An córas Eorpach um fhaisnéis agus údarú taistil (ETIAS)

PRÍOMHPHOINTÍ

• Córas uathoibrithe TF is ea an córas Eorpach um fhaisnéis agus údarú taistil (ETIAS) a cruthaíodh chun aon rioscaí slándála, imirce neamhrialta nó eipidéime a bhaineann le cuairteoirí atá díolmhaithe ó cheanglas víosa a thaistealaíonn chuig limistéar Schengen a shainaithint agus cearta bunúsacha agus cosaint sonraí á n–áirithiú.
• Ba í Gníomhaireacht an Aontais Eorpaigh chun Bainistiú Oibríochtúil a dhéanamh ar Chórais Mhórscála TF sa Limistéar Saoirse, Slándála agus Ceartais (eu-LISA) a d’fhorbair é.

An próiseas iarratais

• Ceanglaítear ar náisiúnaigh neamh–AE nach dteastaíonn víosa uathu chun taisteal chuig limistéar Schengen iarratas a dhéanamh ar údarú taistil sula rachaidh siad ar a dturas.
• Chun iarratas a dhéanamh ar údarú taistil ETIAS, ní mór doiciméad taistil bailí a bheith ag taistealaithe, nach rachaidh in éag i dtréimhse níos lú ná 3 mhí i ndiaidh dháta imeachta beartaithe an údaraithe taistil ó chríoch Bhallstáit AE agus níor cheart go mbeadh siad níos sine ná 10 mbliana.
• Cosnaíonn údarú taistil ETIAS €7 agus tá sé bailí i gcomhair iontrálacha iomadúla thar thréimhse 3 bliana nó go dtí go rachaidh an doiciméad taistil a úsáideadh san iarratas in éag.
• Is féidir iarratais a dhéanamh trí shuíomh gréasáin oifigiúil ETIAS nó trí fheidhmchlár móibíleach ETIAS.
• Ní mór d’iarratasóirí na sonraí seo a leanas a chur ar fáil:
  • ainm, dáta agus áit bhreithe, inscne, náisiúntacht, seoladh, ríomhphost agus uimhir ghutháin;
  • céad ainmneacha na dtuismitheoirí;
  • sonraí an doiciméid taistil;
  • sonraí faoina leibhéal oideachais agus faoina slí bheatha reatha;
  • an chéad tír cinn scríbe atá beartaithe;
  • ciontuithe coiriúla roimhe seo, cuairteanna ar chriosanna coinbhleachta agus an raibh siad faoi réir cinneadh fillidh.
• Féadfaidh taistealaí tríú páirtí a ainmniú chun iarratas a dhéanamh a dhéanamh thar a gceann má shíníonn an bheirt acu dearbhú ionadaíochta. Ní mór sonraí ríomhphoist an taistealaí a sholáthar ionas go mbeidh údaráis ETIAS ábalta cumarsáid a dhéanamh leo maidir lena n–iarratas.
• Déanfar formhór na n–iarratas a phróiseáil faoi cheann cúpla nóiméad, nó faoi cheann 96 uair an chloig ar a dhéanaí. I gcásanna eisceachtúla, áfach, d’fhéadfadh sé go mbeadh ar iarratasóirí faisnéis nó doiciméid bhreise a sholáthar nó freastal ar agallamh — próiseas a ghlacann suas le 30 lá.
• Nuair a bheidh an t–iarratas curtha i gcrích, déanfar seiceálacha leis an gcóras i gcomparáid le bunachair sonraí éagsúla an Aontais, amhail sonraí chóras faisnéise Schengen, an chórais faisnéise víosaí, an chórais dul isteach/imeachta agus Ghníomhaireacht an Aontais Eorpaigh i ndáil le Comhar i bhForfheidhmiú an Dlí (Europol). Le Rialacháin leasaitheacha (AE) 2021/1134 agus (AE) 2021/1152, áirithítear inoibritheacht na mbunachar sonraí le ETIAS.

Eisceachtaí

Níl údarú taistil ETIAS de dhíth ar na catagóirí daoine aonair seo a leanas:

• náisiúnaigh tíortha Eorpacha a éilíonn ETIAS, nó Andóra, an Suí Naofa, Éire, Monacó nó San Mairíne;
• dídeanaithe, daoine gan stát nó daoine nach bhfuil náisiúntacht aon tíre acu, má tá cónaí orthu in aon cheann de na tíortha Eorpacha a éilíonn ETIAS agus má tá doiciméad taistil arna eisiúint ag na tíortha sin acu;
• Náisiúnaigh na Ríochta Aontaithe agus a mbaill teaghlaigh ar tairbhithe iad den Chomhaontú um Tharraingt Siar agus a bhfuil cónaí orthu ina mBallstát aíochta AE agus a thaistealaíonn chuig tíortha Eorpacha eile a éilíonn ETIAS, má tá doiciméid acu lena gcruthaítear a stádas;
• sealbhóirí ceadanna cónaithe nó cártaí cónaithe arna n–eisiúint ag aon tír Eorpach a éilíonn ETIAS;
• sealbhóirí víosaí aonfhoirmeacha nó víosaí náisiúnta gearrfhanachta;
• aistrithe ionchorparáideacha, mic léinn nó taighdeoirí idirchorparáideacha a fheidhmíonn a gceart chun soghluaisteachta i gcomhréir le Treoreacha 2014/66/AE agus (AE) 2016/801;
• sealbhóirí ceadanna tráchta teorann áitiúla;
• sealbhóirí pasanna taidhleoireachta, seirbhíse nó speisialta.

Cúlghairm agus diúltú

• Féadfar an t–údarú taistil a chúlghairm, más rud é nach gcomhlíontar na coinníollacha dár eisíodh é a thuilleadh, nó féadfar é a chur ar neamhní, murar comhlíonadh na coinníollacha tráth na heisiúna.
• Má dhiúltaítear an t–údarú taistil, beidh an ceart ag an iarratasóir achomharc a dhéanamh. Ní mór achomhairc a sheoladh sa tír Eorpach a éilíonn ETIAS a rinne an cinneadh maidir leis an iarratas, de réir a dlí náisiúnta.
• Agus údarú taistil á dhiúltú dóibh, féadfaidh taistealaithe iarratas a dhéanamh freisin ar údarú taistil ETIAS lena bhfuil bailíocht chríochach theoranta, ar choinníoll gur gá dóibh taisteal ar chúiseanna daonnúla nó chun oibleagáidí tábhachtacha a chomhlíonadh. Tá údarú taistil ETIAS lena bhfuil bailíocht chríochach theoranta bailí ar feadh 90 lá ar a mhéad agus do na tíortha Eorpacha siúd atá sainmhínithe go sainráite san údarú taistil amháin.

Idirthréimhse agus tréimhse chairde

• Tá idirthréimhse 6 mhí ar a laghad beartaithe i ndiaidh tús a chur le hoibríochtaí ETIAS. Ba cheart do thaistealaithe iarratas a dhéanamh ar a n–údarú taistil sa tréimhse sin, ach ní dhéanfar cead iontrála a dhiúltú dóibh siúd nach mbeidh ceann acu má chomhlíonann siad na coinníollacha eile iontrála.
• Tá tréimhse chairde 6 mhí ar a laghad beartaithe i ndiaidh dheireadh na hidirthréimhse. Le linn an ama sin, ar bhonn eisceachtúil, beidh cead isteach ag taistealaithe a bheidh ag dul isteach i gcríoch na dtíortha Eorpacha a éilíonn ETIAS den chéad uair ó tháinig deireadh leis an idirthréimhse, ar choinníoll go gcomhlíonfaidh siad na coinníollacha iontrála a bheidh fós ann.

Reachtaíocht leasaitheach

• Le Rialachán leasaitheach (AE) 2024/1356, oiriúnaítear Rialachán (AE) 2018/1240 do scagadh náisiúnach tríú tír ag teorainneacha seachtracha AE a thabhairt isteach agus leagtar amach leis na coinníollacha maidir le húdaráis um scagadh chun sonraí ETIAS a sheiceáil.