14.7.2015   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 230/1

Relatur:

is-Sur HAKEN

1.1.

Il-KESE jinnota li matul dawn l-aħħar għoxrin sena, l-approċċ LEADER wera li huwa vijabbli. Huwa għen lill-atturi rurali jivvalutaw il-potenzjal fit-tul tar-reġjuni tagħhom u ta prova li huwa għodda effettiva u effiċjenti fl-implimentazzjoni tal-politiki ta’ żvilupp. Il-Kummissjoni Ewropea ħeġġet ukoll dan il-metodu ta’ sħubija għall-finanzjament ta’ proġetti fil-kuntest tal-inizjattivi tal-UE URBAN, URBACT, EQUAL, kif ukoll l-Aġenda 21 lokali, Transition Towns (bliet fi tranżizzjoni) u l-patti territorjali għall-impjieg. Din kienet ir-raġuni li wasslet għall-ħolqien tal-iżvilupp lokali mmexxi mill-komunità (CLLD – Community-Led Local Development), aġġornament tal-approċċ LEADER li huwa, f’sens, bidla tranżitorja.

1.2.

Is-CLLD huwa strument dedikat għall-użu fil-livell sottoreġjonali u għaldaqstant jikkomplementa tipi oħra ta’ appoġġ għall-iżvilupp fil-livell lokali. Is-CLLD jista’ jimmobilizza u jinvolvi l-komunitajiet u l-organizzazzjonijiet lokali biex jikkontribwixxu għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv. Huwa jsaħħaħ il-koeżjoni territorjali u jippermetti li jinkisbu għanijiet politiċi speċifiċi oħra, anke fil-kuntest tar-relazzjonijiet mal-imsieħba ta’ pajjiżi terzi. Dan iwassal għal tkabbir fit-tul permezz tal-użu effettiv tal-Fondi Ewropej Strutturali u ta’ Investiment (Fondi ESI) li għandhom l-għan li joħolqu impjiegi ġodda ta’ kwalità u negozji b’enfasi fuq l-attivitajiet immexxija mill-komunità fir-rigward tat-tibdil fil-klima u l-iżvilupp sostenibbli f’konformità mal-Istrateġija Ewropa 2020.

1.3.

Hemm bżonn li l-iżvilupp lokali mmexxi mill-komunità jiġi trasformat kemm jista’ jkun malajr fi strument “SMART” sabiex jgħin lill-komunità toħroġ mill-kriżi ekonomika u soċjali u jġib lura l-fiduċja fil-politika tal-Unjoni Ewropea. Jeħtieġ li jiġu enfasizzati l-proġetti innovattivi, l-impjiegi ġodda ta’ kwalità u l-intrapriżi kif ukoll jissaħħu l-miżuri li għandhom l-għan li jindirizzaw it-tibdil fil-klima u li jippromovu l-iżvilupp sostenibbli u l-inklużjoni soċjali, b’konformità mal-Istrateġija Ewropa 2020 Is-CLLD huwa tip ġdid ta’ sħubija u għandu l-għan li jappoġġja l-ħolqien ta’ innovazzjonijiet soċjali.

1.4.

Il-fatt li l-maġġoranza tal-Istati Membri inkorporaw is-CLLD fil-ftehimiet ta’ sħubija tagħhom huwa prova ta’ kemm qed jingħata importanza l-iżvilupp lokali llum (1). Dan il-mod ta’ governanza multilaterali għandu jiġi estiż għall-attivitajiet kollha ffinanzjati mill-Fondi ESI u, possibbilment, għandu jiġi sabbilit livell ta’ użu obbligatorju għall-fondi kollha (minimu ta’ 5 %). Il-KESE jaqbel li l-Istati Membri jużaw dan l-istrument b’mod gradwali, filwaqt li japplikaw il-prinċipju tas-sħubija u jaqsmu l-aħjar prattiki.

1.5.

Il-KESE jilqa’ l-fatt li l-Presidenza Griega u dik Taljana tal-Kunsill fl-2014 jagħtu importanza kbira lill-politika ta’ koeżjoni bħala mezz effikaċi ta’ kif tingħata spinta ‘l quddiem lit-tkabbir sostenibbli u tingħeleb il-kriżi ekonomika attwali fl-Ewropa.

1.6.

Il-KESE jistenna li din l-Opinjoni sservi bħala għajnuna sabiex jitwettqu l-proġetti pilota (finanzjati prinċipalment permezz ta’ self mill-Kummissjoni Ewropea) bil-għan li jiġi vvalutat l-istrument tas-CLLD fiż-żoni fejn attwalment mhuwiex applikat, jiġifieri fil-kuntest periurban, u b’mod partikolari dak urban, biex b’hekk jitwessa’ l-kamp ta’ applikazzjoni potenzjali tiegħu. Il-KESE jaqbel li għall-perjodu 2014-2020 tiġi appoġġjata l-applikazzjoni ta’ dan il-metodu fejn hemm interess fih, għall-fondi kollha u għaż-żoni kemm rurali kif ukoll urbani. Dan jikkostitwixxi taħlita ta’ żewġ demokraziji: dik rappreżentattiva u dik parteċipattiva. Kollox ma’ kollox, dan huwa strument li jippermetti lir-rappreżentanti tal-amministrazzjonijiet pubbliċi jikkooperaw fi sħubija mas-soċjetà ċivili organizzata u maċ-ċittadini.

1.7.

Il-KESE iqis li huwa opportun li l-atturi lokali, jiġifieri ċ-ċittadini, l-imsieħba ekonomiċi u soċjali, l-NGOs mingħajr skop ta’ qligħ u l-kunsilli lokali, ikunu jistgħu jipparteċipaw, pereżempju fl-istrateġija ta’ żvilupp lokali fil-post fejn jgħixu bl-użu tal-metodu tas-CLLD. Bl-istess mod huwa importanti, abbażi tal-esperjenzi miksuba fiż-żoni rurali permezz tal-approċċ LEADER, li jingħata kontenut lis-CLLD b’tali mod li l-bliet u ċ-ċittadini jkollhom idea ta’ x’tip ta’ miżuri jistgħu jiġu proposti fil-qasam tas-CLLD fil-bliet li qed jużawh.

1.8.

Il-KESE jinsab diżappuntat li l-awtoritajiet pubbliċi ta’ spiss ma jkunux entużjasti dwar il-metodu tas-CLLD, minkejja l-effiċjenza tiegħu. Huwa neċessarju li tiġi kkunsidrata strateġija sabiex tgħarraf lill-atturi kollha f’aktar dettall u biex tiffoka b’mod aktar preċiż fuq l-awtoritajiet pubbliċi sabiex tippromovi l-użu ta’ din l-opportunità għall-iżvilupp u l-implimentazzjoni tal-istrateġiji tal-iżvilupp lokali. Il-kwistjoni tas-sjieda tar-riżultati fi gruppi simili hija fundamentali għall-istabilità tal-istrateġiji ta’ żvilupp fit-tul u biex jintlaħqu l-għanijiet tal-Istrateġija Ewropa 2020. Sabiex dan l-istrument ikun ta’ suċċess, huwa indispensabbli li jgawdi minn appoġġ pubbliku fil-livelli kollha (Ewropew, nazzjonali, reġjonali u lokali).

1.9.

Il-KESE jindika li l-imsieħba soċjali u ekonomiċi kif ukoll is-soċjetà ċivili organizzata għandhom jiġu involuti aktar fis-CLLD, bil-kundizzjoni li jsaħħu l-kapaċitajiet tagħhom sabiex jaqdu dan ir-rwol. Il-parteċipazzjoni diretta ta’ dawn l-imsieħba kollha fis-sħubija mal-amministrazzjoni pubblika hija l-pedament ta’ rappreżentanza ġenwina tal-interessi u tal-ħtiġijiet taċ-ċittadini.

1.10.

Il-KESE jemmen li l-iżvilupp lokali mmexxi mill-komunità huwa innovazzjoni fil-qasam tal-politika reġjonali u mhux magħruf biżżejjed la fil-livell lokali u lanqas fil-livell ta’ ċerti Stati Membri jew terġa’ u tgħid fi ħdan il-pjattaformi li jiġbru fihom dawk l-atturi li potenzjalment jużaw dan l-approċċ. Sabiex jiġi applikat dan l-istrument ġdid ta’ CLLD fil-qafas tal-politiki Ewropej għandu jiġi analizzat fid-dettall, f’forma ta’ valutazzjoni, il-mod li bih l-Istat Membru kkonċernat jkun issieħeb, u jiġu mehmuża rakkomandazzjonijiet għal implimentazzjoni effettiva. B’hekk, ser ikollna wkoll studju li jesponi mhux biss eżempji ta’ prattika tajba, iżda li jiddeskrivi wkoll il-fallimenti li wieħed għandu jevita fil-futur. Il-KESE jixtieq jipparteċipa fit-tfassil ta’ studju bħal dan, flimkien mas-servizzi rilevanti tal-Kummissjoni Ewropea, il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kumitat tar-Reġjuni. Dan għandu jservi ta’ bażi sabiex jinħoloq intergrupp dwar is-CLLD, li għandu jservi ta’ pjattaforma interistituzzjonali.

1.11.

Fil-qasam tas-CLLD, il-KESE huwa favur:

1.12.

Il-metodu tas-CLLD huwa applikabbli bis-sħiħ mhux biss għar-riżorsi tal-Fondi ESI, iżda wkoll sabiex jiġu distribwiti riżorsi finanzjarji proprji wkoll (mil-livelli lokali, reġjonali, u nazzjonali). Huwa għalhekk importanti li l-istrateġiji ta’ żvilupp, il-proġetti speċifiċi u l-mezzi għall-implimentazzjoni tagħhom ma jkunux ibbażati fuq l-allokazzjonijiet proposti mill-UE, iżda jitfasslu b’mod li jirriflettu l-ħtiġijiet reali f’termini ta’ tibdil fil-kwalità tal-ħajja tal-komunitajiet lokali.

1.13.

Il-KESE jemmen li huwa essenzjali li jiġu rispettati b’mod strett il-prinċipji bażiċi tal-metodu tas-CLLD. Sħubija bilanċjata li fiha jipparteċipaw il-komunitajiet lokali għandha tkun prerekwiżit sabiex jinkisbu s-sussidji. Sabiex l-iżvilupp lokali jkun effiċjenti, huwa indispensabbli li ma jiġux tollerati approċċi purament formali li, bil-għan li jiksbu s-sussidji, jiddikjaraw li qegħdin jieħdu approċċ ta’ sħubija li fil-fatt ma jkunx minnu. Għandu jkun hemm sistema effettiva ta’ kontroll u ta’ sorveljanza kontra l-abbuż tal-prinċipju tas-CLLD.

1.14.

Il-KESE jinnota li dan l-istrument joffri elementi li mhumiex negliġibbli, u mhux biss fi żmien ta’ kriżi ekonomika: it-trasparenza tal-flussi finanzjarji tal-baġit pubbliku, livell ogħla ta’ fiduċja bejn l-awtoritajiet pubbliċi u l-abitanti, u l-effikaċja tar-riżorsi li ġew investiti. In-NU, l-OECD, il-Bank Dinji u istituzzjonijiet oħra qed jargumentaw ukoll favur approċċi ta’ sħubija bħal dawn. Dan huwa approċċ usa’ li jappoġġja l-użu ta’ metodi tas-CLLD barra mill-Ewropa, pereżempju fil-kuntest tan-negozjati ta’ qabel l-adeżjoni, fir-rigward tal-politika tal-iżvilupp u l-isforzi għall-kisba tal-miri tal-iżvilupp sostenibbli tan-Nazzjonijiet Uniti għall-2015 u biex jintlaħqu l-impenji dwar it-tibdil fil-klima.

1.15.

Il-KESE huwa konxju tal-isfidi potenzjali għall-perjodu li jmiss f’termini ta’ CLLD fir-rigward tas-semplifikazzjoni u t-tnaqqas tal-burokrazija. Dawn huma li:

1.16.

Il-KESE jirrakkomanda li tintuża terminoloġija differenti sabiex issir distinzjoni bejn id-diversi tipi ta’ applikazzjoni tal-programm tas-CLLD, bħalma huwa l-każ għall-gruppi rurali ta’ azzjoni lokali u l-gruppi ta’ azzjoni lokali tas-sajd. Għall-gruppi urbani ta’ azzjoni lokali pereżempju, nistgħu nużaw it-titlu “sħubija urbana”, u s-CLLD fiż-żona urbana jista’ jissejjaħ CLLD-U. B’dan il-mod ikun aktar ċar liema tip ta’ żona huwa involut u jkun aktar faċli li ssir distinzjoni bejn il-flussi ta’ finanzjament u d-destinazzjoni tagħhom. Fl-istess ħin, nirrakkomandaw, abbażi tal-mudell ta’ suċċess tal-programm LEADER, li jiġi kkunsidrat isem ġdid u akronimu attraenti għall-iżvilupp lokali mmexxi mill-komunità, li jkun aktar faċilment aċċettat mill-atturi kollha. L-isem huwa parti integrali mill-kampanja ta’ promozzjoni u l-espressjoni tas-CLLD, bħala t-titlu tal-metodu, tista’ titniżżel bħala “nota f’qiegħ il-paġna”.

2.1.

Il-prinċipji bażiċi tal-approċċ LEADER – il-valur miżjud u l-applikazzjoni tagħhom fil-kuntest tal-metodu tas-CLLD:

2.2.

Il-Kumitat tar-Reġjuni“huwa tal-fehma li s-CLLD huwa strument ewlieni għall-iżvilupp armonjuż taż-żoni urbani u rurali, li jsaħħaħ il-kapaċità li jiġu żviluppati rabtiet maż-żoni periurbani u rurali tal-madwar” (3).

2.3.

Il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew fassal għadd ta’ opinjonijiet dwar il-kooperazzjoni u l-parteċipazzjoni fi sħubija, inklużi dawk li r-referenzi tagħhom jinsabu fin-nota f’qiegħ il-paġna (4).

2.4.

Il-Kummissjoni Ewropea ppubblikat dokumenti għall-implimentazzjoni tas-CLLD, ibbażati fuq l-esperjenza tal-metodu LEADER, intitutlati “European Structural and Investment Funds, Guidance for Member States and Programme Authorities, Guidance for Beneficiaries – Guidance on Community-Led Local Development for Local Actors” (5) u “Guidance on Community Led Local Development in European Structural and Investment Funds” (6).

2.5.

Hemm bżonn li dawn id-dokumenti jinxterdu b’mod iktar effikaċi f’qafas ta’ strateġija ta’ informazzjoni li tkun ġenwinament proattiva. Hemm bżonn ukoll li jiġi previst forum għal-laqgħat konġunti tal-partijiet interessati tal-iżvilupp lokali mmexxi mill-partijiet interessati lokali u l-esperti, u li joffri l-opportunità li jiġu diskussi u mqabbla l-approċċi fis-seħħ fir-reġjuni differenti tal-UE. Il-KESE jista’ pereżempju jagħmel disponibbli t-tagħmir neċessarju għal dawn l-attivitajiet.

3.1.

Il-grupp ta’ azzjoni lokali huwa l-pedament tal-programm LEADER. Din hija sħubija lokali fejn teżisti rappreżentanza proporzjonali kemm tas-setturi kif ukoll tal-oqsma ta’ azzjoni. Il-grupp ta’ azzjoni lokali għandu natura legali u għandu għad-dispożizzjoni tiegħu proċeduri ta’ ġestjoni u ta’ teħid ta’ deċiżjonijiet. L-għadd totali tal-gruppi ta’ azzjoni lokali fl-UE appoġġjati mill-programmi tal-iżvilupp rurali u miżuri oħra tat-tip LEADER huwa ta’ 2  402; dan ikopri 77 % taż-żona sħiħa tal-UE (7), li hija bejn wieħed u ieħor 90 % taż-żona rurali, u aktar minn 50 % tal-popolazzjoni tal-UE (8).

3.2.

L-approċċ LEADER irriżulta tant effikaċi li għandu jiġi estiż kemm jista’ jkun għaż-żoni rurali kollha tal-UE. Jeħtieġ ukoll li tiġi żgurata l-kompatibbiltà tar-regoli għall-kooperazzjoni internazzjonali bejn il-gruppi ta’ azzjoni lokali stabbiliti fl-Istati Membri differenti.

3.3.

Fost il-prijoritajiet tal-programm proposti għall-perjodu 2014-2020 insibu wkoll:

4.1.

Il-postijiet fejn iż-żoni urbani u rurali jinsabu viċin ta’ xulxin joffru potenzjal għall-użu effettiv tas-CLLD. Dan it-tip ta’ strument jippermetti li jkun hemm reazzjoni għall-iżviluppi fiż-żona u li jitqiesu l-interkonnessjonijiet funzjonali tat-territorju. Jeżistu rabtiet b’saħħithom ħafna bejn il-belt u l-kampanja periurbana, li jistħoqqilhom li jkunu s-suġġett ta’ approċċ speċifiku.

4.2.

Iż-żoni periurbani għandhom il-problemi (l-isfidi) speċifiċi tagħhom, li jistgħu jiġu solvuti permezz tas-CLLD. L-isfidi ewlenin huma l-mobbiltà sostenibbli, il-bini ta’ soċjetà koeżiva fil-livell soċjali u t-twaqqif ta’ prijoritajiet fir-rigward tal-użu tal-artijiet agrikoli. Iż-żoni periurbani huma dawk iż-żoni ġewwa bliet li għandhom aktar minn 25  000 abitant. Jeħtieġ li jissemma hawnhekk il-proġett komuni ta’ riċerka “Rurban” tal-OECD u tal-KE, li kellu l-għan li jidentifika u jivvaluta sħubijiet urbani-rurali formali u informali u l-kontribut tagħhom għall-iżvilupp lokali (9).

4.3.

L-approċċ tal-iżvilupp lokali ilu jintuża wkoll mill-2007 fil-kuntest tal-Fond Ewropew għas-Sajd għall-appoġġ tal-iżvilupp sostenibbli tal-komunitajiet tas-sajjieda permezz tal-gruppi ta’ azzjoni lokali tas-sajd.

5.1.

Ma teżistix definizzjoni waħda taż-żoni urbani; aħna nibbażaw fuq ir-regoli u l-użijiet applikati fil-livell nazzjonali u lokali. F’dak li jirrigwarda ż-żoni rurali, il-kriterju huwa d-daqs massimu ta’ belt, fejn il-popolazzjoni għandha tkun mhux aktar minn 25  000 abitant. Bl-istess mod, nistgħu napplikaw dan il-kriterju għaż-żoni urbani (billi jiġi stabbilit limitu minimu ta’ 10  000 abitant u dak massimu ta’ 1 50  000 abitant). L-amministrazzjoni pubblika għandha tipparteċipa permezz ta’ rappreżentanti li għandhom responsabbiltà fiż-żona konċernata li, idealment ikunu ġejjin mill-awtorità muniċipali ċentrali u minn distretti jew diviżjonijiet oħra (pereżempju distretti partikolari, lokalitajiet esklużi soċjalment, żoni urbani bi problema speċifika, eċċ).

5.2.

L-esperjenza konkreta ta’ ċerti bliet, miksuba permezz tal-parteċipazzjoni tagħhom fil-programm operattiv Urbact II, il-Pjattaforma Ewropea tal-Iżvilupp tal-Għarfien (10) (kif ukoll il-Pjattaforma tal-Iżvilupp Urban fil-ġejjieni qrib) tista’ tkun sors ta’ ispirazzjoni (11). Huwa wkoll xieraq li wieħed isemmi l-esperjenza tal-bliet fi tranżizzjoni u l-komunitajiet ta’ permakultura, f’liema qafas eluf ta’ komunitajiet lokali madwar l-UE rnexxielhom jippromovu b’suċċess l-iżvilupp sostenibbli mmexxi mill-komunità.

5.3.

Għoxrin sena ta’ esperjenza fiż-żoni rurali jfisser ukoll li l-bliet ser ikunu ispirati mill-kampanja, inizjalment, pereżempju, għal perjodu tranżitorju li mbagħad ikun evalwat. Fil-prattika, anke permezz tal-appoġġ tal-esperti u tip ta’ mentoring, dan ser iwassal għal trasferiment b’suċċess ta’ dan l-approċċ.

5.4.

Fil-perjodu ta’ programmazzjoni 2007-2013 twaqqfu korpi ta’ konsulenza fil-livell tal-bliet fil-forma ta’ gruppi ta’ appoġġ lokali Urbact, li kienu marbuta mal-proċess ta’ tħejjija tal-pjani ta’ azzjoni lokali. Iżda bil-kontra ta’ dak previst mill-approċċ LEADER u s-CLLD, dawn ma kinux ħlief gruppi konsultattivi ta’ esperti pjuttost informali fejn ma kenitx meħtieġa rappreżentanza mis-setturi differenti. Il-kompożizzjoni ta’ dawn il-gruppi kienet determinata mill-orjentazzjoni tematika tal-proġett konċernat. Il-programm operattiv Urbact II ma kienx jappoġġja b’mod finanzjarju l-ħidma tal-gruppi ta’ appoġġ lokali. Sabiex tiżdied l-effikaċja tal-funzjonament tal-prinċipju tas-sħubija fil-kuntest urban ukoll, jeħtieġ li jinħolqu sħubijiet fuq il-bażi tas-CLLD. Dawn is-sħubijiet għandu jkollhom il-mezzi finanzjarji meħtieġa biex ikun żgurat il-funzjonament tagħhom. Dan l-approċċ jista’ jkun applikat ukoll f’żoni urbani jew ż-żoni li jkopru bliet żgħar u ta’ daqs medju flimkien maż-żona funzjonali ta’ madwarhom, bħala ċentri ta’ żvilupp lokali jew sottoreġjonali  (12).

5.5.

Minħabba l-problemi indirizzati fil-bliet, l-istrument it-tajjeb għall-finanzjament tal-programmi pilota permezz tas-CLLD jista’ jkun wieħed minn għadd ta’ programmi operattivi. Għaldaqstant nipproponu l-użu ta’ dan l-approċċ u l-istrateġiji li jiġġenera fil-kuntest ta’ programmi pilota għall-finanzjament għaż-żoni urbani (pereżempju fil-qasam tal-ambjent, il-protezzjoni tas-siti u tal-wirt kulturali, eċċ.) (13).

5.6.

Ta’ min jiġbor flimkien l-eżempji tal-aqwa prattika mill-Istati Membri differenti, fil-qasam tal-iżvilupp tal-bliet permezz tal-approċċ tas-sħubija, li jistgħu jiġu inklużi fl-istudju msemmi fil-punt 1.10 hawn fuq. Il-kodiċi ta’ kondotta bit-titlu “Il-prinċipju tas-sħubija fl-implimentazzjoni tal-Fondi tal-Qafas Strateġiku Komuni – elementi għal Kodiċi tal-Kondotta Ewropea dwar is-Sħubija” (14) jista’ jkun ta’ gwida fix-xogħlijiet li jitwettqu fil-kuntest tas-sħubija.

6.1.

Is-CLLD għandu jgħin liċ-ċittadini jiżviluppaw il-muniċipalitajiet u l-bliet tagħhom b’mod sinifikanti u sostenibbli. Permezz tiegħu, iċ-ċittadini jistgħu jieħdu sehem dirett fit-titjib tal-kwalità tal-ħajja fi ħdan il-komunità tagħhom; dan huwa tkabbir inklużiv reali fejn ir-riżultati huma viżibbli fil-livell lokali. Ovvjament, biex jiġi implimentat, jeħtieġ li jiġu allokati riżorsi għall-bini tal-kapaċità sabiex l-imsieħba kollha jkunu kapaċi jaqdu bis-sħiħ ir-rwol tagħhom, ma jibqgħux biss sempliċi osservaturi tal-proċess u jkunu jistgħu jipparteċipaw bis-sħiħ fis-sħubija orrizzontali, fl-ispirtu tal-governanza f’diversi livelli. Jeħtieġ ukoll li jiġu appoġġjati l-assistenza u l-mentoring offruti mill-atturi u l-esperti li għandhom l-aktar esperjenza, jiġifieri t-taħriġ u l-edukazzjoni. Il-proposta attwali għandha fl-istess ħin tanalizza u tispjega l-kawżi tal-effettività u s-suċċess tal-approċċ LEADER u tiġġustifika għaliex huwa xieraq li testendi l-approċċ għall-iżvilupp lokali mmexxi mill-komunità fil-programmi kollha tal-Fondi ESI sabiex titħaddem b’suċċess il-politika ta’ koeżjoni.

6.2.

Fejn il-metodu għadu ma ġiex adottat, għandha tintuża valutazzjoni ta’ nofs it-term sabiex dan jitnieda fl-ambitu tal-Fondi Ewropej Strutturali u ta’ Investiment għall-perjodu 2014-2020.

6.3.

F’dan ir-rigward, l-iskambju tal-għarfien speċifiku tal-imsieħba soċjali u ekonomiċi, tar-rappreżentanti tas-soċjetà ċivili, tal-awtoritajiet lokali u reġjonali u tal-amministrazzjoni tal-Istat huwa aspett essenzjali. Jeħtieġ li bosta partijiet jappoġġjaw dan l-iskambju.

6.4.

It-tfassil tal-istrateġiji tas-CLLD jeħtieġ iż-żmien, madankollu, huwa importanti wkoll li f’dak il-perjodu, jkun hemm biżżejjed żmien għall-implimentazzjoni tagħhom, kif ukoll baġit suffiċjenti għall-iffinanzjar tal-miżuri individwali. Żmien twil wisq għall-preparazzjoni li ma jħalli l-ebda impatt fuq it-territorju (taħt il-forma ta’ proġetti mwettqa) kif ukoll finanzjament aċċellerat tal-attivitajiet (minħabba li l-iskadenza għall-użu tkun qed toqrob) jistgħu jwasslu għal sfiduċja f’dan l-istrument.

6.5.

Il-problemi l-oħra li għandhom jiġu ffaċċjati fid-dawl ta’ użu korrett tas-CLLD huma l-burokrazija u l-ostakli amministrattivi eċċessivi, ir-rimborż tard tal-pagamenti, il-finanzjament minn qabel ta’ proġetti abbażi tar-riżorsi proprji tal-benefiċjarji finali jew self b’interessi li jrid jiġġarrab mill-benefiċjarji. F’dan ir-rigward, huwa possibbli li jiġu previsti mudelli ta’ finanzjament parteċipattiv, finanzjament pubbliku-privat u parteċipazzjoni organizzata tas-settur bankarju, bil-garanzija tal-Istat.

6.6.

Ta’ spiss, l-Istati Membri jmorru aktar ‘il bogħod mir-regolamenti imposti mill-Kummissjoni Ewropea: jintroduċu dispożizzjonijiet li mhumiex mitluba u li jkunu riżultat tal-burokrazija “nazzjonali” tagħhom, li jikkomplikaw ħafna aktar l-użu tas-sussidji u jiskoraġġixxu l-applikanti minħabba l-kumplessità tagħhom u l-konsegwenzi li jistgħu jinqalgħu. Ċerti awtoritajiet nazzjonali jagħmlu sforz ukoll biex inaqqsu għal minimu l-ispejjeż marbutin mal-animazzjoni taż-żona u l-amministrazzjoni tal-gruppi ta’ azzjoni lokali ta’ daqs żgħir; madankollu dawn il-miżuri jistgħu jwasslu għal kriżi fit-tħaddim tas-sistema kollha.

6.7.

Il-KESE jappella għat-taħriġ ta’ min iħarreġ: hemm bżonn ikun żgurat it-taħriġ tal-atturi nazzjonali jew reġjonali fil-kuntest tal-assistenza teknika b’konformità mal-Artikolu 5 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 li jistabbilixxi dispożizzjoniet ġenerali. Bl-istess mod, huwa meħtieġ li jinħolqu l-kundizzjonijiet neċessarji sabiex jitwaqqfu u jintużaw b’mod effiċjenti netwerks fil-livell reġjonali, nazzjonali u internazzjonali, sabiex il-ħidma tan-netwerks tipprovdi valur miżjud sinifikanti.

6.8.

Ta’ min jiġbor flimkien l-eżempji tal-aqwa prattika mill-Istati Membri differenti li jistgħu jiġu inklużi fl-istudju msemmi fil-punt 1.10 hawn fuq.