Choose the experimental features you want to try

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document E2018C0083

    Deċiżjoni tal-Awtorità ta' Sorveljanza tal-EFTA Nru 83/18/COL tas-26 ta' Settembru 2018 dwar garanziji tal-istat mogħtija lil Landsvirkjun għal kuntratti tad-derivattivi (l-Iżlanda)[2019/156]

    ĠU L 27, 31.1.2019, p. 42–49 (BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, HR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)

    ELI: http://data.europa.eu/eli/dec/2019/156/oj

    31.1.2019   

    MT

    Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

    L 27/42


    DEĊIŻJONI TAL-AWTORITÀ TA' SORVELJANZA TAL-EFTA

    Nru 83/18/COL

    tas-26 ta' Settembru 2018

    dwar garanziji tal-istat mogħtija lil Landsvirkjun għal kuntratti tad-derivattivi (l-Iżlanda)[2019/156]

    L-AWTORITÀ TA' SORVELJANZA TAL-EFTA (“l-Awtorità”),

    Wara li kkunsidrat:

    il-Ftehim dwar iż-Żona Ekonomika Ewropea (“il-Ftehim ŻEE”), u partikolarment l-Artikolu 61,

    il-Protokoll 26 tal-Ftehim ŻEE,

    il-Ftehim bejn l-Istati tal-EFTA dwar it-Twaqqif ta' Awtorità ta' Sorveljanza u ta' Qorti tal-Ġustizzja (“il-Ftehim dwar is-Sorveljanza u l-Qorti”), b'mod partikolari l-Artikolu 24,

    il-Protokoll 3 tal-Ftehim dwar is-Sorveljanza u l-Qorti (“il-Protokoll 3”), b'mod partikolari l-Artikolu 7(2) tal-Parti II,

    Wara li stiednet lill-partijiet interessati jressqu l-kummenti tagħhom (1) u wara li kkunsidrat il-kummenti tagħhom,

    Billi:

    1.   IL-PROĊEDURA

    (1)

    Fit-3 ta' Mejju 2017, l-Awtorità fetħet investigazzjoni formali dwar l-għajnuna mill-Istat potenzjali mogħtija lil Landsvirkjun permezz ta' garanziji tal-istat għal kuntratti tad-derivattivi (“id-deċiżjoni tal-ftuħ”) (2).

    (2)

    Permezz ta' ittra li ġġib id-data tal-5 ta' Settembru 2017 (3). Landsvirkjun issottomettiet il-kummenti tagħha (4). L-Awtorità min-naħa tagħha ssottomettiet il-kummenti lill-Iżlanda (5). L-Awtorità ma rċevietx kummenti minn xi parti interessata oħra.

    (3)

    B'ittra li ġġib id-data tal-25 ta' Settembru 2017 (6), l-awtoritajiet Iżlandiżi ressqu l-kummenti tagħhom.

    (4)

    Fit-23 ta' Marzu 2018, l-Awtorità ltaqgħet mar-rappreżentanti ta' Landsvirkjun u mal-awtoritajiet Iżlandiżi. Wara l-laqgħa u l-mistoqsijiet li sarulha mill-Awtorità fis-27 ta' Marzu 2018 (7), Landsvirkjun ppreżentat informazzjoni addizzjonali fil-11 ta' April 2018 (8). Fit-12 ta' April 2018, l-awtoritajiet tal-Iżlanda infurmaw lill-Awtorità li huma jappoġġaw l-argumenti ta' Landsvirkjun u ma jħossux il-ħtieġa li jippreżentaw sottomissjonijiet addizzjonali (9).

    (5)

    Fis-6 ta' Ġunju 2018, l-Awtorità ddiskutiet is-suġġett ulterjorment f'laqgħa mal-awtoritajiet tal-Iżlanda u ta' Landsvirkjun. Fis-7 ta' Ġunju 2018, Landsvirkjun bagħtet informazzjoni addizzjonali lill-Awtorità (10). Wara l-laqgħa u wara li rċeviet l-informazzjoni addizzjonali mingħand Landsvirkjun, l-Awtorità talbet lill-awtoritajiet Iżlandiżi għal kjarifiki addizzjonali (11). Permezz ta' ittra datata d-29 ta' Ġunju 2018, l-awtoritajiet Iżlandiżi bagħtu l-informazzjoni mitluba (12).

    2.   DESKRIZZJONI TAL-MIŻURA

    2.1.   Il-benefiċjarju: Landsvirkjun

    (6)

    Landsvirkjun hija kumpanija ta' sħubija pubblika rregolata permezz ta' Att ta' Landsvirkjun (13). Mill-1 ta' Jannar 2007, it-Teżor Nazzjonali assuma sjieda sħiħa ta' Landsvirkjun. Landsvirkjun hija proprjetà tal-istat, direttament permezz tat-Teżor tal-Istat (99,9 %) u indirettament permezz ta' Eignarhlutir ehf. (0,1 %), kumpanija b'responsabbiltà limitata li tappartjeni kollha kemm hi lit-Teżor tal-Istat.

    2.2.   Il-kuntratti tad-derivattivi li jkunu saru minn Landsvirkjun u l-garanziji tal-istat

    (7)

    Skont l-awtoritajiet Iżlandiżi (14), Landsvirkjun hija esposta għar-riskju tal-iskambju tal-munita barranija (“FX”) u r-riskji taċ-ċaqliq fir-rata tal-imgħax fil-portafoll tagħha tad-dejn. Landsvirkjun tuża diversi kuntratti tad-derivattivi biex tikkontrolla u timmaniġġja dawn ir-riskji.

    (8)

    Kif spjegat fid-deċiżjoni ta' ftuħ, l-Awtorità eżaminat dawn it-tipi ta' kuntratti tad-derivattivi li daħlet fihom Landsvirkjun: Swaps FX, opzjonijiet FX u swaps tar-rati tal-imgħax (15). Fid-deċiżjoni ta' ftuħ, l-Awtorità pprovdiet deskrizzjoni ta' dawn il-kuntratti derivattivi bbażati fuq l-ispjegazzjonijiet tal-awtoritajiet Iżlandiżi (16).

    2.3.   Il-proċedura ta' għajnuna eżistenti rigward l-għajnuna mill-Istat mogħtija permezz ta' garanziji illimitati tal-istat

    (9)

    Permezz ta' ittra datata s-26 ta' Settembru 2006 (17), l-Awtorità bdiet il-proċedura dwar miżuri ta' għajnuna eżistenti prevista fl-Artikolu 17(2) tal-Parti II tal-Protokoll 3, dwar ċerti miżuri favur utilitajiet tal-elettriku fl-Iżlanda, inklużi garanziji illimitati tal-istat lil Landsvirkjun. F'dik l-ittra, l-Awtorità informat lill-awtoritajiet Iżlandiżi dwar l-opinjoni preliminari tagħha li dawn il-miżuri kienu jinvolvu għajnuna mill-Istat eżistenti inkompatibbli mal-funzjonament tal-Ftehim taż-ŻEE.

    (10)

    L-Awtorità kkonkludiet fid-Deċiżjoni tagħha Nru 302/09/COL (18) li l-garanzija illimitata tal-istat lil Landsvirkjun kienet tikkostitwixxi għajnuna mill-istat eżistenti. F'dik id-deċiżjoni, l-Awtorità pproponiet li l-awtoritajiet tal-Iżlanda jieħdu miżuri leġislattivi, amministrattivi u miżuri oħra meħtieġa biex jeliminaw kull għajnuna inkompatibbli li tirriżulta minn garanzija illimata tal-istat mogħtija lil Landsvirkjun.

    (11)

    Permezz ta' ittra tat-8 ta' Awwissu 2009 (19), l-awtoritajiet Iżlandiżi aċċettaw il-miżuri proposti u impenjaw ruħhom li jinfurmaw lill-Awtorità bil-miżuri li se jieħdu biex jimplimentaw id-Deċiżjoni Nru 302/09/COL. Wara aktar skambji mal-awtoritajiet Iżlandiżi, l-Awtorità rreġistrat fid-Deċiżjoni Nru 159/13/COL (20) l-aċċettazzjoni mill-Iżlanda tal-miżuri xierqa fir-rigward tal-iskema ta' għajnuna eżistenti u għalqet il-każ.

    3.   RAĠUNIJIET GĦALL-BIDU TA' PROĊEDURA TA' INVESTIGAZZJONI FORMALI

    (12)

    Fid-deċiżjoni tal-ftuħ, l-Awtorità ppreżentat l-opinjoni preliminari tagħha dwar l-eżistenza ta' għajnuna li tikkonċerna l-garanziji inkwistjoni u l-inkompatibilità potenzjali tagħhom mal-funzjonament tal-Ftehim ŻEE.

    (13)

    Skont il-fehma preliminari tal-Awtorità, il-garanziji tal-istat inkwistjoni kienu ngħataw lil Landsvirkjun għal kuntratti tad-derivattivi tal-anqas sa mill-2013. L-Awtorità spjegat fid-deċiżjoni tal-ftuħ li diversi aspetti neċessarji għall-valutazzjoni tal-għajnuna mill-istat ta' garanziji lil Landsvirkjun għall-kuntratti tad-derivattivi baqgħu mhux ċari (21).

    (14)

    L-Awtorità ma setgħetx teskludi l-eżistenza ta' għajnuna mill-Istat dwar il-garanziji. Fir-rigward tal-vantaġġ ekonomiku, l-Awtorità kienet tal-fehma preliminari li l-garanziji inkwistjoni ma jissodisfawx il-kundizzjonijiet (b), (c) u (d) tal-punt 3.2 tal-linji gwida dwar l-għajnuna mill-istat (“Linji Gwida dwar il-Garanzija”) (22) u kienu jikkostitwixxu vantaġġ fi ħdan it-tifsira tar-regoli dwar l-għajnuna mill-Istat. L-awtorità esprimiet dubji dwar jekk il-garanziji setgħux jiġu ddikjarati kompatibbli mat-tħaddim tal-Ftehim taż-ŻEE.

    (15)

    L-Iżlanda u Landsvirkjun ssottomettew kummenti kemm fir-rigward tal-kuntratti tad-derivattivi li daħlet fihom Landsvirkjun kif ukoll il-garanziji tal-istat. Il-partijiet tal-kummenti rilevanti għad-deċiżjoni huma miġbura fit-taqsimiet 4 u 5.

    4.   KUMMENTI MILL-IŻLANDA

    4.1.   Kummenti ġenerali fir-rigward tal-kuntratti tad-derivattivi u l-garanziji tal-istat

    (16)

    Waqt li rreferiet għall-paragrafu 20 tad-deċiżjoni tal-ftuħ (23), l-Iżlanda argumentat li għall-kuntrarju ta' dak li ġie ddikjarat fl-ittra ta' segwitu tal-Awtorità tas-27 ta' Ġunju 2016, Landsvirkjun kienet kapaċi tidħol f'kuntratti tad-derivattivi tal-iħħeġġjar mingħajr garanziji tal-istat. Id-dikjarazzjoni fl-ittra ta' segwitu li turi mod ieħor hija żball li l-Iżlanda ma identifikatx dak iż-żmien. Barra minn hekk, il-qafas ġuridiku rilevanti ma jobbligax lil Landsvirkjun tikseb garanzija tal-istat, sabiex tidħol f'kuntratt tad-derivattivi. Landsvirkjun tista' tapplika kull sena għal garanzija għal derivattivi għall-iħħeġġjar sa valur nominali kumulattiv speċifiku.

    (17)

    B'riferiment għall-paragrafi 20, 24, 33 u 39 tad-deċiżjoni tal-ftuħ (24), l-Iżlanda tispjega li l-garanziji kienu ngħataw mill-Ministru tal-Finanzi u l-Affarijiet Ekonomiċi u mhux mill-Ġestjoni tad-Dejn tal-Gvern (GDM — Government Debt Management), li hija unità fi ħdan it-Teżor u l-Operazzjonijiet tas-Suq tal-Gvern Ċentrali. Il-GDM hija fdata b'ċerti kompiti relatati mal-garanziji tal-istat, iżda dan ma jfissirx li l-GDM hija fdata bil-kompitu li tagħtihom (25).

    4.2.   L-eżistenza ta' għajnuna mill-Istat

    (18)

    L-Iżlanda ma tikkontestax li l-garanziji tal-istatinkwistjoni huma imputabbli għall-istat u lanqas li, jekk il-vantaġġ selettiv jiġi kkonstatat, dawn jistgħu joħolqu distorsjoni tal-kompetizzjoni u jaffettwaw il-kummerċ bejn il-Partijiet Kontraenti għall-Ftehim taż-ŻEE.

    (19)

    Madankollu, l-Iżlanda tikkontesta s-sejba preliminari (26) tal-Awtorità li l-garanziji inkwistjoni jistgħu jagħtu vantaġġ lil Landsvirkjun.

    (20)

    Skont l-Iżlanda, il-garanziji inkwistjoni huma garanziji ta' ġbir li ma għandhom ebda valur speċifiku għal Landsvirkjun. Hemm biss possibbiltà teoretika ta' ġbir kontra l-Istat. L-Iżlanda titlob li Landsvirkjun tidħol f'kuntratti tad-derivattivi għall-finijiet ta' ħħeġġjar biss, jiġifieri biex jitnaqqas ir-riskju finanzjarju ta' Landsvirkjun mit-tranżazzjonijiet finanzjarji sottostanti. Dan huwa mitlub mill-istat bħala s-sid kif ukoll mill-politika tal-ġestjoni tar-riskju ta' Landsvirkjun stabbilita mill-Bord tad-Diretturi tagħha. L-Iżlanda targumenta wkoll li Landsvirkjun tidħol f'kuntratti derivattivi mingħajr garanzija tal-istat b'termini identiċi għal kuntratti garantiti.

    4.3.   L-applikabbiltà tal-qafas leġislattiv tal-Iżlanda għal garanziji tal-istat

    (21)

    B'referenza għall-paragrafu 65 tad-deċiżjoni tal-ftuħ (27), l-Iżlanda targumenta li l-garanziji inkwistjoni kienu jaqgħu taħt il-qafas leġiżlattiv li kien suġġett għad-Deċiżjoni tal-Awtorità Nru 302/09/COL, kemm qabel kif ukoll wara l-emendi wara dik id-deċiżjoni. L-Iżlanda tirreferi għall-korrispondenza bejn l-awtoritajiet tal-Iżlanda u l-Awtorità li tikkonferma dik l-ispjegazzjoni.

    5.   KUMMENTI MINN LANDSVIRKJUN (28)

    5.1.   Il-qafas legali Iżlandiż dwar garanziji tal-istat lil Landsvirkjun

    (22)

    Il-qafas leġiżlattiv, li fl-ambitu tiegħu, il-garanziji tal-istat jingħataw lil Landsvirkjun, huwa bbażat fuq l-Att tal-Garanziji tal-Gvern (29) u l-Att ta' Landsvirkjun. Landsvirkjun kienet diġà stabbilita bħala sħubija skont l-Att dwar Landsvirkjun applikabbli preċedentement (30).

    (23)

    Skont l-Artikolu 1 ta' l-Att ta' Garanzija tal-Gvern, l-istat qatt ma jista' joħroġ garanzija mingħajr bażi ġuridika (31). Fil-każ ta' Landsvirkjun, il-bażi ġuridika għal garanziji tal-gvern huwa l-Att ta' Landsvirkjun. Taħt l-Att ta' Landsvirkjun, qabel u wara l-proċedura għall-għajnuna eżistenti, il-garanzija tas-sidien hija garanzija għall-ġbir. Barra minn hekk, il-garanziji huma mogħtija mill-Ministru tal-Finanzi u l-Affarijiet Ekonomiċi aktar milli mill-GDM.

    (24)

    Garanzija tal-ġbir hija differenti minn dik normalment applikabbli fir-regoli ta' responsabbiltà għal sidien ta' kumpaniji. Skont l-Att dwar il-Kumpaniji ta' Sħubija Nru 50/2007, is-sidien huma responsabbli għall-obbligi tal-kumpanija ta' sħubija abbażi ta' garanzija diretta, bla limitu u bla kundizzjonijiet, u għaldaqstant mingħajr limitazzjonijiet, għall-obbligi kollha tal-kumpanija.

    (25)

    Taħt garanzija għall-ġbir, il-kreditur għandu jeżawrixxi r-rimedji legali kollha kontra Landsvirkjun qabel ma jipproċedi kontra l-istat. Fil-prattika, dan ifisser li l-kreditur għandu jagħti prova li d-debitur ikun insolventi, skont il-prinċipji ġenerali tad-dritt tal-Iżlanda. Il-kreditur għalhekk ikun jeħtieġ li jkun ipprova jagħmel sekwestru u ma kellux suċċess jew formalment jibda (jew ikun parti ma' oħrajn) il-proċeduri stabbiliti fl-Att dwar il-Falliment qabel idur fuq il-garanti (32). Minħabba l-proċedura iebsa u twila ħafna u r-rekwiżit li l-mezzi kollha jkunu eżawriti fir-rigward tal-kumpanija qabel ma l-garanti jista' jiġi indirizzat, garanzija ta' ġbir għandha ħafna inqas valur għall-kredituri. Landsvirkjun tirreferi wkoll għall-prattika preċedenti tal-Awtorità f'dan ir-rigward (33).

    5.2.   L-użu ta' kuntratti tad-derivattivi minn Landsvirkjun

    (26)

    Rigward il-kuntratti tad-derivattivi inkwistjoni li kienu koperti minn garanzija tal-istat, dawn il-kuntratti tad-derivattivi kienu jikkonċernaw obbligi finanzjarji sottostanti (self jew bonds) li kienu ffirmati qabel l-implimentazzjoni tal-miżura xierqa fil-kuntest tal-proċedura dwar l-għajnuna eżistenti (34).

    (27)

    Landsvirkjun tiddikjara li l-istrutturi tal-finanzjament tagħha huma kompletament konformi mal-prattika standard madwar il-pajjiżi tal-OECD għal impriżi kbar u l-kuntratti tad-derivattivi jiffurmaw parti integrali mill-ġestjoni tar-riskju. Landsvirkjun tidħol fi Ftehimiet Prinċipali ISDA (35) ma' kontropartijiet, li jistabbilixxu termini standard li japplikaw għat-tranżazzjonijiet tad-derivattivi kollha konklużi bejn dawk il-partijiet (36).

    (28)

    Landsvirkjun għandha obbligi finanzjarji denominati f'USD u muniti oħrajn, kemm b'rati tal-imgħax varjabbli kif ukoll fissi (37). Landsvirkjun hija għalhekk esposta għal FX u r-riskji taċ-ċaqliq fir-rata tal-imgħax. Landsvirkjun tiħħeġġja dawn ir-riskji bl-użu ta' kuntratti derivattivi li jikkonvertu l-obbligi finanzjarji denominati f'munita għajr il-USD (li mill-2008 hija l-munita funzjonali tagħha) għal USD u obbligi finanzjarji b'rati tal-imgħax varjabbli marbuta mar-rati tal-imgħax fissi.

    (29)

    Landsvirkjun tuża kuntratti tad-derivattivi għall-finijiet ta' ħħeġġjar biss (38). Landsvirkjun ma tidħolx f'kuntratti tad-derivattivi għal finijiet spekulattivi jew ta' arbitraġġ (39). L-illimitar tal-użu ta' kuntratti derivati għal skopijiet ta' ħħeġġjar biss ġie wkoll impost fuq Landsvirkjun mill-proprjetarju tagħha — l-Istat. Landsvirkjun ippreżentat dokumenti interni u ittri minn sidha biex tikkonferma dawn l-affermazzjonijiet (40).

    (30)

    Landsvirkjun tispjega wkoll li l-politika tagħha hija li ma tuża l-ebda garanziji, irrispettivament minn humiex privati jew pubbliċi, għall-ebda tranżazzjoni. Wara l-emendi li saru għas-sistema tal-garanziji tal-istat, Landsvirkjun bdiet tinnegozja tiġdid tal-kuntratti tad-derivattivi garantiti, fejn l-aħħar garanziji tal-istat tneħħew f'Lulju 2017 (41). Landsvirkjun hija kapaċi u fil-fatt tidħol f'kuntratti tad-derivattivi mingħajr garanziji tal-istat. Landsvirkjun pprovdiet ukoll evidenza li turi li t-tneħħija tal-garanziji tal-istat ma rriżultawx f'tibdiliet ekonomiċi tal-kuntratti tad-derivattivi (42).

    5.3.   Ebda vantaġġ

    (31)

    Landsvirkjun hija tal-fehma li l-ebda vantaġġ ma ġie mogħti permezz ta' garanziji tal-istat għal kuntratti tad-derivattivi inkwistjoni.

    (32)

    Skont id-definizzjoni derivattiva ta' ħħeġġjar tnaqqas l-esponiment għar-riskju li għandu jwassal għal tnaqqis tal-primjum imħallas għall-garanzija marbuta mat-tranżazzjoni sottostanti. Landsvirkjun itenni li l-emenda tal-kuntratti pendenti tad-derivattivi biex telimina l-garanzija tal-istat ma involviet l-ebda spiża addizzjonali għall-kumpanija. Il-kundizzjonijiet u r-rekwiżiti rigward il-finanzjament ta' Landsvirkjun bi jew mingħajr garanzija tal-istat ma nbidlux (43).

    (33)

    Landsvirkjun ressqet żewġ rapporti dwar l-effetti tal-garanziji mill-istati fuq kuntratti tad-derivattivi (44). Skont ir-rapporti, ma kienx jeżisti vantaġġ ekonomiku tal-garanziji tal-istat fuq il-portafoll tad-derivattivi.

    (34)

    Landsvirkjun tispjega wkoll li bejn l-2010 u l-2017 il-flus kontanti li kellha kienu bejn USD 142 miljun u USD 287 miljun. Din il-pożizzjoni ta' ammont għoli ta' flus kontanti ġiet miżmuma għal skopijiet ta' riskju ta' likwidità, jiġifieri bħala lqugħ għal riskju mhux previst. Likwidità b'saħħitha tinvolvi kost ta' opportunità li huwa marbut direttament ma' primjums attwalment imħallsa lill-Istat. Minflok li żżomm il-flus kontanti, il-kumpanija setgħet xtrat lura bonds mis-suq u/jew self imħallas minn qabel/amortizzat mingħand is-selliefa tagħhom. Hija mhux biss kienet tiffranka l-imgħax, iżda wkoll it-tariffi ta' garanzija ta' [0,1–2]% li Landsvirkjun bħalissa tħallas għal bonds u self garantit.

    6.   IL-PREŻENZA TAL-GĦAJNUNA MILL-ISTAT

    (35)

    L-Artikolu 61(1) tal-Ftehim dwar iż-ŻEE jgħid:

    “Sakemm ma jkunx stipulat mod ieħor f'dan il-Ftehim, kull għajnuna mogħtija mill-Istati Membri tal-KE, l-Istati tal-EFTA jew permezz ta' riżorsi tal-Istat fi kwalunkwe forma li twassal biex ixxekkel jew thedded li xxekkel il-kompetizzjoni billi tiffavorixxi ċerti impriżi jew il-produzzjoni ta' ċerti prodotti, safejn tolqot il-kummerċ bejn il-Partijiet Kontraenti, tkun inkompatibbli mal-funzjonament ta' dan il-Ftehim.”

    (36)

    Għalhekk biex miżura tiġi kkwalifikata bħala għajnuna mill-Istat skont din id-dispożizzjoni jeħtieġ li l-kundizzjonijiet kumulattivi li ġejjin ikunu ssodisfati: (i) Il-miżura għandha tingħata mill-Istat jew permezz ta' riżorsi tal-Istat; (ii) għandha tagħti vantaġġ lil impriża; (iii) għandha tiffavorixxi ċerti impriżi; u (iv) għandha tkun kapaċi ttellef il-kompetizzjoni u taffettwa l-kummerċ (45). L-Awtorità tqis li hu adatt li tibda l-valutazzjoni tagħha b'jekk il-garanziji għal kuntratt tad-derivattivi in kwestjoni kinux jagħtu vantaġġ lil Landsvirkjun.

    6.1.   Vantaġġ

    6.1.1.   Kummenti preliminari

    (37)

    L-Awtorità taqbel mal-awtoritajiet tal-Iżlanda u Landsvirkjun li l-garanziji inkwistjoni jaqgħu taħt il-leġislazzjoni Iżlandiża dwar il-garanziji tal-istat, inkluż l-Att ta' Landsvirkjun, li kien soġġett għal proċedura ta' għajnuna eżistenti (46).

    (38)

    L-investigazzjoni formali kurrenti mibdija mid-deċiżjoni tal-ftuħ għandha ambitu iktar ristrett minn dak tal-proċedura dwar l-għajnuna eżistenti fis-sens li tkopri biss l-applikazzjoni tal-Att ta' Landsvirkjun għal garanziji tal-istat għal ċerti kuntratti tad-derivattivi.

    (39)

    Fid-deċiżjoni tal-ftuħ, l-Awtorità kellha dubji dwar jekk il-garanziji ssodisfawx il-kundizzjonijiet (b), (c) u (d) taħt il-punt 3.2 (47) tal-Linji Gwida ta' Garanzija li jippermettu li tiġi eskluża l-preżenza ta' għajnuna (48).

    (40)

    Mingħajr preġudizzju għall-kwistjoni ta' jekk il-kundizzjonijiet stabbiliti fil-Linji Gwida dwar il-Garanziji biex tiġi eskluża l-għajnuna mill-Istat humiex issodisfati, kif spjegat hawn taħt u fuq il-bażi tal-informazzjoni li waslet mingħand l-Iżlanda u Landsvirkjun matul il-kors tal-investigazzjoni formali, l-Awtorità ssib li l-garanziji inkwistjoni mill-Istat ma rriżultawx f'vantaġġ lil Landsvirkjun (49).

    6.1.2.   L-esklużjoni ta' vantaġġ mill-garanziji tal-istat għal kuntratti tad-derivattivi

    (41)

    Vantaġġ, fis-sens tal-Artikolu 61(1) tal-Ftehim ŻEE, huwa kull benefiċċju ekonomiku li impriża ma setgħetx tikseb taħt kundizzjonijiet normali tas-suq, jiġifieri fin-nuqqas ta' intervent mill-Istat (50). L-Awtorità ddeċidiet f'diversi drabi li garanzija tista' tikkostitwixxi vantaġġ skont l-Artikolu 61(1) tal-Ftehim ŻEE (51).

    (42)

    Il-benefiċċju ta' garanzija hu li r-riskju assoċjat mal-garanzija jittieħed mill-Istat. It-teħid ta' dan ir-riskju mill-Istat għandu normalment jiġi remunerat bi premju xieraq (52). Madankollu, skont il-Linji Gwida dwar il-Garanziji, “jekk garanzija individwali jew skema ta' garanzija konkluża mill-Istat ma ġġib l-ebda vantaġġ għal impriża, din ma tikkostitwixxix għajnuna mill-Istat” (53). Il-punti 3.2 sa 3.5 tal-Linji Gwida dwar il-Garanziji stabbilixxew il-kondizzjonijiet biex tkun eskluża għajnuna fil-garanziji individwali u skemi ta' garanzija. Skont il-punt 3.6 tal-Linji Gwida dwar il-Garanziji, “nuqqas ta' konformità ma' kwalunkwe waħda mill-kundizzjonijiet stipulati fil-punti 3.2 sa 3.5 ma jfissirx li l-garanzija jew skema ta' garanzija hija awtomatikament meqjusa bħala għajnuna tal-istat.”

    (43)

    Wara l-1 ta' Jannar 2010, Landsvirkjun irnexxielha tinnegozja mal-kontropartijiet tal-kuntratti tad-derivattivi it-tneħħija tal-garanziji tal-istat, u l-aħħar tali garanzija tneħħiet f'Lulju 2017 (54). Kif turi l-evidenza pprovduta matul l-investigazzjoni formali, it-tneħħija ta' garanziji tal-istat ma biddlitx it-termini ekonomiċi tal-kuntratti tad-derivati (55).

    (44)

    L-Awtorità tqis il-fatt li l-kontropartijiet kienu lesti biex ineħħu l-garanziji statali mingħajr ma jitolbu termini ekonomiċi aħjar bħala indikazzjoni li l-garanziji ma kinux jinvolvu vantaġġ għal Landsvirkjun.

    (45)

    Barra minn hekk, Landsvirkjun ma użat l-ebda garanziji privati u mill-informazzjoni pprovduta matul l-investigazzjoni formali, mhuwiex possibbli li jiġi stabbilit prezz tas-suq għall-garanziji fuq derivattivi għall-iħħeġġjar.

    (46)

    Sabiex jiġi kwantifikat il-vantaġġ potenzjali mogħti b'garanzija (meta l-prezz tas-suq ma jistax jiġi stabbilit), il-Linji Gwida dwar il-Garanziji jipprevedu tqabbil tat-termini ekonomiċi ta' tranżazzjoni bi u mingħajr il-garanzija (56).

    (47)

    It-tneħħija tal-garanziji statali inkwistjoni ma biddlux it-termini ekonomiċi rilevanti tal-kuntratti tad-derivattivi relevanti. Għalhekk, il-garanziji ma jistgħux jitqiesu li jikkostitwixxu vantaġġ għal Landsvirkjun. Barra minn hekk, l-Awtorità m'għandha l-ebda indikazzjoni jew informazzjoni għad-dispożizzjoni tagħha li tissuġġerixxi li termini ekonomiċi ta' kuntratti tad-derivattivi rilevanti kienu jkunu differenti mingħajr il-garanziji tal-istat fiż-żmien meta l-garanziji tal-istat kienu effettivament mogħtija. Konsegwentement, l-Awtorità għandha tassumi li t-tneħħija (jew in-nuqqas) ta' garanziji tal-istat ma jibdlux it-termini ekonomiċi ta' kuntratti tad-derivattivi rilevanti fi kwalunkwe punt matul il-ħajja ta' dawn il-garanziji.

    (48)

    Il-konklużjoni li l-garanziji fuq kuntratti tad-derivattivi inkwistjoni ma tawx vantaġġ lil Landsvirkjun hija appoġġata wkoll mir-rapporti msemmija fil-premessa (33). B'mod partikolari, Zanders (kumpanija ta' konsulenza li tispeċjalizza fis-servizzi finanzjarji) ħarset, f'isem Landsvirkjun, lejn kampjun ta' derivattivi miżmuma minn Landsvirkjun u kkalkulat il-marġini korrispondenti għal dawk il-kuntratti tad-derivattivi (57). Ir-rapport wera li tali marġnijiet, li kienu jvarjaw bejn [(–)2–2] u [10–15] punt bażi, kienu konformi mal-marġnijiet osservati għal kuntratti tad-derivattivi simili miżmuma minn kumpaniji bi klassifikazzjoni ta' kreditu komparabbli, li, b'differenza għal Landsvirkjun, ma bbenefikawx minn garanzija ta' ġbir. Fuq din il-bażi, ir-rapport ta' Zanders jikkonkludi li, bħala medja, m'hemm l-ebda vantaġġ tal-ipprezzar bejn Landsvirkjun u kumpaniji oħra bħala riżultat tal-garanzija ta' ġbir. Għaldaqstant, ir-rapport jikkonkludi li Landsvirkjun ma bbenefikatx minn vantaġġ ekonomiku minn tali garanzija.

    (49)

    Rapport minn ditta ta' konsulenza oħra, Summa Consulting slf, osservat fir-rigward tal-ipprezzar ta' derivattivi tal-iħħeġġjar li, “meta titqies il-karta tal-bilanċ b'saħħitha, il-pożizzjoni ta' likwidità tajba u kwalità kreditizja tajba ta' Landsvirkjun, mhuwiex probabbli li l-garanzija tal-istat jew l-assenza tagħha se jkollha effetti sinifikanti fuq l-ipprezzar tal-kuntratti tad-derivattivi li Landsvirkjun daħlet fihom” (58).

    (50)

    Barra minn hekk, Landsvirkjun użat il-kuntratti tad-derivattivi garantiti esklussivament għal finijiet ta' ħħeġġjar, jiġifieri biex tikkonverti l-obbligi finanzjarji tagħha denominati f'muniti oħra apparti d-USD (li mill-2008 hija l-munita funzjonali tagħha) għal USD u obbligi finanzjarji b'rati tal-imgħax varjabbli marbuta mar-rati tal-imgħax fissi (59). Skont l-informazzjoni sottomessa matul l-investigazzjoni formali, l-implimentazzjoni tal-miżuri xierqa matul il-proċedura ta' għajnuna eżistenti wasslet biex tillimita l-garanziji tal-istat għal 80 % tal-valur tal-kuntratti tad-derivattivi inkwistjoni u l-garanziji fuq derivattivi tal-iħħeġġjar kienu limitati minn valur nominali kumulattiv speċifiku (60). Għalhekk, la Landsvirkjun u lanqas l-istat bħala l-garanti tagħha ma jista' jingħad li ġew esposti għal obbligazzjonijiet bla limitu minn dawn il-garanziji.

    (51)

    Barra minn hekk, il-garanziji inkwistjoni huma, skont l-Artikolu 1 ta' l-Att ta' Landsvirkjun, garanziji ta' ġbir. Taħt garanzija għall-ġbir, il-kreditur għandu jeżawrixxi r-rimedji legali kollha kontra Landsvirkjun qabel ma jipproċedi kontra l-istat (61). L-Awtorità qabel ikkonkludiet li, għalkemm ma teskludix vantaġġ, din it-tip ta' garanzija hija anqas riskjuża (62). Kif muri minn Landsvirkjun, f'kull waħda mis-snin 2010 sa 2017, il-flus kontanti u l-ekwivalenti fi flus kontanti jaqbżu t-telf irreġistrat minn derivattivi iggarantiti (63). Għalhekk, kwalunkwe riskju lill-garanti tnaqqas.

    (52)

    Kif spjegat fil-premessa (36), sabiex miżura tikkostitwixxi għajnuna mill-Istat skont it-tifsira tal-Artikolu 61(1) tal-Ftehim taż-ŻEE, l-erba' kundizzjonijiet iridu jiġu ssodisfati b'mod kumulattiv. Minħabba li l-garanziji inkwistjoni ma jagħtux vantaġġ lil Landsvirkjun, mhuwiex meħtieġ li titwettaq valutazzjoni fir-rigward tal-kundizzjonijiet l-oħrajn.

    7.   KONKLUŻJONI

    (53)

    Fuq il-bażi tal-valutazzjoni ta' hawn fuq, l-Awtorità tikkonkludi li l-garanziji tal-gvern mogħtija lil Landsvirkjun għal kuntratti tad-derivattivi li jiħħeġġjaw ir-riskji ta' Landsvirkjun tal-munita barranija ta' kambju u tar-rata tal-imgħax, li l-aħħar waħda minnhom tneħħiet f'Lulju 2017, ma kinux jikkostitwixxu għajnuna mill-Istat skont it-tifsira tal-Artikolu 61(1) tal-Ftehim taż-ŻEE.

    ADOTTAT DIN ID-DEĊIŻJONI:

    Artikolu 1

    Il-garanziji tal-istat mogħtija lil Landsvirkjun għal kuntratti ta' derivattivi li jiħħeġġjaw ir-riskji ta' Landsvirkjun tal-munita barranija tal-kambju u tar-rata tal-imgħax, li l-aħħar waħda minnhom tneħħiet f'Lulju 2017, ma kinux jikkostitwixxu għajnuna mill-Istat skont it-tifsira tal-Artikolu 61(1) tal-Ftehim taż-ŻEE.

    L-investigazzjoni formali hija b'dan magħluqa.

    Artikolu 2

    Din id-Deċiżjoni hija indirizzata lill-Iżlanda.

    Artikolu 3

    L-unika verżjoni awtentika ta' din id-Deċiżjoni hija dik bil-lingwa Ingliża.

    Magħmul fi Brussel, is-26 ta' Settembru 2018.

    Għall-Awtorità tas-Sorveljanza tal-EFTA,

    Bente ANGELL-HANSEN

    Il-President

    Membru tal-Kulleġġ Responsabbli

    Frank J. BÜCHEL

    Membru tal-Kulleġġ

    Högni KRISTJÁNSSON

    Membru tal-Kulleġġ

    Carsten ZATSCHLER

    Kontrofirmatarju bħala Direttur, Affarijiet Legali u Eżekuttivi


    (1)  Id-Deċiżjoni Nru 85/17/COL tat-3 ta' Mejju 2017 biex tinbeda proċedura ta' investigazzjoni formali f'għajnuna mill-Istat potenzjali mogħtija lil Landsvirkjun permezz ta' garanziji mill-istati fuq kuntratti tad-derivattivi (ĠU C 242, 27.7.2017, p. 6 u s-Suppliment taż-ŻEE Nru 46, 27.7.2017, p. 1).

    (2)  Ibid.

    (3)  Dokument Nru 874341.

    (4)  Fuq talba ta' Landsvirkjun datata t-8 ta' Awwissu 2017 (id-Dokument Nru 869480), l-Awtorità estendiet id-data ta' skadenza għas-sottomissjoni tal-kummenti sal-15 ta' Settembru 2017 (id-Dokument Nru 869479).

    (5)  Id-Dokument Nru 878807.

    (6)  Id-Dokument Nru 875032.

    (7)  Id-Dokument Nru 905567.

    (8)  Id-Dokument Nru 908632.

    (9)  Id-Dokument Nru 908885.

    (10)  Id-Dokumenti Nru 7918376 u 918377.

    (11)  Id-Dokumenti Nru 917646 u 917656.

    (12)  Id-Dokumenti Nru 920923 u 920925.

    (13)  L-Att Nru 42/1983 dwar Landsvirkjun, kif emendat.

    (14)  Id-Dokument Nru 793116.

    (15)  Ara l-paragrafu 14 tad-Deċiżjoni tal-Ftuħ.

    (16)  It-taqsimiet 2.3.1 sa 2.3.3 tal-parti I tad-deċiżjoni tal-ftuħ.

    (17)  Id-Dokument Nru 280834.

    (18)  Id-Deċiżjoni tal-Awtorità Nru 302/09/COL tat-8 ta' Lulju 2009 biex ikunu proposti miżuri xierqa fir-rigward tal-għajnuna mill-Istat mogħtija lil Landsvirkjun u Orkuveita Reykjavíkur.

    (19)  Id-Dokument Nru 527076.

    (20)  Id-Deċiżjoni Nru 159/13/COL tal-24 ta' April 2013 biex jingħalaq każ rigward l-għajnuna eżistenti mogħtija lil Landsvirkjun u Orkuveita Reykjavíkur permezz ta' garanziji illimitati tal-Istat (ĠU C 237, 15.8.2013, p. 3 u s-Suppliment taż-ŻEE Nru 45, 15.8.2013, p. 28).

    (21)  Ara l-paragrafu 24 tad-Deċiżjoni tal-Ftuħ.

    (22)  ĠU L 105, 21.4.2011, p. 32 u s-Suppliment taż-ŻEE Nru 23, 21.4.2011, p. 1.

    (23)  Skont il-paragrafu 20 tad-deċiżjoni tal-ftuħ, l-Awtorità kienet fehmet lill-awtoritajiet Iżlandiżi li spjegaw waqt laqgħa fil-31 ta' Mejju 2016 li Landsvirkjun mhux se tkun tista' tidħol f'kuntratti ta' derivattivi tal-iħħeġġjar mingħajr il-garanzija tal-istat.

    (24)  Il-paragrafi 20, 24, 33 u 39 tad-Deċiżjoni tal-ftuħ jirriflettu fehim inizjali tal-Awtorità li l-garanziji inkwistjoni ngħataw mill-Ġestjoni tad-Dejn tal-Gvern.

    (25)  Id-Dokument Nru 875032.

    (26)  Ara l-paragrafu 58 tad-Deċiżjoni tal-Ftuħ.

    (27)  Skont il-paragrafu 65 tad-deċiżjoni tal-ftuħ (b'referenza għat-taqsima 2.5 tal-parti I), l-Awtorità kienet tal-fehma preliminari li l-garanziji inkwistjoni ma ssodisfawx it-termini tal-qafas leġiżlattiv emendat tal-Iżlanda għal garanziji tal-istat u lanqas il-Linji Gwida dwar il-Garanziji. B'mod partikolari, Landsvirkjun ma tidhirx li ħallset primjum li jkopri l-benefiċċji li tgawdi minħabba l-garanziji; il-garanziji jidhru li jkopru aktar minn 80 % ta' kwalunkwe obbligu pendenti; u l-garanziji ma dehrux li kienu marbuta ma' tranżazzjonijiet finanzjarji speċifiċi, għal ammont massimu fiss u limitati fiż-żmien.

    (28)  L-Awtorità tinnota li, kif spjegat fit-taqsima 1, l-Iżlanda taqbel mal-kummenti sottomessi minn Landsvirkjun.

    (29)  Att Nru 121/1997.

    (30)  L-Artikolu 1 tal-Att Nru 59/1965, kif tradott minn Landsvirkjun: “Il-Gvern u l-Kunsill tal-belt ta' Rejkjavik waqqfu kumpanija tal-enerġija, bl-isem ta' Landsvirkjun. Il-kumpanija hija entità ġuridika indipendenti, li għandha status finanzjarju u ta' kontabilità indipendenti. Il-post tad-domiċilju tagħha huwa f'Reykjavik. Landsvirkjun hija kumpanija ta' sħubija tal-istat u l-belt ta' Rejkjavik fejn kull parti hija sid ta' nofs il-kumpanija. Kull parti hija unikament responsabbli għall-obbligazzjonijiet kollha tal-kumpanija, iżda r-responsabbiltà interna tagħha tiddependi fuq il-proporzjonijiet ta' sjieda. L-ebda parti ma' tista' tirtira mill-kumpanija mingħajr il-kunsens tal-parti l-oħra.”

    (31)  Hekk kien sar fil-Garanzija tal-Gvern applikabbli qabel fl-Att Nru 37/1961.

    (32)  Id-Dokumenti Nru 874341 u 92092.

    (33)  Id-Deċiżjoni tal-Awtorità Nru 227/06/COL tad-19 ta' Lulju 2006 rigward l-għajnuna mill-Istat favur Farice hf. (ĠU L 36, 5.2.2009, p. 69 u s-Suppliment taż-ŻEE Nru 6, 5.2.2009, p. 9).

    (34)  Id-Dokument Nru 917656.

    (35)  Ftehim Prinċipali ISDA huwa dokument standard li jintuża b'mod regolari biex jirregola tranżazzjonijiet tad-derivattivi barra l-borża. Il-Ftehim Prinċipali ISDA huwa ppubblikat mill-Assoċjazzjoni tad-Derivattivi u l-Iswaps Internazzjonali (ISDA — International Swaps and Derivatives Association).

    (36)  Id-Dokument Nru 874341.

    (37)  Id-Dokument Nru 908632.

    (38)  Id-Dokument Nru 908632.

    (39)  Id-Dokument Nru 874341.

    (40)  Id-Dokument Nru 875032.

    (41)  Idem.

    (42)  Id-Dokumenti Nru 908633 u 920923.

    (43)  Id-Dokumenti Nru 874341, 908633 u 920923.

    (44)  Id-dokumenti Nru 874344 (ir-rapport Zanders, Settembru 2017) u 874345 (ir-rapport Summa, Settembru 2017).

    (45)  Ara, inter alia, is-sentenza f'World Duty Free Group SA u Oħrajn, C-20/15 P u C-21/15 P, EU:C:2016:981, il-paragrafu 53.

    (46)  It-Taqsimiet 4.3 u 5.1.

    (47)  Fid-deċiżjoni ta' ftuħ, l-Awtorità ma kellhiex dubju, u ma kellha l-ebda raġuni sabiex tiddubita, li Landsvirkjun issodisfat il-kundizzjoni (a) tal-punt 3.2 tal-Linji Gwida ta' Garanzija, jiġifieri li min jissellef ma jridx ikun f'diffikultà finanzjarja.

    (48)  It-taqsima 1.1.3 tal-Parti II tad-deċiżjoni tal-ftuħ.

    (49)  L-Awtorità tinnota li din il-konklużjoni tikkonċerna l-garanziji koperti mid-deċiżjoni tal-ftuħ u d-deċiżjoni kurrenti biss u hija mingħajr preġudizzju għal xi garanziji statali oħra mogħtija lil Landsvirkjun jew lil impriżi oħra.

    (50)  Ara pereżempju s-sentenzi f'SFEI u Oħrajn, C-39/94, EU:C:1996:285, il-paragrafu 60, u Spanja vs Il-Kummissjoni, C-342/96, EU:C:1999:210, il-paragrafu 41.

    (51)  L-Awtorità sabet li jeżisti vantaġġ, inter alia, fid-Deċiżjoni tagħha Nru 177/05/COL tal-15 ta' Lulju 2005 dwar garanzija tal-istat lil Liechtensteinische Landesbank (mhux ippublikata) u d-Deċiżjoni Nru 227/06/COL fir-rigward ta' għajnuna mill-Istat favur Farice hf. (ĠU L 36, 5.2.2009, p. 69 u s-Suppliment taż-ŻEE Nru 6, 5.2.2009, p. 9).

    (52)  Linji Gwida dwar il-Garanziji, punt 2.1.

    (53)  Linji Gwida dwar il-Garanziji, punt 3.1.

    (54)  Id-Dokument Nru 908632.

    (55)  It-Taqsima 5.2.

    (56)  Linji Gwida dwar il-Garanziji, punt 4.2.

    (57)  Id-Dokument Nru 874344.

    (58)  Id-Dokument Nru 874345.

    (59)  It-Taqsima 5.2 u d-Dokument Nru 874345.

    (60)  Id-Dokumenti Nru 875032, 874341 u 908632.

    (61)  It-Taqsima 5.1.

    (62)  In-nota ta' qiegħ il-paġna Nru 34.

    (63)  Id-Dokument Nru 874345.


    Top