Sommarju tal-Opinjoni tal-Kontrollur Ewropew għall-Protezzjoni tad-Data dwar il-Proposta għal Direttiva tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li tarmonizza ċerti aspetti tal-liġi dwar l-insolvenza

(2023/C 89/05)

(It-test sħiħ ta’ din l-Opinjoni jista’ jinstab bl-Ingliż, bil-Franċiż u bil-Ġermaniż fuq is-sit web tal-EDPS https://edps.europa.eu)

Fis-7 ta’ Diċembru 2022, il-Kummissjoni Ewropea ħarġet Proposta għal Direttiva tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li tarmonizza ċerti aspetti tal-liġi dwar l-insolvenza. L-objettiv tal-Proposta huwa li jiġu stabbiliti regoli li jsaħħu l-konverġenza f’aspetti magħżula tal-liġijiet tal-Istati Membri li jikkonċernaw proċeduri ta’ insolvenza ta’ negozji mhux bankarji.

L-Opinjoni preżenti tal-EDPS hija maħruġa bi tweġiba għal konsultazzjoni mill-Kummissjoni Ewropea tat-13 ta’ Diċembru 2022, skont l-Artikolu 42(1) tal-EUDPR (1). Hija tiffoka fuq id-dispożizzjonijiet li jista’ jkollhom effett fuq id-dritt fundamentali għall-protezzjoni tad-data.

L-EDPS jilqa’ s-salvagwardji previsti għall-aċċess minn qrati maħtura tal-Istati Membri għal informazzjoni li tinsab fir-reġistri nazzjonali ċentralizzati tal-kontijiet bankarji.

Madankollu, jirrakkomanda dawn li ġejjin:

L-ewwel nett, fir-rigward tal-aċċess mill-prattikanti fl-insolvenza għar-reġistri nazzjonali tal-assi, l-EDPS jirrakkomanda li jiġi speċifikat l-għan ta’ tali aċċess, mhux biss fil-preambolu iżda wkoll fit-termini ta’ promulgazzjoni tad-direttiva futura.

It-tieni, l-EDPS jirrakkomanda li jiġu introdotti, fil-livell tal-UE, is-salvagwardji meħtieġa għall-aċċess il-ġdid mill-prattikanti fl-insolvenza, stabbiliti mill-proposta, għad-data personali li tinsab fir-reġistri tas-sjieda benefiċjarja u fir-reġistri nazzjonali tal-assi.

Barra minn hekk, fir-rigward tal-interkonnessjoni tal-pjattaformi tal-irkant, l-EDPS jirrakkomanda li jiġi kkjarifikat li l-bażi ġuridika ta’ din l-interkonnessjoni hija d-Direttiva futura u mhux l-atti ta’ implimentazzjoni tal-Kummissjoni.

L-EDPS jirrakkomanda wkoll li jiġi żgurat li l-atti ta’ implimentazzjoni tal-Kummissjoni, li għandhom jiġu adottati għall-istabbiliment ta’ din l-interkonnessjoni, ikunu fis-seħħ meta d-Direttiva futura u l-liġijiet tal-Istati Membri li jittrasponuha jkunu applikabbli.

Fl-aħħar nett, fir-rigward tal-komunikazzjonijiet elettroniċi, l-EDPS jirrakkomanda li jiġi kkjarifikat, skont kif ikun il-każ, jekk ir-Regolament futur dwar id-diġitalizzazzjoni tal-kooperazzjoni ġudizzjarja u l-aċċess għall-ġustizzja f’materji ċivili, kummerċjali u kriminali transfruntiera huwiex affidabbli għall-komunikazzjonijiet elettroniċi previsti fil-Proposta.

1.   INTRODUZZJONI

1.

Fis-7 ta’ Diċembru 2022, il-Kummissjoni Ewropea ħarġet Proposta għal Direttiva tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li tarmonizza ċerti aspetti tal-liġi dwar l-insolvenza (“il-Proposta”) (2).

2.

L-objettiv tal-Proposta huwa li jiġu stabbiliti regoli li jsaħħu l-konverġenza f’aspetti magħżula tal-liġijiet tal-Istati Membri li jikkonċernaw proċeduri ta’ insolvenza ta’ negozji mhux bankarji (3). Skont ir-rapport dwar il-valutazzjoni tal-impatt, il-konsultazzjonijiet mal-partijiet ikkonċernati żvelaw diffikultajiet relatati mat-traċċar tal-assi (4), speċjalment fejn l-assi jkun jinsab fi Stat Membru ieħor li ma jkunx dak fejn ikunu nfetħu proċedimenti. L-effettività tat-traċċar tal-assi hija ta’ importanza ewlenija fil-massimizzazzjoni tal-valur tal-patrimonju tal-insolvenza peress li d-debituri għandhom inċentiv li jneħħu l-assi mill-patrimonju tal-insolvenza. Il-mezzi disponibbli għall-prattikanti fl-insolvenza biex jittraċċaw u jiffriżaw assi li jappartjenu għall-patrimonju fi Stat Membru ieħor huma insuffiċjenti jew mhux adegwati li spiss jirriżultaw fid-dissipazzjoni ta’ dawk l-assi sakemm tittieħed l-azzjoni. L-informazzjoni essenzjali għall-finijiet ta’ traċċar tal-assi tinsab fir-reġistri nazzjonali, iżda dawn ir-reġistri jew ma humiex aċċessibbli u/jew mhux komprensibbli mill-prattikanti fl-insolvenza (minħabba ostakli lingwistiċi). Barra minn hekk, kull Stat Membru għandu r-regoli tiegħu stess u jafda lill-prattikanti fl-insolvenza setgħat differenti fil-qasam tat-traċċar tal-assi. Possibbiltajiet neqsin jew ikkumplikati ta’ traċċar tal-assi jxekklu l-kapaċità tal-qrati, tal-prattikanti fl-insolvenza jew ta’ partijiet oħra li għandhom interessi leġittimi li jiddeterminaw u li jillokalizzaw l-assi, li jeżaminaw id-dħul iġġenerat minn attività ta’ spiss frodulenti u li jsegwu l-perkors tiegħu (5).

3.

It-Titolu III tal-Proposta dwar it-traċċar ta’ assi li jappartjenu għall-patrimonju tal-insolvenza jipprevedi: — l-aċċess minn qrati nazzjonali kompetenti maħtura b’mod speċifiku (6) għar-reġistru nazzjonali ċentralizzat tal-kontijiet bankarji (7) stabbilit skont id-Direttiva (UE) 2015/849 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (8) dwar il-prevenzjoni tal-użu tas-sistema finanzjarja għall-finijiet tal-ħasil tal-flus jew il-finanzjament tat-terroriżmu (“Direttiva Kontra l-Ħasil tal-Flus”), u b’mod partikolari għall-informazzjoni dwar il-kontijiet bankarji elenkata fl-Artikolu 32a(3) tagħha (9). L-aċċess jingħata fuq talba tal-prattikant fl-insolvenza (10) maħtur fi proċedimenti ta’ insolvenza li jkunu għaddejjin, jekk meħtieġ għall-finijiet tal-identifikazzjoni u t-traċċar tal-assi li jappartjenu għall-patrimonju tal-insolvenza tad-debitur f’dawk il-proċedimenti, inklużi dawk li huma soġġetti għal azzjonijiet revokatorji. Id-Direttiva futura tkun timponi fuq l-Istati Membri obbligu li jiżguraw li tali qrati maħtura jkollhom is-setgħa li jaċċessaw l-informazzjoni disponibbli fi Stat Membru ieħor, permezz tal-punt ta’ aċċess uniku tar-reġistri tal-kontijiet bankarji li jkun stabbilit mid-Direttiva l-ġdida kontra l-Ħasil tal-Flus meta tiġi adottata (11) (l-Artikoli 13 sa 16); — aċċess indirett mill-prattikanti fl-insolvenza għal din l-informazzjoni billi jitolbu lill-qrati maħtura fl-Istat Membru biex jaċċessaw u jwettqu tfittxijiet (il-premessa 16); — aċċess dirett minn prattikanti fl-insolvenza għal informazzjoni dwar is-sjieda benefiċjarja (l-Artikolu 17); — aċċess dirett minn prattikanti fl-insolvenza għal reġistri nazzjonali tal-assi, fejn disponibbli (l-Artikolu 18).

4.

Barra minn hekk, il-Proposta (l-Artikolu 40) tkun tirrikjedi li l-Istati Membri jiżguraw li fi proċedimenti ta’ stralċ simplifikati għall-mikrointrapriżi insolventi, il-komunikazzjonijiet kollha bejn l-awtorità kompetenti, u, fejn rilevanti, il-prattikant fl-insolvenza, minn naħa waħda, u l-partijiet għal proċedimenti bħal dawn, min-naħa l-oħra, ikunu jistgħu jitwettqu b’mezzi elettroniċi, f’konformità mal-Artikolu 28 tad-Direttiva (UE) 2019/1023 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-20 ta’ Ġunju 2019 dwar oqfsa ta’ ristrutturar preventiv, dwar il-ħelsien mid-dejn u l-iskwalifiki, u dwar miżuri sabiex tiżdied l-effiċjenza tal-proċeduri li jikkonċernaw ir-ristrutturar, l-insolvenza u l-ħelsien mid-dejn u li temenda d-Direttiva (UE) 2017/1132 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (12) (id-Direttiva dwar ir-ristrutturar u l-insolvenza) (13).

5.

Fl-aħħar nett, il-Proposta tkun tipprevedi l-istabbiliment u l-manutenzjoni mill-Istati Membri ta’ pjattaforma waħda jew bosta tas-subbasti elettroniċi għall-bejgħ tal-assi tal-patrimonju tal-insolvenza fi proċedimenti ta’ stralċ simplifikati (l-Artikolu 50) u għall-interkonnessjoni tagħhom li għandha tiġi stabbilita mill-Kummissjoni permezz ta’ atti ta’ implimentazzjoni (l-Artikolu 51).

6.

Din l-inizjattiva, li tħabbret f’Settembru 2020, hija parti mill-prijorità tal-Kummissjoni li tavvanza l-Unjoni tas-Swieq Kapitali (14), proġett ewlieni għal aktar integrazzjoni finanzjarja u ekonomika fl-Unjoni Ewropea (15).

7.

L-Opinjoni preżenti tal-EDPS hija maħruġa bi tweġiba għal konsultazzjoni mill-Kummissjoni Ewropea tat-13 ta’ Diċembru 2022, skont l-Artikolu 42(1) tal-EUDPR. L-EDPS jilqa’ r-referenza għal din il-konsultazzjoni fil-premessa 63 tal-Proposta. F’dan ir-rigward, l-EDPS jinnota wkoll b’mod pożittiv li huwa kien ġie kkonsultat preċedentement b’mod informali skont il-premessa 60 tal-EUDPR.

5.   KONKLUŻJONIJIET

22.

Fid-dawl ta’ dan imsemmi hawn fuq, l-EDPS jagħmel ir-rakkomandazzjonijiet li ġejjin: (1) jiġi kkjarifikat fit-termini ta’ promulgazzjoni tad-Direttiva futura li l-aċċess mill-prattikanti fl-insolvenza għar-reġistri nazzjonali tal-assi huwa permess biss jekk meħtieġ għall-finijiet tal-identifikazzjoni u t-traċċar tal-assi li jappartjenu għall-patrimonju tal-insolvenza tad-debitur fi proċediment ta’ insolvenza li jkun għaddej; (2) jiġu introdotti fil-livell tal-UE s-salvagwardji meħtieġa għall-aċċess ġdid tal-prattikanti fl-insolvenza, stabbilit mill-Proposta, għad-data personali li tinsab fir-reġistri tas-sjieda l-benefiċjarja u fir-reġistri nazzjonali tal-assi; (3) jiġi kkjarifikat li d-Direttiva futura tkun tistabbilixxi l-interkonnessjoni tas-sistemi nazzjonali ta’ subbasti elettroniċi; (4) jiġi żgurat li l-atti ta’ implimentazzjoni li għandhom jiġu adottati mill-Kummissjoni għall-istabbiliment tal-interkonnessjoni tas-sistemi ta’ subbasti elettroniċi jkunu fis-seħħ fiż-żmien meta l-liġijiet nazzjonali li jittrasponu d-direttiva jkunu applikabbli sabiex is-salvagwardji tal-protezzjoni tad-data li għandhom jiġu speċifikati permezz ta’ dawn l-atti ta’ implimentazzjoni jkunu fis-seħħ ukoll; (5) jiġi kkjarifikat, skont kif ikun il-każ, jekk ir-Regolament futur dwar id-diġitalizzazzjoni tal-kooperazzjoni ġudizzjarja u l-aċċess għall-ġustizzja f’materji ċivili, kummerċjali u kriminali transfruntiera huwiex affidabbli għall-komunikazzjonijiet elettroniċi previsti fil-Proposta.

---

(1)  Ir-Regolament (UE) 2018/1725 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-23 ta’ Ottubru 2018 dwar il-protezzjoni ta’ persuni fiżiċi fir-rigward tal-ipproċessar ta’ data personali mill-istituzzjonijiet, korpi, uffiċċji u aġenziji tal-Unjoni u dwar il-moviment liberu ta’ tali. data, u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 45/2001 u d-Deċiżjoni Nru 1247/2002/KE (ĠU L 295, 21.11.2018, p. 39).

(2)  COM(2022) 702 final.

(3)  Ara r-rapport tal-valutazzjoni tal-impatt (SWD(2022) 395 final), paġna 7.

(4)  Ara paġna 172: “traċċar tal-assi huwa għodda ‘segwi l-flus’, li tippermetti lill-qrati, lill-prattikanti fl-insolvenza jew lill-partijiet li jkunu wrew interess leġittimu li jiddeterminaw u jillokalizzaw l-assi, li jeżaminaw id-dħul iġġenerat mill-attivitajiet ta’ spiss frodulenti u li jsegwu l-perkors tiegħu. It-‘traċċar tal-assi’ huwa proċess legali ta’ identifikazzjoni u ta’ lokalizzazzjoni ta’ assi miżapproprjati jew tar-rikavati (valuri) tagħhom li jappartjenu għall-patrimonju tad-debitur. Dan jinkludi kemm il-preservazzjoni (iffriżar) tal-assi identifikati kif ukoll ir-ripatrijazzjoni (jekk l-assi jinstab fi Stat ieħor)”. [“UNCITRAL, Traċċar u rkupru ta’ assi ċivili fi proċedimenti ta’ insolvenza. Nota mis-Segretarjat, 4 ta’ Ottubru 2021 (A/CN.9/WG.V/WP.175), § 29. Ara qabel, ir-Rapport tal-Kollokju dwar it-Traċċar u l-Irkupru tal-Assi Ċivili (Vjenna, is-6 ta’ Diċembru 2019) (A/CN/9/1008). Id-dokumenti kollha huma disponibbli fuq www.uncitral.org”].

(5)  Ara r-rapport dwar il-valutazzjoni tal-impatt, paġni 26-28 u 172.

(6)  Skont l-Artikolu 2(b), Qorti tfisser il-korp ġudizzjarju ta’ Stat Membru.

(7)  Skont l-Artikolu 2(d) tal-Proposta, “reġistri ċentralizzati tal-kontijiet bankarji” tfisser il-mekkaniżmi awtomatizzati ċentralizzati, bħal reġistri ċentrali jew sistemi elettroniċi ċentrali ta’ rkupru ta’ data, stabbiliti skont l-Artikolu 32a(1) tad-Direttiva (UE) 2015/849.

(8)  Id-Direttiva (UE) 2015/849 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-20 ta’ Mejju 2015 dwar il-prevenzjoni tal-użu tas-sistema finanzjarja għall-finijiet ta’ ħasil tal-flus jew finanzjament tat-terroriżmu, li temenda r-Regolament (UE) Nru 648/2012 tal- Parlament Ewropew u tal-Kunsill, u li jħassar id-Direttiva 2005/60/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill u d-Direttiva tal-Kummissjoni 2006/70/KE (ĠU L 141, 5.6.2015, p. 73).

(9)  Skont l-Artikolu 32a (3) tad-Direttiva Kontra l-Ħasil tal-Flus, l-“informazzjoni li ġejja għandha tkun aċċessibbli u tista’ tiġi mfittxija permezz tal-mekkaniżmi ċentralizzati msemmija fil-paragrafu 1:

—	għad-detentur tal-kont tal-klijent u kwalunkwe persuna li tallega li qed taġixxi f’isem il-klijent: l-isem, ikkomplementat jew bid-data ta’ identifikazzjoni l-oħra meħtieġa skont id-dispożizzjonijiet nazzjonali li jittrasponu l-punt (a) tal-Artikolu 13(1), jew b’numru ta’ identifikazzjoni uniku;

—	għas-sid benefiċjarju detentur tal-kont tal-klijent: l-isem, ikkomplementat jew bid-data ta’ identifikazzjoni l-oħra meħtieġa skont id-dispożizzjonijiet nazzjonali li jittrasponu l-punt (b) tal-Artikolu 13(1), jew b’numru ta’ identifikazzjoni uniku;

—	għall-kont bankarju jew ta’ pagament: in-numru IBAN u d-data tal-ftuħ u tal-għeluq tal-kont;

—	għall-kaxxa għad-depożiti sikuri: isem il-lokatarju kkomplementat jew bid-data ta’ identifikazzjoni l-oħra meħtieġa skont id-dispożizzjonijiet nazzjonali li jittrasponu l-Artikolu 13(1) jew numru ta’ identifikazzjoni uniku u d-durata tal-perjodu ta’ kiri”.

(10)  L-Artikolu 2(a) tal-Proposta jiddefinixxi l-prattikanti fl-insolvenza bħala “prattikant maħtur minn awtorità ġudizzjarja jew amministrattiva fil-kuntest ta’ proċeduri li jikkonċernaw ir-ristrutturar, l-insolvenza u l-ħelsien mid-dejn kif imsemmi fl-Artikolu 26 tad-Direttiva (UE) 2019/1023”.

(11)  Proposta għal Direttiva tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar il-mekkaniżmi li għandhom jiġu stabbiliti mill-Istati Membri għall-prevenzjoni tal-użu tas-sistema finanzjarja għall-finijiet tal-ħasil tal-flus jew il-finanzjament tat-terroriżmu, u li tħassar id-Direttiva (UE) 2015/849 (COM (2021) 423 final).

(12)  Id-Direttiva (UE) 2017/1132 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-14 ta’ Ġunju 2017 dwar ċerti aspetti tal-liġi tal-kumpaniji (kodifikazzjoni) (ĠU L 169, 30.6.2017, p. 46).

(13)  Id-Direttiva (UE) 2019/1023 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-20 ta’ Ġunju 2019 dwar oqfsa ta’ ristrutturar preventiv, dwar il-ħelsien tad-dejn u l-iskwalifiki, u dwar miżuri biex tiżdied l-effiċjenza tal-proċeduri li jikkonċernaw ir-ristrutturar, l-insolvenza u l-ħelsien tad-dejn, u li temenda d-Direttiva (UE) 2017/1132 (ĠU L 172, 26.6.2019, p. 18).

Artikolu 28 Użu ta’ mezzi ta’ komunikazzjoni elettroniċi: “L-Istati Membri għandhom jiżguraw li, fil-proċeduri li jikkonċernaw ir-ristrutturar, l-insolvenza u l-ħelsien mid-dejn, il-partijiet għall-proċedura, il-prattikant u l-awtorità ġudizzjarja jew amministrattiva tkun tista’ twettaq b’mezzi ta’ komunikazzjoni elettronika, inkluż f’sitwazzjonijiet transfruntieri, tal-inqas l-azzjonijiet li ġejjin:

(a)	il-preżentazzjoni ta’ pretensjonijiet;

(b)	is-sottomissjoni ta’ pjanijiet ta’ ristrutturar jew ta’ ħlas lura;

(c)	in-notifiki lill-kredituri;

(d)	il-preżentazzjoni ta’ kontestazzjonijiet u appelli”.

(14)  COM/2020/590 final.

(15)  Memorandum ta’ Spjegazzjoni għall-Proposta, paġna 1.