | Iva, tagħmir ta’ produzzjoni standard | 4 | Pompa għall-fornitura tal-karburant | Iva, tagħmir ta’ produzzjoni standard | 5 | Il-Karburatur | | Sistema ta’ kontroll elettronika, meter tal-passaġġ ta’ l-arja eċċ. (jekk armati) | Iva, tagħmir ta’ produzzjoni standard | Apparat għat-tnaqqis tal-pressjoni | Tagħmir għal magni bil-gass | Evaporatur | Mixer | 6 | Tagħmir ta’ injezzjoni tal-karburant (petrol u diżil) | | Il-Prefiltru | Il-Filtru | Il-Pompa | Pajp ta’ pressjoni għolja | L-Injettur | Valvola għall-assorbiment ta’ l-arja, jekk armata | Sistema ta’ kontroll elettronika, meter tal-passaġġ ta’ l-arja eċċ. (jekk armati) | Sistema ta’ regolatur/kontroll | Waqfa awtomatika b’tagħbija intiera għall-control rack li tiddependi fuq il-kondizzjonijiet atmosferiċi | Iva, tagħmir ta’ produzzjoni standard | 7 | Tagħmir għat-tkessiħ tal-likwidu | | Il-bonnet tal-magna | Le | Passaġġ minn fejn tohrog l-arja mill-bonnet | Radiator | Iva, tagħmir ta’ produzzjoni standard | Fann | Apparat li jaqbad l-arja mill-ventilatur | Pompa ta’ l-ilma | Termostat | 8 | Tkessieħ ta’ l-arja | | Iva, tagħmir ta’ produzzjoni standard | Cowl | Blower | Apparat li jirregola t-temperatura | 9 | Tagħmir elettriku | Iva, tagħmir ta’ produzzjoni standard | 10 | Tagħmir ta’ sovvrakarika (jekk armat) | | Kompressur irregolat jew direttament mill-magna u/jew mill-gassijiet ta’ l-exhaust | Apparat li jkessaħ | Pompa jew fann għat-tkessieħ (ikkontrollat mill-magna) | Apparat li jikkontrolla l-passaġġ tal-likwidu tat-tkessieħ | Iva, tagħmir ta’ produzzjoni standard | 11 | Fann awżiljari għall-bank tat-test | Iva, jekk neċessarju | 12 | Mezz kontra t-tniġgiż | Iva, tagħmir ta’ produzzjoni standard | 1 | L-issettjartal-karburatur(i) | Issettjati skond l-ispeċifikazzjonijiet ta’ produzzjoni tal-manifattur u wżati mingħajr alteazzjonijiet ulterjuri għall-applikazzjoni partikolari | 2 | L-issettjar tas-sistema ta’ fornitura tal-pompa ta’ injezzjoni | 3 | L-injezzjoni jew it-timing ta’ l-injezzjoni (timing curve) | 4 | L-issettjar tar-regolatur | 5 | Mezzi kontra t-tniġġiż | 5.3. Kundizzjonijiet ta’ test 5.3.1. It-test ta’ qawwa netta għandu jikkonsisti fi tħaddim ‘gas down’ għal magni b’injezzjoni pożittiva u bi ssettjar ta’ pompa ta’ injezzjoni ta’ karburant b’tagħbija sħiħa fissa għal magni b’injezzjoni ta’ kompressjoni, u l-magna jiġi mgħammar kif speċifikat fit-Tabella 1. 5.3.2. Data dwar il-pretazzjoni għandha tiġi miksuba taħt kondizzjonijiet stabilizzati ta’ operazzjoni, b’fornitura adegwata ta’ arja friska lejn il-magna. Il-magna għandu jkollha ‘run-in’ skond ir-rakkomandazzjonijiet tal-manifattur. Kmamar ta’ kombustjoni jistgħu jikkontjenu xi depożiti, imma fi kwantità limitata. Kondizzjonijiet tat-test bħal temperatura ta’ arja li dieħla għandhom jintagħżlu viċin kemm jista’ jkun għal kondizzjonijiet ta’ referenza (ara 6.2) sabiex jiġi minimizzat il-kobor tal-fattur ta’ korrezzjoni. 5.3.3. It-temperatura ta’ l-arja li dieħla fil-magna (arja ambjentali) għandha titkejjel sa 0,15 m ‘il fuq mill-punt tad-dħul ta’ l-apparat li jnaddaf l-arja, jew, jekk dan l-apparat mhuwiex użat, sa 0,15 m tal-pajp li minnhu tidħol l-arja. It-termometru jew it-thermocouple għandhom jiġu protetti minn sħana qawwija u jitqiegħdu direttament fil-passaġġ ta’ l-arja. Għandu wkoll jiġi protett minn spray back tal-karburant. Numru suffiċjenti ta’ postijiet għandu jintuża sabiex jagħti temperatura medja rappreżentattiva ta’ dħul. 5.3.4. L-ebda data m’għandha tittieħed qabel ma t-torque (forza li ddur), il-veloċità u t-temperaturi jkun nżammu sostanzjalment kostanti għal mill-anqas minuta. 5.3.5. Il-veloċità tal-magna waqt li tkun qiegħda titħaddem jew tinqara m’għandiex tvarja mill-veloċità magħżula b’aktar minn ± 1 % jew ± 10 min-1, skond liem hu l-akbar. 5.3.6. It-tagħbija tal-brejkijiet, il-konsum tal-karburant u d-data dwar it-temperatura ta’ l-arja mad-dħul osservati għandhom jittieħdu simultanjament u għandhom ikunu l-medja ta’ żewġ valuri konsekuttivi stabilizzati li ma jvarjawx b’aktar minn 2 % għat-tagħbija tal-brejkijiet u konsum tal-karburant. 5.3.7. It-temperatura tal-likwidu li jkessaħ fil-fetħa mill-magna għandha tinżamm sa ± 5 K mit-temperatura ta’ fuq ikkontrollata termostatikament speċifikata mill-manifattur. Jekk l-ebda temperatura ma hi speċifikata mill-manifattur, it-temperatura għandha tkun 353 K ± 5 K. Għal magni mkessħa bl-arja, it-temperatura f’punt indikat mill-manifattur għandha tinżamm bejn + 0/-20 K tal-valur massimu speċifikat mill-manifattur fil-kondizzjonijiet ta’ referenza. 5.3.8. It-temperatura tal-karburant għandha titkejjel fid-dħul għall-karburatur jew fis-sistema ta’ injezzjoni ta’ karburant u tinżamm fil-limiti stabbiliti mill-manifattur tal-magna. 5.3.9. It-temperatura taż-żejt lubrifikant imkejjel fit-tank taż-żejt jew mill-fetħa ta’ l-apparat li jkessaħ iż-żejt, jekk armat, għandha tinżamm fil-limiti stabbiliti mill-manifattur tal-magna. 5.3.10. Sistema awżiljari oħra ta’ regolament tista’ tintuża sabiex tinżamm it-temperatura neċessarja fil-limiti speċifikati f’ 5.3.7, 5.3.8 u 5.3.9. 5.3.11. Karburant Il-karburant għandu jkun dak disponibbli fis-suq mingħajr kwalunkwe adittivi supplimentari li jwaqqfu d-duħħan. Fi kwalunkwe każ ta’ disputazzjoni, il-karburant ta’ referenza għandu jkun: (a) Għal magni b’injezzjoni pożittiva kif definit b’Anness VI, paragrafu 1 u (b) Għal magni b’injezzjoni ta’ kompressjoni, kif definit b’Anness VI, paragrafu 2 tad-Direttiva tal-Kunsill 70/220/KEE ta’ l-20 ta’ Marzu 1970 dwar l-approssimazzjoni tal-liġijiet ta’ l-Istati Membri li jirrelataw għal miżuri li għandhom jittieħdu kontra t-tniġġis ta’ l-arja minn gassijiet li joħorġu minn vetturi bil-mutur [13], kif l-aħħar emendata bid-Direttiva 83/351/KEE [14]. Bħala alternattiva, minflok il-karburanti ta’ referenza msemmija fuq, karburanti ta’ referenza kif definit mill- CEC [15] bħal CEC-RF-08-A-85 (magni ta’ injezzjoni pożittiva għall-operazzjoni b’karburant mingħajr ċomb) jew CEC-RF-03-A-84 (magni b’injezzjoni ta’ kompressjoni) jistgħu ukoll jintużaw skond kif jagħżel il-manifattur. 5.4. Il-Proċedura tat-Test Il-kejl għandu jittieħed f’numru suffiċjenti ta’ veloċitajiet tal-magna sabiex tiġi definita b’mod korrett il-kurva tal-qawwa kompleta bejn il-veloċità tal-magna l-iktar baxx u l-iktar għoli rakkomandat mill-manifattur. Din il-medda ta’ veloċitajiet għandha tinkludi l-veloċità ta’ revoluzzjoni li biha l-magna tipproduċi l-qawwa massima tiegħu. Għal kull veloċità, il-medja ta’ mill-inqas żewġ kejlijiet stabilizzati għandha tiġi determinata. 5.5. Kejl ta’ indiċi ta’ duħħan Fil-każ ta’ magni b’injezzjoni ta’ kompressjoni, il-gassijiet ta’ exhaust għandhom jiġu eżaminati tul it-test għal konformità mal-kondizzjonijiet stabbiliti f’Anness VI mad-Direttiva tal-Kunsill 72/306/KEE [16]. 5.6. Data li għandha tiġi rreġistrata Data li għandha tiġi rreġistrata hija dik indikata f’Appendiċi I. 6. FATTURI TA’ KORREZZJONI TAL-QAWWA 6.1. Definizzjoni Il-fattur ta’ korrezzjoni tal-qawwa hu l-koeffiċjent li għandu jiddetermina l-qawwa tal-magni taħt il-kondizzjonijiet ta’ referenza atmosferiċi speċifikati f’6.2: Po = α ·P fejn Po hi l-qawwa korretta (jiġifieri l-qawwa taħt il-kondizzjonijiet ta’ referenza atmosferiċi); α hu l-fattur korrettiv (α a jew α d); P hi l-qawwa mkejjla (qawwa tat-test) 6.2. Kondizzjonijiet ta’ referenza atmosferiċi 6.2.1. Temperatura (To): 298 K (25 °C) 6.2.2. Pressjoni xotta (pso): 99 kPa Nota: Il-pressjoni xotta hi bbażata fuq pressjoni totali ta’ 100 kPa u l-pressjoni tal-fwar ta’ 1 kPa. 6.3. Kundizzjonijiet ta’ test atmosferiċi Il-kundizzjonijiet atmosferiċi matul it-test għandhom ikunu kif ġej: 6.3.1. Temperatura (T) Għal magni b’injezzjoni pożittiva 288 K< T < 308K Għal magni b’injezzjoni ta’ kompressjoni 283 K < T < 313 K 6.3.2. Pressjoni (ps) 80 kPa < ps< 110 kPa 6.4. Determinazzjoni tal-fatturi ta’ korrezzjoni α2 u αd [17] 6.4.1. αa = . T2980,6 [18] fejn T hi t-temperatura assoluta mkejla f Kelvins (K) ta’ l-arja li tidħol fil-magna; ps hi l-pressjoni atmosferika niexfa totali f’kilopascals (kPa), jiġifieri, il-pressjoni barometrika totali inqas il-pressjoni tal-fwar. Kondizzjonijiet li għandu jkun hemm konformità magħhom fil-laboratorju. Sabiex test ikun validu, il-fattur ta’ korrezzjoni αa għandu jkun b’tali mod li 0,93 ≤ αa ≤ 1,07 Jekk dawn il-limiti jinqabżu, il-valur korrett miksub għandu jingħata u l-kondizzjonijiet tat-test (temperatura u pressjoni) għandhom jiġu dikjarati b’mod preċiż fir-rapport tat-test. 6.4.2. Inġenji b’injezzjoni ta’ kompressjoni – Fattur αd Il-fattur ta’ korrezzjoni tal-qawwa (αd) għal magni b’injezzjoni ta’ kompressjoni b’rata kostanti ta’ karburant hi miksuba bl-applikazzjoni tal-formola: αd = (fa) fm fejn fa hu l-fattur atmosferiku; fm hu l-parametru karatteristiku għal kull tip ta’ magna u aġġustament. 6.4.2.1. Fattur atmosferiku fa Dan il-fattur jindika l-effetti tal-kundizzjonijiet ambjentali (pressjoni, temperatura u umdità) fuq l-arja li tidħol fil-magna. Il-formula ta’ fattur atmosferiku tinbidel skond it-tip ta’ magna. 6.4.2.1.1. Magni aspirati b’mod naturali u magni sovvrakarikati b’mod mekkaniku. f = . T2980,7 6.4.2.1.2. Magni turbokarikati bi tkessiħ ta’ l-arja jew mingħajr tkessieħ ta’ l-arja. f = . T2981,5 6.4.2.2. Fattur tal-magna fm fm hi funzjoni ta’ qc (korrezzjoni ta’ ċirkolazzjoni ta’ karburant) kif ġej: fm = 0,036 · qc - 1,14 fejn qc = q/r fejn q hi ċ-ċirkolazzjoni tal-karburant f’milligrammi għal kull ċiklu għal kull litru tal-volum totali (mg/(litru · ċiklu)). r hu r-relattività tal-pressjoni tal-fetħa tal-kompressur u tad-dħul tal-kompressur (r = 1 għal magni aspirati b’mod naturali) Din il-formola hi valida għal intervall tal-valur ta’ qc inkluż bejn 40 mg/(litru · ċiklu) u 65 mg/(litru · ċiklu). Għal valuri qc taħt l-40 mg/(litru · ċiklu), jittieħed valur kostanti ta’ fm ugwali għall- 0,3 (fm = 0,3). Għal valuri qc ogħla minn 65 mg/(litru · ċiklu), jittieħed valur kostanti ta’ fm ugwali għal 1,2 (fm = 1,2) (ara l-figura): +++++ TIFF +++++ 6.4.2.3. Kondizzjonijiet li ghandu jkun hemm konformità magħhom fil-laboratorju. Sabiex test ikun validu, il-fattur ta’ korrezzjoni αd għandu jkun b’tali mod li 0,9 ≤ αd ≤ 1,1 Jekk dawn il-limiti huma maqbuża, il-valur korrett miksub għandu jingħata u l-kundizzjonijiet tat-test (temperatura u pressjoni) jiġu dikjarati b’mod ċar fir-rapport tat-test. 7. RAPPORT TAT-TEST Ir-rapport tat-test għandu jikkontjeni r-riżultati u l-kalkoli kollha meħtieġa sabiex tinstab il-qawwa netta, hekk kif elenkat f’Anness II, flimkien mal-karatteristiċi tal-magna elenkati f’Appendiċi I jew Appendiċi II ta’ dan l-Anness 8. MODIFIKI TAT-TIP TA’ MAGNA Kull modifika tal-magna fir-rigward tal-karatteristiċi elenkati f’Appendiċi I jew Appendiċi 2 ta’ dan l-Anness għandha tiġi rapportata lill-awtorità kompetenti. Din l-awtorità tista’ mbagħad jew: 8.1 tikkunsidra li l-modifiki magħmulha mhux se jkollhom xi effett sostanzjali fuq il-qawwa tal-magna, jew 8.2 titlob determinazzjoni ulterjuri tal-qawwa tal-magna permezz tat-twettieq ta’ dawn it-testijiet kif meqjus neċessarji. 9. TOLLERANZI GĦALL-KEJL TAL-QAWWA NETTA 9.1. Il-qawwa netta tal-magna mkejjla bis-servizz tekniku tista’ tvarja b’± 2 % mill-qawwa netta speċifikata mill-manifattur, b’tolleranza ta’ 1,5 % għall-veloċità tal-magna. 9.2. Il-qawwa netta ta’ magna f’test ta’ konformità ta’ produzzjoni tista’ tvarja b’ ± 5 % mill-qawwa netta b’test ta’ approvazzjoni tat-tip’ Appendiċi 1 mad-Direttiva 80/1269/KEE hu emendat kif ġej: Is-sub-intestatura "′(Magni tad-Diżil)’" hi sostitwita b’ "′(Magni b’injezzjoni ta’ kompressjoni)’". Fil-punti 3.2.2.1.3, 3.2.2.4.3, 3.2.2.4.4 u 3.2.2.4.5, "′r/min’" hi sostitwita b’ "′min-1’". Fil-punt 3.2.2.3.3, "′bar’" hi sostitwita b’ "′kPa’". Appendiċi 2 tad-Direttiva 80/1269/KEE hu emendat kif ġej: Fil-punt 3.2.2.4, "′bar’" hi sostitwita b’ "′kPa’". Anness II mad-Direttiva 80/1269/KEE hu emendat kif ġej: Fil-punti 5.1.1, 5.1.2 and 5.1.3, "′mbar’" hu sostitwit b’ "′kPa’". Fil-punti 5.3, 6.1, 6.2, 6.3 u 6.4, "‘r/min’" hu sostitwit b’ "′min-1’". Fil-punti 5.6.3, 5.6.4, 6.1 u 6.2, "′diżil’" hu sostitwit b’ "′injezzjoni tal-kompressjoni’". [1] Is-sistema ta’ kejl tat-torque għandha tiġi kkalibrata sabiex tiehu kont tat-telf tal-frizzjoni. L-eżattezza fin-nofs tan-naħa ta’ taħt tal-medda ta’ kejl tal-bank dinamometru tista’ tkun + 2 % tat-torque imkejjel. [13] ĠU L 76, tas-6.4.1970, p. 1. [14] ĠU L 197, ta’ l-20.7.1983, p. 1. [15] Kunsill Ewropew ta’ Koordinazzjoni għall-Iżvilupp tat-Tests ta’ Prestazzjoni għall-Lubrifikanti u l-Karburanti tal-Magni. [16] ĠU L 190, ta’ l-20.8.1972, p. 1. [17] It-testijiet jistgħu jsiru fi kmamar b’arja kundizzjonata fejn il-kundizzjonijiet atmosferiċi jistgħu jkunu kkontrollati. [18] Fil-każ ta’ makni bil-kontroll tat-temperatura awtomatika, jekk l-apparat ikun mgħobbi b’25C, ma hemmx bżonn sħana, it-test irid ikun bl-apparat magħluq. Jekk l-apparta ikun għadu qed jopera b’25C, imbagħad it-test irid isir bl-aparta jaħdem normali u l-espożizzjoni tat-temperatura fil-fattur korrezzjonali irid jitqies bħala żero (mhemm ħtieġa ta’ korrezzjoni) -------------------------------------------------- ANNESS 1 ID-DETERMINAZZJONI TAL-QAWWA TAL-MAGNA 1. APPROVAZZJONI TAT-TIP TAL-KEE 1.1. L-applikazzjoni għall-approvazzjoni tat-tip tal-KEE L-applikazzjoni għall-approvazzjoni tat-tip tal-KEE għal tip ta’ vettura fir-rigward tal-qawwa tal-magna hija sottomessa mill-manifattur tal-vettura jew mir-rappreżentant awtorizzat tiegħu. 1.1.1. Magħha għandu jkun hemm tliet kopji tad-dokument imsemmi hawn taħt u ta’ dawn li ġejjin: 1.1.1.1. Karta ta’ informazzjoni kompluta kif suppost, 1.1.1.2. L-informazzjoni mitluba f’Appendiċi 1 jew 2. 1.1.2. Jekk is-servizz tekniku responsabbli għat-testijiet ta’ approvazzjoni tat-tip jagħmel it-testijiet hu stess, għandha tkun fornuta vettura rappreżentattiva tat-tip ta’ vettura li għandha tiġi approvata. 1.2. Dokumenti Meta applikazzjoni fis-sens ta’ 1.1 hi aċċettata, l-awtorità kompetenti għandha tipprepara d-dokument, li l-mudell tiegħu jinsab f’Anness II. Sabiex jitfassal dan id-dokument, l-awtorità kompetenti ta’ l-Istat Membru li jikkonduċi testijiet ta’ approvazzjoni tat-tip tal-KEE tista’ tuża r-rapport ippreparat minn laboratorju approvat jew rikonoxxut skond id-dispożizzjonijiet ta’ din id-Direttiva. 2. IL-KAMP TA’ APPLIKAZZJONI 2.1. Dan il-metodu japplika għal magni b’ kombustjoni interna użati għall-propulsjoni ta’ vetturi tal-kategoriji M u N kif definit f’Anness I tad-Direttiva 70/156/KEE, li jappartjenu għal wieħed minn dawn it-tipi li ġejjin. 2.1.1. Magni b’pistun ta’ kombustjoni interna (injezzjoni pożittiva jew injezzjoni ta’ kompressjoni), esklużi magni b’ piston liberu. 2.1.2 Ingenji b’pistuni li jduru. 2.2. Dan il-metodu japplika għal magni aspirati b’mod naturali jew sovvrakarikati. 3. DEFINIZZJONIJIET Għall-iskopijiet ta’ din id-Direttiva, 3.1. ′Qawwa netta’ tfisser il-qawwa miksuba fejn isir it-test lejn it-tarf tal-crankshaft jew l-ekwivalenti tiegħu bil-veloċità korrispondenti tal-magna ma’ l-awżiljari elenkati fit-Tabella 1. Jekk il-kejl tal-qawwa jista’ jsir permezz ta’ gearbox immuntat biss, l-effiċjenza tal-gearbox għandha tiġi kunsidrata. 3.2. ′Qawwa netta massima’ tfisser il-valur massimu tal-qawwa netta mkejjla b’tagħbija intiera fuq il-magna 3.3. ′Tgħamir ta’ produzzjoni standard’ jfisser tagħmir provdut mill-manifattur għal applikazzjoni partikolari. 4. L-EŻATTEZZA TAL-KEJL TAL-QAWWA TAĦT TAGĦBIJA INTIERA 4.1. Torque: ± 1 % tat-torque imkejjel [1]. 4.2. Il-Veloċità tal-magna Dan il-kejl għandu jkun eżatt sa ± 0,5 %. Il-veloċità tal-magna għandha titkejjel preferibbilment b’rev counter awtomatikament sinkronizzat u b’kronometru (jew counter-timer) 4.3. Konsum tal-karburant: ± 1 % tal-konsum imkejjel. 4.4. Temperatura tal-karburant: ± 2 K. 4.5. Temperatura ta’ l-arja li tidħol fil-magna: ± 2 K. 4.6. Pressjoni barometrika: ± 100 Pa. 4.7. Pressjoni fit-tubatura ta’ dħul: ± 50 Pa (ara nota 1 a mat-Tabella 1). 4.8. Pressjoni fil-pajp ta’ l-exhaust tal-vettura: ± 200 Pa (ara nota 1b mat-Tabella 1). 5. TEST SABIEX TITKEJJEL IL-QAWWA NETTA TAL-MAGNA 5.1. Awżiljari 5.1.1. Tagħmir awżiljari li għandu jitwaħħal Matul it-test it-tagħmir awżiljari neċessarju għall-operazzjoni tal-magna fl-applikazzjoni intiża (kif elenkat fit-Tabella 1) għandu jiġi installat fuq il-bank tat-test sa fejn possibbli fl-istess pożizzjoni bħall-applikazzjoni intiża. 5.1.2. Tagħmir awżiljari li għandu jitneħħa Ċerti aċċessorji tal-vettura neċessarji biss għall-operazzjoni tal-vettura u li jistgħu jiġu mmuntatu fuq li-magna għandhom jitneħħew ghat-test. Din il-lista, mhix eżawrijenti, qiegħda tingħata bħala eżempju: - kumpressur ta’ l-arja għall-brejkijiet, - kumpressur tal-power steering, - kumpressur tas-suspension - sistema ta’ l-arja kundizzjonata. Meta l-aċċessorji ma jistgħux jinqalgħu, il-qawwa assorbita minnhom waqt li l-magna ma tkunx mogħbbija tista’ tiġi determinata u tiżdied mal-qawwa mkejjla tal-magna. TABELLA 1 Tagħmir awżiljari li għandu jiġi inkluż għat-test li jiddetermina lqawwa netta tal-magna Nru | Tagħmir Awżiljari | Armat għat-test tas-qawwa netta | 1 | Sistema ta’ dħul | | Tubatura ta’ ammissjoni | Filtru ta’ l-arja | Silencer li jiġbed | Sistema ta’ kontroll ta’ emissjoni mill-kaxxa ta’ l-ingranaġġi | Mezz li jillimita l-veloċità | Iva, tagħmir ta’ produzzjoni standard | 2 | Mezz li jsaħħan tat-tubatura ta’ ammissjoni | Iva, tagħmir ta’ produzzjoni standard (jekk possibbli għandu jiġi stabbilit fil-pożizzjoni l-iktar favorevoli) | 3 | Sistema ta’ l-exhaust | | Purifikatur ta’ l-exhaust | Tubatura ta’ l-exhaust | Pajpijiet ta’ konnessjoni | Silencer | Il-pajp mat-tarf | Il-brejk ta’ l-iexhaust | Mezz ta’ sovvrakarika | Iva, tagħmir ta’ produzzjoni standard | 4 | Pompa għall-fornitura tal-karburant | Iva, tagħmir ta’ produzzjoni standard | 5 | Il-Karburatur | | Sistema ta’ kontroll elettronika, meter tal-passaġġ ta’ l-arja eċċ. (jekk armati) | Iva, tagħmir ta’ produzzjoni standard | Apparat għat-tnaqqis tal-pressjoni | Tagħmir għal magni bil-gass | Evaporatur | Mixer | 6 | Tagħmir ta’ injezzjoni tal-karburant (petrol u diżil) | | Il-Prefiltru | Il-Filtru | Il-Pompa | Pajp ta’ pressjoni għolja | L-Injettur | Valvola għall-assorbiment ta’ l-arja, jekk armata | Sistema ta’ kontroll elettronika, meter tal-passaġġ ta’ l-arja eċċ. (jekk armati) | Sistema ta’ regolatur/kontroll | Waqfa awtomatika b’tagħbija intiera għall-control rack li tiddependi fuq il-kondizzjonijiet atmosferiċi | Iva, tagħmir ta’ produzzjoni standard | 7 | Tagħmir għat-tkessiħ tal-likwidu | | Il-bonnet tal-magna | Le | Passaġġ minn fejn tohrog l-arja mill-bonnet | Radiator | Iva, tagħmir ta’ produzzjoni standard | Fann | Apparat li jaqbad l-arja mill-ventilatur | Pompa ta’ l-ilma | Termostat | 8 | Tkessieħ ta’ l-arja | | Iva, tagħmir ta’ produzzjoni standard | Cowl | Blower | Apparat li jirregola t-temperatura | 9 | Tagħmir elettriku | Iva, tagħmir ta’ produzzjoni standard | 10 | Tagħmir ta’ sovvrakarika (jekk armat) | | Kompressur irregolat jew direttament mill-magna u/jew mill-gassijiet ta’ l-exhaust | Apparat li jkessaħ | Pompa jew fann għat-tkessieħ (ikkontrollat mill-magna) | Apparat li jikkontrolla l-passaġġ tal-likwidu tat-tkessieħ | Iva, tagħmir ta’ produzzjoni standard | 11 | Fann awżiljari għall-bank tat-test | Iva, jekk neċessarju | 12 | Mezz kontra t-tniġgiż | Iva, tagħmir ta’ produzzjoni standard | 1 | L-issettjartal-karburatur(i) | Issettjati skond l-ispeċifikazzjonijiet ta’ produzzjoni tal-manifattur u wżati mingħajr alteazzjonijiet ulterjuri għall-applikazzjoni partikolari | 2 | L-issettjar tas-sistema ta’ fornitura tal-pompa ta’ injezzjoni | 3 | L-injezzjoni jew it-timing ta’ l-injezzjoni (timing curve) | 4 | L-issettjar tar-regolatur | 5 | Mezzi kontra t-tniġġiż | 5.3. Kundizzjonijiet ta’ test 5.3.1. It-test ta’ qawwa netta għandu jikkonsisti fi tħaddim ‘gas down’ għal magni b’injezzjoni pożittiva u bi ssettjar ta’ pompa ta’ injezzjoni ta’ karburant b’tagħbija sħiħa fissa għal magni b’injezzjoni ta’ kompressjoni, u l-magna jiġi mgħammar kif speċifikat fit-Tabella 1. 5.3.2. Data dwar il-pretazzjoni għandha tiġi miksuba taħt kondizzjonijiet stabilizzati ta’ operazzjoni, b’fornitura adegwata ta’ arja friska lejn il-magna. Il-magna għandu jkollha ‘run-in’ skond ir-rakkomandazzjonijiet tal-manifattur. Kmamar ta’ kombustjoni jistgħu jikkontjenu xi depożiti, imma fi kwantità limitata. Kondizzjonijiet tat-test bħal temperatura ta’ arja li dieħla għandhom jintagħżlu viċin kemm jista’ jkun għal kondizzjonijiet ta’ referenza (ara 6.2) sabiex jiġi minimizzat il-kobor tal-fattur ta’ korrezzjoni. 5.3.3. It-temperatura ta’ l-arja li dieħla fil-magna (arja ambjentali) għandha titkejjel sa 0,15 m ‘il fuq mill-punt tad-dħul ta’ l-apparat li jnaddaf l-arja, jew, jekk dan l-apparat mhuwiex użat, sa 0,15 m tal-pajp li minnhu tidħol l-arja. It-termometru jew it-thermocouple għandhom jiġu protetti minn sħana qawwija u jitqiegħdu direttament fil-passaġġ ta’ l-arja. Għandu wkoll jiġi protett minn spray back tal-karburant. Numru suffiċjenti ta’ postijiet għandu jintuża sabiex jagħti temperatura medja rappreżentattiva ta’ dħul. 5.3.4. L-ebda data m’għandha tittieħed qabel ma t-torque (forza li ddur), il-veloċità u t-temperaturi jkun nżammu sostanzjalment kostanti għal mill-anqas minuta. 5.3.5. Il-veloċità tal-magna waqt li tkun qiegħda titħaddem jew tinqara m’għandiex tvarja mill-veloċità magħżula b’aktar minn ± 1 % jew ± 10 min-1, skond liem hu l-akbar. 5.3.6. It-tagħbija tal-brejkijiet, il-konsum tal-karburant u d-data dwar it-temperatura ta’ l-arja mad-dħul osservati għandhom jittieħdu simultanjament u għandhom ikunu l-medja ta’ żewġ valuri konsekuttivi stabilizzati li ma jvarjawx b’aktar minn 2 % għat-tagħbija tal-brejkijiet u konsum tal-karburant. 5.3.7. It-temperatura tal-likwidu li jkessaħ fil-fetħa mill-magna għandha tinżamm sa ± 5 K mit-temperatura ta’ fuq ikkontrollata termostatikament speċifikata mill-manifattur. Jekk l-ebda temperatura ma hi speċifikata mill-manifattur, it-temperatura għandha tkun 353 K ± 5 K. Għal magni mkessħa bl-arja, it-temperatura f’punt indikat mill-manifattur għandha tinżamm bejn + 0/-20 K tal-valur massimu speċifikat mill-manifattur fil-kondizzjonijiet ta’ referenza. 5.3.8. It-temperatura tal-karburant għandha titkejjel fid-dħul għall-karburatur jew fis-sistema ta’ injezzjoni ta’ karburant u tinżamm fil-limiti stabbiliti mill-manifattur tal-magna. 5.3.9. It-temperatura taż-żejt lubrifikant imkejjel fit-tank taż-żejt jew mill-fetħa ta’ l-apparat li jkessaħ iż-żejt, jekk armat, għandha tinżamm fil-limiti stabbiliti mill-manifattur tal-magna. 5.3.10. Sistema awżiljari oħra ta’ regolament tista’ tintuża sabiex tinżamm it-temperatura neċessarja fil-limiti speċifikati f’ 5.3.7, 5.3.8 u 5.3.9. 5.3.11. Karburant Il-karburant għandu jkun dak disponibbli fis-suq mingħajr kwalunkwe adittivi supplimentari li jwaqqfu d-duħħan. Fi kwalunkwe każ ta’ disputazzjoni, il-karburant ta’ referenza għandu jkun: (a) Għal magni b’injezzjoni pożittiva kif definit b’Anness VI, paragrafu 1 u (b) Għal magni b’injezzjoni ta’ kompressjoni, kif definit b’Anness VI, paragrafu 2 tad-Direttiva tal-Kunsill 70/220/KEE ta’ l-20 ta’ Marzu 1970 dwar l-approssimazzjoni tal-liġijiet ta’ l-Istati Membri li jirrelataw għal miżuri li għandhom jittieħdu kontra t-tniġġis ta’ l-arja minn gassijiet li joħorġu minn vetturi bil-mutur [13], kif l-aħħar emendata bid-Direttiva 83/351/KEE [14]. Bħala alternattiva, minflok il-karburanti ta’ referenza msemmija fuq, karburanti ta’ referenza kif definit mill- CEC [15] bħal CEC-RF-08-A-85 (magni ta’ injezzjoni pożittiva għall-operazzjoni b’karburant mingħajr ċomb) jew CEC-RF-03-A-84 (magni b’injezzjoni ta’ kompressjoni) jistgħu ukoll jintużaw skond kif jagħżel il-manifattur. 5.4. Il-Proċedura tat-Test Il-kejl għandu jittieħed f’numru suffiċjenti ta’ veloċitajiet tal-magna sabiex tiġi definita b’mod korrett il-kurva tal-qawwa kompleta bejn il-veloċità tal-magna l-iktar baxx u l-iktar għoli rakkomandat mill-manifattur. Din il-medda ta’ veloċitajiet għandha tinkludi l-veloċità ta’ revoluzzjoni li biha l-magna tipproduċi l-qawwa massima tiegħu. Għal kull veloċità, il-medja ta’ mill-inqas żewġ kejlijiet stabilizzati għandha tiġi determinata. 5.5. Kejl ta’ indiċi ta’ duħħan Fil-każ ta’ magni b’injezzjoni ta’ kompressjoni, il-gassijiet ta’ exhaust għandhom jiġu eżaminati tul it-test għal konformità mal-kondizzjonijiet stabbiliti f’Anness VI mad-Direttiva tal-Kunsill 72/306/KEE [16]. 5.6. Data li għandha tiġi rreġistrata Data li għandha tiġi rreġistrata hija dik indikata f’Appendiċi I. 6. FATTURI TA’ KORREZZJONI TAL-QAWWA 6.1. Definizzjoni Il-fattur ta’ korrezzjoni tal-qawwa hu l-koeffiċjent li għandu jiddetermina l-qawwa tal-magni taħt il-kondizzjonijiet ta’ referenza atmosferiċi speċifikati f’6.2: Po = α ·P fejn Po hi l-qawwa korretta (jiġifieri l-qawwa taħt il-kondizzjonijiet ta’ referenza atmosferiċi); α hu l-fattur korrettiv (α a jew α d); P hi l-qawwa mkejjla (qawwa tat-test) 6.2. Kondizzjonijiet ta’ referenza atmosferiċi 6.2.1. Temperatura (To): 298 K (25 °C) 6.2.2. Pressjoni xotta (pso): 99 kPa Nota: Il-pressjoni xotta hi bbażata fuq pressjoni totali ta’ 100 kPa u l-pressjoni tal-fwar ta’ 1 kPa. 6.3. Kundizzjonijiet ta’ test atmosferiċi Il-kundizzjonijiet atmosferiċi matul it-test għandhom ikunu kif ġej: 6.3.1. Temperatura (T) Għal magni b’injezzjoni pożittiva 288 K< T < 308K Għal magni b’injezzjoni ta’ kompressjoni 283 K < T < 313 K 6.3.2. Pressjoni (ps) 80 kPa < ps< 110 kPa 6.4. Determinazzjoni tal-fatturi ta’ korrezzjoni α2 u αd [17] 6.4.1. αa = . T2980,6 [18] fejn T hi t-temperatura assoluta mkejla f Kelvins (K) ta’ l-arja li tidħol fil-magna; ps hi l-pressjoni atmosferika niexfa totali f’kilopascals (kPa), jiġifieri, il-pressjoni barometrika totali inqas il-pressjoni tal-fwar. Kondizzjonijiet li għandu jkun hemm konformità magħhom fil-laboratorju. Sabiex test ikun validu, il-fattur ta’ korrezzjoni αa għandu jkun b’tali mod li 0,93 ≤ αa ≤ 1,07 Jekk dawn il-limiti jinqabżu, il-valur korrett miksub għandu jingħata u l-kondizzjonijiet tat-test (temperatura u pressjoni) għandhom jiġu dikjarati b’mod preċiż fir-rapport tat-test. 6.4.2. Inġenji b’injezzjoni ta’ kompressjoni – Fattur αd Il-fattur ta’ korrezzjoni tal-qawwa (αd) għal magni b’injezzjoni ta’ kompressjoni b’rata kostanti ta’ karburant hi miksuba bl-applikazzjoni tal-formola: αd = (fa) fm fejn fa hu l-fattur atmosferiku; fm hu l-parametru karatteristiku għal kull tip ta’ magna u aġġustament. 6.4.2.1. Fattur atmosferiku fa Dan il-fattur jindika l-effetti tal-kundizzjonijiet ambjentali (pressjoni, temperatura u umdità) fuq l-arja li tidħol fil-magna. Il-formula ta’ fattur atmosferiku tinbidel skond it-tip ta’ magna. 6.4.2.1.1. Magni aspirati b’mod naturali u magni sovvrakarikati b’mod mekkaniku. f = . T2980,7 6.4.2.1.2. Magni turbokarikati bi tkessiħ ta’ l-arja jew mingħajr tkessieħ ta’ l-arja. f = . T2981,5 6.4.2.2. Fattur tal-magna fm fm hi funzjoni ta’ qc (korrezzjoni ta’ ċirkolazzjoni ta’ karburant) kif ġej: fm = 0,036 · qc - 1,14 fejn qc = q/r fejn q hi ċ-ċirkolazzjoni tal-karburant f’milligrammi għal kull ċiklu għal kull litru tal-volum totali (mg/(litru · ċiklu)). r hu r-relattività tal-pressjoni tal-fetħa tal-kompressur u tad-dħul tal-kompressur (r = 1 għal magni aspirati b’mod naturali) Din il-formola hi valida għal intervall tal-valur ta’ qc inkluż bejn 40 mg/(litru · ċiklu) u 65 mg/(litru · ċiklu). Għal valuri qc taħt l-40 mg/(litru · ċiklu), jittieħed valur kostanti ta’ fm ugwali għall- 0,3 (fm = 0,3). Għal valuri qc ogħla minn 65 mg/(litru · ċiklu), jittieħed valur kostanti ta’ fm ugwali għal 1,2 (fm = 1,2) (ara l-figura): +++++ TIFF +++++ 6.4.2.3. Kondizzjonijiet li ghandu jkun hemm konformità magħhom fil-laboratorju. Sabiex test ikun validu, il-fattur ta’ korrezzjoni αd għandu jkun b’tali mod li 0,9 ≤ αd ≤ 1,1 Jekk dawn il-limiti huma maqbuża, il-valur korrett miksub għandu jingħata u l-kundizzjonijiet tat-test (temperatura u pressjoni) jiġu dikjarati b’mod ċar fir-rapport tat-test. 7. RAPPORT TAT-TEST Ir-rapport tat-test għandu jikkontjeni r-riżultati u l-kalkoli kollha meħtieġa sabiex tinstab il-qawwa netta, hekk kif elenkat f’Anness II, flimkien mal-karatteristiċi tal-magna elenkati f’Appendiċi I jew Appendiċi II ta’ dan l-Anness 8. MODIFIKI TAT-TIP TA’ MAGNA Kull modifika tal-magna fir-rigward tal-karatteristiċi elenkati f’Appendiċi I jew Appendiċi 2 ta’ dan l-Anness għandha tiġi rapportata lill-awtorità kompetenti. Din l-awtorità tista’ mbagħad jew: 8.1 tikkunsidra li l-modifiki magħmulha mhux se jkollhom xi effett sostanzjali fuq il-qawwa tal-magna, jew 8.2 titlob determinazzjoni ulterjuri tal-qawwa tal-magna permezz tat-twettieq ta’ dawn it-testijiet kif meqjus neċessarji. 9. TOLLERANZI GĦALL-KEJL TAL-QAWWA NETTA 9.1. Il-qawwa netta tal-magna mkejjla bis-servizz tekniku tista’ tvarja b’± 2 % mill-qawwa netta speċifikata mill-manifattur, b’tolleranza ta’ 1,5 % għall-veloċità tal-magna. 9.2. Il-qawwa netta ta’ magna f’test ta’ konformità ta’ produzzjoni tista’ tvarja b’ ± 5 % mill-qawwa netta b’test ta’ approvazzjoni tat-tip’ [1] Is-sistema ta’ kejl tat-torque għandha tiġi kkalibrata sabiex tiehu kont tat-telf tal-frizzjoni. L-eżattezza fin-nofs tan-naħa ta’ taħt tal-medda ta’ kejl tal-bank dinamometru tista’ tkun + 2 % tat-torque imkejjel. [13] ĠU L 76, tas-6.4.1970, p. 1. [14] ĠU L 197, ta’ l-20.7.1983, p. 1. [15] Kunsill Ewropew ta’ Koordinazzjoni għall-Iżvilupp tat-Tests ta’ Prestazzjoni għall-Lubrifikanti u l-Karburanti tal-Magni. [16] ĠU L 190, ta’ l-20.8.1972, p. 1. [17] It-testijiet jistgħu jsiru fi kmamar b’arja kundizzjonata fejn il-kundizzjonijiet atmosferiċi jistgħu jkunu kkontrollati. [18] Fil-każ ta’ makni bil-kontroll tat-temperatura awtomatika, jekk l-apparat ikun mgħobbi b’25C, ma hemmx bżonn sħana, it-test irid ikun bl-apparat magħluq. Jekk l-apparta ikun għadu qed jopera b’25C, imbagħad it-test irid isir bl-aparta jaħdem normali u l-espożizzjoni tat-temperatura fil-fattur korrezzjonali irid jitqies bħala żero (mhemm ħtieġa ta’ korrezzjoni) --------------------------------------------------