15.1.2016   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 13/138

Relatur:

is-Sinjura Béatrice OUIN

1.1.

L-Organizzazzjoni Internazzjonali tax-Xogħol (ILO), permezz tal-istruttura tripartitika tagħha, għandha rwol essenzjali fix-xena internazzjonali sabiex itejjeb is-sitwazzjoni tal-ħaddiema u l-funzjonament tal-intrapriżi. L-Unjoni Ewropea mhijiex membru tal-ILO iżda l-Istati Membri tal-UE huma, kif ukoll l-organizzazzjonijiet li jirrappreżentaw lill-ħaddiema u lil min iħaddem fl-Ewropa. Il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew (KESE) jitlob li l-Istati Membri tal-UE u l-organizzazzjonijiet Ewropej jaġixxu biex jikkomunikaw fil-livell globali il-valuri u l-acquis Ewropej, b’kont meħud tal-kuntest globali.

1.2.

Il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew jaħseb li:

1.3.

F’Novembru 2015 il-Kunsill Amministrattiv tal-ILO għandu jiddeċiedi għandux jitfa’ fuq l-aġenda tal-Konferenza Internazzjonali tax-Xogħol (il-korp li jieħu d-deċiżjonijiet fi ħdan l-ILO) l-abbozzar ta’ standard internazzjonali dwar il-vjolenza bbażata fuq is-sess fuq il-post tax-xogħol. Il-KESE jappoġġja din il-proposta u jħeġġeġ lill-Istati Membri u lill-imsieħba soċjali Ewropej biex jagħmlu l-istess.

1.4.

Il-KESE jixtieq li l-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea, li bis-saħħa tad- Direttiva 2002/73/KE (1) diġà għandhom stabbiliti strumenti biex jiġu indirizzati l-inugwaljanzi bejn l-irġiel u n-nisa u l-fastidju sesswali fuq il-post tax-xogħol, iħeġġu b’vuċi waħda lill-ILO.

1.5.

L-imsieħba soċjali Ewropej stess iffirmaw fl-2007 ftehim qafas dwar il-fastidju u l-vjolenza fuq ix-xogħol li għandu jwassal biex flimkien jintervjenu matul id-dibattitu dwar dan l-abbozz ta’ standard internazzjonali tax-xogħol (2).

2.1.

Fl-era tal-globalizzazzjoni, id-definizzjoni ta’ standards internazzjonali għall-ġlieda kontra u l-prevenzjoni tal-vjolenza abbażi tas-sess hija meħtieġa fl-interessi tal-ħaddiema, in-negozji u l-Istati. Tali vjolenza thedded is-saħħa fiżika u psikoloġika, toffendi d-drittijiet u d-dinjità tal-persuna, ixxekkel il-produttività tal-vittmi u tirriżulta fi spejjeż għall-Istat u għas-soċjetà. Il-ġlieda kontra l-vjolenza u l-prevenzjoni tagħha huma rekwiżiti għal kulħadd. Il-vjolenza bbażata fuq is-sess hija waħda mill-ostakoli ewlenin għall-iżvilupp.

2.2.

2.2.1.

Il-vjolenza bbażata fuq is-sess u dik sesswali tirrifletti, u, fl-istess ħin, tirrinforza l-inugwaljanzi bejn in-nisa u l-irġiel, u għandha impatt negattiv fuq il-post tax-xogħol. Il-ħtieġa li tiġi miġġielda din it-tip ta’ vjolenza hija indirizzata f’diversi konvenzjonijiet tal-Organizzazzjoni Internazzjonali tax-Xogħol (ILO):

2.2.2.

Il-Kumitat ta’ Esperti tal-ILO pprova jimla dan il-vojt: “[…] il-fastidju sesswali qed idgħajjef l-ugwaljanza fuq il-post tax-xogħol billi jaffetwa l-integrità, id-dinjità u l-benessri tal-ħaddiema. Il-fastidju sesswali jagħmel ħsara lill-impriżi billi jdgħajjef is-sisien li fuqhom jinbnew ir-relazzjonijiet ta’ impjieg u billi jnaqqas il-produttività. Il-kumitat diġà esprima l-fehma li l-fastidju sesswali huwa forma ta’ diskriminazzjoni sesswali u għandu jiġi ttrattat fil-qafas tal-obbligi taħt il-konvenzjoni [111]. B’hekk, skont il-konvenzjoni, li tipprojbixxi d-diskriminazzjoni fuq bażi ta’ sess u l-adozzjoni ta’ politika biex jiġu promossi l-opportunitajiet u t-trattament indaqs, għandhom jittieħdu miżuri biex jeliminaw il-fastidju sesswali”  (4).

2.2.3.

Fl-2008, il-kumitat innota li hemm “nuqqas serju f’termini tal-implimentazzjoni fir-rigward tal-fastidju sesswali, li huwa forma ta’ diskriminazzjoni fuq bażi ta’ sess u ksur serju tad-drittijiet individwali fuq il-post tax-xogħol. Għaldaqstant, il-kumitat ifakkar fl-osservazzjoni ġenerali tiegħu tal-2002 fejn enfasizza l-importanza li jittieħdu miżuri effettivi biex jiġu evitati u pprojbiti kemm quid pro quo kif ukoll ambjent ostili ta’ fastidju sesswali fil-post tax-xogħol”  (5).

2.2.4.

Fit-320 u t-323 sessjonijiet tal-Kunsill Amministrattiv tal-ILO (13-27 ta’ Marzu 2014 u 12-27 ta’ Marzu 2015), għadd ta’ gvernijiet (il-Ġermanja, il-Kanada, Kuba, Franza l-Indja, l-Italja, il-Messiku, in-Netherlands, is-Sri Lanka, l-Urugwaj u l-Istati Uniti) esprimew l-appoġġ tagħhom għat-tfassil ta’ standard internazzjonali dwar “Il-vjolenza kontra n-nisa u l-irġiel fid-dinja tax-xogħol” biex il-gvernijiet, il-junjins u min iħaddem jingħataw l-għodod għall-ġlieda kontra l-vjolenza bbażata fuq is-sess u l-fastidju sesswali, u sabiex jindikaw b’mod qawwi li din il-vjolenza hija ksur tad-drittijiet tal-ħaddiema. Din it-talba ġiet appoġġata wkoll mill-Grupp tal-Ħaddiema fi ħdan l-ILO u l-Konfederazzjoni Internazzjonali tat-Trejdjunjins.

2.3.

2.3.1.

L-imsieħba soċjali Ewropej iffirmaw, fl-2007, ftehim qafas dwar il-fastidju u l-vjolenza fuq ix-xogħol li għandu jwassal biex flimkien jappoġġjaw regolament simili fil-livell internazzjonali (6).

2.3.2.

Fl-opinjonijiet tiegħu dwar l-ugwaljanza bejn l-irġiel u n-nisa u anke f’opinjoni dwar il-vjolenza domestika (7), il-KESE kemm-il darba esprima ruħu dwar il-vjolenza bbażata fuq is-sess u sesswali mġarrba minn għadd wisq kbir ta’ nisa madwar id-dinja. Barra minn hekk, din hi problema li qed tikber: il-kriżi ekonomika, il-programmi ta’ aġġustament strutturali u l-miżuri ta’ awsterità għenu biex tiżdied il-vjolenza fuq il-post tax-xogħol.

2.3.3.

Il-KESE jixtieq li l-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea, li bis-saħħa tad-Direttiva 2002/73/KE (8) diġà għandhom stabbiliti strumenti biex jiġi miġġieled il-fastidju sesswali fuq il-post tax-xogħol, iħeġġu b’vuċi waħda lill-ILO biex tappoġġja t-tfassil ta’ standard internazzjonali li jippermetti l-ġlieda kontra l-vjolenza bbażata fuq is-sess fuq il-post tax-xogħol.

2.4.

2.4.1.

Il-vjolenza bbażata fuq is-sess fuq il-post tax-xogħol hija ksur serju tad-drittijiet tal-bniedem, u attakk fuq id-dinjità u l-integrità fiżika u psikoloġika. Madwar id-dinja, 35 % tan-nisa huma vittmi tal-vjolenza diretta fuq il-post tax-xogħol, u bejn 40 u 50 % minnhom huma soġġetti għal avvanzi sesswali mhux mixtieqa, kuntatt fiżiku mhux mixtieq jew forom oħra ta’ fastidju sesswali. 45 % tan-nisa fl-UE jiddikjaraw li xi darba jew oħra kienu vittma tal-vjolenza bbażata fuq is-sess. Bejn 40 u 45 % jiddikjaraw li kienu vittmi ta’ fastidju sesswali fuq ix-xogħol. Huwa stmat li fl-Ewropa, kuljum, seba’ nisa jmutu kawża ta’ vjolenza sessista (9).

2.4.2.

Tali vjolenza tirrifletti relazzjonijiet ta’ poter mhux indaqs bejn in-nisa u l-irġiel u tgħin biex jiġu perpetwati l-inugwaljanzi. Bħala l-espressjoni ta’ rieda ta’ dominanza, tali vjolenza hija frekwenti ħafna f’soċjetajiet fejn jinkisru d-drittijiet tal-bniedem, iżda tinsab ukoll f’soċjetajiet demokratiċi. Din il-vjolenza m’għandhiex tiġi konfuża mas-seduzzjoni, li tirrikjedi rispett għall-persuna l-oħra. Il-vjolenza sesswali u sessista mhijiex kwistjoni privata, il-ġlieda kontriha hija kwistjoni ta’ politika pubblika u sigurtà pubblika.

2.4.3.

Ċajt sessist, insulti diffamatorji, inkejja umiljanti, ġesti insolenti, stampi pornografiċi mwaħħla fil-postijiet tax-xogħol u fuq l-Internet, li huwa għodda ta’ ħidma għal ħafna ħaddiema, fastidju psikoloġiku u sesswali, l-istupru u vjolenza sesswali oħra, il-vjolenza domestika, liema mara tista’ tgħid li qatt ma kienet involuta f’mill-inqas wieħed minn dawn l-eżempji ta’ sessiżmu? (10)

2.4.4.

Ikun xi jkun il-post fejn isseħħ, il-vjolenza bbażata fuq is-sess jista’ jkollha impatt fuq il-post tax-xogħol. Studju Ewropew juri l-konsegwenzi tal-vjolenza domestika fuq ix-xogħol u l-integrazzjoni professjonali tal-vittmi (11) u studji internazzjonali jikkonfermaw dan (12). Ir-riżultati ta’ erba’ stħarriġiet nazzjonali (l-Awstralja, il-Kanada, New Zealand u r-Renju Unit) juru li l-vjolenza domestika taffettwa l-parteċipazzjoni, il-produttività u s-sigurtà tal-impjegati. Mara li tkun vittma ta’ vjolenza domestika tista’ tkun iffastidjata mir-raġel jew is-sieħeb/sieħba tagħha fuq il-post tax-xogħol, u dan iqajjem kwistjonijiet ta’ sigurtà għaliha u l-kollegi tagħha. Tista’ tkun assenti mix-xogħol għal diversi jiem minħabba ġrieħi, jew jekk tkun għadha tiġi x-xogħol, l-effiċjenza professjonali tagħha tkun imfixkla. Fl-Awstralja, fis-servizzi pubbliċi, il-vittmi ta’ vjolenza domestika huma intitolati għal liv. Fis-settur privat, bis-saħħa ta’ ftehimiet kollettivi li jkopru kważi 2 miljun ħaddiem, dan il-liv huwa ta’ 20 jum.

2.4.5.

Jekk ikun hemm vjolenza fuq ix-xogħol u hija mwettqa minn kollegi, superjuri fil-ġerarkija, klijent jew utent, il-ħaddiema nisa ma jħossuhomx iżjed sikuri. Huma jistgħu jeħtieġu liv biex jirkupraw minn ġrieħi fiżiċi jew psikoloġiċi, ifittxu għajnuna medika jew jattendu proċedimenti ċivili jew kriminali fil-qorti. Il-vjolenza bbażata fuq is-sess hija ta’ ħsara wkoll għal min iħaddem (telf ta’ produttività, assenteiżmu, litigazzjoni, pubbliċità ħażina).

2.4.6.

Din il-vjolenza tista’ sseħħ fit-triq lejn ix-xogħol. Fit-triq, fit-trasport pubbliku, f’ħafna każijiet in-nisa jingħataw fastidju, jiġu attakkati, mbagħbsa, xi drabi maqtula. Dan it-tip ta’ fastidju, immirat b’mod partikolari lejn iż-żgħażagħ, għandu riperkussjonijiet fit-tul: il-vittmi ma jħossuhomx sikuri u jingħelbu minn sens ta’ vulnerabbiltà li tista’ tevolvi f’sens ta’ inferjorità. Għal uħud minnhom, li jbatu minn din il-vjolenza, jibda jidher normali.

2.4.7.

Maż-żieda fin-numru ta’ ħaddiema nisa, u billi hemm aktar nisa minn irġiel f’xogħol informali, xogħol prekarju, xogħol tad-dar, in-numru ta’ vittmi nisa ta’ vjolenza qed jikber ukoll. In-nisa li huma waħedhom mat-tfal huma b’mod partikolari vulnerabbli. Dawn iċ-ċirkustanzi jistgħu jintużaw għal rikatt.

2.4.8.

Il-gruppi fl-ikbar riskju huma t-tfal u ż-żgħażagħ – kemm bniet kif ukoll subien – li jkunu f’impjieg, il-persuni li huma vittmi tax-xogħol furzat, il-migranti ekonomiċi, il-ħaddiema domestiċi, persuni li jaħdmu fis-servizzi tas-saħħa, u dawk il-persuni fl-industrija tas-sess. Xogħol solitarju u xogħol li jinvolvi kuntatt mal-pubbliku huma fatturi ta’ riskji addizzjonali.

2.4.9.

Fatturi ta’ riskju marbuta mal-ambjent tax-xogħol jiddependu fuq il-post tan-nisa fl-organizzazzjoni tax-xogħol u l-kultura professjonali li tirrispetta iktar jew inqas in-nisa. Rappreżentazzjoni aħjar tan-nisa f’pożizzjonijiet ta’ teħid ta’ deċiżjonijiet għandha sservi ta’ prevenzjoni tal-vjolenza kontrihom.

2.4.10.

Il-vjolenza sessista għandha effetti negattivi fuq il-produttività tal-forza tax-xogħol. Id-differenzi bejn l-espożizzjoni tan-nisa u l-irġiel għar-riskju ta’ forom speċifiċi ta’ vjolenza fuq il-post tax-xogħol huma aggravati mis-segregazzjoni bejn is-sessi. Ċerti nisa huma iktar esposti minn oħrajn: dawk li huma parti minn minoranza f’ambjenti ddominati mill-irġiel jew li jaħdmu ma’ persuni f’diffikultajiet emozzjonali (ħaddiema soċjali, persunal fil-ħabsijiet, uffiċċji li jservu l-pubbliku fi ħdan is-servizzi pubbliċi, u servizzi ta’ emerġenza fl-isptarijiet, eċċ.).

2.4.11.

Ir-riskju tal-vjolenza hija wkoll ogħla f’dawk l-ambjenti fejn ir-relazzjonijiet soċjali huma ineżistenti, u fejn in-nuqqas ta’ negozjar kollettiv ifisser li l-problema ma tistax tiġi solvuta. It-trejdjunjins jistgħu jgħinu lill-vittmi jkunu jafu lil min għandhom jikkuntattjaw f’każ ta’ ksur tad-drittijiet tagħhom. Jeżistu wkoll soluzzjonijiet oħra: pereżempju, il-leġislazzjoni Belġjana tipprevedi l-ħatra ta’ persuna li għandha l-fiduċja tal-ġerarkija u tal-ħaddiema, li tkun disponibbli biex toffri pariri u għajnuna.

2.5.

2.5.1.

Il-ġlieda kontra din il-vjolenza teħtieġ li jitqiesu l-ispeċifiċitajiet ta’ kull każ, sabiex dawn jiġu evitati. Il-mekkaniżmi jridu jiġu mifhuma u jiġu denunzjati l-effetti sabiex din tonqos u biex isir progress lejn l-ugwaljanza bejn l-irġiel u n-nisa. It-taħriġ tal-livell ġestjonali dwar inugwaljanzi bejn is-sessi huwa azzjoni ta’ prevenzjoni tajba.

2.5.2.

Huwa meħtieġ li jiġi stabbilit qafas legali vinkolanti, b’definizzjoni ċara tal-kamp ta’ applikazzjoni u definizzjoni tar-reat, li jispeċifikaw li l-vittmi jkunu f’relazzjoni ta’ subordinazzjoni.

2.5.3.

Il-vjolenza bbażata fuq is-sess fuq il-post tax-xogħol, kemm jekk isseħħ fuq il-post tax-xogħol jew waqt il-vjaġġ lejn jew mix-xogħol, tista’ tieħu diversi forom, inklużi:

2.5.4.

Dawn huma karatterizzati mill-fatt li jiġu imposti, mingħajr il-kunsens tal-persuna li fuqha qed ikunu imposti, proposti jew mġiba relatat mas-sess jew l-orjentament sesswali, bil-għan li tinħoloq sitwazzjoni intimidanti, umiljanti, degradanti jew offensiva. Aggressjonijiet żgħar ta’ kuljum, li waħedhom jidhru li ma jagħmlux ħsara, iwasslu biex il-vittmi ma jħossuhomx sikuri. Tali vjolenza, attakki u umiljazzjoni joħolqu ambjent tax-xogħol li mhux tajjeb għas-saħħa.

2.5.5.

Il-ftehim qafas Ewropew tal-imsieħba soċjali jistipola li “Għamliet differenti ta’ fastidju u vjolenza jistgħu jseħħu fuq il-post tax-xogħol. Il-fastidju u l-vjolenza jistgħu:

—

“huwa fl-interess tal-partijiet kollha li l-proċedimenti jsiru bid-diskrezzjoni meħtieġa għall-ħarsien tad-dinjità u l-privatezza tal-individwi kollha;

—

ebda informazzjoni m’għandha tinkixef lil partijiet mhux involuti fil-każ”.

2.5.6.

L-Internet huwa użat minn ħafna impjegati. Il-vjolenza bbażata fuq is-sess tista’ ssir permezz ta’ stampi degradanti, inklużi messaġġi li jitqiegħdu fil-midja soċjali. Ambjent ta’ intimidazzjoni, ostilità u/jew umiljazzjoni jista’ jinħoloq fir-relazzjonijiet onlajn, bħal f’relazzjonijiet “reali”. In-norma l-ġdida ma tistax ma tkunx konxja li l-Internet huwa involut fir-relazzjonijiet ta’ xogħol u li jeħtieġ li tiġi miġġielda l-vjolenza bbażata fuq is-sess anke hemmhekk.

3.1.

Il-post tax-xogħol joħloq kuntest uniku biex tiġi miġġielda l-vjolenza. Standard internazzjonali tax-xogħol jista’ jipprovdi gwida dwar il-politiki tar-riżorsi umani xierqa fil-qasam tal-vjolenza bbażata fuq is-sess fl-impriża u jiggwida d-djalogu soċjali u l-ftehimiet kollettivi tax-xogħol.

3.2.

La l-qafas internazzjonali attwali u lanqas il-liġijiet nazzjonali ma jiggarantixxu protezzjoni adegwata kontra l-vjolenza bbażata fuq is-sess fuq il-post tax-xogħol. F’maġġoranza ta’ pajjiżi, l-istrumenti għall-ġlieda kontra l-vjolenza bbażata fuq is-sess huma prinċipalment iffokati fuq il-kriminalizzazzjoni tal-ħatja, normalment permezz tal-inklużjoni ta’ reati sesswali fil-kodiċi kriminali. Għalkemm huma ta’ importanza kruċjali, dawn ir-reazzjonijiet m’humiex dejjem adattati għar-relazzjonijiet fuq il-post tax-xogħol. Kif iddikjara l-Kumitat ta’ Esperti tal-ILO: “Bħala regola ġenerali, mhuwiex xieraq li l-fastidju sesswali jiġi ttrattat fil-qafas ta’ proċeduri kriminali [minħabba li] anke jekk jipprovdu informazzjoni dwar l-aktar każijiet serji, [din il-proċedura] ma tindirizzax kif suppost il-firxa sħiħa ta’ mġiba li għandha titqies bħala fastidju sesswali fil-kuntest professjonali, fejn l-oneru tal-prova huwa aktar esiġenti u l-aċċess għal rimedji legali huwa aktar limitat”  (13). Il-prevenzjoni tal-fastidju sesswali jfisser li min iħaddem u l-ħaddiema jiġu konvinti li m’hemmx post għal tali mġiba fuq il-post tax-xogħol. Il-ftehim qafas Ewropew jipprovdi li “L-impriżi għandhom jagħmlu dikjarazzjoni preċiża li l-fastidju u l-vjolenza mhumiex tollerati fi ħdanhom”.

4.1.

Il-vjolenza bbażata fuq is-sess hija kwistjoni ta’ sikurezza u ta’ saħħa fuq il-post tax-xogħol, tikkawża kollass emozzjonali, stress psikoloġiku, u inċidenti relatati max-xogħol. L-organizzazzjoni tax-xogħol għandha tiġi eżaminata fid-dawl tar-relazzjonijiet soċjali bejn is-sessi u inkjesti bbażati fuq il-ġeneru għandhom jitfgħu dawl fuq dawn ir-riskji.

4.2.

L-imsieħba soċjali huma f’pożizzjoni tajba biex jisimgħu lill-vittmi u jgħinuhom iressqu l-ilmenti tagħhom. Is-servizzi soċjali jew riżorsi umani fil-kumpaniji, it-trejdjunjins, it-tobba tax-xogħol kif ukoll il-konsulenti speċjalisti huma l-partijiet interessati ewlenin għall-protezzjoni tal-vittmi. Il-ħatra ta’ persuna affidabbli speċjalizzata li tisma’ lill-vittmi u l-istruzzjoni tal-fajls hija l-għażla ppreferuta fil-ftehim qafas Ewropew tal-imsieħba soċjali. L-assoċjazzjonijiet tan-nisa, il-ħarsien tad-drittijiet, l-appoġġ għall-migranti u oħrajn huma essenzjali biex jgħinu lill-vittmi u jikkomplementaw l-azzjoni tal-imsieħba soċjali. L-imsieħba soċjali għandhom huma stess ikunu ta’ eżempju u jwarrbu attitudnijiet sessisti u umiljanti fi ħdanhom.

4.3.

Standard tal-ILO dwar il-vjolenza bbażata fuq is-sess għandu jibbenefika lis-soċjetà, lid-djalogu soċjali, l-ambjent tax-xogħol u r-relazzjonijiet tax-xogħol, billi:

5.1.

In-norma prevista għandha tikkontribwixxi biex:

—

definizzjoni wiesgħa ta’ vjolenza bbażata fuq is-sess fuq il-post tax-xogħol, inklużi forom differenti ta’ vjolenza fuq il-post tax-xogħol;

—

l-adozzjoni ta’ definizzjoni ta’ “post tax-xogħol”, inkluż il-vjaġġ lejn u mill-post;

—

id-dispożizzjonijiet bil-għan li tiġi evitata l-vjolenza bbażata fuq is-sess fuq il-post tax-xogħol u miżuri maħsuba li jipproteġu u jappoġġjaw lill-vittmi ta’ vjolenza bbażata fuq is-sess;

—

deskrizzjoni tal-gruppi l-iżjed milquta mill-vjolenza bbażata fuq is-sess: l-omosesswali u transesswali, il-migranti, il-ħaddiema bl-HIV/AIDS jew b’diżabilità, u persuni soġġetti għal xogħol furzat jew it-tħaddim tat-tfal;

—

il-garanzija tad-drittijiet differenti tal-impjieg u tas-sigurtà soċjali għal dawk li jagħmlu ilment, inkluż id-dritt li jitnaqqas jew jiġi organizzat mill-ġdid il-ħin tax-xogħol;

—

linji gwida għat-tfassil ta’ regolamenti interni jew kodiċi ta’ kondotta għal kumpaniji u organizzazzjonijiet li jiddikjaraw li mġiba mhux xierqa jew umiljanti kontra n-nisa u gruppi oħra li huma l-iżjed milquta se jkunu suġġetti għal sanzjonijiet professjonali;

—

linji gwida għall-istabbiliment ta’ stħarriġiet immirati għall-ġbir ta’ statistika armonizzata;

—

gwidi biex jiġi organizzat it-taħriġ biex jiżdied l-għarfien tal-mekkaniżmi ta’ dominazzjoni u s-segregazzjoni tal-irġiel u n-nisa fl-impjieg u tiġi żviluppata kultura ta’ nonvjolenza;

—

il-promozzjoni ta’ mediċina okkupazzjonali sabiex tiġi involuta fl-istudju tal-każijiet kollha ta’ vjolenza bbażata fuq is-sess, għaliex din toħloq riskju għas-saħħa fiżika u psikoloġika tal-ħaddiema nisa;

—

jiġi żgurat li jiġu meqjusa d-dispożizzjonijiet tad-Direttiva 2000/78/KE dwar it-twaqqif ta’ qafas ġenerali għall-ugwaljanza fit-trattament fl-impjieg u fix-xogħol (14);

—

tingħata attenzjoni partikolari lir-rwol tal-mezzi tax-xandir biex jissensibilizza l-pubbliku, jinforma u jħarreġ: tliet aspetti imperattivi sabiex jinkiser iċ-ċiklu tal-vjolenza;

—

jitqiesu r-riskji ġodda marbuta mal-użu tal-Internet u teknoloġiji ġodda.