—

ag féachaint d’Airteagal 225 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh,

—

ag féachaint d’Airteagal 47 de Chairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh,

—

ag féachaint d’Airteagal 5 de Chinneadh ó Pharlaimint na hEorpa an 28 Meán Fómhair 2005 lena nglactar Reacht Fheisirí Pharlaimint na hEorpa (1),

—

ag féachaint do Threoir (AE) 2020/1828 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 25 Samhain 2020 maidir le caingne ionadaíocha chun comhleasanna tomhaltóirí a chosaint agus lena n-aisghairtear Treoir 2009/22/CE (2),

—

ag féachaint do Mholadh ón gCoimisiún an 11 Meitheamh 2013 maidir le prionsabail choiteanna le haghaidh sásraí comhshásaimh urghaire agus cúiteacha sna Ballstáit a bhaineann le sáruithe ar chearta arna ndeonú faoi dhlí an Aontais,

—

ag féachaint don staidéar a rinne Seirbhís Taighde Pharlaimint na hEorpa i mí an Mhárta 2021 dar teideal Responsible private funding of litigation [Cistiúchán príobháideach freagrach na dlíthíochta],

—

ag féachaint do Rialacha 47 agus 54 dá Rialacha Nós Imeachta,

—

ag féachaint don tuarascáil ón gCoiste um Ghnóthaí Dlíthiúla (A9-0218/2022),

A.

de bhrí go bhfuil príomhfhreagracht ar na Ballstáit cúnamh dlíthiúil leordhóthanach a chur ar fáil dóibh siúd nach bhfuil acmhainní leordhóthanacha acu d’fhonn rochtain ar an gceartas a áirithiú do chách, i gcomhréir le hAirteagal 47 de Chairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh; de bhrí gurb iad cúnamh dlíthiúil poiblí agus ionchúiseamh poiblí na sásraí lárnacha chun an ceart bunúsach chun leigheas éifeachtach agus triail chóir a ráthú, agus nach mór dóibh fanacht mar sin i gcónaí;

B.

de bhrí gur cleachtas atá ag dul i méid é cistiú dlíthíochta tráchtála tríú páirtí (TPLF) trína ndéanann infheisteoirí príobháideacha (“cisteoirí dlíthíochta”), nach páirtí i ndíospóid iad, infheistíocht chun brabús a dhéanamh in imeachtaí dlíthiúla agus costais dhlíthiúla agus costais eile a íoc, mar mhalairt ar sciar d’aon dámhachtain a dhéanfar sa deireadh; de bhrí nach bhfuil i gcomhshásamh ach cineál amháin dlíthíochta ina n-úsáidtear TPLF faoi láthair, agus gur samplaí eile iad eadránú, imeachtaí dócmhainneachta, aisghabháil infheistíochta, éilimh in aghaidh trustaí agus eile;

C.

de bhrí go bhféadfaí TPLF a úsáid níos minice, dá ndéanfaí é a rialáil i gceart, mar uirlis chun tacú le rochtain ar cheartas, go háirithe i dtíortha ina bhfuil costais dhlíthiúla an-ard nó do mhná agus do ghrúpaí imeallaithe a bhfuil bacainní cistiúcháin breise acu; de bhrí go bhféadfadh TPLF cuidiú níos mó freisin chun a áirithiú go dtabharfar cásanna a bhaineann le leas an phobail chun na cúirte agus chun míchothromaíochtaí eacnamaíocha suntasacha atá ann idir corparáidí agus na saoránaigh sin a bhfuil sásamh á lorg acu a laghdú, agus ar an gcaoi sin cuntasacht chorparáideach iomchuí a áirithiú;

D.

de bhrí go léiríonn tuarascáil ó British Institute of International and Comparative Law [Institiúid Dlí Idirnáisiúnta agus Comparáidigh na Breataine] (BIICL) maidir le “State of Collective Redress in the EU in the context of the Commission Recommendation” [Staid an tSásaimh Chomhchoitinn in AE i gcomhthéacs an Mholta ón gCoimisiún] go bhfuil cistiú tríú páirtí tagtha chun bheith ina thoisc bhunriachtanach i roinnt Ballstát chun comhshásamh a bhaint amach (3); de bhrí go léirítear i dTuarascáil COM(2018)0040 ón gCoimisiún maidir le cur chun feidhme mholtaí neamhcheangailteacha 2013 maidir le comhshásamh gur príomhghné den chomhshásamh é TPLF, a bhfuil gné thábhachtach trasteorann ag baint leis (4);

E.

de bhrí go bhféadfadh cisteoirí dlíthíochta atá rannpháirteach in imeachtaí dlíthiúla gníomhú chun a leasa eacnamaíoch féin, seachas chun leasa éilitheoirí; de bhrí go bhféadfadh siad iarracht a dhéanamh an dlíthíocht a rialú agus toradh a éileamh a íocfaidh an toradh is mó leo agus sa mhéid ama is giorra (5); de bhrí go bhfuil sé ríthábhachtach a áirithiú go n-íocfar damáistí leordhóthanacha le híospartaigh;

F.

de bhrí, cé nach bhfuil a leithéid de rud agus TPLF san Eoraip, gur feiniméan é a bhfuil borradh faoi in eadráin infheistíochta a mhéadaíonn líon agus méid na n-éileamh ó infheisteoirí príobháideacha i gcoinne na Stát;

G.

de bhrí, de réir na sonraí atá ar fáil, go bhféadfaidh cisteoirí dlíthíochta, i mBallstáit áirithe, sciar díréireach de na fáltais a éileamh a sháraíonn torthaí tipiciúla cineálacha eile infheistíochtaí; de bhrí gur gnách go mbíonn na méideanna a éilíonn cisteoirí dlíthíochta idir 20 % agus 50 % den dámhachtain ar fud an Aontais (6), ach gur féidir le héilimh den sórt sin lasmuigh den Aontas a bheith ina bhfáltais ar infheistíocht suas le 300 % i gcásanna áirithe; de bhrí gur cheart rialacha a thabhairt isteach chun a áirithiú go bhfuil na táillí a íoctar le cisteoirí dlíthíochta comhréireach agus go ndeonaítear an dámhachtain ar dtús do na héilitheoirí, sula n-íocfar an táille leis an gcisteoir dlíthíochta;

H.

de bhrí nach é TPLF an t-aon bhealach amháin chun rochtain ar cheartas a éascú, agus go bhfuil ionstraimí eile, amhail cúnamh dlíthiúil nó árachas costas dlíthiúil, ar fáil chun an rochtain sin a éascú, agus go bhfuil leigheasanna seachbhreithiúnacha ann freisin chun sásamh a lorg, amhail idirghabháil, ADR/ODR, an tOmbudsman nó trí chórais casaoide arna mbainistiú ag cuideachtaí; de bhrí go bhféadfadh cúiteamh níos tapúla agus níos leordhóthanaí d’éilitheoirí a bheith mar thoradh ar na réitigh sin cé nach gá go mbeadh na leigheasanna sin éifeachtach go leor i gcónaí maidir le sásamh leordhóthanach a sholáthar; de bhrí gur cheart an deis a thabhairt i gcónaí d’éilitheoirí leigheas breithiúnach a lorg go díreach;

I.

de bhrí go bhfuil TPLF forleathan san Astráil, i SAM, i gCeanada, sa Ríocht Aontaithe agus san Ísiltír, agus go measann roinnt daoine gur phríomhghné é chun a áirithiú go bhfuil rochtain ar cheartas ar fáil (7), mar sin féin, tá imní ann freisin maidir le cleachtais drochúsáide i roinnt dlínsí; de bhrí go léiríonn sonraí eimpíreacha (8) gur minic a roghnaíonn cisteoirí dlíthíochta cásanna arb ionann iad agus na torthaí féideartha is fearr, agus nach ndéanfadh siad infheistíocht i gcásanna a mheasann siad a bheith ró-riosca nó gan a bheith brabúsach go leor;

J.

de bhrí gur deacair líon na gcisteoirí dlíthíochta a chinneadh, agus gurb eol go n-oibríonn ar a laghad 45 cisteoir den sórt sin san Aontas; de bhrí, cé go bhfuil cleachtas TPLF teoranta go dtí seo i bhformhór na mBallstát, go meastar go mbeidh ról méadaitheach aige sna blianta amach romhainn, ach go bhfuil sé fós neamhrialáilte den chuid is mó san Aontas, in ainneoin go bhféadfadh sé, ní hamháin go mbainfeadh tairbhí leis, ach go bhféadfadh rioscaí ábhartha do riar an cheartais nach mór aghaidh a thabhairt orthu a bheith ag baint leis freisin;

K.

de bhrí, san fholús rialála atá ann faoi láthair, go bhfuil baol ann go n-oibreoidh cisteoirí dlíthíochta ar bhealach neamh-thrédhearcach, agus go bhféadfadh cúirteanna, uaireanta, dámhachtainí a dhéanamh d’éilitheoirí gan a thuiscint go ndéanfar sciar den dámhachtain, a d’fhéadfadh a bheith díréireach uaireanta, a atreorú ina dhiaidh sin chuig cisteoirí dlíthíochta ar chostas éilitheoirí; de bhrí go bhféadfadh easpa trédhearcachta den sórt sin a bheith i gceist freisin agus gur beag eolas, nó nach bhfuil aon eolas ar bith, ag na tairbhithe ionchasacha faoi dháileadh na ndámhachtainí nó na gcomhaontuithe cistiúcháin, go háirithe i gcás ina bhfuil feidhm ag sásra um rogha gan a bheith páirteach laistigh de chórais chomhshásaimh; de bhrí, in éagmais íoschaighdeáin choiteanna ar leibhéal an Aontais, go bhfuil baol ilroinnte agus míchothromaíochtaí rialála ann i réimse an chistiúcháin dlíthíochta;

L.

de bhrí go sainaithnítear le Treoir (AE) 2020/1828 deiseanna agus coimircí a bhaineann le cistiú dlíthíochta, atá teoranta, áfach, do chaingne ionadaíocha thar ceann tomhaltóirí faoi shainchúram na Treorach sin, agus, dá bhrí sin, nach rialáiltear cineálacha eile caingne, amhail iad siúd a bhaineann le gnó nó cearta an duine, nó catagóirí éilitheoirí, amhail eagraíochtaí um chearta an duine nó oibrithe; de bhrí gur cheart feidhm a bheith ag bearta agus coimircí éifeachtacha maidir le gach cineál éilimh;

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

—

ag féachaint do theachtaireacht ón gCoimisiún an 16 Iúil 2021 dar teideal New EU Forest Strategy for 2030 [Straitéis Foraoise an Aontais Eorpaigh go dtí 2030] (COM(2021)0572),

—

ag féachaint do rún uaithi an 8 Deireadh Fómhair 2020 maidir le Straitéis Foraoise na hEorpa – An Bealach Chun Cinn (1),

—

ag féachaint do rún uaithi an 28 Aibreán 2015 maidir le “Straitéis nua Foraoiseachta AE d’fhoraoisí agus don earnáil foraoisbhunaithe”, (2),

—

ag féachaint don Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh (CFAE), agus go háirithe Airteagal 4 de,

—

ag féachaint do Chlár Oibre 2030 na Náisiún Aontaithe don Fhorbairt Inbhuanaithe agus do na Spriocanna Forbartha Inbhuanaithe,

—

ag féachaint don Chomhaontú a glacadh ag an 21ú Comhdháil de chuid na bPáirtithe i gCreat-Choinbhinsiún na Náisiún Aontaithe ar an Athrú Aeráide (COP21) i bPáras an 12 Nollaig 2015 (Comhaontú Pháras),

—

ag féachaint do theachtaireacht ón gCoimisiún an 11 Nollaig 2019 maidir leis an gComhaontú Glas don Eoraip (COM(2019)0640) agus do na treoirlínte polaitiúla ó Uachtarán an Choimisiúin, Ursula von der Leyen, agus ón gCoimisiún a d’eascair as an teachtaireacht sin,

—

ag féachaint do Rialachán (AE) 2021/1119 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 30 Meitheamh 2021 lena mbunaítear an creat chun aeráidneodracht a bhaint amach agus lena leasaítear Rialacháin (CE) Uimh. 401/2009 agus (AE) 2018/1999 (“An Dlí Aeráide Eorpach”) (3),

—

ag féachaint do Rialachán (AE) 2018/841 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 30 Bealtaine 2018 maidir le hastaíochtaí agus aistrithe gás ceaptha teasa ó úsáid talún, athrú ar úsáid talún agus foraoiseacht a chur san áireamh i gcreat 2030 don aeráid agus don fhuinneamh, agus lena leasaítear Rialachán (AE) Uimh. 525/2013 agus Cinneadh Uimh. 529/2013/AE (4),

—

ag féachaint do Threoir (AE) 2018/2001 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 11 Nollaig 2018 maidir le húsáid fuinnimh ó fhoinsí inathnuaite a chur chun cinn (5) (An Treoir maidir le Fuinneamh Inathnuaite),

—

ag féachaint do Threoir 92/43/CEE ón gComhairle an 21 Bealtaine 1992 maidir le gnáthóga nádúrtha agus fauna agus flóra fiáine a chaomhnú (an Treoir maidir le Gnáthóga) (6),

—

ag féachaint do Rialachán Tarmligthe (AE) 2021/268 ón gCoimisiún an 28 Deireadh Fómhair 2020 lena leasaítear Iarscríbhinn IV a ghabhann le Rialachán (AE) 2018/841 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle maidir leis na leibhéil tagartha foraoise atá le cur i bhfeidhm ag na Ballstáit le haghaidh na tréimhse 2021-2025 (7),

—

ag féachaint do theachtaireacht ón gCoimisiún an 20 Bealtaine 2020 dar teideal “EU Biodiversity Strategy for 2030 – Bringing nature back into our lives” [Straitéis Bhithéagsúlachta AE do 2030 – An dúlra a thabhairt ar ais inár saol] (COM(2020)0380),

—

ag féachaint do theachtaireacht ón gCoimisiún an 10 Márta 2020 dar teideal “A New Industrial Strategy for Europe” [Straitéis thionsclaíoch nua don Eoraip] (COM(2020)0102),

—

ag féachaint do theachtaireacht ón gCoimisiún an 30 Meitheamh 2021 dar teideal “A long-term Vision for the EU's Rural Areas – Towards stronger, connected, resilient and prosperous rural areas by 2040” [Fís fhadtéarmach le haghaidh cheantair thuaithe an Aontais Eorpaigh – i dtreo ceantair thuaithe níos láidre, nasctha, athléimneacha agus rathúla faoi 2040] (COM(2021)0345),

—

ag féachaint don teachtaireacht ón gCoimisiún an 14 Deireadh Fómhair 2020 dar teideal “A Renovation Wave for Europe – greening our buildings, creating jobs, improving lives” [Rabharta Athchóirithe don Eoraip – glasú na bhfoirgneamh seo againne, cruthú post agus feabhsú na cáilíochta saoil] (COM(2020)0662),

—

ag féachaint do theachtaireacht ón gCoimisiún an 11 Deireadh Fómhair 2018 dar teideal “A sustainable Bioeconomy for Europe: Strengthening the connection between economy, society and the environment” [Bithgheilleagar inbhuanaithe don Eoraip: An nasc idir an geilleagar, an tsochaí agus an comhshaol a neartú] (COM(2018)0673),

—

ag féachaint do Theachtaireacht an 23 Márta 2022 ón gCoimisiún maidir le slándáil bia a choimirciú agus athléimneacht na gcóras bia a athneartú (COM(2022)0133),

—

ag féachaint do thionscnamh Bauhaus Eorpaigh Nua.

—

ag féachaint don dréachtrialachán ón gCoimisiún lena ndearbhaítear go bhfuil catagóirí áirithe cabhrach in earnálacha na talmhaíochta agus na foraoiseachta agus i gceantair thuaithe comhoiriúnach don mhargadh inmheánach agus i gcur i bhfeidhm Airteagail 107 agus 108 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh agus lena n-aisghairtear Rialachán (AE) Uimh. 702/2014 ón gCoimisiún (8),

—

ag féachaint do chonclúidí ón gComhairle an 5 Samhain 2021 maidir le Straitéis Foraoise nua an Aontais do 2030,

—

ag féachaint do thuairim ón gCoiste Eacnamaíoch agus Sóisialta an 8 Nollaig 2021 maidir le teachtaireacht ón gCoimisiún dar teideal New EU Forest Strategy for 2030 [Straitéis Foraoise an Aontais Eorpaigh go dtí 2030] (9),

—

ag féachaint do thuairim ó Choiste Eorpach na Réigiún an 28 Aibreán 2022 maidir leis an teachtaireacht ón gCoimisiún dar teideal New EU Forest Strategy for 2030 [Straitéis Foraoise an Aontais Eorpaigh go dtí 2030],

—

ag féachaint do fhreagrachtaí na mBallstát faoi Choinbhinsiún na Náisiún Aontaithe chun an gaineamhlú a chomhrac,

—

ag féachaint do thuarascáil 2021ó Chúirt Iniúchóirí na hEorpa dar teideal “Special Report 21/2021 – EU funding for biodiversity and climate change in EU forests: positive but limited results” [Tuarascáil Speisialta 21/2021 – Cistiú an Aontais don bhithéagsúlacht agus don athrú aeráide i bhforaoisí an Aontais: torthaí deimhneacha ach teoranta],

—

ag féachaint d’fhoilseachán 2018 an Choimisiúin dar teideal “Guidance on cascading use of biomass with selected good practice examples on woody biomass” [Treoraíocht maidir le húsáid chascáideach bithmhaise maille le samplaí roghnaithe dea-chleachtais maidir le bithmhais adhmaid],

—

ag féachaint do thuarascáil 2020 Airmheán Comhpháirteach Taighde an Choimisiúin dar teideal “Mapping and Assessment of Ecosystems and their Services: An EU ecosystem assessment” [Mapáil agus Measúnú ar Éiceachórais agus a Seirbhísí: Measúnú ar éiceachóras AE],

—

ag féachaint do thuarascáil 2020 ón nGníomhaireacht Eorpach Chomhshaoil dar teideal “State of nature in the EU – Results from reporting under the nature directives 2013-2018” [Staid an Dúlra in AE – Torthaí ó thuairisciú faoi na treoracha dúlra 2013-2018],

—

ag féachaint do thuarascáil 2020 Forest Europe dar teideal “State of Europe’s Forests 2020” [Staid Fhoraoisí na hEorpa 2020],

—

ag féachaint do thuarascáil mheasúnachta dhomhanda ar Sheirbhísí Bithéagsúlachta agus Éiceachórais de chuid an Chláir Idir-Rialtasaigh maidir le Beartas Eolaíochta um sheirbhísí bithéagsúlachta agus éiceachórais (IPBES),

—

ag féachaint do Dhearbhú Kunming – “Sibhialtacht Éiceolaíoch: Todhchaí Chomhroinnte á tógáil don Bheatha ar fud an Domhain”,

—

ag féachaint don Tuarascáil ó Mheitheal II ón bPainéal Idir-Rialtasach ar an Athrú Aeráide (IPCC) dar teideal “Climate Change 2022: Impacts, Adaptation and Vulnerability” [Athrú Aeráide 2022: Tionchair, Oiriúnú agus Leochaileacht].

—

ag féachaint do thuarascáil speisialta IPCC ar an athrú aeráide agus Talamh: Tuarascáil speisialta IPCC maidir leis an athrú aeráide, gaineamhlú, díghrádú talún, bainistíocht talún inbhuanaithe, slándáil bia, agus floscanna gás ceaptha teasa in éiceachórais talún,

—

ag féachaint do bhreithiúnas ó Chúirt Bhreithiúnais an Aontais Eorpaigh an 17 Aibreán 2018 i gcás C-441/17 An Coimisiún v Poblacht na Polainne (10),

—

ag féachaint do na tionscadail agus na cleachtais chun faisnéis faoi fhoraoisí a chomhordú san Eoraip (an Líonra Eorpach um Fhardal Náisiúnta Foraoise (ENFIN), do thionscadal FutMon, do thionscadal Diabolo, d’Atlas Eorpach na Speiceas Crann Foraoise, agus don chlár maidir le hÉiceachórais agus a Seirbhísí a Mhapáil agus a Mheasúnú (MAES),

—

ag féachaint don tuarascáil ar an gceardlann a bhí comhurraithe ag IPBES-IPCC maidir leis an mbithéagsúlacht agus leis an athrú aeráide an 10 Meitheamh 2021,

—

ag féachaint do Riail 54 dá Rialacha Nós Imeachta,

—

ag féachaint do na tuairimí ón gCoiste um an gComhshaol, um Shláinte Phoiblí agus um Shábháilteacht Bia agus ón gCoiste um Fhorbairt,

—

ag féachaint don tuarascáil ón gCoiste um Thalmhaíocht agus um Fhorbairt Tuaithe (A9-0225/2022),

A.

de bhrí go bhfuil spriocanna ceangailteacha leagtha síos ag AE chun astaíochtaí gás ceaptha teasa a laghdú 55 % ar a laghad faoi 2030 agus chun aeráidneodracht a bhaint amach faoi 2050 (11) ar a dheireanaí; de bhrí go bhfuil AE tiomanta do Spriocanna Forbartha Inbhuanaithe de chuid na Náisiún Aontaithe, lena n-áirítear SDG 15, chun an úsáid inbhuanaithe den éiceachóras talún a chosaint, a athbhunú agus a chur chun cinn, chun foraoisí a bhainistiú ar bhealach inbhuanaithe, chun gaineamhlú a chomhrac, chun díghrádú talún a stopadh agus a aisiompú, agus chun cailliúint na bithéagsúlachta a stopadh, agus do Chomhaontú Pháras agus na méideanna a gealladh ag Comhdháil 2021 na Náisiún Aontaithe maidir leis an Athrú Aeráide (COP26); de bhrí go mbeidh ról ríthábhachtach agus ról nach féidir a chur ina ionad ag foraoisí agus ag tionscail agus seirbhísí foraoisbhunaithe, mar aon le húinéirí agus oibrithe, maidir le spriocanna SDG agus Chomhaontú Pháras a bhaint amach, agus go bhfuil éiceachórais foraoise agus a linnte carbóin bunriachtanach don mhaolú ar an athrú aeráide agus don oiriúnú don athrú aeráide, ós rud é go ndéanann siad thart ar 10 % d’astaíochtaí gás ceaptha teasa (12) na hEorpa a ionsú agus a stóráil agus go bhfuil siad ina bpríomhóstaí bithéagsúlachta;

B.

de bhrí go bhforáiltear le hAirteagal 4 CFAE d’inniúlachtaí agus d’fhreagracht chomhroinnte maidir le foraoisí, go háirithe faoi chuimsiú bheartas comhshaoil AE, agus gan aon tagairt á déanamh ag an am céanna do bheartas foraoise AE agus, ar an gcaoi sin, beartas foraoise a choinneáil mar inniúlacht Ballstáit; de bhrí gur gá, mar gheall ar éagsúlacht fhoraoisí an Aontais maidir le bithgheografaíocht, struchtúr, méid, bithéagsúlacht, patrúin úinéireachta agus beartais atá ann cheana, i gcás ina mbaineann beartas comhshaoil, beartas aeráide agus beartais ábhartha eile le foraoisí, prionsabal na coimhdeachta agus prionsabal na comhréireachta a chur i bhfeidhm go cuí maidir le forbairt agus cur chun feidhme Straitéis Foraoise nua an Aontais (“an straitéis”) agus reachtaíocht ábhartha an Aontais; de bhrí gur gá mionsonraí a bhaineann le bainistíocht foraoisí a choigeartú ar an leibhéal náisiúnta agus réigiúnach, agus cur chuige ó bhun aníos á ghlacadh; de bhrí go bhfuil gá le tuilleadh comhordaithe ar leibhéal AE chun cuspóirí an Chomhaontaithe Ghlais don Eoraip a bhaint amach ar bhealach níos fearr agus chun a bheith in ann laghduithe ionchasacha ar astaíochtaí agus teorainneacha ar úsáid foraoise a mheas ar bhealach níos cruinne i bhfianaise ról tábhachtach na bhforaoisí i gcuspóirí aeráide na hEorpa a bhaint amach;

C.

de bhrí gur cheart don Chomhaontú Glas don Eoraip mar chur chuige trasearnálach chun dul i ngleic leis na dúshláin aeráide agus chomhshaoil, lena n-áirithítear gur féidir an dúlra agus an bhithéagsúlacht a chosaint go hiomchuí, ar bhealach lena gcruthaítear fás agus poist inbhuanaithe i ngeilleagar atá tíosach ar acmhainní, atá neodrach ó thaobh carbóin de agus atá go hiomlán ciorclach agus iomaíoch laistigh de theorainneacha an phláinéid, treoir a thabhairt do chur chun feidhme na straitéise maidir le comhbhabhtálacha a bhainistiú, sineirgí a chruthú agus an chothromaíocht cheart a aimsiú idir feidhmeanna iolracha na bhforaoisí, lena n-áirítear na feidhmeanna socheacnamaíocha, comhshaoil agus aeráide; de bhrí gur timpeallacht fhisiciúil iad “éiceachórais” atá comhdhéanta de chomhpháirteanna atá beo agus neamhbheo agus a idirghníomhaíonn lena chéile; de bhrí, ó na hidirghníomhaíochtaí sin, go gcruthaíonn éiceachórais sreabhadh tairbhí do dhaoine agus don gheilleagar ar a dtugtar “seirbhísí éiceachórais”; de bhrí gur bagairt shistéamach don tsochaí iad an t-athrú aeráide agus cailliúint na bithéagsúlachta agus na seirbhísí gaolmhara éiceachórais; de bhrí go soláthraíonn foraoisí réimse leathan seirbhísí éiceachórais, amhail soláthar adhmaid, táirgí neamhadhmaid agus bia, ceapadh carbóin, foscadh don bhithéagsúlacht, aer agus uisce glan, buntáistí don aeráid áitiúil, agus cosaint ar ghuaiseacha nádúrtha amhail maidhmeanna, tuilte, triomach agus maidhm charraige, chomh maith le luach áineasa, cultúrtha agus stairiúil a sholáthar; de bhrí gurb é is aidhm do bhainistíocht inbhuanaithe foraoisí soláthar cothrom na seirbhísí éiceachórais éagsúla a áirithiú agus tacaíocht a thabhairt d'oiriúnú don athrú aeráide agus maolú ar an athrú aeráide;

D.

de bhrí go gcuireann táirgí adhmadbhunaithe le maolú ar an athrú aeráide trí stóráil carbóin agus trí chur in ionad táirgí a bhfuil lorg mór carbóin acu, lena n-áirítear ábhair thógála agus phacáistithe, teicstílí, ceimiceáin agus breoslaí; de bhrí go bhfuil táirgí atá bunaithe ar adhmad in-athnuaite agus, den chuid is mó, in-athchúrsáilte, agus go bhfuil acmhainneacht ollmhór acu chun tacú le bithgheilleagar ciorclach dá bharr; de bhrí go bhfágann sé sin go bhfuil earnáil na foraoiseachta agus na tionscail fhoraoisbhunaithe ina bpríomhghníomhaithe i ngeilleagar glas;

E.

de bhrí, mar chuid den phacáiste “Oiriúnach do 55” agus den sprioc maidir leis an mbeartas aeráide a ailíniú le Comhaontú Pháras, leis an Treoir maidir le Fuinneamh In-athnuaite agus leis an Rialachán maidir le hAstaíochtaí Gás Ceaptha Teasa ó Úsáid Talún, Athrú ar Úsáid Talún agus Foraoiseacht a chur san áireamh (13) á n-athbhreithniú faoi láthair; de bhrí gur mhol an Coimisiún rialachán maidir le táirgí nach mbíonn dífhoraoisiú mar thoradh orthu; de bhrí, i bhfianaise choincheap Eorpach na bhforaoisí ilfheidhmeacha, nach mór do na tionscnaimh sin a bheith comhleanúnach le spriocanna polaitiúla ardleibhéil an Chomhaontaithe Ghlais, an Phlean Gníomhaíochta maidir leis an mBithgheilleagar, na Straitéise Geilleagair Chiorclaigh, na Straitéise Foraoise, na Straitéise Bithéagsúlachta agus na Físe Fadtéarmaí do Limistéir Thuaithe;

F.

de bhrí go bhfuil úinéireacht foraoise ar fud na hEorpa éagsúil ó thaobh méide agus struchtúir úinéireachta de, as a n-eascraíonn éagsúlacht mhór sna samhlacha bainistíochta; de bhrí go bhfuil thart ar 60 % d’fhoraoisí an Aontais faoi úinéireacht 16 mhilliún úinéir príobháideach foraoisí (14), ar sealbhóirí beaga (15) iad cion suntasach díobh, agus go bhfuil thart ar 40 % d’fhoraoisí AE faoi chineálacha éagsúla úinéireachta poiblí; de bhrí go bhfuil sciar suntasach den limistéar foraoise iomlán faoi úinéireacht ag líon beag daoine, agus gur úinéirí phríomhghléasraí próiseála adhmaid AE iad cuid acu; de bhrí go mbeidh rannpháirteachas, tacaíocht agus spreagadh na n-úinéirí, sula mbaintear leas as pionós a chur ar na húinéirí sin trí chreat cuimsitheach beartais agus reachtaíochta, lena dtugtar deimhneacht dhlíthiúil, agus atá bunaithe ar aitheantas dá gcearta maoine, dá gcuid taithí mar bhainisteoirí, don tábhacht a bhaineann le hioncam a ghintear ón mbainistíocht foraoise agus do na dúshláin shonracha atá os a gcomhair, lárnach chun spriocanna na straitéise a bhaint amach, lena n-áirítear seirbhísí aeráide agus seirbhísí éiceachórais eile a sholáthar; de bhrí go bhfuil sé tábhachtach, i ndáil leis sin, a áirithiú go mbeidh an creat sin soiléir agus trédhearcach agus go seachnófar ualach riaracháin iomarcach ar na gníomhaithe uile;

G.

de bhrí go bhfuil thart ar 5 % de limistéar foraoise iomlán an domhain lonnaithe san Aontais, agus 43 % de limistéar talún AE sna foraoisí, ar céatadán é atá beagán níos airde ná an limistéar talún a mbaintear úsáid as don talmhaíocht, agus go bhfuil 80 % dá bhithéagsúlacht talún iontu (16); de bhrí, de réir thuarascáil na Gníomhaireachta Eorpaí Comhshaoil dar teideal “The European environment – state and outlook 2020: Knowledge for transition to a sustainable Europe” [Comhshaol na hEorpa – staid agus forbhreathnú 2020: Eolas ar mhaithe leis an aistriú chuig Eoraip inbhuanaithe] (17), gur tháinig laghdú ollmhór ar an mbithéagsúlacht san Eoraip; de bhrí go bhfuil beagnach 23 % d’fhoraoisí na hEorpa le fáil i láithreáin Natura 2000, le sciar níos mó ná 50 % i roinnt Ballstát; de bhrí go bhfuil leath de na gnáthóga nádúrtha i limistéir Natura 2000 ina bhforaoisí;

H.

de bhrí go léirítear leis na sonraí is déanaí a bailíodh faoi Airteagal 17 den Treoir maidir le Gnáthóga go léiríonn coinníoll paraiméadar na gnáthóige nach bhfuil ach 49 % de ghnáthóga foraoise i ndea-bhail (18), cé nach bhfuil eolas ann faoi stádas 29,6 % de ghnáthóga agus go bhfuil drochbhail ar 21,1 % díobh agus gur gá iad a fheabhsú; de bhrí go bhféadfadh sé nár leor díriú ar shonraí comhiomlánaithe, agus orthu siúd amháin, chun faisnéis ríthábhachtach maidir leis na saincheisteanna is práinní a shainaithint agus chun aghaidh a thabhairt uirthi, agus gur gá, dá bhrí sin, táscairí níos sonraí a cheadú maidir le treochtaí i ndálaí agus i mbrúnna, agus chun a áirithiú go bhfuil sonraí atá in easnamh ar fáil sa todhchaí; de bhrí nach dtacaíonn na táscairí sin le measúnú diúltach foriomlán ar staid fhoraoisí an Aontais, ach go léiríonn siad treochtaí dearfacha agus diúltacha araon (19) a dteastaíonn freagairtí caolchúiseacha cás ar chás ina leith; de bhrí go bhfuil foraoisí ag éirí níos leochailí ó thaobh iarmhairtí an athraithe aeráide de, go háirithe an méadú atá ag teacht ar leitheadúlacht dóiteán foraoise; de bhrí gur dúshlán mór fós é éifeachtaí suaití den sórt sin ar athléimneacht agus ar tháirgiúlacht na bhforaoisí a chainníochtú ar mhórscála;

I.

de bhrí gur cheart, le tuiscint níos fearr ar shuaitheadh nádúrtha a d’fhéadfadh a bheith ar fhoraoisí na hEorpa ó thaobh na haeráide de, tacú tuilleadh le treoir maidir le bainistiú foraoisí agus bonn eolais a thabhairt do bheartais oiriúnaithe lena ndírítear ar aghaidh a thabhairt ar na leochaileachtaí sin;

J.

de bhrí go bhfuil sé ríthábhachtach sonraí trédhearcacha iontaofa ardcháilíochta a bhailiú agus a chothabháil, eolas agus dea-chleachtais a mhalartú, agus go bhfuil taighde a chistítear go leordhóthanach agus atá dea-chomhordaithe ríthábhachtach chun aghaidh a thabhairt ar na dúshláin agus chun deiseanna a bhaint amach agus chun feidhmeanna iolracha na bhforaoisí a bhaint amach, lena n-áirítear na buntáistí éagsúla a sholáthraíonn táirgí ó thionscail fhoraoisbhunaithe, i dtimpeallacht atá ag éirí níos casta; de bhrí go bhfuil na sonraí maidir le foraoisí ar fáil ar leibhéal AE neamhiomlán agus ar cháilíocht éagsúil, rud a chuireann bac ar chomhordú AE agus na mBallstát ar bhainistíocht agus caomhnú foraoisí; de bhrí, go háirithe, go bhfuil gá le faireachán níos fearr a dhéanamh ar stádas éiceachórais na bhforaoisí, chomh maith le faireachán níos fearr a dhéanamh ar thionchair na mbeart foraoiseachta ar an mbithéagsúlacht agus ar an aeráid;

K.

de bhrí, ar an leibhéal idirnáisiúnta, gurb í eagraíocht Bhia agus Talmhaíochta na Náisiún Aontaithe (FAO) an príomhfhóram chun sainmhínithe a comhaontaíodh go hidirnáisiúnta a fhorbairt i réimse na bhforaoisí agus na foraoiseachta; de bhrí go mbailíonn agus go soláthraíonn FAO sonraí maidir le foraoisí agus foraoiseacht; de bhrí go gcuireann an Coimisiún agus na Ballstáit le hobair FAO;

L.

de bhrí gur colún tábhachtach ioncaim agus fostaíochta iad seirbhísí éagsúla éiceachórais foraoise a sholáthar trí earnáil na foraoiseachta agus trí thionscail fhoraoisbhunaithe, go háirithe i limistéir thuaithe, ach i limistéir uirbeacha freisin trí úsáid iartheachtach a bhaint as seirbhísí den sórt sin; de bhrí gur cheart, le cur chun feidhme na straitéise, aird chuí a thabhairt ar fhorbairt ioncaim agus fostaíochta, ach freisin ar mhealltacht na fostaíochta san earnáil trí phoist ardcháilíochta, cosaint shóisialta, caighdeáin sláinte agus sábháilteachta, forbairt leanúnach comhpháirtíochtaí scileanna lena mbaineann geallsealbhóirí, agus deiseanna oiliúna leormhaithe do bhainisteoirí agus d’oibrithe; de bhrí gur tháinig laghdú trian ar fhostaíocht san fhoraoiseacht Eorpach idir 2000 agus 2015 – go príomha mar gheall ar mheicniú méadaithe i dtionscal an adhmaid agus an pháipéir (20); de bhrí gur féidir le dearadh feabhsaithe ar innealra foraoiseachta cur le cosaint oibrithe agus an tionchar ar ithir agus ar uisce a laghdú; de bhrí go bhfuil lománaíocht agus tionscal an adhmaid ar cheann de na hearnálacha tionsclaíocha is contúirtí agus go bhfuil leibhéil arda tionóiscí ag an obair, galar ceirde agus luathscor acu;

M.

de bhrí go bhfuil limistéar agus méid bithmhaise fhoraoisí na hEorpa ag dul i méid (21), i gcodarsnacht le treochtaí an dífhoraoisithe ar fud an domhain ar údar imní iad; de bhrí gur féidir ról tábhachtach a bheith ag AE maidir le haghaidh a thabhairt ar dhífhoraoisiú domhanda, rud a gcuirtear béim air sa togra ón gCoimisiún le haghaidh rialachán maidir le táirgí nach mbíonn dífhoraoisiú mar thoradh orthu; de bhrí, sa bhreis ar allmhairí a rialáil, go bhféadfadh Straitéis Foraoise Eorpach ina léirítear dea-chleachtais maidir le bainistíocht inbhuanaithe foraoisí atá inmharthana ó thaobh an gheilleagair de cur leis an bhfeabhas ar bhainistiú foraoisí ar fud an domhain;

N.

de bhrí go bhfuil scéimeanna deimhniúcháin deonacha domhanda maidir le bainistíocht inbhuanaithe foraoisí i bhfeidhm faoi láthair; de bhrí gur uirlis riachtanach iad scéimeanna deimhniúcháin chun ceanglais Rialachán Adhmaid AE (22) maidir le dícheall cuí a chomhlíonadh (23);

O.

de bhrí gur cheart go n-áiritheofaí leis an bpróiseas maidir le bainistíocht inbhuanaithe foraoisí san Eoraip go mbainfear an chothromaíocht cheart amach idir trí cholún na hinbhuanaitheachta – eadhon cosaint an chomhshaoil, forbairt shóisialta agus forbairt eacnamaíoch;

P.

de bhrí go bhfuil critéir agus táscairí chun bainistíocht inbhuanaithe foraoisí a úsáidtear go coitianta in AE a shainiú bunaithe ar chomhar uile-Eorpach laistigh de phróiseas Forest Europe ar a bhfuil gach Ballstát agus an Coimisiún ina sínitheoirí; de bhrí, mar chuid dá chlár oibre leanúnach, go bhfuil tús curtha ag Forest Europe le hathmheasúnú ar an sainmhíniú ar bhainistíocht inbhuanaithe ar fhoraoisí; de bhrí go ndéanann Forest Europe stádas foraoisí agus foraoiseachta agus treochtaí sna foraoisí agus san fhoraoiseacht a bhailiú agus a chur ar fáil ar bhonn na gcritéar maidir le bainistíocht inbhuanaithe foraoisí; de bhrí gur gá a áirithiú go mbeidh táscairí agus tairseacha bunaithe ar fhianaise agus go n-oibreoidh siad i ndlúthchomhar leis na Ballstáit ina leith sin; de bhrí go bhféadfadh táscairí agus tairseacha trédhearcacha nua feabhas a chur ar inbhuanaitheacht na hearnála, i bhfianaise a thábhachtaí atá sí ó thaobh luachanna comhshaoil, eacnamaíocha agus sóisialta de; de bhrí go gcaithfear an creat bainistithe inbhuanaithe foraoise a shainiú go soiléir, go háirithe maidir leis na critéir, na táscairí agus na tairseacha a bhaineann le sláinte an éiceachórais, le bithéagsúlacht agus leis an athrú aeráide, má tá sé le bheith ina uirlis scagtha níos mionsonraithe agus níos úsáidí chun cineálacha éagsúla cur chuige bainistíochta, a dtionchar agus stádas foriomlán agus caomhnú foraoisí Eorpacha a chinneadh agus a chur i gcomparáid; de bhrí gur cheart bainistiú inbhuanaithe foraoisí a bheith fite fuaite le ról ilfheidhmeach na bhforaoisí a chur chun cinn chun a áirithiú go mbeidh sé ag teacht go hiomlán le héagsúlacht na bhforaoisí agus le saintréithe sonracha gach réigiúin;

Q.

de bhrí gur sraith de chórais bainistithe talún é an agrafhoraoiseacht, a shainítear mar chórais úsáide talún ina bhfástar crainn i gcomhar le talmhaíocht ar an aonad talún céanna, a fhéadfaidh borradh a chur faoin táirgiúlacht fhoriomlán, a ghineann níos mó bithmhaise, a chothaíonn ithreacha, a chomhraiceann an gaineamhlú agus a chuireann roinnt seirbhísí luachmhara éiceachórais ar fáil; de bhrí go bhfuil dhá phríomhchineál agrafhoraoiseachta in AE: agrafhoraoisteacht féaraigh coille (ainmhithe ag innilt nó farae a tháirgtear faoi chrainn) agus agrafhoraoiseacht féaraigh curaíochta (barra a fhástar faoi chrainn, le spásáil idir rónna chun spás a thabhairt do tharracóirí); de bhrí gur córais féaraigh coille iad formhór na gcóras agrafhoraoiseachta atá ann cheana in AE agus gur féidir le méadú ar agrafhoraoiseacht cúpla buntáiste a thabhairt i bhfianaise bhrú an chomhshaoil;

R.

de bhrí go bhfuil sé d’aidhm ag Straitéis Bhithéagsúlachta an Aontais do 2030 “na foraoisí príomhúla agus seanfháis atá fós ann a laghdú, a mhapáil, faireachán a dhéanamh orthu agus iad a chosaint go daingean”; de bhrí go bhfuil cosaint na bhforaoisí, lena n-áirítear foraoisí príomhúla agus seanfháis uile AE atá fós ann, ríthábhachtach chun an bhithéagsúlacht a chaomhnú agus chun an t-athrú aeráide a mhaolú; de bhrí de réir tuarascáil ó 2021 de chuid an Airmheáin Chomhpháirtigh Taighde (24), nach bhfuil ann a thuilleadh ach 4,9 milliún heictéar d’fhoraoisí príomhúla agus seanfháis na hEorpa, arb ionann é sin agus 3 % de limistéar iomlán foraoise an Aontais agus 1,2 % dá mhórchríoch; de bhrí go bhfuil ról lárnach ag foraoisí príomhúla agus ag foraoisí seanfháis i gcaomhnú na bithéagsúlachta; de bhrí gur minic a bhíonn siad an-bhithéagsúil i gcomparáid le foraoisí eile sa réigiún éiceolaíochta céanna, go bhfuil siad ar mhórán speiceas agus go ndéanann siad flóra agus fauna speisialaithe a óstáil; de bhrí go gcuireann foraoisí príomhúla agus seanfháis raon leathan de sheirbhísí éiceachórais ríthábhachtacha eile ar fáil freisin; de bhrí go bhfuil gá le sainmhíniú oibríochtúil ar fhoraoisí príomhúla agus seanfháis chun beartais a cheapadh, a chur chun feidhme agus chun faireachán a dhéanamh orthu ar bhealach cuí;

S.

de bhrí gur ardán d’ionadaithe ó thíortha Eorpacha éagsúla é Integrate Network, ar chuir rialtais roinnt Ballstát tús leis agus go dtacaíonn Buanchoiste an Choimisiúin um Fhoraoiseacht leis, a chuireann comhairle eolaíoch ar fáil agus a atá ina spreagadh tábhachtach go dtí seo chun modhanna a shainaithint chun caomhnú an dúlra a chomhtháthú i mbainistiú inbhuanaithe foraoisí; de bhrí go raibh ról tábhachtach ag obair an ardáin i malartú taithí agus dea-chleachtas;

T.

de bhrí gur measadh le tionscadal Alterfor, ar tionscadal é atá maoinithe ag Fís 2020, go bhféadfaí barrfheabhas a chur ar mhodhanna bainistíochta foraoise atá in úsáid faoi láthair agus gur cuireadh samhlacha malartacha bainistíochta foraoise i láthair, agus go liostaítear deiseanna agus dúshláin do gach rogha mhalartach;

U.

de bhrí gur forbraíodh beartais nua agus samhlacha nua gnó le tionscadal SINCERE, ar tionscadal é atá maoinithe ag Fís 2020, trí eolas agus saineolas ón gcleachtas, ón eolaíocht agus ón mbeartas a nascadh ar fud na hEorpa agus níos faide i gcéin, agus é mar aidhm leis féachaint ar bhealaí nua chun feabhas a chur ar sheirbhísí éiceachórais foraoise ar bhealaí a théann chun tairbhe d’úinéirí foraoise, chomh maith le freastal ar riachtanais leathana na sochaí;

V.

de bhrí go mbeidh tionchar mór ag an gcogadh san Úcráin ar allmhairí adhmaid, go háirithe adhmad beithe, arb í an Rúis a chuireann 80 % den táirgeadh domhanda de ar fáil, agus ar thionscal próiseála adhmaid na hEorpa agus ar onnmhairí táirgí próiseáilte; de bhrí go n-ardaíonn na smachtbhannaí dlisteanacha a fhorchuirtear ar an Rúis an cheist maidir le spleáchas AE ar allmhairí adhmaid ón Rúis; de bhrí go bhfaigheann AE thart ar 80 % dá éileamh ar adhmad intíre, agus nach bhfuil ach thart ar 2 % den tomhaltas iomlán i gceist le hallmhairí ón Rúis; de bhrí gurb iad an Fhionlainn agus an tSualainn mór-allmhaireoirí AE de lomáin chruinne neamhphróiseáilte ón Rúis agus go ndéanfaidh toirmisc trádála difear dóibh (25);

W.

de bhrí gur fadhb leanúnach gan réiteach í an lománaíocht neamhdhleathach i roinnt Ballstát, lena n-áirítear logáil i limistéir faoi chosaint amhail limistéir Natura 2000;

X.

de bhrí go bhfuil foraoisí riachtanach do shláinte agus d’fholláine coirp agus intinne daoine, go spreagann siad an t-aistriú i dtreo geilleagar atá saor ó iontaise agus go bhfuil ról tábhachtach acu i saol na bpobal áitiúil, go háirithe i gceantair thuaithe ina rannchuidíonn siad ar bhealach tábhachtach le slite beatha áitiúla;

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

31.

32.

33.

34.

35.

36.

37.

38.

39.

40.

41.

42.

43.

44.

45.

46.

47.

48.

49.

50.

51.

52.

53.

54.

55.

56.

57.

58.

59.

60.

61.

62.

—

ag féachaint d’Airteagail 2, 3 agus 5(3) den Chonradh ar an Aontas Eorpach,

—

ag féachaint d’Airteagail 165, 166 agus 167 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh,

—

ag féachaint d’Airteagail 14, 15 agus 32 de Chairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh,

—

ag féachaint do Cholún Eorpach na gCeart Sóisialta, go háirithe prionsabail 1, 3 agus 4 de,

—

ag féachaint do rún uaithi an 17 Aibreán 2020 maidir le gníomhaíocht chomhordaithe AE chun paindéim COVID-19 agus a hiarmhairtí a chomhrac (1),

—

ag féachaint do rún uaithi an 8 Deireadh Fómhair 2020 maidir le Ráthaíocht don Aos Óg (2),

—

ag féachaint do rún uaithi an 10 Feabhra 2021 maidir leis an tionchar atá ag COVID-19 ar an óige agus ar an spórt (3),

—

ag féachaint do rún uaithi an 17 Feabhra 2022 maidir le daoine óga na hEorpa a chumhachtú: fostaíocht agus téarnamh sóisialta i ndiaidh na paindéime (4),

—

ag féachaint do rún uaithi an 20 Bealtaine 2021 ar cheart faisnéise na Parlaiminte maidir le measúnú leanúnach ar na pleananna náisiúnta téarnaimh agus athléimneachta (5),

—

ag féachaint do thuarascáil Chruinniú Eorpach um an Óige 2021 dar teideal “Tuarascáil Smaointe na nÓg don Chomhdháil ar Thodhchaí na hEorpa”,

—

ag féachaint do Chinneadh (AE) 2021/2316 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 22 Nollaig 2021 maidir le Bliain Eorpach an Iarnróid (2022) (6),

—

ag féachaint don togra le haghaidh moladh ón gComhairle an 10 Nollaig 2021 maidir le cur chuige Eorpach i leith micridhintiúir d’fhoghlaim agus d’infhostaitheacht ar feadh an tsaoil (COM(2021)0770) agus don doiciméad inmheánach oibre a ghabhann leis (SWD(2021)0367),

—

ag féachaint d’airteagal nuachta an 7 Aibreán 2020 dar teideal 'COVID-19: Conas is féidir freagairt do ghairmoideachas agus gairmoiliúint?', arna fhoilsiú ag Ard-Stiúrthóireacht um Fhostaíocht, Gnóthaí Sóisialta agus Cuimsiú an Choimisiúin (7),

—

ag féachaint don teachtaireacht ón gCoimisiún an 30 Meán Fómhair 2020 dar teideal 'Plean Gníomhaíochta don Oideachas Digiteach 2021-2027: Oideachas agus oiliúint a athshocrú don ré dhigiteach' (COM(2020)0624),

—

ag féachaint do Shuirbhé Erasmus+ agus an Chóir Dlúthpháirtíochta Eorpaigh ar thionchar COVID-19 ar shoghluaisteacht foghlama (8),

—

ag féachaint don teachtaireacht atá le teacht ón gCoimisiún maidir le cúram fadtéarmach agus le hoideachas agus cúram leanaí,

—

ag féachaint don staidéar dar teideal Education and youth in post-COVID-19 Europe – crisis effects and policy recommendations [Oideachas agus an óige san Eoraip iar-COVID-19 – éifeachtaí géarchéime agus moltaí beartais], a d’fhoilsigh Ard-Stiúrthóireacht na mBeartas Inmheánach an 4 Bealtaine 2021 (9),

—

ag féachaint don staidéar dar teideal Youth in Europe Effects of COVID-19 on their economic and social situation [An Óige san Eoraip: Éifeachtaí COVID-19 ar a staid eacnamaíoch agus shóisialta], a d’fhoilsigh a hArd-Stiúrthóireacht um Beartais Inmheánacha an 24 Meán Fómhair 2021 (10),

—

ag féachaint don staidéar dar teideal Cultural and creative sectors in post-COVID-19 Europe – crisis effects and policy recommendations [Earnálacha cultúrtha agus cruthaitheacha san Eoraip iar-COVID-19 – éifeachtaí géarchéime agus moltaí beartais], a d’fhoilsigh a hArd-Stiúrthóireacht um Beartais Inmheánacha an 18 Feabhra 2021 (11),

—

ag féachaint do thuarascáil Ad hoc NESET uimh. 3/2021 dar teideal Distance learning from pupil perspective [Cianfhoghlaim ó thaobh an dalta de] (12),

—

ag féachaint do thuarascáil Ad hoc NESET uimh. 2/2021 dar teideal The impact of COVID-19 on student learning outcomes across Europe: the challenges of distance education for all [Tionchar COVID-19 ar thorthaí foghlama na mac léinn ar fud na hEorpa: dúshláin an chianoideachais do chách] (13),

—

ag féachaint do thuarascáil anailíseach NESET dar teideal The impact of COVID-19 on the education of disadvantaged children and the socio-economic consequences thereof [Tionchar COVID-19 ar oideachas leanaí faoi mhíbhuntáiste agus na hiarmhairtí socheacnamaíocha a bhaineann leis sin] (14),

—

ag féachaint do thuarascáil theicniúil an Airmheáin Chomhpháirtigh Taighde dar teideal The likely impact of COVID-19 on education: Reflections based on the existing literature and recent international datasets [An tionchar is dócha a bheidh ag COVID-19 ar an oideachas: Machnamh bunaithe ar an litríocht atá ann cheana agus ar na tacair sonraí idirnáisiúnta is déanaí] (15),

—

ag féachaint do thuarascáil Fhóram Eorpach na hÓige an 17 Meitheamh 2021 dar teideal Beyond Lockdown: the “pandemic scar” on young people [Lastall den phaindéim: “rian na paindéime”ar dhaoine óga’ (16),

—

ag féachaint do thuarascáil UNICEF an 4 Deireadh Fómhair 2021 dar teideal: The State of the World’s Children 2021: On My Mind: promoting, protecting and caring for children’s mental health [Staid Leanaí an Domhain 2021: Ar m’Intinn: meabhairshláinte leanaí a chur chun cinn, a chosaint agus cúram a thabhairt di] (17),

—

ag féachaint d’fhaisnéis bheartais ECFE an 12 Bealtaine 2021 dar teideal Supporting young people’s mental health through the COVID-19 crisis [Tacaíocht a thabhairt do mheabhairshláinte daoine óga trí ghéarchéim COVID-19] (18),

—

ag féachaint do shuirbhé Young Minds i mí Feabhra 2021 dar teideal Coronavirus: Impact on young people with mental health needs [An Coróinvíreas: Tionchar ar dhaoine óga a bhfuil riachtanais mheabhairshláinte acu] (19),

—

ag féachaint do thionscadal Fhís 2020 dar teideal Prevention of child mental health problems in Southeastern Europe – Adapt, Optimise, Test, and Extend Parenting for Lifelong Health [Cosc a chur ar fhadhbanna meabhairshláinte leanaí in Oirdheisceart na hEorpa – Oiriúnaigh, Optamaigh, Tástáil, agus Leathnaigh Tuismitheoireacht do Shláinte ar Feadh an tSaoil’] (20),

—

ag féachaint don tuarascáil ón bhForas Meabhair-Shláinte in Albain ó Mheán Fómhair 2020 dar teideal Impacts of lockdown on the mental health and well-being of children and young people [Tionchar na glasála ar mheabhairshláinte agus ar fholláine leanaí agus daoine óga] (21),

—

ag féachaint do thuarascáil taighde an Fhorais Eorpaigh chun Dálaí Maireachtála agus Oibre a Fheabhsú (Eurofound) an 9 Samhain 2021 dar teideal Impact of COVID-19 on young people in the EU [Tionchar COVID-19 maidir le daoine óga in AE] (22),

—

ag féachaint d’fheachtas YouMoveEurope maidir leis an achainí ar Thraenálaithe Idirnáisiúnta maidir le hObair leis an Óige Responding to the Impact of COVID-19 on International Youth Work Mobility [Freagairt ar Thionchar COVID-19 ar Shoghluaisteacht Idirnáisiúnta na hOibre don Óige] (23),

—

ag féachaint do rún uaithi an 23 Samhain 2021 maidir le beartas spóirt AE: measúnú agus na bealaí chun cinn a d’fhéadfadh a bheith ann (24),

—

ag féachaint do Choinbhinsiún na Náisiún Aontaithe um Chearta an Linbh, agus go háirithe Airteagail 12 de,

—

ag féachaint do Choinbhinsiún na Náisiún Aontaithe um Chearta an Linbh an 20 Samhain 1989, agus go háirithe Airteagail 30 de,

—

ag féachaint do Mholadh (AE) 2021/1004 ón gComhairle an 14 Meitheamh 2021 lena mbunaítear Ráthaíocht Eorpach do Leanaí (25),

—

ag féachaint do rún uaithi an 8 Iúil 2020 maidir le cearta daoine faoi mhíchumas intleachta agus a dteaghlaigh i ngéarchéim COVID-19 (26),

—

ag féachaint do Spriocanna Eorpacha don Óige, go háirithe spriocanna 5, 9 agus 11,

—

ag féachaint do rún uaithi an 17 Meán Fómhair 2020 maidir le tearnamh cultúrtha na hEorpa (27),

—

ag féachaint do rún uaithi an 22 Deireadh Fómhair 2020 maidir le todhchaí an oideachais san Eoraip i gcomhthéacs COVID-19 (28),

—

ag féachaint do rún uaithi an 25 Márta 2021 maidir le beartas oideachais dhigitigh a mhúnlú (29),

—

ag féachaint dá rún an 20 Deireadh Fómhair 2021 maidir leis na gnéithe de chearta bunúsacha a bhaineann le lánpháirtiú na Romach in AE (30):

—

ag féachaint do thionscadal ECFE “Student Agency for 2030”***,

—

ag féachaint do Riail 54 dá Rialacha Nós Imeachta,

—

ag féachaint don tuarascáil ón gCoiste um Chultúr agus um Oideachas (A9-0216/2022),

A.

de bhrí, le dúnadh saoráidí oideachais agus soláthair cúraim luath-óige, scoileanna, ollscoileanna, spásanna le haghaidh leas na hóige agus obair óige, chomh maith le gníomhaíochtaí seach-churaclaim, spásanna cultúrtha agus saoráidí spóirt, gur diúltaíodh do leanaí agus do dhaoine óga an deis páirt a ghlacadh i ngníomhaíochtaí atá bunriachtanach dá bhforbairt fhoriomlán, dá ndul chun cinn foghlama, dá sláinte intleachtúil, fhisiciúil, mhothúchánach agus mheabhrach agus dá bhfolláine, agus dá gcuimsiú sóisialta agus gairmiúil;

B.

de bhrí go bhfuil leanaí agus daoine óga i measc na ngrúpaí is leochailí inár sochaí agus go raibh tionchar ag dúnadh a bhaineann le COVID-19 orthu le linn tréimhse ríthábhachtach agus chriticiúil dá saol; de bhrí go bhfuil an mheabhairshláinte ar cheann de na réamhchoinníollacha agus de na bunchlocha do shochaí agus daonlathas sláintiúil; de bhrí, dá bhrí sin, go bhfuil rochtain ar sheirbhísí meabhairshláinte doscartha ó chearta bunúsacha eile;

C.

de bhrí gur chuir cealú gníomhaíochtaí agus imeachtaí oideachais, cultúrtha, óige agus spóirt leis an aistriú digiteach chomh mór sin gur athraigh sé gnáthaimh laethúla go tobann, chomh maith leis an mbealach ina mbíonn leanaí agus daoine óga ag idirghníomhú agus ag cumarsáid lena chéile, gan teagmhálacha sóisialta nó fisiciúla; de bhrí, mar gheall ar dhúnadh scoileanna, spásanna do shaoráidí cultúir agus spóirt a bhfuil na gníomhaíochtaí agus na himeachtaí sin á n-óstáil acu, gur laghdaigh dúnadh na leibhéil folláine coirp i ndaoine óga chomh mór sin nach bhfuil ach duine as gach ceithre bliana déag d’aois i mbun go leor gníomhaíochta coirp faoi láthair; de bhrí gur fhág sé sin go raibh leanbh as gach triúr róthrom nó murtallach, rud a mhéadaigh an baol go mbeidh míchumas agus galracht níos mó ann (31);

D.

de bhrí go bhfuil an t-oideachas rangaithe i measc na n-earnálacha is mó atá ag draenáil mhothúchánach le linn phaindéim COVID-19 (32) agus go léiríonn taighde nasc soiléir idir meabhairshláinte na múinteoirí agus meabhairshláinte na mac léinn (33); de bhrí go bhfuil teorainneacha bunúsacha ag baint leis an gcianoideachas i dteagasc cúrsaí saotharlainne agus ealaíne, chomh maith le gairmoideachas agus corpoideachas; de bhrí, i mórán cásanna, nach bhfuil an cianoideachas oiriúnach go hoideolaíoch, go háirithe do dhaltaí óga, a bhfuil gá níos mó acu le teagmháil idirphearsanta leis an múinteoir, agus mar gheall ar an easpa deiseanna atá ann do mhúinteoirí a bheith oilte go leormhaith chun uirlisí digiteacha a úsáid go héifeachtach i scoileanna; de bhrí, i bhformhór na gcásanna, nár cuireadh san áireamh sa chianfhoghlaim riachtanais na bhfoghlaimeoirí a fhaigheann oideachas i dteangacha réigiúnacha nó mionlaigh; de bhrí gur féidir an cur chuige sin a mheas mar chur chuige idirdhealaitheach agus go gcruthaíonn sé anacair, imní agus braistint neamhshláine sna foghlaimeoirí sin;

E.

de bhrí nach bhfuil aon chlár ama seasta laethúil ann lena gcruthaítear “gnáthnós imeachta”, agus leis an nós atá ann freastal ar scoil ar feadh tréimhsí fada a bheith caillte i roinnt Ballstát, anois go bhfuil na scoileanna oscailte arís, gur cosúil go bhfuil a lán daltaí “scoite”, nach bhfuil suim acu i saol na scoile agus go bhfuil deacrachtaí acu a luas a aimsiú, díriú ar an ábhar, muintearas a mhothú agus spriocanna phobal na scoile a roinnt;

F.

de bhrí gur diúltaíodh do chruthaitheoirí cultúrtha óga agus, go háirithe, taibheoirí óga, tús a chur lena ngairmeacha agus iad a fhorbairt ag an gcéim ríthábhachtach seo mar gheall ar dhúnadh na n-ionad cultúrtha — arbh iad na chéad ionaid iad a dúnadh agus na cinn dheireanacha a athosclaíodh;

G.

de bhrí go raibh tionchar mór ag iarmhairtí diúltacha na paindéime ar spóirt an phobail, agus go raibh go leor acu dúnta go hiomlán ar feadh i bhfad; de bhrí go bhfuiltear ag súil fós go rachaidh clubanna spóirt gairmiúla, go háirithe ar an leibhéal áitiúil agus réigiúnach, i ngleic le dúshláin thromchúiseacha maidir lena dtéarnamh airgeadais san fhadtéarma; de bhrí go mbeadh tionchar díreach ag caillteanas buan spóirt an phobail ar lúthchleasaithe óga, i dtéarmaí a bhforbairt shóisialta agus a ngairmréime gairmiúla a d’fhéadfadh a bheith ann amach anseo sa spórt;

H.

de bhrí go bhfuil an staid ina bhfuil meabhairshláinte agus folláine na ndaoine óga tar éis dul in olcas go mór le linn na paindéime, le fadhbanna a bhaineann le dúbailt meabhairshláinte i roinnt Ballstát i gcomparáid leis an leibhéal a bhí ann roimh an ngéarchéim (34), rud a mbíonn mar thoradh air go dtugann anailísithe an “phaindéim chiúin” nó an “rian na paindéime” air sin; de bhrí gur nochtadh leis an bpaindéim an easpa tacaíochta a thugtar do dhaoine óga a bhfuil saincheisteanna acu a bhaineann leis an meabhairshláinte; de bhrí go raibh grúpaí imeallaithe, amhail LADTIA+, mionlaigh chiníocha agus eitneacha nó daoine óga a bhfuil riachtanais speisialta acu, faoi réir riosca níos airde maidir le neamhord meabhairshláinte a fhorbairt; de bhrí gur minic a bhíonn sé deacair na hiarmhairtí iarbhír a bhíonn ag saincheisteanna meabhairshláinte do dhaoine óga a shainaithint agus, go dtí seo, nach bhfuil siad le feiceáil go hiomlán fós;

I.

de bhrí go bhfuil brú breise ar mheabhairshláinte agus ar fholláine na bhfoghlaimeoirí mar gheall ar an mbrú iomarcach a chuirtear ar fhoghlaimeoirí “rófheidhmiú”, fiú ó aois óg; de bhrí go bhfuil stiogma láidir ag baint le deacrachtaí meabhairshláinte inár sochaithe, rud a fhágann go mbíonn daoine óga a bhfuil fadhbanna meabhairshláinte acu faoi réir claontachta, leithlisiú sóisialta, mí-úsáid bhriathartha nó na bulaíochta, agus dul i ngleic le suíomhanna foghlama mar thimpeallacht neamhshábháilte ina bhfuil sé deacair cabhair nó cóireáil a lorg;

J.

de bhrí go bhfuil neamhréireachtaí ollmhóra idir staideanna sonracha na mBallstát, mar gheall ar chineál éagsúil agus ar fhad na mbeart atá curtha i bhfeidhm, agus mar gheall ar dhifríochtaí sa rochtain ar theicneolaíocht agus ar uirlisí digiteacha, a chuireann dlús le neamhionannais idir an tuaith agus na ceantracha uirbeacha;

K.

de bhrí nach amháin gur ghéaraigh an t-aistriú éigeantach chuig an bhfoghlaim fhíorúil ar na neamhionannais atá ann cheana, ach go bhfuil sé tar éis cinn nua a chruthú freisin trí leanaí a fhágáil ó chúlraí atá faoi mhíbhuntáiste sóisialta mar thoradh ar dhálaí tithíochta crampáilte, easpa bonneagar digiteach nó saincheisteanna trealaimh agus nascachta, rud a mhéadaigh an riosca go mbeidh torthaí ísle foghlama ann agus, dá bhrí sin, go bhféadfadh foghlaimeoirí a bhfuil níos lú deiseanna acu éirí amach;

L.

de bhrí gur tháinig laghdú ar an eolas atá ann cheana, caillteanas na modheolaíochta chun eolas nua a fháil agus caillteanas iarbhír foghlama mar thoradh ar institiúidí foghlama a dhúnadh; de bhrí go bhfuil na caillteanais sin, ar dócha go mbeidh tionchar diúltach fadtéarmach acu ar fholláine leanaí agus daoine óga amach anseo, níos airde i measc foghlaimeoirí ó theaghlaigh atá faoi mhíbhuntáiste socheacnamaíoch, a fuair níos lú tacaíochta lena gcuid staidéir le linn na paindéime;

M.

de bhrí gur tugadh faoi deara go raibh 64 % de na daoine óga san aoisghrúpa 18-34 i mbaol dúlagair in earrach na bliana 2021 (35) agus gurb é an féinmharú an dara cúis bháis i measc daoine óga (36) mar thoradh ar strus, uaigneas, leithlisiú agus easpa deiseanna oideachais, fostaíochta agus airgeadais; agus ar an méadú ar an dífhostaíocht i measc na n-óg, chomh maith le neamhchinnteachtaí i measc daoine óga atá nasctha le hionchais shóisialta agus saoil níos leithne;

N.

de bhrí go bhfuil bearnaí suntasacha réigiúnacha ann ar fud AE maidir le rochtain ar sheirbhísí meabhairshláinte, agus go bhfuil rochtain ag othair ó chúlraí atá faoi mhíbhuntáiste sóisialta, lena n-áirítear leanaí, teoranta tuilleadh mar gheall ar na srianta atá ann i roinnt Ballstát maidir le haisíocaíochtaí seisiún síciteiripe ó bhuiséid sláinte poiblí; de bhrí go bhfuil gá suntasach le cur chuige Eorpach maidir le meabhairshláinte do leanaí agus do dhaoine óga, agus béim ar leith á leagan ar oideachas agus ar chomhairleoireacht scoile agus óige;

O.

de bhrí go raibh tionchar diúltach ar leith ag na bearta dianghlasála ar dhaoine faoi mhíchumas nó ar dhaoine a bhfuil riachtanais speisialta acu; de bhrí gur cheart d’aon bhearta a dhéanann na Ballstáit le linn imthosca eisceachtúla a gcearta bunúsacha a urramú i gcónaí agus a áirithiú go mbeidh rochtain chomhionann agus neamh-idirdhealaitheach acu ar chúram sláinte, ar sheirbhísí sóisialta agus ar oideachas, agus ar ghníomhaíochtaí óige, cultúrtha agus spóirt;

P.

de bhrí go mbíonn tionchar ag difríochtaí a bhaineann le hinscne ar an gcaoi a bhfuil tionchar ag an bpaindéim ar leanaí agus ar dhaoine óga, agus go bhfulaingíonn cailíní agus mná óga níos mó foréigin teaghlaigh, tinneas síceatómach agus neamhord giúmair (37); de bhrí gur tháinig meath breise ar an mbearna phá idir na hinscní le linn na paindéime, rud a rinne difear do chothromaíocht oibre is saoil na mban agus dá spleáchas airgeadais ar a gcomhpháirtithe, ar a ngaolta nó ar a gcairde; de bhrí gur mhéadaigh an dianghlasáil i ndiaidh a chéile an t-ualach ar thuismitheoirí agus ar chaomhnóirí, rud a chuir leis an mbaol go ndéanfaí mí-úsáid substaintí tuismitheoirí agus foréigean laistigh den teaghlach difear do mheabhairshláinte agus d’fholláine na ndaoine is leochailí, chomh maith le leanaí agus daoine óga;

Q.

de bhrí go méadaíonn fadhbanna meabhairshláinte ag céim luath den fhorbairt phearsanta an dóchúlacht go dtarlódh saincheisteanna meabhairshláinte san aosacht, agus go mbíonn iarmhairtí forleathana aige sin maidir le forbairt phearsanta, shóisialta agus ghairmiúil agus maidir le caighdeán na beatha; de bhrí go bhfuil leanaí agus daoine óga ag dul trí chéimeanna criticiúla dá bhforbairt néareolaíoch agus go bhfuil siad an-íogair maidir le húsáid uirlisí digiteacha ar mhórscála don chianfhoghlaim; de bhrí go n-eascraíonn ceisteanna maidir le tionchar na teicneolaíochta ar shaincheisteanna foghlama as diandigiteáil an oideachais;

R.

de bhrí gur laghdaigh dúnadh na leibhéil folláine coirp i ndaoine óga chomh mór sin nach bhfuil ach duine as gach ceithre bliana déag d’aois i mbun go leor gníomhaíochta coirp faoi láthair;

S.

de bhrí gurb é 2022 Bliain Eorpach na hÓige;

T.

de bhrí nach mór, ar an gcéad dul síos, go ndéanfaí, le haon straitéis mheabhairshláinte de chuid AE atá dírithe ar leanaí agus ar dhaoine óga, deiseanna a sholáthar dóibh éisteacht a fháil agus a n-ionchur a chur san áireamh agus freagairtí cuimsitheacha á bhforbairt; de bhrí nach mór tuismitheoirí, teaghlaigh, cairde, eagraíochtaí óige agus seirbhísí leasa óige, oibrithe don óige, institiúidí cultúrtha agus clubanna spóirt a bheith rannpháirteach i straitéis rathúil, chomh maith le scoileanna agus múinteoirí, trí oiliúint iomchuí a sholáthar dóibh maidir le conas déileáil le saincheisteanna meabhairshláinte, chun cur chuige iomlánaíoch a bhunú agus chun a áirithiú go sroichfear daoine óga ó chúlraí atá faoi mhíbhuntáiste socheacnamaíoch agus ó ghrúpaí imeallaithe;

U.

de bhrí go dtugann na sonraí eolaíocha le tuiscint go bhfuil leibhéil na muiníne institiúidí i measc bhaill na nglún níos óige tar éis titim; de bhrí gurb é is cúis leis sin an strus agus an éiginnteacht a bhaineann leis an bpaindéim féin ach chomh maith leis sin mar gheall ar éifeachtacht theoranta chainéil chumarsáide oifigiúla na mBallstát maidir leis an nglúin óg a shroicheadh, chomh maith leis an méadú ar an mbréagaisnéis agus ar an mbréagnuacht a bhaineann leis an bpaindéim; de bhrí gur gá aird ar leith a dhíriú ar an muinín sin a athghabháil, ar féidir í a bhaint amach trí rannpháirtíocht atá oiriúnach ó thaobh aoise de, lena n-áirítear trí dheiseanna a thairiscint do dhaoine óga tionscnaimh agus cinntí a dhéanamh lena múnlaítear an domhan ina bhfuil cónaí orthu agus gníomhaireacht óige a chur chun cinn chun cumhacht a thabhairt do dhaoine óga féinchinntiúchán a lorg agus athléimneacht a fhorbairt;

V.

de bhrí gur thug an phaindéim deis dúinn aghaidh a thabhairt ar shaincheisteanna seanbhunaithe a bhaineann leis an meabhairshláinte ar tugadh neamhaird orthu roimhe sin; de bhrí gur áiríodh an mheabhairshláinte i gcuspóirí sonracha chlár EU4Health, lena rannchuidítear le hAontas Sláinte Eorpach a thógáil bunaithe ar chórais sláinte níos láidre, níos inrochtana agus níos athléimní a bheidh réidh le haghaidh a thabhairt ar ghéarchéimeanna a d’fhéadfadh a bheith ann amach anseo;

W.

de bhrí gur féidir leis an gcogadh san Úcráin agus a iarmhairtí tubaisteacha daonna, bia, fuinnimh agus airgeadais, chomh maith le bagairtí domhanda eile, éiginnteachtaí a bheith ann a meastar a mbeidh tionchar diúltach breise acu ar mheabhairshláinte agus ar fholláine leanaí agus daoine óga;

X.

de bhrí gurb é an toradh atá ar an gcogadh san Úcráin go bhfuil na milliúin leanaí agus daoine óga á n-easáitiú agus go bhfuil tráma fairsing á fhulaingt acu;

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

31.

32.

33.

34.

35.

36.

37.

38.

39.

40.

41.

42.

43.

—

ag féachaint do Chlár Oibre 2030 na Náisiún Aontaithe don Fhorbairt Inbhuanaithe agus do Spriocanna Forbartha Inbhuanaithe na Náisiún Aontaithe, go háirithe Sprioc 4 maidir le hoideachas ardcháilíochta, Sprioc 11 maidir le cathracha agus pobail inbhuanaithe, agus Sprioc 13 maidir le gníomhú ar son na haeráide,

—

ag féachaint don tuarascáil ó Phainéal Idir-Rialtasach na Náisiún Aontaithe ar an Athrú Aeráide an 4 Aibreán 2022 dar teideal “Athrú Aeráide 2022: Maolú ar an Athrú Aeráide”,

—

ag féachaint don Chomhaontú a glacadh ag an 21ú Comhdháil de chuid na bPáirtithe i gCreat-Choinbhinsiún na Náisiún Aontaithe ar an Athrú Aeráide (COP21) i bPáras an 12 Nollaig 2015 (Comhaontú Pháras),

—

ag féachaint don teachtaireacht ón gCoimisiúin an 15 Meán Fómhair 2021 dar teideal New European Bauhaus: Beautiful, Sustainable, Together [Bauhaus Eorpach Nua: Ealaíonta, Inbhuanaithe, Cuimsitheach] (COM(2021)0573),

—

ag féachaint don teachtaireacht ón gCoimisiún an 10 Meitheamh 2016 dar teideal A New Skills Agenda for Europe: Working together to strengthen human capital, employability and competitiveness [Clár Oibre Nua Scileanna don Eoraip – Ag obair le chéile chun an caipiteal daonna, an infhostaíocht agus an t-iomaíochas a neartú] (COM(2016)0381),

—

ag féachaint don teachtaireacht ón gCoimisiún an 22 Bealtaine 2018 dar teideal “A New European Agenda for Culture [Clár Oibre Eorpach nua don Chultúr] (COM(2018)0267),

—

ag féachaint don teachtaireacht ón gCoimisiún an 14 Deireadh Fómhair 2020 dar teideal ‘A Renovation Wave for Europe – greening our buildings, creating jobs, improving lives’ [Rabharta Athchóirithe don Eoraip – glasú na bhfoirgneamh seo againne, cruthú post agus feabhsú na cáilíochta saoil] (COM(2020)0662),

—

ag féachaint do theachtaireacht ón gCoimisiún an 30 Meitheamh 2021 dar teideal ‘A long-term Vision for the EU's Rural Areas – Towards stronger, connected, resilient and prosperous rural areas by 2040 [Fís fhadtéarmach do cheantair thuaithe an Aontais Eorpaigh – i dtreo ceantair thuaithe níos láidre, nasctha, athléimneacha agus rathúla faoi 2040] (COM(2021)0345),

—

ag féachaint don teachtaireacht ón gCoimisiúin an 14 Iúil 2021 dar teideal “Oiriúnach do 55: Sprioc Aeráide 2030 an AE a sheachadadh ar an mbealach i dtreo aeráidneodracht' (COM(2021)0550),

—

ag féachaint don teachtaireacht ón gCoimisiúin an 8 Márta 2022 dar teideal “REPowerEU: Gníomhaíocht Chomhpháirteach Eorpach ar mhaithe le fuinneamh níos inacmhainne, níos sláine agus níos inbhuanaithe' (COM(2022)0108),

—

ag féachaint do chonclúidí ón gComhairle an 30 Samhain 2021 maidir le cultúr, ailtireacht agus timpeallacht thógtha ardcháilíochta mar phríomhghnéithe de thionscnamh an Bauhaus Eorpaigh Nua (1),

—

ag féachaint do chonclúidí ón gComhairle an 15 Samhain 2018 maidir leis an bPlean Oibre don Chultúr (2019-2022) (2),

—

ag féachaint do rún uaithi an 20 Deireadh Fómhair 2021 maidir le staid na n-ealaíontóirí agus an téarnamh cultúrtha in AE (3),

—

ag féachaint do rún uaithi an 8 Márta 2022 maidir le ról an chultúir, an oideachais, na meán agus an spóirt sa chomhrac i gcoinne an chiníochais (4),

—

ag féachaint do rún uaithi an 17 Meán Fómhair 2020 maidir le tearnamh cultúrtha na hEorpa (5),

—

ag féachaint do rún uaithi an 17 Meán Fómhair 2020 maidir le huasmhéadú a dhéanamh ar acmhainneacht ó thaobh éifeachtúlacht fuinnimh i ndáil le stoc foirgneamh AE (6),

—

ag féachaint do rún uaithi an 17 Nollaig 2020 ar Straitéis an Aontais Eorpaigh um an oiriúnú don athrú aeráide (7),

—

ag féachaint do rún uaithi an 20 Eanáir 2021 maidir le leagáid bheartais éifeachtach a ghnóthú do Bhliain Eorpach na hOidhreachta Cultúrtha (8),

—

ag féachaint do rún uaithi an 11 Samhain 2021 maidir leis an Limistéar Eorpach Oideachais: cur chuige iomlánaíoch agus comhchoiteann (9),

—

ag féachaint do rún uaithi an 25 Márta 2021 maidir leis an mbeartas comhtháthaithe agus straitéisí comhshaoil réigiúnacha sa chomhrac i gcoinne an athraithe aeráide (10),

—

ag féachaint do Rialachán (AE) 2021/695 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 28 Aibreán 2021 lena mbunaítear Fís Eorpach – an Clár Réime um Thaighde agus um Nuálaíocht, agus lena leagtar síos na rialacha maidir le rannpháirtíocht agus scaipeadh (11) (Rialachán maidir le Fís Eorpach),

—

ag féachaint do Rialachán (AE) 2021/783 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 29 Aibreán 2021 lena mbunaítear an Clár don Chomhshaol agus do Ghníomhú ar son na hAeráide (LIFE) (12),

—

ag féachaint do Rialachán (AE) 2021/1058 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 24 Meitheamh 2021 maidir le Ciste Forbraíochta Réigiúnaí na hEorpa agus maidir leis an gCiste Comhtháthaithe (13),

—

ag féachaint do Rialachán (AE) 2021/690 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 28 Aibreán 2021 lena mbunaítear clár don mhargadh inmheánach, d”iomaíochas fiontar, lena n áirítear fiontair bheaga agus mheánmhéide, do réimse na bplandaí, na n-ainmhithe, an bhia agus na beatha, agus don staidreamh Eorpach (Clár an Mhargaidh Aonair) (14),

—

ag féachaint do Rialachán (AE) 2021/694 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 29 Aibreán 2021 lena mbunaítear an Clár don Eoraip Dhigiteach (15),

—

ag féachaint do Rialachán (AE) 2021/817 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 20 Bealtaine 2021 lena mbunaítear Erasmus+: Clár an Aontais um oideachas, um oiliúint, um an óige agus um an spórt (16),

—

ag féachaint do Rialachán (AE) 2021/818 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 20 Bealtaine 2021 lena mbunaítear an clár “Eoraip na Cruthaitheachta” (2021 go 2027) (17),

—

ag féachaint do Rialachán (AE) 2021/888 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 20 Bealtaine 2021 lena mbunaítear Clár an Chóir Dlúthpháirtíochta Eorpaigh (18),

—

ag féachaint do “Chairt Nua Leipzig – cumhacht chlaochlaitheach na gcathracha ar mhaithe leis an leas coiteann”, a glacadh ag an gcruinniú neamhfhoirmiúil aireachta ar chúrsaí uirbeacha an 30 Samhain 2020,

—

ag féachaint do thuarascail ó Mheitheal Shaineolaithe na mBallstát um Modh Oscailte Comhordúcháin an 6 Deireadh Fómhair 2021 dar teideal “I dTreo Cultúr Comhroinnte Ailtireachta infheistiú i dtimpeallacht thógtha ardchaighdeáin do gach duine”.

—

ag féachaint do Dhearbhú Davos a ghlac Comhdháil na nAirí Cultúir an 22 Eanáir 2018 dar teideal “Towards a high-quality Baukultur for Europe” [I dtreo Baukultur ardcháilíochta don Eoraip], agus do Chóras Cáilíochta Davos Baukultur 'Ocht gcritéar le haghaidh Baukultur ardcháilíochta' a forbraíodh ina dhiaidh sin,

—

ag féachaint don tuarascáil deiridh ón gCoimisiún Building Better, Building Beautiful de chuid Rialtas na Ríochta Aontaithe an 30 Eanáir 2020 dar teideal 'Living with Beauty',

—

ag féachaint d”Airteagal 167 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh,

—

ag féachaint do Chairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh, go háirithe Airteagal 17 maidir leis an gceart chun maoine, Airteagal 18 maidir leis an gceart chun tearmainn, Airteagal 19 maidir le cosaint i gcás ina dtarlaíonn aistriú, díbirt nó eiseachadadh, Airteagal 26 maidir le daoine faoi mhíchumas a lánpháirtiú, Airteagal 34 maidir le slándáil shóisialta agus cúnamh sóisialta, Airteagal 36 maidir le rochtain ar sheirbhísí ar mhaithe le leas eacnamaíoch ginearálta agus Airteagal 37 maidir le cosaint an chomhshaoil,

—

ag féachaint do Cholún Eorpach na gCeart Sóisialta, go háirithe Caibidil III maidir le cosaint shóisialta agus cuimsiú sóisialta, Prionsabal 19 maidir le tithíocht agus cúnamh do dhaoine gan dídean agus Prionsabal 20 maidir le rochtain ar sheirbhísí riachtanacha,

—

ag féachaint don obair a rinne Airmheán Comhpháirteach Taighde an Choimisiúin ar an Bauhaus Eorpach Nua (NEB),

—

ag féachaint do Riail 54 dá Rialacha Nós Imeachta,

—

ag féachaint do na tuairimí ón gCoiste um Fhorbairt Réigiúnach, ón gCoiste um Buiséid agus ón gCoiste um Fhostaíocht agus um Ghnóthaí Sóisialta,

—

ag féachaint don tuarascáil chomhpháirteach ón gCoiste um Thionsclaíocht, um Thaighde agus um Fhuinneamh agus ón gCoiste um Chultúr agus um Oideachas (A9-0213/2022),

A.

de bhrí go bhfuil an Eoraip i láthair san aistriú éiceolaíoch, digiteach agus sóisialta atá á bhrostú mar gheall ar thionchar eacnamaíoch agus sóisialta COVID-19; de bhrí go bhfuil staid gheopholaitiúil na hEorpa ag athrú mar thoradh ar ionsaí na Rúise i gcoinne na hÚcráine; de bhrí go bhfuil méadú ag teacht ar an bpobalachas, ar an antoisceachas agus ar an meon frith-Eorpach;

B.

de bhrí go bhfuil AE ag freagairt do na dúshláin a bhaineann le díghrádú comhshaoil, leis an athrú aeráide agus leis an nganntanas méadaitheach acmhainní nádúrtha, lena n-éilítear gníomhaíocht pholaitiúil fhorleathan agus uaillmhianach chun an Comhaontú Glas don Eoraip a chur chun feidhme, rud a spreagann an iarraidh ar athnuachan agus ar nuálaíocht laistigh de theorainneacha pláinéadacha; de bhrí go bhfuil an Bauhaus Eorpach Nua mar “anam” an Chomhaontaithe Ghlais don Eoraip, agus go bhfuil sé d’aidhm aige aghaidh a thabhairt ar riachtanais spásúla agus chomhshaoil na hEorpa ar bhealach trasdisciplíneach, inbhuanaithe, cuimsitheach agus aeistéitiúil;

C.

de bhrí gur deis iontach é an t-aistriú chuig geilleagar atá aeráidneodrach faoi 2050 chomh maith le dúshlán don Aontas, dá Bhallstáit agus do ghnólachtaí ó gach earnáil; de bhrí gur gá don Bauhaus Eorpach Nua an Bauhaus bunaidh a athléiriú i bhfianaise na géarchéime aeráide, an chogaidh, na paindéime agus tubaistí nádúrtha, atá ag méadú neamhionannais shóisialta;

D.

de bhrí go gcuireann an cultúr agus saoirse na n-ealaíon go mór le beocht na sochaí, rud a chuireann ar ár gcumas maireachtáil níos fearr le chéile, sochaithe daonlathacha, cuimsitheacha agus saora a thógáil agus braistint na féiniúlachta comhroinnte agus na muintearais a fháil ar ais; de bhrí gur cheart go mbeadh an ceart ag gach duine rochtain a fháil ar chultúr agus páirt a ghlacadh ann; de bhrí go bhfuil an cultúr bunriachtanach freisin chun iniúchadh a dhéanamh ar dhúshláin chasta na sochaí agus gur áiteanna riachtanacha iad na h-ionaid cultúrtha don tsaoirse chun tuairimí a nochtadh agus don tsaoirse díospóireachta;

E.

de bhrí gur earnáil straitéiseach don Aontas é an cultúr a chabhraíonn lena gheilleagar a threisiú trína rannchuidiú suntasach le OTI agus le fostaíocht, agus trína rannchuidiú indíreach le hearnálacha agus tionscail eile; de bhrí go bhfuil earnálacha agus tionscail an chultúir agus na cruthaitheachta (CCSI) ar cheann de na réimsí is measa atá buailte ag an bpaindéim, go bhfuil siad ag téarnamh níos moille ná an chuid eile de gheilleagar AE agus, dá bhrí sin, gur cheart iad a chur chun cinn agus tacú leo tuilleadh; de bhrí gur féidir le NEB tuilleadh infheistíochta a chumasú san earnáil agus gur féidir le gníomhaithe éagsúla a bheith rannpháirteach ina chur chun feidhme ar an láthair;

F.

de bhrí go bhfuil an ailtireacht, an phleanáil uirbeach agus chríochach, an tsoghluaisteacht, an dearadh, na healaíona, an tsocheolaíocht agus an innealtóireacht comhlántach agus lárnach chun sochaí chuimsitheach, inbhuanaithe agus álainn a thógáil; de bhrí gur chuir géarchéim COVID-19 isteach ar na hearnálacha sin, a bhfuil ról lárnach acu maidir le taighde agus nuálaíocht a chur chun cinn don fhorbairt inbhuanaithe, cultúr tógála inbhuanaithe agus réitigh nuálacha agus éifeachtach ó thaobh spáis de i gcomhréir lenár n-aistriú glas agus digiteach;

G.

de bhrí go bhfuil géarghá le samhlacha eacnamaíocha níos inbhuanaithe a fhorbairt in earnálacha na tógála agus an fhuinnimh, a chumasaíonn an geilleagar ciorclach agus a chabhróidh le bochtaineacht fuinnimh a chomhrac agus spriocanna aeráide an Aontais a bhaint amach;

H.

de bhrí gurb iad foirgnimh is cúis le 40 % d”ídiú fuinnimh AE agus 36 % dá astaíochtaí gás ceaptha teasa ó fhuinneamh (19);

I.

de bhrí go bhfuil sé mar aidhm ag straitéis an “rabharta athchóiriúcháin” ráta an athchóirithe foirgneamh san Eoraip a dhúbailt, arb é is aidhm di níos mó ná 35 mhilliún foirgneamh a athchóiriú agus suas le 160 000 post a chruthú in earnáil na tógála;

J.

de bhrí gur ceart bunúsach é rochtain ar thithíocht; de bhrí gur géarchéim í an easpa dídine agus an easpa rochtana ar thithíocht inacmhainne ardcháilíochta i gcodanna de AE;

K.

de bhrí gur áiteanna iolrachais, cruthaitheachta agus dlúthpháirtíochta iad cathracha; de bhrí gur cailleadh caighdeán na bhfoirgneamh ar fud na hEorpa de bharr droch-phleanáil agus drochdhearadh san fhearann poiblí agus an fás ar an sraoilleáil uirbeach; de bhrí go bhfuil sé d’acmhainn ag NEB deiseanna a fhiosrú chun úsáid a bhaint as an spás teoranta i gcathracha ar bhealach inbhuanaithe, aeistéitiúil agus cuimsitheach, chun ceantair uirbeacha agus thuaithe a nascadh ar bhealach níos fearr, agus chun rannpháirtíocht na n-áitritheoirí sa phleanáil spásúlachta a áirithiú agus chun cabhrú leo an chathair a athghabháil mar spás a cruthaíodh le haghaidh imeachtaí idirghníomhaíochta agus cultúrtha;

L.

de bhrí go gcuirtear tús le todhchaí níos fearr a thógáil le hoideachas agus oiliúint ardcháilíochta, lena n-áirítear oideachas comhshaoil, gairmoiliúint agus foghlaim ar feadh an tsaoil, inter alia trí dheiseanna foghlama ar líne ar cheart iad a bheith inrochtana do chách, chomh maith le huas-sciliú agus athsciliú; de bhrí gur ceart bunúsach é rochtain ar oideachas ardcháilíochta; de bhrí go bhfuil oideachas agus cultúr ríthábhachtach don fhorbairt phearsanta agus go bhfuil ról ríthábhachtach acu i rannpháirtíocht dhaonlathach agus shibhialta na saoránach; de bhrí go n-éilíonn timpeallacht thógtha ardcháilíochta oiliúint a chur ar ghairmithe oilte, ar cheardaithe agus ar oibrithe cultúrtha; de bhrí go mbraitheann baint amach neamhspleáchas straitéiseach an Aontais ar a chumas barr feabhais a bhaint amach san oideachas, sa taighde agus sa nuálaíocht;

M.

de bhrí go bhfuil tionchar níos mó ag an athrú aeráide agus ag díghrádú comhshaoil ar an oidhreacht chultúrtha, a léiríonn luachanna pobail, agus go bhfuil dúshláin eile os a gcomhair amhail tearcinfheistíocht, drochphleanáil agus sreafaí turasóireachta a ndéantar drochbhainistiú orthu; de bhrí gur féidir le NEB rannchuidiú lena chaomhnú, lena athchóiriú, lena oiriúnú agus lena chosaint don todhchaí; de bhrí nach mór do ghairmithe in earnáil na tógála cur leis an leas coiteann tríd an oidhreacht chultúrtha a urramú;

N.

de bhrí go n-éilíonn tionscadail NEB creat rialála tacúil, a chomhlíonann reachtaíocht earnála AE agus cleachtais soláthair phoiblí inbhuanaithe;

O.

de bhrí go bhfuil gníomhaíochtaí cogaidh na Rúise ag díriú d’aon turas ar bhonneagar poiblí, ar stoc tithíochta, ar oidhreacht chultúrtha agus ar bhonneagar sibhialta eile san Úcráin;

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

31.

32.

33.

34.

35.

36.

37.

38.

39.

40.

41.

42.

43.

44.

45.

46.

47.

—

ag féachaint do na rúin uaithi roimhe seo maidir leis an Úcráin agus an Rúis, go háirithe na rúin uaithi an 7 Aibreán (1), an 5 Bealtaine (2) agus an 19 Bealtaine (3) 2022,

—

ag féachaint do Chairt na Náisiún Aontaithe,

—

ag féachaint do Choinbhinsiún Eorpach um Chearta an Duine,

—

ag féachaint don Chúnant Idirnáisiúnta ar Chearta Sibhialta agus Polaitiúla,

—

ag féachaint do Choinbhinsiúin na Háige,

—

ag féachaint do Choinbhinsiúin na Ginéive agus dá bprótacail bhreise,

—

ag féachaint do Reacht na Róimhe den Chúirt Choiriúil Idirnáisiúnta;

—

ag féachaint don Choinbhinsiún Idirnáisiúnta maidir leis an Uile Dhuine a Chosaint ón bhFuadach Forfheidhmithe,

—

ag féachaint do Choinbhinsiún an 20 Samhain 1989 um Chearta an Linbh agus do na prótacail bhreise a ghabhann leis,

—

ag féachaint don Choinbhinsiún maidir le Coir an Chinedhíothaithe a Chosc agus a Phionósú,

—

ag féachaint do chonclúidí ón gComhairle Eorpach maidir leis an Úcráin an 30 Bealtaine 2022,

—

ag féachaint do thuarascálacha na hEagraíochta um Shlándáil agus Comhar san Eoraip (ESCE) maidir le sáruithe ar an dlí daonnúil idirnáisiúnta agus ar an dlí idirnáisiúnta um chearta an duine, ar choireanna cogaidh agus ar choireanna in aghaidh an chine dhaonna a rinneadh san Úcráin, an 13 Aibreán 2022 agus an 14 Iúil 2022,

—

ag féachaint do na tuarascálacha ó Choimisinéir um Chearta an Duine i bParlaimint na hÚcráine,

—

ag féachaint don phlé a rinneadh i gComhairle Slándála na Náisiún Aontaithe an 7 Meán Fómhair 2022 maidir le heasáitiú agus díbirt éigeantais saoránach de chuid na hÚcráine chomh maith le huchtú éigeantais leanaí de chuid na hÚcráine sa Rúis,

—

ag féachaint don tuarascáil ó Human Rights Watch dar teideal We Had No Choice: “Filtration” and the Crime of Forcibly Transferring Ukrainian Civilians to Russia [Ní raibh aon Rogha againn: “Scagachán” agus an Choir lena ndéantar sibhialtaigh na hÚcráine a aistriú go héigeantach chuig an Rúis], an 1 Meán Fómhair 2022,

—

ag féachaint do Rialacha 144(5) agus 132(4) dá Rialacha Nós Imeachta,

A.

de bhrí gur athsheolaigh Cónaidhm na Rúise cogadh foghach gan chúis, gan údar agus neamhdhleathach i gcoinne na hÚcráine an 24 Feabhra 2022; de bhrí go bhfuil sáruithe ollmhóra agus tromchúiseacha ar chearta an duine agus coireanna cogaidh déanta ag an Rúis ó thús a hionraidh iomláin ar an Úcráin, lena n-áirítear ollmharuithe sibhialtach agus príosúnach cogaidh, céasadh, foréigean gnéasach, fuadach éigeantais, díbirt éigeantais, creachadh, agus bac a chur ar aslonnú agus ar chonbhuanna daonnúla, rudaí a bhfuil toirmeasc orthu go léir faoin dlí idirnáisiúnta agus nach mór iad a ionchúiseamh;

B.

de bhrí go measann Coimisinéir Pharlaimint na hÚcráine um Chearta an Duine (an tOmbudsman) gur díbríodh níos mó ná 1 mhilliún Úcránach go héigeantach chuig Cónaidhm na Rúise ón 24 Feabhra 2022 i leith, go minic chomh fada ar shiúil le Cianoirthear na Rúise; de bhrí go léiríonn foinsí éagsúla gur meastachán róbheag atá sna huimhreacha sin – is 2,5 milliún an líon is airde a mheastar a bheith ann – agus go bhfuil líon na ndaoine i gceist ag dul i méid i rith an ama; de bhrí go léiríonn díbirt éigeantais ón Úcráin, arna héascú ag na “campaí scagacháin”, mar a thugtar orthu, cosúlachtaí láidre stairiúla le holldíbirt éigeantais Shóivéadach agus le sluachampaí géibhinn Gulag; de bhrí gur coir chogaidh é an t-aistriú éigeantais agus d’fhéadfadh sé gur cóir in aghaidh na daonnachta é freisin;

C.

de bhrí go bhfuil díbirt éigeantais mhórscála saoránach de chuid na hÚcráine chuig Cónaidhm na Rúise aitheanta ag eagraíochtaí idirnáisiúnta amhail ESCE nó na Náisiúin Aontaithe mar cheann de na sáruithe is tromchúisí ar an dlí daonnúil idirnáisiúnta dá bhfuil déanta ag Cónaidhm na Rúise ina cogadh foghach i gcoinne na hÚcráine;

D.

de bhrí gur dheimhnigh Oifig Ard-Choimisinéir na Náisiún Aontaithe um Chearta an Duine (OHCHR) gurb ann don “scagachán”, mar a thugtar air, lena ngabhann scagadh slándála atá ar mhórscála, éigeantach, pionósach agus mí-úsáideach agus a bhfuil sáruithe iomadúla ar chearta an duine i gcoinne shaoránaigh de chuid na hÚcráine mar thoradh air; de bhrí gurb amhlaidh i ndáiríre a rinneadh sibhialtaigh de chuid na hÚcráine a imtheorannú agus iad ag fanacht le dul faoin bpróiseas sin, próiseas a mhair idir cúpla uair an chloig go beagnach mí ar fad; de bhrí, le linn an “scagacháin”, go gcuirtear saoránaigh de chuid na hÚcráine faoi cheastóireacht mhionsonraithe, go ndéantar cuardach coirp orthu, agus nochtacht éigeantais i gceist uaireanta, agus go ndéantar céasadh orthu; de bhrí, in imthosca den sórt sin, go mbíonn mná agus cailíní de chuid na hÚcráine i mbaol teacht i dtír gnéasach;

E.

de bhrí gur próiseas córasach an próiseas “scagachán” agus gurb ionann é agus ollchleachtadh neamhdhleathach bailithe sonraí, lena gcuirtear méideanna ollmhóra sonraí pearsanta faoi shibhialtaigh de chuid na hÚcráine, lena n-áirítear a gcuid sonraí bithmhéadrachta, ar fáil d’údaráis na Rúise; de bhrí gur sárú soiléir é sin ar an gceart chun príobháideachta agus go bhféadfadh sé na daoine ar a ndéantar é a chur i mbaol go ndéanfaí iad a spriocdhíriú amach anseo;

F.

de bhrí, le linn an phróisis sin, gur minic a dhéanann údaráis na Rúise pasanna de chuid na hÚcráine a choigistiú agus na hÚcránaigh a chur faoi iallach comhaontuithe a shíniú chun fanacht sa Rúis, rud a chuireann bac ar a gcumas filleadh abhaile, agus is cosúil gur iarracht é comhdhéanamh déimeagrafach na hÚcráine a athrú; de bhrí, chomh maith le díbirt agus uchtú éigeantais, go bhfuil an Rúis, mar chuid dá coincheap geopholaitiúil “Russkij mir” (“domhan Rúiseach”), i mbun Rúisiú luathaithe sna críocha de chuid na hÚcráine atá faoi fhorghabháil aici;

G.

de bhrí go ndéantar saoránaigh de chuid na hÚcráine a “dteipeann orthu” sa phróiseas scagacháin a choinneáil agus a aistriú chuig ionaid choinneála agus pianchoilíneachtaí sa Rúis, agus go mbíonn siad i mbaol mórdhíobhála, lena n-áirítear céasadh agus drochíde, nó go ndéantar fuadach éigeantais orthu; de bhrí go bhfuil tuairiscí inchreidte doiciméadaithe ag OHCHR maidir le leanaí a bheith á scaradh óna dteaghlaigh nuair nár éirigh leis an duine fásta a bhí i dtionlacan leo sa phróiseas “scagacháin”;

H.

de bhrí go mbíonn leanaí atá ag teitheadh ón gcogadh, go háirithe nuair a bhíonn siad gan tionlacan, i mbaol méadaithe foréigin, mí-úsáide agus dúshaothraithe chomh maith le dul ar iarraidh agus a bheith ina n-íospartaigh gáinneála, go háirithe agus iad ag bogadh thar theorainneacha, agus go mbíonn cailíní go háirithe i mbaol foréigin inscnebhunaithe;

I.

de bhrí gur mhaígh Ombudsman na hÚcráine, an 3 Meán Fómhair 2022, gur tógadh níos mó ná 2 000 000 leanbh le héigeantas chuig Cónaidhm na Rúise cheana féin agus é mar aidhm leis sin iad a chur ar fáil lena n-uchtú ag teaghlaigh Rúiseacha agus go bhféadfadh sé imthosca díbirte éigeantais 200 000 leanbh de chuid na hÚcráine a fhíorú; de bhrí go bhfuil údaráis na Rúise ag scaradh leanaí Úcránacha d’aon turas óna dtuismitheoirí agus daoine eile a fhuadach ó dhílleachtaí, ó institiúidí eile leanaí agus ó ospidéil sula gcuirtear suas iad lena n-uchtú laistigh den Rúis; de bhrí go bhfuil an ghníomhaíocht sin a dhéanann Cónaidhm na Rúise de chineál córasach agus forleathan, lena n-áirítear, i measc cionta eile, díothú thaifid phearsanta na ndaoine a dhíbrítear;

J.

de bhrí gur chruthaigh an Úcráin an tairseach “Leanaí an Chogaidh” chun ligean do thuismitheoirí leanaí a cailleadh, a easáitíodh agus a díbríodh na sonraí uile atá ar fáil a roinnt;

K.

de bhrí, a luaithe a bhíonn leanaí i gcríocha atá faoi fhorghabháil na Rúise nó sa Rúis, gur fíorchasta an áit a fhágáil nó iad a athaontú lena gcaomhnóirí; de bhrí, gan nósanna imeachta foirmiúla a bheith i bhfeidhm chun leanaí as an Úcráin a fhilleadh ar an Úcráin nó chun iad a athaontú lena gcaomhnóirí agus lena gcúramóirí, gur ar dhaoine aonair den chuid is mó atá an próiseas sin le tacaíocht ó shaorálaithe áitiúla, ó ENRanna, agus ó chaibidlíocht rúnda;

L.

de bhrí, an 25 agus an 30 Bealtaine 2022, gur shínigh an tUachtarán Vladimir Putin foraithní lenar simplíodh an nós imeachta maidir le saoránacht na Rúise a dheonú do shaoránaigh na hÚcráine, lena n-áirítear leanaí atá gan cúram tuismitheora, agus maidir le leanaí as an Úcráin a uchtú ag teaghlaigh Rúiseacha, agus ar an gcaoi sin a bhfilleadh ar an Úcráin a dhéanamh níos casta agus asamhlú éigeantach leanaí na hÚcráine a éascú; de bhrí gur tugadh saoránacht na Rúise do na céadta leanbh ón Úcráin ó shin agus gur seoladh chuig tuismitheoirí nua iad i réigiúin éagsúla sa Rúis;

M.

de bhrí go dtoirmisctear go haonchiallach leis an dlí idirnáisiúnta díbirt laistigh de chríoch faoi fhorghabháil nó díbirt ó chríoch faoi fhorghabháil chuig críoch na cumhachta forghabhála, ar sárú tromchúiseach é ar Choinbhinsiúin na Ginéive agus ar choir chogaidh é faoi Reacht na Róimhe den Chúirt Choiriúil Idirnáisiúnta; de bhrí go gcuireann an dlí agus an cleachtas idirnáisiúnta toirmeasc ar uchtú le linn éigeandálaí nó díreach ina ndiaidh; de bhrí gur ghlac an Úcráin moratóir maidir le huchtuithe idir tíortha sna laethanta tosaigh den chogadh; de bhrí go gcuireann Coinbhinsiún na Náisiún Aontaithe um Chearta an Linbh agus Coinbhinsiún na Ginéive maidir le Cosaint Daoine Sibhialta in Aimsir Chogaidh toirmeasc ar chumhachtaí forghabhála, stádas pearsanta leanaí a athrú, lena n-áirítear a náisiúntacht;

N.

de bhrí, de réir Airteagal II de Choinbhinsiún na Náisiún Aontaithe maidir le Coir an Chinedhíothaithe a Chosc agus a Phionósú, gur cinedhíothú é leanaí de chuid grúpa a aistriú le forneart chuig grúpa eile, agus é mar rún grúpa náisiúnta, eitneach, ciníoch nó reiligiúnach a scriosadh, go hiomlán nó go páirteach;

O.

de bhrí gur cosúil go bhfuil baol ar leith ann do dhaoine scothaosta, daoine faoi mhíchumas agus grúpaí leochaileacha eile go mbeidís sáinnithe i limistéar atá faoi fhorghabháil na Rúise nó sa Rúis, ós rud é gur minic a chuirtear iad i saoráidí in aghaidh a dtola amhail tithe altranais sa Rúis nó i limistéir atá faoi fhorghabháil na Rúise; de bhrí gur institiúidí dúnta iad na saoráidí sin, agus go mbaintear an bonn de cheart daoine leochaileacha chun saoirse gluaiseachta má chuirtear sna saoráidí sin iad;

P.

de bhrí go bhfuil deacrachtaí suntasacha ag saoránaigh na hÚcráine sa Rúis agus i gcríocha atá faoi fhorghabháil na Rúise , amhail easpa cóir mhaireachtála, neamhábaltacht hryvnia na hÚcráine a mhalartú nó cistí a aistarraingt ó chártaí bainc, easpa éadaí agus earraí sláinteachais, agus neamhábaltacht teagmháil a dhéanamh le gaolta; de bhrí go bhfuil sibhialtaigh na hÚcráine á n-athlonnú le forneart chuig limistéir atá faoi bhrú eacnamaíoch nó chuig áiteanna iargúlta sa Rúis, go minic sa tSibéir agus go bhfágtar ann iad gan aon bhealach chun filleadh; de bhrí gur minic a bhíonn deacrachtaí ag daoine a dhéanann iarracht an Rúis a fhágáil toisc nach bhfuil doiciméid chuí aitheantais acu, tar éis dóibh iad a fhágáil ina ndiaidh san Úcráin agus iad ag teitheadh ón gcogadh nó tar éis d’údaráis na Rúise iad a choigistiú;

Q.

de bhrí go bhfuil insint shaofa ar an Dara Cogadh Domhanda mar bhonn taca faoi bholscaireacht na Creimile lena dtugtar bonn cirt do chogadh foghach na Rúise i gcoinne na hÚcráine;

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.