(1)

Rapport dwar il-Valutazzjoni tar-Riskju rigward is-sustanza psikoattiva ġdida N,N-dietil-2-[[4-(1-metiletossi)fenil]metil]-5-nitro-1H-benżimidażol-1-etanammina (isotonitażen) ġie mħejji f’konformità mal-Artikolu 5c tar-Regolament (KE) Nru 1920/2006 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (2) mill-Kumitat Xjentifiku taċ-Ċentru Ewropew għall-Monitoraġġ tad-Droga u d-Dipendenza fuq id-Droga (European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction, EMCDDA; iċ-Ċentru), li ġie estiż wara l-proċedura stabbilita fl-Artikolu 5c(4) tal-istess Regolament, fis-26 ta’ Mejju 2020. Iċ-Ċentru ppreżenta r-rapport dwar il-valutazzjoni tar-riskju lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri fid-29 ta’ Mejju 2020.

(2)

L-isotonitażen hija analġeżiku oppjojde sintetika u hija relatata mill-qrib mal-etonitażen u l-clonitażen, li t-tnejn li huma jinsabu taħt kontroll internazzjonali skont il-Konvenzjoni Unika tan-Nazzjonijiet Uniti dwar id-Drogi Narkotiċi tal-1961, kif emendata mill-Protokoll tal-1972.

(3)

L-isotonitażen ilha disponibbli fl-Unjoni mill-inqas minn April 2019 u ġiet identifikata f’ħames Stati Membri kif ukoll fir-Renju Unit. B’kollox ġew irrappurtati 24 sekwestru minn erba’ Stati Membri; barra minn hekk, Stat Membru wieħed irrapporta t-teħid ta’ kampjun u r-Renju Unit irrapporta kampjuni bijoloġiċi post mortem. L-isotonitażen b’mod ġenerali x’aktarx li ma tiġix individwata billi s-sustanza ma tiġix skrinjata b’mod regolari minħabba n-novità tagħha fis-suq. Fil-parti l-kbira tal-każijiet, is-sustanza ġiet issekwestrata bħala trab, iżda ġiet identifikata wkoll f’forma likwida. Il-kwantitajiet individwati huma relattivament żgħar. Madankollu, jenħtieġ li dawn jitqiesu fil-kuntest tal-potenza għolja tal-isotonitażen.

(4)

Sa issa ġew irrappurtati żewġt imwiet, mill-Ġermanja u mir-Renju Unit, fejn kienet involuta l-isotonitażen. L-imwiet seħħew fl-2019. L-ebda informazzjoni dettaljata ma hija disponibbli għall-każ tal-mewt fil-Ġermanja. Fil-każ irrapportat mir-Renju Unit, ġew identifikati diversi sustanzi oħra fil-kampjuni bijoloġiċi postmortem (3). Sa issa ma ġew irrappurtati ebda intossikazzjonijiet akuti b’esponiment ikkonfermat għall-isotonitażen. Huwa probabbli li n-nalosson jaħdem bħala antidotu għal avvelenament ikkawżat mill-isotonitażen bħal fil-każ ta’ oppjojdi sintetiċi oħra. Kemm l-intossikazzjonijiet kif ukoll l-imwiet x’aktarx li ma jiġux individwati biżżejjed u huma sottorappurtati billi ma jiġux skrinjati b’mod regolari u billi s-sustanza dehret reċentement ħafna fis-suq tal-Unjoni.

(5)

Ma hemm ebda prova speċifika li turi l-involviment tal-kriminalità organizzata fil-manifattura, id-distribuzzjoni (it-traffikar) u l-forniment tal-isotonitażen fl-Unjoni. L-informazzjoni disponibbli tissuġġerixxi li l-isotonitażen tiġi prodotta minn kumpaniji kimiċi bbażati barra mill-Unjoni.

(6)

L-isotonitażen tidher li tinbiegħ online f’ammonti żgħar u bl-ingrossa, prinċipalment bħala trab; tinbiegħ ukoll bħala sprej nażali lest għall-użu. Informazzjoni minn sekwestri tissuġġerixxi li l-isotonitażen x’aktarx kienet mibjugħa wkoll fis-suq illeċitu tal-oppjojdi. Minħabba dan, l-utenti jistgħu ma jkunux konxji li qegħdin jużaw l-isotonitażen.

(7)

L-isotonitażen ma għandha ebda użu mediku għall-bniedem jew użu mediku veterinarju rikonoxxut la fl-Unjoni u lanqas apparentament f’xi mkien ieħor. Ma hemm l-ebda indikazzjoni li s-sustanza tista’ tintuża għal xi skop ieħor minbarra standard analitiku ta’ referenza u fir-riċerka xjentifika.

(8)

Ir-rapport dwar il-valutazzjoni tar-riskju juri li ħafna mil-mistoqsijiet relatati mal-isotonitażen li jqumu minħabba n-nuqqas ta’ data dwar ir-riskji għas-saħħa individwali, ir-riskji għas-saħħa pubblika, u r-riskji soċjali, jista’ jkollhom risposta permezz ta’ riċerka ulterjuri. Ma hemm l-ebda informazzjoni speċifika dwar ir-riskji soċjali ġejjin mill-isotonitażen. Madankollu, l-evidenza u l-informazzjoni disponibbli dwar ir-riskji għas-saħħa li toħloq is-sustanza, minħabba wkoll li s-sustanza hija relattivament mhux magħrufa, jipprovdu raġuni suffiċjenti għall-inklużjoni tal-isotonitażen fid-definizzjoni ta’ “droga”.

(9)

L-isotonitażen mhijiex elenkata għall-kontroll skont il-Konvenzjoni Unika tan-Nazzjonijiet Uniti dwar id-Drogi Narkotiċi tal-1961, kif emendata mill-Protokoll tal-1972, jew skont il-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti tal-1971 dwar is-Sustanzi Psikotropiċi. L-isotonitażen bħalissa mhijiex qed tiġi vvalutata mis-sistema tan-Nazzjonijiet Uniti.

(10)

Billi erba’ Stati Membri jikkontrollaw l-isotonitażen permezz tal-leġiżlazzjoni nazzjonali dwar il-kontroll tad-drogi u Stat Membru wieħed kif ukoll ir-Renju Unit u n-Norveġja jikkontrollaw l-isotonitażen skont leġiżlazzjoni oħra, l-inklużjoni ta’ din is-sustanza fid-definizzjoni ta’ “droga”, u b’hekk tiġi koperta bid-dispożizzjonijiet dwar ir-reati u s-sanzjonijiet kriminali kif definiti fid-Deċiżjoni Kwadru 2004/757/ĠAI, tista’ tgħin biex jiġi evitat li jinħolqu ostakli fl-infurzar tal-liġi u l-kooperazzjoni ġudizzjarja fil-livell transfruntiera, u tgħin fil-protezzjoni mir-riskji li d-disponibbiltà u l-użu tagħha jistgħu joħolqu.

(11)

L-Artikolu 1a tad-Deċiżjoni 2004/757/ĠAI jikkonferixxi setgħat fuq il-Kummissjoni li tadotta atti delegati bil-ħsieb li jkun hemm reazzjoni rapida u bbażata fuq kompetenza esperta fil-livell tal-Unjoni fil-każ li jiġu jfiġġu sustanzi psikoattivi ġodda individwati u rrappurtati mill-Istati Membri, billi temenda l-Anness ta’ dik id-Deċiżjoni Kwadru biex tinkludi dawn is-sustanzi fid-definizzjoni ta’ “droga”.

(12)

L-informazzjoni disponibbli tissuġġerixxi li l-konsum tal-isotonitażen jikkawża dannu għas-saħħa assoċjat mat-tossiċità akuta tagħha u l-potenzjal tagħha li twassal għar-riskju tal-abbuż jew għad-dipendenza. Dan id-dannu għas-saħħa jitqies bħala ta’ theddida għall-ħajja. Barra minn hekk, hemm potenzjal għal indeboliment fiżiku u mentali serju u firxa sinifikanti ta’ mard, inkluża t-trażmissjoni ta’ viruses li jinxterdu permezz tad-demm. Dawn l-effetti, inkluża d-dipendenza, huma komparabbli ma’ analġeżiċi oppjojdi oħra li huma taħt kontroll internazzjonali.

(13)

Billi l-kundizzjonijiet u l-proċedura għall-attivazzjoni tat-tħaddim tas-setgħat ta’ adozzjoni huma ssodisfati, jenħtieġ li tiġi adottata direttiva delegata sabiex l-isotonitażen tiġi inkluża fl-Anness tad-Deċiżjoni Kwadru 2004/757/ĠAI u, bħala konsegwenza ta’ dan, din is-sustanza ssir soġġetta għad-dispożizzjonijiet tal-liġi kriminali tal-Unjoni dwar it-traffikar tad-droga.

(14)

L-Irlanda hija marbuta bid-Deċiżjoni Kwadru 2004/757/ĠAI kif emendata bid-Direttiva (UE) 2017/2103 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4) u għalhekk qed tieħu sehem fl-adozzjoni u l-applikazzjoni ta’ din id-Deċiżjoni.

(15)

Id-Danimarka hija marbuta bid-Deċiżjoni Kwadru 2004/757/ĠAI kif applikabbli sal-21 ta’ Novembru 2018, iżda mhix marbuta bid-Direttiva (UE) 2017/2103. Għaldaqstant, mhux se tieħu sehem fl-adozzjoni u l-applikazzjoni ta’ din id-Direttiva u mhijiex marbuta biha jew soġġetta għall-applikazzjoni tagħha.

(16)

F’konformità mad-Dikjarazzjoni Politika Konġunta tat-28 ta’ Settembru 2011 tal-Istati Membri u tal-Kummissjoni dwar id-dokumenti ta’ spjegazzjoni (5), l-Istati Membri impenjaw ruħhom li jżidu man-notifika tal-miżuri ta’ traspożizzjoni tagħhom, f’każijiet ġustifikati, dokument wieħed jew aktar li jispjegaw ir-relazzjoni bejn il-komponenti ta’ direttiva u l-partijiet korrispondenti tal-istrumenti nazzjonali ta’ traspożizzjoni.

(17)

Għaldaqstant, jenħtieġ li d-Deċiżjoni Kwadru 2004/757/ĠAI tiġi emendata skont dan,