23.12.2009   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 318/101

1.1

Η ΕΟΚΕ συμφωνεί με την άποψη της Επιτροπής ότι χρειάζεται ριζική αναθεώρηση των προσανατολισμών για το ΔΕΔ-Μ, επειδή από το 1996 μέχρι σήμερα η ΕΕ έχει διευρυνθεί με την προσχώρηση πολυάριθμων κρατών μελών. Για αυτόν τον λόγο και με τη μετατόπιση της προσοχής σε ορισμένες πολιτικές προτεραιότητες, συγκεκριμένα στην αυξανόμενη σημασία που αποδίδεται στο περιβάλλον και το κλίμα, επιβάλλεται ο αναπροσανατολισμός του κοινοτικού δικτύου υποδομών για τις μεταφορές.

1.2

Σε ό,τι αφορά την προβληματική της αύξησης των εκπομπών CO2, και τις ελλείψεις που παρατηρούνται από άποψη υποδομών και οργάνωσης στον κλάδο των εμπορευματικών μεταφορών, η ΕΟΚΕ συμφωνεί με την άποψη της Επιτροπής να αναζητηθούν ολοκληρωμένες λύσεις συντροπικότητας για αυτόν τον τύπο μεταφορών, ούτως ώστε να επιτευχθούν συνέργειες προς όφελος του χρήστη.

1.3

Κατά την ανάπτυξη ενός νέου ΔΕΔ-Μ, η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι πρέπει να συνεκτιμηθεί ρητώς η αποκαλούμενη πολιτική γειτονίας, η διασύνδεση με το ανατολικό και το νότιο τμήμα της ΕΕ, και ότι στα πλαίσια αυτά η Επιτροπή και τα κράτη μέλη πρέπει να επικεντρώσουν κυρίως το ενδιαφέρον τους στο δίκτυο και όχι σε μεμονωμένα έργα υποδομών. Έτσι θα προαχθεί και η αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών.

1.4

Σε ό,τι αφορά τη διαμόρφωση της διάρθρωσης του μελλοντικού ΔΕΔ-Μ, η Επιτροπή προτείνει τρεις επιλογές. Η ΕΟΚΕ συμφωνεί με το Συμβούλιο ότι πρέπει να επιλεγεί μια δομή δύο επιπέδων, με ένα συνολικό και ένα κεντρικό δίκτυο, στα πλαίσια της οποίας ένα γεωγραφικά προσδιορισμένο δίκτυο προτεραιότητας θα συνδυάζεται με έναν εννοιολογικό πυλώνα, έτσι ώστε να επιτευχθεί η ολοκλήρωση της πολιτικής μεταφορών και των υποδομών. Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι κατ’ αυτόν τον τρόπο θα επιτευχθεί αποτελεσματικότερη και αποδοτικότερη χρήση των χρηματοδοτικών πόρων της ΕΕ σε σύγκριση με ό,τι συνέβαινε μέχρι σήμερα. Θα πρέπει να συγκροτηθεί μια ειδική ομάδα, που θα αναλάβει τον συντονισμό της χρήσης των πόρων.

1.5

Η ΕΟΚΕ καλεί επειγόντως στην Επιτροπή να μεριμνήσει ώστε, στα πλαίσια της δημιουργίας του «δικτύου προτεραιότητας» και της ανάπτυξης διατροπικών συστημάτων διαχείρισης των μεταφορών, να θεσπιστεί ένα περισσότερο δεσμευτικό πλαίσιο εφαρμογής, το οποίο να συνοδεύεται από τις κατάλληλες κυρώσεις.

1.6

Στα πλαίσια του μελλοντικού σχεδιασμού του ΔΕΔ-Μ, η ΕΟΚΕ συμφωνεί με την προσέγγιση που περιγράφεται από την Επιτροπή στην Πράσινη Βίβλο, σε ό,τι αφορά την αρχή ότι κάθε τρόπος μεταφοράς θα χρησιμοποιείται σύμφωνα με τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που προσφέρει στα πλαίσια αλυσίδων συντροπικών μεταφορών, συμβάλλοντας έτσι σημαντικά στην επίτευξη των κλιματικών στόχων της ΕΕ. Ωστόσο, στόχος πρέπει να παραμείνει η χρήση της περισσότερο φιλικής προς το περιβάλλον αλυσίδας μεταφορών.

2.1

Στις 4 Φεβρουαρίου 2009, η Επιτροπή παρουσίασε την Πράσινη Βίβλο «Αναθεώρηση της πολιτικής για το ΔΕΔ-Μ. Προς ένα καλύτερα ενοποιημένο διευρωπαϊκό δίκτυο μεταφορών στην υπηρεσία της κοινής πολιτικής μεταφορών», στην οποία προβλέπεται η αναθεώρηση της πολιτικής της για το διευρωπαϊκό δίκτυο μεταφορών (ΔΕΔ-Μ).

2.2

Στα πλαίσια της αναθεώρησης αυτής, η Επιτροπή επιθυμεί τη συμμετοχή όσο το δυνατόν περισσότερων ενδιαφερομένων, έτσι ώστε να μπορέσει να αξιοποιηθεί το διαθέσιμο δυναμικό γνώσεων, εμπειριών και αντιλήψεων. Για τον σκοπό αυτό ξεκίνησε μια ανοικτή διαδικασία διαβούλευσης, η οποία ολοκληρώθηκε στις 30 Απριλίου 2009.

2.3

Η Επιτροπή έχει την πρόθεση να αναλύσει τα αποτελέσματα της ανοικτής διαδικασίας διαβούλευσης και να τα χρησιμοποιήσει ως δεδομένα στις εργασίες της για τη διαμόρφωση της πολιτικής για το νέο ΔΕΔ-Μ. Αναμένεται ότι κατά το υπόλοιπο διάστημα του 2009 η Επιτροπή θα ασχοληθεί με την επεξεργασία των αποκρίσεων που δέχθηκε επί της Πράσινης Βίβλου και με τη διενέργεια των απαραίτητων μελετών. Στις αρχές του 2010, η Επιτροπή σκοπεύει να παρουσιάσει τη μεθοδολογία της πολιτικής της και, κατά τα τέλη του έτους, τις νομοθετικές προτάσεις της σχετικά με την αναθεώρηση των προσανατολισμών για το ΔΕΔ-Μ και ενδεχομένως του αντίστοιχου κανονισμού.

2.4

Στη ΣΕΚ (άρθρα 154-156) ορίζεται η πολιτική για το ΔΕΔ-Μ ως συμβολή στην υλοποίηση των στόχων της εσωτερικής αγοράς σε σχέση με την ανάπτυξη και τη δημιουργία απασχόλησης, καθώς και με την προαγωγή κοινωνικής, οικονομικής και εδαφικής συνοχής που αποβαίνει σε όφελος όλων των πολιτών και των επιχειρήσεων.

2.5

Πέραν αυτών, θα πρέπει να επιτευχθεί αειφόρος ανάπτυξη, με την ενσωμάτωση στην πολιτική αυτή –και μάλιστα σε εξέχουσα θέση– των απαιτήσεων που σχετίζονται με την προστασία του περιβάλλοντος. Η πολιτική για το ΔΕΔ-Μ θα πρέπει να έχει σκοπό να παράσχει σημαντική συμβολή στην προσπάθεια για την υλοποίηση των στόχων «20/20 μέχρι το 2020» που έχει ορίσει η ΕΕ για το κλίμα.

2.6

Η πολιτική της ΕΕ για το ΔΕΔ-Μ διαμορφώθηκε την περίοδο 1990-1995 και προσδιορίστηκε με ακρίβεια στην απόφαση που ελήφθη από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο το 1996. Έκτοτε έχει επενδυθεί ποσό 400 δισ. ευρώ σε έργα υποδομών κοινού ενδιαφέροντος στον τομέα των μεταφορών, παρότι πρέπει να σημειωθεί ότι έχουν προκύψει σημαντικές καθυστερήσεις στην περάτωση πολλών έργων. Κατά την πρώτη ιδίως περίοδο των ΔΕΔ (1996-2003), σε σχέση με το συνολικό αριθμό των έργων προτεραιότητας, υλοποιήθηκαν κυρίως οδικά έργα. Αυτό επιδεινώνει περαιτέρω την έλλειψη εξοπλισμού υποδομών για τα φιλικά προς το περιβάλλον μέσα μεταφοράς.

2.7

Το 30 % περίπου των 400 δισ. ευρώ που έχουν επενδυθεί προέρχεται από κοινοτικές πηγές, όπως ο προϋπολογισμός του ΔΕΔ-Μ, το Ταμείο Συνοχής, το ΕΤΠΑ και η ΕΤΕ. Οι εναπομένουσες επενδύσεις εκτιμάται ότι ανέρχονται στο ποσό των 500 δισ. €. Συνολικά έχει προβλεφθεί ότι το 80 % των πόρων που έχουν δεσμευθεί για την υλοποίηση έργων προτεραιότητας του ΔΕΔ-Μ θα διατεθούν στον κλάδο των σιδηροδρόμων.

2.8

Η πείρα έχει δείξει ότι ο ευρωπαίος πολίτης δυσκολεύεται να διακρίνει τα αποτελέσματα της πολιτικής για το ΔΕΔ-Μ και την προστιθέμενη αξία που έχει αποφέρει. Στην υπό εξέταση Πράσινη Βίβλο η Επιτροπή επιχειρεί, με την προσέγγιση που εφαρμόζει, να καλύψει αυτό το κενό και τοποθετεί τους στόχους που αναφέρονται στην αλλαγή του κλίματος στο επίκεντρο της μελλοντικής πολιτικής για το ΔΕΔ-Μ.

2.9

Η Επιτροπή καταλήγει η ίδια στο συμπέρασμα ότι χρειάζεται ριζική αναθεώρηση της πολιτικής για το ΔΕΔ-Μ. Μέσω μιας διαδικασίας που ενσωματώνει οικονομικούς και περιβαλλοντικούς στόχους και προσανατολίζεται με σαφήνεια προς την κάλυψη των αναγκών για αποτελεσματικές μεταφορές επιβατών και εμπορευμάτων, με βάση τη μέθοδο της συντροπικότητας και με τη χρήση καινοτόμων τεχνολογιών, θα πρέπει να δημιουργηθεί μια υγιής βάση που θα συμβάλει ουσιαστικά στην επίτευξη των στόχων της ΕΕ για το κλίμα.

2.10

Επειδή το φάσμα της αναθεώρησης είναι τόσο ευρύ, δεδομένου ότι, εκτός από πολιτική έχει και κοινωνικοοικονομική, περιβαλλοντική, θεσμική, γεωγραφική και τεχνολογική διάσταση, η Επιτροπή προέβη στη δημοσίευση της Πράσινης Βίβλου στην οποία παρουσιάζει τους συλλογισμούς της και πρόσφερε στους ενδιαφερόμενους τη δυνατότητα να συμμετάσχουν ενεργά σε μια διαδικασία διαβούλευσης, συνεισφέροντας τις απόψεις και τις συστάσεις τους για μια νέα πολιτική για το ΔΕΔ-Μ.

2.11

Σε ό,τι αφορά την Πράσινη Βίβλο για την μελλοντική πολιτική για το ΔΕΔ-Μ, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο παρατηρεί, στο ψήφισμα που εξέδωσε στις 22 Απριλίου 2009, ότι είναι υπέρ της προς το παρόν αρκετά ασαφούς ιδέας ενός «εννοιολογικού πυλώνα» του ΔΕΔ-Μ, παρότι θεωρεί πιο χρήσιμα τα συγκεκριμένα έργα και πιστεύει ότι οι πιο φιλικοί προς το περιβάλλον τρόποι μεταφοράς θα πρέπει να υπερτερούν αναλογικά στον κατάλογο των έργων προτεραιότητας.

2.12

Το Συμβούλιο των Υπουργών της ΕΕ, στη συνεδρίασή του της 11ης και 12ης Ιουνίου 2009, τάχθηκε υπέρ της άποψης ότι όλα τα τρέχοντα έργα προτεραιότητας του ΔΕΔ-Μ πρέπει να αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα ενός συνεκτικού δικτύου προτεραιοτήτων, το οποίο θα περιλαμβάνει τόσο τις ήδη διαθέσιμες υποδομές όσο και εκείνες που τελούν υπό κατασκευή, καθώς και τα έργα κοινού ενδιαφέροντος. Τα έργα αυτά πρέπει να έχουν πολυτροπικό χαρακτήρα, ενώ θα πρέπει να δοθεί προσοχή στους κόμβους και στις διατροπικές διασυνδέσεις.

2.13

Πέραν αυτών, το Συμβούλιο υποστηρίζει ότι η πολιτική για το ΔΕΔ-Μ πρέπει να συμβάλει σημαντικά στην υλοποίηση των στόχων που έχουν τεθεί σε σχέση με την κλιματική αλλαγή και το περιβάλλον. Η βέλτιστη ολοκλήρωση και συνεργασία όλων των μέσων μεταφοράς, τόσο από υλική άποψη όσο και με τη χρήση ευφυών συστημάτων μεταφοράς, πρέπει να συμβάλει στην ανάπτυξη αποτελεσματικών συντροπικών υπηρεσιών μεταφορών και να παράσχει έτσι στον κλάδο των μεταφορών μια σταθερή βάση για τη μείωση των εκπομπών CO2 και άλλων ρύπων.

3.1

Η ΕΟΚΕ είναι της γνώμης ότι η Επιτροπή, από τη στιγμή που διαπίστωσε ότι η εφαρμογή της απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου του 1996 για την ανάπτυξη ενός διευρωπαϊκού δικτύου υποδομών κοινοτικού ενδιαφέροντος δεν προχώρησε σύμφωνα με τα προβλεπόμενα, πράγμα που προκύπτει και από την ανακοίνωση που εξέδωσε με τίτλο «Διευρωπαϊκά δίκτυα: Προς μια ενοποιημένη θεώρηση» (έγγραφο COM(2007) 135 τελικό), προέβη στις κατάλληλες ενέργειες για να θέσει, με τις ανοιχτές διαβουλεύσεις της Πράσινης Βίβλου, τη βάση για μια ριζική αναθεώρηση της πολιτικής για το ΔΕΔ-Μ.

3.2

Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι η ριζική αναθεώρηση των προσανατολισμών του ΔΕΔ-Μ είναι αναγκαία, επειδή από το 1996 μέχρι σήμερα η ΕΕ έχει διευρυνθεί με την προσχώρηση πολλών νέων κρατών μελών. Το γεγονός αυτό καθιστά επιβεβλημένο τον αναπροσανατολισμό του κοινοτικού δικτύου υποδομών για τις μεταφορές.

3.3

Η αξιολόγηση των προσανατολισμών του ΔΕΔ-Μ στην οποία προέβη η Επιτροπή καταδεικνύει ότι, με τη διεύρυνση της ΕΕ, αποδυναμώθηκε ο αρχικός προγραμματισμός του δικτύου, που είχε πρόθεση τη σύμπτυξη μεγάλων τμημάτων των εθνικών δικτύων για τα διάφορα μέσα μεταφοράς και τη διασύνδεσή τους στα εθνικά σύνορα.

3.4

Δεδομένου ότι για τη δημιουργία ενός νέου ΔΕΔ-Μ θα χρειαστούν τεράστια ποσά, η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι είναι απαραίτητο να συνεκτιμηθούν όσο το δυνατόν περισσότεροι παράγοντες και στοιχεία ενδιαφέροντος, έτσι ώστε να μπορέσουν να γίνουν σωστές και υπεύθυνες επιλογές. Συνιστά δε να εκληφθεί ως σημείο αφετηρίας η αρχή ότι οι οικονομικοί πόροι πρέπει να αποτελούν αντανάκλαση των φιλοδοξιών που υπάρχουν και όχι το αντίστροφο.

3.5

Η βάση για τη μελλοντική πολιτική για το ΔΕΔ-Μ περιλαμβάνεται στη ΣΕΚ. Τα στοιχεία που πρέπει να ληφθούν υπόψη περιέχονται στα άρθρα 154-156. Στο παρελθόν, δεν δόθηκε η σημασία που έπρεπε στην αειφόρο ανάπτυξη και, κατ’ επέκταση, στους στόχους για το κλίμα. Η ΕΟΚΕ συμφωνεί, ωστόσο, με την Επιτροπή ότι πρόκειται για ουσιαστικό στοιχείο της πολιτικής μεταφορών εν γένει και, κατά συνέπεια, και της πολιτικής για το ΔΕΔ-Μ. Παρεμπιπτόντως, η ΕΟΚΕ έχει επισημάνει το στοιχείο αυτό στη γνωμοδότηση που εξέδωσε στις 13 Μαρτίου 2008 (TEN/298-CESE 488/2008), στην οποία τονίζει τη σημασία μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης.

3.6

Κατ’ εφαρμογή των διατάξεων της Συνθήκης, καταρτίστηκαν οι επονομαζόμενοι προσανατολισμοί του ΔΕΔ-Μ, οι οποίοι περιλαμβάνουν προϋποθέσεις για την επιλογή των έργων κοινού ενδιαφέροντος που υποστηρίζονται από τα κράτη μέλη. Ο απώτερος στόχος των προσανατολισμών αυτών είναι η συγκρότηση ενός πολυτροπικού δικτύου που θα επιτρέψει με καινοτομικό τρόπο την ανάπτυξη ενός ασφαλούς και αποτελεσματικού συστήματος μεταφορών.

3.7

Η ΕΟΚΕ συμφωνεί με την άποψη της Επιτροπής ότι πρέπει να αναζητηθούν συντροπικές λύσεις στον κλάδο των εμπορευματικών μεταφορών για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που έχουν σχέση με την αύξηση των εκπομπών CO2, καθώς και των κενών που υφίστανται από άποψη υποδομών και οργάνωσης. Για παράδειγμα, η ΕΟΚΕ συμφωνεί με την Επιτροπή ότι η ανάπτυξη των θαλάσσιων αρτηριών έχει μεγάλη σημασία για την περαιτέρω εξέλιξη του ΔΕΔ-Μ.

3.8

Η Επιτροπή είναι της γνώμης ότι η αναθεώρηση της πολιτικής για το ΔΕΔ-Μ πρέπει να στηριχθεί στα όσα έχουν επιτευχθεί μέχρι σήμερα και να διατηρήσει τη συνέχεια της προσυμφωνηθείσας προσέγγισης. Η ΕΟΚΕ διερωτάται κατά πόσον μια τέτοια προσέγγιση συνάδει με τη ριζική αναθεώρηση της πολιτικής για το ΔΕΔ-Μ. Πράγματι, η αξιολόγηση των σημερινών έργων προτεραιότητας στο παράρτημα 3 των προσανατολισμών του ΔΕΔ με βάση αντικειμενικά κριτήρια θα πρέπει, κατά τη γνώμη της ΕΟΚΕ, να οδηγήσει στην προσαρμογή του παραρτήματος αυτού, πράγμα το οποίο μπορεί λογικά να οδηγήσει και στη διαγραφή έργων.

3.9

Σε ό,τι αφορά τον σχεδιασμό της νέας πολιτικής για το ΔΕΔ-Μ, η ΕΟΚΕ συμφωνεί με την Επιτροπή ότι πρέπει να στηριχθεί σε ένα διττό στόχο, στον οποίο να ενσωματώνονται οι πτυχές της οικονομίας και του περιβάλλοντος. Θεωρεί δε ότι η εφαρμογή μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης αποφέρει συνέργειες, ιδιαιτέρως στην περίπτωση έργων που σχετίζονται με τη διεύρυνση της ΕΕ. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο είναι σημαντικό κατά την επιλογή ενός δικτύου να εκτιμώνται και οι συνέπειες για το περιβάλλον, συμπεριλαμβανομένου και του κλιματικού αντίκτυπου. Επιζητείται, λοιπόν, μια ισορροπία μεταξύ οικονομικών συμφερόντων και μέριμνας για το περιβάλλον, με την προαγωγή ενός βιώσιμου και αποτελεσματικού συστήματος μεταφορών που θα στηρίζεται στην αρχή της συντροπικότητας.

3.10

Η ΕΟΚΕ παραπέμπει στο παράδειγμα της ολοκλήρωσης των αερομεταφορών και των σιδηροδρόμων σε αποστάσεις έως και 500 χιλιόμετρα, που προωθείται από την ίδια την αγορά. Οι σιδηροδρομικές συνδέσεις υψηλής ταχύτητας διαδραματίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στις μεταφορές επιβατών, η ενσωμάτωση όμως των αερολιμένων στο ευρωπαϊκό σιδηροδρομικό δίκτυο προσφέρει αξιόλογες ευκαιρίες και για τη μεταφορά εμπορευμάτων.

3.11

Η ΕΟΚΕ είναι της άποψης ότι το νέο ΔΕΔ-Μ πρέπει να επικεντρωθεί κυρίως στο δίκτυο, υλικό και άυλο, δίδοντας έμφαση στην επονομαζόμενη γειτονία, όπως για παράδειγμα στην υποδομή που συνδέει το δυτικό τμήμα της ΕΕ με το ανατολικό και το βόρειο με το νότιο (via Baltica, Ελσίνκι-Αθήνα). Κατά την ΕΟΚΕ, η επονομαζόμενη γειτονική προσέγγιση προάγει την αλληλεγγύη στην ΕΕ.

3.12

Για να προσδιοριστεί η ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία, η ΕΟΚΕ συνιστά να υποβάλλονται όλα τα επιλεγμένα έργα κοινού ενδιαφέροντος σε εναρμονισμένη ανάλυση κόστους/οφέλους, βασισμένη σε πολλαπλά κριτήρια. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, θα μπορούν να συνεκτιμηθούν όλοι οι παράγοντες, είτε ποσοτικοποιούνται σε χρηματικούς όρους είτε όχι. Οι ευρωπαϊκές ενισχύσεις θα μπορούν έτσι να κατανέμονται με δίκαιο και αντικειμενικό τρόπο και να περιορίζονται σε έργα που αποφέρουν πραγματική προστιθέμενη αξία στην ΕΕ. Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι πρέπει να εφαρμοστεί κάθε μέθοδος η οποία οδηγεί σε αποτελεσματική και αποδοτική χρήση των κοινοτικών πόρων.

3.13

Μια τέτοια εναρμονισμένη μέθοδος εργασίας θα μπορούσε να αποβεί ιδιαίτερα χρήσιμη για την αντιμετώπιση των διασυνοριακών σημείων στένωσης των υποδομών, όπου το πρόβλημα που τίθεται συχνά σχετίζεται με τον καταμερισμό του κόστους. Η μέθοδος αυτή θα μπορούσε να οδηγήσει στον εξορθολογισμό του προγράμματος του ΔΕΔ-Μ, επιτρέποντας τη μεγαλύτερη εστίαση του ενδιαφέροντος στον συνδυασμό των πτυχών της οικονομίας και του περιβάλλοντος.

3.14

Στην Πράσινη Βίβλο, η Επιτροπή καλεί τους ενδιαφερόμενους να εκφράσουν την προτίμησή τους για μία από τις ακόλουθες επιλογές σε σχέση με τη μορφή του μελλοντικού ΔΕΔ-Μ:

3.15

Η ΕΟΚΕ προτιμά την τελευταία επιλογή. Είναι της γνώμης ότι τα χρηματοδοτικά μέσα της ΕΕ πρέπει να χρησιμοποιηθούν με περισσότερο αποτελεσματικό από ό,τι μέχρι σήμερα τρόπο και ότι η συγκέντρωσή τους σε ένα κεντρικό δίκτυο προσφέρει τις καλύτερες δυνατότητες για να γίνει αυτό. Το συνολικό δίκτυο, στο οποίο η εφαρμογή ενός μέρους της κοινοτικής νομοθεσίας για τις μεταφορές διασυνδέθηκε συν τω χρόνω με το πεδίο εφαρμογής του σημερινού ΔΕΔ-Μ, δεν μπορεί, ακριβώς εξαιτίας αυτής της διασύνδεσης, να παραγνωριστεί και θα πρέπει συνεπώς να διατηρηθεί. Τα έργα αυτού του δικτύου, επομένως, δεν θα είναι πλέον επιλέξιμα για την χορήγηση ενισχύσεων από τον προϋπολογισμό του ΔΕΔ-Μ, μπορούν όμως να χρηματοδοτούνται μέσω του Περιφερειακού Ταμείου και του Ταμείου Συνοχής.

3.16

Για την αποτελεσματικότερη και αποδοτικότερη χρήση των χρηματοδοτικών πόρων της ΕΕ, η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι θα πρέπει να συγκροτηθεί μία ειδική ομάδα, η οποία θα αναλάβει τον συντονισμό της χρήσης των πόρων.

3.17

Κατά την άποψη της ΕΟΚΕ, το γεωγραφικά προσδιορισμένο δίκτυο προτεραιότητας πρέπει να αποτελείται από πραγματικά πολυτροπικούς άξονες που διασυνδέουν τα σημαντικότερα οικονομικά και πληθυσμιακά κέντρα τόσο μεταξύ τους όσο και με τους σημαντικότερους κόμβους των μεταφορών, όπως είναι οι θαλάσσιοι και οι ποτάμιοι λιμένες και τα αεροδρόμια. Το δίκτυο αυτό θα πρέπει να τηρεί τις προϋποθέσεις που ισχύουν για την προστασία του περιβάλλοντος και την προαγωγή μιας κοινωνικά δίκαιης και αειφόρου ανάπτυξης.

4.1

Σύμφωνα με την Επιτροπή, η αειφόρος ανάπτυξη και κυρίως οι φιλόδοξοι κλιματικοί στόχοι, όπως αυτοί που όρισε η ΕΕ τον Δεκέμβριο του 2008, απαιτούν προσαρμογή της προσέγγισης των διευρωπαϊκών δικτύων. Η ΕΟΚΕ συμφωνεί με την άποψη της Επιτροπής ότι το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής και μόνο αρκεί για την αναθεώρηση· τονίζει, ωστόσο, ότι η μη περάτωση των έργων που έχουν προγραμματιστεί και η διεύρυνση της ΕΕ καθιστούν επίσης επιβεβλημένη την αναθεώρηση.

4.2

Η ΕΟΚΕ μπορεί να συμφωνήσει με τον ισχυρισμό της Επιτροπής ότι όλα τα έργα κοινού ενδιαφέροντος πρέπει να υποβληθούν σε ανάλυση κόστους/οφέλους, θα ήθελε όμως να αφεθούν περιθώρια για την εφαρμογή μεθόδων που έχουν το ίδιο αποτέλεσμα. Εντούτοις, επισημαίνει ότι είναι ανάγκη να εφαρμοστεί μια περισσότερο ομοιόμορφη μέθοδος για τον προσδιορισμό και την αξιολόγηση του εξωτερικού αντίκτυπου.

4.3

Η άποψη της Επιτροπής ότι στα πλαίσια της αναθεώρησης του ΔΕΔ-Μ πρέπει να δημιουργηθεί ένα δίκτυο διασυνδεδεμένων μεγάλων έργων υποδομής και να συμπληρωθεί με ένα εννοιολογικό δίκτυο παρόμοιων έργων βρίσκει σύμφωνη την ΕΟΚΕ, η οποία ωστόσο επιθυμεί να τονίσει ότι η Επιτροπή πρέπει να προσανατολίσει σημαντικό μέρος των συντονιστικών της προσπαθειών στην ανάπτυξη παρόμοιων έργων.

4.4

Η ΕΟΚΕ επισημαίνει ότι οι συστηματικές επενδύσεις στην ευρωπαϊκή έρευνα και τεχνολογική ανάπτυξη δημιούργησαν νέες δυνατότητες για την επίτευξη των στόχων της ευρωπαϊκής πολιτικής μεταφορών με άλλα μέσα, πέρα από τις απλές επενδύσεις σε υλικές υποδομές.

4.5

Σε διάφορες ανακοινώσεις της, όπως στα σχέδια δράσης για την εφοδιαστική και για τα ευφυή συστήματα μεταφορών (ITS), η Επιτροπή περιγράφει τις υφιστάμενες δυνατότητες και πολιτικές προθέσεις. Όμως, σε κάθε περίπτωση, κατά την εφαρμογή αυτών των νέων τεχνολογιών, πρέπει να αποφευχθούν οι ενδεχόμενες επιπτώσεις στις συνθήκες εργασίας και την προστασία δεδομένων.

4.6

Πέραν αυτών, μπορεί να γίνει αναφορά στην πρωτοβουλία Green Car, η οποία αποτελεί μέρος του σχεδίου για την οικονομική ανάκαμψη της Ευρώπης και στην οποία περιγράφεται πώς μπορεί, με την εφαρμογή καθαρών τεχνολογιών κίνησης και την ευφυή εφοδιαστική, να προαχθεί η αποτελεσματικότητα και η αποδοτικότητα του ευρωπαϊκού συστήματος μεταφορών. Σε σχέση με την καινοτομία, πρέπει οπωσδήποτε να αναφερθεί και το ευρωπαϊκό πρόγραμμα δράσης NAIADES, το οποίο είναι ευρέως προσανατολισμένο στην τόνωση της εσωτερικής ναυσιπλοΐας.

4.7

Στο σχέδιο δράσης για την εφοδιαστική, που αναφέρθηκε στο σημείο 4.5 ανωτέρω, περιγράφεται εν συντομία η έννοια των «πράσινων διαδρόμων». Η ΕΟΚΕ θεωρεί σκόπιμη την περαιτέρω ανάλυση αυτού του όρου, επειδή πιστεύει ότι το νόημά του είναι ότι για τις μεταφορές μεταξύ διαφόρων σημείων διασύνδεσης υπάρχουν και εναλλακτικοί τρόποι μεταφοράς που επιτρέπουν οικονομικά αποδοτικές επιλογές.

4.8

Η δημιουργία του ΔΕΔ-Μ εθεωρείτο μέχρι στιγμής ως μια προσπάθεια που ήταν υποχρεωμένα να καταβάλουν τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη. Είναι αλήθεια ότι η ανάπτυξη των υποδομών υπάγεται στις εθνικές αρμοδιότητες· ωστόσο, η ΕΟΚΕ θα ήθελε να επιμείνει να θεσπίσει η Επιτροπή, κατά τη δημιουργία του «δικτύου προτεραιότητας», ένα περισσότερο δεσμευτικό πλαίσιο εφαρμογής, το οποίο να περιλαμβάνει και τις κατάλληλες κυρώσεις. Το ίδιο ισχύει και για τα διαλειτουργικά συστήματα διαχείρισης των μεταφορών.

4.9

Στα πλαίσια της διαμόρφωσης απόψεων σχετικά με το δίκτυο προτεραιότητας, η ΕΟΚΕ είναι της άποψης ότι πρέπει να συνεκτιμηθεί ρητώς η έννοια των θαλάσσιων αρτηριών, ενώ παράλληλα θα πρέπει να υπάρξει μεγαλύτερη επικέντρωση του ενδιαφέροντος σε ένα ευρύτερο δίκτυο εφοδιαστικής έτσι ώστε οι θαλάσσιοι λιμένες της ΕΕ να διαθέτουν καλύτερη πρόσβαση και κατάλληλες διασυνδέσεις με την ενδοχώρα, χωρίς αυτό να θίγει καθ' οιονδήποτε τρόπο τους όρους ανταγωνισμού.

4.10

Τέλος, η ΕΟΚΕ συμφωνεί με ορισμένα σημεία που θίγει η Επιτροπή στην Πράσινη Βίβλο της και τα οποία θα πρέπει να συνεκτιμηθούν στον μελλοντικό προγραμματισμό του ΔΕΔ-Μ. Πρόκειται για θέματα όπως οι διαφορετικές ανάγκες που ισχύουν για τη μεταφορά επιβατών και εμπορευμάτων, η ευαισθησία των αερολιμένων έναντι των τιμών των καυσίμων, η ασφάλεια, η οικονομική ανάπτυξη και η προστασία του περιβάλλοντος, η προβληματική των θαλάσσιων λιμένων που αναφέρθηκαν στο σημείο 4.9 και η εφοδιαστική εμπορευμάτων, η οποία στηρίζεται στην αρχή ότι κάθε τρόπος μεταφοράς χρησιμοποιείται σύμφωνα με τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που προσφέρει στα πλαίσια αποδοτικών αλυσίδων συντροπικών μεταφορών, συμβάλλοντας σημαντικά στην προσπάθεια για την επίτευξη των κλιματικών στόχων της ΕΕ. Στόχος πρέπει να παραμείνει η χρήση της περισσότερο φιλικής προς το περιβάλλον αλυσίδας μεταφορών.