ISSN 1977-0987 |
||
Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea |
C 125 |
|
Edizzjoni bil-Malti |
Informazzjoni u Avviżi |
Volum 66 |
Werrej |
Paġna |
|
|
||
|
IL-PARLAMENT EWROPEW
|
|
I Riżoluzzjonijiet, rakkomandazzjonijiet u opinjonijiet |
|
|
RIŻOLUZZJONIJIET |
|
|
Il-Parlament Ewropew |
|
|
It-Tlieta 13 ta’ Settembru 2022 |
|
2023/C 125/01 |
||
2023/C 125/02 |
||
2023/C 125/03 |
||
|
L-Erbgħa 14 ta’ Settembru 2022 |
|
2023/C 125/04 |
||
|
Il-Ħamis 15 ta’ Settembru 2022 |
|
2023/C 125/05 |
||
2023/C 125/06 |
||
2023/C 125/07 |
||
2023/C 125/08 |
||
2023/C 125/09 |
||
2023/C 125/10 |
||
2023/C 125/11 |
||
2023/C 125/12 |
||
2023/C 125/13 |
||
|
RAKKOMANDAZZJONIJIET |
|
|
Il-Parlament Ewropew |
|
|
L-Erbgħa 14 ta’ Settembru 2022 |
|
2023/C 125/14 |
|
III Atti preparatorji |
|
|
Il-Parlament Ewropew |
|
|
It-Tlieta 13 ta’ Settembru 2022 |
|
2023/C 125/15 |
||
2023/C 125/16 |
||
2023/C 125/17 |
||
2023/C 125/18 |
||
2023/C 125/19 |
||
2023/C 125/20 |
||
2023/C 125/21 |
||
2023/C 125/22 |
||
2023/C 125/23 |
||
|
L-Erbgħa 14 ta’ Settembru 2022 |
|
2023/C 125/24 |
||
2023/C 125/25 |
||
2023/C 125/26 |
||
|
Il-Ħamis 15 ta’ Settembru 2022 |
|
2023/C 125/27 |
||
2023/C 125/28 |
||
2023/C 125/29 |
Tifsira tas-simboli użati
(It-tip ta' proċedura jiddependi mill-bażi legali proposta mill-abbozz ta' att) Emendi tal-Parlament: Il-partijiet tat-testi l-ġodda huma indikati permezz tat-tipa korsiva u grassa . Il-partijiet tat-test imħassra huma indikati permezz tas-simbolu ▌ jew huma ingassati. Is-sostituzzjoni hija indikata billi t-test il-ġdid jiġi indikat permezz tat-tipa korsiva u grassa u billi jitħassar jew jiġi ingassat it-test sostitwit. |
MT |
|
5.4.2023 |
MT |
Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea |
C 125/1 |
IL-PARLAMENT EWROPEW
SESSJONI 2022–2023
Dati tas–seduti: 12–15 ta’ Settembru 2022
TESTI ADOTTATI
I Riżoluzzjonijiet, rakkomandazzjonijiet u opinjonijiet
RIŻOLUZZJONIJIET
Il-Parlament Ewropew
It-Tlieta 13 ta’ Settembru 2022
5.4.2023 |
MT |
Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea |
C 125/2 |
P9_TA(2022)0308
Il-finanzjament privat responsabbli ta' litigazzjoni
Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tat-13 ta' Settembru 2022 li jinkludi rakkomandazzjonijiet lill-Kummissjoni dwar il-finanzjament privat responsabbli ta' litigazzjoni (2020/2130(INL))
(2023/C 125/01)
Il-Parlament Ewropew,
— |
wara li kkunsidra l-Artikolu 225 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, |
— |
wara li kkunsidra l-Artikolu 47 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea, |
— |
wara li kkunsidra l-Artikolu 5 tad-Deċiżjoni tal-Parlament Ewropew tat-28 ta' Settembru 2005 li tadotta l-Istatut għall-Membri tal-Parlament Ewropew (1), |
— |
wara li kkunsidra d-Direttiva (UE) 2020/1828 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta' Novembru 2020 dwar azzjonijiet rappreżentattivi għall-protezzjoni tal-interessi kollettivi tal-konsumaturi, u li tħassar id-Direttiva 2009/22/KE (2), |
— |
wara li kkunsidra r-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni tal-11 ta' Ġunju 2013 dwar prinċipji komuni għall-mekkaniżmi tar-rimedju kollettiv inġuntiv u kompensatorju fl-Istati Membri fir-rigward tal-ksur tad-drittijiet mogħtija skont id-Dritt tal-Unjoni, |
— |
wara li kkunsidra l-Istudju mwettaq mis-Servizz ta' Riċerka tal-Parlament Ewropew “Il-Finanzjament Privat Responsabbli ta' Litigazzjoni” ta' Marzu 2021, |
— |
wara li kkunsidra l-Artikoli 47 u 54 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu, |
— |
wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Affarijiet Legali (A9-0218/2022), |
A. |
billi l-Istati Membri għandhom responsabbiltà primarja li jagħmlu disponibbli għajnuna legali adegwata għal dawk li m'għandhomx biżżejjed riżorsi bil-għan li jiżguraw aċċess għall-ġustizzja għal kulħadd, f'konformità mal-Artikolu 47 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea; billi l-għajnuna legali pubblika u l-prosekuzzjoni pubblika huma u jridu jibqgħu l-mekkaniżmi ċentrali biex jiggarantixxu d-dritt fundamentali għal rimedju effettiv u għal proċess ġust; |
B. |
billi l-finanzjament kummerċjali ta' litigazzjoni minn partijiet terzi (TPLF) huwa prattika li qed tikber fejn investituri privati (“il-finanzjaturi ta' litigazzjoni”) li mhumiex parti f'tilwima jinvestu fi proċedimenti legali u jħallsu spejjeż legali u spejjeż oħra, bi skambju għal sehem minn kwalunkwe ammont mogħti eventwali; billi r-rimedju kollettiv huwa biss tip wieħed ta' litigazzjoni li fiha attwalment jintuża t-TPLF, b'eżempji oħra li jkunu l-arbitraġġ, il-proċedimenti ta' insolvenza, l-irkupru tal-investiment, il-pretensjonijiet tal-antitrust u oħrajn; |
C. |
billi t-TPLF jista', jekk ikun regolat kif xieraq, jintuża aktar ta' spiss bħala għodda biex jappoġġja l-aċċess għall-ġustizzja, speċjalment f'pajjiżi fejn l-ispejjeż legali huma għoljin ħafna, jew għan-nisa u l-gruppi emarġinati b'ostakli addizzjonali għall-finanzjament; billi t-TPLF jista' jgħin dejjem aktar biex jiżgura li l-każijiet ta' interess pubbliku jitressqu quddiem il-qorti u jnaqqas l-iżbilanċi ekonomiċi sinifikanti li jeżistu bejn il-korporazzjonijiet u dawk iċ-ċittadini li jfittxu rimedju, u b'hekk jiżgura responsabbiltà korporattiva xierqa; |
D. |
billi r-rapport tal-British Institute of International and Comparative Law (BIICL) dwar “State of Collective Redress in the EU in the context of the Commission Recommendation” (L-Istat tar-Rimedju Kollettiv fl-UE fil-kuntest tar-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni) jenfasizza li, f'xi Stati Membri, il-finanzjament minn partijiet terzi sar fattur essenzjali biex jitwettaq ir-rimedju kollettiv (3); billi r-Rapport tal-Kummissjoni COM(2018)0040 dwar l-implimentazzjoni tar-rakkomandazzjonijiet mhux vinkolanti tal-2013 dwar ir-rimedju kollettiv jenfasizza l-fatt li t-TPLF huwa aspett ewlieni tar-rimedju kollettiv, li għandu dimensjoni transfruntiera importanti (4); |
E. |
billi l-finanzjaturi ta' litigazzjoni involuti fi proċedimenti legali jistgħu jaġixxu fl-interess ekonomiku tagħhom stess, aktar milli fl-interess tar-rikorrenti; billi jistgħu jfittxu li jikkontrollaw il-litigazzjoni u jitolbu eżitu li jħallilhom l-akbar redditu u fl-inqas ammont ta' żmien (5); billi huwa essenzjali li jiġi żgurat li d-danni adegwati jitħallsu lill-vittmi; |
F. |
billi, filwaqt li t-TPLF huwa virtwalment ineżistenti fl-Ewropa, huwa fenomenu li qed jikber fl-arbitraġġ dwar l-investiment li jimmultiplika l-għadd u l-volum ta' pretensjonijiet ta' investituri privati kontra l-Istati; |
G. |
billi, skont id-data disponibbli, il-finanzjaturi ta' litigazzjoni jistgħu, f'ċerti Stati Membri, jitolbu sehem sproporzjonat tar-rikavati li jaqbżu r-redditi tipiċi ta' tipi oħra ta' investimenti; billi l-ammonti mitluba mill-finanzjaturi ta' litigazzjoni normalment ivarjaw madwar l-Unjoni minn 20 % sa 50 % tal-ammont mogħti (6), iżda barra mill-Unjoni tali pretensjonijiet jistgħu f'xi każijiet jirrappreżentaw redditi fuq l-investiment sa 300 %; billi għandhom jiġu introdotti regoli biex jiġi żgurat li t-tariffi mħallsa lill-finanzjaturi ta' litigazzjoni jkunu proporzjonati u li l-ammont mogħti jingħata l-ewwel lir-rikorrenti, qabel ma titħallas it-tariffa lill-finanzjatur ta' litigazzjoni; |
H. |
billi t-TPLF mhuwiex l-uniku mod kif jiġi ffaċilitat l-aċċess għall-ġustizzja, u huma disponibbli strumenti oħra, bħall-għajnuna legali jew l-assigurazzjoni tal-ispejjeż legali, biex jiffaċilitaw tali aċċess, u jeżistu wkoll rimedji extraġudizzjarji biex jinstab rimedju, bħall-medjazzjoni, l-ADR/ODR, l-Ombudsman jew permezz ta' sistemi ta' lmentar ġestiti mill-kumpaniji; billi dawk is-soluzzjonijiet jistgħu jirriżultaw f'kumpens aktar rapidu u aktar adegwat għar-rikorrenti għalkemm dawn ir-rimedji mhux dejjem ikunu neċessarjament effettivi biżżejjed biex jipprovdu rimedju adegwat; billi r-rikorrenti għandhom dejjem jingħataw il-possibbiltà li jfittxu direttament rimedju ġudizzjarju; |
I. |
billi t-TPLF huwa prevalenti fl-Awstralja, fl-Istati Uniti tal-Amerka, fil-Kanada, fir-Renju Unit u fin-Netherlands, u xi wħud iqisuh bħala fattur ewlieni biex jiġi żgurat li l-aċċess għall-ġustizzja jkun disponibbli (7), madankollu, hemm ukoll tħassib dwar prattiki abbużivi f'xi ġuriżdizzjonijiet; billi, id-data empirika (8) turi li l-finanzjaturi ta' litigazzjoni jagħżlu fil-maġġor parti kawżi li jirrappreżentaw l-aħjar redditu potenzjali, u ma jinvestux f'kawżi li jqisuhom riskjużi wisq jew li ma jrendux biżżejjed profitt; |
J. |
billi huwa diffiċli li jiġi ddeterminat l-għadd ta' finanzjaturi ta' litigazzjoni, b'mill-inqas 45 finanzjatur bħal dawn li bħalissa huwa magħruf li qed joperaw fl-UE; billi, għalkemm fil-biċċa l-kbira tal-Istati Membri, il-prattika tat-TPLF s'issa kienet limitata fil-firxa tagħha, hija mistennija li jkollha rwol dejjem akbar fis-snin li ġejjin, iżda għadha fil-biċċa l-kbira mhux regolata fl-Unjoni, minkejja l-fatt li tista' tippreżenta mhux biss benefiċċji, iżda wkoll riskji materjali għall-amministrazzjoni tal-ġustizzja li jeħtieġ li jiġu indirizzati; |
K. |
billi fil-vakwu regolatorju attwali hemm riskju li l-finanzjaturi ta' litigazzjoni joperaw b'mod mhux trasparenti, bir-riżultat li l-qrati jistgħu, xi drabi, jagħtu ammonti lil rikorrenti mingħajr ma jirrealizzaw li sehem mill-ammont mogħti, li xi kultant jaf ikun sproporzjonat, sussegwentement jiġi dirett mill-ġdid lejn il-finanzjaturi ta' litigazzjoni a skapitu tar-rikorrenti; billi tali nuqqas ta' trasparenza jista' jfisser ukoll li anke l-benefiċjarji potenzjali ftit li xejn ikollhom għarfien dwar id-distribuzzjoni tal-ammonti mogħtija jew il-ftehimiet ta' finanzjament, b'mod partikolari fejn japplika mekkaniżmu ta' nonparteċipazzjoni fi ħdan is-sistemi ta' rimedji kollettivi; billi, fin-nuqqas ta' standards minimi komuni fil-livell tal-Unjoni, hemm riskju ta' frammentazzjoni u żbilanċi regolatorji fil-qasam tal-finanzjament ta' litigazzjoni; |
L. |
billi d-Direttiva (UE) 2020/1828 tidentifika opportunitajiet u tistabbilixxi salvagwardji relatati mal-finanzjament ta' litigazzjoni, li, madankollu, huma limitati għal azzjonijiet rappreżentattivi f'isem il-konsumaturi skont l-ambitu ta' dik id-Direttiva, u għalhekk ma tirregolax tipi oħra ta' azzjoni, bħal dawk relatati mad-drittijiet tan-negozju jew tal-bniedem, jew kategoriji ta' rikorrenti, bħall-organizzazzjonijiet tad-drittijiet tal-bniedem jew il-ħaddiema; billi għandhom japplikaw miżuri u salvagwardji effettivi għat-tipi kollha ta' pretensjonijiet; |
Introduzzjoni
1. |
Josserva li, għalkemm ir-rikors għal finanzjament ta' litigazzjoni minn partijiet terzi għadu limitat, huwa prattika li qed tikber fl-Unjoni, li għandha rwol dejjem akbar fis-sistemi ġudizzjarji ta' xi Stati Membri, kif ukoll fil-mod kif iċ-ċittadini Ewropej jistgħu jaċċessaw il-ġustizzja, b'mod partikolari fir-rigward ta' każijiet transfruntiera. Jinnota li l-finanzjament ta' litigazzjoni s'issa huwa fil-biċċa l-kbira mhux regolat fil-livell tal-Unjoni; |
2. |
Jinnota li r-regolamentazzjoni tat-TPLF għandha timxi id f'id ma' politiki li jtejbu l-aċċess għall-ġustizzja għar-rikorrenti, pereżempju billi jitnaqqsu l-ispejjeż legali, billi jiġi pprovdut finanzjament pubbliku adegwat lill-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili, inklużi l-organizzazzjonijiet tal-protezzjoni tal-konsumatur, jew billi jiġu promossi prattiki oħra bħall-għajnuna legali jew il-finanzjament kollettiv; jistieden lill-Istati Membri jiskambjaw l-aħjar prattiki dwar din il-kwistjoni u jużaw il-miżuri msemmija fl-Artikolu 20 tad-Direttiva (UE) 2020/1828 f'dak li għandu x'jaqsam mal-iżgurar ta' aċċess effettiv għall-ġustizzja; |
3. |
Huwa konvint li sabiex jiġi żgurat l-aċċess għall-ġustizzja għal kulħadd u li s-sistemi ġudizzjarji jipprijoritizzaw ir-rimedju għall-partijiet li jkunu ġarrbu ħsara, u mhux l-interessi tal-investituri privati li jistgħu jkunu qed ifittxu biss opportunitajiet kummerċjali minn tilwim legali, huwa meħtieġ li jiġu stabbiliti standards minimi komuni fil-livell tal-Unjoni, li jindirizzaw l-aspetti ewlenin rilevanti għat-TPLF, inklużi t-trasparenza, il-ġustizzja u l-proporzjonalità; |
4. |
Jisħaq li l-għan ta' tali reġim regolatorju jkun li jirregola l-attivitajiet ta' finanzjament ta' litigazzjoni minn finanzjaturi ta' litigazzjoni. Jirrimarka li tali reġim għandu jirregola l-attivitajiet ta' finanzjament fir-rigward tat-tipi kollha ta' pretensjonijiet, irrispettivament min-natura tal-pretensjonijiet, u li għandu jkun mingħajr preġudizzju għal-liġi internazzjonali, tal-Unjoni u nazzjonali eżistenti li jippermettu li jitressqu l-pretensjonijiet, b'mod partikolari l-liġi dwar il-protezzjoni tal-interessi kollettivi tal-konsumaturi, dwar il-protezzjoni ambjentali, u l-liġi li tirregola l-proċedimenti ta' insolvenza jew ir-responsabbiltà; |
5. |
Jemmen li l-istabbiliment ta' standards minimi komuni tal-Unjoni għat-TPLF se jippermetti lil-leġiżlaturi jeżerċitaw sorveljanza effettiva u jiżguraw b'mod adegwat li l-interessi tar-rikorrenti jiġu protetti; jirrimarka li l-mekkaniżmi regolatorji volontarji u l-kodiċijiet ta' kondotta jista' jkollhom rwol pożittiv, iżda s'issa ma ġewx sottoskritti mill-maġġoranza l-kbira tal-finanzjaturi, u b'hekk ir-rikorrenti tħallew esposti b'mod sinifikanti; |
Ir-regolamentazzjoni u s-superviżjoni tal-finanzjaturi ta' litigazzjoni
6. |
Jirrakkomanda l-istabbiliment ta' sistema ta' awtorizzazzjoni għall-finanzjaturi ta' litigazzjoni, u b'hekk jiġi żgurat li jiġu pprovduti opportunitajiet effettivi għar-rikorrenti biex isir użu mit-TPLF u li jitwaqqfu salvagwardji adegwati, inkluż permezz tal-introduzzjoni ta' rekwiżiti tal-governanza korporattiva u setgħat superviżorji biex jiġu protetti r-rikorrenti u biex jiġi żgurat li l-finanzjament jiġi pprovdut biss minn entitajiet li jkunu impenjati li jikkonformaw mal-istandards minimi f'termini ta' trasparenza, governanza u adegwatezza tal-kapital, u li josservaw relazzjoni fiduċjarja fir-rigward tar-rikorrenti u l-benefiċjarji intenzjonati; jisħaq fuq il-ħtieġa li jiġi żgurat li din is-sistema ma toħloqx piż amministrattiv eċċessiv għall-Istati Membri jew għall-finanzjaturi ta' litigazzjoni; |
Il-kwistjonijiet etiċi
7. |
Jirrakkomanda li l-finanzjaturi ta' litigazzjoni jkunu obbligati jirrispettaw dmir ta' diliġenza fiduċjarju li jirrikjedi li jaġixxu fl-aħjar interessi ta' rikorrent; jemmen li l-finanzjaturi ta' litigazzjoni ma jistax ikollhom kontroll mhux dovut fuq il-proċedimenti legali li jiffinanzjaw; tali kontroll fuq il-proċedimenti legali jrid ikun ir-responsabbiltà tar-rikorrenti u tar-rappreżentanti legali tagħhom; tali kontroll fuq il-proċedimenti legali ffinanzjati jista' jikkonsisti kemm f'kontroll formali, bħal permezz ta' arranġamenti kuntrattwali, kif ukoll kontroll informali, bħal permezz ta' theddid biex jiġi rtirat il-finanzjament; |
8. |
Jissottolinja li jistgħu jinqalgħu kunflitti ta' interess meta jkun hemm relazzjonijiet mhux xierqa bejn il-finanzjaturi ta' litigazzjoni, l-entitajiet rappreżentattivi, id-ditti legali, l-aggregaturi, inklużi l-pjattaformi għall-ġbir tal-pretensjonijiet u għad-distribuzzjoni tal-ammonti, u entitajiet oħra li jistgħu jkunu involuti fil-pretensjonijiet u jkollhom interess fl-eżitu ta' każ fil-qorti; jinnota li hemm tendenza dejjem akbar ta' finanzjaturi ta' litigazzjoni li jaqblu li jiffinanzjaw ditti legali f'serje ta' kawżi futuri (finanzjament ta' portafoll) (9); jirrakkomanda li jiġu adottati salvagwardji li jevitaw kunflitti ta' interess potenzjali, jistabbilixxu d-drittijiet tar-rikorrenti u jeħtieġu li jiġu ddivulgati d-dettalji tar-relazzjonijiet bejn il-finanzjaturi ta' litigazzjoni u l-partijiet involuti l-oħra; |
9. |
Jemmen li, ħlief għal ċirkostanzi eċċezzjonali u strettament irregolati, il-finanzjaturi ta' litigazzjoni ma għandhomx jitħallew jabbandunaw partijiet iffinanzjati f'litigazzjoni – fl-ebda stadju tal-proċess ta' litigazzjoni – u jħallu lir-rikorrenti responsabbli waħidhom għall-kostijiet kollha tal-litigazzjoni, li probabbilment ikunu ddeċidew favur il-litigazzjoni biss minħabba li kien involut il-finanzjatur; jisħaq, għalhekk, li l-arranġamenti kuntrattwali abbażi ta' finanzjament kondizzjonali għandhom jitqiesu nulli; |
10. |
Jemmen li, bħar-rikorrenti, il-finanzjaturi ta' litigazzjoni għandhom ikunu responsabbli mill-kostijiet tal-konvenuti li jirriżultaw minn litigazzjoni bla suċċess, bħal minħabba l-aġġudikazzjoni ta' kostijiet avversi; jisħaq li r-regolamentazzjoni għandha tipprevjeni lill-finanzjaturi ta' litigazzjoni milli jillimitaw ir-responsabbiltà tagħhom għall-kostijiet fil-każ ta' eżitu mingħajr suċċess; |
L-inċentivi u l-limiti fuq l-irkupru
11. |
Iqis li l-leġiżlazzjoni għandha timponi limiti fuq il-proporzjon tal-ammont mogħti li l-finanzjaturi ta' litigazzjoni huma intitolati li jirċievu fil-każ ta' litigazzjoni b'suċċess jew soluzzjoni u abbażi ta' arranġament kuntrattwali; jemmen li huwa biss f'ċirkostanzi eċċezzjonali li l-arranġamenti bejn il-finanzjaturi ta' litigazzjoni u r-rikorrenti għandhom jiżvijaw mir-regola ġenerali li jitħallas minimu ta' 60 % tas-saldu gross jew tad-danni lir-rikorrenti; |
Id-divulgazzjoni u t-trasparenza
12. |
Iqis li għandu jkun hemm trasparenza fir-rigward tal-involviment ta' finanzjament ta' litigazzjoni fi proċedimenti legali, inklużi obbligi għar-rikorrenti u l-avukati tagħhom li jiddivulgaw ftehimiet ta' finanzjament lill-qrati fuq inizjattiva tal-qorti jew wara talba li jkun ressaq il-konvenut quddiem il-qorti, u li jinformaw lill-qorti dwar l-eżistenza ta' finanzjament kummerċjali u l-identità tal-finanzjatur għall-każ inkwistjoni; iqis li l-qorti għandha tinforma lill-konvenut dwar l-eżistenza ta' TPLF u l-identità tal-finanzjatur; jinnota li, bħalissa, il-qrati jew l-awtoritajiet amministrattivi u l-konvenuti ħafna drabi ma jkunux konxji li pretensjoni tkun iffinanzjata minn attur kummerċjali; |
Is-setgħat tal-awtoritajiet superviżorji u r-rieżami mill-qrati u mill-awtoritajiet amministrattivi
13. |
Huwa tal-fehma li l-awtoritajiet superviżorji, il-qrati u l-awtoritajiet amministrattivi, fejn xieraq f'konformità mal-liġi proċedurali nazzjonali, għandu jkollhom is-setgħat li jiffaċilitaw l-infurzar tal-leġiżlazzjoni adottata biex jintlaħqu l-għanijiet stabbiliti hawn fuq; jirrakkomanda l-istabbiliment ta' sistema ta' lmenti li ma twassalx għal kostijiet eċċessivi jew piż amministrattiv eċċessiv għall-Istati Membri; iqis li l-awtoritajiet superviżorji, il-qrati u l-awtoritajiet amministrattivi, fejn xieraq f'konformità mal-liġi proċedurali nazzjonali, għandu jkollhom is-setgħat li jindirizzaw prattiki abbużivi minn finanzjaturi awtorizzati ta' litigazzjoni, filwaqt li ma jfixklux l-aċċess għall-ġustizzja għar-rikorrenti u l-benefiċjarji fil-mira; |
L-aspetti finali
14. |
Jitlob lill-Kummissjoni tissorvelja mill-qrib u tanalizza l-iżvilupp tal-finanzjament ta' litigazzjoni ta' partijiet terzi fl-Istati Membri, kemm f'termini tal-qafas legali kif ukoll tal-prattika, b'attenzjoni partikolari għall-implimentazzjoni tad-Direttiva (UE) 2020/1828; jitlob ukoll lill-Kummissjoni, wara l-iskadenza għall-applikazzjoni tad-Direttiva (UE) 2020/1828, jiġifieri l-25 ta' Ġunju 2023, u b'kont meħud tal-effetti ta' dik id-Direttiva, biex tippreżenta, abbażi tal-Artikolu 114 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, proposta għal Direttiva biex jiġu stabbiliti standards minimi komuni fil-livell tal-Unjoni dwar il-finanzjament kummerċjali ta' litigazzjoni minn partijiet terzi, skont ir-rakkomandazzjonijiet stabbiliti fl-Anness għal dan; |
15. |
Iqis li l-proposta mitluba mhux se jkollha implikazzjonijiet finanzjarji; |
ο
ο ο
16. |
Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex tgħaddi din ir-riżoluzzjoni kif ukoll ir-rakkomandazzjonijiet li jinsabu fl-anness lill-Kummissjoni u lill-Kunsill. |
(1) ĠU L 262, 7.10.2005, p. 1.
(2) ĠU L 409, 4.12.2020, p. 1.
(3) https://www.biicl.org/documents/1881_StudyontheStateofCollectiveRedress.pdf, page 19.
(4) https://eur-lex.europa.eu/legal-content/MT/TXT/PDF/?uri=CELEX:52018DC0040&from=MT,%20page%2010
(5) Il-Parlament tal-Awstralja kkonkluda li “l-livell ta' setgħa u influwenza li għandhom il-finanzjaturi ta' litigazzjoni f'azzjonijiet kollettivi jagħti lok għal sitwazzjonijiet fejn l-interessi finanzjarji tagħhom jiġu qabel dawk tal-attur rappreżentattiv u tal-membri kollettivi”, ara l-Kummissjoni tar-Riforma tal-Liġi tal-Awstralja (2019): An Inquiry into Class Action Proceedings and Third-Party Litigation funders (Inkjesta dwar il-Proċedimenti ta' Azzjoni Kollettiva u l-Partijiet Terzi Finanzjaturi ta' Litigazzjoni), p 19.
(6) Studju tal-EPRS (2021): Responsible private funding of litigation (Il-finanzjament privat responsabbli ta' litigazzjoni). Anness – State of play on the EU private litigation funding landscape and on the current EU rules applicable to private litigation funding (Is-sitwazzjoni attwali dwar ix-xenarju tal-finanzjament ta' litigazzjoni privata tal-UE u dwar ir-regoli attwali tal-UE applikabbli għall-finanzjament ta' litigazzjoni privata).
(7) Ara https://www.biicl.org/documents/1881_StudyontheStateofCollectiveRedress.pdf, p. 269: “L-opinjoni ġenerali tal-approċċ tar-Renju Unit għall-finanzjament minn partijiet terzi kienet favorevoli u r-rispondenti kklassifikaw id-disponibbiltà ta' tali finanzjament bħala fattur ewlieni fid-deċiżjoni tagħhom li jipparteċipaw fi proċedimenti kollettivi. L-esperjenza ta' finanzjament minn partijiet terzi ta' pretensjonijiet kollettivi fil-prattika kienet, b'mod ġenerali, waħda pożittiva. Ħadd minn dawk li wieġbu ma kellu xi esperjenza ta' organizzazzjoni li ppruvat tiffinanzja pretensjoni kontra kompetitur. Ħadd minn dawk li wieġbu ma kellu esperjenza fejn finanzjatur kien ipprova jikkontrolla l-litigazzjoni b'mod eċċessiv għalkemm avukat wieħed iddeskriva sitwazzjoni fejn finanzjatur kien irtira l-finanzjament f'nofs il-pretensjoni li wasslet għal soluzzjoni prematura tal-każ”.
(8) Ara l-Kummissjoni tar-Riforma tal-Liġi tal-Awstralja (2019): An Inquiry into Class Action Proceedings and Third-Party Litigation funders (Inkjesta dwar il-Proċedimenti ta' Azzjoni Kollettiva u l-Partijiet Terzi Finanzjaturi ta' litigazzjoni), p 34.
(9) Studju tal-EPRS (2021): Responsible litigation funding. (Il-finanzjament ta' litigazzjoni responsabbli.) State of play on the EU private litigation funding landscape and on the current EU rules applicable to private litigation funding (Is-sitwazzjoni attwali dwar ix-xenarju tal-finanzjament ta' litigazzjoni privata tal-UE u dwar ir-regoli attwali tal-UE applikabbli għall-finanzjament ta' litigazzjoni privata), p. 28-29.
ANNESS GĦAL RIŻOLUZZJONI:
RAKKOMANDAZZJONIJIET DWAR IL-KONTENUT TAL-PROPOSTA MITLUBA
Proposta għal
DIRETTIVA TAL-PARLAMENT EWROPEW U TAL-KUNSILL
dwar ir-regolamentazzjoni ta' finanzjament ta' litigazzjoni ta' partijiet terzi
IL-PARLAMENT EWROPEW U L-KUNSILL TAL-UNJONI EWROPEA
Wara li kkunsidraw it-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, u b'mod partikulari l-Artikolu 114 tiegħu,
Wara li kkunsidraw it-talba tal-Parlament Ewropew lill-Kummissjoni Ewropea (1),
Wara li kkunsidraw il-proposta tal-Kummissjoni Ewropea,
Wara li l-abbozz ta' att leġiżlattiv intbagħat lill-parlamenti nazzjonali,
Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew (2),
Filwaqt li jaġixxu skont il-proċedura leġiżlattiva ordinarja,
Billi:
(1) |
Il-finanzjament ta' litigazzjoni minn partijiet terzi huwa prattika li qed tiżviluppa f'suq tas-servizzi ta' litigazzjoni mingħajr ma hemm stabbilit qafas leġiżlattiv speċifiku fil-livell tal-Unjoni. Minkejja l-fatt li l-finanzjaturi ta' litigazzjoni huma stabbiliti u joperaw b'mod regolari f'diversi Stati Membri, domestikament jew bejn il-fruntieri, s'issa kienu soġġetti għal regoli u prattiki nazzjonali differenti fis-suq intern, fejn jeżistu f'din iż-żona regoli frammentati b'mod ġenerali u saħansitra vakwu leġiżlattiv, skont l-Istat Membru kkonċernat. Regoli u prattiki diverġenti fl-Istati Membri x'aktarx jikkostitwixxu ostaklu għall-funzjonament tas-suq intern. Nuqqas ta' ċarezza dwar it-termini li fuqhom jistgħu joperaw il-partijiet terzi finanzjaturi kummerċjali ta' litigazzjoni (“finanzjaturi ta' litigazzjoni”) mhuwiex kompatibbli mal-funzjonament xieraq tas-suq intern, b'mod partikolari meta jitqies li jista' jkun possibbli li jiġu ffinanzjati każijiet transfruntiera biss permezz ta' parti terza, u dawk il-każijiet huma partikolarment attraenti għall-finanzjaturi ta' litigazzjoni. Id-diverġenzi fil-qafas legali applikabbli f'kull Stat Membru jinvolvu riskju ta' diskriminazzjoni fl-aċċess għall-ġustizzja bejn ir-rikorrenti fi Stati Membri differenti, b'mod partikolari b'element transfruntier, kif ukoll riskju ta' forum shopping mill-finanzjaturi ta' litigazzjoni, li jistgħu jiġu influwenzati mill-element favorevoli ta' ċerti regoli nazzjonali dwar l-istabbiliment tagħhom, il-liġi applikabbli għall-ftehimiet ta' finanzjament u r-regoli proċedurali nazzjonali. |
(2) |
Id-dritt tal-Unjoni jfittex li jiżgura bilanċ bejn li jingħata aċċess għall-ġustizzja u jiġu pprovduti salvagwardji xierqa għal dawk involuti fil-proċedimenti, biex jipprevjeni li d-dritt tagħhom li jaċċessaw il-ġustizzja tiġi sfruttata b'mod inġust. Meta l-finanzjaturi ta' litigazzjoni jipprovdu finanzjament għal proċedimenti legali bi skambju għal sehem minn kwalunkwe kumpens mogħti, jista' jinħoloq riskju ta' inġustizzja. Dak ir-riskju jinkludi li l-finanzjaturi ta' litigazzjoni jkunu jistgħu jieħdu vantaġġ mir-rikorrenti, jew minn dawk li jirrappreżentaw, inkluż fejn rilevanti l-konsumaturi li l-interessi tagħhom ikunu rrappreżentati minn entitajiet kwalifikati, biex jaqdu l-finijiet tagħhom stess u jimmassimizzaw ir-redditu tagħhom stess, u b'hekk iħallu lir-rikorrenti jew lill-benefiċjarji fil-mira b'sehem inqas mill-ammont mogħti potenzjali. Ir-riskji jistgħu jkunu partikolarment akuti meta dawk li jkunu qed jistennew li jibbenefikaw minn litigazzjoni jkunu konsumaturi jew vittmi ta' ksur tad-drittijiet tal-bniedem, li jistgħu jilqgħu l-involviment ta' finanzjatur ta' litigazzjoni li jkun lest li jħallas għall-proċedimenti, mingħajr ma jirrealizzaw li l-interessi tagħhom jistgħu jinqalbu favur l-interessi proprji tal-finanzjatur ta' litigazzjoni. |
(3) |
L-istabbiliment ta' qafas komuni tal-Unjoni ta' standards minimi għal finanzjament kummerċjali responsabbli ta' litigazzjoni minn partijiet terzi jgħin biex jippromwovi l-aċċess għall-ġustizzja u jiżgura responsabbiltà korporattiva xierqa. Tabilħaqq, ta' spiss jeżisti żbilanċ ekonomiku sinifikanti bejn il-kumpaniji u ċ-ċittadini li jfittxu rimedju, u l-finanzjament ta' litigazzjoni minn partijiet terzi jista' jgħin biex inaqqas dak l-iżbilanċ jekk ir-riskji assoċjati jiġu mitigati, u tali finanzjament jopera f'komplementarjetà ma' miżuri oħra li jeliminaw l-ostakli għall-aċċess għall-ġustizzja. Għal dak il-għan, huwa kruċjali li jiġi żgurat bilanċ meħtieġ bejn it-titjib tal-aċċess tar-rikorrenti għall-ġustizzja u salvagwardji xierqa biex tiġi evitata litigazzjoni abbużiva. Il-finanzjament responsabbli ta' litigazzjoni minn partijiet terzi jista' jnaqqas il-kostijiet, jagħmilhom aktar prevedibbli, jissimplifika proċeduri mhux meħtieġa u jipprovdi servizzi effiċjenti b'kostijiet li jkunu proporzjonati mal-ammonti inkwistjoni. |
(4) |
Peress li s-suq intern jiffaċilita ż-żieda fil-kummerċ transfruntier, peress li t-tilwim qed isir dejjem aktar transfruntier, u peress li l-attivitajiet tal-finanzjaturi ta' litigazzjoni huma ta' natura globali, hemm riskju potenzjali ta' diverġenzi materjali fl-approċċi tal-Istati Membri għas-salvagwardji u l-protezzjonijiet meħtieġa fir-rigward tal-finanzjament kummerċjali ta' litigazzjoni minn partijiet terzi. L-approċċi volontarji kellhom suċċess sa ċertu punt iżda mhux dejjem ġew sottoskritti mill-maġġoranza tal-atturi tal-industrija, u, fi kwalunkwe każ, miżuri mhux leġiżlattivi ma jkunux xierqa fid-dawl ta' tali riskji materjali, pereżempju għal kategoriji vulnerabbli ta' ċittadini, inkluż minn pajjiżi terzi. |
(5) |
Din id-Direttiva għandha l-għan li tirregola l-finanzjament kummerċjali ta' litigazzjoni minn partijiet terzi, prattika li biha entitajiet ta' partijiet terzi mhux involuti direttament f'tilwima jinvestu għal profitt fi proċedimenti legali, tipikament bi skambju għal perċentwal ta' kwalunkwe saldu jew ammont mogħti (minn hawn 'il quddiem “finanzjament ta' litigazzjoni minn partijiet terzi”). Il-finanzjament ta' litigazzjoni minn partijiet terzi jkopri sitwazzjonijiet li fihom attur kummerċjali jinvesti għall-profitt u jaġixxi biex jippromwovi l-interessi kummerċjali tiegħu; għalhekk ma jinkludix il-forniment ta' fondi biex tiġi sponsorjata l-litigazzjoni abbażi ta' karità jew abbażi ta' donazzjonijiet, fejn il-finanzjatur sempliċiment ikollu l-għan li jirkupra l-kostijiet imġarrba, jew attivitajiet simili mwettqa fuq bażi ta' pro bono publico. Din id-Direttiva għandha wkoll l-għan li tistabbilixxi salvagwardji, minn naħa waħda, biex tiżgura aċċess effiċjenti għall-ġustizzja u l-protezzjoni tal-interessi tal-partijiet fit-tilwima u, min-naħa l-oħra, biex tipprevjeni kunflitti ta' interess, litigazzjoni abbużiva kif ukoll l-allokazzjoni sproporzjonata ta' għotjiet monetarji lil finanzjaturi ta' litigazzjoni. |
(6) |
It-terminu “finanzjatur ta' litigazzjoni” jenħtieġ li jinftiehem li jirreferi għal kwalunkwe impriża li mhijiex parti fil-proċedimenti, iżda li tidħol fi ftehim ta' finanzjament ta' litigazzjoni minn partijiet terzi (minn hawn 'il quddiem “ftehim ta' finanzjament minn partijiet terzi”) fir-rigward ta' dawk il-proċedimenti. F'konformità mal-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea, il-kunċett ta' “impriża” jinkludi kwalunkwe entità involuta f'attività ekonomika, irrispettivament mill-istatus legali tagħha u mill-mod kif tiġi ffinanzjata, u għalhekk tinkludi kwalunkwe persuna ġuridika, inklużi l-ġenituri, is-sussidjarji jew l-affiljati tagħha u tista' tinkludi fornituri professjonali ta' finanzjament ta' litigazzjoni, fornituri ta' servizzi finanzjarji, ditti ta' ġestjoni ta' pretensjonijiet jew fornituri ta' servizzi oħra. Il-kunċett ta' finanzjatur ta' litigazzjoni mhuwiex maħsub biex jinkludi avukati li jirrappreżentaw parti fi proċedimenti legali, jew fornituri regolati ta' servizzi tal-assigurazzjoni lil tali parti. |
(7) |
F'konformità mat-tradizzjonijiet legali u mal-awtonomija tal-Istati Membri, huwa f'idejn kull Stat Membru li jiddetermina jekk, u sa liema punt, il-forniment ta' finanzjament ta' litigazzjoni jenħtieġ li jkun permess fi ħdan l-ordinament ġuridiku tiegħu stess. Meta l-Istati Membri jagħżlu li jippermettu tali finanzjament ta' litigazzjoni minn partijiet terzi, din id-Direttiva tipprevedi standards minimi għall-protezzjoni tar-rikorrenti ffinanzjati, sabiex dawk li jistgħu jirrikorru għal finanzjament ta' litigazzjoni fl-Unjoni jkunu koperti minn livell minimu ta' protezzjoni, li jkun konsistenti madwar l-Unjoni. |
(8) |
F'dawk l-Istati Membri fejn il-kostijiet legali jistgħu jirrappreżentaw ostaklu sinifikanti għall-aċċess għall-ġustizzja, madankollu, l-Istati Membri jistgħu jkunu jixtiequ jikkunsidraw l-introduzzjoni ta' leġiżlazzjoni li tippermetti finanzjament ta' litigazzjoni minn partijiet terzi u f'dak il-każ jenħtieġ li jistabbilixxu kundizzjonijiet u salvagwardji ċari li jkunu f'konformità ma' din id-Direttiva. Filwaqt li din id-Direttiva ma tapplikax biss għal azzjonijiet rappreżentattivi, l-Istati Membri jenħtieġ li jieħdu miżuri bil-għan li jiżguraw li l-kostijiet tal-proċedimenti relatati ma' azzjonijiet rappreżentattivi ma jipprevjenux lill-entitajiet kwalifikati milli jeżerċitaw b'mod effettiv id-dritt tagħhom li jfittxu rimedju, f'konformità mad-Direttiva (UE) 2020/1828 u b'mod partikolari l-Artikolu 20 tagħha. |
(9) |
Meta tkun permessa attività ta' finanzjament ta' litigazzjoni minn partijiet terzi, hija meħtieġa sistema għall-awtorizzazzjoni u s-superviżjoni ta' finanzjaturi ta' litigazzjoni minn korpi amministrattivi indipendenti fl-Istati Membri li tiżgura li tali finanzjaturi ta' litigazzjoni jissodisfaw il-kriterji u l-istandards minimi stabbiliti f'din id-Direttiva. Il-finanzjaturi ta' litigazzjoni jenħtieġ li jkunu soġġetti għal sorveljanza b'mod simili għal dak tas-sistema ta' superviżjoni prudenzjali eżistenti applikabbli għall-fornituri ta' servizzi finanzjarji. |
(10) |
Il-finanzjaturi ta' litigazzjoni attivi fl-Unjoni jenħtieġ li jkunu meħtieġa jwettqu n-negozju tagħhom minn ġewwa l-Unjoni, ikunu awtorizzati fl-Unjoni, u jikkonkludu l-ftehimiet tagħhom ta' finanzjament minn partijiet terzi soġġetti għal-liġijiet tal-Istat Membru tal-proċedimenti jew, jekk ikun differenti, tal-Istat Membru tar-rikorrent jew tal-benefiċjarji fil-mira, sabiex jiġi żgurat li tkun adegwata s-superviżjoni skont id-dritt tal-Unjoni u dak nazzjonali. |
(11) |
L-awtoritajiet superviżorji fi ħdan l-Unjoni li jagħtu awtorizzazzjonijiet għat-twettiq ta' attivitajiet ta' finanzjament ta' litigazzjoni minn partijiet terzi jenħtieġ li jingħataw is-setgħa li jirrikjedu li l-finanzjaturi ta' litigazzjoni jikkonformaw mal-kriterji minimi stabbiliti minn din id-Direttiva. Tali kriterji jenħtieġ li jinkludu dispożizzjonijiet relatati mal-kunfidenzjalità, l-indipendenza, il-governanza, it-trasparenza, l-adegwatezza tal-kapital, u l-osservanza ta' dmir fiduċjarju għar-rikorrenti u għall-benefiċjarji fil-mira. L-awtoritajiet superviżorji jenħtieġ li jingħataw is-setgħa li jagħmlu kwalunkwe ordni meħtieġa, inkluża s-setgħa li jirċievu applikazzjonijiet mingħand il-finanzjaturi ta' litigazzjoni għall-awtorizzazzjoni u li jiddeċiedu dwarhom, li jiġbru kwalunkwe informazzjoni, jagħtu, jiċħdu jew jirtiraw kwalunkwe awtorizzazzjoni jew li jimponu kwalunkwe kundizzjoni, restrizzjoni jew penali fuq kwalunkwe finanzjatur ta' litigazzjoni, kif ukoll li jinvestigaw lmenti mingħajr dewmien mhux dovut kontra kwalunkwe finanzjatur ta' litigazzjoni li jwettaq attivitajiet fil-ġuriżdizzjoni tagħhom imressqa minn kwalunkwe persuna fiżika jew ġuridika, bl-eċċezzjoni tal-konvenut. It-tħassib imqajjem minn konvenut rigward il-finanzjatur ta' litigazzjoni matul il-proċedimenti legali li jkunu għaddejjin jenħtieġ li jiġi indirizzat mill-qorti jew mill-awtorità amministrattiva rilevanti. |
(12) |
Fost kriterji oħra ta' awtorizzazzjoni, l-Istati Membri jenħtieġ li jirrikjedu lill-finanzjaturi ta' litigazzjoni juru li għandhom biżżejjed kapital biex jissodisfaw l-obbligi finanzjarji tagħhom. In-nuqqas ta' rekwiżiti ta' adegwatezza tal-kapital joħloq riskju li finanzjatur ta' litigazzjoni li mhuwiex kapitalizzat biżżejjed jidħol fi ftehim ta' finanzjament minn partijiet terzi u ma jkunx lest jew kapaċi sussegwentement ikopri l-kostijiet tal-litigazzjoni li jkun qabel li jappoġġja, inklużi l-kostijiet jew it-tariffi meħtieġa biex jippermettu lill-proċedimenti jilħqu l-konklużjoni tagħhom, jew kwalunkwe aġġudikazzjoni ta' kostijiet avversi. Dan jista' jesponi lir-rikorrenti li jiddependu mill-finanzjaturi ta' litigazzjoni għal riskju ta' telf ekonomiku materjali mhux previst, u għar-riskju tal-abbandun ta' proċedimenti li kieku kienu jkunu vijabbli minħabba ċ-ċirkostanzi kummerċjali jew id-deċiżjonijiet tal-finanzjatur ta' litigazzjoni. |
(13) |
Il-finanzjaturi ta' litigazzjoni jenħtieġ li jkunu marbuta bid-dmir li jaġixxu b'mod ġust, trasparenti, effiċjenti u fl-aħjar interessi tar-rikorrenti u tal-benefiċjarji fil-mira tal-pretensjonijiet. In-nuqqas ta' rekwiżit li l-interessi tar-rikorrenti u tal-benefiċjarji fil-mira jitqiegħdu qabel l-interessi proprji ta' finanzjatur ta' litigazzjoni jaf joħloq ir-riskju li l-proċedimenti jiżvijaw b'mod li fl-aħħar jispiċċaw iservu l-interessi tal-finanzjatur ta' litigazzjoni, aktar milli dawk tar-rikorrent. |
(14) |
Sabiex tiġi evitata ċ-ċirkomvenzjoni tar-rekwiżiti ta' din id-Direttiva, il-ftehimiet konklużi li jsiru ma' finanzjaturi ta' litigazzjoni li ma jkollhomx l-awtorizzazzjoni meħtieġa jenħtieġ li ma jkollhom l-ebda effett legali. Il-piż biex jinkisbu l-awtorizzazzjonijiet meħtieġa jenħtieġ li jaqa' fuq il-finanzjaturi ta' litigazzjoni nfushom, u għalhekk ir-rikorrenti u l-benefiċjarji fil-mira jenħtieġ li jiġu kkumpensati fir-rigward ta' kwalunkwe dannu kkawżat minn finanzjatur ta' litigazzjoni li ma jkollux l-awtorizzazzjoni meħtieġa. |
(15) |
Din id-Direttiva jenħtieġ li tirregola l-attivitajiet tal-finanzjaturi ta' litigazzjoni, iżda jenħtieġ li tkun mingħajr preġudizzju għal kwalunkwe obbligu jew reġim regolatorju ieħor, bħal regoli eżistenti li jirregolaw il-forniment ta' servizzi finanzjarji li jistgħu japplikaw, u tirrispetta wkoll it-tradizzjonijiet legali tal-Istati Membri, l-awtonomija tagħhom u d-deċiżjonijiet tagħhom rigward l-adegwatezza li jiġi permess finanzjament ta' litigazzjoni fis-sistemi legali nazzjonali tagħhom. |
(16) |
Sabiex tiġi ffaċilitata l-applikazzjoni konsistenti ta' din id-Direttiva, l-Istati Membri jenħtieġ li jiżguraw li l-awtoritajiet superviżorji tagħhom japplikaw din id-Direttiva f'kooperazzjoni mill-qrib mal-awtoritajiet superviżorji ta' Stati Membri oħra. Il-koordinazzjoni bejn l-awtoritajiet superviżorji jenħtieġ li tiġi organizzata fil-livell tal-Unjoni biex tiġi evitata d-diverġenza tal-istandards superviżorji, li tista' tipperikola l-funzjonament xieraq tas-suq intern. |
(17) |
Il-Kummissjoni jenħtieġ li tikkoordina l-attivitajiet tal-awtoritajiet superviżorji u tiffaċilita l-ħolqien ta' network ta' kooperazzjoni xieraq għal dan il-għan. L-awtoritajiet superviżorji jenħtieġ li jkunu jistgħu jikkonsultaw lill-Kummissjoni kif meħtieġ, u l-Kummissjoni jenħtieġ li titħalla toħroġ linji gwida, rakkomandazzjonijiet, avviżi tal-aħjar prattiki jew opinjonijiet konsultattivi lill-awtoritajiet superviżorji dwar l-applikazzjoni ta' din id-Direttiva, u fir-rigward ta' kwalunkwe inkonsistenza apparenti fir-rigward tal-implimentazzjoni ta' din id-Direttiva. L-awtoritajiet superviżorji jenħtieġ li jaqsmu d-dettalji tal-attivitajiet tagħhom mal-Kummissjoni biex jiffaċilitaw il-koordinazzjoni, inkluż il-kondiviżjoni tad-dettalji tad-deċiżjonijiet kollha meħuda u tal-finanzjaturi ta' litigazzjoni li jawtorizzaw. |
(18) |
Sabiex jiġi ffaċilitat il-forniment ta' servizzi ta' finanzjament transfruntier ta' litigazzjoni f'dawk l-Istati Membri fejn ikun permess skont id-dritt nazzjonali, l-Istati Membri jenħtieġ li jkunu jistgħu jikkooperaw, jaqsmu l-informazzjoni u l-aħjar prattiki, u jenħtieġ li jkunu meħtieġa jqisu bis-sħiħ id-deċiżjonijiet ta' awtorizzazzjoni ta' xulxin. L-Istati Membri jenħtieġ li jiżguraw li informazzjoni u gwida komprensivi u ċari dwar l-eżistenza ta' għażliet ta' finanzjament għall-pretensjonijiet, kif ukoll dwar il-kundizzjonijiet u r-rekwiżiti li japplikaw għall-finanzjament tal-pretensjonijiet, ikunu kompletament u liberament aċċessibbli għaċ-ċittadini kollha li jistgħu jfittxu rimedju, inkluż għall-gruppi l-aktar vulnerabbli. F'konformità mal-Artikolu 56 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, jenħtieġ li l-Istati Membri jirrikonoxxu b'mod reċiproku l-awtorizzazzjonijiet minn qabel u għalhekk awtomatikament jagħtu awtorizzazzjoni lill-finanzjaturi ta' litigazzjoni li joperaw fit-territorju tagħhom li jkunu ġew awtorizzati joperaw fi Stat Membru ieħor, dment li l-awtorizzazzjoni inizjali tibqa' valida. Meta awtorità superviżorja fi Stat Membru riċeventi tkun konxja minn irregolaritajiet fl-imġiba tal-finanzjatur ta' litigazzjoni, hija għandha tinforma direttament lill-awtorità superviżorja responsabbli. |
(19) |
L-Istati Membri jenħtieġ li jiżguraw li d-deċiżjonijiet rigward il-proċedimenti legali rilevanti, inklużi d-deċiżjonijiet dwar is-saldu, ma jiġux influwenzati bla bżonn mill-finanzjatur ta' litigazzjoni b'mod li jkun ta' detriment għall-interessi tar-rikorrenti kkonċernati minn dik l-azzjoni. |
(20) |
Sabiex jiġi rrimedjat kwalunkwe żbilanċ fl-għarfien jew fir-riżorsi bejn finanzjatur ta' litigazzjoni u rikorrent, fil-valutazzjoni tal-adegwatezza ta' ftehim ta' finanzjament minn partijiet terzi, il-qrati jew l-awtoritajiet amministrattivi jenħtieġ li jqisu l-livell ta' ċarezza u trasparenza ta' tali ftehimiet, u l-grad safejn kwalunkwe riskju u benefiċċju ġie ppreżentat b'mod trasparenti lir-rikorrenti jew dawk irrappreżentati mir-rikorrent u mwettaq b'mod konxju minnhom. |
(21) |
Il-ftehimiet ta' finanzjament minn partijiet terzi jenħtieġ li jiġu ppreżentati lir-rikorrenti f'lingwa li jifhmu, u jenħtieġ li jistabbilixxu b'mod ċar u f'termini xierqa l-firxa ta' eżiti possibbli, kif ukoll kwalunkwe riskju u limitazzjoni rilevanti. |
(22) |
L-adegwatezza tas-superviżjoni tal-finanzjaturi ta' litigazzjoni u tal-ftehimiet ta' finanzjament ta' partijiet terzi ma tistax tiġi żgurata meta jkun hemm nuqqas ta' obbligi fuq il-finanzjaturi ta' litigazzjoni biex ikunu trasparenti fir-rigward tal-attivitajiet tagħhom. Dan jinkludi t-trasparenza vis-à-vis il-qrati jew l-awtoritajiet amministrattivi, il-konvenuti u r-rikorrenti. Għalhekk jenħtieġ li jiġu stabbiliti obbligi biex il-qorti jew l-awtorità amministrattiva rilevanti jiġu infurmati bl-eżistenza ta' finanzjament kummerċjali u l-identità tal-finanzjatur, kif ukoll biex jiġu ddivulgati b'mod komplut il-ftehimiet ta' finanzjament minn partijiet terzi lill-qrati jew lill-awtoritajiet amministrattivi, fuq it-talba tagħhom jew fuq it-talba tal-konvenut lill-qorti u soġġetti għal limitazzjonijiet xierqa biex tiġi protetta kwalunkwe kunfidenzjalità meħtieġa. Il-qrati jew l-awtoritajiet amministrattivi jenħtieġ li jingħataw is-setgħa li jaċċessaw l-informazzjoni rilevanti dwar l-attività kollha ta' finanzjament ta' litigazzjoni minn partijiet terzi rilevanti għall-proċedimenti legali taħt ir-responsabbiltà tagħhom. Barra minn hekk, il-konvenuti jenħtieġ li jiġu mgħarrfa mill-qorti jew mill-awtorità amministrattiva bl-eżistenza ta' finanzjament ta' litigazzjoni minn partijiet terzi, u bl-identità tal-finanzjatur. |
(23) |
Il-qrati jew l-awtoritajiet amministrattivi jenħtieġ li jingħataw is-setgħa, fejn ftehim ta' finanzjament minn partijiet terzi jkun rilevanti għall-każ quddiemhom, li jivvalutaw jekk il-ftehim ta' finanzjament minn partijiet terzi jikkonformax ma' din id-Direttiva u, f'konformità mal-Artikolu 16, li jirreveduh jekk ikun meħtieġ, jew fuq talba ta' parti fil-proċedimenti, jew fuq l-inizjattiva tal-qorti jew tal-awtorità amministrattiva, jew wara azzjoni mressqa quddiemhom kontra d-deċiżjoni amministrattiva ta' awtorità superviżorja li tkun saret finali; |
(24) |
Il-finanzjaturi ta' litigazzjoni jenħtieġ li jistabbilixxu proċessi interni ta' governanza tajba biex jevitaw kunflitti ta' interess bejn il-finanzjatur ta' litigazzjoni u r-rikorrenti. Il-konformità mar-rekwiżiti ta' trasparenza jenħtieġ li tiżgura li r-rikorrenti jkunu konxji bis-sħiħ ta' kwalunkwe relazzjoni li l-finanzjatur ta' litigazzjoni jista' jkollu ma' konvenuti, avukati, finanzjaturi ta' litigazzjoni oħrajn, jew kwalunkwe parti terza oħra, li tista' toħloq kunflitt attwali jew perċepit. |
(25) |
Il-finanzjaturi ta' litigazzjoni jenħtieġ li fl-ebda każ ma jitolbu kumpens inġust, sproporzjonat jew mhux raġonevoli għad-detriment tar-rikorrenti. Il-qrati jew l-awtoritajiet amministrattivi jenħtieġ li jingħataw is-setgħa li jivvalutaw ftehimiet ta' finanzjament ta' litigazzjoni minn partijiet terzi rilevanti għall-każ quddiemhom, b'kont meħud taċ-ċirkostanzi u l-isfond li fih ġie konkluż il-ftehim, sabiex jiddeterminaw b'mod effettiv jekk huwiex ġust u jikkonformax ma' din id-Direttiva u l-leġiżlazzjoni rilevanti kollha tal-Unjoni u dik nazzjonali. |
(26) |
Meta l-ftehimiet ta' finanzjament minn partijiet terzi jippermettu lill-finanzjaturi ta' litigazzjoni jirċievu sehem minn kwalunkwe gwadann jew minn ċerti tariffi bi prijorità fir-rigward ta' kwalunkwe ammont mogħti allokat lir-rikorrenti, l-ammont disponibbli li jrid jingħata jista' jitnaqqas b'tali mod li r-rikorrenti jibqgħu bi ftit jew xejn f'idejhom. Għalhekk, ftehimiet ta' finanzjament minn partijiet terzi jenħtieġ li dejjem jiżguraw li kwalunkwe ammont jitħallas lir-rikorrent l-ewwel, jiġifieri li l-intitolament tar-rikorrent jieħu prijorità fuq dak tal-finanzjatur. Il-finanzjaturi ta' litigazzjoni jenħtieġ li ma jitħallewx jirrikjedu l-prijoritizzazzjoni tal-gwadann tagħhom stess. |
(27) |
Peress li f'ċerti Stati Membri s-sehem ta' kwalunkwe gwadann riċevut mill-finanzjaturi ta' litigazzjoni jista' jnaqqas kwalunkwe eżenzjoni miksuba mir-rikorrenti, jenħtieġ li l-qrati jew l-awtoritajiet amministrattivi jeżerċitaw sorveljanza fuq il-valur u l-proporzjon ta' dan is-sehem biex jipprevjenu kwalunkwe allokazzjoni sproporzjonata ta' għotjiet monetarji lill-finanzjaturi ta' litigazzjoni. Ħlief f'ċirkostanzi eċċezzjonali, meta sehem minn kwalunkwe gwadann mitlub minn finanzjatur ta' litigazzjoni jdgħajjef l-ammont mogħti, inklużi l-ammonti kollha tad-danni, il-kostijiet, it-tariffi u spejjeż oħra, disponibbli għar-rikorrenti u għall-benefiċjarji fil-mira għal 60 % jew inqas, dan jenħtieġ li jkun preżunt inġust u invalidu. |
(28) |
Jenħtieġ li jiġu stabbiliti kundizzjonijiet addizzjonali biex jiġi żgurat li l-finanzjaturi ta' litigazzjoni ma jinfluwenzawx bla bżonn id-deċiżjonijiet tar-rikorrenti matul il-proċedimenti, jiġifieri b'mod li jkun ta' benefiċċju għall-finanzjatur ta' litigazzjoni nnifsu għad-detriment tar-rikorrent. B'mod partikolari, il-finanzjaturi ta' litigazzjoni jenħtieġ li ma jinfluwenzawx bla bżonn id-deċiżjonijiet dwar kif jiġu segwiti l-kawżi, liema interessi jiġu prijoritizzati, jew jekk ir-rikorrenti jenħtiġx li jaċċettaw kwalunkwe eżitu, ammont mogħti jew saldu partikolari. |
(29) |
Il-finanzjaturi ta' litigazzjoni jenħtieġ li ma jitħallewx jirtiraw il-finanzjament li jkunu qablu li jipprovdu, ħlief f'ċirkostanzi limitati kif stabbilit f'din id-Direttiva jew fil-liġi nazzjonali adottata skont din id-Direttiva, sabiex il-finanzjament ma jiġi rtirat fl-ebda stadju tal-proċess tal-litigazzjoni, għad-detriment ta' rikorrenti jew ta' benefiċjarji fil-mira, minħabba li jinbidlu l-interessi kummerċjali jew l-inċentivi tal-finanzjatur ta' litigazzjoni. |
(30) |
Meta l-finanzjaturi ta' litigazzjoni jkunu appoġġjaw jew iffinanzjaw proċedimenti li ma jkunux ta' suċċess, jenħtieġ li jkunu responsabbli b'mod konġunt mar-rikorrenti għal kwalunkwe kost avvers li jkunu kkawżaw lill-konvenuti u li jistgħu jingħataw mill-qrati jew mill-awtoritajiet amministrattivi. Il-qrati jew l-awtoritajiet amministrattivi jenħtieġ li jingħataw setgħat adegwati biex jiżguraw l-effettività ta' tali obbligu, u l-ftehimiet ta' finanzjament minn partijiet terzi jenħtieġ li ma jeskludux ir-responsabbiltà għal tali kostijiet avversi. |
(31) |
Il-qrati jew l-awtoritajiet amministrattivi tal-Istati Membri jenħtieġ li jkunu intitolati li jiddeterminaw kwalunkwe aġġudikazzjoni ta' kostijiet avversi f'konformità mal-liġi nazzjonali, inkluż permezz tad-dipendenza fuq kwalunkwe evidenza xjentifika, statistika jew teknika skont ir-rilevanza tal-każ, jew permezz tad-dipendenza fuq kwalunkwe espert, assessur jew kontabilist tat-taxxa, kif jista' jkun xieraq fiċ-ċirkostanzi tal-proċedimenti. |
(32) |
Din id-Direttiva tirrispetta d-drittijiet fundamentali u tosserva l-prinċipji rikonoxxuti, b'mod partikolari, mill-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea. Għaldaqstant, din id-Direttiva jenħtieġ li tkun interpretata u applikata f'konformità ma' dawk id-drittijiet u l-prinċipji, inklużi dawk relatati mad-dritt għal rimedju effettiv u għal proċess ġust, kif ukoll id-dritt għal difiża. |
(33) |
Peress li l-objettivi ta' din id-Direttiva, jiġifieri li tiżgura l-armonizzazzjoni tar-regoli tal-Istati Membri applikabbli għall-finanzjaturi ta' litigazzjoni u l-attivitajiet tagħhom, u għalhekk tiżgura aċċess għall-ġustizzja, filwaqt li tintroduċi standards minimi komuni għall-protezzjoni tad-drittijiet ta' rikorrenti ffinanzjati u ta' benefiċjarji fil-mira fi proċedimenti ffinanzjati kompletament jew parzjalment minn ftehimiet ta' finanzjament minn partijiet terzi, li japplikaw fl-Istati Membri kollha li fihom mhuwiex permess il-finanzjament ta' litigazzjoni, ma jistgħux jinkisbu b'mod suffiċjenti mill-Istati Membri peress li l-finanzjaturi ta' litigazzjoni joperaw f'bosta Stati Membri u huma soġġetti għal regoli u prattiki nazzjonali differenti, iżda pjuttost jistgħu jintlaħqu aħjar fil-livell tal-Unjoni, minħabba l-iskala tas-suq emerġenti tal-finanzjament ta' litigazzjoni minn partijiet terzi, il-ħtieġa li jiġu evitati regoli u prattiki diverġenti li x'aktarx jikkostitwixxu ostaklu għall-funzjonament xieraq tas-suq intern u l-“forum shopping” mill-finanzjaturi ta' litigazzjoni li jfittxu li jottimizzaw ir-regoli nazzjonali. L-Unjoni tista' għalhekk tadotta miżuri, f'konformità mal-prinċipju tas-sussidjarjetà kif stabbilit fl-Artikolu 5 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea. F'konformità mal-prinċipju tal-proporzjonalità, kif stabbilit f'dak l-Artikolu, din id-Direttiva ma tmurx lil hinn minn dak meħtieġ sabiex jintlaħqu dawk l-objettivi. |
(34) |
F'konformità mad-Dikjarazzjoni Politika Konġunta tat-28 ta' Settembru 2011 tal-Istati Membri u l-Kummissjoni dwar id-dokumenti ta' spjegazzjoni, l-Istati Membri impenjaw ruħhom li, f'każijiet ġustifikati, jakkumpanjaw in-notifika tal-miżuri ta' traspożizzjoni tagħhom b'dokument ta' spjegazzjoni wieħed jew aktar, li jispjegaw ir-relazzjoni bejn il-komponenti ta' direttiva u l-partijiet korrispondenti ta' strumenti ta' traspożizzjoni nazzjonali. Fir-rigward ta' din id-Direttiva, il-leġiżlatur iqis li t-trażmissjoni ta' tali dokumenti hija ġustifikata. |
ADOTTAW DIN ID-DIRETTIVA:
Kapitolu I
Dispożizzjonijiet Ġenerali
Artikolu 1
Suġġett u skop
Din id-Direttiva tfittex li tistabbilixxi regoli minimi applikabbli għall-partijiet terzi finanzjaturi ta' litigazzjoni u l-attivitajiet awtorizzati tagħhom, u tipprovdi qafas biex tappoġġja u tipproteġi r-rikorrenti ffinanzjati u l-benefiċjarji fil-mira, inkluż fejn rilevanti dawk li l-interessi tagħhom huma rrappreżentati minn entitajiet kwalifikati, fi proċedimenti ffinanzjati kompletament jew parzjalment minn finanzjament ta' litigazzjoni minn partijiet terzi. Hija tistabbilixxi salvagwardji għall-prevenzjoni ta' kunflitti ta' interess, litigazzjoni abbużiva kif ukoll l-allokazzjoni sproporzjonata ta' għotjiet monetarji lil finanzjaturi ta' litigazzjoni, filwaqt li tiżgura li l-finanzjament ta' litigazzjoni minn partijiet terzi jippermetti b'mod xieraq lir-rikorrenti u lill-benefiċjarji fil-mira jkollhom aċċess għall-ġustizzja, u tiżgura r-responsabbiltà korporattiva.
Artikolu 2
Kamp ta' applikazzjoni
Din id-Direttiva tapplika għal partijiet terzi finanzjaturi kummerċjali ta' litigazzjoni (minn hawn ’il quddiem “finanzjaturi ta' litigazzjoni”) u għal ftehimiet kummerċjali ta' finanzjament minn partijiet terzi (minn hawn ’il quddiem “ftehimiet ta' finanzjament minn partijiet terzi”), irrispettivament min-natura tal-pretensjonijiet relatati. Għandha tkun mingħajr preġudizzju għal-liġi internazzjonali, tal-Unjoni u nazzjonali eżistenti li tippermetti li jitressqu l-pretensjonijiet, b'mod partikolari l-liġi dwar il-protezzjoni tal-interessi kollettivi tal-konsumaturi, dwar il-protezzjoni ambjentali, u l-liġi li tirregola l-proċedimenti ta' insolvenza jew ir-responsabbiltà;
Artikolu 3
Definizzjonijiet
Għall-finijiet ta' din id-Direttiva, japplikaw id-definizzjonijiet li ġejjin:
(a) |
“finanzjatur ta' litigazzjoni” tfisser kwalunkwe impriża kummerċjali li tidħol fi ftehim ta' finanzjament minn partijiet terzi fir-rigward tal-proċedimenti, anke jekk ma tkunx parti f'dawk il-proċedimenti, lanqas avukat u lanqas professjonist legali ieħor li jirrappreżenta parti f'tali proċedimenti, jew fornitur ta' servizzi tal-assigurazzjoni regolati lil parti f'tali proċedimenti, u li jkollha l-għan primarju li tirċievi redditu fuq investiment li tagħmel billi tipprovdi finanzjament fir-rigward ta' dawk il-proċedimenti jew li takkwista vantaġġ kompetittiv f'suq speċifiku; |
(b) |
“rikorrent” tfisser kwalunkwe persuna fiżika jew ġuridika li tressaq jew li jkollha l-ħsieb li tressaq proċedimenti kontra parti oħra quddiem qorti jew awtorità amministrattiva; |
(c) |
“qorti jew awtorità amministrattiva” tfisser qorti kompetenti, awtorità amministrattiva, korp tal-arbitraġġ jew korp ieħor inkarigat milli jiddeċiedi dwar il-proċedimenti, skont id-dritt nazzjonali; |
(d) |
“benefiċjarju fil-mira” tfisser persuna li hija intitolata li tirċievi sehem minn ammont mogħti fi proċedimenti u li l-interessi tagħha fil-proċedimenti huma rrappreżentati mir-rikorrent iffinanzjat jew minn entità kwalifikata li tressaq l-azzjoni bħala parti tar-rikorrent f'isem dik il-persuna matul l-azzjonijiet rappreżentattivi; |
(e) |
“proċedimenti” tfisser kwalunkwe litigazzjoni ċivili jew kummerċjali domestika jew transfruntiera, jew kwalunkwe proċedura ta' arbitraġġ volontarju jew mekkaniżmu alternattiv għas-soluzzjoni tat-tilwim, li permezz tiegħu jintalab rimedju quddiem qorti jew awtorità amministrattiva fl-Unjoni fir-rigward ta' tilwima; |
(f) |
“entità kwalifikata” tfisser organizzazzjoni li tirrappreżenta l-interessi tal-konsumaturi u maħtura bħala kwalifikata skont id-Direttiva (UE) 2020/1828; |
(g) |
“awtorità superviżorja” tfisser awtorità pubblika maħtura minn Stat Membru biex tkun responsabbli għall-għoti, is-sospensjoni jew l-irtirar tal-awtorizzazzjoni għall-finanzjaturi ta' litigazzjoni, u għas-superviżjoni tal-attivitajiet tal-finanzjaturi ta' litigazzjoni; |
(h) |
“ftehim ta' finanzjament minn partijiet terzi” tfisser ftehim li fih finanzjatur ta' litigazzjoni jaqbel li jiffinanzja l-kostijiet kollha tal-proċedimenti jew parti minnhom biex bi skambju jirċievi sehem mill-ammont monetarju mogħti lir-rikorrent jew tariffa ta' suċċess, sabiex il-finanzjatur ta' litigazzjoni jiġi rimborżat għall-finanzjament li jkun ipprovda u, fejn applikabbli, tiġi koperta r-remunerazzjoni għas-servizz ipprovdut, ibbażata kompletament jew parzjalment fuq l-eżitu tal-proċedimenti. Din id-definizzjoni tkopri l-ftehimiet kollha li fihom jintlaħaq qbil dwar tali gwadann, kemm jekk offrut bħala servizz indipendenti, kif ukoll jekk miksub permezz ta' xiri jew assenjazzjoni tal-pretensjoni. |
Kapitolu II
Approvazzjoni tal-attivitajiet tal-finanzjaturi ta' litigazzjoni fi ħdan l-Unjoni
Artikolu 4
Sistema ta' awtorizzazzjoni
1. L-Istati Membri jistgħu jiddeterminaw f'konformità mal-liġi nazzjonali jekk jistgħux jiġu offruti ftehimiet ta' finanzjament minn partijiet terzi fir-rigward ta' proċedimenti fil-ġuriżdizzjoni tagħhom, għall-benefiċċju ta' rikorrenti jew benefiċjarji fil-mira residenti fit-territorju tagħhom.
2. Fejn attivitajiet ta' finanzjament minn partijiet terzi jkunu permessi, l-Istati Membri għandhom joħolqu sistema għall-awtorizzazzjoni u għall-monitoraġġ tal-attivitajiet tal-finanzjaturi ta' litigazzjoni fit-territorju tagħhom. Dik is-sistema għandha tinkludi l-ħatra ta' dipartiment superviżorju jew awtorità superviżorja indipendenti inkarigati bl-għoti, bis-sospensjoni jew bl-irtirar tal-awtorizzazzjonijiet għall-finanzjaturi ta' litigazzjoni u bis-superviżjoni tal-attivitajiet tal-finanzjaturi ta' litigazzjoni.
3. Is-sistema ta' awtorizzazzjoni prevista f'dan l-Artikolu għandha tapplika biss għall-attivitajiet marbuta mal-offerta ta' ftehimiet ta' finanzjament minn partijiet terzi minn finanzjaturi ta' litigazzjoni. Meta l-finanzjaturi ta' litigazzjoni jkunu wkoll il-fornituri ta' servizzi oħra legali, finanzjarji jew ta' ġestjoni tal-pretensjonijiet taħt is-superviżjoni ta' awtorità oħra fl-Unjoni, din id-Direttiva għandha tkun mingħajr preġudizzju għal kwalunkwe sistema ta' superviżjoni u awtorizzazzjoni li teżisti fir-rigward ta' dawk is-servizzi l-oħra.
Artikolu 5
Kundizzjonijiet għall-awtorizzazzjoni
1. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-awtoritajiet superviżorji jagħtu jew iżommu biss awtorizzazzjonijiet, kemm jekk għal litigazzjoni domestika jew inkella transfruntiera jew għal proċedimenti oħra, lill-finanzjaturi ta' litigazzjoni li jikkonformaw ma' din id-Direttiva, u li jissodisfaw, minbarra kwalunkwe kriterju ta' adegwatezza jew kriterju ieħor kif jista' jiġi stabbilit fil-liġi nazzjonali, tal-inqas il-kriterji li ġejjin:
(a) |
iwettqu n-negozju tagħhom permezz ta' uffiċċju rreġistrat fi Stat Membru, u japplikaw għal awtorizzazzjoni u jżommuha f'dak l-istess Stat Membru; |
(b) |
jimpenjaw ruħhom li jikkonkludu ftehimiet ta' finanzjament minn partijiet terzi soġġetti għal-liġijiet tal-Istat Membru ta' kwalunkwe proċediment fil-mira, jew, jekk differenti, tal-Istat Membru tar-rikorrent jew tal-benefiċjarji fil-mira; |
(c) |
juru għas-sodisfazzjon tal-awtorità superviżorja li għandhom proċeduri u strutturi ta' governanza stabbiliti biex jiżguraw il-konformità kontinwa tagħhom ma' din id-Direttiva, mar-rekwiżiti ta' trasparenza u mar-relazzjonijiet fiduċjarji li din id-Direttiva tipprevedi, u li stabbilew proċeduri interni biex jipprevjenu kunflitt ta' interess bejnhom u l-konvenuti fi proċedimenti li jinvolvu l-finanzjatur ta' litigazzjoni; |
(d) |
jissodisfaw ir-rekwiżiti ta' adegwatezza tal-kapital stabbiliti fl-Artikolu 6; u |
(e) |
jissodisfaw lill-awtorità superviżorja li għandhom il-governanza u l-proċeduri stabbiliti biex jiżguraw li d-dmir fiduċjarju previst fl-Artikolu 7 jiġi rilaxxat u rrispettat. |
2. L-Istati Membri għandhom jirrikonoxxu b'mod reċiproku l-awtorizzazzjoni mogħtija lil finanzjatur ta' litigazzjoni fi Stat Membru ieħor u għalhekk jippermettulhom b'mod awtomatiku joperaw fl-Istat Membru tagħhom, dment li l-awtorizzazzjoni inizjali tibqa' valida.
3. Is-sistema ta' awtorizzazzjoni stabbilita skont l-Artikolu 4 għandha tkun mingħajr preġudizzju għall-applikazzjoni tad-dritt tal-Unjoni li jirregola l-forniment ta' servizzi finanzjarji, l-attività ta' investiment, jew il-protezzjoni tal-konsumatur.
Artikolu 6
Adegwatezza tal-kapital
1. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-awtoritajiet superviżorji jkollhom is-setgħa li jivverifikaw jekk il-finanzjaturi ta' litigazzjoni jistax ikollhom għad-dispożizzjoni tagħhom f'kull ħin riżorsi finanzjarji adegwati biex jissodisfaw l-obbligazzjonijiet tagħhom skont il-ftehimiet tagħhom ta' finanzjament minn partijiet terzi. B'mod partikolari, l-awtoritajiet superviżorji għandhom jiżguraw li l-finanzjaturi ta' litigazzjoni jkollhom il-kapaċità li:
(a) |
iħallsu d-djun kollha li jirriżultaw mill-ftehimiet tagħhom ta' finanzjament minn partijiet terzi meta jsiru dovuti u pagabbli; u |
(b) |
jiffinanzjaw l-istadji kollha ta' kwalunkwe proċediment li jkunu impenjaw ruħhom għalih, inkluż għall-proċess u għal kwalunkwe appell sussegwenti. |
2. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-finanzjaturi ta' litigazzjoni jitħallew juru li jissodisfaw il-kriterji stabbiliti fil-paragrafu 1 billi jipprovdu ċertifikazzjoni jew attestazzjoni li skema ta' assigurazzjoni, fejn ikun meħtieġ, tkopri kompletament il-kostijiet kollha msemmija fil-paragrafu 1.
3. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-awtoritajiet superviżorji jkollhom is-setgħa li jivverifikaw jekk il-finanzjaturi ta' litigazzjoni jkunux jistgħu jżommu aċċess f'kull ħin għal-likwidità minima meħtieġa biex iħallsu bis-sħiħ il-kostijiet avversi prevedibbli kollha fil-proċedimenti kollha li jkunu ffinanzjaw. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-qrati jew l-awtoritajiet amministrattivi tagħhom ikunu jistgħu jitolbu lill-finanzjaturi ta' litigazzjoni jipprovdu sigurtà għall-kostijiet fil-forom ammessi mil-liġi nazzjonali, f'każ li r-rikorrent jitlob dan abbażi ta' tħassib speċifiku motivat.
4. L-Istati Membri jistgħu jistabbilixxu fond tal-assigurazzjoni speċifiku biex ikopri l-kostijiet kollha pendenti tar-rikorrenti li jkunu involvew ruħhom bona fide f'litigazzjoni, f'każ li finanzjatur ta' litigazzjoni jsir insolventi matul il-proċedura ta' litigazzjoni. Meta tali fond jiġi stabbilit minn Stat Membru, dak l-Istat Membru għandu jiżgura li jkun ġestit u ffinanzjat pubblikament permezz ta' tariffi annwali pagabbli minn finanzjaturi ta' litigazzjoni awtorizzati.
Artikolu 7
Dmir fiduċjarju
1. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-awtoritajiet superviżorji jingħataw is-setgħa jivverifikaw li l-finanzjaturi ta' litigazzjoni jkollhom il-governanza u l-proċeduri interni stabbiliti biex jiżguraw li l-ftehimiet ta' finanzjament minn partijiet terzi li jidħlu fihom ikunu bbażati fuq relazzjoni fiduċjarja u li jimpenjaw ruħhom skont dawk il-ftehimiet li jaġixxu b'mod ġust, trasparenti u li josservaw id-dmir fiduċjarju ta' diliġenza li jeżiġi li jaġixxu fl-aħjar interessi ta' rikorrent.
2. Meta rikorrent ikollu l-ħsieb li jagħmel pretensjoni f'isem ħaddieħor fi proċedimenti, bħal meta r-rikorrent ikun entità kwalifikata li tirrappreżenta lill-konsumaturi, il-finanzjatur ta' litigazzjoni għandu jkollu l-obbligu ta' dmir fiduċjarju fil-konfront ta' tali benefiċjarji fil-mira. Il-finanzjaturi ta' litigazzjoni għandhom ikunu obbligati jaġixxu b'mod li jkun konsistenti mad-dmir fiduċjarju tagħhom matul il-proċedimenti. Fil-każ ta' kunflitt bejn l-interessi tal-finanzjatur ta' litigazzjoni u dawk tar-rikorrenti jew tal-benefiċjarji fil-mira, il-finanzjatur ta' litigazzjoni għandu jimpenja ruħu li jqiegħed l-interessi tar-rikorrenti jew tal-benefiċjarji fil-mira qabel l-interessi tiegħu stess.
Kapitolu III
Setgħat tal-awtoritajiet superviżorji u l-koordinazzjoni bejniethom
Artikolu 8
Setgħat tal-awtoritajiet superviżorji
1. Fejn ftehimiet ta' finanzjament minn partijiet terzi huma permessi f'konformità mal-Artikolu 4, l-Istati Membri għandhom jipprevedu li awtorità superviżorja pubblika indipendenti tkun responsabbli għas-sorveljanza tal-awtorizzazzjoni ta' finanzjaturi ta' litigazzjoni stabbiliti fil-ġuriżdizzjoni tagħha, filwaqt li jiġu offruti ftehimiet ta' finanzjament minn partijiet terzi lil rikorrenti u lil benefiċjarji fil-mira fil-ġuriżdizzjoni tagħha, jew fir-rigward ta' proċedimenti fil-ġuriżdizzjoni tagħha.
2. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li proċedura ta' lment tkun stabbilita għal kwalunkwe persuna fiżika jew ġuridika li tixtieq tqajjem tħassib quddiem awtorità superviżorja fir-rigward tal-konformità ta' finanzjatur ta' litigazzjoni mal-obbligi tiegħu skont din id-Direttiva u l-liġi nazzjonali applikabbli.
3. Minkejja l-proċedura ta' lment imsemmija fil-paragrafu 2, fil-każ ta' proċedimenti legali li jkunu jinsabu għaddejjin li jinvolvu l-finanzjatur ta' litigazzjoni, it-tħassib imqajjem mill-konvenut f'tali proċedimenti rigward il-konformità ta' finanzjatur ta' litigazzjoni mal-obbligi tiegħu skont din id-Direttiva u l-liġi nazzjonali applikabbli għandu jiġi trattat mill-qorti jew mill-awtorità amministrattiva kompetenti f'konformità mal-Artikolu 16(2).
4. Kull awtorità superviżorja għandha b'mod partikolari tingħata s-setgħa u tkun meħtieġa li:
(a) |
tirċievi applikazzjonijiet mingħand il-finanzjaturi ta' litigazzjoni għall-awtorizzazzjoni u kwalunkwe informazzjoni li tkun meħtieġa għall-finijiet tal-kunsiderazzjoni ta' dawk l-applikazzjonijiet, u tiddeċiedi dwar kwalunkwe applikazzjoni bħal din fil-ħin; |
(b) |
tieħu d-deċiżjonijiet meħtieġa biex tagħti jew tiċħad l-awtorizzazzjoni lil kwalunkwe finanzjatur ta' litigazzjoni applikant, tirtira kwalunkwe awtorizzazzjoni, jew timponi kundizzjonijiet, restrizzjonijiet jew penali fuq kwalunkwe finanzjatur ta' litigazzjoni awtorizzat; |
(c) |
tiddeċiedi dwar l-adegwatezza u l-idoneità ta' finanzjatur ta' litigazzjoni, inkluż b'referenza għall-esperjenza, għar-reputazzjoni, għall-proċessi interni biex jiġu evitati u riżolti l-kunflitti ta' interess, u għall-għarfien tiegħu; |
(d) |
tippubblika fuq is-sit web tagħha kwalunkwe deċiżjoni meħuda skont il-punt (b), filwaqt li tqis kif xieraq il-kunfidenzjalità kummerċjali; |
(e) |
tivvaluta mill-inqas kull sena jekk finanzjatur ta' litigazzjoni awtorizzat ikunx għadu qed jikkonforma mal-kriterji għall-awtorizzazzjoni msemmija fl-Artikolu 5(1) u tiżgura li tali awtorizzazzjoni tiġi sospiża jew irtirata jekk il-finanzjatur ta' litigazzjoni ma jkunx għadu qed jikkonforma ma' wieħed jew iktar minn dawk il-kriterji. Tali sospensjoni jew irtirar ma għandhomx jaffettwaw id-drittijiet tar-rikorrenti u tal-benefiċjarji tal-proċedimenti li fihom jista' jkun involut il-finanzjatur; u |
(f) |
skont is-sistema msemmija fl-Artikolu 9, tirċievi u tinvestiga l-ilmenti b'rabta mal-imġiba ta' finanzjatur ta' litigazzjoni u l-konformità ta' tali finanzjatur ta' litigazzjoni mad-dispożizzjonijiet stabbiliti fil-Kapitolu IV ta' din id-Direttiva u kwalunkwe rekwiżit ieħor applikabbli skont il-liġi nazzjonali. |
5. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-finanzjaturi ta' litigazzjoni jkunu meħtieġa jinnotifikaw awtorità superviżorja mingħajr dewmien żejjed dwar kwalunkwe bidla li taffettwa l-konformità tagħhom mar-rekwiżiti tal-adegwatezza tal-kapital stabbiliti fil-paragrafi 1 u 2 tal-Artikolu 6. Barra minn hekk, l-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-finanzjaturi ta' litigazzjoni jiċċertifikaw kull sena li huma jkunu għadhom konformi ma' dawk il-paragrafi.
6. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-awtoritajiet superviżorji jissorveljaw ir-relazzjonijiet fiduċjarji bejn il-finanzjaturi ta' litigazzjoni u r-rikorrenti u l-benefiċjarji fil-mira b'mod ġenerali, u jkunu jistgħu jagħmlu struzzjonijiet u ordnijiet biex jiżguraw li l-interessi tar-rikorrenti u dawk tal-benefiċjarji fil-mira jkunu protetti.
Artikolu 9
Investigazzjonijiet u lmenti
1. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li jkun hemm stabbilita sistema tal-ilmenti li tippermetti li l-ilmenti jiġu riċevuti u investigati kif imsemmi fil-paragrafu 2 tal-Artikolu 8.
2. Skont is-sistema tal-ilmenti msemmija fil-paragrafu 1, l-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-awtoritajiet superviżorji jingħataw is-setgħa jivvalutaw mingħajr dewmien żejjed jekk finanzjatur ta' litigazzjoni jkunx konformi ma' kwalunkwe obbligu jew kundizzjoni assoċjati mal-awtorizzazzjoni tiegħu, mad-dispożizzjonijiet ta' din id-Direttiva u ma' kwalunkwe rekwiżit ieħor applikabbli skont il-liġi nazzjonali.
3. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li, fl-eżerċitar tas-sorveljanza tagħhom fir-rigward tal-konformità tal-finanzjaturi ta' litigazzjoni ma' obbligi jew kundizzjonijiet assoċjati mal-awtorizzazzjoni tagħhom, l-awtoritajiet superviżorji għandhom jingħataw is-setgħa li
(i) |
jinvestigaw ilmenti riċevuti minn kwalunkwe persuna fiżika jew ġuridika f'konformità mal-Artikolu 8(2) u soġġett għall-Artikolu 8(3); |
(ii) |
jinvestigaw ilmenti minn kwalunkwe awtorità superviżorja oħra jew mill-Kummissjoni; |
(iii) |
jibdew investigazzjonijiet fuq bażi ex officio, |
(iv) |
jibdew investigazzjonijiet wara rakkomandazzjoni minn qorti jew awtorità amministrattiva li jkollha tħassib li jirriżulta minn kwalunkwe proċediment quddiem tali qorti jew awtorità amministrattiva rigward il-konformità ta' finanzjatur ta' litigazzjoni mal-obbligi jew mal-kundizzjonijiet assoċjati mal-awtorizzazzjoni tiegħu. |
Artikolu 10
Koordinazzjoni bejn l-awtoritajiet superviżorji
1. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-awtoritajiet superviżorji tagħhom japplikaw din id-Direttiva f'kooperazzjoni mill-qrib mal-awtoritajiet superviżorji ta' Stati Membri oħra.
2. Il-Kummissjoni għandha tissorvelja u tikkoordina l-attivitajiet tal-awtoritajiet superviżorji fit-twettiq tal-funzjonijiet stabbiliti f'din id-Direttiva, u għandha tlaqqa' u tippresjedi network ta' awtoritajiet superviżorji. Il-Kummissjoni għandha tadotta atti delegati f'konformità mal-Artikolu 11 sabiex tissupplimenta din id-Direttiva billi tistabbilixxi l-modalitajiet għall-kooperazzjoni fi ħdan in-network tal-awtoritajiet superviżorji, u għandha tirrevedihom perjodikament, f'kooperazzjoni mill-qrib mal-awtoritajiet superviżorji.
3. L-awtoritajiet superviżorji jistgħu jikkonsultaw lill-Kummissjoni dwar kwalunkwe kwistjoni li tinvolvi l-implimentazzjoni ta' din id-Direttiva. Il-Kummissjoni tista' toħroġ linji gwida, rakkomandazzjonijiet, avviżi dwar l-aħjar prattiki u opinjonijiet konsultattivi għall-awtoritajiet superviżorji dwar l-implimentazzjoni ta' din id-Direttiva, u b'rabta ma' kwalunkwe inkonsistenza apparenti f'dan ir-rigward, jew b'rabta mas-superviżjoni ta' kwalunkwe finanzjatur ta' litigazzjoni. Il-Kummissjoni tista' tistabbilixxi wkoll ċentru ta' kompetenza biex tipprovdi għarfien espert kwalifikat lill-qorti jew lill-awtoritajiet amministrattivi li jkunu qed ifittxu parir dwar kif għandhom jiġu vvalutati l-attivitajiet tal-finanzjaturi ta' litigazzjoni fi ħdan l-Unjoni.
4. Kull awtorità superviżorja għandha tistabbilixxi lista ta' finanzjaturi ta' litigazzjoni awtorizzati, tikkomunikaha lill-Kummissjoni u tagħmel dik il-lista disponibbli għall-pubbliku. L-awtoritajiet superviżorji għandhom jaġġornaw dik il-lista kull meta jkun hemm bidliet fiha u jinfurmaw lill-Kummissjoni skont dan.
5. Kull awtorità superviżorja għandha tikkomunika, fuq talba, lill-Kummissjoni u lil awtoritajiet superviżorji oħra, id-dettalji tad-deċiżjonijiet meħuda fir-rigward tas-superviżjoni tal-finanzjaturi ta' litigazzjoni, inklużi dettalji tad-deċiżjonijiet meħuda skont l-Artikolu 8(4), il-punt (b).
6. Meta finanzjatur ta' litigazzjoni jkun talab awtorizzazzjoni minn awtorità superviżorja, u sussegwentement ifittex awtorizzazzjoni mingħand awtorità oħra, tali awtoritajiet superviżorji għandhom jikkoordinaw u jaqsmu l-informazzjoni sa fejn ikun xieraq, bil-għan li jieħdu deċiżjonijiet konsistenti, filwaqt li b'mod xieraq iqisu r-regoli nazzjonali diverġenti.
7. Meta finanzjatur ta' litigazzjoni jkun awtorizzat minn awtorità superviżorja fi Stat Membru, iżda jkun jixtieq joffri ftehim ta' finanzjament minn partijiet terzi għall-benefiċċju ta' rikorrent jew ta' benefiċjarju fil-mira ieħor fi Stat Membru ieħor, jew għal proċedimenti fi Stat Membru ieħor, huwa għandu jippreżenta prova tal-awtorizzazzjoni mill-awtorità superviżorja tal-Istat Membru ta' domiċilju tiegħu. Meta awtorità superviżorja f'dak l-Istat Membru l-ieħor tkun konxja minn irregolaritajiet fl-imġiba tal-finanzjatur ta' litigazzjoni, hija għandha tinforma direttament lill-awtorità superviżorja responsabbli.
Artikolu 11
Eżerċizzju tad-delega
1. Is-setgħa ta' adozzjoni ta' atti delegati hija mogħtija lill-Kummissjoni soġġett għall-kundizzjonijiet stabbiliti f'dan l-Artikolu.
2. Is-setgħa ta' adozzjoni ta' atti delegati msemmija fl-Artikolu 10(2) għandha tingħata lill-Kummissjoni għal perjodu ta' ħames snin minn … [id-data tad-dħul fis-seħħ tal-att leġiżlattiv bażiku jew kwalunkwe data oħra stabbilita mill-koleġiżlaturi].
Il-Kummissjoni għandha tfassal rapport fir-rigward tad-delega ta' setgħa mhux iktar tard minn disa' xhur qabel it-tmiem tal-perjodu ta' ħames snin. Id-delega ta' setgħa għandha tiġi estiża awtomatikament għal perjodi ta' żmien identiċi, ħlief jekk il-Parlament Ewropew jew il-Kunsill joġġezzjonaw għal tali estensjoni mhux iktar tard minn tliet xhur qabel it-tmiem ta' kull perjodu.
3. Id-delega ta' setgħa msemmija fl-Artikolu 10(2) tista' tiġi revokata fi kwalunkwe mument mill-Parlament Ewropew jew mill-Kunsill. Deċiżjoni li tirrevoka għandha ttemm id-delega ta' setgħa speċifikata f'dik id-deċiżjoni. Għandha ssir effettiva fil-jum wara l-pubblikazzjoni tad-deċiżjoni f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea jew f'data iktar tard speċifikata fih. Ma għandha taffettwa l-validità tal-ebda att delegat li jkun diġà fis-seħħ.
4. Qabel ma tadotta att delegat, il-Kummissjoni għandha tikkonsulta esperti nnominati minn kull Stat Membru skont il-prinċipji stipulati fil-Ftehim Interistituzzjonali tat-13 ta' April 2016 dwar it-Tfassil Aħjar tal-Liġijiet.
5. Hekk kif tadotta att delegat, il-Kummissjoni għandha tinnotifikah simultanjament lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill.
6. Att delegat adottat skont l-Artikolu 10(2) għandu jidħol fis-seħħ biss jekk ma tiġix espressa oġġezzjoni mill-Parlament Ewropew jew mill-Kunsill fi żmien [xahrejn] min-notifika ta' dak l-att lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill jew jekk, qabel ma jiskadi dak il-perjodu, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill ikunu t-tnejn infurmaw lill-Kummissjoni li mhumiex sejrin joġġezzjonaw. Dak il-perjodu għandu jiġi estiż b'[xahrejn] fuq inizjattiva tal-Parlament Ewropew jew tal-Kunsill.
Kapitolu IV
Ftehimiet ta' finanzjament minn partijiet terzi u attivitajiet tal-finanzjaturi ta' litigazzjoni
Artikolu 12
Kontenut tal-ftehimiet ta' finanzjament minn partijiet terzi
L-Istati Membri għandhom jiżguraw li jkun meħtieġ li l-ftehimiet ta' finanzjament minn partijiet terzi jiġu provduti bil-miktub f'waħda mil-lingwi uffiċjali tal-Istat Membru li fih ikunu residenti r-rikorrent u l-benefiċjarji fil-mira, u jiġu ppreżentati b'mod ċar u li jinftiehem faċilment u jinkludu bħala minimu:
a. |
il-kostijiet u l-ispejjeż differenti li l-finanzjatur ta' litigazzjoni se jkopri; |
b. |
is-sehem ta' kwalunkwe ammont mogħti jew tariffa li se jitħallsu lill-finanzjatur ta' litigazzjoni jew lil kwalunkwe parti terza oħra, jew kwalunkwe kost finanzjarju ieħor li jkun se jiġġarrab, direttament jew indirettament, mir-rikorrenti, mill-benefiċjarji fil-mira, jew mit-tnejn li huma; |
c. |
referenza għar-responsabbiltà tal-finanzjatur ta' litigazzjoni fir-rigward ta' kostijiet avversi, f'konformità mal-Artikolu 18 ta' din id-Direttiva; |
d. |
klawżola li tispeċifika li kwalunkwe ammont mogħti li minnu jistgħu jitnaqqsu t-tariffi tal-finanzjatur l-ewwel jitħallas bis-sħiħ lir-rikorrenti li mbagħad jistgħu sussegwentement iħallsu kwalunkwe somma miftiehma lill-finanzjaturi ta' litigazzjoni bħala tariffi jew kummissjoni, filwaqt li jinżammu tal-inqas l-ammonti minimi previsti f'din id-Direttiva; |
e. |
ir-riskji li r-rikorrenti, il-benefiċjarji fil-mira jew it-tnejn li huma qed jassumu, inklużi:
|
f. |
dikjarazzjoni ta' ċaħda ta' responsabbiltà fir-rigward tan-nonkundizzjonalità tal-finanzjament b'rabta mal-passi proċedurali; |
g. |
dikjarazzjoni ta' nuqqas ta' kunflitt ta' interess mill-finanzjatur ta' litigazzjoni. |
Artikolu 13
Rekwiżiti ta' trasparenza u l-evitar tal-kunflitti ta' interess
1. L-Istati Membri għandhom jirrikjedu li l-finanzjaturi ta' litigazzjoni jistabbilixxu politika u jimplimentaw proċessi interni biex jiġu evitati u riżolti l-kunflitti ta' interess. Dik il-politika u dawk il-proċessi interni għandhom ikunu xierqa għan-natura, l-iskala u l-kumplessità tan-negozju tal-finanzjatur ta' litigazzjoni, u għandhom jiġu stabbiliti bil-miktub u magħmula disponibbli għall-pubbliku fuq is-sit web tal-finanzjatur ta' litigazzjoni. Dawn għandhom jiġu msemmija wkoll b'mod ċar f'anness għal kwalunkwe ftehim ta' finanzjament minn partijiet terzi.
2. L-Istati Membri għandhom jirrikjedu li l-finanzjaturi ta' litigazzjoni jiddivulgaw lil rikorrent u lil benefiċjarji fil-mira fil-ftehim ta' finanzjament minn partijiet terzi l-informazzjoni kollha li tista' raġonevolment tiġi perċepita bħala li għandha l-potenzjal li twassal għal kunflitt ta' interess. Id-divulgazzjonijiet tal-finanzjaturi ta' litigazzjoni għandhom jinkludi tal-inqas dan li ġej:
(a) |
id-dettalji ta' kwalunkwe arranġament li jeżisti, finanzjarju jew mod ieħor, bejn il-finanzjatur ta' litigazzjoni u kwalunkwe impriża oħra li jkunu relatati mal-proċedimenti, inkluż kwalunkwe arranġament ma' kwalunkwe entità kwalifikata rilevanti, aggregatur tal-pretensjonijiet, avukati, jew parti interessata oħra; |
(b) |
id-dettalji ta' kwalunkwe konnessjoni rilevanti bejn il-finanzjatur ta' litigazzjoni u konvenut fil-proċedimenti, b'mod partikolari b'rabta ma' kwalunkwe sitwazzjoni ta' kompetizzjoni. |
Artikolu 14
Ftehimiet u klawżoli invalidi
1. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-ftehimiet ta' finanzjament minn partijiet terzi konklużi ma' persuni fiżiċi jew ġuridiċi li ma jkunux awtorizzati jaġixxu bħala finanzjatur ta' litigazzjoni ma jkollhom l-ebda effett legali.
2. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-partijiet terzi finanzjaturi ma jitħallewx jinfluwenzaw id-deċiżjonijiet ta' rikorrent matul il-proċedimenti b'mod li jibbenefika lill-finanzjatur ta' litigazzjoni nnifsu għad-detriment tar-rikorrent. Għal dak il-għan, kwalunkwe klawżola fi ftehimiet ta' finanzjament minn partijiet terzi li tagħti lil finanzjatur ta' litigazzjoni s-setgħa li jieħu jew jinfluwenza deċiżjonijiet fir-rigward tal-proċedimenti ma għandu jkollha l-ebda effett legali. Kwalunkwe tali klawżola jew arranġament li jikkonsistu, fost l-oħrajn, minn dan li ġej ma għandu jkollhom l-ebda effett legali:
(a) |
l-għoti ta' setgħa espliċita lil finanzjatur ta' litigazzjoni biex jieħu jew jinfluwenza deċiżjonijiet matul il-proċedimenti, bħal fir-rigward ta' pretensjonijiet speċifiċi segwiti, is-soluzzjoni tal-kawża, jew il-ġestjoni tal-ispejjeż assoċjati mal-proċedimenti; |
(b) |
l-għoti ta' kapital jew kwalunkwe riżorsa oħra b'valur monetarju għall-finijiet ta' proċedimenti, kontinġenti fuq l-approvazzjoni minn partijiet terzi finanzjaturi tal-użu speċifiku tagħhom. |
3. L-Istati Membri għandhom jipprevedu li l-ftehimiet li fihom il-finanzjatur ta' litigazzjoni jkollu l-garanzija li se jirċievi redditu minimu fuq l-investiment tiegħu qabel ma rikorrent jew benefiċjarju fil-mira jkun jista' jirċievi s-sehem tiegħu ma jkollhom l-ebda effett legali.
4. Fin-nuqqas ta' ċirkostanzi eċċezzjonali, fejn ftehim ta' finanzjament ta' litigazzjoni jagħti d-dritt lil finanzjatur ta' litigazzjoni għal sehem ta' kwalunkwe ammont mogħti li jdgħajjef is-sehem disponibbli għar-rikorrent u għall-benefiċjarji fil-mira għal 60 % jew inqas tal-ammont mogħti totali, inklużi l-ammonti kollha tad-danni, il-kostijiet, it-tariffi u spejjeż oħrajn, tali ftehim ma għandu jkollu l-ebda effett legali.
5. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-ftehimiet ta' finanzjament minn partijiet terzi ma jkunx fihom dispożizzjonijiet li jillimitaw ir-responsabbiltà ta' finanzjatur ta' litigazzjoni fil-każ ta' ordni għal kostijiet avversi wara proċedimenti bla suċċess. Id-dispożizzjonijiet bl-għan li jillimitaw ir-responsabbiltà ta' finanzjatur ta' litigazzjoni għall-kostijiet ma għandu jkollhom l-ebda effett legali.
6. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-kundizzjonijiet li jirregolaw il-ftehimiet ta' finanzjament minn partijiet terzi ma jippermettux l-irtirar ta' dak il-finanzjament, ħlief f'ċirkostanzi preskritti ddefiniti mil-liġi nazzjonali skont l-Artikolu 15(1).
7. Ir-rikorrenti u l-benefiċjarji fil-mira għandhom jiġu indennizzati fir-rigward ta' kwalunkwe telf ikkawżat minn finanzjatur ta' litigazzjoni li jkun daħal fi ftehim ta' finanzjament minn partijiet terzi li jinstab li jkun invalidu. Id-drittijiet tar-rikorrenti u tal-benefiċjarji fil-mira tal-proċedimenti ma għandhomx jiġu affettwati.
Artikolu 15
Terminazzjoni ta' ftehimiet ta' finanzjament minn partijiet terzi
1. L-Istati Membri għandhom jipprojbixxu t-terminazzjoni unilaterali ta' ftehim ta' finanzjament minn partijiet terzi minn finanzjatur ta' litigazzjoni mingħajr il-kunsens infurmat tar-rikorrent, ħlief meta qorti jew awtorità amministrattiva tkun tat lill-finanzjatur ta' litigazzjoni l-permess li jittermina l-ftehim, wara li tkun ikkunsidrat jekk l-interessi tar-rikorrent u tal-benefiċjarji fil-mira jkunux protetti b'mod adegwat minkejja t-terminazzjoni.
2. Għandu jkun meħtieġ li jingħata avviż suffiċjenti kif previst fil-liġi nazzjonali sabiex jiġi tterminat il-ftehim ta' finanzjament minn partijiet terzi.
Kapitolu V
Rieżami mill-qrati jew mill-awtoritajiet amministrattivi
Artikolu 16
Divulgazzjoni tal-ftehim ta' finanzjament minn partijiet terzi
1. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li r-rikorrenti jew ir-rappreżentanti tagħhom ikunu meħtieġa jinfurmaw lill-qorti jew lill-awtorità amministrattiva rilevanti bl-eżistenza ta' ftehim ta' finanzjament minn partijiet terzi u bl-identità tal-finanzjatur ta' litigazzjoni u jipprovdu, fuq talba tal-qorti jew tal-awtorità amministrattiva jew tal-konvenut, lill-qorti jew lill-awtorità amministrattiva rilevanti, kopja kompluta u mhux redatta ta' tali ftehimiet ta' finanzjament minn partijiet terzi relatati mal-proċedimenti kkonċernati lill-qorti jew lill-awtorità amministrattiva rilevanti fl-iktar stadju bikri ta' dawk il-proċedimenti. L-Istati Membri għandhom jiżguraw ukoll li l-konvenuti jiġu mgħarrfa mill-qorti jew mill-awtorità amministrattiva bl-eżistenza ta' ftehim ta' finanzjament minn partijiet terzi, u bl-identità tal-finanzjatur ta' litigazzjoni.
2. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-qrati jew l-awtoritajiet amministrattivi jingħataw is-setgħa jirrieżaminaw il-ftehim ta' finanzjament minn partijiet terzi f'konformità mal-Artikolu 17, fuq it-talba ta' parti fil-proċedimenti, meta dik il-parti jkollha dubji ġustifikati fir-rigward tal-konformità ta' tali ftehim ta' finanzjament minn partijiet terzi ma' din id-Direttiva u ta' kwalunkwe liġi nazzjonali oħra applikabbli, jew fuq inizjattiva proprja.
Artikolu 17
Rieżami ta' ftehimiet ta' finanzjament minn partijiet terzi mill-qrati jew mill-awtoritajiet amministrattivi
L-Istati Membri għandhom jaħtru l-qorti jew l-awtorità amministrattiva kompetenti biex twettaq il-kompiti ġudizzjarji u amministrattivi differenti previsti f'din id-Direttiva. Tali ħatra għandha b'mod partikolari tispeċifika li l-qorti jew l-awtorità amministrattiva li quddiemha titressaq kawża ffinanzjata privatament għandha twettaq kontrolli, mingħajr dewmien żejjed u fuq it-talba ta' parti fil-proċedimenti jew fuq inizjattiva proprja, dwar l-impatt tal-ftehimiet ta' finanzjament fuq il-kawżi li jitressqu quddiemha, billi teżerċita s-setgħat:
(a) |
li tagħmel ordnijiet jew tagħti struzzjonijiet li huma vinkolanti fuq finanzjatur ta' litigazzjoni, bħal pereżempju li tirrikjedi li l-finanzjatur ta' litigazzjoni jipprovdi l-finanzjament kif miftiehem fil-ftehim ta' finanzjament minn partijiet terzi rilevanti jew li tirrikjedi li l-finanzjatur ta' litigazzjoni jagħmel bidliet fir-rigward tal-finanzjament rilevanti; |
(b) |
li tivvaluta l-konformità ta' kull ftehim ta' finanzjament minn partijiet terzi mad-dispożizzjonijiet stabbiliti f'din id-Direttiva, b'mod partikolari mad-dmir fiduċjarju dovut lil rikorrenti u lil benefiċjarji fil-mira skont l-Artikolu 7, u, fejn jinstab li dak il-ftehim ma jkunx konformi, tordna lill-finanzjatur ta' litigazzjoni jagħmel il-bidliet meħtieġa, jew tiddikjara klawżola bħala nulla u bla effett f'konformità mal-Artikolu 14; |
(c) |
li tevalwa l-konformità ta' kull ftehim ta' finanzjament minn partijiet terzi fir-rigward tar-rekwiżiti ta' trasparenza skont l-Artikolu 13; |
(d) |
li tivvaluta jekk ftehim ta' finanzjament minn partijiet terzi jagħtix id-dritt lil finanzjatur ta' litigazzjoni għal sehem inġust, sproporzjonat jew mhux raġonevoli ta' kwalunkwe ammont mogħti kif deskritt fl-Artikolu 14(4), u biex tannulla jew taġġusta tali ftehimiet skont dan. L-Istati Membri għandhom jispeċifikaw li meta jagħmlu tali valutazzjoni, il-qrati jew l-awtoritajiet amministrattivi kompetenti jistgħu jqisu l-karatteristiċi u ċ-ċirkostanzi tal-proċedimenti fil-mira jew li jkunu jinsabu għaddejjin inkluż, kif xieraq:
|
(e) |
li tiġi imposta kwalunkwe penali li l-qorti jew l-awtorità amministrattiva tqis xierqa biex tiġi żgurata l-konformità ma' din id-Direttiva; |
(f) |
li ssir konsultazzjoni jew jitfittex għarfien espert minn persuni b'għarfien u indipendenza xierqa biex jassistu fit-twettiq tas-setgħat ta' valutazzjoni tal-qorti jew tal-awtorità amministrattiva, inkluż minn kwalunkwe espert kwalifikat kif xieraq jew minn awtoritajiet superviżorji. |
Artikolu 18
Responsabbiltà għall-kostijiet avversi
1. Meta l-parti rikorrenti ma jkollhiex biżżejjed riżorsi biex tkopri l-kostijiet avversi, l-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-qrati jew l-awtoritajiet amministrattivi jingħataw is-setgħa li jagħmlu ordnijiet tal-kostijiet kontra l-finanzjaturi ta' litigazzjoni, kemm b'mod konġunt mar-rikorrenti kif ukoll separatament, wara eżitu bla suċċess fil-proċedimenti. F'każ bħal dan, il-qrati jew l-awtoritajiet amministrattivi jistgħu jirrikjedu li l-finanzjaturi ta' litigazzjoni jħallsu kwalunkwe kost avvers xieraq, filwaqt li jqisu:
(a) |
il-valur u l-proporzjon ta' kwalunkwe ammont mogħti li l-finanzjatur ta' litigazzjoni jkun irċieva kieku l-pretensjoni kienet ta' suċċess; |
(b) |
il-punt sa fejn kwalunkwe kost li ma jitħallasx minn finanzjatur ta' litigazzjoni jaqa' minflok fuq konvenut, ir-rikorrent, jew kwalunkwe benefiċjarju fil-mira ieħor; |
(c) |
l-imġiba tal-finanzjatur ta' litigazzjoni matul il-proċedimenti u, b'mod partikolari, il-konformità tiegħu ma' din id-Direttiva u jekk l-imġiba tiegħu kkontribwietx għall-kost kumplessiv tal-proċedimenti; u |
(d) |
il-valur tal-investiment inizjali tal-finanzjatur ta' litigazzjoni. |
Kapitolu VI
Dispożizzjonijiet finali
Artikolu 19
Sanzjonijiet
1. L-Istati Membri għandhom jistabbilixxu r-regoli dwar sanzjonijiet applikabbli għal ksur ta' dispożizzjonijiet nazzjonali adottati skont din id-Direttiva u għandhom jieħdu l-miżuri kollha meħtieġa sabiex jiżguraw li jiġu implimentati. Is-sanzjonijiet previsti għandhom ikunu effettivi, proporzjonati u dissważivi. L-Istati Membri għandhom, [sa …/mingħajr dewmien], jinnotifikaw lill-Kummissjoni b'dawk ir-regoli u dawk il-miżuri u għandhom jinnotifikawha [, mingħajr dewmien,] bi kwalunkwe emenda sussegwenti li tolqothom.
2. L-awtoritajiet superviżorji jistgħu b'mod partikolari jimponu multi proporzjonati kkalkolati abbażi tal-fatturat ta' impriża, jirtiraw temporanjament jew b'mod indefinit l-awtorizzazzjoni biex joperaw, u jistgħu jimponu sanzjonijiet amministrattivi xierqa oħra.
Artikolu 20
Rieżami
1. Il-Kummissjoni għandha, mhux iktar tard minn …[(…) snin wara d-data tal-applikazzjoni ta' din id-Direttiva], twettaq evalwazzjoni ta' din id-Direttiva u tippreżenta rapport dwar is-sejbiet ewlenin lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill u lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew. L-evalwazzjoni għandha titwettaq f'konformità mal-linji gwida tal-Kummissjoni dwar regolamentazzjoni aħjar. Fir-rapport, il-Kummissjoni għandha, b'mod partikolari, tivvaluta l-effettività tad-Direttiva, b'attenzjoni partikolari għal-livell ta' tariffi jew ta' mgħax imnaqqsa mill-ammonti mogħtija lir-rikorrenti, inkluż minn tal-benefiċjarji fil-mira, favur il-finanzjaturi ta' litigazzjoni, l-impatt li l-finanzjaturi ta' litigazzjoni għandhom fuq il-livell ta' attività ta' soluzzjoni ta' tilwim u l-punt sa fejn il-finanzjament ta' litigazzjoni minn partijiet terzi ppermetta aċċess aħjar għall-ġustizzja.
2. L-Istati Membri għandhom jipprovdu lill-Kummissjoni, għall-ewwel darba sa …[(…) snin wara d-data ta' applikazzjoni ta' din id-Direttiva] u sussegwentement kull sena, bl-informazzjoni li ġejja meħtieġa għall-preparazzjoni tar-rapport imsemmi fil-paragrafu 1:
(a) |
l-identità, in-numru u t-tip ta' entitajiet li huma rikonoxxuti bħala finanzjaturi ta' litigazzjoni awtorizzati; |
(b) |
kwalunkwe bidla f'dik il-lista u r-raġunijiet għaliha; |
(c) |
in-numru u t-tip ta' proċedimenti li huma ffinanzjati kompletament jew parzjalment minn finanzjatur ta' litigazzjoni; |
(d) |
l-eżiti ta' dawk il-proċedimenti f'termini tal-ammonti miksuba mill-finanzjaturi ta' litigazzjoni meta mqabbla mal-ammonti mogħtija lir-rikorrenti u lill-benefiċjarji fil-mira. |
Artikolu 21
Traspożizzjoni
1. L-Istati Membri għandhom jadottaw u jippubblikaw, sa… [jum/xahar/sena], il-liġijiet, ir-regolamenti u d-dispożizzjonijiet amministrattivi meħtieġa sabiex jikkonformaw ma' din id-Direttiva. Huma għandhom jgħarrfu lill-Kummissjoni b'dan minnufih.
Huma għandhom japplikaw dawk il-miżuri minn … [jum/xahar/sena].
Meta l-Istati Membri jadottaw dawk il-miżuri, huma għandhom jirreferu għal din id-Direttiva jew jinkludu referenza għaliha meta jiġu pubblikati uffiċjalment. Il-metodi kif issir tali referenza għandhom jiġu stabbiliti mill-Istati Membri.
2. L-Istati Membri għandhom jikkomunikaw lill-Kummissjoni t-test tal-miżuri tal-liġi nazzjonali li huma jadottaw fil-qasam kopert minn din id-Direttiva.
Artikolu 22
Dħul fis-seħħ
Din id-Direttiva għandha tidħol fis-seħħ fl-għoxrin jum wara dak tal-pubblikazzjoni tagħha f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.
Artikolu 23
Destinatarji
Din id-Direttiva hija indirizzata lill-Istati Membri.
(1) ĠU […]
(2) ĠU […]
5.4.2023 |
MT |
Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea |
C 125/23 |
P9_TA(2022)0310
Strateġija Ġdida tal-UE għall-Foresti għall-2030 – Ġestjoni Sostenibbli tal-Foresti fl-Ewropa
Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tat-13 ta' Settembru 2022 dwar Strateġija Ġdida tal-UE għall-Foresti għall-2030 – Ġestjoni Sostenibbli tal-Foresti fl-Ewropa (2022/2016(INI))
(2023/C 125/02)
Il-Parlament Ewropew,
— |
wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tas-16 ta' Lulju 2021 bit-titolu “L-Istrateġija l-ġdida tal-UE għall-Foresti għall-2030” (COM(2021)0572), |
— |
wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-8 ta' Ottubru 2020 dwar l-Istrateġija Ewropea għall-Foresti – It-Triq 'il Quddiem (1), |
— |
wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-28 ta' April 2015 dwar “Strateġija ġdida tal-UE għall-Foresti: għall-foresti u s-settur ibbażat fuq il-foresti” (2), |
— |
wara li kkunsidra t-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE), b'mod partikolari l-Artikolu 4 tiegħu, |
— |
wara li kkunsidra l-Aġenda 2030 għall-Iżvilupp Sostenibbli u l-Għanijiet ta' Żvilupp Sostenibbli tan-Nazzjonijiet Uniti, |
— |
wara li kkunsidra l-Ftehim adottat fil-21 Konferenza tal-Partijiet għall-Konvenzjoni Qafas tan-Nazzjonijiet Uniti dwar it-Tibdil fil-Klima (COP21) f'Pariġi fit-12 ta' Diċembru 2015 (il-Ftehim ta' Pariġi), |
— |
wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-11 ta' Diċembru 2019 dwar il-Patt Ekoloġiku Ewropew (COM(2019)0640), u l-linji gwida politiċi konsegwenti tal-President tal-Kummissjoni Ursula von der Leyen u l-Kummissjoni, |
— |
wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2021/1119 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-30 ta' Ġunju 2021 li jistabbilixxi l-qafas biex tinkiseb in-newtralità klimatika u li jemenda r-Regolamenti (KE) Nru 401/2009 u (UE) 2018/1999 (3), |
— |
wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2018/841 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-30 ta' Mejju 2018 dwar l-inklużjoni tal-emissjonijiet u l-assorbimenti ta' gassijiet serra minn użu tal-art, tibdil fl-użu tal-art u l-forestrija fil-qafas ta' politika għall-klima u l-enerġija għall-2030 u li jemenda r-Regolament (UE) Nru 525/2013 u d-Deċiżjoni Nru 529/2013/UE (4), |
— |
wara li kkunsidra d-Direttiva (UE) 2018/2001 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta' Diċembru 2018 dwar il-promozzjoni tal-użu tal-enerġija minn sorsi rinnovabbli (5), |
— |
wara li kkunsidra d-Direttiva tal-Kunsill 92/43/KEE tal-21 ta' Mejju 1992 dwar il-konservazzjoni tal-ħabitat naturali u tal-fawna u l-flora selvaġġa (id-Direttiva dwar il-Ħabitats) (6), |
— |
wara li kkunsidra r-Regolament Delegat tal-Kummissjoni (UE) 2021/268 tat-28 ta' Ottubru 2020 li jemenda l-Anness IV tar-Regolament (UE) 2018/841 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill fir-rigward tal-livelli ta' referenza għall-foresti li jeħtieġ jiġu applikati mill-Istati Membri għall-perjodu 2021-2025 (7), |
— |
wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-20 ta' Mejju 2020 bit-titlu “Strateġija tal-UE għall-Bijodiversità għall-2030 – Inreġġgħu n-natura lura f'ħajjitna” (COM(2020)0380), |
— |
wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-10 ta' Marzu 2020 bit-titolu “Strateġija Industrijali Ġdida għall-Ewropa” (COM(2020)0102), |
— |
wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-30 ta' Ġunju 2021 bit-titlu “Viżjoni fit-tul għaż-żoni rurali tal-UE – Lejn żoni u komunitajiet rurali aktar b'saħħithom, konnessi, reżiljenti u prosperużi sal-2040” (COM(2021)0345), |
— |
wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-14 ta' Ottubru 2020 bit-titlu “Mewġa ta' Rinnovazzjoni għall-Ewropa – l-ekoloġizzazzjoni tal-binjiet tagħna, il-ħolqien tal-impjiegi, it-titjib tal-ħajja” (COM(2020)0662), |
— |
wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-11 ta' Ottubru 2018 bit-titlu “Bijoekonomija sostenibbli għall-Ewropa: Tisħiħ tal-konnessjoni bejn l-ekonomija, is-soċjetà u l-ambjent” (COM(2018)0673), |
— |
wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-23 ta' Marzu 2022 dwar is-salvagwardja tas-sigurtà tal-ikel u t-tisħiħ tar-reżiljenza tas-sistemi tal-ikel (COM(2022)0133), |
— |
wara li kkunsidra l-inizjattiva tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida, |
— |
wara li kkunsidra l-abbozz ta' regolament tal-Kummissjoni li jiddikjara ċerti kategoriji ta' għajnuna fis-setturi tal-agrikoltura u tal-forestrija u f'żoni rurali kompatibbli mas-suq intern bl-applikazzjoni tal-Artikoli 107 u 108 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea u li jħassar ir-Regolament tal-Kummissjoni (UE) Nru 702/2014 (8), |
— |
wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill tal-5 ta' Novembru 2021 dwar l-Istrateġija l-ġdida tal-UE għall-Foresti għall-2030, |
— |
wara li kkunsidra l-Opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew tat-8 ta' Diċembru 2021 dwar il-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni bit-titlu “L-Istrateġija l-ġdida tal-UE għall-Foresti għall-2030” (9), |
— |
wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni tat-28 ta' April 2022 dwar il-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni bit-titlu “L-Istrateġija l-ġdida tal-UE għall-Foresti għall-2030”, |
— |
wara li kkunsidra r-responsabbiltajiet tal-Istati Membri skont il-Konvenzjoni tan-NU għall-Ġlieda kontra d-Deżertifikazzjoni, |
— |
wara li kkunsidra r-rapport tal-Qorti Ewropea tal-Awdituri tal-2021 bit-titlu “Rapport Speċjali 21/2021 – Il-finanzjament tal-UE għall-bijodiversità u t-tibdil fil-klima fil-foresti tal-UE: riżultati pożittivi iżda limitati”, |
— |
wara li kkunsidra l-pubblikazzjoni tal-Kummissjoni tal-2018 bit-titlu “Guidance on cascading use of biomass with selected good practice examples on woody biomass” (Gwida dwar l-użu kaskata tal-bijomassa b'eżempji magħżula ta' prattika tajba fuq il-bijomassa tal-injam), |
— |
wara li kkunsidra r-rapport tal-2020 taċ-Ċentru Konġunt tar-Riċerka tal-Kummissjoni bit-titlu “Mapping and Assessment of Ecosystems and their Services: An EU ecosystem assessment” (l-Immappjar u l-Valutazzjoni tal-Ekosistemi u s-Servizzi tagħhom: Valutazzjoni tal-ekosistema tal-UE), |
— |
wara li kkunsidra r-rapport tal-Aġenzija Ewropea għall-Ambjent tal-2020 bit-titlu “State of nature in the EU – Results from reporting under the nature directives 2013-2018” (L-Istat tan-natura fl-UE – Riżultati mir-rappurtar taħt id-direttivi tan-natura 2013-2018), |
— |
wara li kkunsidra r-rapport Forest Europe tal-2020 bit-titlu “State of Europe's Forests 2020” (L-Istat tal-Foresti tal-Ewropa 2020), |
— |
wara li kkunsidra r-rapport ta' valutazzjoni globali dwar il-bijodiversità u s-servizzi ekosistemiċi tal-Pjattaforma Intergovernattiva tal-Politika tax-Xjenza dwar il-Bijodiversità u s-Servizzi Ekosistemiċi (IPBES), |
— |
wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni ta' Kunming – “Ecological Civilization: Building a Shared Future for All Life on Earth” (Ċivilizzazzjoni Ekoloġika: Nibnu Futur Komuni għall-Ħajja Kollha fid-Dinja), |
— |
wara li kkunsidra r-r-rapport tal-Grupp ta' Ħidma II tal-Grupp Intergovernattiv ta' Esperti dwar it-Tibdil fil-Klima (IPCC) bit-titlu “Climate Change 2022: Impacts, Adaptation and Vulnerability” Tibdil fil-Klima 2022: Impatti, Adattament u Vulnerabbiltà), |
— |
wara li kkunsidra r-rapporti speċjali tal-IPCC dwar it-tibdil fil-klima, id-deżertifikazzjoni, id-degradazzjoni tal-art, il-ġestjoni sostenibbli tal-art, is-sigurtà tal-ikel u l-flussi ta' gass serra fl-ekosistemi terrestri |
— |
wara li kkunsidra s-sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea tas-17 ta' April 2018 fil-Kawża C-441/17, Il-Kummissjoni Ewropea v ir-Repubblika tal-Polonja (10), |
— |
wara li kkunsidra l-proġetti u l-prattiki għall-koordinazzjoni tal-informazzjoni dwar il-foresti fl-Ewropa (in-Network Ewropew tal-Inventarju Nazzjonali tal-Foresti (ENFIN), il-proġett FutMon, il-proġett Diabolo, l-Atlas Ewropew tal-Ispeċijiet tas-Siġar tal-Foresti, u l-programm tal-Immappjar u l-Valutazzjoni tal-Ekosistemi u s-Servizzi tagħhom (MAES)), |
— |
wara li kkunsidra r-rapport kosponsorjat tal-IPBES u l-IPCC tas-Sessjoni ta' Ħidma dwar il-bijodiversità u t-tibdil fil-klima tal-10 ta' Ġunju 2021, |
— |
wara li kkunsidra l-Artikolu 54 tar-Regolament ta' Proċedura tiegħu, |
— |
wara li kkunsidra l-opinjonijiet tal-Kumitat għall-Ambjent, is-Saħħa Pubblika u s-Sikurezza tal-Ikel u l-Kumitat għall-Iżvilupp, |
— |
wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Agrikoltura u l-Iżvilupp Rurali (A9-0225/2022), |
A. |
billi l-UE stabbiliet il-miri vinkolanti li tnaqqas l-emissjonijiet tal-gassijiet b'effett ta' serra b'mill-inqas 55 % sal-2030 u li tilħaq in-newtralità klimatika sa mhux aktar tard mill-2050 (11); billi l-UE ħadet l-impenn li tikseb l-Għanijiet ta' Żvilupp Sostenibbli tan-NU (SDG), inkluż l-SDG 15 li jikkonsisti fil-protezzjoni u r-restawr tal-ekosistemi terrestri u l-promozzjoni tal-użu sostenibbli tagħhom, il-ġestjoni sostenibbli tal-foresti, l-indirizzar tad-deżertifikazzjoni, il-waqfien u t-treġġigħ lura tad-degradazzjoni tal-art u l-waqfien tat-telf tal-bijodiversità, u li tirrispetta l-Ftehim ta' Pariġi u li tonora l-impenji li saru waqt il-Konferenza tan-NU dwar it-Tibdil fil-Klima tal-2021 (COP26); billi l-foresti u l-industriji u s-servizzi bbażati fuq il-foresti, kif ukoll is-sidien u l-ħaddiema, se jkollhom rwol ewlieni u insostitwibbli fil-kisba tal-SDGs u l-miri tal-Ftehim ta' Pariġi, filwaqt li l-ekosistemi tal-foresti u r-raggruppamenti tal-karbonju tagħhom huma essenzjali għall-mitigazzjoni u l-adattament għat-tibdil fil-klima, peress li jassorbu u jaħżnu madwar 10 % tal-emissjonijiet ta' gassijiet serra tal-Ewropa (12) u huma ospitanti ewlenin tal-bijodiversità; |
B. |
billi l-Artikolu 4 tat-TFUE jipprevedi kompetenzi u responsabbiltà kondiviżi fir-rigward tal-foresti, b'mod partikolari fil-qafas tal-politika ambjentali tal-UE, filwaqt li ma jagħmel l-ebda referenza għal politika komuni tal-UE dwar il-foresti u b'hekk il-politika dwar il-foresti tibqa' kompetenza tal-Istati Membri; billi minħabba d-diversità kbira tal-foresti tal-UE fir-rigward tal-bijoġeografija, l-istruttura, id-daqs, il-bijodiversità, ix-xejriet tas-sjieda u l-politiki eżistenti, meta l-politika ambjentali, klimatika u ta' natura relevanti oħra tkun tolqot il-foresti, jeħtieġ li jiġu applikati kif xieraq il-prinċipji tas-sussidjarjetà u l-proporzjonalità fl-iżvilupp u l-implimentazzjoni tal-Istrateġija l-Ġdida tal-UE għall-Foresti (l-Istrateġija) u l-leġiżlazzjoni rilevanti tal-UE; billi d-dettalji relatati mal-ġestjoni tal-foresti jeħtieġ li jiġu aġġustati fil-livell nazzjonali u reġjonali, billi jittieħed approċċ minn isfel għal fuq; billi hija meħtieġa aktar koordinazzjoni fil-livell tal-UE biex jintlaħqu aħjar l-objettivi tal-Patt Ekoloġiku Ewropew u biex ikun jista' jiġi kkalkulat b'mod aktar preċiż it-tnaqqis potenzjali tal-emissjonijiet u l-limiti tal-użu tal-foresti fid-dawl tar-rwol importanti tal-foresti biex jinkisbu l-objettivi klimatiċi Ewropej; |
C. |
billi l-prinċipju tal-Patt Ekoloġiku Ewropew bħala approċċ trasversali biex jiġu indirizzati l-isfidi klimatiċi u ambjentali, u biex jiġi żgurat li n-natura u l-bijodiversità jistgħu jiġru protetti kif xieraq, b'mod li joħloq tkabbir sostenibbli u impjiegi f'ekonomija effiċjenti fir-riżorsi, ċirkolari u kompetittiva, għandu jiggwida l-implimentazzjoni tal-istrateġija fil-ġestjoni tal-kompromessi, il-ħolqien ta' sinerġiji u s-sejbien ta' bilanċ tajjeb bejn id-diversi funzjonijiet tal-foresti, inklużi l-funzjonijiet soċjoekonomiċi, ambjentali u klimatiċi; billi “ekosistema” hija ambjent fiżiku magħmul minn komponenti ħajjin u mhux ħajjin li jinteraġixxu ma' xulxin; billi minn dawn l-interazzjonijiet, l-ekosistemi joħolqu fluss ta' benefiċċji għan-nies u għall-ekonomija msejħa “servizzi tal-ekosistema”; billi t-tibdil fil-klima u t-telfien tal-bijodiversità u tas-servizzi tal-ekosistema assoċjati joħolqu theddida sistemika għas-soċjetà; billi l-foresti jipprovdu firxa wiesgħa ta' servizzi tal-ekosistema, bħall-provvista tal-injam, prodotti mhux tal-injam u ikel, sekwestru tal-karbonju, kenn għall-bijodiversità, arja u ilma nodfa, benefiċċji għall-klima lokali, u protezzjoni kontra perikli naturali bħall-valangi, l-għargħar, in-nixfa u l-waqgħa tal-blat, u jipprovdu wkoll valur rikreattiv, kulturali u storiku; billi l-għan tal-ġestjoni sostenibbli tal-foresti huwa li tiġi żgurata l-provvista bbilanċjata tad-diversi servizzi tal-ekosistema u li jiġu appoġġati l-isforzi ta' adattament u mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima; |
D. |
billi l-prodotti magħmula mill-injam jikkontribwixxu għall-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima għax jaħżnu l-karbonju u jieħdu post prodotti b'marka tal-karbonju kbira, inklużi materjali tal-bini u tal-imballaġġ, tessuti, sustanzi kimiċi u fjuwils; billi l-prodotti magħmula mill-injam huma rinnovabbli u fil-biċċa l-kbira riċiklabbli, u bħala tali għandhom potenzjal enormi biex jappoġġjaw bijoekonomija ċirkolari; billi dan jagħmel lis-settur tal-forestrija u lill-industriji bbażati fuq il-foresti atturi ewlenin f'ekonomija ekoloġika; |
E. |
billi bħala parti mill-pakkett “Lesti għall-Mira ta' 55 %” u l-mira li l-politika dwar il-klima tiġi allinjata mal-Ftehim ta' Pariġi, id-Direttiva dwar l-Enerġija Rinnovabbli u r-Regolament dwar l-Inklużjoni ta' Emissjonijiet ta' Gassijiet Serra mill-Użu tal-Art, it-Tibdil fl-Użu tal-Art u l-Forestrija (13) qed jiġu riveduti; billi l-Kummissjoni pproponiet regolament dwar prodotti li ma jikkawżawx deforestazzjoni; billi fid-dawl tal-kunċett Ewropew ta' foresti multifunzjonali, dawn l-inizjattivi jridu jkunu koerenti mal-miri politiċi ta' livell għoli tal-Patt Ekoloġiku, il-Pjan ta' Azzjoni dwar il-Bijoekonomija, l-Istrateġija għal Ekonomija Ċirkolari, l-Istrateġija għall-Foresti, l-Istrateġija għall-Bijodiversità u l-Viżjoni fit-Tul għaż-Żoni Rurali; |
F. |
billi s-sjieda tal-foresti madwar l-Ewropa hija diversa f'termini ta' daqs u struttura ta' sjieda, u dan iwassal għal diversità kbira ta' mudelli ta' ġestjoni; billi madwar 60 % tal-foresti tal-UE huma proprjetà ta' 16-il miljun sid ta' foresti privati (14), li sehem sinifikanti minnhom huma detenturi agrikoli żgħar (15), filwaqt li madwar 40 % tal-foresti tal-UE jinsabu taħt forom differenti ta' sjieda pubblika; billi għadd żgħir ta' sidien tal-foresti għandhom sehem sinifikanti mill-erja totali tal-foresti, li wħud minnhom huma s-sidien tal-impjanti ewlenin tal-ipproċessar tal-injam tal-UE; billi l-involviment, l-appoġġ u l-motivazzjoni, qabel il-penali, ta' dawn is-sidien permezz ta' politika komprensiva u qafas leġiżlattiv li jipprovdi ċertezza legali, u li jkun ibbażat fuq ir-rikonoxximent tad-drittijiet ta' proprjetà tagħhom, l-esperjenza bħala maniġers, l-importanza tad-dħul ġenerat mill-ġestjoni tal-foresti u sfidi speċifiċi, se jkunu kruċjali biex jintlaħqu l-miri tal-istrateġija, inkluż il-forniment ta' servizzi klimatiċi u servizzi oħra tal-ekosistema; billi huwa importanti, f'dan ir-rigward, li jiġi żgurat li dan il-qafas ikun ċar u trasparenti u li jiġi evitat piż amministrattiv eċċessiv fuq l-atturi kollha; |
G. |
billi l-UE għandha madwar 5 % taż-żona forestali totali tad-dinja, u l-foresti jammontaw għal 43 % taż-żona tal-art tal-UE, proporzjon ftit ikbar minn dak tal-art li tintuża għall-agrikoltura, u dawn fihom 80 % tal-bijodiversità terrestri tagħha (16); billi, skont rapport tal-Aġenzija Ewropea għall-Ambjent, bit-titlu “The European environment – state and outlook 2020: knowledge for transition to a sustainable Europe” L-ambjent Ewropew – L-istat u l-prospetti għall-2020: għarfien għal tranżizzjoni lejn Ewropa sostenibbli) (17), l-Ewropa esperjenzat tnaqqis enormi fil-bijodiversità; billi kważi 23 % tal-foresti Ewropej jinsabu fis-siti tan-Natura 2000, u s-sehem f'xi Stati Membri jaqbeż il-50 %; billi kważi nofs il-ħabitats naturali fiż-żoni ta' Natura 2000 huma foresti; |
H. |
billi l-aktar data reċenti miġbura skont l-Artikolu 17 tad-Direttiva dwar il-Ħabitats tindika li l-kundizzjoni tal-parametru tal-ħabitat turi li 49 % biss tal-ħabitats tal-foresti huma f'kundizzjoni tajba (18), filwaqt li l-istatus ta' 29,6 % tal-ħabitats mhuwiex magħruf u 21,1 % jinsabu f'kundizzjoni ħażina u jeħtieġ li jittejbu; billi l-iffukar esklużiv fuq data aggregata jista' ma jkunx biżżejjed biex tiġi identifikata u indirizzata informazzjoni ewlenija dwar l-aktar kwistjonijiet urġenti u għalhekk jeħtieġ li jiġu kkonsultati indikaturi aktar speċifiċi dwar ix-xejriet fil-kundizzjoni u l-pressjonijiet u li jiġi żgurat li d-data nieqsa tkun disponibbli fil-futur; billi dawn l-indikaturi ma jappoġġawx valutazzjoni negattiva ġenerali tal-istat tal-foresti tal-UE, iżda juru xejriet kemm pożittivi kif ukoll negattivi (19) li jirrikjedu rispons individwali skont il-każ; billi l-foresti huma dejjem aktar vulnerabbli għall-impatti tat-tibdil fil-klima, b'mod partikolari permezz tal-firxa dejjem iktar prevalenti tan-nirien fil-foresti; billi l-kwantifikazzjoni tal-effetti ta' tali disturbi naturali għar-reżiljenza u l-produttività fuq il-foresti fuq skala kbira għadha sfida kbira; |
I. |
billi fehim akbar tad-disturbi naturali potenzjali mġarrba mill-foresti Ewropej minħabba l-klima għandu jipprovdi appoġġ addizjonali għall-gwida għall-ġestjoni tal-foresti u jiddefinixxi politiki ta' adattament bl-għan li jiġu indirizzati dawn il-vulnerabbiltajiet; |
J. |
billi l-ġbir u ż-żamma ta' data trasparenti, affidabbli u ta' kwalità għolja, l-iskambju tal-għarfien u tal-aħjar prattiki, u riċerka ffinanzjata b'mod adegwat u kkoordinata tajjeb huma ta' importanza fundamentali biex jintlaħqu l-isfidi u jinħolqu opportunitajiet u biex jitwettqu l-funzjonijiet multipli tal-foresti, inklużi d-diversi benefiċċji pprovduti mill-prodotti tal-industriji bbażati fuq il-foresti, f'ambjent dejjem aktar kumpless; billi d-data dwar il-foresti, disponibbli fil-livell tal-UE mhijiex kompluta u l-kwalità tagħha tvarja, u dan ixekkel il-koordinament tal-UE u tal-Istati Membri fil-ġestjoni u l-konservazzjoni tal-foresti; billi, b'mod partikolari, hemm bżonn ta' monitoraġġ aħjar tal-istatus tal-ekosistema tal-foresti, kif ukoll tal-impatti tal-miżuri tal-forestrija fuq il-bijodiversità u l-klima; |
K. |
billi fil-livell internazzjonali, l-Organizzazzjoni tal-Ikel u l-Agrikoltura tan-NU (FAO) hija l-forum ewlieni għall-iżvilupp ta' definizzjonijiet maqbula internazzjonalment fil-qasam tal-foresti u l-forestrija; billi l-FAO tiġbor u tipprovdi data dwar il-foresti u l-forestrija; billi l-Kummissjoni u l-Istati Membri jikkontribwixxu għax-xogħol tal-FAO; |
L. |
billi l-provvista tad-diversi servizzi tal-ekosistema tal-foresti permezz tas-settur tal-forestrija u l-industriji bbażati fuq il-foresti hija pilastru importanti tal-introjtu u l-impjiegi, b'mod partikolari f'żoni rurali, iżda wkoll f'żoni urbani permezz tal-użu downstream ta' tali servizzi; billi l-implimentazzjoni tal-istrateġija għandha tagħti attenzjoni xierqa lill-iżvilupp tal-introjtu u l-impjiegi, iżda wkoll lill-attraenza tal-impjiegi fis-settur permezz ta' impjiegi ta' kwalità, protezzjoni soċjali, standards tas-saħħa u s-sikurezza, l-iżvilupp kontinwu ta' sħubijiet ta' ħiliet li jinvolvu l-partijiet ikkonċernati, u opportunitajiet ta' taħriġ adegwati għall-maniġers u l-ħaddiema; billi l-impjiegi fil-forestrija Ewropea naqsu b'terz bejn l-2000 u l-2015 – primarjament minħabba żieda fil-mekkanizzazzjoni fl-industrija tal-injam u tal-karta (20); billi d-disinn imtejjeb tal-makkinarju tal-forestrija jista' jżid mal-protezzjoni tal-ħaddiema u jnaqqas l-impatt fuq il-ħamrija u l-ilma; billi l-qtugħ tas-siġar u l-industrija tal-injam huma fost l-aktar setturi industrijali perikolużi u għandhom livelli għoljin ta' inċidenti fuq il-post tax-xogħol, mard okkupazzjonali u rtirar bikri; |
M. |
billi ż-żona u l-volum tal-bijomassa tal-foresti Ewropej qed jiżdiedu (21), b'kuntrast max-xejriet inkwetanti tad-deforestazzjoni globalment; billi l-UE jista' jkollha rwol importanti fl-indirizzar tad-deforestazzjoni globali, rwol enfasizzat mill-proposta tal-Kummissjoni għal regolament għal prodotti li ma jikkawżawx deforestazzjoni; billi lil hinn mir-regolamentazzjoni tal-importazzjonijiet, Strateġija Ewropea għall-Foresti li tixhed l-aħjar prattiki għall-ġestjoni sostenibbli tal-foresti ekonomikament vijabbli tista' tikkontribwixxi għat-titjib tal-ġestjoni tal-foresti globalment; |
N. |
billi bħalissa hemm fis-seħħ skemi ta' ċertifikazzjoni volontarji globali għall-ġestjoni sostenibbli tal-foresti; billi l-iskemi ta' ċertifikazzjoni huma għodda essenzjali biex jiġu ssodisfati r-rekwiżiti tar-Regolament tal-UE dwar l-Injam (22) għad-diliġenza dovuta (23); |
O. |
billi l-proċess ta' ġestjoni sostenibbli tal-foresti fl-Ewropa għandu jiżgura li jinkiseb il-bilanċ it-tajjeb bejn it-tliet pilastri tas-sostenibbiltà – jiġifieri l-protezzjoni ambjentali, l-iżvilupp soċjali u l-iżvilupp ekonomiku; |
P. |
billi l-kriterji u l-indikaturi għad-definizzjoni tal-ġestjoni sostenibbli tal-foresti użati b'mod komuni fl-UE huma bbażati fuq kooperazzjoni pan-Ewropea fi ħdan il-proċess Forest Europe li l-Istati Membri kollha u l-Kummissjoni huma firmatarji tiegħu; billi bħala parti mill-programm ta' ħidma kontinwa tagħha, Forest Europe bdiet valutazzjoni mill-ġdid tad-definizzjoni ta' ġestjoni sostenibbli tal-foresti; billi Forest Europe tiġbor u tipprovdi informazzjoni dwar l-istatus u x-xejriet fil-foresti u l-forestrija abbażi tal-kriterji għall-ġestjoni sostenibbli tal-foresti; billi hemm il-ħtieġa li jiġi żgurat li l-indikaturi u l-limiti jkunu bbażati fuq l-evidenza u li ssir ħidma f'kooperazzjoni mill-qrib mal-Istati Membri f'dan ir-rigward; billi indikaturi u limiti ġodda trasparenti jistgħu jtejbu s-sostenibbiltà tas-settur, minħabba l-importanza tiegħu f'termini ta' valuri ambjentali, ekonomiċi u soċjali; billi l-qafas ta' ġestjoni sostenibbli tal-foresti se jkollu jiġi ddefinit b'mod ċar, b'mod partikolari fir-rigward tal-kriterji, l-indikaturi u l-limiti relatati mas-saħħa tal-ekosistemi, mal-bijodiversità u mat-tibdil fil-klima, jekk trid issir għodda ta' skrinjar aktar dettaljata u utli biex jiġu ddeterminati u mqabbla approċċi ta' ġestjoni differenti, l-impatt tagħhom u l-istatus u l-konservazzjoni ġenerali tal-foresti Ewropej; billi l-ġestjoni sostenibbli tal-foresti għandha timxi id f'id mal-promozzjoni tar-rwol multifunzjonali tal-foresti sabiex jiġi żgurat li tkun kompletament konformi mad-diversità tal-foresti u l-karatteristiċi speċifiċi ta' kull reġjun; |
Q. |
billi l-agroforestrija, definita bħala sistemi ta' użu tal-art fejn jitkabbru s-siġar fuq l-istess unità ta' art fejn jitwettqu l-prattiki agrikoli, hija sensiela ta' sistemi ta' ġestjoni tal-art li jagħtu spinta lill-produttività ġenerali, jiġġeneraw aktar bijomassa, iżommu l-ħamrija tajba u jreġġgħuha lura għall-istadju oriġinali tagħha, u jipprovdu għadd ta' servizzi ekosistemiċi ta' valur; billi hemm żewġ tipi ewlenin ta' agroforestrija fl-UE: agroforestrija silvipastorali (ragħa tal-annimali, jew għalf tal-annimali prodott taħt is-siġar) u agroforestrija silvipastorali (l-għelejjel jitkabbru taħt siġar, bi spazju ta' bejn ir-ringieli li jippermetti lit-tratturi jgħaddu); billi l-maġġoranza tas-sistemi agroforestali eżistenti fl-UE huma sistemi silvipastorali u t-tkabbir tal-agroforestrija tista' ġġib diversi benefiċċji fid-dawl tal-pressjonijiet ambjentali; |
R. |
billi l-Istrateġija tal-UE għall-Bijodiversità għall-2030 għandha l-mira li “jiġu definiti, immappjati, monitorjati u protetti b'mod strett il-foresti primarji u antiki kollha tal-UE li fadal”; billi l-protezzjoni tal-foresti, inklużi l-foresti primarji u antiki tal-UE kollha li jibqgħu, hija kruċjali biex tiġi ppreservata l-bijodiversità u biex jiġi mmitigat it-tibdil fil-klima; billi skont rapport taċ-Ċentru Konġunt tar-Riċerka tal-2021 (24), għad hemm biss 4,9 miljun ettaru ta' foresti primarji u antiki tal-Ewropa, li jirrappreżentaw biss 3 % taż-żona forestali totali tal-Unjoni u 1,2 % tal-massa tal-art tagħha; billi l-foresti primarji u qodma għandhom rwol ewlieni għall-konservazzjoni tal-bijodiversità; billi spiss dawn ikunu bijodiversi ħafna meta mqabbla ma' foresti oħra fl-istess reġjun ekoloġiku, ikunu rikki fl-ispeċijiet u jospitaw flora u fawna speċjalizzati; billi l-foresti primarji u antiki jipprovdu wkoll firxa wiesgħa ta' servizzi kritiċi oħra tal-ekosistema; billi hija meħtieġa definizzjoni operattiva tal-foresti primarji u antiki għat-tfassil, għall-implimentazzjoni u għall-monitoraġġ xierqa tal-politika; |
S. |
billi l-Integrate Network huwa pjattaforma ta' rappreżentanti ta' pajjiżi Ewropej differenti, mibdi minn diversi gvernijiet tal-Istati Membri u appoġġat mill-Kumitat Forestrarju Permanenti tal-Kummissjoni, li jipprovdi pariri xjentifiċi u sa issa serva bħala mutur importanti għall-identifikazzjoni ta' mezzi biex il-konservazzjoni tan-natura tiġi integrata fil-ġestjoni sostenibbli tal-foresti; billi l-ħidma tal-pjattaforma kellha rwol importanti fl-iskambju tal-esperjenzi u tal-aħjar prattiki; |
T. |
billi l-proġett Alterfor iffinanzjat minn Orizzont 2020 qies il-potenzjal li jiġu ottimizzati l-metodi ta' ġestjoni tal-foresti li qed jintużaw bħalissa u ppreżenta mudelli alternattivi ta' ġestjoni tal-foresti, b'opportunitajiet u sfidi elenkati għal kull alternattiva; |
U. |
billi l-proġett SINCERE ffinanzjat minn Orizzont 2020 żviluppa politiki ġodda u mudelli ta' negozju ġodda billi għaqqad l-għarfien u l-għarfien espert mill-prattika, ix-xjenza u l-politika, madwar l-Ewropa u lil hinn minnha, bil-għan li jiġu esplorati mezzi ġodda li jsaħħu s-servizzi tal-ekosistema tal-foresti b'modi li jkunu ta' benefiċċju għas-sidien tal-foresti, u li jaqdu wkoll il-ħtiġijiet soċjetali wiesgħa; |
V. |
billi l-gwerra fl-Ukraina se jkollha impatt kbir fuq l-importazzjonijiet tal-injam, b'mod partikolari l-injam tal-betula, li minnu r-Russja tirrappreżenta 80 % tal-produzzjoni globali, u fuq l-industrija tal-ipproċessar tal-injam tal-Ewropa u l-esportazzjonijiet ta' prodotti pproċessati; billi s-sanzjonijiet leġittimi imposti fuq ir-Russja jqajmu l-kwistjoni tad-dipendenza tal-UE fuq l-importazzjonijiet tal-injam mir-Russja; billi l-UE tikseb madwar 80 % tad-domanda tagħha għall-injam domestikament, u l-importazzjonijiet mir-Russja jammontaw biss għal madwar 2 % tal-konsum totali; billi l-Finlandja u l-Iżvezja huma l-importaturi ewlenin tal-UE ta' njam tond mhux ipproċessat mir-Russja u se jiġu affettwati minn projbizzjonijiet kummerċjali (25); |
W. |
billi l-qtugħ illegali tas-siġar, inkluż il-qtugħ tas-siġar f'żoni protetti bħal żoni ta' Natura 2000, huwa problema kontinwa u mhux solvuta f'għadd ta' Stati Membri; |
X. |
billi l-foresti huma essenzjali għas-saħħa fiżika u mentali u għall-benessri tan-nies, u jixprunaw it-tranżizzjoni lejn ekonomija ħielsa mill-fjuwils fossili u għandhom rwol importanti fil-ħajja tal-komunitajiet lokali, speċjalment fiż-żoni rurali fejn jipprovdu kontributi importanti għall-għajxien lokali; |
1.
Jilqa' l-Istrateġija l-ġdida tal-UE għall-Foresti u l-ambizzjoni tagħha li żżid il-kontribut bilanċjat tal-foresti multifunzjonali għall-miri tal-Patt Ekoloġiku u l-Istrateġija tal-UE għall-Bijodiversità għall-2030 tiegħu, b'mod partikolari l-għanijiet li jinħolqu tkabbir ekoloġiku sostenibbli u impjiegi ekoloġiċi, li tinkiseb ekonomija newtrali f'termini ta' emissjonijiet tal-karbonju, ambjentalment sostenibbli u kompletament ċirkolari fil-limiti tal-pjaneta u u li tintlaħaq in-newtralità klimatika sa mhux aktar tard mill-2050; jenfasizza l-importanza ta' strateġija soda bbażata fuq ix-xjenza, li tqis id-dimensjonijiet ambjentali, soċjali u ekonomiċi tas-sostenibbiltà b'mod integrat u bbilanċjat, peress li, minbarra li tikkontribwixxi għall-għanijiet klimatiċi u tal-bijodiversità, inkluż permezz tal-protezzjoni tal-ħamrija u tal-ilma, il-foresti jipprovdu benefiċċji ekonomiċi u soċjali u firxa wiesgħa ta' servizzi, minn mezz ta' għajxien sar-rikreazzjoni;
2.
Jiddispjaċih li l-Istrateġija l-ġdida tal-UE għall-Foresti ma ġietx żviluppata kif xieraq flimkien mal-Parlament Ewropew, l-Istati Membri u l-partijiet ikkonċernati u li l-pożizzjonijiet tal-koleġiżlaturi ma ġewx ikkunsidrati b'mod adegwat; jisħaq l-importanza li tissaħħaħ il-kooperazzjoni fir-rigward tal-implimentazzjoni tal-Istrateġija l-ġdida tal-UE għall-Foresti għall-2030;
3.
Jirrikonoxxi li, f'konformità mal-ġestjoni sostenibbli tal-foresti u biex jiżdiedu l-kwalità u d-diversità tal-ekosistemi tal-foresti, iż-żamma, il-protezzjoni, it-tisħiħ, ir-restawr u l-użu sostenibbli ta' foresti b'saħħithom u reżiljenti huma għanijiet fundamentali tal-Istrateġija tal-UE għall-Foresti u tal-atturi kollha fil-forestrija u l-katina tal-valur ibbażata fuq il-foresti, bl-użu tal-injam bħala materja prima rinnovabbli versatili biex tiġi massimizzata l-awtosuffiċjenza fl-UE; jinnota, barra minn hekk, li dawn l-għanijiet huma konformi mal-aspettattivi u t-talbiet tas-soċjetà u mal-prijoritajiet ewlenin tan-nies fl-UE; jenfasizza li l-forestrija qrib in-natura u l-ġestjoni sostenibbli tal-foresti għandhom il-potenzjal li jġibu benefiċċji ekonomiċi simili jew aħjar, filwaqt li jippreservaw u jippromwovu l-integrità u r-reżiljenza tal-ekosistemi, u jżidu l-potenzjal tal-foresti bħala bjar tal-karbonju u rifuġji tal-bijodiversità u għall-irkupru tal-bijodiversità;
4.
Jirrikonoxxi r-rwol vitali tal-foresti, il-bijodiversità tagħhom u l-ekosistemi uniċi tagħhom u għandhom sehem importanti għas-saħħa tal-ambjent, il-miżuri ta' mitigazzjoni tal-klima, il-provvista ta' arja nadifa, l-istabbiltà tal-ilma u tal-ħamrija, u l-fertilità, u jipprovdu wkoll diversi ħabitats u mikroħabitats lil bosta speċijiet, u b'hekk jgħinu biex ikun hemm bijodiversità rikka; jenfasizza r-rwol essenzjali tal-foresti fis-saħħa u l-benessri tal-bniedem, inklużi l-imsaġar urbani u periurbani li huma aċċessibbli għal dawk li huma l-aktar nieqsa minn kuntatt man-natura, kif ukoll fl-għoti ta' servizzi edukattivi u turistiċi; jenfasizza l-ħtieġa li jiġi promoss l-approċċ “Saħħa Waħda”, li jirrikonoxxi r-rabta intrinsika bejn is-saħħa tal-bniedem, is-saħħa tal-annimali u n-natura b'saħħitha; jisħaq li l-ġestjoni tajba tas-siti ta' Natura 2000 hija essenzjali għaż-żamma u għat-titjib tal-bijodiversità u tal-ekosistemi Ewropej u tas-servizzi li jipprovdu;
5.
Jisħaq fuq ir-rwol essenzjali tal-ekosistemi tal-foresti għall-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima u għall-adattament għalih kif ukoll għall-kontribut tagħhom biex jintlaħaq l-objettiv tal-UE tan-newtralità klimatika sa mhux aktar tard mill-2050; jirrikonoxxi li t-tibdil fil-klima qed jibdel il-kapaċità tat-tkabbir tal-foresti, u jżid il-frekwenza u l-gravità tan-nixfiet, l-għargħar u n-nirien, u qed iżid it-tixrid ta' organiżmi ta' ħsara u mard ġdid li jaffettwaw lill-foresti; jinnota li ekosistemi intatti għandhom kapaċità akbar minn dawk degradati li jegħlbu l-fatturi ta' stress ambjentali, inklużi l-bidliet fil-klima, għax għandhom proprjetajiet inerenti li jippermettulhom ikabbru l-kapaċità adattiva tagħhom; jisħaq li t-tibdil fil-klima se jkollu impatt negattiv saħansitra akbar fuq il-foresti Ewropej fis-snin li ġejjin, u li dan se jaffettwa b'mod partikolari postijiet b'żoni forestali monospeċifiċi u kontemporanji; jissottolinja, f'dan il-kuntest, il-ħtieġa li tissaħħaħ ir-reżiljenza tal-foresti Ewropej, b'mod partikolari billi tiżdied id-diversità strutturali, funzjonali u kompożizzjonali tagħhom; jinsisti li foresti strutturalment rikki u mħallta li juru amplitudni ekoloġika wiesgħa għandhom reżiljenza ogħla u kapaċità akbar ta' adattament f'dan il-kuntest; jirrimarka li f'ċerti kundizzjonijiet, il-foresti mħallta stabbli jista' jkun fihom naturalment għadd limitat ta' speċijiet; jissottolinja li l-art forestali, bir-riżervi tal-karbonju rispettivi tagħha minn siġar ħajjin u njam mejjet, hija fattur kruċjali biex jiġi limitat it-tisħin globali, tikkontribwixxi għall-miri tan-newtralità klimatika tal-UE u ttejjeb il-bijodiversità; iqis li l-promozzjoni tal-foresti b'diversità bijoloġika hija l-aktar assigurazzjoni effettiva kontra t-tibdil fil-klima;
6.
Jenfasizza l-kopertura u l-volum dejjem jikbru (26) ta' foresti fl-UE, minkejja tnaqqis fir-ritmu f'dawn l-aħħar snin, li jikkuntrasta max-xejra globali tad-deforestazzjoni (27); jirrikonoxxi l-isforzi tal-atturi kollha fil-katina tal-valur ibbażata fuq il-foresti li kkontribwew għal dan l-iżvilupp; jinsab imħasseb dwar il-pressjoni dejjem akbar fuq il-foresti tal-UE u l-ħabitats tagħhom, li ġiet aggravata mill-impatt tat-tibdil fil-klima, u jisħaq fuq il-ħtieġa urġenti li tiġi protetta u tiżdied ir-reżiljenza tal-foresti u tal-ekosistemi, inkluż permezz ta' miżuri biex tiżdied il-kapaċità ta' adattament għat-tibdil fil-klima, u biex jitnaqqsu l-pressjonijiet fejn ikun fattibbli, u li jitqiesu l-karatteristiċi tal-foresta; jinnota bi tħassib li l-vulnerabbiltà tal-foresti fl-UE għall-organiżmi ta' ħsara u l-patoġeni invażivi jidher li żdiedet u li t-tifqigħat huma theddida għall-karbonju sekwestrat (28), il-bijodiversità u l-kwalità tal-injam;
7.
Jistieden lill-Istati Membri jiżguraw li l-leġiżlazzjoni tagħhom tipprovdi lill-foresti bl-aħjar protezzjoni possibbli kontra t-tniġġis u l-ħsara; jindika, b'mod partikolari, il-protezzjoni kontra l-kontaminazzjoni, bħall-munizzjonijiet taċ-ċomb jew il-pestiċidi, il-kompressjoni estrema tal-ħamrija minħabba l-użu mhux xieraq tal-makkinarju, u l-protezzjoni kontra d-dannu kkawżat mill-kaċċa jew il-ħsara kkawżata minn popolazzjoni kbira wisq ta' kaċċa bid-difer mifruq;
8.
Jenfasizza l-karatteristiċi speċifiċi u diversi tas-setturi tal-forestrija fl-Istati Membri u jenfasizza li l-foresti tal-UE huma kkaratterizzati minn diversi kundizzjonijiet naturali, bħall-bijoġeografija, id-daqs, l-istruttura u l-bijodiversità, kif ukoll ix-xejriet tas-sjieda, il-forom ta' governanza, l-isfidi u l-opportunitajiet, u li ħafna minnhom ġew iffurmati minn sekli ta' interazzjoni, intervent u ġestjoni tal-bniedem u għalhekk huma forma ta' wirt kulturali; ifakkar ukoll li l-foresti primarji u antiki huma żoni li żviluppaw bi ftit li xejn intervent u ġestjoni tal-bniedem; jisħaq li sabiex jiġi żgurat li l-istrateġija tkun tista' tiġi implimentata fit-tipi kollha ta' foresti u sitwazzjonijiet, f'xi każijiet huma meħtieġa approċċi adattati f'dak li jirrigwarda l-ġestjoni tal-foresti u l-għoti ta' servizzi tal-ekosistema;
9.
Jirrikonoxxi li l-ġestjoni tal-foresti hija speċifika għas-sit u li kundizzjonijiet tal-foresti u tipi ta' foresti li jvarjaw jistgħu jirrikjedu approċċi ta' ġestjoni differenti bbażati fuq ħtiġijiet ekoloġiċi u karatteristiċi tal-art tal-foresti differenti u jqisu d-drittijiet u l-interessi tal-ħaddiema, is-sidien u atturi kkonċernati oħra fis-settur tal-foresti;
10.
Jenfasizza l-kontribut sal-lum tas-sidien u l-atturi tal-foresti fil-katina tal-valur ibbażata fuq il-foresti fl-isforzi biex tinkiseb ekonomija sostenibbli u newtrali għall-klima sal-2050 u għall-valur tal-għarfien ġenerazzjonali u storiku u l-għarfien espert fil-forestrija u l-ġestjoni sostenibbli tal-foresti;
11.
Jirrikonoxxi l-kumplessità tal-valutazzjoni tal-istat tal-foresti, kif ukoll id-disponibbiltà, id-diversità u l-kwalità mhux uniformi tad-data u għalhekk jisħaq fuq il-ħtieġa ta' djalogu politiku u xjentifiku kontinwu u finanzjament ikbar fil-livelli kollha, mill-konsultazzjonijiet mal-Istati Membri, u b'mod partikolari mal-maniġers u s-sidien tal-foresti, biex jittejbu l-ġbir tad-data dwar l-istat tal-foresti, u fejn ikun xieraq, l-armonizzazzjoni tad-data; jisħaq fuq il-ħtieġa li jitqiesu wkoll il-mezzi finanzjarji u r-riżorsi umani, b'mod partikolari biex ikunu jistgħu jiġu identifikati l-użi tal-foresti effiċjenti fir-riżorsi u l-limiti tal-użu tal-foresti fi stadju bikri;
12.
Jissottolinja li, għalkemm tiffoka fuq il-foresti fl-UE, l-istrateġija u l-implimentazzjoni tagħha jridu jkunu koerenti mal-ħidma mwettqa fil-livell pan-Ewropew minn Forest Europe u organizzazzjonijiet internazzjonali bħall-FAO, u jridu jqisu l-fehmiet tal-gruppi ta' esperti u l-ħidma mwettqa fil-livell tal-Istati Membri; jisħaq fuq l-istrateġija u l-implimentazzjoni tagħha għandhom jevitaw id-duplikazzjoni tax-xogħol u ż-żieda tal-piż amministrattiv; jemmen ukoll li, minħabba l-impenn qawwi tal-UE biex tipproteġi l-bijodiversità u l-bjar tal-karbonju, u biex tippromwovi l-akkwist, il-produzzjoni u l-użu sostenibbli tar-riżorsi globalment, kif enfasizzat mill-proposta tal-Kummissjoni għal regolament dwar prodotti li ma jikkawżawx deforestazzjoni, l-istrateġija għandha tiġi implimentata b'tali mod li sservi bħala mudell tal-aħjar prattiki, filwaqt li tirrikonoxxi l-varjetà tas-sitwazzjonijiet tal-bidu, u li sservi wkoll biex tinkoraġġixxi approċċi simili f'reġjuni oħra;
13.
jisħaq li biex jintlaħqu l-objettivi varji tagħha, l-implimentazzjoni tal-istrateġija trid tkun adattata għall-iskop tagħha fil-livelli reġjonali u lokali, u trid tqis l-impatt soċjoekonomiku li tista' tiġġenera, inkluż billi tadatta l-implimentazzjoni għall-kundizzjonijiet u l-esperjenzi lokali u l-għarfien u l-użi tradizzjonali, filwaqt li tqis il-fehim xjentifiku attwali, u tipprovdi lill-partijiet ikkonċernati bil-ħiliet meħtieġa; jinnota li jrid ikun ibbażat fuq ir-rikonoxximent sħiħ tad-drittijiet tal-proprjetà, settur tal-forestrija ekonomikament, ambjentalment u soċjalment vijabbli, u l-prinċipju li min iniġġes iħallas, bħala elementi ewlenin fil-forniment tad-diversi servizzi forestali u biex tiżdied ir-reżiljenza;
14.
Jistieden lill-Kummissjoni biex tipprovdi valutazzjoni tal-impatt komprensiva tal-istrateġija biex jiġu identifikati l-implikazzjonijiet għall-kundizzjonijiet tas-suq, iż-żoni rurali u l-ħtiġijiet varji ta' finanzjament, inkluż dak għar-riċerka u l-innovazzjoni, l-iżvilupp tal-ħiliet, l-infrastruttura, il-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima u l-adattament għalih, u t-titjib tal-bijodiversità.
Inrawmu multifunzjonalità bbilanċjata
15. |
Jirrikonoxxi r-rwol ewlieni tal-foresti u l-katina tal-valur kollha bbażata fuq il-foresti fil-protezzjoni tal-klima u l-bijodiversità, u fil-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima fis-sehem tagħhom għall-kisba ta' ekonomija sostenibbli u newtrali għall-klima, sa mhux aktar tard mill-2050; jissottolinja li r-rwol multifunzjonali tal-foresti jinkludi bosta servizzi tal-ekosistema u funzjonijiet soċjoekonomiċi, bħall-konservazzjoni u t-titjib tal-bijodiversità u tal-ħamrija, il-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima, is-sekwestru u l-ħżin tal-karbonju mill-atmosfera, il-prevenzjoni tad-degradazzjoni tal-art, il-provvista ta' materja prima rinnovabbli u bbażata fuq in-natura u prodotti mediċi, li jittieklu u kulinari, u attivitajiet ekonomiċi mhux estrattivi, inkluż l-ekoturiżmu sostenibbli, li lkoll iwasslu għal impjiegi u tkabbir ekonomiku f'żoni rurali u urbani, jikkumbattu d-depopolazzjoni rurali, jikkontribwixxu għall-provvista ta' ilma u arja nadifa, jipproteġu kontra perikli naturali, u joffru benefiċċji rikreattivi, tas-saħħa, estetiċi u kulturali; jisħaq li l-implimentazzjoni tal-istrateġija trid tiżgura forniment bilanċjat tas-servizzi kollha u tħaddan u ssaħħaħ il-kompetittività u l-innovazzjoni; jissottolinja li l-forniment ta' servizzi b'suċċess jirrikjedi ġestjoni attiva sostenibbli; |
16. |
Jemmen li l-prinċipju ewlieni biex il-funzjonijiet multipli tal-foresti jkunu f'ekwilibriju u dak tad-definizzjoni tal-għanijiet u l-miżuri skont il-forniment tas-servizzi kollha tal-ekosistema għandu jkun li jiġu massimizzati s-sinerġiji u jiġu minimizzati l-kompromessi abbażi ta' informazzjoni msejsa fuq l-evidenza; |
17. |
Jisħaq li l-foresti jikkontribwixxu għall-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima permezz tas-sekwestru tal-karbonju, tal-ħżin tal-karbonju u s-sostituzzjoni sostenibbli tal-injam u tal-prodotti tal-injam għall-fjuwils fossili, il-prodotti, materjali, u sorsi tal-enerġija bbażati fuq il-fjuwils fossili u prodotti oħra b'impronta tal-karbonju u ambjentali kbira ħafna; jenfasizza li l-injam huwa l-uniku riżorsa rinnovabbli naturali sinifikanti li għandu l-potenzjal li jissostitwixxi xi materjali li jużaw ħafna enerġija, bħas-siment u l-plastik, u li se jkun hemm domanda akbar fil-futur; jinnota li l-istrateġija tiffoka b'mod partikolari fuq il-ħżin fis-settur tal-kostruzzjoni u jemmen li l-implimentazzjoni tagħha għandha tappoġġa b'mod ċar użu ikbar ta' għażliet differenti għall-prodotti sostituti bbażati fuq l-injam, li għandha tissejjes fuq valutazzjonijiet taċ-ċiklu tal-ħajja robusti u bbażati fuq ix-xjenza, skont l-objettivi ambjentali tal-UE u l-għanijiet tal-bijoekonomija u l-istrateġija industrijali, bil-għan li jiġi sfruttat il-potenzjal sħiħ tal-prodotti bbażati fuq il-foresti biex b'hekk tissaħħaħ l-ekonomija ċirkolari, u fil-ġlieda kontra t-tibdil fil-klima tinkiseb ekonomija li ma tiddependix iktar mill-fjuwils fossili; jenfasizza r-rwol tar-riċerka dwar is-sostituzzjoni ta'fjuwils fossili u materjali bbażati fuqhom; jisħaq fuq il-ħtieġa li jitnaqqas il-konsum tal-UE b'mod ġenerali u jilqa' t-tfassil ta' metodoloġija biex jiġu kkwantifikati l-benefiċċji klimatiċi tal-kostruzzjoni bl-injam; |
18. |
Jenfasizza li l-importanza konsiderevoli ta' ħamrija tal-foresti b'saħħitha u fertili m'għandhiex tiġi injorata, peress li hija fundamentali għas-sostenn tal-ħajja, iż-żieda fil-produttività tal-foresti (29), il-ħżin tal-karbonju u l-protezzjoni tan-network fungali vitali taħt l-art li jippermetti lis-siġar jikkondividu r-riżorsi, bħan-nutrijenti u l-ilma, u s-sinjali ta' difiża, u tipprovdi wkoll aktar reżistenza għall-organiżmi ta' ħsara, il-mard, u anke n-nixfa u l-avvenimenti estremi tat-temp (30), (31), (32), li x'aktarx jiżdiedu fl-intensità u l-frekwenza b'riżultat tat-tibdil fil-klima; |
19. |
Jenfasizza li biex il-prodotti bbażati fuq l-injam jikkontribwixxu bl-aħjar mod għall-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima u għal ekonomija ċirkolari jeħtieġ li dawn jintużaw bl-aktar mod effiċjenti u sostenibbli; jemmen li t-tneħħija tal-injam trid tkun ristretta minn limiti ta' sostenibbiltà u li l-prinċipji fil-gwida kaskata (33) huma standard tajjeb għal użu effiċjenti, iżda dan ikun biss jekk ma jintużawx bħala approċċ statiku, u għalhekk iridu jiġu aġġustati regolarment biex jirriflettu użi innovattivi bħal fil-kostruzzjoni, it-tessuti, il-bijokimiċi, l-applikazzjonijiet mediċi u l-materjali tal-batteriji; jisħaq li r-riżorsi bbażati fuq l-injam iridu jintużaw bl-aktar mod effiċjenti possibbli, b'deċiżjonijiet ekonomiċi u operattivi li jqisu l-ispeċifiċitajiet nazzjonali, u jisħaq li suq li jiffunzjona tajjeb u mingħajr distorsjoni jista' jinċentiva l-użu effiċjenti u sostenibbli tar-riżorsi bbażati fuq l-injam flimkien ma' miżuri adegwati biex tiġi żgurata l-protezzjoni tal-ambjent; |
20. |
Jissottolinja l-importanza ta' provvista affidabbli u sostenibbli ta' njam u ta' prodotti bbażati fuq l-injam u bijomassa bbażata fuq il-foresti biex jintlaħqu l-għanijiet ta' sostenibbiltà tal-UE, inkluż l-objettiv tan-newtralità karbonika sal-2050 u l-mira tat-tkabbir u tal-impjiegi ambjentalment sostenibbli fil-Patt Ekoloġiku; jinnota li d-domanda hija mistennija tkompli tikber (34) u li għandu jiġi mħeġġeġ l-użu ta' njam prodott lokalment u b'mod sostenibbli sabiex tiġi ssodisfata din id-domanda; jemmen li parti kbira tas-settur tal-forestrija tal-UE jipprovdi l-aktar materja prima miksuba b'mod sostenibbli; jistieden lill-Kummissjoni biex tikkunsidra l-effetti ta' tnixxija u l-effetti ta' sostituzzjoni tal-fjuwils fossili u l-materjali mhux rinnovabbli, kif ukoll l-effetti fuq il-kompetittività tas-settur tal-forestrija u l-industriji bbażati fuq il-foresti, u biex timmonitorja kwalunkwe effett fuq id-disponibbiltà tal-injam wara l-implimentazzjoni tal-miżuri skont l-istrateġija; |
21. |
Jirrimarka li d-domanda dejjem tikber għall-injam bħala materja prima, speċjalment l-injam għall-użu bħala sors ta' enerġija, toħloq sfidi kbar fil-kuntest ta' kriżijiet politiċi, bħall-gwerra fl-Ukraina, u teħtieġ monitoraġġ kontinwu tar-riżorsi tal-foresti domestiċi biex jiġu vvalutati n-nuqqasijiet potenzjali; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jivvalutaw id-dipendenzi fuq l-importazzjonijiet tal-injam mir-Russja fid-dawl tas-sanzjonijiet leġittimi wara l-invażjoni Russa tal-Ukrajna u jiżviluppaw strateġiji sostenibbli biex itaffu t-tfixkil fejn meħtieġ, filwaqt li tiġi evitata l-konverżjoni ta' art agrikola adatta għall-produzzjoni tal-ikel fil-livell tal-UE; jenfasizza l-importanza kruċjali tas-sigurtà tal-provvista tal-UE u tal-produzzjoni proprja tal-materja prima, fil-kuntest usa' tal-objettivi tal-Patt Ekoloġiku; jisħaq li, f'ċerti ċirkostanzi, l-abbandun tal-foresti jista' jirriżulta f'telf ta' impjiegi fiż-żoni rurali u jista' jwassal għal żieda fid-dipendenza fuq l-importazzjonijiet ta' prodotti bbażati fuq il-foresti minn partijiet tad-dinja fejn il-ġestjoni tal-foresti hija inqas sostenibbli; |
22. |
Ifakkar li 2,1 miljun persuna jaħdmu fis-settur tal-foresti, filwaqt li l-katina tal-valur estiża bbażata fuq il-foresti tappoġġja 4 miljun impjieg fl-ekonomija ekoloġika, u dan mingħajr ma jitqiesu l-attivitajiet ta' bejgħ bl-imnut u l-attivitajiet mhux relatati mal-injam bħal attivitajiet ta' divertiment relatati mal-foresti u xogħol xjentifiku fuq il-foresti; jinnota li l-impjiegi fis-settur tal-forestrija naqsu bi 33 % bejn l-2000 u l-2015, prinċipalment minħabba ż-żieda fil-mekkanizzazzjoni fi żmien meta l-estrazzjoni tal-injam kienet qed tiżdied ukoll; jenfasizza r-rwol importanti li għandhom il-foresti fil-ħolqien ta' impjiegi ekoloġiċi f'żoni rurali u muntanjużi; jinnota li l-prodotti forestali mhux tal-injam, bħall-prodotti tal-ikel ibbażat fuq in-natura, il-mediċini u l-likwidi għall-materjali bażiċi, għandhom rwol importanti bħala sors ta' introjtu, b'valur stmat ta' madwar EUR 4 biljun fl-2015 (35), u għandhom għeruq fondi fit-tradizzjonijiet reġjonali; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jivvalutaw l-impatti ekonomiċi ta' approċċ eqreb tan-natura, inkluż fuq l-impjiegi diretti u indiretti; |
23. |
Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jimmonitorjaw u jivvalutaw l-effetti ta' bidla fil-bilanċ tal-funzjonijiet tal-foresti fuq is-sitwazzjoni ġenerali tal-impjiegi u l-profittabbiltà tas-settur tal-injam lokali, speċjalment f'żoni rurali u muntanjużi, kif ukoll fil-fażijiet downstream tal-industriji tal-ipproċessar tal-injam, u jenfasizza l-ħtieġa li l-impjiegi fis-settur jinżammu jew titjieb l-attraenza tagħhom, flimkien mas-sikurezza fuq il-post tax-xogħol, meta jitqiesu l-bidliet fil-prattiki ta' ġestjoni; |
24. |
Jirrikonoxxi li hemm diversi kobenefiċċji assoċjati mar-riforestazzjoni u l-afforestazzjoni, bħall-filtrazzjoni tal-ilma, iż-żieda fid-disponibbiltà tal-ilma, il-mitigazzjoni tan-nixfa, il-kontroll tal-għargħar, is-sedimentazzjoni evitata, il-ħolqien ta' ħabitats ta' organiżmi selvaġġi, iż-żieda fil-fawna tal-ħamrija, titjib fil-fertilità tal-ħamrija u l-filtrazzjoni tal-arja; jilqa' l-pjan direzzjonali ta' riforestazzjoni u ta' tisġir għat-tħawwil ta' mill-inqas 3 biljun siġra addizzjonali fl-UE sal-2030; jenfasizza li tali inizjattivi għandhom jitwettqu f'konformità ma' prinċipji ekoloġiċi ċari u jkunu kompletament kompatibbli mal-objettiv tal-bijodiversità, u għandhom jipprijoritizzaw ir-restawr tal-ekosistemi tal-foresti; ifakkar li t-tħawwil tas-siġar jiddependi mill-appoġġ tal-partijiet ikkonċernati lokali u fuq l-ippjanar reġjonali; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jagħtu attenzjoni speċjali lit-tħawwil ta' siġar xierqa f'żoni b'art degradata u dawk affettwati mid-deżertifikazzjoni, u jtenni l-importanza tal-protezzjoni tal-foresti primarji u antiki; jirrimarka li ż-żieda fiż-żona ta' art afforestata tista' tikkontribwixxi b'mod effettiv fil-ġlieda kontra t-tibdil fil-klima u għar-riġenerazzjoni naturali tas-sistemi forestali degradati, bl-effett medju u fit-tul tal-iżvilupp ekonomiku u soċjali u bil-ħolqien ta' impjiegi ġodda; jistieden lill-Kummissjoni tinkludi fil-prinċipji ta' addizzjonalità tagħha s-siġar imħawla fil-qafas tal-ekoskemi l-ġodda tal-politika agrikola komuni (PAK) u l-impenji ta' ġestjoni ambjentali, relatati mal-klima u oħrajn, kif ukoll dawk fl-ambitu tal-Pjanijiet Nazzjonali għall-Irkupru u r-Reżiljenza, peress li kemm il-PAK il-ġdida kif ukoll il-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza se jkunu ġew implimentati wara l-adozzjoni tal-Istrateġija tal-UE għall-Bijodiversità għall-2030; jisħaq li peress li l-art hija riżorsa limitata, it-tħawwil ta' siġar f'foresti eżistenti, fuq art marġinali u f'żoni urbani għandu jingħata prijorità fuq il-konverżjoni ta' art agrikola produttiva, speċjalment fiċ-ċirkostanzi ġeopolitiċi ġodda, kif ukoll fuq il-konverżjoni ta' mergħat u mergħat naturali, peress li dan ma jwassalx għal bidliet sinifikanti fil-karbonju organiku fil-ħamrija (36); jinnota l-opportunità għall-iżvilupp tal-foresti urbani f'dan il-qasam; ifakkar, madankollu, li r-riforestazzjoni u t-tisġir jistgħu jinvolvu wkoll kompromessi għall-bijodiversità, eż. fuq bwar bijodiversi; |
Il-protezzjoni, ir-restawr, ir-riforestazzjoni u t-tisġir, u l-ġestjoni sostenibbli
25. |
Jissottolinja r-rwol multifunzjonali tal-foresti u l-importanza ta' ekosistemi tal-foresti li jkunu ekoloġikament reżiljenti, li jipprovdu bosta servizzi lis-soċjetà, bħall-konservazzjoni tal-bijodiversità u l-provvista ta' materja prima rinnovabbli, li jgħin biex jinħolqu l-impjiegi u biex tingħata spinta lit-tkabbir ekonomiku fiż-żoni rurali; jisħaq li l-politiki li jsaħħu l-protezzjoni u r-restawr tal-bijodiversità se jgħinu biex jiġi indirizzat it-tibdil fil-klima; jitlob ġestjoni sostenibbli tal-foresti fl-implimentazzjoni tal-għanijiet klimatiċi, peress li hija kruċjali għat-tnaqqis tad-deforestazzjoni u d-degradazzjoni tal-foresti, u jinsisti li l-preservazzjoni tal-bijodiversità u l-protezzjoni u l-konservazzjoni tal-ħabitats jiġu inklużi fil-ġestjoni sostenibbli tal-foresti; |
26. |
Jenfasizza l-importanza li l-UE tippromwovi l-preservazzjoni, il-konservazzjoni u r-restawr tal-ekosistemi tal-foresti, filwaqt li titqies il-Liġi dwar ir-Restawr tan-Natura li ġejja u l-ħtieġa li titjieb ir-reżiljenza tagħhom, filwaqt li jiġi appoġġjat l-iżvilupp ta' settur tal-foresti u komunitajiet lokali vibranti u ekonomikament vijabbli; jitlob viżjoni fit-tul għall-protezzjoni u r-restawr tal-foresti tal-Ewropa; |
27. |
Jieħu nota tal-aħbar mogħtija mill-Kummissjoni dwar l-iżvilupp ta' indikaturi u valuri ta' limitu addizzjonali għall-ġestjoni sostenibbli tal-foresti, li l-implimentazzjoni tagħhom f'livell nazzjonali u reġjonali mill-Istati Membri tibqa' volontarja; jemmen li dawn l-indikaturi u l-limiti għandhom itejbu l-fehim dwar jekk foresta hijiex qed tiġi ġestita b'mod sostenibbli fil-livell tal-popolament forestali, jew tal-anqas fil-livell tal-pajsaġġ forestali, u jiddeterminaw liema sforzi ta' restawr irnexxew; jistieden lill-Kummissjoni tiżviluppa indikaturi u limiti bbażati fuq l-evidenza biex tikkomplementa l-qafas ta' ġestjoni sostenibbli tal-foresti, b'mod partikolari fir-rigward tal-iżvilupp ta' kriterji ċari relatati mas-saħħa tal-ekosistema, mal-bijodiversità u mat-tibdil fil-klima, bl-għan li dawn isiru għodda effiċjenti għat-titjib tas-sostenibbiltà tal-foresti tal-UE u li jiġi żgurat li l-ġestjoni tal-foresti tikkontribwixxi għall-objettivi tal-UE dwar il-klima u l-bijodiversità; iqis dawn l-indikaturi u l-limiti addizzjonali bħala għodda kruċjali għall-protezzjoni u r-restawr tal-bijodiversità u għall-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima, u l-adattament għalih, fis-settur tal-foresti; jenfasizza l-fatt li kien hemm qbil dwar definizzjoni ta' ġestjoni sostenibbli tal-foresti bħala parti mill-proċess pan-Ewropew ta' Forest Europe u ġiet inkorporata fil-leġiżlazzjoni nazzjonali u fis-sistemi volontarji, bħal fiċ-ċertifikazzjonijiet tal-foresti, fl-Istati Membri; jissottolinja għalhekk il-ħtieġa li tiġi żgurata koerenza bejn il-ħidma tal-Kummissjoni u dik ta' Forest Europe u tal-FAO u li tiġi evitata kwalunkwe duplikazzjoni tal-isforzi jew żieda sproporzjonata fil-piż amministrattiv, kif ukoll li jkun hemm involviment mal-awtoritajiet kompetenti nazzjonali u reġjonali, mal-maniġers tal-foresti pubbliċi u privati u mas-sidien tal-foresti, u ma' partijiet ikkonċernati rilevanti oħra biex jiġi żgurat li l-indikaturi u l-firxiet tal-valur ikunu adatti għall-applikazzjoni fil-livell lokali u reġjonali taħt kundizzjonijiet bijoġeografiċi speċifiċi; jirrimarka li Forest Europe bdiet il-ħidma biex tirrevedi d-definizzjoni tal-ġestjoni sostenibbli tal-foresti u l-għodod tagħha; jistieden lill-Istati Membri jkomplu bl-isforzi tagħhom biex jimplimentaw kif xieraq l-istrateġiji u l-leġiżlazzjoni nazzjonali relatati mal-ġestjoni sostenibbli tal-foresti, u jadattawhom għaċ-ċirkostanzi nazzjonali, reġjonali u lokali tagħhom; jistieden lill-Istati Membri biex jittrasponu u jimplimentaw kif xieraq il-leġiżlazzjoni tal-UE u l-objettivi vinkolanti dwar il-foresti u jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jiżguraw l-implimentazzjoni u l-infurzar tad-Direttivi dwar l-Għasafar u l-Ħabitats, inkluża Natura 2000; |
28. |
jenfasizza li l-pressjoni fuq il-foresti minn organiżmi ta' ħsara, mard u parassiti, diżastri naturali, bilanċ tal-ilma mibdul, żieda fit-temperaturi medji u disturbi oħra qed tiġi intensifikata dejjem aktar mit-tibdil fil-klima u li t-tisħiħ tar-reżiljenza u tal-adattament tal-ekosistemi tal-foresti permezz ta' ġestjoni attiva hija kwistjoni urġenti; jinnota l-impatt ekonomiku ta' dawn id-disturbi fuq is-settur tal-forestrija kollu kemm hu; jinnota li l-użu ta' teknoloġiji innovattivi sostenibbli u l-prattiki ta' ġestjoni fir-restawr, l-afforestazzjoni u r-riforestazzjoni jistgħu jgħinu biex tiżdied ir-reżiljenza u tissaħħaħ il-bijodiversità; jistieden lill-Kummissjoni tiġbor u xxerred l-għarfien fost l-Istati Membri dwar kif il-foresti jiġu adattati għat-tibdil fil-klima attwali u mistenni, f'konformità mal-istrateġija l-ġdida ta' adattament tal-UE u mal-Istrateġija għall-Bijodiversità; jinnota li l-ġestjoni sostenibbli tal-foresti, bħala kunċett dinamiku, tikkonsisti f'firxa wiesgħa ta' azzjonijiet u prattiki adattivi, li ħafna minnhom jista' jkollhom rwol ewlieni fil-potenzjal ta' mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima tal-foresti, u toffri miżuri biex jiġu introdotti speċijiet Ewropej adattati aħjar u provenjenzi mtejba, jissaħħaħ il-kontribut tal-foresti għaċ-ċiklu tal-ilma, isir qtugħ biex jitrażżnu l-organiżmi ta' ħsara, il-patoġeni u l-ispeċijiet invażivi, jiġu evitati n-nirien fil-foresti u jinżammu l-funzjonijiet protettivi, fost l-oħrajn, filwaqt li jiġu sostnuti r-rwoli multifunzjonali tal-foresti; jenfasizza li art forestali akbar, reżiljenti u diversa teħtieġ ukoll aċċess għal riżorsi ġenetiċi; jisħaq fuq l-importanza li jingħata appoġġ lill-pool ġenetiku tan-nebbieta nazzjonali sabiex jiġu pprovduti inizjattivi lokali u reġjonali ta' riforestazzjoni u tisġir b'għadd suffiċjenti ta' speċijiet ta' siġar indiġeni; jindika r-rwol importanti tar-riġenerazzjoni naturali għall-futur tal-foresti, peress li din tista' trawwem żvilupp tal-għeruq mhux disturbat, vitalità u stabbiltà aħjar tas-siġar, u spejjeż aktar baxxi tat-tħawwil, iżda jinnota li r-riġenerazzjoni naturali mhijiex dejjem possibbli minħabba kundizzjonijiet speċifiċi tal-foresti; jissottolinja li l-foresti u l-kundizzjonijiet klimatiċi differenti tal-UE jirrikjedu prattiki differenzjati ta' ġestjoni sostenibbli tal-foresti, li għandhom jiġu żviluppati aktar fil-livell nazzjonali, reġjonali u lokali, filwaqt li jaħdmu minn bażi komuni b'saħħitha; |
29. |
Jinnota bi tħassib kbir li n-nirien fuq skala kbira u aktar intensi huma sfida dejjem akbar madwar l-Unjoni Ewropea u, b'mod partikolari, li l-istaġun tan-nirien tal-2021 fl-UE kien bla preċedent, peress li madwar 0,5 miljun ettaru nqerdu min-nirien, b'mod partikolari fir-reġjuni tal-Ewropa li qed jiffaċċjaw l-ogħla żidiet fit-temperatura medja, bħall-Mediterran; jissottolinja li l-“meganirien” qed jiżdiedu fl-intensità u fil-frekwenza globalment; ifakkar li pajsaġġ varjat b'foresti diversi jipprovdi murata jew barriera naturali akbar kontra n-nirien fil-foresti fuq skala kbira u inkontrollabbli; jisħaq li r-restawr ta' foresti diversi jgħin fil-prevenzjoni u t-trażżin tan-nirien; jissottolinja l-ħtieġa għal aktar riżorsi u għall-iżvilupp ta' ġestjoni tan-nirien ibbażata fuq ix-xjenza u appoġġ għall-bini tal-kapaċità permezz ta' servizzi ta' konsulenza biex jiġu indirizzati l-effetti tat-tibdil fil-klima fil-foresti; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jippromwovu aħjar u jagħmlu użu mill-kunċett tal-ġestjoni integrata tan-nirien u jinnota li dan jista' jirrikjedi kapaċità regolatorja aħjar fl-Istati Membri, servizzi pubbliċi li jkunu isħeħ, u appoġġ iddedikat u kooperazzjoni akbar għall-prevenzjoni, it-tħejjija u r-rispons kontra d-diżastri; jenfasizza l-importanza li jiġi żviluppat aktar u li jsir użu sħiħ mill-Mekkaniżmu tal-Unjoni għall-Protezzjoni Ċivili fir-rigward tan-nirien fil-foresti u diżastri naturali oħra; jistieden lill-Kummissjoni tiġbor u xxerred l-għarfien fost l-Istati Membri dwar kif il-foresti jiġu adattati għat-tibdil fil-klima attwali u mistenni, f'konformità mal-istrateġija l-ġdida ta' adattament tal-UE; jistieden lill-Kummissjoni toħloq valutazzjonijiet u mapep tar-riskju tan-nirien fil-foresti, abbażi ta' prodotti Copernicus imtejba, intelliġenza artifiċjali u data oħra ta' telerilevament, biex tappoġġa azzjoni preventiva; |
30. |
jissottolinja li livelli differenti ta' protezzjoni huma parti mis-sett ta' għodod meħtieġa għall-ġestjoni sostenibbli tal-foresti; jenfasizza li f'ħafna każijiet, anke l-protezzjoni tal-foresti għadha teħtieġ ċerti forom ta' intervent, pereżempju biex jiġu indirizzati l-perikli naturali jew il-ħtiġijiet ta' adattament; jinnota li foresti b'ħafna etajiet u speċijiet b'kopertura kontinwa huma aktar reżiljenti għal impatti klimatiċi bħan-nirien, in-nixfa u t-temp mhux staġjonali, anki meta jkunu parti mill-ġestjoni sostenibbli tal-foresti, u bħala tali huma investiment importanti għall-futur; jinsisti li l-monokulturi, li huma anqas reżiljenti għall-organiżmi ta' ħsara u għall-mard, kif ukoll għan-nixfiet, ir-riħ, il-maltempati u n-nirien, m'għandhomx jiġu appoġġjati mill-fondi tal-UE; |
31. |
Jirrikonoxxi li mhux il-prattiki ta' ġestjoni kollha jikkontribwixxu għas-sekwestru tal-karbonju fil-foresti, iżda jisħaq li l-prattiki u l-prattikanti jistgħu jadattaw u jimmodernizzaw sabiex jibbilanċjaw bl-aħjar mod il-kompromessi, jottimizzaw l-approċċ tagħhom biex jiksbu iktar minn objettivi wieħed, u jimxu flimkien mal-għanijiet ta' mitigazzjoni u adattament għat-tibdil fil-klima u d-diversi funzjonijiet oħra tal-foresti; jirrimarka, f'dan is-sens, li hemm kompromessi u sinerġiji li għandhom jiġu kkunsidrati bejn id-domanda għall-injam u l-aspettattiva li l-foresti jaġixxu bħala bjar tal-karbonju u li jipprovdu ħabitats għall-flora u l-fawna; jistieden lill-Kummissjoni u lis-servizzi tagħha, f'dan ir-rigward, biex jaħdmu b'mod strateġiku bil-għan li jiżguraw koerenza fi kwalunkwe xogħol relatat mal-forestrija u jtejbu l-ġestjoni sostenibbli tal-foresti, b'rispett sħiħ għall-prinċipju tas-sussidjarjetà; jenfasizza li ċerti prattiki ta' ġestjoni, b'mod partikolari inkluż is-serħan tal-art volontarju, jistgħu jgħinu biex jirrestawraw il-foresti u jkollhom impatt pożittiv fuq is-sekwestru tal-karbonju, il-bijodiversità u l-istatus ekoloġiku; jinnota li l-foresti jista' jkollhom livelli differenti ħafna ta' bijodiversità u kapaċità ta' sekwestru u ħżin tal-karbonju skont il-ġestjoni, il-makkinarju użat, l-intensità u l-frekwenza tal-qtugħ, l-istat tal-ħamrija, l-intensità tal-parassiti u tal-mard, l-età tal-popolazzjonijiet tal-foresti eċċ.; jirrimarka li xi foresti issa qed jirrilaxxaw aktar karbonju milli qed jassorbu; jinnota li l-foresti m'għandhomx jitqiesu esklussivament bħala bjar tas-CO2 u bħala soluzzjoni għan-nuqqas ta' tnaqqis fl-emissjonijiet minn setturi oħra; |
32. |
Jilqa' l-kooperazzjoni kontinwa tal-Kummissjoni u tal-Istati Membri dwar il-linji gwida volontarji dwar il-forestrija “eqreb tan-natura” mill-Grupp ta' Ħidma dwar il-Foresti u n-Natura; jemmen li biex jiġi żgurat valur miżjud, il-linji gwida dwar dan il-kunċett għandhom jirrispettaw bis-sħiħ il-prinċipju tas-sussidjarjetà u għandhom jinkorporaw firxa wiesgħa ta' għodod sostenibbli orjentati lejn ir-riżultati u ppruvati xjentifikament, flimkien ma' prattiki ta' ġestjoni tal-foresti, li b'mod partikolari jqisu l-ħtiġijiet fil-livell lokali u reġjonali, biex is-sidien u l-maniġers tal-foresti jingħataw l-għodod u l-inċentivi finanzjarji rilevanti biex jittejbu l-konnessjonijiet u l-kooperazzjoni bil-għan li l-protezzjoni tal-bijodiversità tiġi integrata aħjar fi prattiki ta' ġestjoni mtejba li fl-istess ħin jimmiraw li jipprovdu servizzi u prodotti oħra tal-ekosistema, kif tixhed l-Integrate Network; jenfasizza li l-foresti għandhom karatteristiċi differenti ħafna fl-Unjoni u li għalhekk hemm ħtieġa qawwija għal approċċi differenti ta' politika u ġestjoni, li jaħdmu minn bażi komuni b'saħħitha; |
33. |
Jenfasizza l-importanza ta' foresti primarji u antiki, li fihom bijodiversità rikka u jipprovdu varjetà għolja ta' mikroħabitats essenzjali għas-sostenn ta' livelli għoljin ta' bijodiversità, u li jaqdu rwol ewlieni għall-protezzjoni tal-bijodiversità, is-sekwestru u l-ħżin tal-karbonju, u għall-provvista tal-ilma ħelu; itenni s-sejħa tiegħu biex il-foresti antiki u primarji kollha li fadal jiġu protetti b'mod strett f'konformità mal-Istrateġija tal-UE għall-Bijodiversità għall-2030; jinsisti li trid tiġi pprovduta wkoll protezzjoni liż-żoni ta' lqugħ li jmissu mal-foresti primarji u antiki biex jiġi appoġġjat l-iżvilupp tal-attributi antiki tal-foresti; jisħaq li l-espansjoni tal-protezzjoni xierqa għaż-żoni ta' lqugħ se ttejjeb il-konnettività tal-ħabitats ta' valur ekoloġiku għoli, li se jikkontribwixxi b'mod sinifikanti għall-konservazzjoni u jtaffi l-impatti negattivi tal-frammentazzjoni; jirrikonoxxi li kważi l-foresti primarji kollha ntilfu u jesprimi tħassib dwar il-qtugħ illegali tas-siġar għall-injam f'xi Stati Membri fl-UE; jinnota d-diversi definizzjonijiet ta' foresti primarji u antiki stabbiliti fil-livell internazzjonali u jisħaq li, qabel ma jsiru aktar sforzi ta' deżinjazzjoni, irid iseħħ qbil b'mod komuni bejn l-Istati Membri, is-sidien u l-maniġers tal-foresti, u partijiet ikkonċernati oħra dwar sett ta' definizzjonijiet ta' x'jikkostitwixxi foresti primarji u antiki li jibnu fuq dawk eżistenti; jiddispjaċih li l-linji gwida dwar id-definizzjoni ta' foresti antiki u primarji ma ġewx adottati mill-Kummissjoni fl-2021 kif indikat fl-Istrateġija tal-UE għall-Bijodiversità għall-2030, iżda jilqa' l-ħidma li għaddejja dwar dawn id-definizzjonijiet mill-Grupp ta' Ħidma dwar il-Foresti u n-Natura; jissottolinja l-ħtieġa li jiġi kkunsidrat sett varjat u komprensiv ta' attributi, li tiġi żgurata l-flessibbiltà biex jitqiesu l-kundizzjonijiet speċifiċi fir-reġjuni bijoġeografiċi u t-tipi ta' foresti, u li ssir distinzjoni xierqa bejn foresti antiki u popolazzjonijiet ta' foresti aktar antiki ġestiti għal newba twila; jisħaq li tali definizzjonijiet iridu jiġu miftiehma bħala kwistjoni urġenti, għandhom ikunu bbażati fuq prinċipji ekoloġiċi u għandhom iqisu d-diversità tal-foresti Ewropej, is-sidien, it-tradizzjonijiet ta' ġestjoni, it-tipi ta' natura u ż-żoni klimatiċi li qed jinbidlu, u għandhom ukoll jevitaw rekwiżiti ta' ġestjoni sproporzjonati għall-foresti u l-imsaġar li jmissu magħhom u li jippermettu miżuri ta' ġestjoni relatati ma' kwistjonijiet bħall-prevenzjoni tad-diżastri; jindika r-rwol ta' inċentivi finanzjarji fl-iżvilupp volontarju fil-futur ta' ċerti foresti antiki fuq art mistrieħa; jenfasizza li d-distribuzzjoni tal-foresti primarji u antiki fl-UE mhijiex uniformi, u 90 % minnhom jinsabu f'erba' Stati Membri biss (37); |
34. |
Jilqa' l-fatt li l-gwida tal-Kummissjoni dwar żoni protetti ġodda tirrikonoxxi l-ħtieġa għal ċerti attivitajiet li għaddejjin bħalissa, pereżempju l-ġestjoni tal-ungulati permezz tal-kaċċa biex tiġi protetta firxa wiesgħa ta' tipi ta' ħabitats tal-foresti; |
35. |
Ifakkar fid-defiċit sinifikanti fl-immappjar tal-foresti primarji u antiki u jenfasizza l-ħtieġa urġenti li jitlesta l-qafas biex jiġi żgurat immappjar komprensiv u armonizzat, ibbażat fuq kriterji u definizzjonijiet operattivi ċari; jistieden lill-Kummissjoni tirrikonoxxi l-ħidma li saret s'issa biex tidentifika, timmappja u tivvaluta dawn il-foresti f'xi Stati Membri u tinkoraġġixxi l-iskambju tal-aħjar prattiki u l-kondiviżjoni tal-għarfien; itenni t-talba tiegħu lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jarmonizzaw id-data eżistenti, biex jimlew il-lakuni rigward il-postijiet tal-foresti primarji u antiki u biex joħolqu bażi tad-data tas-siti potenzjali kollha li jissodisfaw il-kriterji għall-foresti antiki u primarji; f'dan il-kuntest, jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri joħolqu bażi tad-data trasparenti u faċli biex tiġi aċċessata tas-siti potenzjali kollha li jissodisfaw il-kriterji biex jiġu kklassifikati bħala foresti antiki u primarji; |
36. |
Jieħu nota tal-ħidma tal-Kummissjoni li qed tiżviluppa linji gwida dwar riforestazzjoni u tisġir li jiffavorixxi l-bijodiversità; jisħaq li għandha ssir enfasi partikolari fuq dawk l-Istati Membri li l-kopertura tal-foresti tagħhom hija baxxa u, fejn xieraq u fejn ma jkunx detrimentali għall-għanijiet tal-bijodiversità, fuq art marġinali u art oħra li mhijiex adatta għall-produzzjoni tal-ikel, qrib żoni urbani u periurbani, u f'żoni muntanjużi, u fuq l-appoġġ għall-iżvilupp ta' foresti li jkunu reżiljenti, imħallta u b'saħħithom; jisħaq li d-definizzjonijiet u l-linji gwida għat-tisġir li jiffavorixxi l-bijodiversità jridu jkunu bbażati fuq ix-xjenza, jikkunsidraw id-diversità tal-foresti Ewropej, tas-sidien, tat-tradizzjonijiet ta' ġestjoni u tat-tipi ta' natura, kif ukoll iż-żoni klimatiċi li qed jinbidlu, u għandhom jiġu stabbiliti f'kooperazzjoni mill-qrib mal-Istati Membri u mal-partijiet ikkonċernati rilevanti; jinsisti, barra minn hekk, li l-ebda art mistagħdra jew torbiera ma għandha tiġi skulata għat-tisġir u, fil-każ ta' art storikament skulata, ma għandu jkun permess l-ebda drenaġġ ulterjuri jew addizzjonali; jirrimarka, barra minn hekk, li jeħtieġ li tingħata attenzjoni partikolari biex tiġi evitata l-erożjoni fil-foresti li jinsabu f'żoni muntanjużi; |
Nippermettu lill-foresti u lill-maniġers tagħhom jilħqu bosta għanijiet
37. |
Jinnota li l-PAK u l-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali (FAEŻR) huma s-sorsi ewlenin ta' appoġġ għall-miżuri tal-forestrija, u dawn jammontaw għal 90 % tal-finanzjament totali tal-UE għall-forestrija; jenfasizza li l-evalwazzjoni tal-Kummissjoni tal-2017 tal-miżuri tal-forestrija kkonkludiet li l-appoġġ għall-iżvilupp rurali għall-foresti ġeneralment kellu effett pożittiv u jista' jikkontribwixxi b'mod sinifikanti biex jinkisbu benefiċċji ekonomiċi, ambjentali u soċjali (38); jinnota wkoll li bejn l-2014 u l-2020, l-Istati Membri nefqu biss 49 % tal-fondi disponibbli, u li l-Kummissjoni identifikat piż amministrattiv, attraenza insuffiċjenti tal-primjums u nuqqas ta' servizzi ta' konsulenza bħala raġunijiet għal dan l-użu baxx u li dan għandu jitqies meta jiġu adattati l-pjanijiet strateġiċi l-ġodda tal-PAK; jistieden lill-Istati Membri jeliminaw il-piż amministrattiv sabiex l-użu tal-FAEŻR għall-miżuri tal-forestrija jsir aktar effiċjenti; jilqa' l-għan tal-Kummissjoni li żżid l-użu tal-fondi disponibbli u jissottolinja l-ħtieġa li jiġi żgurat li l-finanzjament u s-sussidji ma jappoġġawx operazzjonijiet li jimminaw il-provvista bbilanċjata tad-diversi servizzi tal-ekosistema; jenfasizza l-ħtieġa li jiġu inklużi miżuri li jkunu konkreti u attraenti biżżejjed biex jiżguraw l-adozzjoni ta' interventi u miżuri li jsaħħu l-ġestjoni sostenibbli tal-foresti u r-rwol multifunzjonali tal-foresti fl-UE fil-pjanijiet strateġiċi tal-PAK, bil-għan li jiġi żgurat appoġġ għal inizjattivi relatati mal-ekosistemi tal-foresti, b'mod partikolari sabiex jitnaqqas it-telf tal-bijodiversità fil-foresti, jiġi promoss it-tħawwil ta' speċijiet indiġeni xierqa ta' siġar fejn ikun adatt għall-ambjent speċifiku, tittejjeb il-ġestjoni tal-foresti u jiġi żgurat li l-fondi jintużaw f'konformità mal-għanijiet ta' politika rilevanti; jiddispjaċih għall-fatt li l-Kummissjoni ma tintraċċax in-nefqa tal-forestrija taħt miżuri oħra ta' żvilupp rurali; jissottolinja li l-appoġġ għall-miżuri volontarji ta' konservazzjoni tan-natura huwa konformi mad-drittijiet tas-sjieda u mal-prinċipju tas-sussidjarjetà; |
38. |
Jistieden lill-Kummissjoni ssib modi ġodda biex tagħmel il-kombinazzjoni ta' fondi differenti aktar attraenti u faċilment implimentabbli, li tkun tirrifletti u tistrieħ fuq il-karattru multifunzjonali tal-foresti u s-servizzi tal-ekosistema tal-foresti, u tippromwovi aħjar sorsi oħra ta' finanzjament tal-UE bħall-programm LIFE, Orizzont Ewropa, il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond ta' Koeżjoni u l-Faċilità ta' Finanzjament tal-Kapital Naturali tal-Bank Ewropew tal-Investiment; jistieden lill-Kummissjoni tivvaluta l-konsistenza tal-istrumenti ta' finanzjament differenti taħt il-baġit tal-Unjoni u l-Istrument ta' Rkupru tal-UE, inklużi l-Pjanijiet Strateġiċi nazzjonali tal-PAK, mal-impenji u l-miri stabbiliti fl-Istrateġija tal-UE għall-Foresti u l-Istrateġija tal-UE għall-Bijodiversità; jistieden lill-Kummissjoni tikkunsidra wkoll bħala eliġibbli taħt l-għajnuna għas-servizzi ambjentali u klimatiċi tal-foresti u l-konservazzjoni tal-foresti l-impenji relatati mal-protezzjoni u l-protezzjoni stretta tal-foresti li jirriżultaw mill-Istrateġija tal-UE għall-Bijodiversità għall-2030 u l-Istrateġija l-Ġdida tal-UE għall-Foresti għall-2030; jistieden lill-Kummissjoni testendi dawn l-impenji għal perjodi itwal minn seba' snin, speċjalment fil-każ ta' żoni forestali strettament protetti; |
39. |
Jirrimarka li s-settur tal-forestrija jopera primarjament, u aktar mis-settur agrikolu, bħala settur ibbażat fuq is-suq mingħajr dipendenza distinta fuq is-sussidji, filwaqt li jinnota wkoll li l-finanzjament tal-PAK irid jibqa' prinċipalment immirat lejn il-produzzjoni tal-ikel u jiżgura s-sigurtà tal-ikel fl-Unjoni; jisħaq li t-tqegħid ta' enfasi aktar b'saħħitha fuq servizzi oħra tal-ekosistema m'għandux iwassal għal dipendenza akbar, u jappoġġa lill-kummissjoni u lill-Istati Membri li jkomplu jsegwu l-iżvilupp ta' pagamenti volontarji bbażati fuq is-suq għal skemi ta' servizzi tal-ekosistema, bħas-sekwestru tal-karbonju, il-promozzjoni tal-bijodiversità, il-protezzjoni tal-ħamrija, il-ġestjoni tal-ilma, il-ġbir tad-data u l-monitoraġġ; jissottolinja l-importanza li jiġi applikat il-prinċipju tal-addizzjonalità u li jitfasslu programmi b'mod li jirrikonoxxi bis-sħiħ il-ħidma ta' dawk li huma minn ta' quddiem u parteċipanti oħra, filwaqt li jimmotiva firxa wiesgħa ta' sidien tal-foresti; jissottolinja wkoll li r-rekwiżiti speċifiċi tal-programmi jeħtieġ li jqisu l-varjetà wiesgħa ta' foresti u l-isfidi u l-opportunitajiet diversi li jġibu magħhom; jinnota li d-disponibbiltà ta' data affidabbli dwar is-servizzi tal-ekosistema hija essenzjali għal kwalunkwe skema ta' pagament; jilqa' l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni dwar is-sekwestru tal-karbonju f'art agrikola (39), li għandha l-għan li tinċentiva mudelli ta' negozju minn sorsi pubbliċi u privati billi tippremja l-prattiki ta' ġestjoni għaż-żieda tas-sekwestru fil-bijomassa ħajja u fil-ħamrija f'konformità ma' prinċipji ekoloġiċi; jenfasizza l-ħtieġa għal inizjattivi dwar is-sekwestru tal-karbonju f'art agrikola bbażati fuq metodoloġija xjentifika robusta, inkluża l-possibbiltà għal approċċi ta' nuqqas ta' intervent f'konformità mal-Istrateġija għall-Bijodiversità; jenfasizza, fid-dawl ta' din l-inizjattiva, li l-ġestjoni sostenibbli attiva tal-foresti tista' tikkontribwixxi kemm għaż-żieda fil-ħażniet tal-karbonju kif ukoll għat-tkabbir tal-foresti; jisħaq li l-assorbimenti tal-karbonju tal-foresti għandhom jiffukaw fuq inċentivi għas-sidien u l-maniġers tal-foresti biex jinvestu fil-ġestjoni attiva tal-foresti, jippromwovu r-riġenerazzjoni u jżidu t-tkabbir; jilqa' l-pjan tal-Kummissjoni li tipproponi qafas regolatorju vinkolanti tal-UE għaċ-ċertifikazzjoni tal-assorbimenti tal-karbonju sa tmiem l-2022 sabiex tikkwantifika, tirrapporta u tiċċertifika l-isforzi ta' tneħħija tal-karbonju u tevita r-rappreżentazzjoni ħażina u l-greenwashing; |
40. |
Jirrikonoxxi r-rwol importanti tal-iskemi eżistenti ta' ċertifikazzjoni misjuqa mis-suq u l-kontribut tagħhom għall-implimentazzjoni ulterjuri tal-ġestjoni sostenibbli tal-foresti; jinnota li l-biċċa l-kbira ta' dawn l-iskemi wrew li huma għodod kredibbli u effettivi fit-tmexxija ta' prattiki ta' ġestjoni sostenibbli tal-foresti madwar l-Ewropa; jilqa' l-iskrutinju kontinwu mill-istituzzjonijiet tal-UE bħala għajnuna għal titjib kontinwu; jilqa' l-aħbar mogħtija mill-Kummissjoni dwar l-iżvilupp ta' skema ta' ċertifikazzjoni ''eqreb tan-natura''; jistieden lill-Kummissjoni tiżgura li dawn l-inizjattivi jtejbu l-ekosistemi tal-foresti, jipproteġu l-bijodiversità u jiżguraw valur miżjud permezz ta' prattiki ta' ġestjoni tal-foresti li jiffavorixxu n-natura; iħeġġeġ lill-Kummissjoni biex tikkoopera ma' skemi ta' ċertifikazzjoni eżistenti u ppruvati u titgħallem minnhom, u biex tappoġġa l-isforzi bil-għan li jitjiebu l-iskemi eżistenti, inkluż fir-rigward tat-trasparenza għall-konsumaturi u b'kont meħud tad-domanda tal-konsumatur; jemmen li biex jinħoloq valur miżjud, iċ-ċertifikazzjoni volontarja “eqreb tan-natura” trid tkun ibbażata fuq qafas obbligatorju ċar u trid toffri lis-sidien tal-foresti primjum suffiċjenti fuq il-prezz għall-forniment ta' servizzi tal-ekosistema, eż. billi tiġi stabbilita tikketta ta' kwalità tal-UE b'linji gwida adattati lokalment dwar il-forestrija eqreb tan-natura sabiex jiġu promossi l-aktar prattiki ta' ġestjoni favur il-bijodiversità; jistieden lill-Kummissjoni, wara li tikkonkludi l-ħidma fuq id-definizzjoni ta' “eqreb tan-natura”, tivvaluta kemm il-valur miżjud kif ukoll l-ispejjeż għas-sidien tal-foresti ta' tali skema ta' ċertifikazzjoni; jinnota li ċ-ċertifikazzjoni volontarja hija biss wieħed mill-passi meħtieġa lejn l-iżvilupp ta' ġestjoni tal-foresti aktar sostenibbli fl-UE; |
41. |
Jilqa' d-deċiżjoni tal-Kummissjoni tal-4 ta' Ġunju 2021 dwar il-liċenzjar tal-logo Natura 2000 (40); jinnota li l-iskema tat-tikkettar ta' Natura 2000 għandha tippromwovi l-aktar standards ekoloġiċi stretti tal-UE għall-protezzjoni tat-tipi ta' ħabitats u tal-ispeċijiet l-aktar vulnerabbli fuq l-art; ifakkar li Natura 2000 tkopri madwar 18 % tat-territorju tal-UE fuq l-art; jenfasizza li l-Istati Membri għandhom jiżguraw li ma sseħħ l-ebda attività li tikkawża ħsara jew tfixkel l-ispeċijiet fil-ħabitats magħżula bħala Natura 2000; jitlob li jkun hemm miri ambizzjużi skont l-Istrateġija tal-UE għall-Foresti biex jinżammu u jiġu restawrati l-valuri ekoloġiċi tas-siti magħżula filwaqt li jitqiesu r-rekwiżiti soċjali, kulturali u l-karatteristiċi reġjonali u lokali taż-żona; jinnota li l-isforzi ta' konservazzjoni fis-siti ta' Natura 2000 għandhom ikunu kompletament konformi mad-Direttivi dwar il-Ħabitats u l-Għasafar u mal-Istrateġija tal-UE għall-Bijodiversità għall-2030; jinnota li s-siti ta' Natura 2000 jipprovdu servizzi siewja tal-ekosistema lill-pubbliku; jenfasizza li l-logo ta' Natura 2000 imqiegħed fuq kwalunkwe oġġett jew servizz għandu jfisser li dawk l-oġġetti u s-servizzi qed jikkontribwixxu għall-objettivi ta' konservazzjoni tas-sit ta' Natura 2000 li huma derivati minnu; |
42. |
Jilqa' l-Pjan ta' Ħidma Strateġiku tal-Ekotikketta tal-UE għall-2020-2024 ippubblikat mill-Kummissjoni; ifakkar li l-ekotikketta tal-UE hija tikketta volontarja ta' eċċellenza ambjentali; jinnota li l-iskema tal-ekotikketta tippromwovi l-ekonomija ċirkolari tal-UE u tikkontribwixxi għal prattiki sostenibbli ta' konsum u produzzjoni; jitlob standards u monitoraġġ stretti kif ukoll il-promozzjoni ta' użu akbar tal-ekotikketta fis-settur tal-foresti tal-UE; jisħaq fuq l-importanza li jiġi estiż l-ambitu tal-ekotikketta għall-prodotti tal-injam sabiex jiġi indikat il-livell ta' sostenibbiltà ta' dawn il-prodotti; jistieden lill-Istati Membri biex iħeġġu lill-produtturi jżidu l-użu tat-tikketta Natura 2000 għall-prodotti tal-foresti mhux tal-injam; |
43. |
Jenfasizza li biex jiġu ssodisfati l-objettivi tal-bijodiversità u jiġi sfruttat il-potenzjal sħiħ tal-foresti fil-kontribut tagħhom għall-miri tal-klima u tal-ekonomija ċirkolari tal-UE, li jseħħu u jiġu inċentivati aktar riċerka, innovazzjoni u żvilupp fl-oqsma tal-ġestjoni sostenibbli tal-foresti, b'mod partikolari l-adattament għat-tibdil fil-klima, u l-alternattivi b'bażi bijoloġika għall-prodotti bbażati fuq il-fossili u prodotti oħra b'impronta tal-karbonju kbira; jinkoraġġixxi appoġġ kontinwu għall-innovazzjoni sostenibbli relatata mal-injam, bħat-tessuti bbażati fuq l-injam li għandhom potenzjal għoli bħala sostitut għall-fibri tat-tessuti sintetiċi u l-qoton, u materjali oħra bbażati fuq l-injam li jkunu rċevew valutazzjoni ambjentali u klimatika pożittiva taċ-ċiklu tal-ħajja; jisħaq li sabiex ikunu kompetittivi, alternattivi b'bażi bijoloġika bħal dawn iridu joffru lill-konsumaturi prodotti bi prezzijiet affordabbli; jinnota li ċ-ċikli ta' żvilupp fis-settur jistgħu jdumu 10 snin jew aktar u jissottolinja li ambjent regolatorju prevedibbli u stabbli huwa prekundizzjoni biex jattira l-investiment; jenfasizza li ħafna innovazzjonijiet fis-settur għandhom valur miżjud għoli u jipprovdu impjiegi ta' kwalità għolja fiż-żoni rurali, kif ukoll fil-katina tal-valur tas-settur tal-foresti u l-industriji relatati b'bażi bijoloġika, u jissottolinja r-rwol tal-intrapriżi żgħar u ta' daqs medju f'dan il-kuntest; |
44. |
Jemmen li biex tittejjeb il-provvista koordinata ta' servizzi forestali ambjentali, soċjali, soċjetali u ekonomiċi, il-programmi qafas rilevanti tal-UE, inklużi Orizzont Ewropa, il-programm LIFE, is-Sħubija Ewropea għall-Innovazzjoni għall-produttività u s-sostenibbiltà agrikoli (EIP-AGRI), il-programm LEADER u l-Istitut Ewropew tal-Innovazzjoni u t-Teknoloġija, iridu jkunu allinjati aħjar; jilqa' l-proposta tal-Kummissjoni li tissaħħaħ il-kooperazzjoni tal-UE billi tiġi proposta sħubija ta' riċerka u innovazzjoni fil-forestrija u jistieden lill-Kummissjoni tiżviluppa programmi komprensivi ffukati fuq il-foresti li jinvolvu funzjonijiet u partijiet differenti tal-katina tal-valur tas-settur tal-foresti u li jinkludu laboratorji ħajjin biex jittestjaw u juru soluzzjonijiet għall-isfidi ewlenin, filwaqt li jibnu fuq pjattaformi eżistenti u ppruvati bħall-Integrate Network, il-Pjattaforma Teknoloġika tas-Settur ibbażat fuq il-Foresti u l-Istitut Ewropew tal-Foresti, u li jinkludi wkoll is-sħab pan-Ewropej u internazzjonali; |
45. |
Ifakkar li 60 % tal-foresti tal-UE huma proprjetà privata u parti sinifikanti tas-sidien tal-foresti huma detenturi żgħar; jisħaq li sabiex jintlaħqu l-għanijiet tal-istrateġija, l-implimentazzjoni tagħha trid tiffoka fuq li tippermetti li t-tipi kollha ta' sidien u maniġers tal-foresti, u b'mod partikolari d-detenturi żgħar, iwettqu l-funzjonijiet multipli tal-foresti; jirrikonoxxi li s-sidien u l-maniġers tal-foresti jeħtieġu ammont kbir ta' flessibbiltà fil-prattiki ta' ġestjoni tal-foresti tagħhom, li jaħdmu minn bażi komuni b'saħħitha, sabiex ikunu jistgħu jipprovdu s-servizzi tal-ekosistema kollha meħtieġa, u jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżguraw li l-programmi ta' appoġġ, l-iskemi volontarji ta' ħlas għall-ekosistema u l-finanzjament tar-riċerka jkunu attraenti, jinftiehmu u faċilment aċċessibbli għad-detenturi żgħar; |
46. |
Jissottolinja li d-disponibbiltà ta' servizzi ta' konsulenza hija mutur importanti għat-tixrid ta' prattiki ta' ġestjoni sostenibbli tal-foresti; iħeġġeġ lill-Istati Membri jiżguraw id-disponibbiltà ta' servizzi ta' konsulenza, filwaqt li jagħtu attenzjoni partikolari lid-detenturi żgħar; |
47. |
Jinnota li madwar 40 % tal-foresti tal-UE huma proprjetà pubblika tal-muniċipalitajiet u l-gvernijiet reġjonali jew nazzjonali, filwaqt li f'xi Stati Membri s-sjieda pubblika tal-foresti hija ferm ogħla, u tilħaq medja ta' 90 % fix-Xlokk tal-Ewropa; jenfasizza li l-foresti pubbliċi jista' jkollhom rwol ewlieni fil-preservazzjoni tal-ekosistemi tal-foresti, fl-iżgurar tal-protezzjoni tal-bijodiversità, fil-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima, fit-tisħiħ tal-iżvilupp rurali u fil-provvista ta' prodotti u servizzi relatati mal-injam u mhux relatati mal-injam, u li l-aġenziji tal-forestrija tal-Istat ikunu jistgħu jaqdu rwol importanti biex jipprovdu lis-sidien privati tal-foresti b'għarfien espert tant meħtieġ dwar il-forestrija qrib tan-natura u dwar l-adattament għall-effetti tat-tibdil fil-klima; jitlob żieda fir-riżorsi umani u finanzjarji għall-aġenziji forestali tal-istat fejn meħtieġ; jistieden, f'dan il-kuntest, lill-Istati Membri jkunu ta' eżempju għall-ġestjoni sostenibbli tal-foresti fil-foresti pubbliċi tagħhom għall-ġid pubbliku, b'mod partikolari fir-rigward tal-aspetti ambjentali, ekonomiċi u soċjali; |
48. |
Jilqa' l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni bit-titlu “Viżjoni fit-tul għaż-Żoni Rurali tal-UE – Lejn żoni rurali aktar b'saħħithom, konnessi, reżiljenti u prosperi sal-2040” u r-rikonoxximent tar-rwol li jaqdu l-foresti u l-ġestjoni sostenibbli tal-foresti fis-salvagwardja ta' xogħol u għajxien deċenti fiż-żoni rurali; jissottolinja l-importanza tas-settur tal-forestrija u tal-industriji bbażati fuq l-injam bħala fornitur ta' impjiegi fil-komunitajiet rurali, kif ukoll f'żoni urbani permezz ta' użi downstream; jirrimarka l-importanza li tingħata spinta lill-attivitajiet ekonomiċi bbażati fuq il-foresti li mhumiex relatati mal-injam u sabiex jiġu ddiversifikati l-ekonomiji u l-impjiegi lokali u sseħħ inverżjoni tax-xejriet tad-depopolazzjoni taż-żoni rurali u remoti; jinnota bi tħassib kbir it-tnaqqis kostanti fl-impjiegi fis-settur tal-forestrija u tal-qtugħ tas-siġar għall-injam, li skont il-Eurostat naqas b'7 % bejn l-2000 u l-2019 (41), u l-għadd kbir ta' inċidenti fis-settur (42); jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jimmonitorjaw l-effetti tal-miżuri meħuda fil-qafas tal-istrateġija dwar l-impjiegi u s-sikurezza tax-xogħol fid-dawl ta' prattiki ta' ġestjoni li qed jinbidlu, peress li l-għażliet diskussi spiss imorru id f'id ma' intensità tax-xogħol (fiżika) ogħla, u dan jirriżulta wkoll f'riskji differenti għall-ħaddiema u jirrikjedi taħriġ vokazzjonali ta' kwalità għolja, kif ukoll opportunitajiet għal titjib tal-ħiliet u għal taħriġ mill-ġdid; jenfasizza l-importanza li dan it-tip ta' impjieg isir attraenti, kif ukoll l-opportunitajiet ta' ġestjoni aktar sostenibbli tal-foresti għal dan il-għan; jisħaq fuq il-ħtieġa, f'dan ir-rigward, ta' miżuri intiżi biex tiżdied is-sikurezza tax-xogħol u biex il-ħaddiema jitħarrġu b'mod adegwat u biex tiġi appoġġjata l-modernizzazzjoni tat-tagħmir u l-għodod tal-forestrija; jistieden lill-Istati Membri jivvalutaw is-servizzi ta' konsulenza tagħhom f'dan ir-rigward u jinfurzawhom mill-ġdid fejn meħtieġ, u jagħtu prijorità lit-tkomplija tat-taħriġ vokazzjonali ta' kwalità għolja fis-snajja' relatati mal-kostruzzjoni ekoloġika u l-injam; jistieden lill-Kummissjoni tieħu inizjattivi, flimkien mal-manifatturi tal-makkinarju tal-forestrija, biex ittejjeb id-disinn ambjentali ta' dak il-makkinarju bil-għan li tirrikonċilja livell għoli ta' protezzjoni għall-ħaddiema ma' impatt minimu fuq il-ħamrija u l-ilma fil-foresti; |
49. |
Jisħaq fuq l-importanza li ż-żgħażagħ u l-intraprendituri nisa jiġu attirati lejn is-settur, speċjalment fil-kuntest tat-tranżizzjonijiet diġitali u ekoloġiċi tal-attivitajiet ibbażati fuq il-foresti; jirrimarka, madankollu, li l-kundizzjonijiet ħżiena tax-xogħol fis-settur tal-forestrija f'xi partijiet tal-Ewropa bħalissa ma jagħmlux minnu għażla ta' karriera attraenti; jissottolinja l-ħtieġa għal investimenti fis-settur u tul il-katina tal-valur, u għal ambjent favorevoli fiż-żoni rurali, inkluża l-infrastruttura diġitali, tat-trasport u tal-komunità; jilqa' l-proposti tal-Kummissjoni biex tippromwovi l-istabbiliment ta' sħubija għall-ħiliet skont il-Patt għall-Ħiliet u biex tagħmel użu mill-Fond Soċjali Ewropew Plus bil-għan li jaħdmu flimkien biex jikber l-għadd ta' opportunitajiet ta' titjib tal-ħiliet u taħriġ mill-ġdid fil-forestrija, jinħolqu impjiegi ta' kwalità u l-ħaddiema jiġu pprovduti b'opportunitajiet u kundizzjonijiet tax-xogħol adegwati fil-bijoekonomija bbażata fuq l-injam, u b'hekk jagħmluha għażla ta' karriera aktar attraenti; |
Monitoraġġ, rappurtar u ġbir ta' data
50. |
Jenfasizza l-importanza ta' data preċiża, integrata, kwalitattiva, puntwali, kumparabbli u aġġornata dwar il-foresti tal-Ewropa u jieħu nota tal-inizjattiva għal proposta leġiżlattiva għal qafas dwar l-osservazzjoni, ir-rappurtar u l-ġbir ta' data dwar il-foresti, b'rispett sħiħ lejn il-prinċipju tas-sussidjarjetà; ifakkar fl-importanza ta' data vverifikata, b'mod partikolari dik miġbura fil-livell lokali, peress li ħafna karatteristiċi tal-foresti jistgħu jiġu vverifikati biss fuq il-post; jissottolinja li d-disponibbiltà kbira, il-kwalità għolja, it-trasparenza, il-kompletezza u l-armonizzazzjoni tad-data u r-rappurtar huma essenzjali biex jintlaħqu l-għanijiet tal-istrateġija u jemmen li biex jinkiseb valur miżjud reali, il-qafas irid jibni fuq il-mekkaniżmi u l-proċessi eżistenti, bħall-inventarji nazzjonali tal-foresti, is-Sistema ta' Informazzjoni dwar il-Foresti għall-Ewropa, in-network ENFIN, Forest Europe u l-FAO, permezz ta' approċċ minn isfel għal fuq biex l-għarfien espert u l-esperjenza preżenti fl-Istati Membri jintużaw bl-aħjar mod, u jridu jiġu żviluppati skont l-impenji maqbula internazzjonalment u l-kompetenzi relatati tal-Istati Membri, filwaqt li tiġi evitata d-duplikazzjoni tax-xogħol, il-piż amministrattiv eċċessiv u l-ispejjeż eċċessivi; jissottolinja li l-qafas għandu jinkludi mekkaniżmi biex jiġu evitati żbalji bħall-għadd doppju; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżguraw finanzjament u riżorsi umani adegwati għall-appoġġ operattiv għall-qafas; |
51. |
Jemmen li sabiex tiġi żgurata d-disponibbiltà ta' data affidabbli, trasparenti u ta' kwalità għolja, approċċi innovattivi ġodda bħat-teknoloġiji tat-telerilevament iridu jiġu vverifikati u kkombinati ma' data miksuba permezz ta' monitoraġġ ibbażat fuq l-art u jridu jiġu interpretati f'kooperazzjoni mill-qrib max-xjentisti, kif ukoll mal-esperti lokali u indipendenti, inkluż l-awtoritajiet kompetenti u maniġers tal-foresti; jemmen li dawn l-approċċi jista' jkollhom rwol ukoll għax jgħinu biex tiġi bbilanċjata l-multifunzjonalità tal-foresti u biex jiġu żviluppati u kondiviżi approċċi u prattiki ġodda, u għandhom jinkludu l-mezzi finanzjarji meħtieġa biex jinkiseb aċċess għad-data u jingħata kontribut għall-kisba tagħha; jemmen li s-sinerġija u l-komplementarjetà bejn l-immaġnijiet satellitari u d-data dwar il-pożizzjonament u l-lokalizzazzjoni jistgħu jsiru faċilitaturi ewlenin għall-maniġers tal-forestrija u l-korpi governattivi; jenfasizza l-importanza ta' Copernicus li jippermetti l-monitoraġġ mill-bogħod u l-valutazzjoni tas-saħħa tal-inventarji tal-foresti, kif ukoll id-detezzjoni ta' kwistjonijiet problematiċi bħall-qtugħ illegali tas-siġar għall-injam u d-deforestazzjoni; jilqa' l-fatt li, bħala parti mis-Sistema tal-Informazzjoni dwar il-Foresti għall-Ewropa, il-monitoraġġ eżistenti tal-effetti klimatiċi u disturbi naturali jew ikkawżati mill-bniedem oħrajn fuq il-foresti se jissaħħaħ; jissottolinja r-rwol kruċjali li d-data tal-analiżi għandha fl-appoġġ tal-ġestjoni sostenibbli tal-foresti u l-protezzjoni tal-foresti, inkluż fil-prevenzjoni tal-qtugħ illegali tas-siġar għall-injam u fl-antiċipazzjoni u l-mitigazzjoni tal-impatti tad-disturbi naturali bħall-maltempati, in-nirien fil-foresti u l-organiżmi ta' ħsara; |
52. |
Iqis li d-data ta' Copernicus għandha tintuża bħala evidenza fl-infurzar tal-liġi u fit-tfassil tal-politika permezz taċ-ċertifikazzjoni tad-data u tal-prodotti ta' informazzjoni derivati tagħha, u jitlob li ċ-ċertifikazzjoni tad-data ta' Copernicus tinkiseb fil-kuntest tal-proposta leġiżlattiva li jmiss għal qafas dwar l-osservazzjoni, ir-rappurtar u l-ġbir tad-data tal-foresti; jisħaq li tali data ċċertifikata jista' jkollha rwol ewlieni fil-monitoraġġ ta' diversi fenomeni (bħall-kopertura tal-art tal-foresti, il-qtugħ illegali tas-siġar, is-saħħa tal-foresti, il-karatterizzazzjoni tas-siġar, ix-xejriet tat-tkabbir u l-impatt tan-nirien fil-foresti) kif ukoll fil-monitoraġġ tal-konformità; |
53. |
Jieħu nota tal-idea li jiġu introdotti pjanijiet strateġiċi għall-foresti fl-ambitu tal-qafas dwar l-osservazzjoni, ir-rappurtar u l-ġbir ta' data dwar il-foresti; jinnota wkoll li diversi Stati Membri diġà għandhom strateġiji nazzjonali għall-foresti fis-seħħ, li ma jistgħux jiġu vvalutati b'mod uniformi mill-Kummissjoni, u li dawn għandhom jiġu stabbiliti jew żviluppati aktar b'mod li jappoġġja l-objettivi tal-Istrateġija tal-UE għall-Foresti; jissottolinja li din il-proposta għandha tevita żieda eċċessiva fil-piż u l-ispejjeż amministrattivi; jenfasizza li l-iskop u l-ħtieġa eżatti għal tali pjanijiet għandhom jiġu ċċarati u jenfasizza l-obbligu li tiġi rispettata l-kompetenza tal-Istati Membri fi kwistjonijiet ta' foresti; jistieden lill-Kummissjoni tiżgura li l-proposta leġiżlattiva tirrispetta bis-sħiħ l-istrateġiji nazzjonali eżistenti fil-livell tal-Istati Membri u, fejn rilevanti, fil-livell lokali, filwaqt li tenfasizza li l-ippjanar strateġiku fil-livell tal-UE għandu jgħaqqad l-istrateġiji nazzjonali eżistenti u jevita li jikkontradixxihom jew li jidduplikahom; jistieden lill-Kummissjoni tivvaluta kif din l-għodda tista' tintuża biex tappoġġja, b'mod partikolari, lil dawk l-Istati Membri li għad m'għandhomx strateġiji nazzjonali fis-seħħ; |
Governanza u implimentazzjoni
54. |
Jemmen li minħabba l-kontribut multifunzjonali tal-foresti għal bosta għanijiet tal-UE u l-livelli amministrattivi differenti u l-gruppi tal-partijiet ikkonċernati involuti, il-pedamenti tal-implimentazzjoni tal-istrateġija jridu jkunu l-kooperazzjoni mill-qrib u l-iskambju tal-aħjar prattiki ma' esperti nazzjonali u reġjonali, b'mod partikolari s-sidien u l-maniġers tal-foresti privati u pubbliċi, ix-xjentisti, l-iskemi taċ-ċertifikazzjoni u s-soċjetà ċivili, inkluż rappreżentazzjoni xierqa tal-popli indiġeni tal-Ewropa u fir-rispett lejn il-prinċipju tas-sussidjarjetà; jissottolinja li l-governanza trid tqis l-involviment tal-UE u tal-Istati Membri ma' Forest Europe u fil-livell internazzjonali, inkluż mal-FAO, u li l-implimentazzjoni tal-istrateġija għandha tfittex li toħloq sinerġiji mal-kontribut għall-impenji u l-kooperazzjoni internazzjonali, anki dwar l-iżvilupp kontinwu tat-terminoloġija u d-definizzjonijiet; ifakkar fl-importanza ta' kooperazzjoni transfruntiera biex tiġi żgurata s-sopravivenza fit-tul tal-ispeċijiet u l-ħabitats l-aktar siewja u mhedda tal-Ewropa. iħeġġeġ lill-partijiet interessati ambjentali u tal-forestrija biex jilħqu partijiet dejjem ikbar tal-popolazzjoni permezz ta' diversi għodod u programmi edukattivi; |
55. |
Jenfasizza l-importanza tal-Kumitat Permanenti tal-Forestrija bħala forum li jipprovdi għarfien espert komprensiv dwar il-forestrija u fejn jiġu diskussi attivitajiet taħt l-istrateġija u politiki oħra tal-UE li jħallu impatt fuq is-settur tal-forestrija; jemmen li biex tinkiseb koerenza politika, il-Kummissjoni għandha żżid id-djalogu bejn il-Kumitat Permanenti tal-Forestrija u gruppi oħra ta' esperti bħall-Grupp ta' Ħidma dwar il-Foresti u n-Natura, il-Grupp ta' Djalogu Ċivili dwar il-Forestrija u s-Sufra, li jaqdi rwol importanti fl-involviment xieraq tal-partijiet ikkonċernati għall-iżvilupp u l-implimentazzjoni tal-politiki forestali tal-UE, is-sottogrupp ta' ħidma għall-foresti u n-natura tal-Grupp ta' Koordinazzjoni dwar il-Bijodiversità u n-Natura, u l-Grupp ta' Esperti dwar l-Industriji bbażati fuq il-Foresti; |
56. |
Jirrikonoxxi li l-implimentazzjoni tal-istrateġija tista' twassal għal bidliet sistemiċi sinifikanti għas-settur tal-forestrija, permezz ta' bidla minn flussi ta' dħul primarjament ibbażati fuq l-injam għal oħrajn aktar kumplessi, filwaqt li tissejjes dejjem aktar fuq id-dispożizzjonijiet ta' servizzi oħra tal-ekosistema, u jenfasizza l-ħtieġa li jiġu mmonitorjati u mifhuma l-konsegwenzi tagħha; jinnota li t-trikkib estensiv u xi kultant kontradittorju fost il-politiki u l-leġiżlazzjoni, u f'xi każijiet objettivi konfliġġenti, iħallu impatt fuq il-foresti u s-settur tal-forestrija u jista' jikkawża frammentazzjoni leġiżlattiva; jisħaq fuq l-importanza li tiġi żgurata l-koerenza tagħhom; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jivvalutaw kontinwament l-effetti kumulattivi tal-inizjattivi differenti taħt l-istrateġija, flimkien ma' leġiżlazzjoni u politiki rilevanti oħra tal-UE biex tiġi żgurata l-koerenza fi kwalunkwe xogħol relatat mal-forestrija u tissaħħaħ il-ġestjoni sostenibbli tal-foresti, b'rispett sħiħ lejn il-prinċipju tas-sussidjarjetà; jenfasizza li, bħala parti minn dawn il-valutazzjonijiet, l-impatt tar-reġim ta' protezzjoni għall-foresti primarji u antiki fuq il-komunitajiet lokali jrid jiġi evalwat bir-reqqa f'kooperazzjoni mal-atturi lokali, li 90 % minnhom jinsabu biss f'erba' Stati Membri (43); jistieden lill-Kummissjoni tirrapporta dwar dan bħala parti mir-rapport ta' implimentazzjoni tagħha; |
57. |
Jesprimi tħassib serju għal rapporti dwar qtugħ illegali ta' siġar u tibdil fl-użu tal-art f'xi Stati Membri, inkluż f'foresti tal-istat u żoni protetti, u dwar il-proċeduri ta' ksur relatati magħhom li għaddejjin (44); jissottolinja li l-qtugħ illegali tas-siġar jista' jkollu effetti li jkun diffiċli jew impossibbli li jitreġġgħu lura, jista' jikkontribwixxi għat-telf tal-bijodiversità, jaċċellera t-tibdil fil-klima u t-telf ta' riżorsi naturali mill-foresti li l-komunitajiet tal-foresti jiddependu fuqhom, u jista' jwassal għall-ksur tad-drittijiet tal-bniedem; jesprimi dispjaċir profond fir-rigward tal-qtil ta' u jikkundanna l-qtil u l-vjolenza kontra l-persunal tal-forestrija, il-ġurnalisti u l-attivisti bħala konsegwenza tal-qtugħ illegali tas-siġar għall-injam u jistenna li l-Istati Membri jżommu lill-awturi responsabbli u jtemmu l-oppressjoni tal-rangers; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jimplimentaw bis-sħiħ u b'mod effettiv il-leġiżlazzjoni nazzjonali u tal-UE rilevanti, b'mod partikolari billi jiddefinixxu l-qtugħ illegali tas-siġar, iżidu l-monitoraġġ mill-qrib, l-infiq fuq l-infurzar fejn meħtieġ, jiġġieldu l-korruzzjoni, u jtejbu l-governanza tal-foresti u tal-art; jisħaq fuq l-importanza li jissaħħaħ ir-rwol tal-awtoritajiet kompetenti tal-Istati Membri fil-ġlieda kontra l-qtugħ illegali tas-siġar, abbażi tat-tagħlimiet miksuba mill-implimentazzjoni u mill-infurzar tar-Regolament tal-UE dwar l-Injam; jinnota li l-qtugħ tas-siġar għall-injam bi ksur tal-miżuri ta' protezzjoni tan-natura, inklużi l-pjanijiet ta' ġestjoni ta' Natura 2000 u tad-Direttivi dwar l-Għasafar u l-Ħabitats, jista' jikkostitwixxi wkoll qtugħ illegali tas-siġar għall-injam; jisħaq li l-qtugħ illegali tas-siġar iħalli impatti ekonomiċi, soċjali u ambjentali negattivi kbar u jiġġenera telf ta' dħul għall-komunitajiet lokali; jinnota l-konnessjoni bejn il-qtugħ illegali tas-siġar għall-injam u l-kundizzjonijiet tal-għajxien ħżiena; jiddispjaċih għaż-żmien twil li ħadet il-Kummissjoni biex issegwi każijiet ta' ksur, peress li dan joħloq riskju kbir li l-qtugħ illegali tas-siġar għall-injam jkompli u li jkun tard wisq biex jitreġġa' lura u li jissewwa d-dannu kbir li dan jikkawża; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jieħdu azzjoni urġenti biex iwaqqfu l-qtugħ illegali tas-siġar u jżidu l-kontroll tal-kummerċ illegali tal-injam, permezz tal-monitoraġġ mill-qrib u l-infurzar tar-regolamenti eżistenti u l-użu ta' teknoloġiji ġeospazjali u ta' telerilevament; |
58. |
Jistieden lill-Kummissjoni tippromwovi l-istandards u l-ambizzjonijiet tal-UE għall-protezzjoni tal-foresti fil-livell internazzjonali; |
59. |
Jistieden lill-Kummissjoni biex tibda mill-ġdid in-negozjati għal konvenzjoni internazzjonali dwar il-foresti legalment vinkolanti li tikkontribwixxi għall-ġestjoni, il-konservazzjoni u l-iżvilupp sostenibbli tal-foresti u li tipprevedi l-funzjonijiet u l-użi multipli u komplementari tagħhom, inkluża azzjoni għar-riforestazzjoni, it-tisġir u l-konservazzjoni tal-foresti, filwaqt li jittieħed kont tal-ħtiġijiet soċjali, ekonomiċi, ekoloġiċi, kulturali u spiritwali tal-ġenerazzjonijiet attwali u futuri, u jiġi rikonoxxut ir-rwol vitali tat-tipi kollha ta' foresti fiż-żamma tal-proċessi u l-bilanċ ekoloġiċi, u fl-appoġġ tal-identità, il-kultura u d-drittijiet tal-popli indiġeni, il-komunitajiet tagħhom u komunitajiet u popli oħra li jgħixu fil-foresti. |
60. |
Jistieden lill-Unjoni tikkonforma mal-prinċipju tal-koerenza tal-politiki għall-iżvilupp u tiżgura l-konsistenza bejn il-politiki tagħha fl-oqsma tal-iżvilupp, il-kummerċ, l-agrikoltura, l-enerġija u l-klima; jirrikonoxxi l-kontribut ekonomiku, soċjetali u ambjentali pożittiv tal-industrija tal-foresti, u jitlob aktar investiment fir-riċerka, fl-innovazzjoni u fl-avvanz teknoloġiku; |
61. |
Jistieden lill-Kummissjoni tippromovi l-istess regoli fis-swieq internazzjonali tal-bijoekonomija u tagħmel użu minn sħubijiet pan-Ewropej u internazzjonali u ftehimiet ta' kummerċ barrani biex tippromovi l-ambizzjoni klimatika tal-UE u s-sostenibbiltà tal-użu tal-foresti barra mill-UE. |
o
o o
62. |
Jagħti struzzjonijiet lill-President tiegħu biex tgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni. |
(1) ĠU C 395, 29.9.2021, p. 37.
(2) ĠU C 346, 21.9.2016, p. 17.
(4) ĠU L 156, 19.6.2018, p. 1.
(5) ĠU L 328, 21.12.2018, p. 82.
(6) ĠU L 206, 22.7.1992, p. 7.
(7) ĠU L 60, 22.2.2021, p. 21.
(8) ĠU L 189, 10.5.2022, p. 1.
(9) ĠU C 152, 6.4.2022, p. 169.
(10) Is-Sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja (Awla Manja) tas-17 ta' April 2018Il-Kummissjoni Ewropea vs Ir-Repubblika tal-Polonja C-441/17, ECLI:EU:C:2018:255 (Nuqqas ta' Stat li jwettaq obbligu – Ambjent – Direttiva 92/43/KEE – Konservazzjoni tal-habitats naturali kif ukoll tal-fawna u tal-flora selvaġġa – Artikolu 6(1) u (3) – Artikolu 12(1) – Direttiva 2009/147/KE – Konservazzjoni ta' għasafar selvaġġi – Artikoli 4 u 5 – Sit Natura 2000 “Puszcza Białowieska” – Bidla fil-pjan ta' ġestjoni tal-foresti – Żieda fil-volum tal-injam esplojtabbli – Pjan jew proġett li ma humiex direttament meħtieġa għall-ġestjoni tas-sit u li jistgħu jaffettwaw lil dan is-sit b'mod sinifikattiv – Evalwazzjoni xierqa tal-effetti fuq is-sit – Ħsara għall-integrità tas-sit – Implimentazzjoni effettiva ta' miżuri ta' konservazzjoni – Effetti fuq is-siti ta' riproduzzjoni u fuq iż-żoni ta' mistrieħ ta' speċi protetti).
(11) Ir-Regolament (UE) 2021/1119 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-30 ta' Ġunju 2021 li jistabbilixxi l-qafas biex tinkiseb in-newtralità klimatika (“il-Liġi Ewropea dwar il-Klima”).
(12) Ir-Rapport tal-Aġenzija Ewropea għall-Ambjent Nru 5/2016, bit-titlu “European Forest Ecosystems: State and Trends” (Ekosistemi Ewropej tal-Foresti: Stat u Xejriet).
(13) Ir-Regolament (UE) 2018/841 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-30 ta' Mejju 2018 dwar l-inklużjoni tal-emissjonijiet u l-assorbimenti ta' gassijiet serra minn użu tal-art, tibdil fl-użu tal-art u l-forestrija fil-qafas ta' politika għall-klima u l-enerġija għall-2030 (ĠU L 156, 19.6.2018, p. 1).
(14) Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tas-16 ta' Lulju 2021 dwar “L-Istrateġija l-ġdida tal-UE għall-Foresti għall-2030” (COM(2021)0572),
(15) Fl-Ewropa kollha kemm hi, il-maġġoranza tal-ishma privati huma ta' 10 ettaru jew inqas – Forest Europe, State of Europe's Forests 2020 (l-Istat tal-Foresti tal-Ewropa), 2020; fil-Ġermanja, 50 % tal-azjendi forestali privati huma iżgħar minn 20 ettaru, https://www.bmel.de/SharedDocs/Downloads/DE/Broschueren/bundeswaldinventur3.pdf;jsessionid=972A5297B9463D98948E787D1AA78F19.live921?__blob=publicationFile&v=3; fi Franza, madwar żewġ terzi tas-sidien privati għandhom inqas minn ettaru, https://franceboisforet.fr/wp-content/uploads/2021/04/Brochure_chiffresClesForetPrivee_2021_PageApage_BD.pdf; fil-Finlandja, madwar 45 % tas-sidien għandhom inqas minn 10 ettari, https://www.luke.fi/en/statistics/ownership-of-forest-land; fil-Latvja, 50 % tas-sidien għandhom inqas minn 5 ettari, https://www.zm.gov.lv/public/ck/files/MAF_parskats_Silava_privat_meza_apsaimn_monitorings.pdf
(16) Science for Environment Policy, European Forests for biodiversity, climate change mitigation and adaptation (Foresti Ewropej għall-bijodiversità, il-mitigazzjoni u l-adattament għat-tibdil fil-klima), Future Brief 25, Science Communication Unit, UWE Bristol, 2021, https://ec.europa.eu/ science-environment-policy
(17) Aġenzija Ewropea għall-Ambjent, The European environment – state and outlook 2020: knowledge for transition to a sustainable Europe, (L-ambjent Ewropew – L-istat u l-Prospetti 2020: għarfien għal tranżizzjoni lejn Ewropa sostenibbli), 11 ta' Mejju 2020, p. 83, https://www.eea.europa.eu/soer-2020/
(18) Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tas-16 ta' Lulju 2021 dwar “L-Istrateġija l-ġdida tal-UE għall-Foresti għall-2030” (COM(2021)0572),
(19) Iċ-Ċentru Konġunt tar-Riċerka, Mapping and Assessment of Ecosystems and their Services: An EU ecosystem assessment, (L-Immappjar u l-Valutazzjoni tal-Ekosistemi u s-Servizzi tagħhom: Valutazzjoni tal-ekosistema tal-UE), 2020; għax-xejriet fil-kundizzjoni, ara wkoll Forest Europe, State of Europe's Forests 2020 (L-Istat tal-Foresti tal-Ewropa, 2020), 2020.
(20) ir-rapport ta' Forest Europe tal-2020 bit-titlu “State of Europe's Forests 2020” (L-Istat tal-Foresti tal-Ewropa 2020).
(21) Iċ-Ċentru Konġunt tar-Riċerka, Mapping and Assessment of Ecosystems and their Services: An EU ecosystem assessment (L-Immappjar u l-Valutazzjoni tal-Ekosistemi u s-Servizzi tagħhom: Valutazzjoni tal-ekosistema tal-UE), 2020; għax-xejriet fil-kundizzjoni, ara wkoll Forest Europe, State of Europe's Forests 2020 (L-Istat tal-Foresti tal-Ewropa, 2020), 2020.
(22) Ir-Regolament (UE) Nru 995/2010 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-20 ta' Ottubru 2010 li jistabbilixxi l-obbligi tal-operaturi li jqiegħdu fis-suq injam u prodotti tal-injam (ĠU L 295, 12.11.2010, p. 23).
(23) Il-Kummissjoni Ewropea, id-Direttorat Ġenerali għall-Ambjent, Study on certification and verification schemes in the forest sector and for wood-based products (Studju dwar skemi ta' ċertifikazzjoni u verifika fis-settur tal-foresti u għall-prodotti bbażati fuq l-injam), Uffiċċju tal-Pubblikazzjonijiet tal-Unjoni Ewropea, 2021, https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/afa5e0df-fb19-11eb-b520-01aa75ed71a1/language-en
(24) Iċ-Ċentru Konġunt tar-Riċerka, Mapping and assessment of primary and old-growth forests in Europe (L-Immappjar u l-valutazzjoni tal-foresti primarji u antiki fl-Ewropa), 2021.
(25) https://www.wur.nl/en/research-results/research-institutes/environmental-research/show-wenr/does-the-eu-depend-on-russia-for-its-wood.htm
(26) https://www.eca.europa.eu/Lists/ECADocuments/SR21_21/SR_Forestry_MT.pdf
(27) Forest Europe, , State of Europe's Forests 2020 (L-Istat tal-Foresti tal-Ewropa 2020) 2020
(28) Science for Environment Policy, European Forests for biodiversity, climate change mitigation and adaptation (Foresti Ewropej għall-bijodiversità, il-mitigazzjoni u l-adattament għat-tibdil fil-klima), Future Brief 25, Science Communication Unit, UWE Bristol, 2021, https://ec.europa.eu/ science-environment-policy
(29) Il-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tas-17 ta' Novembru 2021 bit-titlu “Strateġija tal-UE dwar il-ħamrija għall-2030 – Ingawdu l-benefiċċji ta' ħamrija b'saħħitha għan-nies, l-ikel, in-natura u l-klima” (COM(2021)0699).
(30) Pickles, B. J. and Simard, S. W., “Mycorrhizal Networks and Forest Resilience to Drought”, Mycorrhizal Mediation of Soil – Fertility, Structure, and Carbon Storage, Elsevier, Amsterdam, 2017, p. 319-339.
(31) Gorzelak, M. A. et al., “Inter-plant communication through mycorrhizal networks mediates complex adaptive behaviour in plant communities”, AoB Plants, 2015.
(32) Usman, M. et al., “Mycorrhizal Symbiosis for Better Adaptation of Trees to Abiotic Stress Caused by Climate Change in Temperate and Boreal Forests”, Frontiers in Forests and Global Change, 2021.
(33) Il-Kummissjoni Ewropea, id-Direttorat Ġenerali għas-Suq Intern, l-Industrija, l-Intraprenditorija u l-SMEs, Gwida dwar l-użu kaskata tal-bijomassa b'eżempji magħżula ta' prattika tajba fuq il-bijomassa tal-injam, l-Uffiċċju tal-Pubblikazzjonijiet, 2019.
(34) Hetemäki, L., Palahí, M. and Nasi, R., Seeing the wood in the forests. Knowledge to Action 1, European Forest Institute, 2020; Ara wkoll ir-Rapport tal-WWF Living Forests, Kapitolu 5, https://wwf.panda.org/discover/our_focus/forests_practice/forest_publications_news_and_reports/living_forests_report/
(35) Fiż-żona ta' Forest Europe; ara Forest Europe, State of Europe's Forests 2020 (L-Istat tal-Foresti tal-Ewropa 2020), 2020.
(36) Dokument ta' ħidma tal-persunal tal-Kummissjoni tas-16 ta' Lulju 2021 bit-titlu “The 3 Billion Tree Planting Pledge for 2030” (SWD(2021)0651).
(37) Iċ-Ċentru Konġunt tar-Riċerka, Mapping and assessment of primary and old-growth forests in Europe (L-Immappjar u l-valutazzjoni tal-foresti primarji u antiki fl-Ewropa), 2021.
(38) https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Forests,_forestry_and_logging#Employment_and_apparent_labour_productivity_in_forestry_and_logging
(39) Il-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-15 ta' Diċembru 2021 dwar ċikli tal-karbonju sostenibbli (COM(2021)0800).
(40) ĠU C 229, 15.6.2021, p. 6.
(41) https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Forests,_forestry_and_logging#Employment_and_apparent_labour_productivity_in_forestry_and_logging
(42) Forest Europe, , State of Europe's Forests 2020 (L-Istat tal-Foresti tal-Ewropa 2020), 2020
(43) Iċ-Ċentru Konġunt tar-Riċerka, Mapping and assessment of primary and old-growth forests in Europe (L-Immappjar u l-valutazzjoni tal-foresti primarji u antiki fl-Ewropa), 2021.
(44) Ħames proċeduri ta' ksur li għadhom għaddejjin kontra erba' Stati Membri (il-Kawżi 2016/2072, 2018/2208, 2018/4076, 2020/2033 u 2021/4029).
5.4.2023 |
MT |
Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea |
C 125/44 |
P9_TA(2022)0314
L-impatt tal-għeluq tal-attivitajiet edukattivi, kulturali, taż-żgħażagħ u sportivi minħabba l-COVID-19 fuq it-tfal u ż-żgħażagħ fl-UE
Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tat-13 ta' Settembru 2022 dwar l-impatt tal-għeluq tal-attivitajiet edukattivi, kulturali, taż-żgħażagħ u sportivi minħabba l-COVID-19 fuq it-tfal u ż-żgħażagħ fl-UE (2022/2004(INI))
(2023/C 125/03)
Il-Parlament Ewropew,
— |
wara li kkunsidra l-Artikoli 2, 3 u 5(3) tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea, |
— |
wara li kkunsidra l-Artikoli 165, 166 u 167 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, |
— |
wara li kkunsidra l-Artikoli 14, 15 u 32 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea, |
— |
wara li kkunsidra l-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali, b'mod partikolari l-prinċipji 1, 3 u 4 tiegħu, |
— |
wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-17 ta' April 2020 dwar azzjoni koordinata tal-UE biex tikkumbatti l-pandemija tal-COVID-19 u l-konsegwenzi tagħha (1), |
— |
wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-8 ta' Ottubru 2020 dwar il-Garanzija għaż-Żgħażagħ (2), |
— |
wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-10 ta' Frar 2021 dwar l-impatt tal-COVID-19 fuq iż-żgħażagħ u fuq l-isport (3), |
— |
wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-17 ta' Frar 2022 dwar it-tisħiħ tal-pożizzjoni taż-żgħażagħ Ewropej: l-impjiegi u l-irkupru soċjali wara l-pandemija (4), |
— |
wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-20 ta' Mejju 2021 dwar id-dritt għall-informazzjoni tal-Parlament rigward il-valutazzjoni li għaddejja tal-pjanijiet nazzjonali għall-irkupru u r-reżiljenza (5), |
— |
wara li kkunsidra r-rapport tal-Avveniment Ewropew taż-Żgħażagħ 2021 bit-titolu “Youth Ideas Report for the Conference on the Future of Europe” (Rapport dwar l-Ideat taż-Żgħażagħ għall-Konferenza dwar il-Futur tal-Ewropa), |
— |
wara li kkunsidra d-Deċiżjoni (UE) 2021/2316 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-22 ta Diċembru 2021 dwar Sena Ewropea taż-Żgħażagħ (2022) (6), |
— |
wara li kkunsidra l-proposta għal rakkomandazzjoni tal-Kunsill tal-10 ta' Diċembru 2021 dwar approċċ Ewropew għall-mikrokredenzjali għall-apprendiment tul il-ħajja u għall-impjegabbiltà (COM(2021)0770) u d-dokument ta' ħidma tal-persunal li jakkumpanjaha (SWD(2021)0367), |
— |
wara li kkunsidra l-artiklu tal-aħbarijiet tas-7 ta' April 2020 bit-titolu “COVID-19: how can VET respond?” (Il-COVID-19: kif jistgħu jirrispondu l-VET?), ippubblikat mid-Direttorat Ġenerali tal-Kummissjoni għall-Impjiegi, l-Affarijiet Soċjali u l-Inklużjoni (7), |
— |
wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-30 ta' Settembru 2020 intitolata “Pjan ta' Azzjoni dwar l-Edukazzjoni Diġitali 2021-2027: Tfassil mill-ġdid tal-edukazzjoni u t-taħriġ għall-era diġitali” (COM(2020)0624), |
— |
wara li kkunsidra l-Istħarriġ tal-Erasmus+ u l-Korp Ewropew ta' Solidarjetà dwar l-impatt tal-COVID-19 fuq il-mobbiltà għat-tagħlim (8), |
— |
wara li kkunsidra l-komunikazzjoni li jmiss tal-Kummissjoni dwar il-kura fit-tul u l-edukazzjoni u l-kura tat-tfal, |
— |
wara li kkunsidra l-istudju bit-titolu “Education and youth in post-COVID-19 Europe – crisis effects and policy recommendations” (L-edukazzjoni u ż-żgħażagħ fl-Ewropa ta' wara l-COVID-19 – l-effetti tal-kriżi u rakkomandazzjonijiet ta' politika), ippubblikat mid-Direttorat Ġenerali għall-Politiki Interni tiegħu fl-4 ta' Mejju 2021 (9), |
— |
wara li kkunsidra l-istudju bit-titolu “Youth in Europe: Effects of COVID-19 on their economic and social situation” (Iż-żgħażagħ fl-Ewropa: L-effetti tal-COVID-19 fuq is-sitwazzjoni ekonomika u soċjali tagħhom), ippubblikat mid-Direttorat Ġenerali għall-Politiki Interni tiegħu fl-24 ta' Settembru 2021 (10), |
— |
wara li kkunsidra l-istudju bit-titolu “Cultural and creative sectors in post-COVID-19 Europe – crisis effects and policy recommendations” (Is-setturi kulturali u kreattivi fl-Ewropa ta' wara l-COVID-19 – l-effetti tal-kriżi u rakkomandazzjonijiet ta' politika), ippubblikat mid-Direttorat Ġenerali għall-Politiki Interni tiegħu fit-18 ta' Frar 2021 (11), |
— |
wara li kkunsidra r-rapport ad hoc NESET Nru 3/2021 bit-titolu “Distance learning from pupil perspective” (It-tagħlim mill-bogħod mill-perspettiva tal-istudenti) (12), |
— |
wara li kkunsidra r-rapport ad hoc tan-NESET Nru 2/2021 bit-titolu “The impact of COVID-19 on student learning outcomes across Europe: the challenges of distance education for all” (L-impatt tal-COVID-19 fuq l-eżiti tat-tagħlim tal-istudenti madwar l-Ewropa: l-isfidi tal-edukazzjoni mill-bogħod għal kulħadd) (13), |
— |
wara li kkunsidra n-Network Ewropew ta' Esperti dwar l-Ekonomija tal-Edukazzjoni (EENEE) u r-rapport analitiku tan-NESET bit-titolu “The impact of COVID-19 on the education of disadvantaged children and the socio-economic consequences thereof” (L-impatt tal-COVID-19 fuq l-edukazzjoni tat-tfal żvantaġġjati u l-konsegwenzi soċjoekonomiċi tiegħu) (14), |
— |
wara li kkunsidra r-rapport tekniku taċ-Ċentru Konġunt tar-Riċerka bit-titolu “The likely impact of COVID-19 on education: Reflections based on the existing literature and recent international datasets” (L-impatt probabbli tal-COVID-19 fuq l-edukazzjoni: Riflessjonijiet ibbażati fuq il-letteratura eżistenti u settijiet ta' data internazzjonali reċenti) (15), |
— |
wara li kkunsidra r-rapport tal-Forum Ewropew taż-Żgħażagħ tas-17 ta' Ġunju 2021 bit-titolu “Beyond Lockdown: the 'pandemic scar' on young people” (Lil hinn mil-Lockdown: iċ-“ċikatriċi tal-pandemija” fuq iż-żgħażagħ) (16), |
— |
wara li kkunsidra r-rapport tal-UNICEF tal-4 ta' Ottubru 2021 bit-titolu “The State of the World's Children 2021 – On My Mind: Promoting, protecting and caring for children's mental health” (L-Istat tal-Tfal fid-Dinja 2021 – Fi Ħsibijieti: il-promozzjoni, il-protezzjoni u l-kura tas-saħħa mentali tat-tfal) (17), |
— |
wara li kkunsidra n-nota ta' politika tal-OECD tat-12 ta' Mejju 2021 bit-titolu “Supporting young people's mental health through the COVID-19 crisis” (Appoġġ għas-saħħa mentali taż-żgħażagħ tul il-kriżi tal-COVID-19) (18), |
— |
wara li kkunsidra l-istħarriġ tal-Young Minds ta' Frar 2021 bit-titolu “Coronavirus: Impact on young people with mental health needs” (Il-Coronavirus: L-impatt fuq iż-żgħażagħ bi ħtiġijiet ta' saħħa mentali) (19), |
— |
wara li kkunsidra l-proġett Orizzont 2020 bit-titolu “Prevention of child mental health problems in Southeastern Europe – Adapt, Optimise, Test, and Extend Parenting for Lifelong Health” (Il-prevenzjoni tal-problemi tas-saħħa mentali tat-tfal fix-Xlokk tal-Ewropa – Adatta, Ottimizza, Ittestja, u Estendi t-Trobbija tat-Tfal mill-Ġenituri għas-Saħħa Tul il-Ħajja) (20), |
— |
wara li kkunsidra r-rapport tal-Mental Health Foundation Scotland (Fondazzjoni tas-Saħħa Mentali Skozja) ta' Settembru 2020 bit-titolu “Impacts of lockdown on the mental health and well-being of children and young people” (L-impatti tal-lockdown fuq is-saħħa mentali u l-benesseri tat-tfal u ż-żgħażagħ) (21), |
— |
wara li kkunsidra r-rapport ta' riċerka tad-9 ta' Novembru 2021 tal-Fondazzjoni Ewropea għat-Titjib tal-Kundizzjonijiet tal-Ħajja u tax-Xogħol (Eurofound) bit-titolu “Impact of COVID-19 on young people in the EU” (L-impatt tal-COVID-19 fuq iż-żgħażagħ fl-UE) (22), |
— |
wara li kkunsidra l-kampanja YouMoveEurope dwar il-petizzjoni tal-International Youth Work Trainers Guild (L-Għaqda Internazzjonali ta' Ħarrieġa fil-Ħidma fost iż-Żgħażagħ) “Responding to the Impact of COVID-19 on International Youth Work Mobility” (Ir-reazzjoni għall-Impatt tal-COVID-19 fuq il-Mobbiltà Internazzjonali tal-Ħidma fost iż-Żgħażagħ) (23), |
— |
wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-23 ta' Novembru 2021 dwar il-politika tal-UE dwar l-isport: valutazzjoni u toroq possibbli 'l quddiem) (24), |
— |
wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tan-NU dwar id-Drittijiet tat-Tfal, b'mod partikolari l-Artikolu 12 tagħha, |
— |
wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tan-NU dwar id-Drittijiet tat-Tfal tal-20 ta' Novembru 1989, b'mod partikolari l-Artikolu 30 tagħha, |
— |
wara li kkunsidra r-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill (UE) 2021/1004 tal-14 ta' Ġunju 2021 li tistabbilixxi Garanzija Ewropea għat-Tfal (25), |
— |
wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-8 ta' Lulju 2020 dwar id-drittijiet tal-persuni u l-familji tagħhom b'diżabbiltà intellettwali fil-kriżi tal-COVID-19 (26), |
— |
wara li kkunsidra l-Għanijiet Ewropej dwar iż-Żgħażagħ, b'mod partikolari l-Għanijiet 5, 9 u 11, |
— |
wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-17 ta' Settembru 2020 dwar l-irkupru kulturali tal-Ewropa (27), |
— |
wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tat-22 ta' Ottubru 2020 dwar il-futur tal-edukazzjoni Ewropea fil-kuntest tal-COVID-19 (28), |
— |
wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-25 ta' Marzu 2021 dwar it-tfassil tal-politika tal-edukazzjoni diġitali (29), |
— |
wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-20 ta' Ottubru 2021 dwar is-sitwazzjoni tal-artisti u l-irkupru kulturali fl-UE (30), |
— |
wara li kkunsidra l-proġett tal-OECD “Aġenzija tal-Istudenti għall-2030”, |
— |
wara li kkunsidra l-Artikolu 54 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu, |
— |
wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Kultura u l-Edukazzjoni (A9-0216/2022), |
A. |
billi l-għeluq tal-faċilitajiet għall-edukazzjoni bikrija tat-tfal u għall-għoti tal-kura, tal-iskejjel, tal-universitajiet, tal-ispazji għall-benesseri taż-żgħażagħ u għall-ħidma fost iż-żgħażagħ, kif ukoll attivitajiet ekstrakurrikulari, spazji kulturali u faċilitajiet sportivi, ċaħħad lit-tfal u liż-żgħażagħ mill-opportunità li jipparteċipaw f'attivitajiet li huma essenzjali għall-iżvilupp ġenerali tagħhom, għall-benesseri intellettwali, fiżiku u mentali tagħhom, u għall-inklużjoni soċjali u professjonali tagħhom; |
B. |
billi t-tfal u ż-żgħażagħ huma fost l-aktar gruppi vulnerabbli fis-soċjetà tagħna u ntlaqtu mill-għeluq relatat mal-COVID-19 matul perjodu kruċjali u kritiku ta' ħajjithom; billi s-saħħa mentali hija waħda mill-prekundizzjonijiet u l-pedamenti ta' soċjetà u demokrazija b'saħħithom; billi l-aċċess għas-servizzi tas-saħħa mentali huwa għalhekk inseparabbli minn drittijiet bażiċi oħra; |
C. |
billi l-kanċellazzjoni ta' attivitajiet u avvenimenti edukattivi, kulturali, taż-żgħażagħ u sportivi intensifikat it-tranżizzjoni diġitali tant li biddlet f'daqqa r-rutini ta' kuljum, kif ukoll il-mod li bih it-tfal u ż-żgħażagħ jinteraġixxu u jikkomunikaw ma' xulxin, mingħajr kuntatti soċjali jew fiżiċi; billi l-għeluq tal-iskejjel, tal-ispazji għall-kultura u tal-faċilitajiet sportivi li jospitaw tali attivitajiet u avvenimenti naqqas il-livelli ta' saħħa fiżika fost iż-żgħażagħ b'tali mod li bħalissa persuna waħda biss minn kull erba' persuni ta' 11-il sena twettaq biżżejjed attività fiżika; billi dan wassal biex wieħed minn kull tliet itfal ikollhom piż żejjed jew obeżità, u dan iżid ir-riskju ta' fattur ta' diżabbiltà u morbożità akbar (31); |
D. |
billi l-edukazzjoni kklassifikata bħala waħda mill-aktar settur li jgħejjik mill-aspett emozzjonali matul il-pandemija tal-COVID-19 (32) u r-riċerka turi rabta ċara bejn is-saħħa mentali tal-għalliema u dik tal-istudenti (33); billi l-edukazzjoni mill-bogħod għandha limitazzjonijiet inerenti fit-tagħlim tal-korsijiet tal-laboratorju u tal-arti, kif ukoll fl-edukazzjoni vokazzjonali u fiżika; billi l-edukazzjoni mill-bogħod f'ħafna każijiet mhijiex adattata pedagoġikament, speċjalment għall-istudenti żgħażagħ, li għandhom bżonn akbar ta' kuntatt interpersonali mal-għalliem, u minħabba n-nuqqas ta' opportunitajiet għall-għalliema biex ikunu mħarrġa b'mod adegwat biex jużaw l-għodod diġitali b'mod effettiv fl-iskejjel; billi fil-biċċa l-kbira tal-każijiet, it-tagħlim mill-bogħod ma qiesx il-ħtiġijiet tal-istudenti li jirċievu edukazzjoni fil-lingwi reġjonali jew minoritarji; billi dan l-approċċ jista' jitqies diskriminatorju u joħloq tbatija, ansjetà u sens ta' nuqqas ta' sigurtà f'dawk l-istudenti; |
E. |
billi m'hemm l-ebda skeda fissa ta' kuljum li toħloq “rutina” ta' serħan il-moħħ, u l-użanza li wieħed jattendi l-iskola għal perjodi twal intilfet f'xi Stati Membri, issa li l-iskejjel reġgħu fetħu, ħafna studenti jidhru li huma “distakkati”, mhux interessati fil-ħajja skolastika u qed ikollhom diffikultajiet biex isibu r-ritmu tagħhom, jikkonċentraw, iħossu sens ta' appartenenza u jaqsmu l-għanijiet tal-komunità skolastika; |
F. |
billi l-għeluq tal-postijiet kulturali – li kienu l-ewwel li ngħalqu u l-aħħar li tħallew jinfetħu mill-ġdid – ċaħħad lill-ħallieqa kulturali żgħażagħ u, b'mod partikolari, lill-artisti żgħażagħ mill-opportunità li jibdew u jiżviluppaw il-karrieri tagħhom f'dan l-istadju bikri kruċjali; |
G. |
billi l-isport tal-massa ġie affettwat serjament mill-konsegwenzi negattivi tal-pandemija, b'ħafna minnhom jingħalqu kompletament għal żmien twil; billi l-klabbs sportivi professjonali, speċjalment fil-livell lokali u reġjonali, għadhom mistennija jiffaċċjaw sfidi serji fir-rigward tal-irkupru finanzjarju tagħhom fit-tul; billi t-telf permanenti tal-isport tal-massa jkollu impatt dirett fuq l-atleti żgħażagħ, kemm f'termini tal-iżvilupp soċjali tagħhom kif ukoll tal-karriera professjonali futura potenzjali tagħhom fl-isport; |
H. |
billi l-istat ġenerali tas-saħħa u l-benesseri mentali taż-żgħażagħ mar għall-agħar b'mod sinifikanti matul il-pandemija, bi problemi relatati mal-irduppjar tas-saħħa mentali f'għadd ta' Stati Membri meta mqabbel mal-livelli ta' qabel il-kriżi (34), li wassal biex l-esperti fil-qasam isejħu s-sitwazzjoni il-“pandemija silenzjuża” jew iċ-“ċikatriċi tal-pandemija”; billi l-pandemija kixfet in-nuqqas ta' appoġġ ipprovdut liż-żgħażagħ li jesperjenzaw kwistjonijiet marbuta mas-saħħa mentali; billi l-gruppi emarġinati, bħal-LGBTIQ+, il-minoranzi razzjali u etniċi jew iż-żgħażagħ bi bżonnijiet speċjali, ġew soġġetti għal riskju ogħla li jiżviluppaw disturb fis-saħħa mentali; billi l-konsegwenzi reali tal-kwistjonijiet ta' saħħa mentali għaż-żgħażagħ ħafna drabi huma diffiċli biex jiġu identifikati u, sal-lum, għadhom mhumiex kompletament viżibbli; |
I. |
billi l-pressjoni eċċessiva fuq l-istudenti biex imorru aħjar, anke minn età żgħira, poġġiet pressjoni addizzjonali fuq is-saħħa u l-benesseri mentali tal-istudenti; billi d-diffikultajiet tas-saħħa mentali jġorru magħhom stigma qawwija fis-soċjetajiet tagħna, li twassal biex iż-żgħażagħ li jgħixu bi kwistjonijiet ta' saħħa mentali jkunu soġġetti wkoll għal preġudizzju, iżolament soċjali, abbuż verbali jew bullying, u biex jesperjenzaw ambjenti ta' tagħlim bħala ambjent mhux sikur fejn huwa diffiċli li wieħed ifittex għajnuna jew trattament; |
J. |
billi hemm diskrepanzi kbar bejn is-sitwazzjonijiet speċifiċi tal-Istati Membri, minħabba n-natura u t-tul ta' żmien differenti tal-miżuri stabbiliti, kif ukoll minħabba d-differenzi fl-aċċess għat-teknoloġija u l-għodod diġitali, li jaċċentwaw l-inugwaljanzi rurali-urbani; |
K. |
billi l-bidla sfurzata lejn it-tagħlim virtwali mhux biss aggravat l-inugwaljanzi li diġà jeżistu, iżda ħolqot ukoll oħrajn ġodda billi ħalliet warajhom tfal minn sfondi soċjalment żvantaġġati bħala riżultat ta' kundizzjonijiet ta' abitazzjonijiet iffullati, in-nuqqas ta' infrastruttura jew tagħmir diġitali u kwistjonijiet ta' konnettività, filwaqt li żiedet ir-riskju ta' eżiti baxxi ta' tagħlim u konsegwentement ta' tluq bikri mill-iskola fost l-istudenti b'inqas opportunitajiet; |
L. |
billi l-għeluq tal-istituzzjonijiet tat-tagħlim wassal għal tnaqqis fl-għarfien eżistenti, telf tal-metodoloġija biex jinkiseb għarfien ġdid u telf reali ta' tagħlim; billi dan it-telf, li x'aktarx ikollu impatt negattiv fit-tul fuq il-benesseri futur tat-tfal u ż-żgħażagħ, huwa ogħla fost l-istudenti minn unitajiet domestiċi soċjoekonomikament żvantaġġati, li rċevew inqas appoġġ bl-istudji tagħhom matul il-pandemija; |
M. |
billi ġie osservat li 64 % taż-żgħażagħ fil-grupp tal-età ta' bejn it-18 u l-34 sena kienu f'riskju ta' dipressjoni fir-rebbiegħa tal-2021 (35) u li s-suwiċidju huwa t-tieni kawża ewlenija tal-mewt fost iż-żgħażagħ (36) bħala riżultat tal-istress, is-solitudni, l-iżolament, id-dipressjoni, it-tbatija psikoloġika, in-nuqqas ta' prospetti edukattivi, tax-xogħol jew finanzjarji u ż-żieda tal-qgħad fost iż-żgħażagħ, kif ukoll l-inċertezzi fost iż-żgħażagħ marbuta ma' prospetti usa' soċjali u tal-ħajja; |
N. |
billi jeżistu lakuni reġjonali sinifikanti madwar l-UE fl-aċċess għas-servizzi tas-saħħa mentali, filwaqt li l-aċċess minn pazjenti minn ambjenti soċjalment żvantaġġati, inklużi t-tfal, huwa limitat aktar mir-restrizzjonijiet li jeżistu f'xi Stati Membri fir-rigward tar-rimborżi tas-sessjonijiet ta' psikoterapija mill-baġits tas-saħħa pubblika; billi hemm ħtieġa sinifikanti għal approċċ Ewropew rigward is-saħħa mentali għat-tfal u ż-żgħażagħ, b'enfasi partikolari fuq l-edukazzjoni u l-konsulenza fl-iskejjel u ż-żgħażagħ; |
O. |
billi l-miżuri ta' lockdown kellhom impatt partikolarment negattiv fuq il-persuni b'diżabbiltà jew bi bżonnijiet speċjali; billi kwalunkwe miżura meħuda mill-Istati Membri f'ċirkostanzi eċċezzjonali għandha dejjem tirrispetta d-drittijiet fundamentali tagħhom u tiżgura l-aċċess ugwali u nondiskriminatorju tagħhom għall-kura tas-saħħa, għas-servizzi soċjali u għall-edukazzjoni, kif ukoll għall-attivitajiet taż-żgħażagħ, kulturali u sportivi; |
P. |
billi d-differenzi relatati mal-ġeneru għandhom impatt fuq kif it-tfal u ż-żgħażagħ ġew affettwati mill-pandemija, u t-tfajliet u n-nisa żgħażagħ sofrew aktar minn vjolenza domestika, mard psikosomatiku u disturbi fil-burdata (37); billi d-differenza bejn il-pagi tal-irġiel u n-nisa kompliet tiddeterjora matul il-pandemija, u affettwat il-bilanċ bejn ix-xogħol u l-ħajja privata tan-nisa u d-dipendenza finanzjarja tagħhom fuq is-sħab, il-qraba jew il-ħbieb tagħhom; billi l-lockdowns suċċessivi żiedu l-piż fuq il-ġenituri u t-tuturi, li aggrava r-riskju ta' abbuż ta' sustanzi mill-ġenituri u vjolenza intrafamiljari li jaffettwaw is-saħħa u l-benesseri mentali ta' dawk l-aktar vulnerabbli, kif ukoll tat-tfal u ż-żgħażagħ; |
Q. |
billi l-problemi tas-saħħa mentali fi stadju bikri tal-iżvilupp personali jżidu l-probabbiltà li kwistjonijiet ta' saħħa mentali jseħħu fil-ħajja adulta, b'konsegwenzi estensivi fir-rigward tal-iżvilupp personali, soċjali u professjonali u l-kwalità tal-ħajja; billi t-tfal u ż-żgħażagħ għaddejjin minn fażijiet kritiċi tal-iżvilupp newroloġiku tagħhom u huma partikolarment sensittivi għall-użu fuq skala kbira ta' għodod diġitali għat-tagħlim mill-bogħod; billi din id-diġitalizzazzjoni intensiva tal-edukazzjoni tqajjem mistoqsijiet dwar l-impatt tat-teknoloġija fuq kwistjonijiet ta' tagħlim; |
R. |
billi l-għeluq naqqas il-livelli ta' saħħa fiżika fost iż-żgħażagħ b'tali mod li bħalissa persuna waħda biss minn kull erba' persuni ta' 11-il sena twettaq biżżejjed attività fiżika; |
S. |
billi l-2022 hija s-Sena Ewropea taż-Żgħażagħ; |
T. |
billi kwalunkwe strateġija tal-UE dwar is-saħħa mentali mmirata lejn it-tfal u ż-żgħażagħ trid l-ewwel u qabel kollox tipprovdilhom opportunitajiet biex jinstemgħu u l-kontribut tagħhom jitqies fl-elaborazzjoni ta' risponsi inklużivi; billi strateġija ta' suċċess trid tinvolvi l-ġenituri, il-familji, il-ħbieb, l-organizzazzjonijiet taż-żgħażagħ u s-servizzi tal-benesseri taż-żgħażagħ, il-persuni li jaħdmu maż-żgħażagħ, l-istituzzjonijiet kulturali u l-klabbs sportivi, flimkien mal-iskejjel u l-għalliema, billi tipprovdilhom taħriġ xieraq relatat ma' kif jittrattaw kwistjonijiet ta' saħħa mentali, sabiex jiġi stabbilit approċċ olistiku u jiġi żgurat li jintlaħqu ż-żgħażagħ minn ambjenti soċjoekonomikament żvantaġġati u gruppi emarġinati; |
U. |
billi d-data xjentifika tissuġġerixxi li l-livelli ta' fiduċja istituzzjonali fost il-membri tal-ġenerazzjonijiet żgħażagħ naqsu; billi dan huwa kkawżat mill-istress u l-inċertezza marbuta mal-pandemija nnifisha iżda wkoll mill-effettività limitata tal-kanali ta' komunikazzjoni uffiċjali tal-Istati Membri biex jilħqu l-ġenerazzjoni żagħżugħa, kif ukoll iż-żieda fid-diżinformazzjoni u l-aħbarijiet foloz li jappartjenu għall-pandemija; billi jeħtieġ li tingħata attenzjoni speċjali biex terġa' tinkiseb dik il-fiduċja, li tista' tinkiseb permezz ta' parteċipazzjoni xierqa skont l-età, inkluż billi ż-żgħażagħ jiġu offruti opportunitajiet biex jieħdu inizjattivi u deċiżjonijiet li jsawru d-dinja li jgħixu fiha u jippromwovu l-aġenzija taż-żgħażagħ sabiex iż-żgħażagħ jingħataw is-setgħa li jfittxu l-awtodeterminazzjoni u jiżviluppaw ir-reżiljenza; |
V. |
billi l-pandemija tatna opportunità biex jiġu indirizzati kwistjonijiet relatati mas-saħħa mentali li ilhom jeżistu u li preċedentement ma ġewx indirizzati b'mod olistiku; billi s-saħħa mentali ġiet inkluża fl-objettivi speċifiċi tal-programm EU4Health, li jikkontribwixxi għall-bini ta' unjoni tas-saħħa Ewropea bbażata fuq sistemi tas-saħħa aktar b'saħħithom, aktar aċċessibbli u reżiljenti li jkunu lesti jiffaċċjaw kriżijiet futuri possibbli; |
W. |
billi l-gwerra fl-Ukrajna u l-konsegwenzi devastanti tagħha fuq il-bniedem, l-ikel, l-enerġija u dawk finanzjarji, kif ukoll theddid globali ieħor, jistgħu jirriżultaw f'inċertezzi li huma mistennija li jkollhom impatt negattiv ulterjuri fuq is-saħħa mentali u l-benesseri tat-tfal u ż-żgħażagħ; |
X. |
billi l-gwerra fl-Ukrajna wasslet biex miljuni ta' tfal u żgħażagħ jiġu spostati u jesperjenzaw trawma estensiva; |
1. |
Jiġbed l-attenzjoni għar-rwol li għandhom l-iskejjel u l-istituzzjonijiet tal-edukazzjoni u l-kura bikrija tat-tfal, kif ukoll l-istituzzjonijiet tat-tagħlim mhux formali u informali, fl-għoti ta' appoġġ materjali u psikoloġiku liż-żgħażagħ u lill-familji tagħhom, u jistieden lill-Istati Membri u lir-reġjuni jipprovdu appoġġ finanzjarju suffiċjenti biex jintegraw l-istituzzjonijiet edukattivi, b'mod partikolari permezz ta' investiment sinifikanti fl-edukazzjoni pubblika, u biex jirreklutaw u jżommu għalliema u persunal edukattiv bi kwalifiki għoljin, sabiex jiġi żgurat li l-iżvilupp pedagoġiku, psikoloġiku, fiżiku, emozzjonali, konjittiv u/jew soċjali taż-żgħażagħ jiġi promoss dejjem aktar b'mod sodisfaċenti; |
2. |
Iħeġġeġ lill-Istati Membri, f'dan il-kuntest, iżidu b'mod sostanzjali l-infiq pubbliku fl-edukazzjoni u t-taħriġ għal aktar mill-medja tal-UE (5 % tal-PDG fl-2020); jissottolinja, b'mod partikolari, ir-rwol li għandhom l-għalliema, l-edukaturi u l-persuni li jaħdmu maż-żgħażagħ fil-kontribut għall-appoġġ psikoloġiku u l-iżvilupp tat-tfal u ż-żgħażagħ; f'dan ir-rigward, jenfasizza l-ħtieġa li tiġi rikonoxxuta l-importanza tal-promozzjoni tal-litteriżmu fis-saħħa mentali tal-għalliema, il-persunal tal-edukazzjoni, l-amministraturi tal-iskejjel, l-assistenti soċjali u l-persuni li jaħdmu maż-żgħażagħ, kif ukoll tal-istudenti; |
3. |
Jistieden lill-Istati Membri u lill-Kummissjoni ma jibqgħux fommhom sieket dwar kwistjonijiet ta' saħħa mentali u jeliminaw l-istigma soċjali diskriminatorja assoċjata f'approċċ olistiku; jistieden, għalhekk, lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jniedu kampanja mifruxa mal-UE kollha biex titqajjem kuxjenza dwar is-saħħa mentali fl-istituzzjonijiet edukattivi u vokazzjonali sabiex tiġi miġġielda l-istigma eżistenti, biex iż-żgħażagħ jingħataw aċċess għall-informazzjoni dwar is-saħħa mentali u biex jinħoloq fehim soċjali ċar u usa' tal-kwistjonijiet tas-saħħa mentali; jistieden lill-Istati Membri jinkludu fil-kurrikuli edukazzjoni obbligatorja dwar is-saħħa mentali obbligatorja tal-ewwel għajnuna u mingħajr stigma, sabiex l-istudenti, l-għalliema, il-professuri, il-ħarrieġa u l-mexxejja akkademiċi jkunu mħejjija aħjar biex jirrispondu għall-istudenti u ż-żgħażagħ li jesperjenzaw kwistjonijiet ta' saħħa mentali, biex b'hekk tiġi żgurata l-promozzjoni ugwali tas-saħħa mentali u l-benesseri taċ-ċittadini madwar l-UE; jistieden lill-Istati Membri jadattaw il-kontenut tal-kurrikuli, jieħdu l-miżuri kollha meħtieġa biex jagħlqu l-lakuni konjittivi maħluqa matul it-tagħlim mill-bogħod u jipprevjenu ż-żieda possibbli fil-falliment tal-iskola u fit-tluq bikri mill-iskola; jinsisti li l-Istati Membri jiżguraw aċċess għal edukazzjoni ta' kwalità inklużiva u ekwa għal kull tifel u tifla fl-Ewropa; |
4. |
Jenfasizza l-importanza li jiġi miġġieled il-fenomenu tan-nuqqas ta' rappurtar rigward is-saħħa u l-benesseri mentali, kif ukoll is-sottorappreżentanza tat-tfal u ż-żgħażagħ fir-riċerka xjentifika dwar is-saħħa mentali; jistieden, għalhekk, lill-Kummissjoni twettaq riċerka b'valutazzjoni sħiħa tal-effetti fit-tul tal-miżuri preventivi kollha relatati mal-pandemija tal-COVID-19 meħuda mill-Istati Membri fuq it-tfal u ż-żgħażagħ, sabiex jittaffew l-effetti ta' kwalunkwe kriżi tas-saħħa futura; |
5. |
Jissottolinja l-isfidi involuti fil-kejl tas-saħħa u l-benesseri mentali, u jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżviluppaw fehim olistiku komuni tas-saħħa u s-sikurezza li jinkludi l-benesseri fiżiku, mentali u soċjali ġenerali, u jirrikjedi strateġiji komprensivi ta' prevenzjoni u fejqan, inkluż l-iżvilupp ta' indikaturi imparzjali biex jitkejlu s-saħħa u l-benesseri mentali, għodod ta' valutazzjoni tar-riskju u sistemi ta' rappurtar, f'konsultazzjoni mal-għalliema, l-istudenti, il-ġenituri u l-esperti u x-xjentisti bi speċjalizzazzjoni rilevanti, u l-integrazzjoni ta' attivitajiet kulturali, tal-logħob u sportivi, u l-promozzjoni tal-iżvilupp ta' ħiliet kreattivi u soċjali; |
6. |
Jissottolinja l-ħtieġa li tinbena mill-ġdid u tissaħħaħ b'mod sostenibbli u rapidu l-istruttura tal-ħidma Ewropea fost iż-żgħażagħ li ddgħajfet jew saħansitra nqerdet mill-pandemija; jenfasizza li l-ħidma fost iż-żgħażagħ stess jeħtieġ li tiġi rikonoxxuta għal dak li huwa: għodda ta' appoġġ li tagħti kontribut importanti għall-iżvilupp personali, il-benesseri u l-awtorealizzazzjoni taż-żgħażagħ; jistieden, għalhekk, lill-Istati Membri jimplimentaw titjib konkret fil-ħidma fost iż-żgħażagħ sabiex jipprovdu appoġġ lil dawk li l-aktar għandhom bżonnha; |
7. |
Jitlob li l-ħidma miftuħa fost iż-żgħażagħ tiġi rikonoxxuta fl-UE kollha bħala mezz ċentrali ta' soċjalizzazzjoni għaż-żgħażagħ u biex b'mod konxju u dejjem akbar jinħolqu spazji ħielsa għaż-żgħażagħ, spiss għal dawk tal-istess età, lil hinn mid-dar tal-ġenituri u postijiet ta' tagħlim fl-edukazzjoni formali, li jiftħu opportunitajiet għalihom biex jorganizzaw lilhom infushom u jipparteċipaw f'inizjattivi komunitarji; |
8. |
Jistieden, f'dan ir-rigward, lill-Istati Membri jtejbu u jiżviluppaw aktar il-qafas għas-saħħa u s-sikurezza f'ambjenti ta' tagħlim sabiex jipprovdu lill-istudenti, l-għalliema, iż-żgħażagħ u l-professjonisti bl-appoġġ ta' għadd suffiċjenti ta' membri tal-persunal ikkwalifikati, bħal psikologi speċjalizzati jew speċjalisti oħra tas-saħħa mentali, li jista' jkollhom rwol vitali mhux biss għall-individwi, iżda wkoll għall-klima ġenerali tal-iskola, sabiex jinħoloq ambjent sikur għat-tfal u ż-żgħażagħ f'kull tip ta' istituzzjoni edukattiva, fejn l-istudenti jistgħu jfittxu għajnuna psikoloġika fl-istadji bikrija tal-kwistjonijiet mentali; jistieden lill-Istati Membri jipprovdu persunal ta' appoġġ għall-ħtiġijiet edukattivi speċjali li jista' jikkontribwixxi biex il-klassijiet u l-ispazji soċjali jsiru post akkoljenti u attraenti fejn jikbru, jitgħallmu, jiskambjaw fehmiet f'ambjent ta' fiduċja, u jiddiskutu u jegħlbu d-differenzi b'mod kostruttiv; jenfasizza l-importanza ta' appoġġ psikoloġiku semiprofessjonali b'livell baxx ta' limitu għall-istudenti; jitlob li jiġi stabbilit network Ewropew attiv għall-iskambju tal-aħjar prattiki u metodi biex jiġu indirizzati dawn l-isfidi; |
9. |
Jirrikonoxxi li l-għoti ta' vuċi liż-żgħażagħ fit-teħid tad-deċiżjonijiet, sabiex ikunu jistgħu jesprimu l-ħtiġijiet tagħhom u jipparteċipaw fl-implimentazzjoni tagħhom, huwa essenzjali għat-titjib tal-effikaċja tal-politiki u l-programmi; jistieden, għalhekk, lill-istituzzjonijiet tat-tagħlim jestendu d-drittijiet ta' parteċipazzjoni u kodeterminazzjoni tal-istudenti u ż-żgħażagħ fl-iskejjel, l-universitajiet, it-taħriġ vokazzjonali, il-post tax-xogħol u l-istituzzjonijiet soċjali, u jinvolvu liż-żgħażagħ, speċjalment in-nisa żgħażagħ, fir-riċerka u t-tfassil tal-programmi sabiex jifhmu aħjar u jirrispondu għall-esperjenzi, il-prijoritajiet u l-perċezzjonijiet tal-ħajja tagħhom, sabiex jiġi żgurat l-involviment tagħhom; |
10. |
Iħeġġeġ lill-Istati Membri jippromwovu investimenti transsettorjali biex jindirizzaw id-disturbi mentali fost it-tfal u ż-żgħażagħ, u jibnu pjanijiet ta' azzjoni nazzjonali li jiżguraw l-implimentazzjoni tagħhom fil-livell reġjonali u lokali, li jakkomodaw il-ħtiġijiet reali tat-tfal u ż-żgħażagħ, b'attenzjoni speċjali għall-gruppi l-aktar żvantaġġati; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jappoġġjaw il-ħidma tal-organizzazzjonijiet taż-żgħażagħ u l-ħidma taż-żgħażagħ organizzata f'organizzazzjonijiet mhux governattivi nfushom b'mod aktar sistematiku u, fuq kollox, minħabba l-importanza tagħhom għat-tagħlim mhux formali u informali, anke finanzjarjament, u għalhekk jagħmlu l-istrutturi tagħhom ta' skambju u kooperazzjoni transfruntiera aktar reżistenti għall-kriżijiet fit-tul; |
11. |
Jissottolinja l-importanza vitali ta' attivitajiet u relazzjonijiet interpersonali mhux virtwali fil-ħajja ta' kuljum fost it-tfal u ż-żgħażagħ għall-benesseri ġenerali tagħhom, li jikkostitwixxi l-bażi tal-proċess ta' soċjalizzazzjoni u jaċċellera l-esperjenza ta' sens ta' appartenenza, filwaqt li jitqies ir-rwol importanti tas-soċjalizzazzjoni fl-edukazzjoni; jistieden, għalhekk, lill-Istati Membri jieħdu l-miżuri xierqa tas-saħħa u s-sikurezza biex jiżguraw li f'każ ta' pandemiji futuri jew sitwazzjonijiet oħra mingħajr preċedent, iżommu l-ambjenti kollha tat-tagħlim – kemm jekk formali, informali jew mhux formali – miftuħa b'mod sikur; |
12. |
Iħeġġeġ lill-Istati Membri, f'każijiet fejn ikunu assolutament meħtieġa miżuri speċjali, jikkonsultaw mal-professjonisti tas-saħħa u s-sikurezza, l-iskejjel, l-għalliema, l-organizzazzjonijiet taż-żgħażagħ u s-servizzi tal-benesseri taż-żgħażagħ, kif ukoll il-ġenituri, sabiex iqisu b'mod adegwat il-ħtiġijiet ta' gruppi ta' età differenti, gruppi vulnerabbli u żgħażagħ bi bżonnijiet speċifiċi, kwistjonijiet ta' mobbiltà jew diżabilitajiet oħra, kif ukoll gruppi żvantaġġati u emarġinati, u ma jħallu lil ħadd jibqa' lura, u ma japplikawx approċċ wieħed tajjeb għal kulħadd; jissottolinja l-importanza li tiġi żgurata l-kontinwità tal-lingwa biex l-istudenti li jirċievu edukazzjoni fil-lingwi reġjonali jew minoritarji jkunu jistgħu jkomplu jagħmlu dan f'ambjenti ta' tagħlim mill-bogħod jew imħallat; jistieden, b'riżultat ta' dan, lill-Istati Membri jqisu l-karatteristiċi u l-ħtiġijiet differenti tal-attivitajiet edukattivi, kulturali, taż-żgħażagħ u sportivi; |
13. |
Jenfasizza r-rwol pożittiv li kellu l-mentoraġġ f'ċerti pajjiżi matul il-pandemija biex jgħin liż-żgħażagħ isolvu kwistjonijiet, u b'hekk jippromwovi s-saħħa mentali tagħhom u jipprovdi konnessjoni interpersonali li offriet sens ta' perspettiva kif ukoll appoġġ psikoloġiku fi żminijiet ta' iżolament; jistieden lill-Kummissjoni tikkunsidra li tappoġġja u tiffinanzja tali programmi ta' mentoraġġ fil-livell Ewropew sabiex tinkoraġġixxi l-iżvilupp tagħhom fl-Istati Membri kollha; |
14. |
Jirrikonoxxi li l-kriżi tal-COVID-19 aggravat l-inugwaljanzi diġà eżistenti fl-edukazzjoni billi llimitat l-opportunitajiet għal ħafna mill-aktar tfal u żgħażagħ vulnerabbli, inklużi dawk li jgħixu f'żoni foqra jew f'żoni rurali, bniet, rifuġjati u persuni b'diżabbiltà; jitlob li jsiru aktar sforzi biex jiġu identifikati u appoġġjati t-tfal, iż-żgħażagħ u l-familji affettwati b'mod sproporzjonat mill-pandemija, filwaqt li jitqiesu l-fatturi kulturali u kuntestwali li jinfluwenzawhom, sabiex jiġu identifikati d-diskrepanzi ta' qabel il-pandemija fl-għoti ta' servizzi tas-saħħa mentali u biex is-sistemi pubbliċi jiġu adattati aħjar; iħeġġeġ lill-Istati Membri jikkunsidraw l-impatt tal-COVID-19 permezz ta' lenti tal-ġeneru u jiżguraw il-kontinwazzjoni tal-edukazzjoni sesswali u riproduttiva fiċ-ċirkostanzi kollha; |
15. |
Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jagħtu attenzjoni speċjali lit-tfal u liż-żgħażagħ li huma partikolarment vulnerabbli, bħal żgħażagħ LGBTQ+, tfal u żgħażagħ razzjalizzati, u dawk bi bżonnijiet tas-saħħa mentali preeżistenti; |
16. |
Jenfasizza r-rwol importanti li għandha dieta tajba għas-saħħa u bbilanċjata fis-saħħa mentali tat-tfal u ż-żgħażagħ; jinsisti, għalhekk, fuq l-appoġġ soċjali importanti li jipprovdu l-iskejjel, bħal ikliet bilanċjati ta' kuljum, li xi tfal ma jirċevux mod ieħor id-dar; jistieden lill-Istati Membri jimplimentaw ir-Rakkomandazzjoni 4 dwar il-Garanzija għat-Tfal li titlob, fost affarijiet oħra, aċċess liberu għal mill-inqas ikla waħda tajba għas-saħħa kull jum tal-iskola; |
17. |
Jinsisti fuq il-ħtieġa li jiżdied il-finanzjament u jiġu promossi b'mod adegwat l-opportunitajiet offruti minn programmi bħal Erasmus+, Ewropa Kreattiva u l-Korp Ewropew ta' Solidarjetà, li jissaħħu l-esperjenzi ta' mobbiltà li jikkontribwixxu għall-iżvilupp ta' ħiliet soċjali utli u meħtieġa għat-tkabbir personali u professjonali futur tal-ġenerazzjonijiet żgħażagħ, u li tiżdied l-aċċessibbiltà tagħhom għal kulħadd; jistieden, f'dan il-kuntest, lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jippromwovu t-taħriġ vokazzjonali u jagħmlu l-programmi reżiljenti għal limitazzjonijiet futuri possibbli ta' mobbiltà, kif ukoll itejbu l-kondiviżjoni sistematika tal-eżiti tal-proġetti sabiex iżidu l-viżibbiltà, l-espansjoni u l-impatt fit-tul tagħhom; jistieden lill-Kummissjoni żżid il-finanzjament ta' dawn il-programmi tal-Unjoni fir-reviżjoni li jmiss tal-qafas finanzjarju pluriennali; |
18. |
Jesprimi t-tħassib tiegħu li l-effetti tal-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza (RRF) fuq it-tfal u ż-żgħażagħ jistgħu jkunu limitati f'ħafna każijiet u jistgħu ma jipproduċux riżultati jew riformi strutturali li jippermettu lit-tfal u liż-żgħażagħ jaċċessaw edukazzjoni ta' kwalità jew itaffu l-impatt negattiv tal-għeluq relatat mal-COVID ta' postijiet kulturali u l-aċċess għall-kreaturi kulturali fuq l-artisti żgħażagħ b'mod partikolari, li ġew miċħuda l-opportunità li jibdew u jiżviluppaw il-karrieri tagħhom fl-istadju bikri kruċjali; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżguraw finanzjament xieraq u kundizzjonijiet kuntrattwali u tax-xogħol ġusti għall-awturi żgħażagħ kollha, l-artisti tal-ispettaklu, l-artisti u l-kreaturi kulturali, il-ħaddiema u l-professjonisti l-oħra kollha li jaħdmu fis-setturi kulturali u kreattivi, inkluż fuq il-midja soċjali, li ġew affettwati b'mod negattiv bħala riżultat tal-pandemija, iżidu l-isforzi ġenerali tagħhom biex jappoġġjaw artisti u professjonisti kulturali emerġenti, jippromwovu ż-żgħażagħ u l-intraprenditorija soċjali, u jistipulaw dan l-għan f'taqsima ddedikata għall-artisti żgħażagħ fi Status Ewropew tal-Artist; itenni r-rakkomandazzjoni tiegħu li 10 % tal-pjanijiet nazzjonali għall-irkupru u r-reżiljenza jmorru għall-edukazzjoni u 2 % għas-settur kulturali u kreattiv; jitlob evalwazzjoni fil-fond mill-Kummissjoni tal-proġetti u r-riformi relatati mal-edukazzjoni, iż-żgħażagħ u s-setturi kulturali u kreattivi implimentati mill-Istati Membri mill-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza, u jtenni l-ħtieġa għal aktar enfasi fuq dawn is-suġġetti fir-rapporti nazzjonali abbozzati fi ħdan l-evalwazzjoni tas-Semestru Ewropew; |
19. |
Jiġbed l-attenzjoni għall-importanza tal-esperjenzi tal-mobbiltà u l-iskambju ta' prattiki tajba fost l-għalliema, l-edukaturi, il-professuri, il-ħarrieġa, il-voluntiera u l-professjonisti li jaħdmu maż-żgħażagħ u organizzazzjonijiet taż-żgħażagħ, il-kreaturi kulturali u l-kowċis sportivi fit-twessigħ tal-għarfien tagħhom fil-qasam tas-sensibilizzazzjoni taż-żgħażagħ u t-tisħiħ tad-dimensjoni internazzjonali u dik multilingwi, b'mod partikolari fid-dawl taż-Żona Ewropea tal-Edukazzjoni li għandha tinkiseb sal-2025; |
20. |
Jitlob fehim olistiku tas-saħħa li jinkludi l-benesseri fiżiku, mentali u soċjali ġenerali u jirrikjedi strateġiji komprensivi ta' prevenzjoni u fejqan, inklużi attivitajiet kulturali u sportivi, u l-promozzjoni tal-iżvilupp tal-ħiliet kreattivi u soċjali; |
21. |
Jenfasizza l-ħtieġa li jiġu promossi t-tfassil u l-forniment ta' servizzi mmirati u interġenerazzjonali li jikkombinaw l-esperjenza tal-anzjani mal-kuraġġ taż-żgħażagħ f'sitwazzjoni ta' benefiċċju reċiproku; |
22. |
Jenfasizza l-importanza fundamentali tal-kultura għall-iżvilupp tal-identità individwali tat-tfal u ż-żgħażagħ, kif ukoll għall-edukazzjoni tagħhom, inkluż il-fehim tagħhom tas-soċjetà, u għall-benesseri ġenerali tagħhom; |
23. |
Jenfasizza l-ħtieġa urġenti li jinħoloq ambjent ta' tagħlim inklużiv, kreattiv, dinamiku u b'saħħtu minn età bikrija sabiex jitnaqqas ir-riskju ta' disturbi psikofiżiċi fil-ħajja adulta; iħeġġeġ lill-Istati Membri, f'dan il-kuntest, jiżguraw l-inklużjoni u t-titjib tal-forom kollha ta' espressjoni artistika, jiġifieri mużika, teatru, ċinema, dokumentarju, animazzjoni, l-arti viżiva, iż-żfin u forom tal-arti sperimentali ġodda, fil-kurrikuli tal-iskejjel u bħala attivitajiet artistiċi u sportivi ekstrakurrikulari, biex b'hekk jistimulaw il-libertà tal-espressjoni u l-kreattività, u jippermettu lill-istudenti jipparteċipaw b'mod attiv u jesploraw it-talenti tagħhom; jissottolinja li l-arti tista' tkun komponent ideali għal proġetti interdixxiplinari u tista' tippromwovi l-ħsieb kritiku u għalhekk m'għandhiex tkun limitata għal klassijiet tal-arti; |
24. |
Iħeġġeġ lill-Istati Membri u lill-awtoritajiet pubbliċi jiżviluppaw infrastruttura sportiva u jżidu b'mod komprensiv l-ammont ta' edukazzjoni fiżika u attivitajiet fiżiċi ekstrakurrikulari fl-iskejjel, inklużi attivitajiet indirizzati lit-tfal u liż-żgħażagħ b'diżabbiltà; jissottolinja li l-isport, bħall-arti, jista' jkun mezz b'saħħtu ta' inklużjoni għat-tfal f'riskju ta' esklużjoni; ifakkar li l-arti u l-isport fil-kurrikuli tal-iskejjel jistgħu jgħinu bil-qawwa fil-ġlieda kontra l-isfidi globali għaż-żgħażagħ u l-edukazzjoni, inklużi d-diffikultajiet fit-tagħlim u d-disturbi fit-tagħlim, kif ukoll il-bullying, id-diskors ta' mibegħda u l-konsum ta' sustanzi psikotropiċi; |
25. |
Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jappoġġjaw u jiffinanzjaw b'mod adegwat l-inizjattivi kulturali lokali żgħar, il-klabbs sportivi, il-faċilitajiet tar-rikreazzjoni, l-organizzazzjonijiet taż-żgħażagħ u l-istituzzjonijiet għall-benesseri taż-żgħażagħ biex iwettqu l-attivitajiet tar-rikreazzjoni, tat-tagħlim mhux formali u informali li jaqdu rwol essenzjali fl-iżvilupp u l-benesseri taż-żgħażagħ u l-familji tagħhom, billi jipprovdu riżorsi materjali u ta' appoġġ psikoloġiku, inkluż għaż-żgħażagħ li għandhom inqas opportunitajiet jew li jiffaċċjaw diskriminazzjoni; jenfasizza l-fatt li f'żoni żvantaġġati, rurali u remoti tali attivitajiet jikkostitwixxu l-unika opportunità għat-tfal u ż-żgħażagħ biex jissoċjalizzaw, iżidu s-sens ta' ċittadinanza tagħhom u jżommu livell tajjeb ta' saħħa mentali; |
26. |
Jitlob appoġġ għall-isport tal-massa u l-attivitajiet ekstrakurrikulari, peress li dawn sofrew b'mod sproporzjonat mill-konsegwenzi devastanti tal-pandemija tal-COVID-19; jenfasizza li l-isport tad-dilettanti huwa l-bażi għall-isport fil-livell professjonali u jikkontribwixxi għall-iżvilupp personali u għall-benesseri, kif ukoll għall-iżvilupp reġjonali taż-żoni rurali; jissottolinja l-importanza li jinżamm miftuħ u li jiġi appoġġjat l-irkupru tal-klabbs sportivi professjonali u tal-organizzazzjonijiet sportivi, kif ukoll li jingħata appoġġ lill-atleti; jistieden lill-Kummissjoni tappoġġja dawn il-klabbs u l-organizzazzjonijiet b'mod adegwat, peress li għandhom rwol vitali fil-benesseri u s-soċjalizzazzjoni taż-żgħażagħ; |
27. |
Jappella għal aktar koordinazzjoni fil-livell Ewropew bejn l-Istati Membri, l-awtoritajiet reġjonali u r-rappreżentanti lokali tat-timijiet u tal-klabbs sportivi, tal-assoċjazzjonijiet sportivi u kulturali, l-organizzazzjonijiet taż-żgħażagħ u tal-istudenti, il-korpi edukattivi u universitarji, is-sħab soċjali involuti fl-edukazzjoni, u s-settur privat sabiex jissaħħu d-djalogu u l-kooperazzjoni u jinħoloq network soċjali dinamiku u b'diversi livelli li jkun jista' jwieġeb u jadatta għall-isfidi futuri; |
28. |
Jistieden lill-Kummissjoni tieħu azzjoni biex tiżgura li l-UE kollha kemm hi ssir aktar b'saħħitha u aktar awtodipendenti, filwaqt li ħadd ma jitħalla jaqa' lura; jirrimarka li trid tindirizza d-diskrepanzi ġeografiċi, tal-ġeneru, soċjali, tal-età u dawk strutturali oħra, aggravati min-nuqqas ta' infrastruttura diġitali, konnettività u għodod diġitali fl-Istati Membri kollha, b'mod partikolari f'żoni rurali, remoti, insulari u muntanjużi, kif ukoll f'hotspots jew żoni oħra li huma soċjoekonomikament żvantaġġati; jistieden lill-Kummissjoni twessa' l-kamp ta' applikazzjoni u ssaħħaħ il-pjattaformi edukattivi indipendenti mingħajr skop ta' qligħ iffinanzjati mill-UE u mill-UE li jikkonformaw mal-istandards tal-privatezza tad-data tal-UE, bħal eTwinning, EPALE, Erasmus+ u School Education Gateway, sabiex l-iskejjel statali, l-għalliema, il-ħarrieġa u l-edukaturi tal-UE jkunu fil-qalba tal-proċess tal-edukazzjoni diġitali mingħajr ma jiddependu fuq pjattaformi li jiġġeneraw il-profitt; barra minn hekk, jiġbed l-attenzjoni għall-ħtieġa li jitqiesu l-ħtiġijiet possibbli ta' dawk l-oqsma fil-każ ta' pandemiji futuri jew kwalunkwe sitwazzjoni oħra mingħajr preċedent; |
29. |
Jissottolinja li għandhom isiru sforzi biex jiġi ġeneralizzat il-litteriżmu diġitali fil-livelli kollha tas-soċjetà, li jippermetti l-użu xieraq tal-għodod u l-infrastrutturi diġitali; jistieden, għalhekk, lill-Istati Membri jinkludu l-litteriżmu diġitali fil-kurrikuli tal-istituzzjonijiet ta' tagħlim kollha u jipprovdu t-taħriġ u t-tagħmir meħtieġa għall-għalliema u l-edukaturi; jenfasizza li għandha ssir enfasi partikolari fuq dawk li huma esklużi diġitalment; jiġbed l-attenzjoni għas-sitwazzjoni diffiċli ta' studenti minn familji b'ħafna tfal u ġenituri li huma għalliema skont il-professjoni, li għalihom l-obbligu li jaħdmu, jgħallmu u jitgħallmu mill-bogħod jinvolvi spiża għalja u spiss mhux affordabbli sabiex jixtru, mir-riżorsi privati modesti tagħhom, aktar tagħmir sabiex jissodisfaw ir-rekwiżiti tat-tagħlim u/jew tax-xogħol mill-bogħod; |
30. |
Jissottolinja li t-teknoloġiji diġitali għandhom potenzjal sostanzjali għall-għalliema, il-ħarrieġa, l-edukaturi u l-istudenti f'termini ta' teknoloġiji aċċessibbli, miftuħa, soċjali u personalizzati li jistgħu jwasslu għal perkorsi ta' tagħlim aktar inklużivi; jemmen li l-użu intelliġenti tat-teknoloġiji diġitali, xprunat minn metodi ta' tagħlim innovattivi u li jagħtu s-setgħa lill-istudenti, jista' jgħammar liċ-ċittadini b'kompetenzi ewlenin għall-ħajja; jirrimarka, madankollu, li nuqqas ta' superviżjoni tat-tagħlim diġitali taż-żgħażagħ, speċjalment dawk f'ambjenti żvantaġġati u remoti, jista' jwassal għal riskju ogħla ta' dipendenza u disturbi fis-saħħa mentali; |
31. |
Iħeġġeġ lill-Istati Membri jinvestu f'politiki speċifiċi, anke fil-qafas tal-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza, li jirrispondu għall-ħtiġijiet lokali sabiex (i) jagħlqu d-differenzi eżistenti kollha, inklużi l-inugwaljanzi reġjonali bejn il-ġeneri, ekonomiċi, teknoloġiċi u soċjali; (ii) jiżguraw li l-istituzzjonijiet edukattivi u tat-taħriġ vokazzjonali, l-organizzazzjonijiet u l-istrutturi taż-żgħażagħ, kif ukoll l-istudenti u ż-żgħażagħ b'mod aktar ġenerali, jiksbu appoġġ finanzjarju suffiċjenti, b'enfasi speċjali fuq l-aktar studenti vulnerabbli li qed jaqgħu lura u li jeħtieġu appoġġ addizzjonali sabiex jintlaħqu l-għanijiet ta' tagħlim mistennija, u l-iskejjel li jaqdu popolazzjonijiet b'livell għoli ta' faqar u ta' minoranza għolja; (iii) jiżguraw li t-teknoloġiji, l-innovazzjonijiet, il-faċilitajiet u l-għodod ta' appoġġ għat-tagħlim meħtieġa, inklużi l-għodod diġitali, ikunu fis-seħħ biex jikkonsolidaw, jiżviluppaw aktar u jipprovdu edukazzjoni u taħriġ ta' kwalità, kif ukoll opportunitajiet ta' tagħlim informali u mhux formali għal kulħadd; u (iv) jappoġġjaw inizjattivi kulturali li jlaqqgħu flimkien it-tfal u ż-żgħażagħ fil-qafas tal-irkupru kulturali tal-komunitajiet lokali; |
32. |
Jenfasizza li n-normi u l-aspettattivi tal-ġeneru diġà eżistenti jistgħu jkunu fatturi importanti li jaffettwaw b'mod negattiv is-saħħa mentali u fiżika, kif ukoll opportunitajiet ta' edukazzjoni; jirrimarka li l-iżvilupp tal-kapaċitajiet tal-edukaturi permezz ta' riżorsi u appoġġ adegwati huwa kruċjali sabiex jiġu identifikati u indirizzati aħjar ir-riperkussjonijiet marbuta mal-ġeneru tal-għeluq tal-edukazzjoni, il-kultura u l-isport fuq is-saħħa u l-benesseri usa' tat-tfal u ż-żgħażagħ; jistieden lill-Istati Membri jippromwovu sistemi edukattivi reżiljenti, ekwi u sensittivi għall-ġeneru li jiżguraw li jiġu ssodisfati l-ħtiġijiet speċifiċi għall-ġeneru, bħall-edukazzjoni komprensiva dwar is-sesswalità u l-prevenzjoni u r-rispons tal-vjolenza abbażi tal-ġeneru; |
33. |
Itenni l-importanza tal-investiment fl-innovazzjoni u r-riċerka fl-edukazzjoni, li jippermetti li s-sistema edukattiva tal-istat ikollha aċċess għal “kultura ta' innovazzjoni” fl-UE kollha u biex jiġi żgurat li materjali tat-tagħlim, approċċi pedagoġiċi u għodod pedagoġiċi ta' kwalità għolja jkunu aċċessibbli u disponibbli bla ħlas għal kulħadd; f'dan il-kuntest, jiġbed l-attenzjoni għall-ħtieġa ta' qafas finanzjarju li jippermetti x-xiri jew il-kiri rimborżabbli ta' għodod diġitali xierqa, inkluż tagħmir tal-kompjuter u aċċess għal network tal-internet effiċjenti; |
34. |
Jenfasizza l-ħtieġa li titħaffef id-diġitalizzazzjoni tar-riżorsi kulturali u patrimonjali, kif ukoll tal-libreriji awdjoviżivi, u li jiġu introdotti skemi ta' skont li jippermettu aċċess universali għar-riżorsi kulturali, inkluż għal persuni emarġinati u skejjel periferiċi li ma jistgħux jixtru abbonamenti b'rati konċessjonarji; |
35. |
Jenfasizza l-ħtieġa li jiġu mmonitorjati l-iżviluppi u l-konsegwenzi pedagoġiċi, tas-saħħa u tas-sikurezza tal-avvanzi teknoloġiċi u diġitali permezz tal-kooperazzjoni u d-djalogu direttament maż-żgħażagħ, kif ukoll mal-esperti, l-edukaturi, is-sħab tal-edukazzjoni soċjali, u r-rappreżentanti tas-soċjetà ċivili; jirrimarka l-ħtieġa urġenti li jiġu rieżaminati b'mod kritiku l-perikli possibbli tal-avvanzi diġitali u l-konsegwenzi imprevedibbli tagħhom, filwaqt li jitqies li l-għan primarju tagħhom huwa li jaqdu l-ħtiġijiet tan-nies; |
36. |
Iħeġġeġ lill-Istati Membri jippromwovu x-xjenza u r-riċerka dwar is-saħħa mentali taż-żgħażagħ u jivvalutaw l-impatt fit-tul tal-għeluq, b'mod partikolari tat-tagħlim mill-bogħod fit-tul, l-iżolament u l-inċertezza, fuq il-kisba tal-għarfien, l-iżvilupp newroloġiku u l-ħiliet soċjoemozzjonali, u jiżviluppaw miżuri mmirati biex jappoġġjaw lil dawk l-aktar milquta sabiex jiġġieldu u jipprevjenu problemi tas-saħħa mentali fit-tul; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex b'mod sistematiku jiġbru u jqabblu s-sejbiet tar-riċerka, l-esperjenza u l-għarfien fit-trattament ta' kwistjonijiet ta' saħħa mentali fost iż-żgħażagħ fl-UE; jistieden ukoll lill-Kummissjoni tiffaċilita l-iskambju ta' prattiki tajba u tagħlim reċiproku bejn l-Istati Membri dwar dawn il-kwistjonijiet; |
37. |
Jistieden lill-Kummissjoni tqajjem kuxjenza fost iż-żgħażagħ tal-benefiċċji u r-riskji assoċjati mat-teknoloġija diġitali, filwaqt li tiżgura mhux biss l-aċċess tagħhom għall-għodod teknoloġiċi, iżda wkoll il-kapaċità tagħhom li jużawhom b'mod sikur u xieraq sabiex iservu bħala strumenti siewja għas-soċjalizzazzjoni u d-demokrazija; |
38. |
Jissottolinja li perjodi twal imqattgħin fl-ambjent diġitali jista' jkollhom impatti estensivi fuq is-saħħa u s-sikurezza mentali fuq it-tfal u ż-żgħażagħ, bħall-għeja tal-iskrin jew id-dipendenza fuq l-internet, kif ukoll l-esponiment għal vjolenza u fastidju online, kif ukoll għal aħbarijiet foloz, li jistgħu jwasslu mhux biss għal dipressjoni, ansjetà u esklużjoni soċjali, iżda wkoll għal suwiċidji fost iż-żgħażagħ; jistieden lill-Kummissjoni tippromwovi sforzi ta' prevenzjoni kollaborattivi u sistematiċi akbar immirati lejn il-protezzjoni taż-żgħażagħ minn tali ħsara; |
39. |
Jistieden lill-Kummissjoni biex taħtar Sena Ewropea tas-Saħħa Mentali u biex tiżviluppa pjan Ewropew għall-ħarsien tas-saħħa mentali fl-edukazzjoni, fit-taħriġ vokazzjonali, u fit-tagħlim informali u mhux formali; huwa tal-fehma li kwalunkwe pjan bħal dan għandu jibni fuq is-sejbiet tal-Grupp ta' Ħidma tal-Qafas Strateġiku taż-Żona Ewropea tal-Edukazzjoni u jipprovdi linji gwida komprensivi, jipproponi eżempji ta' prattika tajba u joħloq inċentivi għall-Istati Membri biex jistabbilixxu azzjonijiet u moduli ta' taħriġ dedikati, biex b'hekk l-għalliema, il-ħarrieġa, l-edukaturi, il-persuni li jaħdmu maż-żgħażagħ u l-impjegaturi jiġu mgħammra bis-sett ta' ħiliet meħtieġa biex jirrikonoxxu sinjali bikrija ta' eżawriment, stress u stress psikoloġiku fl-istudenti, iż-żgħażagħ u ż-żgħażagħ interns, jew iż-żgħażagħ fuq taħriġ vokazzjonali, bil-ħsieb li jiġu attivati miżuri ta' prevenzjoni mmirati; |
40. |
Jemmen li l-pjan għandu jippromwovi appoġġ psikoloġiku bla ħlas u regolari għall-għalliema, l-edukaturi u l-professjonisti tal-kura tat-tfal, u għandu jiddedika wkoll attenzjoni speċjali lill-gruppi emarġinati u żvantaġġati u lill-persuni b'diżabbiltà sabiex jitqiesu l-ħtiġijiet speċifiċi tagħhom u jiġi żgurat li jkollhom aċċess ugwali għall-attivitajiet u l-opportunitajiet kollha; jissottolinja li l-pjan għandu jinkoraġġixxi wkoll l-intensifikazzjoni tar-rabtiet bejn l-istituzzjonijiet edukattivi u l-organizzazzjonijiet kulturali, taż-żgħażagħ u sportivi biex jiġu pprovduti attivitajiet ekstrakurrikulari li għandhom l-għeruq tagħhom fil-komunità usa', bil-għan li jissaħħaħ is-sens ta' appartenenza tal-istudenti, tiġi promossa l-aġenzija taż-żgħażagħ u jiżdied l-impenn soċjali tagħhom; |
41. |
Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jsegwu r-rakkomandazzjonijiet tal-Konferenza dwar il-Futur tal-Ewropa dwar il-minimizzazzjoni tal-impatt ta' kriżi serja fuq iż-żgħażagħ u fuq is-saħħa mentali tagħhom, kif ukoll iqisu l-ġenerazzjonijiet futuri fir-rakkomandazzjonijiet u l-proposti kollha tagħhom; |
42. |
Jistieden lill-Kummissjoni tkompli tiżviluppa miżuri ta' mitigazzjoni fir-rigward tal-konsegwenzi negattivi tal-għeluq tal-COVID-19 fuq it-tfal u ż-żgħażagħ matul l-2023, u tagħmel użu minn din is-sena biex tipproponi wirt robust tas-Sena Ewropea taż-Żgħażagħ 2022 għall-futur; |
43. |
Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex tgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni. |
(2) ĠU C 395, 29.9.2021, p. 101.
(3) ĠU C 465, 17.11.2021, p. 82.
(4) Testi adottati, P9_TA(2022)0045.
(5) ĠU C 15, 12.1.2022, p. 184.
(6) ĠU L 462, 28.12.2021, p. 1.
(7) https://ec.europa.eu/social/vocational-skills-week/covid-19-how-can-vet-respond_mt
(8) https://erasmus-plus.ec.europa.eu/sites/default/files/2021-09/coronavirus-mobility-impact-results-may2020_en.pdf
(9) Studju – “Education and Youth in post-COVID-19 Europe – crisis effects and policy recommendations” (L-Edukazzjoni u ż-Żgħażagħ fl-Ewropa ta' wara l-COVID-19 – l-effetti tal-kriżi u rakkomandazzjonijiet ta' politika), Parlament Ewropew, Direttorat Ġenerali għall-Politiki Interni, Dipartiment Tematiku B – Politiki Strutturali u ta' Koeżjoni, 4 ta' Mejju 2021.
(10) Studju – “Youth in Europe: Effects of COVID-19 on their economic and social situation” (Iż-żgħażagħ fl-Ewropa: L-effetti tal-COVID-19 fuq is-sitwazzjoni ekonomika u soċjali tagħhom), Parlament Ewropew, Direttorat Ġenerali għall-Politiki Interni, Dipartiment Tematiku A – Il-Politika Ekonomika, Xjentifika u tal-Kwalità tal-Ħajja, 24 ta' Settembru 2021.
(11) Studju – “Cultural and creative sectors in post-COVID-19 Europe: Crisis effects and policy recommendations” (Is-setturi kulturali u kreattivi fl-Ewropa ta' wara l-COVID-19 – l-effetti tal-kriżi u rakkomandazzjonijiet ta' politika), Parlament Ewropew, Direttorat Ġenerali għall-Politiki Interni, Dipartiment Tematiku B – Politiki Strutturali u ta' Koeżjoni, 18 ta' Frar 2021.
(12) Diez-Palomar, J., Pulido, C. u Villarejo, B., “Distance learning from a student prospective” (It-tagħlim mill-bogħod mill-perspettiva tal-istudenti), rapport ad hoc NESET Nru 3/2021.
(13) Sternadel, D., “The impact of COVID-19 on student learning results across Europe: the challenges of distance education for all” (L-impatt tal-COVID-19 fuq l-eżiti tat-tagħlim tal-istudenti madwar l-Ewropa: l-isfidi tal-edukazzjoni mill-bogħod għal kulħadd), rapport ad hoc NESET Nru 2/2021.
(14) Koehler, C., Psacharopoulos, G. u Van der Graaf, L., “The impact of COVID-19 on the education of disadvantaged children and the socio-economic consequences thereof” (L-impatt tal-COVID- fuq l-edukazzjoni tat-tfal żvantaġġati u l-konsegwenzi soċjoekonomiċi tagħhom), rapport tan-NESET-EENEE, Uffiċċju tal-Pubblikazzjonijiet tal-Unjoni Ewropea, il-Lussemburgu, 2022.
(15) Di Pietro, G., Biagi, F., Costa, P., Karpiński, Z. u Mazza, J., "The likely impact of COVID-19 on education: Reflections based on the existing literature and recent international datasets (L-impatt probabbli tal-COVID-19 fuq l-edukazzjoni: Riflessjonijiet ibbażati fuq il-letteratura eżistenti u settijiet ta' data internazzjonali reċenti), Uffiċċju tal-Pubblikazzjonijiet tal-Unjoni Ewropea, il-Lussemburgu, 2020.
(16) Moxon, D., Bacalso, C, u Şerban, A., "Beyond the pandemic: The impact of COVID-19 on young people in Europe (Lil hinn mill-pandemija: L-impatt tal-COVID-19 fuq iż-żgħażagħ fl-Ewropa), il-Forum Ewropew taż-Żgħażagħ, Brussell, 2022.
(17) https://www.unicef.org/press-releases/impact-covid-19-poor-mental-health-children-and-young-people-tip-iceberg
(18) Takino, S., Hewlett, E., Nishina, Y. u Prinz, C., “Supporting young people's mental health through the COVID-19 crisis” (Appoġġ għas-saħħa mentali taż-żgħażagħ tul il-kriżi tal-COVID-19), OECD Policy Responses to Coronavirus (COVID-19), 2021.
(19) https://www.youngminds.org.uk/about-us/reports-and-impact/coronavirus-impact-on-young-people-with-mental-health-needs/#main-content
(20) https://cordis.europa.eu/project/id/779318/results
(21) https://www.mentalhealth.org.uk/sites/default/files/2022-08/MHF-Scotland-Impacts-of-lockdown.pdf
(22) https://www.eurofound.europa.eu/mt/publications/report/2021/impact-of-covid-19-on-young-people-in-the-eu
(23) https://you.wemove.eu/campaigns/responding-to-the-impact-of-covid-19-on-international-youth-work-mobility
(24) ĠU C 224, 8.6.2022, p. 2.
(25) ĠU L 223, 22.6.2021, p. 14.
(26) ĠU C 371, 15.9.2021, p. 6.
(27) ĠU C 385, 22.9.2021, p. 152.
(28) ĠU C 404, 6.10.2021, p. 152.
(29) ĠU C 494, 8.12.2021, p. 2.
(30) ĠU C 184, 5.5.2022, p. 88.
(31) Ir-rapport tal-2022 dwar l-Obeżità Reġjonali Ewropea tad-WHO.
(32) https://www.eurofound.europa.eu/mt/publications/report/2020/living-working-and-covid-19
(33) https://op.europa.eu/webpub/eac/education-and-training-monitor-2021/en/chapters/chapter1.html#ch1-1
(34) https://www.oecd-ilibrary.org/sites/1e1ecb53-en/1/2/2/index.html?itemId=/content/publication/1e1ecb53-en&_csp_=c628cf9bcf7362d2dc28c912508045f6&itemIGO=oecd&itemContentType=book
(35) https://www.statista.com/statistics/1287356/risk-of-depression-in-europe-2021-by-age
(36) Artiklu tal-UNICEF “The Mental Health Burden Affecting Europe' s Children” (Il-Piż tas-Saħħa Mentali li qed Jaffettwa lit-Tfal tal-Ewropa) (4 ta' Ottubru 2021).
(37) Flash Ewrobarometru tal-Parlament Ewropew: In-nisa fiż-żminijiet tal-COVID-19
L-Erbgħa 14 ta’ Settembru 2022
5.4.2023 |
MT |
Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea |
C 125/56 |
P9_TA(2022)0319
Il-Bauhaus Ewropea l-Ġdida
Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-14 ta' Settembru 2022 dwar il-Bauhaus Ewropea l-Ġdida (2021/2255(INI))
(2023/C 125/04)
Il-Parlament Ewropew,
— |
wara li kkunsidra l-Aġenda 2030 għall-Iżvilupp Sostenibbli tan-Nazzjonijiet Uniti u l-Għanijiet ta' Żvilupp Sostenibbli, b'mod partikolari l-Għan 4 dwar edukazzjoni ta' kwalità, l-Għan 11 dwar bliet u komunitajiet sostenibbli u l-Għan 13 dwar l-azzjoni klimatika, |
— |
wara li kkunsidra r-rapport tal-4 ta' April 2022 tal-Grupp Intergovernattiv ta' Esperti dwar it-Tibdil fil-Klima bit-titolu “Climate Change 2022: Mitigation of Climate Change” (It-Tibdil fil-Klima 2022: Mitigazzjoni tat-Tibdil fil-Klima), |
— |
wara li kkunsidra l-ftehim adottat fil-21 Konferenza tal-Partijiet għall-Konvenzjoni Qafas tan-NU dwar it-Tibdil fil-Klima (COP21) f'Pariġi fit-12 ta' Diċembru 2015 (il-Ftehim ta' Pariġi), |
— |
wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-15 ta' Settembru 2021 bit-titolu “Il-Bauhaus Ewropea l-Ġdida: Sbuħija, Sostenibbiltà, Flimkien'' (COM(2021)0573), |
— |
wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-10 ta' Ġunju 2016 bit-titolu ‘Aġenda ġdida għall-Ħiliet għall-Ewropa – Naħdmu flimkien biex insaħħu l-kapital uman, l-impjegabbiltà u l-kompetittività’ (COM(2016)0381), |
— |
wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-22 ta' Mejju 2018 bit-titolu ‘Aġenda Ewropea Ġdida għall-Kultura’ (COM(2018)0267), |
— |
wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-14 ta' Ottubru 2020 bit-titolu ‘Mewġa ta' Rinnovazzjoni għall-Ewropa – l-ekoloġizzazzjoni tal-binjiet tagħna, il-ħolqien tal-impjiegi, it-titjib tal-ħajja’ (COM(2020)0662), |
— |
wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-30 ta' Ġunju 2021 bit-titolu ‘Viżjoni fit-tul għaż-żoni rurali tal-UE – Lejn żoni u komunitajiet rurali aktar b'saħħithom, konnessi, reżiljenti u prosperużi sal-2040’ (COM(2021)0345), |
— |
wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-14 ta' Lulju 2021 bit-titolu ‘Lesti għall-Mira ta' 55 %: nilħqu l-Mira Klimatika tal-UE għall-2030 fi Triqitna lejn in-Newtralità Klimatika’ (COM(2021)0550), |
— |
wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-8 ta' Marzu 2022 bit-titolu ‘REPowerEU: Azzjoni Ewropea Konġunta għal enerġija aktar affordabbli, sikura u sostenibbli’ (COM(2022)0108), |
— |
wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill tat-30 ta' Novembru 2021 dwar il-kultura, l-arkitettura ta' kwalità għolja u l-ambjent mibni bħala elementi ewlenin tal-inizjattiva Bauhaus Ewropea Ġdida (1), |
— |
wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill tal-15 ta' Novembru 2018 dwar il-Pjan ta' Ħidma għall-Kultura (2019-2022) (2), |
— |
wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-20 ta' Ottubru 2021 dwar is-sitwazzjoni tal-artisti u l-irkupru kulturali fl-UE (3), |
— |
wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-8 ta' Marzu 2022 dwar ir-rwol tal-kultura, tal-edukazzjoni, tal-media u tal-isport fil-ġlieda kontra r-razziżmu (4), |
— |
wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-17 ta' Settembru 2020 dwar l-irkupru kulturali tal-Ewropa (5), |
— |
wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-17 ta' Settembru 2020 dwar il-massimizzazzjoni tal-potenzjal tal-effiċjenza enerġetika tal-istokk tal-bini tal-UE (6), |
— |
wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-17 ta' Diċembru 2020 dwar l-istrateġija tal-UE dwar l-adattament għat-tibdil fil-klima (7), |
— |
wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-20 ta' Jannar 2021 dwar il-kisba ta' eredità politika effettiva għas-Sena Ewropea tal-Wirt Kulturali (8), |
— |
wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-11 ta' Novembru 2021 dwar iż-Żona Ewropea tal-Edukazzjoni: approċċ olistiku kondiviż (9), |
— |
wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-25 ta' Marzu 2021 dwar il-politika ta' koeżjoni u l-istrateġiji ambjentali reġjonali fil-ġlieda kontra t-tibdil fil-klima (10), |
— |
wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2021/695 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-28 ta' April 2021 li jistabbilixxi l-Orizzont Ewropa – il-Programm Qafas għar-Riċerka u l-Innovazzjoni, u jistabbilixxi r-regoli tiegħu għall-parteċipazzjoni u d-disseminazzjoni (11) (ir-Regolament dwar l-Orizzont Ewropa), |
— |
wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2021/783 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-29 ta' April 2021 li jistabbilixxi l-Programm għall-Ambjent u l-Azzjoni Klimatika (LIFE) (12), |
— |
wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2021/1058 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-24 ta' Ġunju 2021 dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali u l-Fond ta' Koeżjoni (13), |
— |
wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2021/690 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-28 ta' April 2021 li jistabbilixxi programm għas-suq intern, għall-kompetittività tal-intrapriżi, inkluż l-intrapriżi żgħar u ta' daqs medju, għall-qasam tal-pjanti, l-annimali, l-ikel u l-għalf, u għall-istatistika Ewropea (Programm tas-Suq Uniku) (14), |
— |
wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2021/694 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-29 ta' April 2021 li jistabbilixxi l-Programm Ewropa Diġitali (15), |
— |
wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2021/817 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-20 ta' Mejju 2021 li jistabbilixxi Erasmus+: il-Programm tal-Unjoni għall-edukazzjoni u taħriġ, żgħażagħ u sport (16), |
— |
wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2021/818 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-20 ta' Mejju 2021 li jistabbilixxi l-Programm Ewropa Kreattiva (2021 – 2027) (17), |
— |
wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2021/888 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-20 ta' Mejju 2021 li jistabbilixxi l-Programm tal-Korp Ewropew ta' Solidarjetà (18), |
— |
wara li kkunsidra n-‘New Leipzig Charter – The transformative power of cities for the common good’ (Il-Karta Ġdida ta' Leipzig – Il-qawwa trasformattiva tal-bliet għall-ġid komuni), adottata fil-laqgħa ministerjali Informali dwar kwistjonijiet urbani fit-30 ta' Novembru 2020, |
— |
wara li kkunsidra r-rapport mill-Grupp ta' Ħidma ta' Esperti tal-Istati Membri dwar il-Metodu Miftuħ ta' Koordinazzjoni tas-6 ta' Ottubru 2021 bit-titolu ''Towards a Shared Culture of Architecture: investing in a high-quality living environment for everyone” (Lejn Kultura Kondiviża tal-Arkitettura: ninvestu f'ambjent ta' għajxien ta' kwalità għolja għal kulħadd), |
— |
wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni ta' Davos adottata mill-Konferenza tal-Ministri tal-Kultura fit-22 ta' Jannar 2018 bit-titolu “Towards a high-quality Baukultur for Europe” (Lejn Baukultur ta' kwalità għolja għall-Ewropa), kif ukoll is-Sistema Davos ta' Kwalità għall-Baukultur“Tmien kriterji għal Baukultur ta' kwalità għolja” żviluppata suċċessivament, |
— |
wara li kkunsidra r-rapport finali tal-Kummissjoni “Building Better, Building Beautiful” tal-Gvern tar-Renju Unit tat-30 ta' Jannar 2020, intitolat “Living with beauty”, |
— |
wara li kkunsidra l-Artikolu 167 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, |
— |
wara li kkunsidra l-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-UE, b'mod partikolari l-Artikolu 17 dwar id-dritt għall-proprjetà, l-Artikolu 18 dwar id-dritt għall-ażil, l-Artikolu 19 dwar il-protezzjoni f'każ ta' tneħħija, tkeċċija jew estradizzjoni, l-Artikolu 26 dwar l-integrazzjoni tal-persuna b'diżabilità, l-Artikolu 34 dwar is-sigurtà soċjali u l-assistenza soċjali, l-Artikolu 36 dwar l-aċċess għal servizzi ta' interess ekonomiku ġenerali u l-Artikolu 37 dwar il-ħarsien tal-ambjent, |
— |
wara li kkunsidra l-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali, b'mod partikolari l-Kapitolu III dwar il-protezzjoni u l-inklużjoni soċjali, il-Prinċipju 19 dwar l-akkomodazzjoni u l-għajnuna għall-persuni mingħajr dar u l-Prinċipju 20 dwar l-aċċess għal servizzi essenzjali, |
— |
wara li kkunsidra l-ħidma mwettqa fuq il-Bauhaus Ewropea l-Ġdida miċ-Ċentru Konġunt tar-Riċerka tal-Kummissjoni, |
— |
wara li kkunsidra l-Artikolu 54 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu, |
— |
wara li kkunsidra l-opinjonijiet tal-Kumitat għall-Iżvilupp Reġjonali, tal-Kumitat għall-Baġits u tal-Kumitat għall-Impjiegi u l-Affarijiet Soċjali, |
— |
wara li kkunsidra r-rapport konġunt tal-Kumitat għall-Industrija, ir-Riċerka u l-Enerġija u l-Kumitat għall-Kultura u l-Edukazzjoni (A9-0213/2022), |
A. |
billi l-Ewropa tinsab f'mument ta' tranżizzjoni ekoloġika, diġitali u soċjali, li qed tiġi mħaffa mill-impatt ekonomiku u soċjali tal-COVID-19; billi s-sitwazzjoni ġeopolitika tal-Ewropa qed tinbidel b'riżultat tal-aggressjoni Russa kontra l-Ukrajna; billi l-populiżmu, l-estremiżmu u s-sentiment anti-Ewropew qed jiżdiedu; |
B. |
billi l-UE kienet qed twieġeb għall-isfidi tad-degradazzjoni ambjentali, tat-tibdil fil-klima u għall-iskarsezza dejjem akbar tar-riżorsi naturali, u dawn jeħtieġu azzjoni politika ambizzjuża u estensiva sabiex jiġi implimentat il-Patt Ekoloġiku Ewropew, li qed jixpruna t-tfittxija għat-tiġdid u għall-innovazzjoni fir-rispett tal-limiti tal-pjaneta; billi, bħala r-“ruħ” tal-Patt Ekoloġiku Ewropew, il-Bauhaus Ewropea l-Ġdida għandha l-għan li tindirizza l-ħtiġijiet spazjali u ambjentali tal-Ewropa b'mod transdixxiplinari, sostenibbli, inklużiv u estetiku; |
C. |
billi t-tranżizzjoni lejn ekonomija newtrali għall-klima sal-2050 tirrappreżenta kemm opportunità kbira kif ukoll sfida għall-Unjoni, għall-Istati Membri tagħha u għan-negozji minn kull settur; billi l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida jeħtieġ li tinterpreta mill-ġdid il-Bauhaus oriġinali fid-dawl tal-kriżi klimatika, il-gwerra, il-pandemija u d-diżastri naturali, li qed iżidu l-inugwaljanzi soċjali; |
D. |
billi l-kultura u l-libertà tal-arti jikkontribwixxu b'mod sinifikanti għad-dinamiżmu ta' soċjetà, u jippermettulna ngħixu aħjar flimkien, nibnu soċjetajiet demokratiċi, inklużivi u ħielsa u nerġgħu niksbu sens ta' identità u appartenenza kondiviżi; billi kulħadd għandu jkollu d-dritt li jkollu aċċess għall-kultura u li jipparteċipa fiha; billi l-kultura hija essenzjali wkoll għall-esplorazzjoni tal-isfidi kumplessi tas-soċjetà u l-postijiet kulturali huma postijiet essenzjali għal-libertà tal-espressjoni u tad-dibattitu; |
E. |
billi l-kultura hija settur strateġiku għall-UE li jgħin biex tissaħħaħ l-ekonomija tagħha permezz tal-kontribut sinifikanti tagħha għall-PDG u l-impjiegi, u l-kontribut indirett tagħha għal setturi u industriji oħra; billi s-setturi u l-industriji kulturali u kreattivi (CCSI) kienu wieħed mill-oqsma l-aktar milquta mill-pandemija, qed jirkupraw aktar bil-mod mill-bqija tal-ekonomija tal-UE u għalhekk għandhom jiġu promossi u appoġġjati aktar; billi l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida tista' tippermetti aktar investiment fis-settur u tinvolvi atturi differenti fl-implimentazzjoni tagħha fuq il-post; |
F. |
billi l-arkitettura, l-ippjanar urban u territorjali, il-mobilità, id-disinn, l-arti, is-soċjoloġija u l-inġinerija huma komplementari u strumentali għall-bini ta' soċjetà inklużiva, sostenibbli u sabiħa; billi dawn is-setturi, li għandhom rwol ewlieni fil-promozzjoni tar-riċerka u l-innovazzjoni għall-iżvilupp sostenibbli, kultura ta' bini sostenibbli u soluzzjonijiet innovattivi u effiċjenti fl-użu tal-ispazju, f'konformità mat-tranżizzjoni ekoloġika u diġitali tagħna, ġew imfixkla mill-kriżi tal-COVID-19; |
G. |
billi hemm ħtieġa urġenti li jiġu żviluppati mudelli ekonomiċi aktar sostenibbli fis-setturi tal-kostruzzjoni u tal-bini u tal-enerġija, li t-tnejn jiffavorixxu l-ekonomija ċirkolari u jgħinu fil-ġlieda kontra l-faqar enerġetiku u biex jinkisbu l-objettivi klimatiċi tal-Unjoni; |
H. |
billi l-binjiet huwa responsabbli għal madwar 40 % tal-konsum tal-enerġija tal-UE u għal 36 % tal-emissjonijiet tal-gassijiet serra tagħha (19); |
I. |
billi l-istrateġija tal-Mewġa għar-Rinnovazzjoni għandha l-għan li tirdoppja r-rata tar-rinnovazzjoni tal-bini fl-Ewropa, filwaqt li għandha l-objettiv li aktar minn 35 miljun binja jiġu rrinovati u li jinħolqu sa 160 000 impjieg fis-settur tal-kostruzzjoni; |
J. |
billi l-aċċess għall-akkomodazzjoni huwa dritt fundamentali; billi l-kundizzjoni ta' persuni mingħajr dar u n-nuqqas ta' aċċess għal akkomodazzjoni ta' kwalità u bi prezz aċċessibbli jikkostitwixxu kriżi f'partijiet mill-UE; |
K. |
billi l-bliet huma postijiet ta' pluraliżmu, kreattività u solidarjetà; billi l-ippjanar u d-disinn ħżiena fil-qasam pubbliku u t-tkabbir tat-tifrix urban irriżultaw fit-telf tal-kwalità tal-bini madwar l-Ewropa; billi l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida għandha l-potenzjal li tesplora opportunitajiet biex l-ispazju limitat fil-bliet jintuża b'mod sostenibbli, estetiku u inklużiv, li tgħaqqad aħjar iż-żoni urbani u rurali, u li tiżgura l-parteċipazzjoni tal-abitanti fl-ippjanar spazjali u tgħinhom jirreklamaw il-belt bħala spazju maħluq għall-interazzjoni u l-attivitajiet kulturali; |
L. |
billi l-bini ta' futur aħjar jibda b'edukazzjoni u taħriġ ta' kwalità, inklużi l-edukazzjoni ambjentali, it-taħriġ vokazzjonali u t-tagħlim tul il-ħajja, fost l-oħrajn permezz ta' opportunitajiet ta' tagħlim online li għandhom ikunu aċċessibbli għal kulħadd, kif ukoll it-titjib tal-ħiliet u t-taħriġ mill-ġdid; billi l-aċċess għal edukazzjoni ta' kwalità huwa dritt fundamentali; billi l-edukazzjoni u l-kultura huma vitali għall-iżvilupp personali u għandhom rwol kruċjali fil-parteċipazzjoni demokratika u ċivika taċ-ċittadini; billi ambjent mibni ta' kwalità għolja jirrikjedi t-taħriġ ta' professjonisti tas-sengħa, ta' ħaddiema tas-snajja' u ta' ħaddiema kulturali; billi l-kisba tal-awtonomija strateġika tal-Unjoni tiddependi fuq il-kapaċità tagħha li teċċella fl-edukazzjoni, fir-riċerka u fl-innovazzjoni; |
M. |
billi l-wirt kulturali, li jirrifletti l-valuri ta' komunità, qed jintlaqat dejjem aktar mit-tibdil fil-klima u d-degradazzjoni ambjentali u qed jiffaċċja sfidi oħra bħal nuqqas ta' investiment, l-ippjanar ħażin u l-flussi turistiċi ġestiti ħażin; billi l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida tista' tikkontribwixxi għall-preservazzjoni, ir-restawr, l-adattament u l-protezzjoni tiegħu għall-futur; billi l-professjonisti fis-settur tal-bini jeħtiġilhom jikkontribwixxu għall-ġid komuni billi jirrispettaw il-wirt kulturali; |
N. |
billi l-proġetti tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida jirrikjedu kemm qafas regolatorju ta' appoġġ, li jikkonforma mal-leġiżlazzjoni settorjali tal-UE, kif ukoll prattiki ta' akkwist pubbliku sostenibbli; |
O. |
billi l-azzjonijiet tal-gwerra tar-Russja huma mmirati b'mod intenzjonat lejn l-infrastruttura, l-istokk tad-djar, il-wirt kulturali u infrastruttura ċivili oħra fl-Ukrajna; |
Objettivi ewlenin
1. |
Ifakkar li l-moviment storiku tal-Bauhaus ħoloq bidla fundamentali fid-disinn, fl-arkitettura u fl-arti, b'legati importanti bħall-ottimizzazzjoni tar-relazzjoni bejn il-forma u l-funzjoni, bil-għan li l-kultura tiġi demokratizzata, li wasslet għal bidla fil-ħsieb u innovazzjoni radikali u rriflettiet bidliet kulturali u soċjali reali f'kuntest artistiku u edukattiv progressiv fis-snin wara l-Ewwel Gwerra Dinjija, filwaqt li offriet benefiċċji reali fil-ħajjiet tan-nies; jinnota li, bl-istess mod, il-Bauhaus Ewropea l-Ġdida jista' jkollha impatt pożittiv fuq il-ħajja tagħna ta' kuljum billi toħloq bidliet reali fil-prattika u tikkontribwixxi għal tranżizzjoni ġusta; |
2. |
Jilqa' l-inizjattiva tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida, li taspira li toħloq moviment kulturali pan-Ewropew li jikkontribwixxi għal ambjent ta' għajxien aktar intelliġenti, aktar sostenibbli, inklużiv u pjaċevoli u jrawwem l-għarfien lokali u globali; jenfasizza li l-inizjattiva għandha tiffoka primarjament fuq it-titjib tal-kwalità tal-ħajja tan-nies billi toħloq spazji tal-għajxien tajbin għas-saħħa u bi prezzijiet aċċessibbli, tikkunsidra mill-ġdid l-istatus quo u tittrasforma l-ispazji, il-binjiet, il-bliet u t-territorji li fihom jgħixu n-nies, inkluż f'żoni u reġjuni inqas żviluppati, suburbani, rurali, remoti jew transfruntiera, f'konformità mal-Aġenda Urbana għall-UE u tibni fuq il-ħidma ta' suċċess imwettqa mill-URBACT, filwaqt li ttejjeb il-koeżistenza u l-ispazju pubbliku għall-koeżjoni soċjali u territorjali u l-ħajja demokratika, tindirizza s-segregazzjoni spazjali u l-esklużjoni storika tal-gruppi soċjali u tipproteġi l-ambjent matul l-ippjanar u l-kostruzzjoni tal-binjiet u l-ispazji tal-madwar; |
3. |
Jirrikonoxxi l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida bħala inizjattiva kreattiva, interdixxiplinari u transdixxiplinari li tiġbor flimkien l-arkitettura, id-disinn, l-arti u x-xjenza fuq quddiem nett tal-politiki tal-UE għall-ewwel darba, filwaqt li timmira li tikkontribwixxi lil programmi u inizjattivi oħrajn tal-Unjoni, inklużi t-tranżizzjonijiet diġitali u ekoloġiċi tagħha, biex b'hekk il-Patt Ekoloġiku Ewropew isir esperjenza tanġibbli, pożittiva u inklużiva għal kulħadd u jingħata dimensjoni kreattiva u kulturali, u b'hekk titnieda l-mewġa ta' innovazzjoni li jmiss; jissottolinja li l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida jeħtieġ ukoll li tipproteġi liċ-ċittadini mid-diżastri naturali u dawk relatati mal-klima billi tinkludi komponent ta' sikurezza fl-objettivi tagħha; jinnota li dan se jistimola modi ġodda ta' bini u l-użu ta' materjali tal-bini innovattivi, ta' kwalità għolja, sostenibbli u reżiljenti, inkluż ir-restawr ta' wara d-diżastri; |
4. |
Jafferma mill-ġdid li l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida għandha l-potenzjal li ssawwar mill-ġdid il-mod kif jitfasslu l-politiki, inkluż bl-involviment mal-komunitajiet, biex trawwem politiki u żviluppi leġiżlattivi li jkollhom impatt fuq l-ambjent mibni u fuq il-benesseri tal-forza tax-xogħol, u biex tiddefinixxi l-ambjent tal-futur billi tissodisfa l-ħtieġa għal spazji li jkunu aċċessibbli u adattati għal modi ta' ħajja ġodda u li qed jinbidlu, bħal spazji għal konfigurazzjonijiet domestiċi mhux tradizzjonali, djar multiġenerazzjonali, spazji flessibbli tax-xogħol u tax-xogħol konġunt, ambjenti urbani adatti għat-tfal u spazji aktar sikuri għan-nisa u l-persuni vulnerabbli; jinsisti li l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida trid turi livell ta' ambizzjoni f'konformità mal-impenji klimatiċi tal-Unjoni u toħloq linji gwida għall-Istati Membri, inklużi l-awtoritajiet lokali u reġjonali, għall-implimentazzjoni tagħha; |
5. |
Jenfasizza li, sabiex tirnexxi, l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida trid tkun aċċessibbli, trasparenti, bi prezz aċċessibbli, soċjalment u ġeografikament ġusta u inklużiva u trid tinvolvi b'mod attiv liċ-ċittadini tal-UE, lill-organizzazzjonijiet ibbażati fil-komunità u lir-residenti lokali, tiżgura diversità soċjali u territorjali u tappoġġja proġetti ta' kull skala, b'mod minn isfel għal fuq – mit-tfassil tal-proġett sad-dħul fis-seħħ u l-evalwazzjoni tiegħu – filwaqt li jittieħdu passi attivi biex jiġi evitat kwalunkwe approċċ elitist jew effetti ħżiena ta' ġentrifikazzjoni, u jissaħħu l-konsultazzjonijiet u l-parteċipazzjoni taċ-ċittadini; jenfasizza l-ħtieġa li ż-żgħażagħ jiġu involuti fl-inizjattiva, speċjalment billi jiġu involuti periti, artisti u ħaddiema żgħażagħ fis-CCSI; |
6. |
Jenfasizza l-importanza li tiġi żgurata l-aċċessibbiltà għall-persuni b’diżabilità jew b’mobilità mnaqqsa u bi bżonnijiet speċjali u għall-gruppi żvantaġġati, billi s-servizzi pubbliċi, il-ħajja kulturali, soċjali u ekonomika jsiru aċċessibbli għal kulħadd; jenfasizza f'dan ir-rigward l-importanza tad-diżinn tajjeb; jinsisti li r-riżorsi jridu jkunu mmirati wkoll lejn il-komunitajiet esklużi, emarġinati u żvantaġġati; |
7. |
Iqis li dan il-moviment kulturali innovattiv għandu l-potenzjal li jpoġġi lill-Ewropa bħala mexxejja globali fil-qasam tal-arkitettura sostenibbli, tal-ippjanar territorjali u spazjali, tad-disinn, tal-kultura, tal-mobilità u l-loġistika sostenibbli, tat-teknoloġija, tal-ekonomija ċirkolari, tal-effiċjenza enerġetika u tal-enerġiji rinnovabbli billi jippromwovi modi aħjar ta' għajxien, xogħol u parteċipazzjoni f'attivitajiet rikreattivi flimkien, li jistgħu jiġu applikati wkoll lil hinn mill-UE; jemmen li l-innovazzjoni soċjali u teknoloġika trid tiġi appoġġjata b'mod adegwat, inkluż permezz ta' investiment pubbliku u privat fir-riċerka u l-iżvilupp; |
8. |
Jistieden lill-Kummissjoni tkompli twessa' l-firxa tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida billi tinvolvi pajjiżi assoċjati u sħab barra mill-UE biex jieħdu sehem fl-inizjattiva, inkluż permezz ta' djalogu permanenti dwar l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida; jirrikonoxxi li l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida għandha l-potenzjal li tikkontribwixxi għar-restawr ta' wara l-gwerra tal-bliet, tas-soċjetajiet u tal-ekonomija, b'mod partikolari fil-kuntest tal-gwerra li għaddejja fl-Ukrajna u bl-involviment tas-CCSI Ukreni u l-professjonisti tagħha; |
Finanzjament u governanza
9. |
Jenfasizza li matul l-ewwel snin tal-eżistenza tagħha, il-Bauhaus Ewropea l-Ġdida ma setgħetx tilħaq il-pajjiżi kollha tal-UE u lill-partijiet interessati fihom; iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jqajmu kuxjenza dwar din l-inizjattiva u jtejbu l-koordinazzjoni bejn il-livelli kollha ta' governanza, li għandu jkollhom aċċess f'waqtu u ekwu għall-informazzjoni, l-opportunitajiet u l-finanzjament; iħeġġeġ lill-Kummissjoni torganizza laqgħat regolari mal-Istati Membri u l-pajjiżi sħab, u tistabbilixxi punti fokali fl-Istati Membri biex tiffaċilita l-implimentazzjoni tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida u l-aċċess għall-finanzjament; jenfasizza l-importanza li jkun hemm riżorsi adegwati fil-livell tal-UE u dak nazzjonali biex jappoġġjaw l-implimentazzjoni tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida fil-prattika, kif ukoll mudelli u proċeduri ta' finanzjament imfassla apposta, u li jiġi mminimizzat il-piż amministrattiv; |
10. |
Iħeġġeġ lill-Istati Membri jimplimentaw l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida fil-politiki nazzjonali tagħhom; jissottolinja li l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida tista' tgħin biex jiġu indirizzati d-disparitajiet sinifikanti bejn l-Istati Membri f'termini tal-kapaċità tagħhom li jiksbu l-objettivi tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida, u b'hekk tikkontribwixxi għal kundizzjonijiet ekwi; iħeġġeġ lill-awtoritajiet pubbliċi kollha, inklużi l-istituzzjonijiet tal-Unjoni, biex jinkorporaw il-prinċipji tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida fil-ġestjoni tal-ambjent mibni u tal-proċeduri ta' akkwist pubbliku tagħhom stess; |
11. |
Jistieden lill-Kummissjoni toħloq mudell ta' governanza integrat, nondiskriminatorju, trasparenti, b'obbligu ta' rendikont u strutturat territorjalment għall-Bauhaus Ewropea l-Ġdida, inkluż l-involviment u s-sjieda pubblika, permezz ta' ppjanar territorjali xieraq u bbażat fuq qafas ta' governanza ġenerali; |
12. |
Jitlob li l-Kummissjoni tipprovdi informazzjoni f'waqtha dwar kif tipparteċipa fil-Bauhaus Ewropea l-Ġdida, inkluż permezz ta' assistenza teknika għall-partijiet interessati u l-aħjar prattiki, u li tiċċara l-kriterji ġenerali għall-għażla u l-evalwazzjoni tal-proġetti u l-inizjattivi tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida u għall-allokazzjoni tal-fondi, b'mod partikolari, billi:
|
13. |
Jistieden lill-Kummissjoni tagħmel il-prinċipji tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida parti integrali mil-leġiżlazzjoni futura rilevanti kollha, filwaqt li fl-istess ħin tenfasizza l-ħtieġa li l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida tiġi sinkronizzata mal-leġiżlazzjoni, il-programmi u l-inizjattivi eżistenti tal-Unjoni, u jiġi żgurat li l-qafas regolatorju eżistenti, bħad-Direttiva dwar ir-Rendiment tal-Bini fl-Użu tal-Enerġija u d-Direttiva dwar l-Effiċjenza fl-Enerġija, jappoġġjaw l-ambizzjonijiet u l-implimentazzjoni tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida; |
14. |
Jitlob, barra minn hekk, li jiġu żviluppati kriterji speċifiċi għas-setturi rilevanti, b'mod partikolari dawk tal-kostruzzjoni u l-arkitettura, l-enerġija, il-mobilità, id-disinn, it-teknoloġija, it-turiżmu, l-edukazzjoni u l-ħiliet, is-snajja', il-kultura u l-arti, f'kooperazzjoni mill-qrib mal-partijiet ikkonċernati f'dawn is-setturi, filwaqt li jitqiesu ċ-ċertifikazzjonijiet u l-istandards speċifiċi għas-settur, u għal azzjonijiet li jippromwovu s-sinerġiji bejn dawn l-atturi; ifakkar li huwa kruċjali li jitqies il-bilanċ ġeografiku sabiex il-Bauhaus Ewropea l-Ġdida tkun tista' tinxtered b'mod ugwali madwar l-UE u lil hinn minnha; jenfasizza, barra minn hekk, li ma hemmx bżonn li l-proġetti ikunu transnazzjonali biex jingħataw it-tikketta tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida; |
15. |
Jiddispjaċih għan-nuqqas ta' ċarezza dwar il-finanzjament għall-Bauhaus Ewropea l-Ġdida mill-2023 'il quddiem; jitlob li r-Regolament dwar l-Orizzont Ewropa jiġi emendat matul ir-reviżjoni ta' nofs it-terminu tal-qafas finanzjarju pluriennali (QFP) attwali sabiex tinħoloq missjoni tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida iffinanzjata b'EUR 500 miljun; jissottolinja li l-programm għandu jkun appoġġjat ukoll minn programmi rilevanti oħra sabiex jiġi ġġenerat impatt addizzjonali u li l-programmi eżistenti tal-Unjoni jistgħu jgħinu biex jinkisbu l-objettivi tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida; jistieden lill-Kummissjoni tiżgura li l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida tikkomplementa lill politiki oħrajn tal-UE, inkluża l-politika ta' koeżjoni, u tinkludi l-appoġġ għall-Bauhaus Ewropea l-Ġdida fi ftehimiet u programmi ta' sħubija, appoġġjati mill-politiki strutturali u ta' koeżjoni tal-UE; |
16. |
Jistieden lill-Kummissjoni tressaq proposta mill-aktar fis possibbli biex l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida issir programm ġdid u indipendenti tal-UE sal-QFP li jmiss, fejn l-ideat u l-objettivi konkreti tiegħu għandhom ikunu akkumpanjati b'finanzjament adegwat; jagħraf l-isforzi li għamlet il-Kummissjoni biex tniedi l-ewwel sejħiet għal proġetti billi ħadet flus mill-programmi eżistenti, iżda jqis li l-impatt tagħhom mhuwiex proporzjonat mal-livell ta' ambizzjoni tal-proġett; jinsisti li dan se jirrikjedi riżorsi ġodda b'linja baġitarja dedikata u stabbli; jissottolinja li dan il-programm ġdid la jrid inaqqas il-finanzjament għal programmi oħra mhux iffinanzjati biżżejjed, b'mod partikolari l-Creative Europe, l-Erasmus+ u l-Korp Ewropew ta' Solidarjetà, minkejja r-rabtiet u s-sinerġiji li jista' joħloq magħhom, u lanqas jiddevja l-enfasi mill-prijoritajiet politiċi miftiehma tagħhom; jissottolinja li r-riżorsi tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida għandhom fuq kollox ikunu ddedikati għar-riċerka u l-innovazzjoni; |
17. |
Jistieden lill-Kummissjoni tiżviluppa pjan ċar biex tattira l-investiment pubbliku u privat etiku, inkluż il-finanzjament kollettiv (crowdfunding), b'enfasi fuq il-promozzjoni tat-tmexxija femminili fil-kapital ta' riskju u fin-negozji l-ġodda; iħeġġeġ lill-Istati Membri, soġġett għall-kamp ta' applikazzjoni fiskali tagħhom, jallokaw finanzjament adegwat f'konformità mal-prinċipji tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida permezz tal-pjanijiet tagħhom għall-irkupru u r-reżiljenza u l-fondi strutturali u ta' investiment Ewropej għal proġetti f'konformità mal-prinċipji u l-objettivi tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida, sabiex jiġi stimulat l-iżvilupp sostenibbli u jiġu koperti sħubijiet li jinvolvu entitajiet pubbliċi u privati; jinnota li dan se joħloq riżultati tanġibbli fil-prattika; jissottolinja li l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida għandha tikkontribwixxi wkoll għall-ħolqien ta' spazji u bini li jiffaċilitaw l-intraprenditorija; |
18. |
Jesprimi l-ħtieġa li mmorru lil hinn mill-fażijiet tal-kodisinn, tat-twassil u tat-tixrid, filwaqt li jiġi żgurat li l-ħsieb kreattiv ikompli tul il-fażijiet kollha; jistieden lill-Kummissjoni tistabbilixxi mekkaniżmu ta' monitoraġġ u evalwazzjoni trasparenti u bbażat fuq l-evidenza li jinkludi l-partijiet ikkonċernati rilevanti kollha, li għandu jirrevedi kontinwament l-attivitajiet kollha tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida fil-livell tal-UE u dak nazzjonali, inkluż l-impatt soċjetali u klimatiku tagħhom, l-impatt tagħhom fuq l-iżvilupp tar-reġjuni u l-ħolqien tal-valur reali tagħhom maż-żmien, u jirrapporta regolarment lill-Parlament u lill-Kunsill; jistenna li jirċievi l-ewwel rapport ta' monitoraġġ fl-2022; |
Oqsma ta' żvilupp u prijorità
19. |
Jemmen li l-moviment tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida għandu jippromwovi modi ta' ħajja aktar sostenibbli, soċjalment inklużivi u innovattivi bbażati fuq mudelli ġodda u olistiċi ta' ppjanar, kostruzzjoni u abitazzjoni tal-ambjent mibni tagħna, bl-involviment sinifikanti tar-residenti fil-proċessi tat-teħid ta-deċiżjonijiet, sabiex ikunu adatti għall-ħtiġijiet emerġenti u t-tendenzi li qed jinbidlu tal-konsum u tal-mobilità, u biex tiġi żgurata akkomodazzjoni deċenti, bi prezz aċċesibbli u ta' kwalità għal kulħadd, b'mod partikolari għall-gruppi vulnerabbli, inkluż billi jiġu miġġielda l-esklużjoni relatata mal-akkomodazzjoni u l-kundizzjoni ta' persuni mingħajr dar; |
20. |
Iqis li l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida hija opportunità biex tiġi kkonċepita riġenerazzjoni ekoloġika mfassla tajjeb tal-ispazji pubbliċi bil-għan li jintlaħqu l-objettivi tad-dekarbonizzazzjoni, li l-binjiet skaduti jiġu mmodifikati u jingħataw skop ġdid, li ż-żoni industrijali qodma jiġu ttrasformati fi spazji urbani u pubbliċi ekoloġiċi ġodda, u biex tinbena l-infrastruttura rilevanti biex jiġu ffaċilitati l-attività fiżika, l-għarfien u l-iskambji kulturali; |
21. |
Jitlob li l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida tippromwovi “bliet ta' 15-il minuta” sabiex is-servizzi u l-kumditajiet essenzjali kollha jsiru aċċessibbli għaċ-ċittadini f'distanza bil-mixi, u tipprovdi soluzzjonijiet innovattivi għall-iżvilupp ta' żoni urbani sostenibbli, inklużi soluzzjonijiet ta' mobilità sostenibbli; jenfasizza li fil-Bauhaus Ewropea l-Ġdida jeħtieġ li jispikkaw il-binjiet bi prezz aċċessibbli, soċjalment inklużivi u effiċjenti fl-enerġija, u li din tikkontribwixxi għal bidla modali lejn trasport pubbliku u kollettiv u mezzi ta' trasport li jniġġsu inqas; |
22. |
Jisħaq fuq l-importanza tat-trasformazzjoni, l-aġġornament u l-modifika retroattiva tal-istokk tal-bini eżistenti, inklużi binjiet ippjanati u mibnija ħażin imtella' minn reġimi totalitarji, u li jiġu applikati soluzzjonijiet ibbażati fuq in-natura bħall-injam u li jitnaqqas l-iskart u li jiżdiedu d-durabbiltà, l-użu mill-ġdid u ċ-ċirkolarità fl-ambjent mibni; jinsisti li dan għandu jinkludi l-promozzjoni tar-rinnovazzjoni u tal-użu mill-ġdid adattiv minflok it-twaqqigħ u l-bini mill-ġdid, kif xieraq, it-tneħħija tal-ostakli relatati mal-immaniġġjar u t-trasport tal-iskart kif ukoll is-sensibilizzazzjoni tan-nies dwar il-karbonju inkorporat u maħżun fil-materjali biex ikunu jistgħu jagħmlu għażliet infurmati; |
23. |
Jissottolinja li l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida għandha tappoġġja wkoll inizjattivi għall-kostruzzjoni u r-rinnovazzjoni ta' akkomodazzjoni soċjali bi prezz aċċessibbli, ta' kwalità għolja u effiċjenti fl-użu tal-enerġija; |
24. |
Jistieden lill-Istati Membri jfasslu kurrikuli edukattivi innovattivi f'konformità mal-prinċipji u l-objettivi tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida għall-iżvilupp tal-ħiliet spazjali, kreattivi, ta' orjentazzjoni u ta' tpinġija, u jintegraw prinċipji ewlenin tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida u ħiliet ekoloġiċi u diġitali fl-edukazzjoni informali, mhux formali u għolja, fit-taħriġ vokazzjonali u fit-tagħlim tul il-ħajja, inkluż billi l-professjonisti rilevanti jtejbu l-ħiliet u jingħataw taħriġ mill-ġdid, li se jgħinu wkoll biex titwettaq l-Aġenda għall-Ħiliet għall-Ewropa; jenfasizza l-importanza li titqajjem kuxjenza permezz tal-edukazzjoni dwar ir-rispett tal-ambjent u tal-wirt kulturali, f'konsultazzjoni mal-Koalizzjoni “Edukazzjoni għall-Klima”; jitlob lill-UE tippromwovi dawn l-isforzi; jistieden lill-Kummissjoni tagħmel l-opportunitajiet ta' mobilità parti integrali mill-Bauhaus Ewropea l-Ġdida, speċjalment għall-edukazzjoni u t-taħriġ vokazzjonali u l-istudenti universitarji minn dixxiplini relatati u professjonisti tas-sengħa fi ħdan is-CCSI; |
25. |
Iħeġġeġ lill-Istati Membri u lill-Kummissjoni jintegraw l-aspetti kollha tat-triangolu tal-għarfien – l-innovazzjoni, ir-riċerka u l-edukazzjoni – billi jippromwovu sħubijiet bejn l-istituzzjonijiet tal-edukazzjoni għolja, inkluż permezz tal-Alleanzi tal-Universitajiet Ewropej, l-organizzazzjonijiet tar-riċerka, inklużi ċ-ċentri tar-riċerka arkitettonika u kulturi, u l-industrija, inklużi l-mikrointrapriżi u l-SMEs rilevanti, l-intrapriżi soċjali u n-negozji ġodda, f'kooperazzjoni mill-qrib mal-Istitut Ewropew tal-Innovazzjoni u t-Teknoloġija (EIT) u maċ-Ċentru Konġunt tar-Riċerka; jemmen li l-Komunità ta' Konoxxenza u Innovazzjoni tal-EIT dwar is-CCSI għandha tpoġġi l-għarfien espert tagħha għad-dispożizzjoni tal-objettivi tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida, speċjalment fl-Istati Membri u fir-reġjuni fejn il-kapaċità tal-innovazzjoni hija moderata; |
26. |
Jenfasizza li l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida tista' tappoġġja s-sigurtà u l-effiċjenza tal-enerġija billi tħeġġeġ l-investiment u tinċentiva l-użu ta' materjali u soluzzjonijiet b'livell baxx ta' użu tal-enerġija, b'emissjonijiet żero u b'livell baxx ta' emissjonijiet tal-karbonju, inkluż permezz ta' mudelli kooperattivi u ta' proprjetà tal-komunità għall-produzzjoni tal-enerġija rinnovabbli u proġetti li jużaw is-sħana mormija u sistemi tal-enerġija integrati; |
27. |
Jiġbed l-attenzjoni għall-kwistjoni urġenti taż-żieda fil-prezzijiet tal-enerġija u ż-żieda b'riżultat ta' dan fil-faqar enerġetiku fost l-unitajiet domestiċi tal-UE; jissottolinja li l-proġetti tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida għandhom irwol fundamentali fil-ġlieda kontra l-faqar enerġetiku u fil-protezzjoni tal-unitajiet domestiċi vulnerabbli, permezz ta' soluzzjonijiet innovattivi għas-setturi tal-bini, tal-kostruzzjoni, industrijali u tal-materjali, u jqis li din hija prekundizzjoni biex tinkiseb tranżizzjoni lejn enerġija ġusta u ekwa; |
28. |
Jissottolinja li l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida tista' tiffaċilita t-tranżizzjoni diġitali billi ttejjeb il-konnettività biex itaffi d-distakk diġitali, tikseb soluzzjonijiet aktar effiċjenti, inklużivi, aċċessibbli u ekosostenibbli, u ttejjeb l-użu tar-riżorsi u l-ħiliet lokali; |
29. |
Jirrikonoxxi l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida bħala katalist biex isiru bidliet trasformattivi fl-ekosistemi kreattivi, tal-kostruzzjoni u tan-negozju u biex jinkisbu fehim u kwalità ġodda fl-ippjanar, it-tfassil u l-bini, inkluż billi jiġu applikati teknoloġiji diġitali tul iċ-ċiklu kollu tal-ħajja tal-binja, tinbena l-kapaċità għall-ħolqien ta' mudelli innovattivi u teknoloġiji diġitali għall-ippjanar urban billi, fost affarijiet oħra, titrawwem il-kooperazzjoni transfruntiera fl-iskambju tad-data u jiġu inklużi l-prinċipji taċ-ċirkolarità u l-effiċjenza fir-riżorsi fil-mixja lejn in-newtralità tal-karbonju; |
30. |
Jitlob li l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida toħloq inċentivi biex tinkoraġġixxi l-użu ta' teknoloġiji u materjali sostenibbli u durabbli, tippromwovi soluzzjonijiet intelliġenti tal-enerġija u ambjentali u innovazzjoni fil-materjali, il-proċessi, l-awtomatizzazzjoni u t-tekniki b'mod rinnovabbli, riċiklabbli u kosteffiċjenti li jnaqqas l-emissjonijiet serra, bħal elementi prefabbrikati b'materjali sostenibbli, infrastruttura fotovoltajka jew tal-iċċarġjar, materjali b'sorsi bijoloġiċi u ġeoloġiċi, u tekniki tal-bini ttestjati lokalment; jenfasizza, f'dan il-kuntest, l-importanza li jiġu ffaċilitati l-provvisti meħtieġa għall-produzzjoni ta' tali materjali tal-kostruzzjoni, inkluża l-materja prima, filwaqt li jiġu ggarantiti kundizzjonijiet ekwi billi tiġi evitata d-distorsjoni tas-suq; |
31. |
Jirrikonoxxi li l-aspett kulturali tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida huwa kritiku għad-dimensjoni soċjali u demokratika tagħha; fl-istess waqt, jistieden lill-Kummissjoni tiddefinixxi u tiżviluppa metodoloġija ta' disinn ibbażata fuq l-evidenza fl-ambitu tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida biex tiżgura li l-proċessi tat-trasformazzjoni tal-ispazji, tal-binjiet, tal-bliet u tat-territorji jkunu bbażati fuq riċerka xjentifika, biex jinkisbu l-aħjar eżiti possibbli; |
32. |
Jilqa' l-approċċ innovattiv u integrat rakkomandat mill-Bauhaus Ewropea l-Ġdida permezz tal-użu effiċjenti tal-ispazju, il-preservazzjoni, ir-restawr, il-valorizzazzjoni, il-promozzjoni u l-użu mill-ġdid tal-wirt storiku, kulturali u naturali; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jużaw l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida bħala opportunità biex jipproteġu aħjar il-wirt kulturali rikk tal-Ewropa mill-impatt tad-degradazzjoni ambjentali, it-turiżmu mmaniġġjat ħażin u sfidi oħrajn; jissottolinja li permezz tar-rinnovazzjoni intelliġenti, inkluż it-titjib fl-effiċjenza enerġetika, it-trasformazzjoni u l-użu mill-ġdid adattiv, is-siti kulturali u ta' wirt jistgħu jsibu użi ġodda u estiżi; jirrikonoxxi d-diġitalizzazzjoni bħala mezz ta' valorizzazzjoni tal-wirt kulturali; |
Implimentazzjoni
33. |
Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jgħaqqdu l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida mal-Mewġa ta' Rinnovazzjoni, filwaqt li jieħdu vantaġġ mis-soluzzjonijiet innovattivi li l-proġett joffri fir-rinnovazzjoni komprensiva, olistika, ta' kwalità u kostottimali tal-istokk tal-bini tagħna; jissottolinja li dan għandu jkun ibbażat fuq analiżi bir-reqqa taċ-ċiklu tal-ħajja tal-binjiet u billi jitqies il-kuntest speċifiku għas-sit, inklużi l-karatteristiċi estetiċi u arkitettoniċi lokali, li jmur lil hinn mill-effiċjenza enerġetika biex jinkludi titjib fil-kwalità tal-ambjent ta' ġewwa, l-enerġija rinnovabbli, id-durabbiltà, l-aċċessibbiltà, is-sikurezza u l-qerda ta' sustanzi dannużi; iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jieħdu azzjoni biex iżidu malajr ir-rata ta' rinnovazzjoni, fost l-oħrajn billi jevitaw ostakli addizzjonali li jfixklu r-rinnovazzjoni; |
34. |
Jemmen li l-impatti ambjentali u soċjali tal-proġetti kollha tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida għandhom jiġu vvalutati matul iċ-ċiklu tal-ħajja tagħhom; |
35. |
Jistieden lill-Kummissjoni tintegra aktar il-Level(s), li huwa l-qafas li għadu kif ġie stabbilit għal binjiet sostenibbli, biex tittejjeb is-sostenibbiltà fis-settur; jissottolinja l-ħtieġa li jiġi ottimizzat il-qafas biex ikun aktar aċċessibbli għall-professjonisti fis-settur tal-bini; jinsisti li l-qafas ikun aġġornat fuq bażi kontinwa biex jinkludi sejbiet ġodda u konklużjoni minn proġetti tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida; |
36. |
Jappoġġja l-ħolqien ta' tikketta Bauhaus Ewropea l-Ġdida, fi sħubija mal-partijiet ikkonċernati rilevanti, ibbażata fuq kriterji ċari applikati b'mod komprensiv, olistiku u inklużiv, li tivvaluta l-valur ekonomiku, ambjentali u soċjali relatat mas-sostenibbiltà ta' proġett u tippromwovi sinerġiji ma' tikketti u għodod eżistenti, sabiex jiġu rikonoxxuti proġetti u prodotti għall-kisba tal-għanijiet ewlenin tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida u tgħinhom jiksbu aċċess għall-finanzjament; jistieden lill-Kummissjoni tiżgura li l-iskemi ta' finanzjament tal-UE joħolqu inċentivi biex japplikawhom għat-tikketta, inkluż għaċ-ċittadini u għal proġetti mmexxija mill-komunità; jitlob li tiġi esplorata l-adozzjoni mis-suq tat-tikketta; jissottolinja li l-proġetti tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida fis-settur tal-bini għandhom ikunu bbażati fuq analiżi bir-reqqa taċ-ċiklu tal-ħajja tal-binjiet u analiżi tal-ispejjeż taċ-ċiklu tal-ħajja; |
37. |
Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jinkoraġġixxu l-involviment dirett tal-awtoritajiet lokali u reġjonali fit-tfassil u l-implimentazzjoni tal-proġetti, inkluż billi jiżviluppaw linji gwida dettaljati għall-applikazzjoni u jibnu l-kapaċità tagħhom biex jimplimentaw l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida; iħeġġeġ lill-awtoritajiet reġjonali u lokali jinvestigaw kif l-istituzzjonijiet kulturali lokali jistgħu jibbenefikaw mill-implimentazzjoni tal-prinċipji tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida, b'mod partikolari għall-mitigazzjoni tal-impronta klimatika tagħhom; |
38. |
Jenfasizza, f'dan ir-rigward, li l-azzjoni preparatorja dwar il-“Pjattaforma għall-Ġestjoni tal-Għarfien tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida” fil-baġit 2022 tista' tgħin biex tissimplifika l-gwida u tikkondividi l-informazzjoni dwar l-opportunitajiet ta' finanzjament għall-applikanti prospettivi u tista' tiġi estiża aktar mill-2023 'il quddiem; |
39. |
Jenfasizza l-importanza ta' aktar flessibbiltà għall-awtoritajiet lokali u reġjonali biex jesperimentaw bil-proġetti tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida u jissottolinja l-potenzjal li jirriżulta jekk ikun permess “ambjent ta' esperimentazzjoni” regolatorja biex tingħata spinta lill-innovazzjoni fi ħdan l-ekonomija ċirkolari u l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida; |
40. |
Jemmen li l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida għandha tkun parti minn Patt Kulturali usa' għall-Ewropa; jenfasizza li l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida għandha tħaddan u tippromwovi l-potenzjal mhux sfruttat tas-CCSI, inklużi l-ħallieqa kulturali, bħala muturi tat-tkabbir ekonomiku sostenibbli u sors għal servizzi u prodotti innovattivi u ta' kwalità għolja, billi tiggarantixxi l-involviment tas-CCSI, bl-appoġġ ta' linji gwida mmirati u tiftaħ opportunitajiet ġodda għall-kollaborazzjoni, it-tagħlim reċiproku, il-bini tal-kapaċità u l-iskambju kulturali, filwaqt li tiżgura kundizzjonijiet tax-xogħol ġusti u r-remunerazzjoni ġusta ta' dawk involuti; jenfasizza li s-sostenibbiltà ambjentali tal-avvenimenti kulturali marbuta mal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida għandha tiġi promossa; |
41. |
Jistieden lill-Kummissjoni tippermetti lill-Parlament ikun involut aktar mill-qrib fil-korpi rilevanti tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida bħad-diskussjoni madwar mejda ta' livell għoli; |
42. |
Jitlob li l-Laboratorju tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida futur jikkontribwixxi għar-riċerka u l-innovazzjoni fi ħdan l-oqsma ta' prijorità tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida; jenfasizza l-ħtieġa li l-laboratorju futur tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida jagħmel rakkomandazzjonijiet innovattivi, jikkollabora ma' istituzzjonijiet u ma' gvernijiet nazzjonali, reġjonali u lokali oħrajn, u ma' partijiet ikkonċernati, inklużi s-soċjetà ċivili u l-gruppi komunitarji u jistabbilixxi regoli operattivi u ta' rapportar ċari u trasparenti f'konformità mal-inizjattiva; iħeġġeġ lill-Kummissjoni tħaffef l-introduzzjoni tal-Laboratorju u tipprovdih b'riżorsi adegwati; |
43. |
Jilqa' l-ħolqien tal-Festival tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida u l-Premjijiet annwali tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida, li għandhom jirriflettu d-diversità kulturali rikka tal-Unjoni u jfittxu sinerġiji ma' premjijiet u avvenimenti Ewropej rilevanti oħra; jenfasizza l-importanza li jiġu organizzati avvenimenti tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida madwar l-Ewropa sabiex jintlaħqu aktar nies u titqajjem kuxjenza dwar l-inizjattiva, inkluż permezz ta' avvenimenti speċifiċi, festivals u l-ħolqien ta' Sena Ewropea tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida; |
44. |
Jistieden lill-Kummissjoni tippjana d-destinazzjonijiet tal-festivals annwali tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida billi tqis il-bliet Ewropej magħżula mill-UNESCO bħala “Kapitali Dinjija tal-Arkitettura”; jissuġġerixxi li l-festival tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida isir f'dawn il-bliet tal-UE magħżula bħala Kapitali Dinjija tal-Arkitettura sabiex tittejjeb il-promozzjoni tal-arkitettura u l-innovazzjoni Ewropej; |
45. |
Jistieden lill-Kummissjoni toħloq bażi tad-data pubblika, diġitali u aċċessibbli faċilment tal-proġetti u l-azzjonijiet tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida, u taġġornaha regolarment, sabiex tagħmel ir-riżultati tal-inizjattiva aktar viżibbli, tkompli tiżviluppa l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida abbażi tal-aħjar prattiki, inkluż fi ħdan is-settur kulturali, u biex issaħħaħ il-kondiviżjoni tal-għarfien, ir-riċerka u l-iżvilupp; |
46. |
Jitlob li jissaħħu l-isforzi ta' komunikazzjoni, sensibilizzazzjoni u viżibbiltà tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida, filwaqt li jiġi rispettat il-multilingwiżmu, sabiex tingħata spinta lill-għarfien, l-appoġġ u l-parteċipazzjoni tan-nies fl-inizjattiva, b'mod partikolari permezz ta' attivitajiet parteċipattivi ta' sensibilizzazzjoni pubblika, inkluż permezz tal-midja soċjali u l-pubblikazzjonijiet diġitali, bħal kampanji ta' sensibilizzazzjoni, pjattaforma li tipprovdi informazzjoni, l-aħjar prattiki tal-proġetti tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida mill-Istati Membri kollha u kontenut edukattiv, inkluż modulu dwar l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida, il-ħolqien ta' għodod u spazji li jiffaċilitaw it-tagħlim bejn il-pari, l-iskambju ta' ideat u għarfien, u stħarriġ biex jiġi vvalutat l-impatt tal-proġetti tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida; |
o
o o
47. |
Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex tgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni. |
(1) ĠU C 501 I, 13.12.2021, p. 13.
(2) ĠU C 460, 21.12.2018, p. 12.
(3) ĠU C 184, 5.5.2022, p. 88.
(4) Testi adottati: P9_TA(2022)0057.
(5) ĠU C 385, 22.9.2021, p. 152.
(6) ĠU C 385, 22.9.2021, p. 68.
(7) ĠU C 445, 29.10.2021, p. 156.
(8) ĠU C 456, 10.11.2021, p. 24.
(9) ĠU C 205, 20.5.2022, p. 17.
(10) ĠU C 494, 8.12.2021, p. 26.
(11) ĠU L 170, 12.5.2021, p. 1.
(12) ĠU L 172, 17.5.2021, p. 53.
(13) ĠU L 231, 30.6.2021, p. 60.
(14) ĠU L 153, 3.5.2021, p. 1.
(15) ĠU L 166, 11.5.2021, p. 1.
(16) ĠU L 189, 28.5.2021, p. 1.
(17) ĠU L 189, 28.5.2021, p. 34.
(18) ĠU L 202, 8.6.2021, p. 32.
(19) Il-Kummissjoni Ewropea, “In focus: Energy efficiency in buildings (Fokus fuq: L-effiċjenza enerġetika fil-binjiet”, 17 ta' Frar 2020.
Il-Ħamis 15 ta’ Settembru 2022
5.4.2023 |
MT |
Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea |
C 125/67 |
P9_TA(2022)0320
Ksur tad-drittijiet tal-bniedem fil-kuntest tad-deportazzjoni furzata ta' ċivili Ukreni lejn ir-Russja u tal-adozzjoni furzata ta' tfal Ukreni fir-Russja
Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-15 ta' Settembru 2022 dwar il-ksur tad-drittijiet tal-bniedem fil-kuntest tad-deportazzjoni furzata ta' ċivili Ukreni lejn ir-Russja u tal-adozzjoni furzata ta' tfal Ukreni fir-Russja (2022/2825(RSP))
(2023/C 125/05)
Il-Parlament Ewropew,
— |
wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet preċedenti tiegħu dwar l-Ukrajna u r-Russja, b'mod partikolari r-riżoluzzjonijiet tiegħu tas-7 ta' April (1), tal-5 ta' Mejju (2) u tad-19 ta' Mejju (3) 2022, |
— |
wara li kkunsidra l-Karta tan-Nazzjonijiet Uniti, |
— |
wara li kkunsidra l-Konvenzjoni Ewropea dwar id-Drittijiet tal-Bniedem, |
— |
wara li kkunsidra l-Patt Internazzjonali dwar id-Drittijiet Ċivili u Politiċi, |
— |
wara li kkunsidra l-Konvenzjonijiet ta' The Hague, |
— |
wara li kkunsidra l-Konvenzjonijiet ta' Ġinevra u l-protokolli anċillari tagħhom, |
— |
wara li kkunsidra l-Istatut ta' Ruma tal-Qorti Kriminali Internazzjonali (QKI), |
— |
wara li kkunsidra l-Konvenzjoni Internazzjonali għall-Ħarsien tal-Persuni Kollha mill-Għajbien Sfurzat, |
— |
wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tan-NU dwar id-Drittijiet tat-Tfal tal-20 ta' Novembru 1989 u l-protokolli addizzjonali tagħha, |
— |
wara li kkunsidra l-Konvenzjoni dwar il-Prevenzjoni u l-Kastig tad-Delitt ta' Ġenoċidju, |
— |
wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill Ewropew dwar l-Ukrajna tat-30 ta' Mejju 2022, |
— |
wara li kkunsidra r-rapporti tal-Organizzazzjoni għas-Sigurtà u l-Kooperazzjoni fl-Ewropa (OSKE) dwar il-ksur tad-dritt umanitarju internazzjonali u tad-dritt internazzjonali li jikkonċerna d-drittijiet tal-bniedem, u dwar id-delitti tal-gwerra u d-delitti kontra l-umanità mwettqa fl-Ukrajna fit-13 ta' April 2022 u fl-14 ta' Lulju 2022, |
— |
wara li kkunsidra r-rapporti tal-Kummissarju għad-Drittijiet tal-Bniedem tal-Parlament tal-Ukrajna, |
— |
wara li kkunsidra d-diskussjoni fil-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU tas-7 ta' Settembru 2022 dwar l-ispostament u d-deportazzjoni furzati taċ-ċittadini Ukreni, kif ukoll l-adozzjonijiet furzati ta' tfal Ukreni fir-Russja, |
— |
wara li kkunsidra r-rapport tal-Human Rights Watch “‘We Had No Choice’: ‘Filtration’ and the Crime of Forcibly Transferring Ukrainian Civilians to Russia” (“Ma Kellna l-Ebda Għażla”: “Filtrazzjoni” u d-Delitt ta' Trasferiment bil-Forza ta' Ċivili Ukreni lejn ir-Russja"tal-1 ta' Settembru 2022, |
— |
wara li kkunsidra l-Artikoli 144(5) u 132(4) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu, |
A. |
billi l-Federazzjoni Russa bdiet mill-ġdid gwerra ta' aggressjoni mhux ipprovokata, mhux ġustifikata u illegali kontra l-Ukrajna fl-24 ta' Frar 2022; billi r-Russja wettqet ksur massiv u serju tad-drittijiet tal-bniedem u delitti tal-gwerra mill-bidu tal-invażjoni fuq skala sħiħa tagħha tal-Ukrajna, inklużi l-qtil tal-massa ta' ċivili u priġunieri tal-gwerra, it-tortura, il-vjolenza sesswali, l-għajbien furzat, id-deportazzjoni furzata, is-sakkeġġ u t-tfixkil tal-evakwazzjoni u tal-konvojs umanitarji, li kollha kemm huma pprojbiti skont id-dritt internazzjonali u jridu jiġu pproċessati; |
B. |
billi l-Kummissarju għad-Drittijiet tal-Bniedem tal-Parlament tal-Ukrajna (Ombudsman) jistma li mill-24 ta' Frar 2022 aktar minn 1 miljun Ukren ġew deportati bil-forza lejn il-Federazzjoni Russa, ħafna drabi sal-Lvant Imbiegħed tar-Russja; billi sorsi differenti jindikaw li dawn in-numri huma sottovalutati, bl-ogħla stimi jpoġġu n-numri għal 2,5 miljun, u li n-numri qed jiżdiedu b'mod kostanti; billi d-deportazzjonijiet furzati mill-Ukrajna, iffaċilitati mill-hekk imsejħa “kampijiet ta' filtrazzjoni”, juru paralleli storiċi qawwija ma' deportazzjonijiet Sovjetiċi furzati tal-massa u ma' kampijiet ta' konċentrament tal-Gulag; billi trasferiment furzat huwa delitt tal-gwerra u delitt potenzjali kontra l-umanità; |
C. |
billi d-deportazzjoni furzata fuq skala kbira ta' ċivili Ukreni lejn il-Federazzjoni Russa ġiet identifikata minn organizzazzjonijiet internazzjonali bħall-OSKE u n-NU bħala wieħed mill-aktar ksur serju tad-dritt umanitarju internazzjonali mwettaq mill-Federazzjoni Russa fil-gwerra ta' aggressjoni tagħha kontra l-Ukrajna; |
D. |
billi l-Uffiċċju tal-Kummissarju Għoli tan-Nazzjonijiet Uniti għad-Drittijiet tal-Bniedem (OHCHR) ivverifika l-eżistenza tal-hekk imsejħa “filtrazzjoni”, li tinvolvi skrinjar tas-sigurtà fuq skala kbira, obbligatorju, punittiv u abbużiv li rriżulta f'diversi ksur tad-drittijiet tal-bniedem kontra ċittadini Ukreni; billi ċ-ċivili Ukreni ġew intervistati b'mod effettiv hekk kif stennew li jgħaddu minn dan il-proċess, li varja fit-tul minn ftit sigħat għal kważi xahar; billi matul il-“filtrazzjoni”, iċ-ċittadini Ukreni huma soġġetti għal interrogazzjoni dettaljata, tiftix fuq il-ġisem, xi drabi l-involviment ta' nudità furzata, u tortura; billi f'ċirkostanzi bħal dawn, in-nisa u l-bniet Ukreni huma f'riskju ta' sfruttament sesswali; |
E. |
billi l-proċess ta' “filtrazzjoni” huwa sistematiku u jirrappreżenta eżerċizzju ta' ġbir tad-data illegali tal-massa, u li dan jipprovdi lill-awtoritajiet Russi b'ammonti kbar ta' data personali dwar iċ-ċivili Ukreni, inkluża d-data bijometrika tagħhom; billi dan huwa ksur ċar tad-dritt għall-privatezza u jista' jpoġġi lil dawk soġġetti għalih f'riskju li jkunu fil-mira fil-futur; |
F. |
billi matul dan il-proċess, l-awtoritajiet Russi spiss jikkonfiskaw passaporti Ukreni u jġiegħlu lill-Ukreni jiffirmaw ftehimiet biex jibqgħu fir-Russja, u b'hekk ifixklu l-kapaċità tagħhom li jirritornaw lejn pajjiżhom, fi sforz apparenti biex tinbidel l-għamla demografika tal-Ukrajna; billi, minbarra d-deportazzjonijiet u l-adozzjonijiet furzati, ir-Russja fil-kunċett ġeopolitiku tagħha ta' “Russkij mir” (“id-dinja Russa”) fit-territorji okkupati tal-Ukrajna qed twettaq Russifikazzjoni aċċellerata; |
G. |
billi ċ-ċittadini Ukreni li “jfallu” l-proċess ta' “filtrazzjoni” jinżammu u jiġu trasferiti lejn iċ-ċentri ta' detenzjoni u l-kolonji penali Russi, u huma jinsabu f'riskju ta' ħsara serja, inklużi tortura u trattament ħażin, jew qed jisfgħu vittmi ta' għajbien furzat; billi l-OHCHR iddokumenta rapporti kredibbli ta' tfal separati mill-familji tagħhom meta l-adult li jakkumpanjahom ma għaddiex mill-proċess ta' “filtrazzjoni”; |
H. |
billi t-tfal li qed jaħarbu mill-gwerra, speċjalment meta ma jkunux akkumpanjati, jinsabu f'riskju akbar ta' vjolenza, abbuż u sfruttament, kif ukoll li jgħibu u jisfgħu vittmi tat-traffikar, speċjalment meta jiċċaqilqu bejn il-fruntieri, u l-bniet b'mod partikolari huma f'riskju ta' vjolenza abbażi tal-ġeneru; |
I. |
billi l-Ombudsman Ukren, fit-3 ta' Settembru 2022, iddikjara li aktar minn 200 000 tifel u tifla kienu diġà ttieħdu bil-forza fil-Federazzjoni Russa bl-intenzjoni li jsiru disponibbli għall-adozzjoni mill-familji Russi u setgħu jivverifikaw iċ-ċirkostanzi tad-deportazzjoni furzata ta' 7 000 tifel u tifla Ukreni; billi l-awtoritajiet Russi qed jisseparaw b'mod deliberat lit-tfal Ukreni mill-ġenituri tagħhom u qed jaħtfu oħrajn minn orfanatrofji, istituzzjonijiet oħra tat-tfal u sptarijiet qabel ma jressquhom għall-adozzjoni fir-Russja; billi din l-azzjoni mill-Federazzjoni Russa hija ta' natura sistematika u fuq skala kbira, u tinkludi l-qerda tar-rekords personali tal-persuni deportati, fost reati oħra; |
J. |
billi l-Ukrajna ħolqot il-portal “Tfal tal-Gwerra” biex tippermetti lill-ġenituri ta' tfal mitlufa, spostati u deportati jikkondividu d-data kollha disponibbli; |
K. |
billi ladarba t-tfal ikunu fir-Russja stess jew fit-territorji okkupati minnha, il-proċess ta' tluq jew ta' għaqda mill-ġdid mal-kustodji tagħhom huwa tassew kumpless; billi mingħajr proċeduri formali fis-seħħ għar-ritorn tat-tfal Ukreni lejn l-Ukrajna jew għar-riunifikazzjoni tagħhom mal-kustodji u l-indokraturi tagħhom, il-proċess fil-biċċa l-kbira jaqa' fuq individwi b'appoġġ minn voluntiera lokali, NGOs u negozjati permezz ta' mezzi informali; |
L. |
billi fil-25 u fit-30 ta' Mejju 2022, il-President Vladimir Putin iffirma digrieti li jissimplifikaw il-proċedura għall-għoti taċ-ċittadinanza Russa liċ-ċittadini Ukreni, inklużi tfal mingħajr kura tal-ġenituri, u għall-adozzjoni tat-tfal Ukreni mill-familji Russi, u b'hekk kompla jikkomplika r-ritorn tagħhom lejn l-Ukrajna u jiffaċilita l-proċess ta' assimilazzjoni sfurzata tat-tfal Ukreni; billi mijiet ta' tfal Ukreni minn dak iż-żmien 'l hawn irċevew ċittadinanza Russa u ntbagħtu lil ġenituri ġodda fir-reġjuni differenti tar-Russja; |
M. |
billi d-dritt internazzjonali jipprojbixxi b'mod inekwivoku d-deportazzjoni f'territorju okkupat jew minn territorju okkupat lejn it-territorju tal-poter okkupanti, li jikkostitwixxi ksur serju tal-Konvenzjonijiet ta' Ġinevra u delitt tal-gwerra skont l-Istatut ta' Ruma tal-QKI; billi d-dritt u l-prattika internazzjonali jipprojbixxu l-adozzjoni matul jew immedjatament wara l-emerġenzi; billi l-Ukrajna adottat moratorju fuq l-adozzjonijiet bejn il-pajjiżi fil-bidu tal-gwerra; billi l-Konvenzjoni tan-NU dwar id-Drittijiet tat-Tfal u r-Raba' Konvenzjoni ta' Ġinevra jipprojbixxu l-poteri okkupanti milli jbiddlu l-istatus personali tat-tfal, inkluża n-nazzjonalità tagħhom; |
N. |
billi skont l-Artikolu II tal-Konvenzjoni tan-NU dwar il-Prevenzjoni u l-Kastig tad-Delitt ta' Ġenoċidju, it-trasferiment furzat tat-tfal minn grupp għal ieħor, bl-intenzjoni li jeqred, kompletament jew parzjalment, grupp nazzjonali, etniku, razzjali jew reliġjuż, jikkostitwixxi ġenoċidju; |
O. |
billi l-anzjani, il-persuni b'diżabilità u gruppi vulnerabbli oħra jidhru li jinsabu f'riskju partikolari li jinqabdu fiż-żoni okkupati mir-Russja jew fir-Russja, peress li spiss jitqiegħdu kontra r-rieda tagħhom f'faċilitajiet bħad-djar tal-kura li jinsabu fir-Russja jew fiż-żoni okkupati mir-Russja; billi dawn il-faċilitajiet huma istituzzjonijiet magħluqa, u t-tqegħid ta' persuni vulnerabbli hemmhekk jimmina b'mod fundamentali d-dritt tagħhom għal-libertà tal-moviment; |
P. |
billi ċ-ċittadini Ukreni fir-Russja u fit-territorji okkupati mir-Russja jħabbtu wiċċhom ma' diffikultajiet sinifikanti, bħan-nuqqas ta' mezzi ta' sussistenza, l-inabbiltà li jiskambjaw l-hryvnia tal-Ukrajna jew li jiġbdu fondi bl-użu ta' kards tal-bank, nuqqas ta' ħwejjeġ u oġġetti iġjeniċi, u n-nuqqas ta' kapaċità li jikkuntattjaw lill-qraba; billi ċ-ċivili Ukreni qed jiġu rilokati bil-forza f'żoni ekonomikament batuti jew iżolati fir-Russja, ħafna drabi fis-Siberja, u jitħallew mingħajr ebda mezz ta' ritorn; billi dawk li jippruvaw jitilqu mir-Russja spiss iħabbtu wiċċhom ma' diffikultajiet biex jaqsmu mir-Russja minħabba li ma għandhomx dokumenti ta' identifikazzjoni xierqa, ikunu ħallewhom l-Ukrajna meta ħarbu mill-gwerra jew li ġew ikkonfiskati lilhom mill-awtoritajiet Russi; |
Q. |
billi narrattiva distorta tat-Tieni Gwerra Dinjija tinsab fl-għeruq tal-propaganda tal-Kremlin li tiġġustifika l-gwerra ta' aggressjoni li r-Russja wettqet illum kontra l-Ukrajna; |
1. |
Jikkundanna bl-aktar mod qawwi possibbli l-gwerra ta' aggressjoni tal-Federazzjoni Russa kontra l-Ukrajna, kif ukoll l-involviment attiv tal-Belarussja f'din il-gwerra, u jeżiġi li r-Russja ttemm minnufih l-attivitajiet militari kollha fl-Ukrajna u tirtira mingħajr ebda kundizzjoni l-forzi u t-tagħmir militari kollha mit-territorju kollu tal-Ukrajna rikonoxxut internazzjonalment; jesprimi s-solidarjetà assoluta tiegħu mal-poplu tal-Ukrajna, jappoġġa bis-sħiħ l-indipendenza, is-sovranità u l-integrità territorjali tal-Ukrajna fi ħdan il-fruntieri tagħha rikonoxxuti internazzjonalment, u jissottolinja li din il-gwerra tikkostitwixxi ksur serju tal-liġi internazzjonali; |
2. |
Jikkundanna bil-qawwa l-atroċitajiet irrappurtati mwettqa mill-Forzi Armati Russi, ir-rappreżentanti tagħhom u d-diversi awtoritajiet ta' okkupazzjoni, b'mod partikolari d-deportazzjoni bil-forza ta' ċivili Ukreni, inkluż tfal, lejn ir-Russja, kif ukoll il-prattiki waħxija tar-Russja fl-hekk imsejħa “kampijiet ta' filtrazzjoni” fejn il-familji jiġu sseparati u dawk li huma meqjusa “inaffidabbli” jisparixxu; |
3. |
Jistieden lir-Russja tirrispetta bis-sħiħ l-obbligi tagħha skont il-liġi internazzjonali u twaqqaf minnufih id-deportazzjoni furzata u t-trasferiment bil-forza ta' ċivili Ukreni lejn ir-Russja u t-territorji okkupati minnha, kif ukoll it-trasferimenti furzati kollha ta' tfal lejn it-territorji okkupati mir-Russja u l-Federazzjoni Russa, u twaqqaf ukoll kwalunkwe adozzjoni bejn il-pajjiżi ta' tfal trasferiti mit-territorju kollu rikonoxxut internazzjonalment tal-Ukrajna; jistieden lir-Russja tirrevoka l-leġiżlazzjoni kollha li tiffaċilita l-adozzjoni tat-tfal Ukreni; |
4. |
Jenfasizza l-ħtieġa li l-organizzazzjonijiet internazzjonali u Ewropej, inkluż il-Kumitat Internazzjonali tas-Salib l-Aħmar, l-Uffiċċju tal-Kummissarju Għoli tan-Nazzjonijiet Uniti għar-Rifuġjati, l-Organizzazzjoni Internazzjonali għall-Migrazzjoni u l-Uffiċċju tal-Kummissarju Għoli għad-Drittijiet tal-Bniedem (OHCHR), ikollhom aċċess bla xkiel biex iżuru l-kampijiet ta' “filtrazzjoni” u postijiet oħra fejn jinsabu ċ-ċittadini Ukreni wara t-trasferiment tagħhom lejn ir-Russja u t-territorji okkupati minnha, jimmonitorjaw dawk il-faċilitajiet u jassistu kemm lil dawk iċ-ċittadini Ukreni li jixtiequ jirritornaw fit-territorju tal-Ukrajna biex ikunu jistgħu jagħmlu dan, kif ukoll lil dawk iċ-ċittadini Ukreni li jixtiequ jmorru f'pajjiż terz biex ifittxu ażil u japplikaw għal status ta' rifuġjat u/jew riunifikazzjoni tal-familja mingħajr ma jgħaddu mill-Ukrajna; |
5. |
Jitlob il-Federazzjoni Russa tipprovdi minnufih informazzjoni dwar l-ismijiet, fejn jinsabu u l-benessri tal-Ukreni kollha detenuti jew deportati, u tawtorizza u tippermetti r-ritorn sikur taċ-ċivili Ukreni kollha, inkluż it-tfal, b'mod partikolari dawk li ġew deportati bil-forza lejn it-territorju tal-Federazzjoni Russa jew lejn it-territorji Ukreni attwalment okkupati mill-Federazzjoni Russa, billi tistabbilixxi kanali sikuri ta' komunikazzjoni u ta' vjaġġar; |
6. |
Jistieden lill-istati u lill-organizzazzjonijiet internazzjonali kollha jagħmlu pressjoni fuq ir-Russja biex tirrispetta l-projbizzjoni tat-trasferimenti bil-forza, inkluż meta jġiegħlu liċ-ċivili jevakwaw lejn destinazzjonijiet mhux mixtieqa, u jiffaċilitaw il-passaġġ sikur taċ-ċivili lejn destinazzjoni tal-għażla tagħhom, b'mod partikolari tal-gruppi vulnerabbli; |
7. |
Jitlob ir-Russja tirrispetta bis-sħiħ l-obbligi tagħha u twaqqaf l-operazzjonijiet sistematiċi ta' “filtrazzjoni”, twaqqaf il-proċessi kollha kontinwi ta' ġbir u żamma ta' data bijometrika, tħassar id-data miġbura illegalment u tiżgura li ċ-ċivili jkunu jistgħu jitilqu b'mod sikur u taħt superviżjoni internazzjonali lejn it-territorju kkontrollat mill-Ukrajna jekk jagħżlu li jagħmlu dan; jistieden lir-Russja tabbanduna kwalunkwe tentattiv ta' Russifikazzjoni u li ċċaħħad lill-Ukreni mill-identità nazzjonali tagħhom; |
8. |
Jenfasizza li t-tfal isseparati mill-ġenituri tagħhom matul il-gwerra jew waqt xi emerġenza umanitarja ma jistgħux jiġu preżunti li huma orfni u jridu jitħallew jirritornaw u jkunu jistgħu jerġgħu jingħaqdu mal-ġenituri jew mat-tuturi legali tagħhom minnufih; |
9. |
Iħeġġeġ lill-awtoritajiet tal-Federazzjoni Russa jagħtu aċċess minnufih lill-organizzazzjonijiet internazzjonali bħall-OHCHR u l-UNICEF għat-tfal Ukreni kollha li ġew deportati bil-forza lejn ir-Russja u t-territorji okkupati minnha; jistieden lill-awtoritajiet Russi jiżguraw is-sikurezza u l-benessri tat-tfal Ukreni sakemm ikunu fir-Russja u fit-territorji okkupati minnha, u jipproteġuhom mill-perikli li jirriżultaw mill-gwerra u l-konsegwenzi tagħha; |
10. |
Jitlob il-ħolqien immedjat ta' Pakkett tal-UE dwar il-Protezzjoni tat-Tfal biex jipproteġi u jassisti lit-tfal u liż-żgħażagħ li qed jaħarbu mill-gwerra fl-Ukrajna, li jkun jinvolvi passaġġ sikur, protezzjoni mill-vjolenza, mill-abbuż, mill-isfruttament u mit-traffikar, kif ukoll għajnuna ta' emerġenza, sforzi ta' riunifikazzjoni tal-familja u appoġġ għar-riabilitazzjoni fit-tul; |
11. |
Jistieden lill-Viċi President tal-Kummissjoni/Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà u lill-Istati Membri jindirizzaw is-sitwazzjoni mwiegħra tal-gruppi vulnerabbli, inkluż it-tfal, l-anzjani u l-persuni b'diżabbiltà fid-dikjarazzjonijiet pubbliċi tal-UE dwar it-trasferimenti bil-forza, u jappoġġaw lill-attivisti u lill-NGOs fuq il-post li qed jippruvaw jieħdu ħsiebhom u jiffaċilitaw ir-ritorn sikur tagħhom; |
12. |
Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jaħdmu mal-awtoritajiet Ukreni, mal-organizzazzjonijiet internazzjonali u mas-soċjetà ċivili sabiex jistabbilixxu mekkaniżmi li jiddokumentaw il-fatti ta' trasferiment furzat (l-għadd u l-identitajiet tal-persuni, inkluż it-tfal, fejn jinsabu l-persuni li jkunu fallew il-proċess ta' “filtrazzjoni”, il-kundizzjonijiet taż-żamma tagħhom fir-Russja, eċċ.), anki sabiex jiġi ddeterminat fejn jinsabu, biex jiġu ripatrijati b'mod partikolari kwalunkwe tfal nieqsa u biex tingħata assistenza għar-riunifikazzjoni u t-traċċar tal-familji; jisħaq fuq il-ħtieġa li tinġabar informazzjoni, bħall-ismijiet ta' individwi li għebu matul il-proċess ta' “filtrazzjoni”, il-konfinament furzat tagħhom, jew it-trasferiment tagħhom lejn ir-Russja; |
13. |
Jistieden lill-Istati Membri, biex permezz tal-missjonijiet diplomatiċi tagħhom fir-Russja, jappoġġaw il-ħruġ ta' dokumenti tal-ivvjaġġar temporanji li jippermettu liċ-ċittadini Ukreni maqbuda fir-Russja mingħajr id-dokumenti tal-identità jew tal-ivvjaġġar tagħhom jitilqu mill-pajjiż jekk ikunu jixtiequ, u jipprovdu kenn temporanju fl-UE jekk ikun meħtieġ; |
14. |
Jikkundanna bil-qawwa d-digrieti Presidenzjali Russi tal-25 ta' Mejju u tat-30 ta' Mejju 2022; |
15. |
Iħeġġeġ lir-Russja tabbanduna l-politika tagħha ta' passaportizzazzjoni u tippermetti lill-Ukreni jżommu d-dokumenti ta' identifikazzjoni oriġinali tagħhom; |
16. |
Jinsisti li dawk li jwettqu delitti tal-gwerra u reati kontra l-umanità, u possibbilment ġenoċidju jew dawk bl-intenzjoni li jwettqu ġenoċidju, kif ukoll l-uffiċjali tal-gvern u l-mexxejja militari responsabbli, jeħtieġ jinżammu responsabbli; jinnota li r-rilokazzjoni u d-deportazzjoni furzati tat-tfal Ukreni, inkluż dawk minn istituzzjonijiet, lejn il-Federazzjoni Russa u t-territorji okkupati mir-Russja u l-adozzjoni furzata tagħhom mill-familji Russi jiksru l-liġi tal-Ukrajna u l-liġi internazzjonali, b'mod partikolari l-Artikolu II tal-Konvenzjoni tan-NU dwar il-Prevenzjoni u l-Kastig tad-Delitt ta' Ġenoċidju; jistieden, f'dan ir-rigward, lill-Istati Membri jappoġġaw l-isforzi tal-awtoritajiet Ukreni u internazzjonali biex jiġbru, jiddokumentaw u jippreservaw l-evidenza tal-ksur tad-drittijiet tal-bniedem imwettaq fil-kuntest tal-gwerra Russa kontra l-Ukrajna; |
17. |
Jistieden lill-Gvern tal-Ukrajna jirratifika l-Istatut ta' Ruma tal-Qorti Kriminali Internazzjonali (QKI) biex jiffaċilita l-prosekuzzjoni tad-delitti tal-gwerra u d-delitti kontra l-umanità, inkluż id-deportazzjonijiet furzati, u jistieden lill-pajjiżi Ewropej kollha jiffirmaw jew jirratifikaw il-Konvenzjoni Internazzjonali tan-NU għall-Protezzjoni tal-Persuni Kollha mill-Għajbien Furzat; |
18. |
Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jappoġġaw il-proċessi internazzjonali u nazzjonali leġittimi kollha, inkluż skont il-prinċipju tal-ġuriżdizzjoni universali, u jinvestigaw l-allegati delitti kontra l-umanità u d-delitti tal-gwerra bl-għan li l-awturi kollha jinżammu responsabbli quddiem qorti tal-ġustizzja, inkluż il-każijiet ta' trasferimenti bil-forza, adozzjonijiet furzati u għajbien sfurzat; jilqa' b'sodisfazzjon kbir l-investigazzjonijiet li għaddejjin mill-QKI f'dan ir-rigward; |
19. |
Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jipprovdu appoġġ politiku, legali, tekniku, finanzjarju u kwalunkwe tip ieħor ta' appoġġ meħtieġ għall-istabbiliment ta' tribunal speċjali li jittratta d-delitt ta' aggressjoni mill-Federazzjoni Russa kontra l-Ukrajna; |
20. |
Jilqa' l-adozzjoni rapida tas-sanzjonijiet mill-Kunsill u jitlob li tibqa’ tinżamm l-għaqda fost l-istituzzjonijiet tal-UE u l-Istati Membri fid-dawl tal-aggressjoni tar-Russja kontra l-Ukrajna, kif ukoll livell għoli ta' koordinazzjoni fost il-G7; jistieden lis-sħab kollha, b'mod partikolari lill-pajjiżi kandidati tal-UE u lill-pajjiżi kandidati potenzjali, biex jallinjaw ruħhom mal-pakketti ta' sanzjonijiet; jitlob li l-lista ta' individwi fil-mira tas-sanzjonijiet tiġi estiża, b'mod partikolari biex tinkludi l-entitajiet u l-persuni kollha identifikati bħala responsabbli għat-tħejjija u l-organizzazzjoni tad-deportazzjonijiet furzati u l-adozzjonijiet furzati, jew għat-tħaddim tal-hekk imsejħa “kampijiet ta' filtrazzjoni”; |
21. |
Jinnota paralleli storiċi qawwija bejn id-delitti tar-Russja fl-Ukrajna u d-delitti Sovjetiċi fit-territorji okkupati mis-Sovjetiċi; jirrikonoxxi d-deportazzjonijiet tal-massa Sovjetiċi, ordnati, ippjanati u eżegwiti mir-reġim Komunista Sovjetiku u mis-sistema tal-Gulags kollha bħala delitti kontra l-umanità; jenfasizza l-importanza tal-kommemorazzjoni, tar-riċerka storika u tal-edukazzjoni dwar il-passat totalitarju sabiex tissaħħaħ is-sensibilizzazzjoni ċivika u tinbena r-reżiljenza kontra d-diżinformazzjoni; jitlob li ssir valutazzjoni storika u legali bir-reqqa u dibattitu pubbliku trasparenti dwar id-delitti Sovjetiċi, u aktar importanti fir-Russja stess, sabiex fil-futur ir-ripetizzjoni ta' reati simili ssir impossibbli; |
22. |
Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex tgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, lill-Viċi President tal-Kummissjoni/Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà, lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri, lill-Kunsill tal-Ewropa, lill-Organizzazzjoni għas-Sigurtà u l-Kooperazzjoni fl-Ewropa, lill-Uffiċċju tal-Kummissarju Għoli tan-Nazzjonijiet Uniti għad-Drittijiet tal-Bniedem, lill-Uffiċċju tal-Kummissarju Għoli tan-Nazzjonijiet Uniti għar-Rifuġjati, lill-Organizzazzjoni Internazzjonali għall-Migrazzjoni, lill-Kumitat Internazzjonali tas-Salib l-Aħmar, lill-Qorti Kriminali Internazzjonali, lill-Fond tan-Nazzjonijiet Uniti għat-Tfal, lill-President, lill-Gvern u lill-Parlament tal-Ukrajna, lill-awtoritajiet Belarussi, u lill-President, lill-Gvern u lill-Parlament tal-Federazzjoni Russa. |
(1) Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-7 ta' April 2022 dwar il-protezzjoni tal-UE tat-tfal u ż-żgħażagħ li qed jaħarbu minħabba l-gwerra fl-Ukrajna, Testi adottati, P9_TA(2022)0120.
(2) Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-5 ta' Mejju 2022 dwar l-impatt tal-gwerra kontra l-Ukrajna fuq in-nisa, Testi adottati, P9_TA(2022)0206.
(3) Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tad-19 ta' Mejju 2022 dwar il-ġlieda kontra l-impunità għad-delitti tal-gwerra fl-Ukrajna, Testi adottati, P9_TA(2022)0218.
5.4.2023 |
MT |
Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea |
C 125/72 |
P9_TA(2022)0321
Il-ksur tad-drittijiet tal-bniedem fl-Uganda u fit-Tanzanija b'rabta mal-investimenti fi proġetti tal-fjuwils fossili
Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-15 ta' Settembru 2022 dwar il-ksur tad-drittijiet tal-bniedem fl-Uganda u fit-Tanzanija b'rabta mal-investimenti fi proġetti tal-fjuwils fossili (2022/2826(RSP))
(2023/C 125/06)
Il-Parlament Ewropew,
— |
wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet preċedenti tiegħu dwar l-Uganda u t-Tanzanija, |
— |
wara li kkunsidra l-Linji Gwida tal-UE dwar id-Difensuri tad-Drittijiet tal-Bniedem u l-Linji Gwida tal-UE dwar id-Drittijiet tal-Bniedem fir-rigward tal-Libertà ta' Espressjoni Online u Offline, |
— |
wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni Universali tad-Drittijiet tal-Bniedem tal-1948, li l-Uganda hija firmatarja għaliha, u b'mod partikolari l-Artikolu 9 tagħha, |
— |
wara li kkunsidra l-Patt Internazzjonali dwar id-Drittijiet Ċivili u Politiċi tas-16 ta' Diċembru 1966, irratifikat mill-Uganda fil-21 ta' Ġunju 1995, u b'mod partikolari l-Artikolu 9 tiegħu, li jiggarantixxi d-dritt għal-libertà minn arrest jew detenzjoni arbitrarji, |
— |
wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni tan-NU dwar id-Dritt u r-Responsabbiltà tal-Individwi, tal-Gruppi u tal-Entitajiet tas-Soċjetà li Jippromwovu u Jħarsu d-Drittijiet tal-Bniedem Rikonoxxuti Universalment, magħrufa wkoll bħala d-Dikjarazzjoni dwar id-Difensuri tad-Drittijiet tal-Bniedem, adottata fid-9 ta' Diċembru 1998, |
— |
wara li kkunsidra l-Ftehim ta' Pariġi, adottat fil-21 Konferenza tal-Partijiet għall-Konvenzjoni Qafas tan-Nazzjonijiet Uniti dwar it-Tibdil fil-Klima f'Pariġi fit-12 ta' Diċembru 2015 u ffirmat fit-22 ta' April 2016 minn, fost l-oħrajn, il-pajjiżi kollha tal-UE, l-Uganda u t-Tanzanija, |
— |
wara li kkunsidra l-istrateġija konġunta UE-Afrika, |
— |
wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni adottata mill-Assemblea Ġenerali tan-NU fit-28 ta' Lulju 2022, ivvutata minn 161 pajjiż inklużi l-Istati Membri kollha tal-UE, li tiddikjara l-aċċess għal ambjent nadif u b'saħħtu bħala dritt universali tal-bniedem, |
— |
wara li kkunsidra l-Artikoli 144(5) u 132(4) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu, |
A. |
billi l-proġett għall-iżvilupp tal-Lag Albert jikkonsisti f'diversi sħab, bil-kumpanija taż-żejt multinazzjonali Franċiża TotalEnergies (Total) bħala l-investitur ewlieni, flimkien ma' China National Offshore Oil Corporation, Uganda National Oil Company, u Tanzania Petroleum Development Corporation; billi l-produzzjoni mill-proġett se titwassal fil-port ta' Tanga fit-Tanzanija permezz ta' pipeline transfruntier, il-pipeline taż-żejt mhux raffinat tal-Afrika tal-Lvant (East African Crude Oil Pipeline, EACOP); billi l-EACOP tnieda fl-1 ta' Frar 2022 u huwa ppjanat li jitlesta sal-2025; billi Total bdiet żewġ proġetti ewlenin ta' esplorazzjoni taż-żejt fl-Uganda, li wieħed minnhom huwa l-proġett Tilenga, li se jinvolvi t-tħaffir għaż-żejt fiż-żona naturali protetta ta' Murchison Falls; |
B. |
billi l-fażijiet ta' kostruzzjoni u operazzjonali huma mistennija li jikkawżaw aktar impatti negattivi serji għall-komunitajiet fiż-żoni tal-estrazzjoni taż-żejt u tal-pipelines, inkluż li jipperikolaw ir-riżorsi tal-ilma u jagħmlu ħsara irrimedjabbli lill-għajxien tal-bdiewa, tas-sajjieda u tas-sidien tan-negozji tat-turiżmu li jiddependu mir-riżorsi naturali rikki tar-reġjun; billi l-faċilitajiet offshore tal-EACOP fuq il-kosta tat-Tanżanija se jinbnew f'żona b'riskju għoli ta' tsunami, b'perikolu għaż-żoni tal-baħar protetti; billi dawn ir-riskji ġew innotati mill-Kummissjoni għall-Valutazzjoni Ambjentali tan-Netherlands fir-“Rieżami Konsultattiv tal-Valutazzjoni tal-Impatt Ambjentali u Soċjali ppreżentata mill-ġdid għall-EACOP”, li tenfasizza b'mod partikolari li t-teknika proposta għall-qsim tal-ilma u tal-art mistagħdra (trinka miftuħa) għandha l-potenzjal għal impatti negattivi sinifikanti, b'mod partikolari fl-artijiet mistagħdra; |
C. |
billi r-riskji u l-impatti kkawżati mill-bjar taż-żejt u l-iżvilupp tal-infrastruttura tal-pipelines diġà huma rrapportati li huma kbar ħafna, u ġew iddokumentati b'mod eżawrjenti f'bosta valutazzjonijiet tal-impatt ibbażati fil-komunità u studji esperti indipendenti; billi huwa previst li l-proġett se jipperikola r-riżervi u l-ħabitats naturali; billi minkejja t-tħabbira mis-sħab tal-proġett tal-benefiċċji ekonomiċi u tal-impjiegi tagħha, ħafna persuni mill-Afrika tal-Lvant u organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili tal-Afrika tal-Lvant komplew jesprimu oppożizzjoni qawwija għall-bini tal-pipeline u l-proġetti assoċjati filwaqt li jsostnu li l-impatt tiegħu fuq il-komunitajiet lokali u l-ambjent mhux vallapena tar-riskju; |
D. |
billi l-biċċa l-kbira tal-produzzjoni ppjanata minn dan il-proġett taż-żejt fuq skala kbira se tiġi estratta u mibjugħa wara l-2030; billi l-estrazzjoni taż-żejt fl-Uganda tiġġenera sa 34 miljun tunnellata ta' emissjonijiet tal-karbonju fis-sena; billi l-Aġenzija Internazzjonali tal-Enerġija (AIE) wissiet f'rapport tal-2021 li l-limitazzjoni tat-tisħin globali għal 1,5 oC biex jiġu evitati l-aktar impatti distruttivi tat-tibdil fil-klima tirrikjedi li l-iżvilupp ġdid taż-żejt u tal-gass jieqaf immedjatament; billi diversi esperti ambjentali u tal-klima indikaw diversi nuqqasijiet kritiċi f'dawn il-valutazzjonijiet tal-impatt ambjentali u soċjali, filwaqt li qiesu li huwa inevitabbli li “jseħħ tixrid taż-żejt mill-EACOP matul il-ħajja tal-proġett”; |
E. |
billi fil-komunikazzjoni tagħhom tal-24 ta' Jannar 2022, l-erba' Rapporteurs Speċjali tan-Nazzjonijiet Uniti dwar is-sitwazzjoni tad-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem esprimew it-tħassib tagħhom rigward l-arresti, l-intimidazzjoni u l-fastidju ġudizzjarju tad-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem u tal-organizzazzjonijiet mhux governattivi (NGOs) li jaħdmu fis-settur taż-żejt u tal-gass fl-Uganda; billi diversi difensuri tad-drittijiet tal-bniedem, ġurnalisti u atturi tas-soċjetà ċivili ġew irrapportati li sofrew kriminalizzazzjoni, intimidazzjoni u fastidju, inkluż Maxwell Atuhura, difensur tad-drittijiet ambjentali u uffiċjal fuq il-post f'Buliisa għall-NGO Africa Institute for Energy Governance, li sofra dħul furzat u arrest arbitrarju; Federica Marsi, ġurnalista Taljana, li ġiet arrestata arbitrarjament fil-25 ta' Mejju 2021; Joss Kaheero Mugisa, il-president tal-NGO Oil and Gas Human Rights Defenders Association, li qatta' 56 lejl fil-ħabs mingħajr ma ġie kkundannat minn qorti; Robert Birimuye, mexxej ta' persuni affettwati mill-proġett EACOP fid-Distrett ta' Kyotera, li ġie arrestat b'mod arbitrarju; Yisito Kayinga Muddu, koordinatur ta' Community Transformation Foundation Network – COTFONE, li sofra dħul furzat f''daru u fl-uffiċċju tiegħu fl-istess jum; u Fred Mwesigwa, li xehed fil-kawża kontra TotalEnergies fi Franza u sussegwentement ġie mhedded bi qtil; |
F. |
billi mill-2019, Total iffaċċjat azzjoni legali fi Franza fuq allegazzjonijiet li naqset milli tistabbilixxi pjan ta' viġilanza adegwat li jkopri r-riskji għas-saħħa, is-sikurezza, l-ambjent u d-drittijiet tal-bniedem kif meħtieġ mil-liġi Franċiża dwar id-“dmir ta' viġilanza”, relatat mal-proġetti Tilenga u EACOP u l-impatt tagħhom fuq id-drittijiet tal-bniedem; billi l-appelli ta' Total ġew miċħuda mill-Qorti tal-Kassazzjoni Franċiża f'Diċembru 2021, il-kawża issa waslet biex tinstema' fuq il-merti tagħha u s-sentenza għadha pendenti; |
G. |
billi missjoni mid-delegazzjoni tal-UE u l-ambaxxati ta' Franza, il-Belġju, id-Danimarka, in-Norveġja u n-Netherlands ġiet ipprojbita milli tidħol fiż-żona taż-żejt fid-9 ta' Novembru 2021; |
H. |
billi kważi 118 000 persuna huma affettwati minn dawn il-proġetti taż-żejt: xi wħud kellhom id-djar tagħhom meqruda biex jiffaċilitaw il-kostruzzjoni ta' toroq ta' aċċess jew l-impjant tal-ipproċessar, oħrajn kellhom l-art kollha jew parti minnha rekwiżizzjonata u tilfu l-użu liberu tal-proprjetajiet tagħhom u b'hekk il-mezzi ta' sussistenza tagħhom, mingħajr ħlas minn qabel ta' kumpens ġust u adegwat; billi l-kumpens imħallas spiss ikun baxx wisq biex jippermetti lill-bdiewa li l-art tagħhom tkun ġiet esproprjata jixtru art komparabbli li fuqha jkunu jistgħu jkomplu bil-biedja, u peress li dan il-kumpens baxx għalhekk ixekkel serjament u, a priori, b'mod definittiv l-introjtu u l-kundizzjonijiet tal-għajxien tagħhom, b'tali mod li l-persuni rilokati ma jkunux jistgħu jiġġeneraw aktar introjtu suffiċjenti biex jitimgħu lill-familji tagħhom, jibagħtu lil uliedhom l-iskola jew jaċċessaw il-kura tas-saħħa; billi d-drittijiet tal-komunitajiet indiġeni għal kunsens liberu, minn qabel u infurmat mhumiex qed jiġu rispettati f'konformità mal-istandards internazzjonali; |
1. |
Jesprimi t-tħassib serju tiegħu dwar il-ksur tad-drittijiet tal-bniedem fl-Uganda u fit-Tanzanija marbut ma' investimenti fi proġetti ta' fjuwils fossili, inklużi l-priġunerija illegali tad-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem, is-sospensjoni arbitrarja tal-NGOs, is-sentenzi arbitrarji ta' ħabs u l-iżgumbrament ta' mijiet ta' persuni minn arthom mingħajr kumpens ġust u adegwat; jesprimi t-tħassib tiegħu dwar l-arresti, l-atti ta' intimidazzjoni u l-fastidju ġudizzjarju kontra d-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem u l-NGOs li jaħdmu fis-settur taż-żejt u l-gass fl-Uganda; jitlob lill-awtoritajiet jiżguraw li l-avukati tad-drittijiet tal-bniedem, il-ġurnalisti u l-gruppi tas-soċjetà ċivili jkunu liberi li jwettqu xogħolhom f'komunitajiet f'riskju u jitlob li d-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem kollha arrestati arbitrarjament jinħelsu minnufih; |
2. |
Jistieden lill-gvernijiet tal-Uganda u tat-Tanzanija biex jibdew miżuri konkreti biex jiżguraw li l-awtoritajiet, il-forzi tas-sigurtà u l-politiki jirrispettaw u jikkonformaw mal-istandards tad-drittijiet tal-bniedem; jinsisti, b'mod partikolari, li l-UE u atturi internazzjonali oħra jżommu u jsaħħu l-approċċ integrat u koordinat tagħhom dwar l-Uganda, li jinkludi l-promozzjoni ta' governanza tajba, id-demokrazija u d-drittijiet tal-bniedem, u t-tisħiħ tas-sistema ġudizzjarja u l-istat tad-dritt, u jħeġġeġ lill-UE u lill-Istati Membri tagħha jqajmu din il-kwistjoni ta' tħassib permezz ta' mezzi pubbliċi u diplomatiċi; iħeġġeġ lill-Gvern tal-Uganda jawtorizza mill-ġdid lill-54 NGO li ngħalqu jew ġew sospiżi b'mod arbitrarju, u jagħti lil dawk il-persuni li ġew spostati mingħajr ma rċevew kumpens ġust u adegwat aċċess għall-art tagħhom; |
3. |
Ifakkar li aktar minn 100 000 persuna jinsabu f'riskju imminenti ta' spostament bħala riżultat tal-proġett EACOP mingħajr garanziji xierqa ta' kumpens adegwat; iħeġġeġ li dawk li ġew żgumbrati jew miċħuda l-aċċess għall-art tagħhom jiġu kkumpensati minnufih, b'mod ġust u adegwat, kif previst fil-Kostituzzjoni tal-Uganda u kif imwiegħed mill-kumpaniji; jitlob lill-awtoritajiet jieħdu passi ulterjuri biex jikkumpensaw b'mod adegwat lill-persuni għall-proprjetà u l-art mitlufa, jipproteġu d-drittijiet tal-komunitajiet lokali għas-saħħa, l-ambjent, l-għajxien tagħhom, u l-libertajiet ċiviċi, u jipprovdu rimedju lil dawk affettwati minn operazzjonijiet taż-żejt f'dawn l-aħħar deċennji; jistieden liż-żewġ gvernijiet jaġġornaw il-liġijiet domestiċi dwar l-akkwist, il-valutazzjoni u r-risistemazzjoni tal-art biex jiżguraw li dawn ikunu allinjati mal-istandards reġjonali u internazzjonali, inkluż id-dritt għal kunsens liberu, minn qabel u infurmat; |
4. |
Itenni t-talba tiegħu lill-awtoritajiet tal-Uganda biex jippermettu aċċess liberu, sinifikanti u mingħajr xkiel għaż-żona taż-żejt għall-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili, il-ġurnalisti indipendenti, l-osservaturi internazzjonali u r-riċerkaturi; |
5. |
Itenni t-talba tiegħu għal direttiva b'saħħitha u ambizzjuża dwar id-diliġenza dovuta korporattiva obbligatorja u strument internazzjonali ambizzjuż legalment vinkolanti biex ikopri l-obbligi tad-drittijiet tal-bniedem, tal-ambjent u tal-klima, kif deskritt fir-riżoluzzjoni tiegħu tal-10 ta' Marzu 2021 b'rakkomandazzjonijiet lill-Kummissjoni dwar id-diliġenza dovuta korporattiva u l-obbligu ta' rendikont (1); |
6. |
Jistieden lill-UE u lill-komunità internazzjonali jeżerċitaw pressjoni massima fuq l-awtoritajiet tal-Uganda u tat-Tanzanija, kif ukoll il-promoturi tal-proġett u l-partijiet ikkonċernati, biex jipproteġu l-ambjent u jtemmu l-attivitajiet tal-estrazzjoni f'ekosistemi protetti u sensittivi, inklużi fix-xtut tal-Lag Albert, u jimpenjaw ruħhom li jużaw l-aħjar mezzi disponibbli biex jippreservaw il-kultura, is-saħħa, u l-futur tal-komunitajiet affettwati u jesploraw alternattivi f'konformità mal-impenji internazzjonali dwar il-klima u l-bijodiversità; jistieden lill-promoturi tal-proġett EACOP fl-Uganda u fit-Tanzanija jsolvu t-tilwim kollu li kellu jiġi solvut qabel it-tnedija tal-proġett, u jqisu r-riskji kollha msemmija hawn fuq, li jheddu dan il-proġett; iħeġġeġ lil TotalEnergies tieħu sena qabel ma tniedi l-proġett biex tistudja l-fattibbiltà ta' rotta alternattiva biex jiġu ssalvagwardjati aħjar l-ekosistemi protetti u sensittivi u r-riżorsi tal-ilma tal-Uganda u tat-Tanzanija, filwaqt li tillimita l-vulnerabbiltà tal-baċiri tal-iskular fir-reġjun tal-Lagi l-Kbar Afrikani, li huma riżorsa kritika għar-reġjun, u tesplora proġetti alternattivi bbażati fuq enerġiji rinnovabbli għal żvilupp ekonomiku aħjar; |
7. |
Jesprimi t-tħassib tiegħu dwar l-influwenza ekonomika dejjem tikber taċ-Ċina u tar-Russja, b'mod partikolari fis-settur tal-enerġija; jinsab imħasseb f'dan ir-rigward dwar l-interess tal-awtoritajiet tal-Uganda li jiżviluppaw impjant tal-enerġija nukleari bl-għajnuna Russa; ifakkar li d-dinja demokratika imponiet miżuri restrittivi mmirati fuq il-kumpaniji u l-entitajiet Russi, inklużi dawk mis-settur tal-enerġija, b'reazzjoni għall-aggressjoni tagħha kontra l-Ukrajna; |
8. |
Jagħti struzzjonijiet lill-President tiegħu biex tgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, lill-Viċi President tal-Kummissjoni Ewropea / Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà, lir-Rappreżentant Speċjali tal-Unjoni Ewropea għad-Drittijiet tal-Bniedem, lill-President tar-Repubblika tal-Uganda, lill-President tar-Repubblika tat-Tanzanija u lill-Presidenti tal-parlamenti tal-Uganda u tat-Tanzanija. |
5.4.2023 |
MT |
Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea |
C 125/76 |
P9_TA(2022)0322
In-Nikaragwa, b'mod partikolari l-arrest tal-Isqof Rolando Álvarez
Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-15 ta' Settembru 2022 dwar in-Nikaragwa, b'mod partikolari l-arrest tal-Isqof Rolando Álvarez (2022/2827(RSP))
(2023/C 125/07)
Il-Parlament Ewropew,
— |
wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet preċedenti tiegħu dwar in-Nikaragwa, b'mod partikolari dik tas-16 ta' Diċembru 2021 dwar is-sitwazzjoni fin-Nikaragwa (1) u dik tad-9 ta' Ġunju 2022 dwar l-istrumentalizzazzjoni tal-ġustizzja bħala strument ta' repressjoni fin-Nikaragwa (2), |
— |
wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni Universali tad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU, b'mod partikolari l-Artikolu 18 tagħha dwar il-libertà tal-opinjoni u tal-espressjoni, il-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea, b'mod partikolari l-Artikolu 10 tagħha dwar il-libertà tal-ħsieb, tal-kuxjenza u tar-reliġjon, u l-Konvenzjoni Amerikana dwar id-Drittijiet tal-Bniedem, b'mod partikolari l-Artikolu 12 tagħha dwar il-libertà tal-kuxjenza u tar-reliġjon, |
— |
wara li kkunsidra l-Patt Internazzjonali dwar id-Drittijiet Ċivili u Politiċi u r-Regoli Standard Minimi tan-NU dwar it-Trattament tal-Priġunieri (ir-Regoli Nelson Mandela), |
— |
wara li kkunsidra d-Deċiżjoni tal-Kunsill (PESK) 2019/1720 tal-14 ta' Ottubru 2019 dwar miżuri restrittivi fid-dawl tas-sitwazzjoni fin-Nikaragwa (3), |
— |
wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni tal-kelliem tal-Viċi President tal-Kummissjoni/Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà (VP/RGħ) tal-14 ta' Marzu 2022 dwar il-kundanna ta' priġunieri politiċi, |
— |
wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni tal-kelliem tal-Uffiċċju tan-NU għad-Drittijiet tal-Bniedem tad-9 ta' Mejju 2022 dwar ir-repressjoni tas-soċjetà ċivili min-naħa tan-Nikaragwa u r-rapport tal-Kummissarju Għoli tan-NU għad-Drittijiet tal-Bniedem tal-24 ta' Frar 2022 dwar is-sitwazzjoni tad-drittijiet tal-bniedem fin-Nikaragwa u d-dikjarazzjoni tal-Kummissarju Għoli tan-NU għad-Drittijiet tal-Bniedem qabel id-49 sessjoni tal-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU fis-7 ta' Marzu 2022, |
— |
wara li kkunsidra r-Riżoluzzjoni Nru 49/3 tal-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU tal-31 ta' Marzu 2022 dwar il-promozzjoni u l-ħarsien tad-drittijiet tal-bniedem fin-Nikaragwa, |
— |
wara li kkunsidra l-Ftehim li jistabbilixxi Assoċjazzjoni bejn l-Unjoni Ewropea u l-Istati Membri tagħha, minn naħa waħda, u l-Amerka Ċentrali, min-naħa l-oħra (4) (il-Ftehim ta' Assoċjazzjoni bejn l-UE u l-Amerka Ċentrali), |
— |
wara li kkunsidra l-Artikoli 144(5) u 132(4) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu, |
A. |
billi fid-19 ta' Awwissu 2022, il-pulizija nazzjonali tan-Nikaragwa għamlet rejd bil-forza fuq il-kurja veskovili ta' Matagalpa biex tarresta arbitrarjament lill-Isqof Rolando Álvarez wara impass ta' ġimagħtejn, flimkien ma' ħames qassisin, żewġ seminaristi u cameraman, li issa qegħdin fil-ħabs ta' El Chipote; billi l-Isqof Álvarez kellu rwol importanti bħala medjatur fid-Djalogu Nazzjonali tal-2018, talab b'mod kostanti djalogu paċifiku u motivat fin-Nikaragwa u kkritika l-għeluq ta' seba' stazzjonijiet tar-radju Kattoliċi operati mid-djoċesi ta' Matagalpa fl-1 ta' Awwissu 2022; |
B. |
billi l-istqarrija tal-pulizija ma tatx raġuni għall-arresti, iżda qalet li kienu parti minn investigazzjoni mibdija fil-5 ta' Awwissu 2022 dwar attivitajiet “destabbilizzanti u provokattivi” fil-pajjiż; billi l-pulizija aktar tard ikkonfermat li kienu għaddejjin “inkjesti ġudizzjarji”; billi sigħat wara, il-Viċi President tan-Nikaragwa Rosario Murillo f'diskors sostna li l-pulizija kienet qed terġa' tistabbilixxi l-ordni f'Matagalpa u li l-arrest tal-isqof kien “neċessarju”; |
C. |
billi n-Nunzju Appostoliku għan-Nikaragwa, Monsinjur Waldemar Stanisław Sommertag, tkeċċa mill-pajjiż f'Marzu 2022, Padre Manuel Salvador García ġie arrestat f'Ġunju 2022, l-Assoċjazzjoni tal-Missjonijiet tal-Karità tal-Ordni ta' Santa Tereża ta' Kalkutta ġiet iddikjarata illegali u tkeċċiet f'Lulju 2022, u l-pulizija allegatament ipprojbixxiet purċissjonijiet reliġjużi skedati għat-13 u l-14 ta' Awwissu 2022; billi ħames qassisin oħra, Uriel Vallejos, Vicente Martínez, Sebastián López, Mangel Hernández u Dani García, marru f'eżilju minħabba l-arrest tal-Isqof Álvarez; billi fl-2019, l-Isqof Silvio Báez kien imġiegħel imur f'eżilju wara theddid fuq ħajtu rikonoxxut mill-Vatikan; billi fl-1 ta' Settembru 2022, l-awtoritajiet tan-Nikaragwa kkundannaw lill-monsinjur Leonardo José Urbina Rodríguez għal piena ta' 30 sena ħabs; billi dawn huma biss ftit eżempji ta' atti ta' repressjoni mmirati lejn membri tal-Knisja Kattolika Rumana fin-Nikaragwa; |
D. |
billi mill-2018 'l hawn, ir-reġim tan-Nikaragwa wettaq inkarċerazzjoni sistematika u ripetuta, fastidju u intimidazzjoni fil-konfront ta' prekandidati presidenzjali, mexxejja tal-oppożizzjoni u mexxejja reliġjużi – partikolarment mill-Knisja Kattolika Rumana – kif ukoll studenti u mexxejja rurali, ġurnalisti, difensuri tad-drittijiet tal-bniedem, organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili, persuni LGBTI u rappreżentanti tan-negozju; |
E. |
billi minn dak iż-żmien 'l hawn, fin-Nikaragwa stabbilixxa ruħu qafas ta' repressjoni mill-istat, ikkaratterizzat minn impunità sistemika għall-ksur tad-drittijiet tal-bniedem, deterjorament tal-istituzzjonijiet u l-istat tad-dritt, u kollużjoni bejn is-setgħat tal-eżekuttiv u l-ġudikatura; |
F. |
billi l-attakki fuq il-libertà tal-espressjoni, tal-kuxjenza u tar-reliġjon intensifikaw u billi t-theddid min-naħa tal-uffiċċju tal-prosekutur pubbliku fil-konfront ta' diversi ġurnalisti, difensuri tad-drittijiet tal-bniedem bħala kritiċi tar-reġim u membri tal-Knisja Kattolika Rumana – minħabba l-isforzi ta' medjazzjoni tagħhom fit-taħditiet nazzjonali tal-2018 u għax ikkundannaw il-ksur tad-drittijiet tal-bniedem imwettaq fil-kuntest tal-kriżi attwali fin-Nikaragwa – wassal lil ħafna minnhom jitilqu min-Nikaragwa biex ifittxu protezzjoni; |
G. |
billi kif ġie ċċarat mill-Uffiċċju tal-Kummissarju Għoli tan-NU għad-Drittijiet tal-Bniedem u d-detenturi ta' mandat ta' proċedura speċjali tal-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU, dawk miżmuma l-ħabs ġew arrestati għal raġunijiet inkompatibbli mal-istandards internazzjonali tad-drittijiet tal-bniedem u l-Kostituzzjoni tan-Nikaragwa; |
H. |
billi l-għeluq tal-istazzjonijiet tar-radju Kattoliċi u ta' żewġ stazzjonijiet tar-radju u tat-televiżjoni komunitarji oħra ftit wara, b'użu eċċessiv tal-forza, huma l-aħħar f'lista twila ta' aktar minn 1 700 organizzazzjoni tas-soċjetà ċivili u mill-inqas 40 organizzazzjoni tan-nisa, diversi partiti politiċi, assoċjazzjonijiet tal-midja u universitajiet li sfaw attakkati mir-reġim tan-Nikaragwa; |
I. |
billi din is-sena r-reġim tan-Nikaragwa awtorizza l-preżenza militari Russa fil-pajjiż, li hija evidenza ċara tar-relazzjoni b'saħħitha u l-appoġġ komuni eżistenti bejn ir-reġim ta' Ortega-Murillo u r-reġim ta' Putin; |
1. |
Jikkundanna bl-aktar mod qawwi possibbli r-repressjoni u l-arrest ta' membri tal-Knisja Kattolika Rumana fin-Nikaragwa, b'mod partikolari l-arrest tal-Isqof Rolando Álvarez; iħeġġeġ lir-reġim tan-Nikaragwa jtemm immedjatament ir-repressjoni u jerġa' jistabbilixxi r-rispett sħiħ għad-drittijiet tal-bniedem, fosthom il-libertà tal-espressjoni, tar-reliġjon u tat-twemmin; jitlob il-ħelsien immedjat u inkondizzjonat ta' dawk kollha arrestati arbitrarjament, inklużi l-Isqof Álvarez u dawk miżmuma miegħu, u li l-proċedimenti legali kollha kontrihom, inklużi s-sentenzi li ngħataw, jiġu annullati; |
2. |
Jiddeplora u jikkundanna bil-qawwa d-deterjorament kontinwu tas-sitwazzjoni fin-Nikaragwa u l-eskalazzjoni fir-repressjoni kontra l-Knisja Kattolika, esponenti tal-oppożizzjoni, is-soċjetà ċivili, id-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem, il-ġurnalisti, ir-raħħala, l-istudenti u l-popolazzjoni indiġena, fost l-oħrajn, kif ukoll l-arrest arbitrarju tagħhom sempliċement talli jkunu eżerċitaw il-libertajiet fundamentali tagħhom, it-trattament inuman u degradanti fil-konfront tagħhom u d-deterjorament tal-kundizzjoni ta' saħħithom; |
3. |
Jikkundanna d-detenzjoni abbużiva, in-nuqqas ta' garanziji proċesswali u l-mod illegali li bih qed jiġu kkundannati l-priġunieri politiċi fin-Nikaragwa; jenfasizza li s-sistema ġudizzjarja mhijiex indipendenti mill-fergħa eżekuttiva; jesprimi tħassib dwar il-manipulazzjoni tal-liġi kriminali u l-użu tas-sistema ġudizzjarja bħala strument għall-kriminalizzazzjoni tal-eżerċizzju tad-drittijiet ċivili u politiċi; |
4. |
Jesprimi t-tħassib tiegħu dwar id-deterjorament tas-sitwazzjoni ta' aktar minn 206 priġunier politiku miżmuma fin-Nikaragwa minn April 2018, skont il-Mekkaniżmu Speċjali ta' Monitoraġġ għan-Nikaragwa (MESENI), u jitlob il-ħelsien immedjat tagħhom, l-annullament tal-proċedimenti legali fil-konfront tagħhom, u li r-rifuġjati u l-eżiljati kollha jitħallew jirritornaw bla periklu lejn djarhom; iħeġġeġ lir-reġim tan-Nikaragwa jtemm l-użu ta' trattament krudili u inuman u jirrispetta l-integrità fiżika, id-dinjità, il-libertà u d-dritt ta' aċċess għall-kura medika ta' dawk li jinsabu l-ħabs, kif ukoll tal-familji tagħhom; iżomm lir-reġim responsabbli biex jiżgura li l-kundizzjonijiet tad-detenzjoni jkunu konformi mal-obbligi u l-istandards legali internazzjonali tiegħu dwar id-drittijiet tal-bniedem bħar-Regoli Standard Minimi tan-NU dwar it-Trattament tal-Priġunieri; |
5. |
Jiddeplora l-fatt li fis-7 ta' Settembru 2022 ingħalqu 100 NGO oħra, u b'hekk it-total ta' NGOs li ngħalqu fin-Nikaragwa din is-sena tela' għal 1 850; jistieden lir-reġim tan-Nikaragwa jieqaf jagħlaq l-NGOs u l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili arbitrarjament u jirristabbilixxi l-leġittimità tal-organizzazzjonijiet, il-partiti politiċi, l-organizzazzjonijiet reliġjużi, l-assoċjazzjonijiet u l-mezzi tal-media, l-universitajiet u l-organizzazzjonijiet tad-drittijiet tal-bniedem kollha li ngħalqu arbitrarjament, kif ukoll jirritorna l-proprjetà, l-assi, id-dokumenti u t-tagħmir li ġew sekwestrati indebitament u jirristabbilixxi l-istatus ġuridiku leġittimu tagħhom; |
6. |
Jikkundanna l-annullament tal-partiti politiċi tal-oppożizzjoni u n-nuqqas ta' libertà li jorganizzaw u jipparteċipaw fl-elezzjonijiet muniċipali tas-6 ta' Novembru 2022; iħeġġeġ ir-ristabbiliment tal-amministrazzjonijiet leġittimi fil-ġuriżdizzjonijiet ta' El Cuá, San Sebastián de Yalí, Santa María de Pantasma, Murra u El Almendro; |
7. |
Iħeġġeġ bil-qawwa lin-Nikaragwa tirrevoka kull leġiżlazzjoni li tirrestrinġi bla bżonn l-ispazju ċiviku u demokratiku adottata mill-2018 'l hawn; itenni l-appell tiegħu lill-UE biex tkompli tappoġġja lill-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili, lid-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem u lill-qraba tal-priġunieri politiċi li qegħdin fin-Nikaragwa kif ukoll dawk li qegħdin f'eżilju, inklużi l-qassisin Uriel Vallejos, Vicente Martínez, Sebastián López, Mangel Hernández u Dani García fost l-oħrajn; |
8. |
Jenfasizza r-rwol kruċjali tas-soċjetà ċivili, id-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem, il-ġurnalisti u l-membri tal-Knisja Kattolika Rumana fin-Nikaragwa; |
9. |
Jistieden lir-reġim tan-Nikaragwa jippermetti b'urġenza r-ritorn ta' organizzazzjonijiet internazzjonali fil-pajjiż, fosthom il-Kummissjoni Inter-Amerikana dwar id-Drittijiet tal-Bniedem u l-Uffiċċju tal-Kummissarju Għoli tan-NU għad-Drittijiet tal-Bniedem, bil-għan li jsir monitoraġġ tas-sitwazzjoni tad-drittijiet tal-bniedem fil-pajjiż; |
10. |
Jistieden lir-reġim tan-Nikaragwa jimplimenta r-Riżoluzzjoni Nru 49/3 tal-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU, li tistabbilixxi, għal perjodu ta' sena, it-twaqqif ta' grupp ta' esperti tad-drittijiet tal-bniedem bl-inkarigu li jissorveljaw investigazzjonijiet kredibbli, imparzjali u eżawrjenti, jippreservaw l-evidenza u jiżguraw l-obbligu ta' rendikont għall-ksur serju li seħħ mill-2018 'l hawn; jistieden lill-istituzzjonijiet tan-Nikaragwa jiżguraw li ma tippersistix l-impunità fir-rigward tal-ksur u l-abbużi serji tad-drittijiet tal-bniedem li seħħew, filwaqt li jipprovdu lill-vittmi aċċess għall-ġustizzja u riparazzjoni sħiħa; |
11. |
Jistieden lin-Nikaragwa tibda djalogu nazzjonali inklużiv biex tiġi żgurata soluzzjoni paċifika u demokratika għal din il-kriżi politika, soċjali u tad-drittijiet tal-bniedem; |
12. |
Jistieden lill-UE tkompli tagħti prijorità, permezz tal-azzjoni esterna u d-djalogu tagħha, lill-promozzjoni tad-demokrazija, l-istat tad-dritt, l-ugwaljanza u l-libertà tal-midja, u tikkollabora mal-komunità internazzjonali biex tiddefendi d-djalogu, id-demokrazija u d-drittijiet tal-bniedem fin-Nikaragwa; jitlob lid-Delegazzjoni tal-UE għan-Nikaragwa ssegwi b'attenzjoni l-iżviluppi li qegħdin iseħħu fil-pajjiż, fosthom billi tissorvelja l-proċessi u żżur lill-mexxejja tal-oppożizzjoni u lill-kritiċi tal-gvern li qegħdin il-ħabs jew arrestati d-dar; jistieden lill-Kummissjoni tiżgura li bl-assistenza tagħha għal kooperazzjoni ssaħħaħ l-appoġġ għas-soċjetà ċivili – partikolarment id-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem – u li bl-ebda mod ma tikkontribwixxi għall-politiki repressivi attwali tal-awtoritajiet tan-Nikaragwa; |
13. |
Ifakkar li fid-dawl tal-Ftehim ta' Assoċjazzjoni bejn l-UE u l-Amerka Ċentrali, in-Nikaragwa hija obbligata tirrispetta u tikkonsolida l-prinċipji tal-istat tad-dritt, tad-demokrazija u tad-drittijiet tal-bniedem, speċifikament fir-rigward tad-dispożizzjonijiet deskritti fit-Titolu I; itenni t-talba tiegħu li, fid-dawl taċ-ċirkustanzi attwali, tiskatta l-klawżola demokratika tal-Ftehim ta' Assoċjazzjoni; |
14. |
Itenni l-appell tiegħu biex l-imħallfin u l-prosekuturi tan-Nikaragwa jiddaħħlu malajr fil-lista ta' individwi sanzjonati mill-UE u biex il-lista ta' individwi u entitajiet sanzjonati tiġi estiża tinkludi lil Daniel Ortega u ċ-ċirku tal-qalba tiegħu; |
15. |
Jistieden lill-Istati Membri tal-UE u lill-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU biex, f'konformità mal-Artikoli 13 u 14 tal-Istatut ta' Ruma, jiftħu investigazzjoni formali dwar in-Nikaragwa u Daniel Ortega – permezz tal-Qorti Kriminali Internazzjonali – għal delitti kontra l-umanità; |
16. |
Itenni l-appell tiegħu għall-estradizzjoni immedjata ta' Alessio Casimirri lejn l-Italja; |
17. |
Jitlob lill-Konferenza tal-Presidenti tiegħu tawtorizza missjoni ta' ġbir ta' informazzjoni li tintbagħat tissorvelja s-sitwazzjoni fin-Nikaragwa; |
18. |
Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex tgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, lill-gvernijiet u l-parlamenti tal-Istati Membri, lis-Segretarju Ġenerali tal-Organizzazzjoni tal-Istati Amerikani, lill-Assemblea Parlamentari Ewro-Latino-Amerikana, lill-Parlament tal-Amerka Ċentrali, lill-Grupp ta' Lima, lill-Vatikan, kif ukoll lill-Gvern u l-Parlament tar-Repubblika tan-Nikaragwa. |
(1) ĠU C 251, 30.6.2022, p. 134.
(2) Testi adottati, P9_TA(2022)0238.
5.4.2023 |
MT |
Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea |
C 125/80 |
P9_TA(2022)0325
Is-sitwazzjoni tad-drittijiet fundamentali fl-UE fl-2020 u l-2021
Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-15 ta' Settembru 2022 dwar is-sitwazzjoni tad-drittijiet fundamentali fl-Unjoni Ewropea fl-2020 u l-2021 (2021/2186(INI))
(2023/C 125/08)
Il-Parlament Ewropew,
— |
wara li kkunsidra t-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (TUE), b'mod partikolari l-Artikolu 2 tiegħu, li jiddikjara li l-Unjoni hija bbażata fuq il-valuri tar-rispett għad-dinjità tal-bniedem, il-libertà, id-demokrazija, l-ugwaljanza, l-istat tad-dritt u r-rispett għad-drittijiet tal-bniedem, inklużi d-drittijiet ta' persuni li jagħmlu parti minn minoranzi, |
— |
wara li kkunsidra t-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE), |
— |
wara li kkunsidra l-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea (il-“Karta”), b'mod partikolari l-Artikoli 2(1), 20 u 21 tagħha, |
— |
wara li kkunsidra r-rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2021/1534 tas-16 ta' Settembru 2021 dwar l-iżgurar tal-protezzjoni, tas-sikurezza u tat-tisħiħ tal-pożizzjoni tal-ġurnalisti u ta' professjonisti oħra fil-media fl-Unjoni Ewropea (1), |
— |
wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tad-9 ta' Diċembru 2021 dwar Ewropa aktar inklużiva u protettiva: l-estensjoni tal-lista ta' reati fl-UE għad-diskors ta' mibegħda u r-reati ta' mibegħda (COM(2021)0777), |
— |
wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-5 ta' Marzu 2020 bit-titolu “Unjoni ta' Ugwaljanza: Strateġija ta' Ugwaljanza Bejn is-Sessi għall-2020-2025” (COM(2020)0152), |
— |
wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-24 ta' Ġunju 2020 bit-titolu “Strateġija tal-UE dwar id-drittijiet tal-vittmi (2020-2025)” (COM(2020)0258), |
— |
wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-12 ta' Novembru 2020 bit-titolu “Unjoni ta' Ugwaljanza: Strateġija dwar l-Ugwaljanza tal-LGBTIQ 2020-2025” (COM(2020)0698), |
— |
wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-11 ta' Marzu 2021 dwar il-proklamazzjoni tal-UE bħala Żona ta' Libertà LGBTIQ (2), |
— |
wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-24 ta' Ġunju 2021 dwar is-sitwazzjoni tas-saħħa sesswali u riproduttiva u d-drittijiet relatati fl-UE, fil-kuntest tas-saħħa tan-nisa (3), |
— |
wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-8 ta' Lulju 2021 dwar ksur tal-liġi tal-UE u tad-drittijiet taċ-ċittadini LGBTIQ fl-Ungerija b'riżultat tal-bidliet legali adottati mill-Parlament Ungeriż (4), |
— |
wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-14 ta' Settembru 2021 dwar id-drittijiet tal-persuni LGBTIQ fl-UE (5), |
— |
wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-7 ta' Ottubru 2020 dwar l-istabbiliment ta' Mekkaniżmu tal-UE għad-Demokrazija, l-Istat tad-Dritt u d-Drittijiet Fundamentali (6), |
— |
wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-18 ta' Diċembru 2019 dwar id-diskriminazzjoni pubblika u d-diskors ta' mibegħda kontra persuni LGBTI, inklużi żoni mingħajr LGBTI (7), |
— |
wara li kkunsidra r-rakkomandazzjonijiet tal-Grupp ta' Ħidma ta' Skrutinju tal-Frontex tal-Kumitat għal-Libertajiet Ċivili, il-Ġustizzja u l-Intern tiegħu, kif stabbiliti fir-rapport tal-kumitat tal-14 ta' Lulju 2021 dwar l-investigazzjoni ta' ġbir ta' informazzjoni dwar il-Frontex rigward l-allegat ksur tad-drittijiet fundamentali, |
— |
wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kumitat tar-Reġjuni tal-14 ta' Ottubru 2021 bit-titolu “Unjoni ta' Ugwaljanza: Strateġija dwar l-Ugwaljanza tal-LGBTIQ għall-2020-2025” (8), |
— |
wara li kkunsidra d-dibattitu fil-Kumitat għall-Affarijiet Kurrenti tal-Kungress tal-Awtoritajiet Lokali u Reġjonali tal-Kunsill tal-Ewropa, u r-rapporti sussegwenti tiegħu tas-17 ta' Mejju 2021 bit-titolu “ir-rwol tal-awtoritajiet lokali fir-rigward tas-sitwazzjoni u tad-drittijiet tal-persuni LGBTIQ fil-Polonja” u tas-17 ta' Ġunju 2021 bit-titolu “Il-protezzjoni tal-persuni LGBTIQ fil-kuntest ta' diskors ta' mibegħda u ta' diskriminazzjoni dejjem jiżdiedu kontra persuni LGBTI: ir-rwol tal-awtoritajiet lokali u reġjonali”, |
— |
wara li kkunsidra r-rapporti tal-Aġenzija tal-UE għad-Drittijiet Fundamentali, b'mod partikolari r-rapporti tagħha dwar id-drittijiet fundamentali għas-snin 2020 u 2021, |
— |
wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-2 ta' Diċembru 2020 dwar l-istrateġija biex tissaħħaħ l-applikazzjoni tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali fl-UE (COM(2020)0711), |
— |
wara li kkunsidra r-rapport tal-Kummissjoni tal-10 ta' Diċembru 2021 bit-titolu “Il-Protezzjoni tad-Drittijiet Fundamentali fl-Era Diġitali – Rapport Annwali tal-2021 dwar l-Applikazzjoni tal-Karta tal-UE tad-Drittijiet Fundamentali” (COM(2021)0819), |
— |
wara li kkunsidra l-Artikolu 54 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu, |
— |
wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kumitat għall-Petizzjonijiet, |
— |
wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għal-Libertajiet Ċivili, il-Ġustizzja u l-Intern (A9-0224/2022), |
A. |
billi skont l-Artikolu 2 tat-TUE, l-Unjoni Ewropea hija bbażata fuq il-valuri tar-rispett għad-dinjità tal-bniedem, il-libertà, id-demokrazija, l-ugwaljanza, l-istat tad-dritt u r-rispett għad-drittijiet tal-bniedem, inklużi d-drittijiet ta' persuni li jagħmlu parti minn minoranzi; billi l-valuri minquxa fl-Artikolu 2 tat-TUE jridu jiġu difiżi mill-istituzzjonijiet tal-UE u minn kull Stat Membru individwali fil-politiki kollha tagħhom; billi l-Kummissjoni, flimkien mal-Parlament u l-Kunsill, hija responsabbli skont it-Trattati biex tiggarantixxi r-rispett għall-istat tad-dritt bħala valur fundamentali tal-Unjoni u biex tiżgura li d-dritt, il-valuri u l-prinċipji tal-UE jiġu rispettati u osservati; |
B. |
billi l-Artikolu 151 tat-TFUE jirreferi għad-drittijiet soċjali fundamentali bħal dawk stabbiliti fil-Karta Soċjali Ewropea; billi l-Unjoni għadha ma aderietx mal-Konvenzjoni Ewropea dwar id-Drittijiet tal-Bniedem, minkejja l-obbligu tagħha li tagħmel dan skont l-Artikolu 6(2) tat-TUE; |
C. |
billi fl-2020 u l-2021, il-miżuri restrittivi għall-ġlieda kontra l-pandemija tal-COVID-19 interferew ma' firxa wiesgħa ta' drittijiet fundamentali, bħad-dritt għal-libertà ta' moviment u għal-libertà ta' għaqda, id-dritt għall-ħajja privata u tal-familja, inkluż il-protezzjoni tad-data personali, u d-dritt għall-edukazzjoni, għax-xogħol u għas-sigurtà soċjali; billi l-pandemija aggravat l-isfidi u l-inugwaljanzi eżistenti fl-oqsma kollha tal-ħajja, filwaqt li affettwat b'mod partikolari lill-gruppi vulnerabbli, u pprovokat żieda f'inċidenti ta' natura razzista; |
D. |
billi d-dritt għal trattament ugwali u nondiskriminazzjoni huwa dritt fundamentali minqux fl-Artikoli 2 u 3(3) tat-TUE, fl-Artikoli 8, 10, 19 u 157 tat-TFUE u fl-Artikoli 21 u 23 tal-Karta; |
E. |
billi t-terminu “Rom” ikopri l-persuni u t-tfal kollha ta' oriġini Rom, Kalè, Manouches, Lovara, Rissende, Boyash, Domare, Kalderash u Sinti; billi d-definizzjoni l-ġdida ta' Rom hija aħjar biex tinkludi anki lil dawk stigmatizzati bħala żingari mingħajr oriġini etnika korrispondenti, bħall-Eġizzjani, l-Ashkali jew it-Travellers; billi l-komunitajiet Rom jibqgħu fost l-aktar gruppi vulnerabbli u oppressi fl-UE; |
F. |
billi l-kriżi tas-saħħa spiss intużat bħala pretest biex jiġu attakkati l-minoranzi, inklużi l-migranti, persuni bi sfond ta' migrazzjoni u r-Rom, li diġà kienu soġġetti għal diskriminazzjoni razzjali u etnika, diskors ta' mibegħda u reati ta' mibegħda; billi n-nisa u t-tfal Rom, li spiss ikunu soġġetti għal diskriminazzjoni multipla jew forom intersezzjonali ta' diskriminazzjoni, huma fost l-aktar gruppi u individwi mhedda fl-Istati Membri u fil-pajjiżi ta' adeżjoni u f'dawk kandidati, hekk kif jiffaċċjaw ostakli saħansitra agħar mill-irġiel Rom fil-popolazzjoni ġenerali, u spiss jgħixu f'insedjamenti foqra, rurali jew urbani – spiss informali – b'aċċess limitat għall-edukazzjoni, għax-xogħol u għas-servizzi tas-saħħa, mingħajr ebda aċċess għas-sanitazzjoni jew għall-ilma nadif, u stennija ta' għomor iqsar – sitwazzjoni li kompliet tiġi aggravata bil-pandemija tal-COVID-19; |
G. |
billi fl-20 ta' Mejju 2022 il-Kumitat tal-Ministri tal-Kunsill tal-Ewropa adotta rakkomandazzjoni dwar il-ġlieda kontra d-diskors ta' mibegħda, li tipprovdi gwida mhux vinkolanti dwar kif għandu jiġi indirizzat dan il-fenomenu; billi l-Kumitat ta' Esperti dwar il-Ġlieda kontra r-Reati ta' Mibegħda, stabbilit reċentement, ġie inkarigat bil-kompitu li, sa tmiem l-2023, iħejji għall-Kumitat tal-Ministri abbozz ta' rakkomandazzjoni dwar ir-reati ta' mibegħda; |
H. |
billi l-fatt li b'mod deliberat id-drittijiet ta' ċerti gruppi minoritarji jiġu mmirati f'uħud mill-Istati Membri ħoloq u stabbilixxa momentum bnadi oħra, kif attestat mir-rigress tad-drittijiet tan-nisa u tal-persuni LGBTIQ; billi dawn huma strateġiji deliberati bl-għan li jdgħajfu l-protezzjoni tad-drittijiet fundamentali tal-UE minquxa fl-Artikolu 2 tat-TUE; billi l-Kungress tal-Awtoritajiet Lokali u Reġjonali tal-Kunsill tal-Ewropa adotta riżoluzzjoni li fiha fakkar ir-responsabbiltà tal-awtoritajiet lokali fil-protezzjoni tad-drittijiet tal-persuni LGBTIQ u stedinhom jaħtru “Espert Lokali dwar l-Ugwaljanza u d-Diversità”; billi l-Kumitat tar-Reġjuni fformula bosta suġġerimenti għar-rwol attiv tal-awtoritajiet lokali u reġjonali fil-prevenzjoni tad-diskriminazzjoni fil-konfront tal-persuni LGBTIQ u fil-protezzjoni minnha; |
I. |
billi matul il-lockdowns tal-COVID-19, il-persuni LGBTIQ, b'mod partikolari ż-żgħażagħ, kienu esposti għal rati ogħla mill-medja ta' vjolenza domestika u vjolenza abbażi tal-ġeneru minħabba diskriminazzjoni dovuta għall-fatt li huma LGBTIQ; billi l-persuni LGBTIQ huma aktar vulnerabbli għall-problema ta' persuni mingħajr dar, sitwazzjoni aggravata bil-lockdowns tal-COVID-19; |
J. |
billi l-libertà tal-media hija wieħed mill-pilastri u waħda mill-garanziji ta' demokrazija li tiffunzjona u tal-istat tad-dritt; billi l-libertà, il-pluraliżmu u l-indipendenza tal-media u s-sikurezza tal-ġurnalisti huma komponenti kruċjali tad-dritt għal-libertà tal-espressjoni u l-informazzjoni, u huma essenzjali għall-funzjonament demokratiku tal-UE u tal-Istati Membri tagħha; billi l-awtoritajiet pubbliċi għandhom jadottaw qafas legali u regolatorju li jrawwem l-iżvilupp ta' media ħielsa, indipendenti u pluralistika; billi l-fastidju online, it-theddid u l-kawżi kontra l-ġurnalisti, speċjalment il-ġurnalisti investigattivi, minn politiċi u personalitajiet pubbliċi prominenti, inklużi membri tal-gvern, qed ikomplu jiżdiedu f'uħud mill-Istati Membri; billi każijiet ta' interferenza politika fil-media ġew irrapportati fl-Istati Membri kollha; billi l-ġurnalisti jkomplu jiffaċċjaw l-ostakli biex jiksbu aċċess għall-informazzjoni u għad-dokumenti pubbliċi; |
K. |
billi l-kriminalizzazzjoni tal-ġurnalisti minħabba xogħolhom hija kwistjoni partikolarment gravi; billi l-ġurnalisti ma għandhomx jispiċċaw il-ħabs jew jiġu mhedda b'sentenza ta' ħabs minħabba malafama; billi l-Istati Membri ma għandhomx jimponu sanzjonijiet kriminali għal reati tal-media ħlief f'każijiet fejn drittijiet fundamentali oħra jkunu ġew imxekkla serjament, u għandhom jiżguraw li dawn is-sanzjonijiet ma jiġux applikati b'mod diskriminatorju jew arbitrarju fil-konfront tal-ġurnalisti; |
L. |
billi r-rivelazzjonijiet li diversi pajjiżi, inklużi Stati Membri tal-UE, għamlu użu mill-ispyware ta' sorveljanza Pegasus fil-konfront ta' ġurnalisti, politiċi, u atturi oħra huma estremament allarmanti u apparentement jikkonfermaw il-perikli tal-użu ħażin tat-teknoloġija ta' sorveljanza biex tikkomprometti d-drittijiet tal-bniedem u d-demokrazija; |
M. |
billi l-iżvelar ta' informazzjoni protetta huwa aspett fundamentali tal-libertà ta' espressjoni u jiżvolġi rwol ċentrali fid-detezzjoni u fir-rapportar ta' atti illeċiti, u fit-tisħiħ tal-akkontabbiltà demokratika u tat-trasparenza; billi l-iżvelar ta' informazzjoni protetta jirrappreżenta sors ewlieni ta' informazzjoni fil-ġlieda kontra l-kriminalità organizzata u fl-investigazzjoni, fl-identifikazzjoni u fil-pubbliċizzazzjoni ta' każijiet ta' korruzzjoni fis-settur pubbliku u f'dak privat; billi l-protezzjoni adegwata tal-informaturi fil-livell tal-UE, nazzjonali u internazzjonali, kif ukoll ir-rikonoxximent tar-rwol importanti li l-informaturi jiżvolġu fis-soċjetà, huma prerekwiżiti biex tiġi żgurata l-effettività ta' dan ir-rwol; |
N. |
billi wħud mill-Istati Membri oħra għadhom ma implimentawx ir-rekwiżiti kollha tad-Direttiva dwar is-Servizzi tal-Media Awdjoviżiva (9), u b'mod partikolari dawk li jirrigwardaw l-indipendenza tar-regolaturi tas-suq tal-media nazzjonali; |
O. |
billi fl-24 ta' Ġunju 2021, il-Parlament adotta riżoluzzjoni komprensiva dwar is-saħħa sesswali u riproduttiva u d-drittijiet relatati, li tistabbilixxi l-viżjoni tiegħu dwar il-kwistjoni fl-Istati Membri; billi din ir-riżoluzzjoni tirrikonoxxi n-nuqqasijiet, tilqa' l-progress u tagħmel sensiela ta' proposti biex tiżgura aċċess għal prodotti mestrwali għal kulħadd, edukazzjoni komprensiva dwar is-sesswalità, kontraċezzjoni moderna bħala strateġija għall-ugwaljanza bejn il-ġeneri, kura riproduttiva sikura u legali, aċċess għal trattamenti tal-fertilità, kif ukoll kura relatata mal-maternità, mat-tqala u mat-twelid għal kulħadd; |
P. |
billi skont stħarriġ tal-Aġenzija tal-UE għad-Drittijiet Fundamentali dwar il-vjolenza kontra n-nisa, il-vittmi ta' vjolenza mis-sieħeb jirrapportaw l-aktar inċidenti serji lill-pulizija f'14 % biss tal-każijiet, u żewġ terzi tal-vittmi nisa sistematikament ma jirrapportawx il-vjolenza lill-awtoritajiet, minħabba biża' jew nuqqas ta' informazzjoni dwar id-drittijiet tal-vittmi, jew minħabba twemmin ġenerali li l-vjolenza minn sieħeb intimu hija kwistjoni privata li ma għandhiex tiġi ppubliċizzata; |
Q. |
billi l-vjolenza abbażi tal-ġeneru hija ksur gravi tad-drittijiet fundamentali tal-bniedem u tikkostitwixxi ostaklu kbir għall-ilħiq tal-ugwaljanza bejn il-ġeneri fis-soċjetà; billi n-nisa u l-bniet jibqgħu affettwati b'mod sproporzjonat mill-vjolenza abbażi tal-ġeneru, inkluż il-vjolenza sesswali, il-fastidju u l-mutilazzjoni ġenitali femminili fost forom oħra, kif ukoll il-vjolenza domestika u l-vjolenza minn sieħeb intimu; billi dawn l-atti ta' vjolenza jistgħu jitwettqu kemm fil-pubbliku kif ukoll fil-privat; |
R. |
billi l-fenomenu tal-vjolenza ċibernetika abbażi tal-ġeneru qed jiżdied, fejn fl-UE, waħda minn kull ħames nisa ta' età bejn it-18-il sena u d-29 sena rrapportaw li sofrew fastidju sesswali online; billi l-isfera pubblika diġitali trid tipprovdi ambjent sikur għal kulħadd, inklużi n-nisa u l-bniet; billi ma għandu jkun hemm l-ebda impunità fl-ambjent online; billi f'żewġ rapporti leġiżlattivi fuq inizjattiva proprja, il-Parlament stieden lill-Kummissjoni tressaq proposti dwar il-ġlieda kontra l-vjolenza abbażi tal-ġeneru u l-vjolenza ċibernetika u dwar iż-żieda fil-vjolenza abbażi tal-ġeneru bħala qasam ġdid ta' kriminalità elenkat fl-Artikolu 83(1) tat-TFUE; |
S. |
billi f'ħafna Stati Membri, il-miżuri ta' lockdown u ta' tbegħid soċjali attwati matul il-pandemija tal-COVID-19 spiċċaw assoċjati ma' żieda esponenzjali fil-prevalenza u fl-intensità ta' każijiet ta' vjolenza minn sieħeb intimu, vjolenza psikoloġika u kontroll koerċittiv u vjolenza ċibernetika, kif ukoll ma' żieda ta' 60 % fl-għadd ta' telefonati ta' emerġenza rrapportati mill-vittmi ta' vjolenza domestika; billi r-rekwiżit li jibqgħu d-dar u ż-żieda allarmanti fil-pandemija “fantażma” tal-vjolenza abbażi tal-ġeneru għamluha diffiċli għan-nisa u għat-tfal biex jiksbu aċċess għal protezzjoni effettiva, servizzi ta' appoġġ u ġustizzja u wrew kemm ir-riżorsi u l-istrutturi ta' appoġġ ma kinux biżżejjed u li l-vittmi kellhom aċċess limitat għas-servizzi ta' appoġġ, fejn ħafna sfaw mingħajr protezzjoni adegwata u f'waqtha; billi l-Istati Membri għandhom jikkondividu l-aħjar prattiki f'miżuri speċifiċi biex jipprovdu lill-vittmi b'assistenza f'waqtha u aċċessibbli, inkluż l-istabbiliment ta' sistemi biex jintbagħtu messaġġi ta' emerġenza jew jinħolqu punti ta' kuntatt biex tintalab l-għajnuna fl-ispiżeriji u fis-supermarkets; billi għal diversi raġunijiet, minkejja l-prevalenza tal-fenomenu, il-vjolenza kontra n-nisa minn sieħeb intimu baqgħet mhux irrappurtata biżżejjed fl-UE mill-vittmi u mill-familji, mill-ħbieb, mill-konoxxenzi u mill-ġirien tagħhom, speċjalment matul il-pandemija tal-COVID-19; billi hemm nuqqas sinifikanti ta' data komprensiva, komparabbli u diżaggregata skont il-ġeneru, liema nuqqas irendi diffiċli valutazzjoni sħiħa tal-impatt tal-kriżi; |
T. |
billi fl-Istati Membri l-ksur tad-drittijiet tat-tfal ikompli b'riżultat ta' vjolenza, abbuż, sfruttament, faqar, esklużjoni soċjali u diskriminazzjoni abbażi tar-reliġjon, tad-diżabilità, tal-ġeneru, tal-identità sesswali, tal-età, tal-etniċità, ta' migrazzjoni jew status ta' residenza; billi fl-UE kważi 25 % tat-tfal taħt it-18-il sena huma f'riskju ta' faqar jew ta' esklużjoni soċjali; billi l-faqar iċaħħad lit-tfal minn opportunitajiet edukattivi, indukrar, kura tas-saħħa, ikel u akkomodazzjoni adegwati, appoġġ mill-familja u saħansitra protezzjoni mill-vjolenza, u jista' jkollu effetti li jdumu ħafna; billi l-Aġenzija tal-UE għad-Drittijiet Fundamentali indikat li l-ġlieda kontra l-faqar fost it-tfal hija wkoll kwistjoni ta' drittijiet fundamentali u ta' obbligi legali; billi l-promozzjoni tad-drittijiet tat-tfal hija objettiv espliċitu tal-politiki tal-UE u tal-Karta, li tirrikjedi li l-aħjar interessi tat-tfal għandhom ikunu kunsiderazzjoni primarja fl-azzjonijiet kollha tal-UE; |
U. |
billi l-pandemija tal-COVID-19 poġġiet pressjoni bla preċedent fuq it-tfal u l-familji fl-UE kollha, speċjalment dawk li diġà kienu ekonomikament jew soċjalment żvantaġġati; billi tfal minn sfondi soċjoekonomiċi żvantaġġati spiss ma jkollhomx tagħmir tal-IT adegwat, aċċess għall-internet u spazju u kundizzjonijiet xierqa biex jaħdmu, fatt li kompla jaggrava l-inugwaljanzi eżistenti fl-apprendiment matul il-pandemija; billi l-pandemija tal-COVID-19 u l-miżuri li ttieħdu b'rispons għaliha żiedu r-riskju li t-tfal jkunu esposti għall-vjolenza, inkluż l-isfruttament u l-abbuż sesswali tat-tfal iffaċilitati mit-teknoloġija; billi għalkemm ġew ippreżentati inqas applikazzjonijiet għall-ażil tat-tfal, il-kundizzjonijiet ta' akkoljenza tat-tfal baqgħu inadegwati f'diversi Stati Membri; |
V. |
billi skont l-Artikolu 47 tal-Karta, id-dritt fundamentali għal rimedju effettiv jirrikjedi aċċess għal tribunal indipendenti; billi l-influwenza politika jew il-kontroll tal-ġudikatura u ostakli simili għall-indipendenza tal-imħallfin individwali ripetutament irriżultaw f'sitwazzjoni fejn il-ġudikatura ma setgħetx taqdi r-rwol tagħha li tivverifika b'mod indipendenti l-użu arbitrarju tal-poter mill-fergħa eżekuttiva u l-fergħa leġiżlattiva tal-gvern; billi sistema ġudizzjarja effettiva, indipendenti u imparzjali hija essenzjali għall-iżgurar tal-istat tad-dritt u għall-protezzjoni tad-drittijiet fundamentali u tal-libertajiet ċivili taċ-ċittadini fl-UE; |
W. |
billi l-pandemija tal-COVID-19 ħarġet fid-deher in-nuqqas li tiġi indirizzata s-sitwazzjoni ta' persuni miżmuma taħt arrest preventiv qabel is-smigħ tal-kawża; billi filwaqt li l-prattiki relatati mal-użu tal-arrest preventiv matul il-pandemija tal-COVID-19 kienu jvarjaw minn Stat Membru għall-ieħor, f'għadd ta' Stati Membri d-dewmien fis-seduti tal-qorti u fl-investigazzjonijiet irriżulta f'perjodi itwal ta' arrest preventiv; billi l-persuni mċaħħda mil-libertà tagħhom kienu aktar vulnerabbli għat-tifqigħa tal-COVID-19 mill-popolazzjoni ġenerali minħabba l-kundizzjonijiet ta' konfinament li għexu fihom għal perjodi twal ta' żmien; billi l-għeluq tal-qrati u/jew id-dewmien fis-seduti u fl-investigazzjonijiet ikkawżaw konfużjoni u inċertezza għas-suspettati, speċjalment għal dawk miżmuma taħt arrest, li ftit li xejn kellhom idea meta kien se jsir il-proċess tagħhom, u kemm kienu se jdumu aktar taħt arrest; |
X. |
billi d-dritt internazzjonali jikkonferma li wieħed ma jistax jinżamm taħt arrest għar-raġuni unika li jkun qed ifittex ażil; billi d-detenzjoni trid għaldaqstant tintuża biss fl-aħħar istanza u għal skop ġustifikat; billi għal persuni apolidi de jure kif ukoll de facto, in-nuqqas ta' status legali jew ta' dokumentazzjoni tagħhom ifisser li jirriskjaw li jinżammu f'detenzjoni b'mod indefinit, u dan huwa illegali skont id-dritt internazzjonali; |
Y. |
billi l-Istrateġija tal-UE dwar id-drittijiet tal-vittmi (2020-2025) trid tipprovdi qafas għal azzjoni biex tiġi evitata l-impunità legali u soċjali, filwaqt li tiżdied is-sigurtà u l-protezzjoni tad-drittijiet fundamentali taċ-ċittadini kollha tal-UE; |
Z. |
billi s-salvagwardja tal-bijodiversità u tal-ekosistemi hija fundamentali għall-iżvilupp reżiljenti għat-tibdil fil-klima, fejn il-perjodu 2021-2030 ġie ddeżinjat bħala d-Deċennju tan-NU dwar ir-Restawr tal-Ekosistema; billi l-Kummissjoni ħabbret li l-adozzjoni ta' inizjattivi leġiżlattivi kruċjali dwar il-protezzjoni ambjentali, inkluża liġi ewlenija dwar ir-restawr tan-natura, kellha tiġi posposta b'diversi xhur; billi l-Patt Ekoloġiku Ewropew għandu l-għan li jipproteġi, jippreserva u jsaħħaħ il-kapital naturali tal-UE u jipproteġi s-saħħa u l-benesseri taċ-ċittadini tagħha mir-riskji u l-impatti relatati mal-ambjent; billi għadd ta' inizjattivi leġiżlattivi proposti se jkollhom impatt pożittiv fuq il-livell ta' protezzjoni ambjentali, kif minqux fl-Artikolu 37 tal-Karta; |
L-istat tad-dritt u d-drittijiet fundamentali
1. |
Jissottolinja l-fatt li l-istat tad-dritt huwa pedament tad-demokrazija, iżomm is-separazzjoni tal-poteri, jiżgura l-akkontabbiltà, jikkontribwixxi għall-fiduċja fl-istituzzjonijiet pubbliċi u jiggarantixxi l-prinċipji tal-legalità, taċ-ċertezza tad-dritt, tal-projbizzjoni tal-arbitrarjetà tas-setgħat eżekuttivi, tal-indipendenza ġudizzjarja, tal-imparzjalità u tal-ugwaljanza quddiem il-liġi; jisħaq li l-istat tad-dritt u l-indipendenza ġudizzjarja b'mod partikolari huma kritiċi biex iċ-ċittadini jkunu jistgħu jgawdu d-drittijiet u l-libertajiet fundamentali tagħhom; |
2. |
Itenni li l-istat tad-dritt, il-libertà u l-pluraliżmu tal-media u l-ġlieda b'mod effettiv kontra l-korruzzjoni huma l-pedament tas-soċjetajiet tagħna u huma valuri fundamentali tal-UE li jaffettwaw id-drittijiet fundamentali kollha; jinnota b'dispjaċir, madankollu, li f'uħud mill-Istati Membri l-ksur ta' dawn il-prinċipji huwa persistenti u joħloq theddida serja għad-distribuzzjoni ġusta, legali u imparzjali tal-fondi tal-UE; |
3. |
Iqis li l-istat tad-dritt huwa marbut mill-qrib mar-rispett tad-demokrazija u tad-drittijiet fundamentali u jenfasizza li d-deterjorament ta' wieħed minn dawn il-valuri, ikun liema jkun, jikkostitwixxi attakk fuq il-pilastri tal-Unjoni kif stipulat fit-TUE; itenni l-bosta appelli magħmula minnu biex il-kamp ta' applikazzjoni tar-rapport annwali tal-Kummissjoni dwar l-istat tad-dritt jitwessa' b'tali mod li jinkludi l-valuri kollha tal-Artikolu 2 tat-TUE sabiex jipprovdu stampa ġenerali olistika tas-sitwazzjoni fl-Istati Membri kollha; jistieden lill-Kummissjoni tagħmel użu mill-għodod kollha għad-dispożizzjoni tagħha, inkluża l-proċedura prevista fl-ambitu tal-Mekkaniżmu ta' Kundizzjonalità tal-Istat tad-Dritt, biex tindirizza dan il-ksur tal-prinċipji tal-istat tad-dritt, tad-demokrazija u tad-drittijiet fundamentali; |
4. |
Jikkundanna bil-qawwa l-ksur gravi tal-prinċipji tal-istat tad-dritt f'uħud mill-Istati Membri, li qiegħed jikkawża periklu serju fir-rigward tad-drittijiet u tal-libertajiet fundamentali; iqis li f'uħud mill-każijiet dan il-ksur huwa ta' natura sistemika; jenfasizza r-rabta bejn id-deterjorament tal-istandards tal-istat tad-dritt u l-ksur tad-drittijiet fundamentali, bħal dak imwettaq fil-qasam tal-ġudikatura, l-attakki kontra l-ġurnalisti u l-media ħielsa, inkluż l-użu ta' forza eċċessiva min-naħa tal-awtoritajiet tal-infurzar tal-liġi matul il-protesti u fil-fruntieri tal-UE, in-nuqqas ta' garanziji u ta' proċess ġust għad-detenuti, l-inċitament għall-mibegħda min-naħa ta' atturi politiċi, żieda fil-poter tal-awtoritajiet li jwettqu sorveljanza tal-massa u l-ġbir mifrux ta' data interċettata, u restrizzjonijiet imposti fuq l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili li jirċievu finanzjament barrani jew abbażi tal-affiljazzjoni reliġjuża tagħhom; jikkundanna ulterjorment l-isforzi ta' wħud mill-gvernijiet tal-Istati Membri biex idgħajfu s-separazzjoni tal-poteri u l-indipendenza tal-ġudikatura; jesprimi t-tħassib qawwi tiegħu, b'mod partikolari, dwar deċiżjonijiet li jixħtu dubju fuq il-preminenza tad-dritt Ewropew u jistieden lill-Kummissjoni tuża l-mezzi kollha disponibbli biex tieħu azzjoni kontra dawn l-attakki; |
5. |
Jenfasizza li skont l-Artikolu 2 tat-TUE, l-UE hija unjoni bbażata fuq l-istat tad-dritt, u li l-infurzar tad-dritt tal-UE huwa kruċjali biex jiġi żgurat li ċ-ċittadini jkunu jistgħu jeżerċitaw kif xieraq id-drittijiet fundamentali tagħhom; jiddispjaċih li, f'dan ir-rigward, il-Kummissjoni użat is-sett ta' għodod tal-infurzar tagħha inqas, b'mod partikolari billi tat bidu għal għadd dejjem jonqos ta' proċeduri ta' ksur; jinnota, għalhekk, li ċ-ċittadini tal-UE qed ikollhom dejjem aktar jirrikorru għal-litigazzjoni biex jiksbu t-tgawdija tad-drittijiet fundamentali tagħhom; jistieden lill-Kummissjoni tappoġġa din il-litigazzjoni billi tistabbilixxi fond apposta ta' għajnuna finanzjarja għal-litigazzjoni strateġika għad-drittijiet tal-Karta; |
6. |
Jisħaq li minkejja bosta riżoluzzjonijiet u rapporti tiegħu, u minkejja diversi proċedimenti ta' ksur u deċiżjonijiet mill-Qorti tal-Ġustizzja tal-UE (QĠUE) u mill-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem (QEDB) fl-2020 u fl-2021, is-sitwazzjoni tal-istat tad-dritt fl-Unjoni Ewropea qed tkompli tiddeterjora; jiddispjaċih dwar in-nuqqas ta' kapaċità tal-Kummissjoni li tirrispondi b'mod xieraq għat-tħassib varju tal-Parlament rigward id-demokrazija, l-istat tad-dritt u d-drittijiet fundamentali f'diversi Stati Membri; jisħaq fuq il-ħtieġa ta' monitoraġġ u infurzar komprensivi tal-konformità mal-valuri kollha tal-Artikolu 2 tat-TUE; jistieden lill-Kummissjoni tinkludi monitoraġġ komprensiv f'rapport annwali dwar id-demokrazija, l-istat tad-dritt u d-drittijiet fundamentali bħala parti mill-mekkaniżmu tal-UE dwar id-demokrazija, l-istat tad-dritt u d-drittijiet fundamentali; |
7. |
Jisħaq fuq il-fatt li huwa essenzjali li s-sentenzi tal-qrati jiġu infurzati, kemm fil-livell nazzjonali kif ukoll fil-livell tal-UE, u jikkundanna n-nuqqas ta' konformità mas-sentenzi tal-QĠUE u tal-qrati nazzjonali mill-awtoritajiet pubbliċi kkonċernati; jenfasizza li s-sentenzi tal-QĠUE jridu jiġu implimentati fil-ħin u mill-aktar fis possibbli f'konformità mat-Trattati, b'mod partikolari dawk is-sentenzi li jfittxu li jipprevjenu d-diskriminazzjoni abbażi tas-sess, tar-razza, tal-kulur, tal-oriġini etnika jew soċjali, tal-karatteristiċi ġenetiċi, tal-lingwa, tar-reliġjon jew tat-twemmin, tal-opinjoni politika jew ta' kwalunkwe opinjoni oħra, tal-appartenenza għal minoranza nazzjonali, tal-proprjetà, tat-twelid, tad-diżabilità, tal-età jew tal-orjentazzjoni sesswali; |
8. |
Itenni li l-korruzzjoni hija theddida serja għad-demokrazija, għall-istat tad-dritt u għat-trattament ġust taċ-ċittadini kollha; jenfasizza r-rabta bejn il-korruzzjoni u l-ksur tad-drittijiet fundamentali f'għadd ta' oqsma bħall-indipendenza tal-ġudikatura, il-libertà tal-media u l-libertà tal-espressjoni tal-ġurnalisti u tal-informaturi, il-faċilitajiet ta' detenzjoni, l-aċċess għad-drittijiet soċjali, u t-traffikar tal-bnedmin; jistieden lill-istituzzjonijiet tal-UE u lill-Istati Membri jiġġieldu kontra l-korruzzjoni b'mod determinat u joħolqu strumenti effettivi biex jipprevjenu, jiġġieldu u jissanzjonaw il-korruzzjoni u jiġġieldu kontra l-frodi, kif ukoll jimmonitorjaw b'mod regolari l-użu tal-fondi pubbliċi; jistieden lill-Kummissjoni tissokta minnufih il-monitoraġġ u r-rapportar annwali tagħha fil-qasam tal-ġlieda kontra l-korruzzjoni, b'referenza għall-istituzzjonijiet tal-UE u għall-Istati Membri; |
9. |
Jisħaq li n-nuqqas ta' azzjoni u approċċ laxk fil-konfront ta' strutturi oligarkiċi u tal-ksur sistemiku tal-istat tad-dritt idgħajfu l-Unjoni Ewropea kollha u jikkompromettu l-fiduċja taċ-ċittadini tagħha; jissottolinja l-ħtieġa li jiġi żgurat li flus il-kontribwenti qatt ma jispiċċaw fil-bwiet ta' dawk li jikkompromettu l-valuri kondiviżi tal-UE; |
10. |
Jissottolinja l-fatt li l-miżuri ta' emerġenza li rriżultaw fil-konċentrazzjoni tal-poteri u derogi għad-drittijiet fundamentali żiedu r-riskju ta' korruzzjoni; jistieden lill-Istati Membri jintensifikaw l-isforzi tagħhom biex jiżguraw li fil-prattika jiġu applikati b'mod effettiv leġiżlazzjoni u oqfsa istituzzjonali adegwati għall-ġlieda kontra l-korruzzjoni, u li l-gvernijiet jaġixxu bi trasparenza u b'akkontabbiltà; jistieden lill-Istati Membri, f'dan ir-rigward, isegwu mill-qrib il-linji gwida li ħareġ il-Grupp ta' Stati kontra l-Korruzzjoni (GRECO) tal-Kunsill tal-Ewropa fl-2020 għall-prevenzjoni tar-riskji ta' korruzzjoni fil-kuntest tal-pandemija; |
11. |
Jiddispjaċih dwar il-fatt li l-problemi strutturali f'uħud mill-Istati Membri fir-rigward tal-indipendenza tal-ġudikatura u tal-awtonomija tas-servizzi ta' prosekuzzjoni jikkompromettu l-aċċess taċ-ċittadini għall-ġustizzja u għandhom impatt negattiv fuq id-drittijiet u l-libertajiet tagħhom; ifakkar li n-nuqqasijiet fl-istat tad-dritt fi Stat Membru wieħed għandhom impatt fuq l-Unjoni kollha kemm hi u jaffettwaw id-drittijiet tan-nies kollha fl-UE; jistieden lill-Istati Membri u lill-istituzzjonijiet tal-UE jipproteġu lill-imħallfin u lill-prosekuturi minn attakki u minn kwalunkwe tentattiv li ssir pressjoni fuqhom u li għaldaqstant tikkomprometti l-ħidma tagħhom; |
12. |
Jisħaq li skont l-Artikolu 47 tal-Karta, id-dritt fundamentali għal rimedju effettiv jirrikjedi aċċess għal tribunal indipendenti; jinnota l-isfidi dejjem jiżdiedu maħluqa mill-qrati kostituzzjonali nazzjonali u minn uħud mill-politiċi; jinsisti li l-Istati Membri jeħtiġilhom jikkonformaw bis-sħiħ mad-dritt tal-UE u mad-dritt internazzjonali kif ukoll mas-sentenzi tal-QĠUE u tal-QEDB, inklużi dawk relatati mal-indipendenza ġudizzjarja; jikkundanna n-nuqqas ta' konformità ta' għadd ta' Stati Membri, inklużi l-Polonja u l-Ungerija, ma' bosta liġijiet tal-UE u sentenzi tal-qorti Ewropea; jistieden lill-Istati Membri jirrispettaw ir-rwol kruċjali tal-QĠUE u tal-QEDB u jikkonformaw mad-deċiżjonijiet tagħhom; |
13. |
Itenni l-kundanna tiegħu tal-prattika ta' prosekuzzjoni u fastidju tal-imħallfin li jikkritikaw lill-Gvern Pollakk; jistieden lill-Gvern Pollakk jirriforma bir-reqqa s-sistema dixxiplinari għall-imħallfin f'konformità mas-sentenzi tal-QĠUE, u jerġa' jdaħħal l-imħallfin kollha li tneħħew mill-pożizzjonijiet tagħhom mill-Awla Dixxiplinari illegali tal-Qorti Suprema, inklużi dawk l-imħallfin li għadhom ma tħallewx jiġġudikaw minkejja li appellaw b'suċċess is-sospensjoni tagħhom mill-Awla f'qorti tal-ġustizzja; jistieden lill-awtoritajiet Pollakki jikkonformaw mad-diversi sentenzi tal-QĠUE u tal-QEDB rigward il-kompożizzjoni u l-organizzazzjoni tat-“Tribunal Kostituzzjonali” illeġittimu u tal-Awla Dixxiplinari tal-Qorti Suprema sabiex jikkonformaw mal-istandards ta' indipendenza ġudizzjarja li l-Polonja impenjat ruħha li tirrispetta; |
14. |
Jilqa' l-proċeduri ta' ksur imnedija mill-Kummissjoni kontra l-Ungerija u l-Polonja bħala parti mill-pakkett ta' ksur ta' Lulju 2021 fir-rigward tar-rispett tad-drittijiet tal-bniedem tal-persuni LGBTIQ u tal-ksur tad-dritt tal-UE, fejn din kienet l-ewwel darba li l-Kummissjoni tat bidu għal proċeduri ta' ksur speċifikament biex tissalvagwardja d-drittijiet tagħhom; jieħu nota tal-opinjoni motivata tal-Kummissjoni indirizzata lill-gvern Ungeriż dwar il-liġi “kontra l-persuni LGBTIQ” kif ukoll tar-risposta tal-gvern, u jistieden lill-Kummissjoni tipproċedi bil-proċedura ta' ksur billi tressaq il-każ quddiem il-QĠUE; jieħu nota tad-deċiżjoni tal-Qorti Għolja ta' Budapest li tannulla l-obbligu li tiġi stampata dikjarazzjoni ta' ċaħda ta' responsabbiltà fil-kotba tat-tfal fl-Ungerija, u jistieden lill-Kummissjoni timmonitorja l-iżvilupp tal-każ bl-għan li tivvaluta l-passi neċessarji li jmiss fil-proċedura ta' ksur; jinsab imħasseb bin-nuqqas ta' segwitu b'rabta ma' proċeduri ta' ksur rigward iż-żoni Pollakki “liberi minn LGBT” u bin-nuqqas ta' kooperazzjoni sinċiera min-naħa tal-awtoritajiet Pollakki, u jistieden lill-Kummissjoni tibgħat opinjoni motivata lill-Gvern Pollakk; |
15. |
Jinnota li f'Ottubru 2021, skont l-Artikolu 265 tat-TFUE, il-Parlament nieda azzjoni legali kontra l-Kummissjoni quddiem il-QĠUE minħabba li naqset milli taġixxi u tapplika r-Regolament dwar il-Kundizzjonalità tal-Istat tad-Dritt (10), kif kien talab f'żewġ riżoluzzjonijiet fl-2021, liema azzjoni ttieħdet wara li l-Kummissjoni offriet tweġibiet li ma kinux sodisfaċenti u pruvat tikseb iktar ħin; jiddispjaċih dwar il-fatt li sa tmiem l-2021, il-Kummissjoni kienet għadha ma weġbitx għall-istedina tal-Parlament biex jiġi attivat l-Artikolu 6(1) tar-regolament u lill-Ungerija u lill-Polonja kienet bagħtitilhom biss talbiet għall-informazzjoni; |
16. |
Itenni l-pożizzjoni tiegħu rigward ir-Regolament dwar il-Kundizzjonalità tal-Istat tad-Dritt, li daħal fis-seħħ fl-1 ta' Jannar 2021 u li huwa direttament applikabbli fl-intier tiegħu fl-Unjoni Ewropea u fl-Istati Membri kollha tagħha għall-fondi kollha tal-baġit tal-UE, inklużi r-riżorsi allokati minn dak iż-żmien 'l hawn permezz ta' EUR 800 biljun tan-NextGenerationEU, il-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza temporanja; ifakkar li r-Regolament dwar il-Kundizzjonalità tal-Istat tad-Dritt jipprovdi definizzjoni ċara tal-istat tad-dritt, li trid tinftiehem b'rabta mal-valuri l-oħra tal-Unjoni, inklużi d-drittijiet fundamentali u n-nondiskriminazzjoni; huwa tal-fehma li d-diskriminazzjoni promossa mill-istati kontra l-minoranzi għandha impatt dirett fuq il-proġetti li fuqhom l-Istati Membri jiddeċiedu li jonfqu l-flus tal-UE, u għalhekk taffettwa direttament il-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni; jistieden lill-Kummissjoni tattiva minnufih il-proċedura prevista fl-Artikolu 6(1) tar-Regolament dwar il-Kundizzjonalità tal-Istat tad-Dritt; |
17. |
Ifakkar li għadha ma ngħatat l-ebda tweġiba xierqa lill-inizjattiva tal-Parlament dwar l-istabbiliment ta' mekkaniżmu tal-UE dwar id-demokrazija, l-istat tad-dritt u d-drittijiet fundamentali, li għandu jiġi rregolat bi ftehim interistituzzjonali bejn il-Parlament, il-Kummissjoni u l-Kunsill; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Kunsill jidħlu immedjatament f'negozjati mal-Parlament dwar ftehim interistituzzjonali skont l-Artikolu 295 tat-TFUE; |
18. |
Jirrikonoxxi r-rwol kruċjali tal-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili fil-promozzjoni u fil-protezzjoni tal-valuri tal-UE minquxa fl-Artikolu 2 tat-TUE u fil-Karta; jisħaq fuq il-kontribut ewlieni tagħhom biex jiddefendu l-prinċipji tal-istat tad-dritt fl-Istati Membri, jagħtu vuċi lill-persuni vulnerabbli u emarġinati, u jiżguraw l-aċċess għal servizzi soċjali kruċjali; jirrikonoxxi li spazju ċiviku f'saħħtu huwa prerekwiżit għad-demokrazija, għall-istat tad-dritt u għad-drittijiet fundamentali; jisħaq li l-Unjoni għandha għalhekk timpenja ruħha favur il-preservazzjoni u t-trawwim ta' spazju ċiviku fil-livell lokali, reġjonali, nazzjonali u Ewropew, inkluż permezz tal-adozzjoni ta' strateġija ddedikata għal dak il-għan; |
19. |
Jilqa' l-istabbiliment rapidu ta' Uffiċċju tal-Prosekutur Pubbliku Ewropew effiċjenti, indipendenti u totalment operazzjonali sabiex tissaħħaħ il-ġlieda kontra l-frodi fl-Unjoni Ewropea; jenfasizza l-importanza li tiġi appoġġata u msaħħa l-kooperazzjoni bejn l-istituzzjonijiet tal-UE, l-Istati Membri, l-Uffiċċju Ewropew ta' Kontra l-Frodi u l-Uffiċċju tal-Prosekutur Pubbliku Ewropew; |
20. |
Ifakkar li l-pandemija tal-COVID-19, speċjalment fil-fażijiet bikrija tagħha, tat lok għal ksur gravi tal-libertà ta' moviment u tal-libertà ta' xogħol u d-deterjorament tal-kundizzjonijiet tax-xogħol u tal-għajxien, inkluż għall-ħaddiema staġjonali u transfruntiera madwar l-Unjoni; jistieden lill-Istati Membri jiżguraw li r-restrizzjonijiet fuq id-drittijiet fundamentali li rriżultaw mill-pandemija jitneħħew hekk kif is-sitwazzjoni tas-saħħa pubblika tippermetti li dan isir, u li d-drittijiet u l-libertajiet kollha jiġu restawrati bis-sħiħ; |
21. |
Jenfasizza r-rigress tal-istat tad-dritt f'ħafna Stati Membri fuq perjodi differenti u minn livelli differenti ta' awtorità, mil-livell eżekuttiv permezz ta' proċeduri bħall-aċċellerazzjoni tal-liġijiet waqt emerġenzi statali, għal-livell lokali bħall-abbużi pervażivi mill-awtoritajiet tal-pulizija; ifakkar li l-użu tas-setgħa diskrezzjonali għandu jkun ikkontrollat minn rieżamijiet ġudizzjarji jew rieżamijiet indipendenti oħra u li r-rimedji disponibbli għandhom ikunu ċari u aċċessibbli faċilment, b'mod partikolari fil-każ ta' abbużi, inkluż l-aċċess għal ombudsperson jew forma oħra ta' ġuriżdizzjoni mhux kontenzjuża; jistieden lill-Istati Membri jistabbilixxu mekkaniżmi biex jipprevjenu, jikkoreġu u jippenalizzaw l-abbuż tas-setgħat diskrezzjonali u jipprovdu raġunijiet adegwati għad-deċiżjonijiet tagħhom, b'mod partikolari meta jaffettwaw id-drittijiet tal-individwi; |
22. |
Jinsab imħasseb bil-fatt li l-pandemija tal-COVID-19 u r-risponsi sussegwenti kellhom riperkussjonijiet bla preċedent fuq il-funzjonament tal-qrati u fuq il-kapaċità ta' eżerċizzju tad-drittijiet tad-difiża, fejn il-kapaċità tal-avukati li jikkonsultaw lill-klijenti tagħhom ġiet ristretta b'mod sever; jissottolinja l-fatt li l-aċċess għall-għases tal-pulizija u għall-qrati kien limitat b'mod sever, u bosta seduti fil-qrati ġew posposti jew saru online; jisħaq li dawn il-miżuri kellhom implikazzjonijiet serji fuq il-kapaċità tal-persuni arrestati, imħarrka jew f'detenzjoni biex jeżerċitaw id-dritt tagħhom għal proċess ġust; |
23. |
Jisħaq li l-pandemija tal-COVID-19 ma teħlisx lill-awtoritajiet tal-infurzar tal-liġi mill-obbligu tagħhom li jibbilanċjaw bir-reqqa l-interessi involuti u milli jużaw is-setgħat tagħhom b'mod li jikkonforma mal-obbligi tagħhom b'rabta mad-drittijiet tal-bniedem; ifakkar li fejn ikun seħħ ksur tad-drittijiet tal-bniedem b'rabta mal-pulizija u mal-użu tal-forza, l-Istati Membri jeħtiġilhom iwettqu investigazzjonijiet fil-pront, bir-reqqa, effettivi u indipendenti, u jiżguraw li dawk kollha responsabbli jinżammu akkontabbli fi proċessi ġusti; |
24. |
Jesprimi tħassib dwar l-impatt tal-kriżi tal-COVID-19 fuq il-persuni f'detenzjoni; jisħaq li wħud mill-Istati Membri adottaw miżuri biex inaqqsu l-popolazzjonijiet tal-ħabsijiet, iżda spiss fuq bażi temporanja biss; jissottolinja l-fatt li l-UE qed tħabbat wiċċha ma' kriżi li ilha għaddejja ta' popolazzjoni eċċessiva fil-ħabsijiet, ikkawżata primarjament mir-rikors eċċessiv għall-arrest preventiv qabel is-smigħ tal-kawża (11); jinsab imħasseb biż-żieda fil-problemi tas-saħħa mentali fost il-persuni taħt arrest preventiv; ifakkar li ż-żamma ta' persuni legalment innoċenti taħt arrest preventiv qabel is-smigħ tal-kawża hija aċċettabbli biss bħala miżura eċċezzjonali tal-aħħar istanza u jistieden lill-Istati Membri jillimitaw id-dipendenza fuq l-arrest preventiv qabel is-smigħ tal-kawża u jesploraw alternattivi għalih; jisħaq fuq il-ħtieġa ta' standards tal-UE marbuta mal-arrest preventiv qabel is-smigħ tal-kawża, li għandhom jistabbilixxu s-sentenza minima neċessarja qabel l-impożizzjoni ta' arrest preventiv qabel is-smigħ tal-kawża sabiex l-awturi ta' reati minuri jiġu eżentati; huwa tal-fehma li individwi ma għandhomx jinżammu fil-ħabs għal perjodu itwal mil-limitu legali waqt li jkunu qed jistennew proċess u li l-każijiet iridu jitressqu quddiem il-qorti fi żmien raġonevoli; jistieden lill-Kummissjoni tipproponi standards minimi relatati mal-kundizzjonijiet fil-ħabs u f'detenzjoni fl-UE; |
Id-dritt għal trattament ugwali
25. |
Jisħaq bi tħassib li prattiki diskriminatorji jkomplu jseħħu abbażi ta' raġunijiet tas-sess, tar-razza, tal-kulur, tal-oriġini etnika jew soċjali, tal-karatteristiċi ġenetiċi, tal-lingwa, tar-reliġjon jew tat-twemmin, tal-opinjoni politika jew ta' kwalunkwe opinjoni oħra, tas-sħubija f'minoranza nazzjonali, tal-proprjetà, tat-twelid, tad-diżabilità, tal-età, tal-orjentazzjoni sesswali jew tal-identità tal-ġeneru; jistieden lill-Kummissjoni tippromwovi politiki pubbliċi mmirati lejn l-eliminazzjoni ta' tali diskriminazzjoni, u tiżgura li d-Deċiżjoni Qafas tal-Kunsill 2008/913/ĠAI dwar il-ġlieda kontra r-razziżmu u l-ksenofobija (12) tiġi implimentata b'mod xieraq u sħiħ; jemmen li l-Kummissjoni għandha tibda proċeduri ta' ksur kontra l-Istati Membri li jonqsu milli jagħmlu dan; |
26. |
Jenfasizza li, skont ir-rapporti annwali dwar id-drittijiet fundamentali tal-Aġenzija tal-UE għad-drittijiet fundamentali, ħafna Stati Membri jsegwu prattiki, politiki u liġijiet istituzzjonali diskriminatorji; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżguraw li jimplimentaw u jinfurzaw bis-sħiħ il-leġiżlazzjoni kontra d-diskriminazzjoni, iniedu proċedimenti ta' ksur kontra l-Istati Membri li ma jittrasponux jew ma jimplimentawx bis-sħiħ il-leġiżlazzjoni tal-UE kontra d-diskriminazzjoni, u jintensifikaw il-miżuri għall-prevenzjoni tad-diskriminazzjoni istituzzjonali, b'mod partikolari min-naħa tal-infurzar tal-liġi u tas-sistema ġudizzjarja, li jista' jkollha impatt aktar serju fuq individwi minn gruppi f'sitwazzjonijiet vulnerabbli; ifakkar fil-ħtieġa urġenti li tiġi estiża l-protezzjoni kontra d-diskriminazzjoni lil hinn mill-impjieg permezz ta' approċċ orizzontali u intersezzjonali; iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Kunsill jiżblukkaw id-Direttiva dwar it-Trattament Ugwali mingħajr aktar dewmien u mingħajr ma jbaxxu l-istandards; |
27. |
Jisħaq li, skont ir-rapport tal-2021 dwar id-drittijiet fundamentali tal-Aġenzija tal-UE għad-Drittijiet Fundamentali, l-Istati Membri għandhom itejbu b'mod sinifikanti l-effettività tal-miżuri u tal-arranġamenti istituzzjonali tagħhom għall-applikazzjoni korretta u sħiħa tad-Direttiva dwar l-Ugwaljanza Razzjali (13), b'mod partikolari billi jsaħħu l-indipendenza tal-korpi tal-ugwaljanza billi jiżguraw li jkollhom il-mandat u r-riżorsi xierqa li jeħtieġu biex iwettqu b'mod effettiv il-kompiti assenjati lilhom fil-leġiżlazzjoni tal-UE dwar in-nondiskriminazzjoni; |
28. |
Iħeġġeġ lill-Kummissjoni żżid l-isforzi tagħha fil-ġlieda kontra r-razziżmu, inkluż billi tipproponi leġiżlazzjoni ambizzjuża; jistieden ukoll lill-Kummissjoni tiżgura segwitu xieraq tal-pjan ta' azzjoni tal-UE kontra r-razziżmu 2020-2025 (14) u tistabbilixxi mekkaniżmi effiċjenti ta' monitoraġġ u evalwazzjoni biex jitkejjel il-progress; |
29. |
Jilqa' l-fatt li l-Kummissjoni ħatret koordinatur tad-drittijiet tal-vittmi, adottat l-ewwel strateġija tagħha dwar id-drittijiet tal-vittmi u stabbiliet pjattaforma għad-drittijiet tal-vittmi; jisħaq, madankollu, li l-isfidi għall-aċċess għall-ġustizzja, b'mod partikolari għall-vittmi f'sitwazzjonijiet vulnerabbli, u għall-indipendenza ġudizzjarja baqgħu jippersistu f'diversi Stati Membri; |
30. |
Jitlob li jkun hemm mekkaniżmu ta' integrazzjoni għall-kooperazzjoni u għall-koordinazzjoni tal-politiki nazzjonali u tal-UE dwar l-ugwaljanza, li jiżgura li l-forom kollha ta' diskriminazzjoni, speċjalment dawk intersezzjonali, jitqiesu fir-rieżami u fl-adozzjoni tal-politiki, inkluż permezz ta' valutazzjonijiet tal-impatt fuq l-ugwaljanza b'mod regolari u indirizzat b'mod trasparenti f'konformità ma' għanijiet u skedi ta' żmien ċari, abbażi tal-evidenza u bl-użu ta' indikaturi tal-prestazzjoni; jitlob li tiġi stabbilita kooperazzjoni mill-qrib mal-partijiet ikkonċernati rilevanti, mal-organizzazzjonijiet ta' appoġġ, mal-komunitajiet u mal-persuni li qed jiffaċċjaw diskriminazzjoni filwaqt li jiġu żgurati riżorsi adegwati biex tittieħed azzjoni u jitwettqu miżuri ta' monitoraġġ; |
31. |
Jikkundanna ż-żieda fl-attakki fuq il-persuni LGBTIQ u jħeġġeġ lill-Istati Membri u lill-Kummissjoni jieħdu miżuri biex itemmu dawn l-attakki u jiggarantixxu ugwaljanza effettiva għall-persuni LGBTIQ fl-oqsma kollha; |
32. |
Jikkundanna l-approċċ meħud minn xi gvernijiet tal-UE li jadottaw leġiżlazzjoni permezz ta' proċeduri aċċellerati mingħajr konsultazzjonijiet pubbliċi jew saħansitra, f'każijiet eċċezzjonali, bidliet kostituzzjonali bħala mod li jiġu leġittimizzati politiki diskriminatorji li altrimenti ma jkunux jistgħu jiġu lleġiżlati, bħal dispożizzjonijiet immirati speċifikament lejn persuni LGBTIQ; jinnota li l-bidliet approvati għall-kostituzzjoni Ungeriża u l-abbozz ta' liġi “kontra l-persuni LGBTIQ” adottat f'Ġunju 2021 mill-Parlament Ungeriż huma eżempji notevoli ta' vjolazzjoni tad-dritt għal trattament ugwali u għall-prinċipju tan-nondiskriminazzjoni; jilqa' l-fatt li 18-il Stat Membru ppubblikaw dikjarazzjoni konġunta li tikkundanna l-emendi kontra l-LGBT fil-Liġi tal-Ungerija dwar il-Protezzjoni tat-Tfal; jilqa' l-fatt li 16-il Stat Membru tennew l-appoġġ tagħhom għall-ġlieda kontra d-diskriminazzjoni fil-konfront tal-persuni LGBTIQ; jisħaq li l-promozzjoni tal-proġett Ewropew bla dubju tinkludi l-promozzjoni tat-tolleranza, tal-aċċettazzjoni, tan-nondiskriminazzjoni u tat-trattament ugwali; |
33. |
Jinsab imħasseb dwar rapporti ta' forza eċċessiva, brutalità min-naħa tal-pulizija u kondotta ħażina fil-konfront tar-Rom fl-UE kollha, li jikkorrispondu ma' dak li sabet l-Aġenzija tal-UE għad-Drittijiet Fundamentali fl-2020, u dan żvela wkoll il-fatt li r-Rom ikollhom iġarrbu faqar mifrux, kundizzjonijiet tal-għajxien inadegwati, saħħa fqira, esklużjoni mis-suq tax-xogħol u fastidju; jikkundanna l-esklużjoni soċjali persistenti u l-anti-Żingariżmu li jwasslu għall-kriminalizzazzjoni sproporzjonata tar-Rom u jistieden lill-Kummissjoni tressaq leġiżlazzjoni aħjar u miżuri ta' politika speċifiċi biex tipprevjeni tali inċidenti u ssir ġustizzja mal-vittmi, filwaqt li tpoġġi l-ġlieda kontra l-anti-Żingariżmu fil-qalba tal-politiki tal-UE; |
34. |
Jiddeplora l-fatt li għadd sinifikanti ta' Rom fl-UE għadhom jgħixu f'insedjamenti emarġinati f'kundizzjonijiet estremament prekarji u f'ċirkostanzi soċjoekonomiċi foqra ħafna, u spiss ma jkollhomx aċċess għal ilma tax-xorb nadif, elettriku, akkomodazzjoni sikura u adegwata, edukazzjoni, impjieg, kura tas-saħħa, faċilitajiet tad-drenaġġ u ġbir tal-iskart; ifakkar li s-sitwazzjoni fl-insedjamenti tar-Rom tikser b'mod ċar id-drittijiet tal-bniedem u d-drittijiet fundamentali u għandha ramifikazzjonijiet serji, speċjalment għat-tfal Rom; iħeġġeġ lill-Istati Membri jsegwu r-rakkomandazzjoni tal-Kunsill dwar l-ugwaljanza, l-inklużjoni u l-parteċipazzjoni tar-Rom (15) kif ukoll il-qafas strateġiku tal-UE għar-Rom għall-ugwaljanza, għall-inklużjoni u għall-parteċipazzjoni għall-2020-2030 (16) u jagħmlu użu sħiħ mill-finanzjament tal-UE u dak nazzjonali għal dan il-għan; jistieden lill-Kummissjoni tintensifika l-monitoraġġ tal-progress tal-Istati Membri u tieħu passi ulterjuri skont dan; |
35. |
Jiddeplora l-fatt li l-prattika tas-segregazzjoni fl-iskejjel tat-tfal minn gruppi ta' minoranza tibqa' kwistjoni sinifikanti fl-Ewropa; jenfasizza li prattiki bħal dawn spiss joriġinaw minn dijanjożi ħażina ta' dawn it-tfal b'diżabilitajiet intellettwali abbażi taċ-ċirkostanzi soċjali jew personali tagħhom; jistieden lill-Istati Membri jsaħħu l-politiki ta' inklużjoni tagħhom biex jipprevjenu dawn il-prattiki diskriminatorji, kemm jekk intenzjonati kif ukoll jekk mhux intenzjonati, u jistabbilixxu mekkaniżmi superviżorji sabiex, fejn meħtieġ, jirrieżaminaw u jreġġgħu lura deċiżjonijiet dijanjostiċi; |
36. |
Jistieden lill-Istati Membri jiżguraw l-involviment xieraq tal-korpi tal-protezzjoni soċjali u legali fir-rigward tat-tfal u t-tutela soċjali f'komunitajiet Rom emarġinati sabiex jiġi żgurat li t-tfal jirċievu l-protezzjoni u l-kura li jeħtieġu għall-benesseri u għall-iżvilupp tagħhom, filwaqt li jiġu rispettati l-aħjar interessi tagħhom, u jistabbilixxu proċeduri mfassla apposta għall-ħtiġijiet differenti tal-komunitajiet Rom emarġinati sabiex iwettqu dmirijiethom bl-istess mod bħalma jagħmlu għat-tfal mill-maġġoranza tal-popolazzjoni; |
37. |
Jenfasizza li l-qafas strateġiku l-ġdid tal-UE għar-Rom għall-ugwaljanza, għall-inklużjoni u għall-parteċipazzjoni jistabbilixxi miri ambizzjużi f'seba' oqsma ewlenin: in-nondiskriminazzjoni, l-inklużjoni, il-parteċipazzjoni, l-edukazzjoni, l-impjieg, is-saħħa u l-akkomodazzjoni, u jservi ta' qafas ta' monitoraġġ aktar b'saħħtu b'firxa ta' miri kwantifikabbli u li jistgħu jitkejlu biex jiġi segwit il-progress; iħeġġeġ lill-Kummissjoni tiżgura segwitu xieraq għall-istrateġija u għall-progress; iħeġġeġ ukoll lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jinfurzaw il-projbizzjoni tat-tfassil ta' profili razzjali jew etniċi fl-infurzar tal-liġi, fil-miżuri kontra t-terroriżmu u fil-kontrolli tal-migrazzjoni, kif ukoll il-vjolenza min-naħa tal-pulizija, u jiżguraw l-akkontabbiltà; |
38. |
Jinsab inkwetat li l-politiki tat-terroriżmu u tal-ġlieda kontra t-terroriżmu setgħu wasslu għal diskriminazzjoni u ostilità kontra ċerti gruppi, inklużi komunitajiet ta' kulur, komunitajiet Musulmani, movimenti, attivisti u organizzazzjonijiet kontra r-razziżmu; jiddispjaċih li f'uħud mill-każijiet dawk il-politiki jinkludu d-deleġittimizzazzjoni, il-kriminalizzazzjoni jew it-tentattiv ta' kriminalizzazzjoni ta' diskorsi politiċi, reliġjużi u diskorsi oħra, li jistgħu jirriżultaw fi prattiki diskriminatorji tal-infurzar tal-liġi, bħat-tfassil ta' profili razzjali u reliġjużi, u effetti soċjali usa' bħall-awtoċensura u t-tnaqqis tal-ispazju għas-soċjetà ċivili; |
39. |
Jilqa' d-deċiżjoni tal-Kummissjoni li torganizza konsultazzjoni pubblika dwar l-aġġornament tad-Direttiva 2012/29/UE li tistabbilixxi standards minimi fir-rigward tad-drittijiet, l-appoġġ u l-protezzjoni tal-vittmi tal-kriminalità (17) bħala parti mill-istrateġija tal-UE dwar id-drittijiet tal-vittmi (2020-2025), bil-għan li ssaħħaħ b'mod effettiv l-assistenza u l-protezzjoni pprovduta lill-vittmi, inklużi l-vittmi tat-terroriżmu, u tirrikonoxxi l-importanza li tiġi ppreservata d-dinjità tagħhom; jistieden lill-istituzzjonijiet ikkonċernati jipprovdu salvagwardji biex tiġi evitata kwalunkwe vittimizzazzjoni sussegwenti li tkun ġejja minn umiljazzjoni u attakki fuq l-immaġni tal-vittmi li jkunu ġejjin minn setturi soċjali relatati mal-awtur tal-attakki; |
40. |
Itenni t-talbiet tiegħu lill-istituzzjonijiet u lill-Istati Membri kollha tal-UE biex jindirizzaw b'mod effettiv sfidi bħall-isfruttament sesswali tat-tfal, il-pornografija tat-tfal, il-protezzjoni ta' tfal migranti mhux akkumpanjati, is-sitwazzjoni ta' tfal b'diżabilità istituzzjonalizzati, il-protezzjoni tat-tfal li jkunu sofrew abbuż domestiku u l-isfruttament fuq il-post tax-xogħol, kif ukoll it-tfal neqsin; |
41. |
Jilqa' l-fatt li l-Kummissjoni qieset ir-rakkomandazzjonijiet tal-Parlament u adottat strateġija ambizzjuża għad-drittijiet tal-persuni b'diżabilità għall-perjodu 2021-2030 (18); jafferma mill-ġdid l-importanza fundamentali tal-implimentazzjoni tal-miżuri proposti u tal-iżvilupp ulterjuri ta' miżuri nazzjonali sabiex jiġi żgurat li l-persuni b'diżabilità ma jkunux żvantaġġati u ma ssirx diskriminazzjoni kontrihom f'termini ta' impjieg, edukazzjoni u inklużjoni soċjali u li d-drittijiet tagħhom kif previsti fil-Konvenzjoni tan-NU dwar id-Drittijiet ta' Persuni b'Diżabilità jiġu ggarantiti bis-sħiħ; |
42. |
Jinsab imħasseb ħafna dwar iż-żieda fil-faqar u fl-esklużjoni soċjali, b'mod partikolari b'konsegwenza tal-pandemija tal-COVID-19, kif ukoll fid-diskors ta' mibegħda u fir-reati ta' mibegħda; jesprimi tħassib ulterjuri dwar il-pressjoni partikolari u bla preċedent li l-pandemija poġġiet fuq individwi f'sitwazzjonijiet vulnerabbli, inklużi n-nisa, individwi minn gruppi razzjalizzati, migranti u persuni b'diżabilità; jesprimi tħassib kbir dwar il-fatt li l-kriżi tal-COVID-19 intużat dejjem iżjed bħala pretest biex jiġu attakkati gruppi f'sitwazzjonijiet vulnerabbli, inklużi migranti, persuni bi sfond ta' immigrazzjoni u r-Rom, li diġà huma soġġetti għal diskriminazzjoni razzjali u etnika, diskors ta' mibegħda u reati ta' mibegħda; |
43. |
Jenfasizza li l-pandemija tal-COVID-19 ħarġet fid-dieher lakuni serji fil-kapaċità u fil-livell tat-tħejjija tas-sistemi tal-kura tas-saħħa, tal-edukazzjoni, tal-impjieg u tal-protezzjoni soċjali tal-Istati Membri; jemmen bis-sħiħ li l-Istati Membri jeħtiġilhom itejbu ħafna s-sistemi tal-kura tas-saħħa, tal-protezzjoni soċjali u tal-assistenza soċjali tagħhom biex jiżguraw li jipprovdu appoġġ sħiħ lil kulħadd, b'mod partikolari lill-persuni l-aktar vulnerabbli, anki matul kriżi, u b'hekk jipproteġu b'mod adegwat id-drittijiet tas-saħħa, ekonomiċi u soċjali ta' kulħadd; |
44. |
Jiddispjaċih dwar il-fatt li l-pandemija tal-COVID-19 affettwat b'mod sproporzjonat lill-komunitajiet Rom emarġinati minħabba kundizzjonijiet ħżiena ta' akkomodazzjoni, aċċess limitat għall-ilma, għall-elettriku u għas-sanitazzjoni, u nuqqas ta' aċċess għall-internet u tagħmir xieraq tal-IT, li ħallew liż-żgħażagħ Rom jaqgħu lura saħansitra aktar fl-edukazzjoni skolastika; jinsab partikolarment imħasseb dwar il-fatt li l-impatt tal-pandemija tal-COVID-19 fuq ir-Rom amplifikat l-inugwaljanzi u kebbset il-preġudizzju, inklużi l-każijiet ta' vjolenza min-naħa tal-pulizija; jinnota b'dispjaċir li f'ħafna okkażjonijiet matul il-pandemija r-Rom spiċċaw akkużati meta kienu bla ħtija; jinnota li kienu esposti għal stigmatizzazzjoni, diskriminazzjoni u diskors ta' mibegħda li rabat il-virus mal-etniċità tagħhom; jiddeplora l-fatt li wħud min-networks tal-media u soċjali spiss iddeskrivew lir-Rom bħala periklu għas-saħħa pubblika responsabbli għat-tixrid tal-virus; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jintensifikaw il-politiki tagħhom biex jindirizzaw il-faqar u l-esklużjoni soċjali li jkollhom iġarrbu l-komunitajiet Rom, b'attenzjoni speċjali għad-drittijiet tan-nisa u tat-tfal Rom; |
45. |
Jisħaq li l-akkomodazzjoni hija neċessità fundamentali u li l-aċċess għall-akkomodazzjoni, b'mod partikolari l-assistenza għall-akkomodazzjoni, huma dritt fundamentali, peress li ċ-ċittadini li ma jkollhomx akkomodazzjoni ma jistgħux jipparteċipaw bis-sħiħ fis-soċjetà jew jeżerċitaw id-drittijiet fundamentali kollha tagħhom; jistieden lill-Istati Membri jaċċettaw, mingħajr dewmien, li għandhom jintrabtu bl-Artikolu 31 tal-Karta Soċjali Ewropea riveduta dwar id-dritt għall-akkomodazzjoni; jesprimi tħassib partikolari dwar il-fatt li ż-żgħażagħ huma mċaħħda minn akkomodazzjoni minħabba ż-żieda enormi fil-prezzijiet tad-djar, speċjalment f'ċerti żoni urbani; |
46. |
Jirrikonoxxi li l-faqar huwa forma oħra ta' diskriminazzjoni li twassal għal ksur tad-drittijiet fundamentali, speċjalment ta' dawk il-gruppi li d-drittijiet tagħhom huma diġà l-aktar affettwati, bħan-nisa, il-migranti, il-persuni Suwed u ta' kulur u l-minoranzi etniċi, il-komunità LGBTIQ u t-tfal; jenfasizza l-vulnerabbiltà partikolari tat-tfal u l-impatt li l-faqar għandu fuqhom u fuq l-iżvilupp fiżiku u psikoloġiku tagħhom; jistieden lill-Kummissjoni, lill-Kunsill u lill-Istati Membri jiżviluppaw politiki biex inaqqsu l-faqar, filwaqt li tingħata attenzjoni speċjali lit-tfal; jistieden lill-Istati Membri jiggarantixxu aċċess għall-kura tas-saħħa, għal edukazzjoni ta' kwalità u għal akkomodazzjoni fuq bażi ugwali għal kulħadd u jtemmu t-tnaqqis tas-servizzi pubbliċi, li wassal għal rati ogħla ta' faqar u, fuq kollox, ta' inugwaljanza; ifakkar li d-drittijiet ekonomiċi u soċjali huma drittijiet fundamentali; itenni t-talba tiegħu lill-Kunsill u lill-Kummissjoni biex jikkunsidraw id-drittijiet fundamentali filwaqt li jagħmlu proposti ta' politika ekonomika; |
47. |
Jisħaq li l-Istati Membri għandhom jieħdu passi biex jiggarantixxu d-dritt għal impjieg ta' kwalità tajba li jista' jiġi rikonċiljat mal-ħajja u mal-iżvilupp personali u tal-familja, peress li dan huwa l-aħjar mod biex jintemm il-faqar; jirrikonoxxi li dan id-dritt jinkiser b'mod ċar fil-każ tal-isfruttament u l-abbuż tal-ħaddiema; jistieden lill-Istati Membri jsaħħu l-ispezzjonijiet tax-xogħol u jieħdu miżuri biex itemmu l-abbuż tax-xogħol; jistieden lill-Kummissjoni teżamina liema passi huma meħtieġa għall-adeżjoni tal-UE mal-Karta Soċjali Ewropea, u tipproponi qafas ta' żmien għal dak il-għan; |
48. |
Jinsab imħasseb dwar in-nuqqas ta' progress fir-rigward tal-kundizzjonijiet tax-xogħol prekarji fis-servizzi tal-kura, li għandu konsegwenzi drammatiċi fuq il-persuni akbar fl-età, li jeħtieġu dawn is-servizzi biex jgħixu ħajja dinjituża u jibqgħu integrati fis-soċjetà; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jsaħħu l-isforzi tagħhom sabiex jiġġieldu kull forma ta' diskriminazzjoni kontra l-persuni akbar fl-età u jiggarantixxu l-ħtiġijiet u d-drittijiet tagħhom; jissottolinja l-importanza li jiġu appoġġati inizjattivi marbuta mat-tixjiħ attiv; |
49. |
Jenfasizza li d-disponibbiltà tas-servizzi online madwar l-UE hija waħda mill-prekundizzjonijiet fundamentali għall-inklużjoni sħiħa tas-soċjetà fl-Ewropa; josserva li xi partijiet tal-UE għadhom mhumiex koperti minn servizzi online ta' kwalità tajba, spiss fiż-żoni rurali, u li dan jista' jservi biex jitwessa' d-distakk fl-inugwaljanza fost l-Ewropej; iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jaċċelleraw it-trasformazzjoni diġitali tal-UE, li għandha tiffoka fuq il-benesseri tal-ġenerazzjonijiet kollha b'mod ugwali u tindirizza s-sikurezza online; |
50. |
Ifakkar fl-importanza li b'mod sistematiku tinġabar data dwar l-ugwaljanza obbligatorja u diżaggregata u li jiġu żviluppati indikaturi biex jitkejjel u jiġi rrapportat il-progress tal-istrateġiji tal-UE kontra r-razziżmu u d-diskriminazzjoni; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jintensifikaw l-isforzi tagħhom f'dan ir-rigward; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiġbru data dwar l-ugwaljanza diżaggregata skont l-oriġini razzjali u etnika, kif ukoll karatteristiċi protetti oħra, sabiex jiddokumentaw ir-razziżmu u jiżviluppaw politiki pubbliċi li jissodisfaw il-ħtiġijiet tal-persuni affettwati b'mod reali u effettiv, filwaqt li jirrispettaw bis-sħiħ id-dritt fundamentali għall-privatezza, il-protezzjoni tad-data personali u l-leġiżlazzjoni rilevanti tal-UE u nazzjonali; |
Ir-razziżmu strutturali
51. |
Jirrikonoxxi u jikkundanna l-eżistenza tar-razziżmu strutturali fl-UE minħabba sterjotipi pperpetwati minn diskorsi li jiddiskriminaw kontra minoranzi etniċi fl-oqsma kollha ta' ħajjithom; jinsab imħasseb ħafna dwar il-forom individwali, strutturali u istituzzjonali ta' razziżmu u ta' ksenofobija fl-UE u d-diskriminazzjoni li qed tiżdied kontra l-Għarab, l-Ewropej Suwed, il-persuni ta' dixxendenza Asjatika, il-Lhud, il-Musulmani, u r-Rom; iħeġġeġ lill-Istati Membri jtemmu l-prattiki, il-politiki u l-liġijiet istituzzjonali diskriminatorji; |
52. |
Jissottolinja l-fatt li l-moviment Black Lives Matter immobilizza soċjetajiet madwar id-dinja biex jindirizzaw ir-razziżmu u d-diskriminazzjoni mill-awtoritajiet tal-infurzar tal-liġi; ifakkar fir-riżoluzzjoni tiegħu tad-19 ta' Ġunju 2020 dwar il-protesti kontra r-razziżmu wara l-mewt ta' George Floyd (19), li tafferma mill-ġdid li l-ħajja tas-suwed tgħodd (Black Lives Matter); itenni l-appoġġ tiegħu għall-protesti mifruxa kontra r-razziżmu u d-diskriminazzjoni li seħħew fil-bliet kapitali u fil-bliet Ewropej madwar id-dinja kollha wara l-mewt ta' George Floyd fl-2020; jappoġġa s-sejħa tad-dimostranti biex tittieħed pożizzjoni kontra l-oppressjoni u r-razziżmu strutturali fl-Ewropa; jilqa' l-ħatra f'Mejju 2021 tal-Koordinatur tal-UE għall-Ġlieda Kontra r-Razziżmu, l-organizzazzjoni tas-Summit tal-UE għall-Ġlieda Kontra r-Razziżmu, il-ħolqien ta' forum permanenti għall-konsultazzjoni mas-soċjetà ċivili dwar il-ġlieda kontra r-razziżmu u l-konklużjonijiet tal-Kunsill tal-4 ta' Marzu 2022 dwar il-ġlieda kontra r-razziżmu u l-antisemitiżmu; jilqa', barra minn hekk, ir-rikonoxximent tal-Kummissjoni Ewropea, għall-ewwel darba, tal-eżistenza tar-razziżmu strutturali fil-pjan ta' azzjoni tal-UE għall-ġlieda kontra r-Razziżmu 2020-2025 u l-istabbiliment ta' miżuri konkreti biex jiġu indirizzati r-razziżmu u d-diskriminazzjoni etnika fl-UE; |
53. |
Iħeġġeġ lill-istituzzjonijiet tal-UE u lill-Istati Membri jindirizzaw il-kawżi fundamentali tar-razziżmu strutturali; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jimplimentaw miżuri biex jindirizzaw inugwaljanzi strutturali persistenti f'oqsma ewlenin bħas-sistema tal-ġustizzja kriminali, l-edukazzjoni, l-akkomodazzjoni, l-impjiegi, il-kura tas-saħħa, il-beni u s-servizzi; jissottolinja r-rwol importanti tal-edukazzjoni u tal-media fil-ġlieda kontra n-narrattivi razzisti u d-dekostruzzjoni tal-preġudizzji u tal-isterjotipi; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jippromwovu t-taħriġ kontra r-razziżmu; |
54. |
Jistieden lill-Istati Membri jadottaw pjanijiet ta' azzjoni nazzjonali kontra r-razziżmu sa tmiem l-2022 u jipprijoritizzaw azzjoni li tindirizza n-nuqqas ta' aċċess għall-ġustizzja u l-inugwaljanzi soċjoekonomiċi sostnuti f'oqsma bħall-akkomodazzjoni, il-kura tas-saħħa, l-impjiegi u l-edukazzjoni, li jeħtieġ li jiġu rikonoxxuti bħala ostakli kbar għat-tgawdija sħiħa tad-drittijiet fundamentali u ostakli ewlenin għall-inklużjoni u għall-ugwaljanza; jitlob lill-Kummissjoni timmonitorja u tiżgura segwitu xieraq għal dawn il-pjanijiet ta' azzjoni nazzjonali u għall-pjan ta' azzjoni tal-UE; jitlob ukoll lill-Kummissjoni timmonitorja r-razziżmu u d-diskriminazzjoni u tieħu azzjoni kontrihom fl-Istati Membri, inkluż billi tagħti bidu għal proċeduri ta' ksur biex tippromwovi l-applikazzjoni effettiva tal-leġiżlazzjoni; |
55. |
Jenfasizza s-sentimenti razzisti u ksenofobiċi dejjem jikbru espressi minn uħud mill-individwi li jinfluwenzaw l-opinjoni, mill-politiċi u mill-media, li kkontribwew għall-ħolqien ta' ambjent ostili għad-difensuri u għall-organizzazzjonijiet li jaħdmu kontra r-razziżmu; jistieden lill-Istati Membri sabiex jittrasponu u japplikaw bis-sħiħ id-Deċiżjoni Qafas tal-Kunsill 2008/913/ĠAI dwar il-ġlieda kontra ċerti forom u espressjonijiet ta' razziżmu u ksenofobija permezz tal-liġi kriminali; iħeġġeġ lill-Istati Membri jieħdu l-miżuri meħtieġa biex jiżguraw li motivazzjoni razzista jew ksenofobika titqies bħala ċirkostanza aggravanti, jew, inkella, li l-qrati jkunu jistgħu jqisu tali motivazzjoni fid-determinazzjoni tal-penali; |
56. |
Jinsab imħasseb ħafna dwar l-eżistenza u t-tixrid kontinwu ta' movimenti tal-lemin estrem fl-UE, speċjalment gruppi neo-Faxxisti u neo-Nazisti; jistieden lill-Istati Membri jieħdu miżuri urġenti biex jipprojbixxu b'mod effettiv dawn il-gruppi; jitlob, intant, li ssir aktar riċerka rigward il-pedamenti, il-bażi għas-sħubija u b'mod partikolari l-finanzjament li jappoġġa tali gruppi bil-għan li tiġi identifikata l-possibbiltà ta' interferenza barranija; jisħaq fuq il-ħtieġa li fil-kurrikuli tal-istorja jingħata aktar spazju għal apprendiment oġġettiv u fattwali dwar ideoloġiji razzjali jew etniċi differenti, bħall-iskjavitù, il-kolonjaliżmu jew il-faxxiżmu, u l-forom u l-oriġini tagħhom, inkluż l-użu ħażin tax-xjenza għall-ġustifikazzjoni tagħhom, kif ukoll il-konsegwenzi tagħhom u l-fdalijiet possibbli tagħhom fiż-żminijiet tal-lum sabiex jiġi miġġieled il-qawmien mill-ġdid ripetut ta' dawn l-ideoloġiji; |
57. |
Ifakkar fil-ħtieġa li tingħata attenzjoni mill-qrib lid-diġitalizzazzjoni u l-preġudizzji soċjali potenzjali li jistgħu jiġu introdotti fit-teknoloġiji ġodda; jenfasizza l-ħtieġa li jiġu indirizzati r-riskji potenzjali tal-IA mhux bħala problema teknoloġika, iżda bħala problema tas-soċjetà, speċjalment għal individwi minn gruppi razzjalizzati; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jistabbilixxu miżuri biex jipprevjenu li t-teknoloġiji l-ġodda, inkluża l-IA, jaggravaw id-diskriminazzjoni, l-inugwaljanzi eżistenti u l-faqar; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżguraw li s-sistemi tal-IA jkunu ggwidati mill-prinċipji tat-trasparenza, l-ispjegabbiltà, il-ġustizzja u l-akkontabbiltà u li jitwettqu awditi indipendenti biex jiġi evitat li dawn is-sistemi jaggravaw ir-razziżmu; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jindirizzaw ukoll id-distakk bejn il-ġeneri u b'rabta mad-diversità fis-setturi tal-ICT u tax-xjenza, teknoloġija, inġinerija u matematika (STEM), b'mod partikolari fl-iżvilupp ta' teknoloġiji ġodda, inkluża l-IA, u b'mod partikolari, f'pożizzjonijiet ta' teħid ta' deċiżjonijiet; |
58. |
Iħeġġeġ lill-Istati Membri jiżguraw l-implimentazzjoni sħiħa tad-Direttiva dwar l-Ugwaljanza Razzjali u tad-Direttiva dwar l-Ugwaljanza fl-Impjiegi (20) sabiex jiġġieldu r-razziżmu persistenti kontra persuni ta' oriġini, etniċità jew kulur differenti; jikkundanna l-fatt li l-minoranzi razzjali, etniċi, lingwistiċi u reliġjużi għadhom jiffaċċjaw razziżmu strutturali u istituzzjonali b'għeruq fondi, diskriminazzjoni, reati ta' mibegħda u diskors ta' mibegħda, nuqqas ta' aċċess għall-ġustizzja, u inugwaljanzi soċjoekonomiċi sostnuti li huma ostakli kbar għalihom biex igawdu bis-sħiħ id-drittijiet fundamentali tagħhom, l-inklużjoni soċjali u l-ugwaljanza bħala ċittadini tal-UE fl-isferi kollha tal-ħajja, inklużi l-akkomodazzjoni, l-edukazzjoni, il-kura tas-saħħa u l-impjiegi; |
Il-vjolenza abbażi tal-ġeneru, id-drittijiet tan-nisa u d-drittijiet tal-persuni LGBTIQ +
59. |
Jiddenunzja l-fatt li l-vjolenza abbażi tal-ġeneru hija waħda mill-aktar forom mifruxa ta' vjolenza fl-UE, fejn stħarriġ imwettaq mill-UE żvela li mara waħda minn kull tliet nisa fl-Unjoni – jiġifieri 62 miljun mara – sofriet vjolenza fiżika jew sesswali f'xi punt mill-età ta' 15-il sena, u li aktar minn nofs dawn in-nisa (55 %) sofrew fastidju sesswali; jirrimarka li l-vjolenza abbażi tal-ġeneru hija forma ta' diskriminazzjoni u ksur tad-drittijiet fundamentali, kif ukoll ir-riżultat ta' sterjotipi tal-ġeneri, strutturi eteropatrijarkali, asimmetriji tal-poter u inugwaljanzi strutturali u istituzzjonali; jissottolinja l-importanza li jiġi applikat approċċ intersezzjonali u ċċentrat fuq il-vittmi għall-politiki u għall-miżuri kollha biex tiġi indirizzata l-vjolenza abbażi tal-ġeneru; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri javvanzaw l-isforzi tagħhom f'dik id-direzzjoni; |
60. |
Jisħaq fuq l-importanza tal-ġlieda kontra l-vjolenza abbażi tal-ġeneru fil-forom kollha tagħha u l-avvanz tal-ugwaljanza bejn il-ġeneri u tad-drittijiet tan-nisa; jilqa' l-proposta tal-Kummissjoni tat-8 ta' Marzu 2022 għal direttiva dwar il-ġlieda kontra l-vjolenza kontra n-nisa u l-vjolenza domestika (21), li tipproponi miżuri b'rabta mal-kriminalizzazzjoni ta' ċerti forom ta' vjolenza, inkluż il-kriminalizzazzjoni ta' stupru fuq il-bażi ta' nuqqas ta' kunsens u ta' ċerti forom ta' vjolenza ċibernetika, kif ukoll miżuri għall-protezzjoni tal-vittmi u għal titjib fl-aċċess għall-ġustizzja, fl-appoġġ għall-vittmi u fil-prevenzjoni, u tinkludi dispożizzjonijiet dwar l-intersezzjonalità; jissottolinja d-dimensjoni transfruntiera tal-vjolenza abbażi tal-ġeneru u jinsisti li l-vjolenza abbażi tal-ġeneru trid tiġi indirizzata fil-livell Ewropew; jistieden lill-Kummissjoni żżid il-vjolenza abbażi tal-ġeneru mal-lista ta' reati partikolarment serji minquxa fl-Artikolu 83(1) tat-TFUE; |
61. |
Iħeġġeġ lill-Kunsill jikkonkludi r-ratifika tal-Konvenzjoni tal-Kunsill tal-Ewropa dwar il-prevenzjoni u l-ġlieda kontra l-vjolenza fuq in-nisa u l-vjolenza domestika (il-Konvenzjoni ta' Istanbul); jiddispjaċih dwar il-fatt li l-Bulgarija, iċ-Ċekja, l-Ungerija, il-Latvja, il-Litwanja u s-Slovakkja għadhom ma rratifikawx il-konvenzjoni u jtenni t-talba tiegħu lil dawk il-pajjiżi biex jagħmlu dan; jirrimarka li l-Konvenzjoni ta' Istanbul għandha tinftiehem bħala l-istandard minimu biex tiġi eradikata l-vjolenza abbażi tal-ġeneru; jikkundanna bil-qawwa t-tentattivi f'uħud mill-Istati Membri, b'mod partikolari fil-Polonja, biex jirrevokaw il-miżuri li ttieħdu diġà fl-implimentazzjoni tal-Konvenzjoni ta' Istanbul u fil-ġlieda kontra l-vjolenza u biex jirtiraw mill-Konvenzjoni; |
62. |
Jikkundanna l-azzjonijiet tal-movimenti kontra l-ġeneru u kontra l-femminiżmu li jattakkaw b'mod sistematiku d-drittijiet tan-nisa u tal-LGBTIQ; iħeġġeġ lill-Kummissjoni tiżgura li l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili li jirċievu appoġġ u finanzjament mill-Unjoni ma jippromwovux id-diskriminazzjoni abbażi tal-ġeneru; jilqa' l-ewwel strateġija li qatt kien hemm tal-UE dwar l-Ugwaljanza tal-LGBTIQ u jikkundanna ulterjorment il-każijiet dejjem jiżdiedu ta' diskriminazzjoni, reati ta' mibegħda u vjolenza kontra persuni LGBTIQ; jitlob lill-Kummissjoni tiżgura segwitu xieraq għall-istrateġija; |
63. |
Jikkundanna r-reazzjonijiet qawwija kontinwi u persistenti f'uħud mill-Istati Membri, b'mod partikolari fil-Polonja, fis-Slovakkja, fil-Kroazja u fil-Litwanja, kontra d-drittijiet tan-nisa, inkluż kontra s-saħħa sesswali u riproduttiva u d-drittijiet relatati; ifakkar li koerċizzjoni riproduttiva u ċ-ċaħda ta' kura sikura u legali f'każ ta' abort huma wkoll forma ta' vjolenza abbażi tal-ġeneru; jissottolinja l-fatt li l-QEDB iddeċidiet f'diversi okkażjonijiet li l-liġijiet restrittivi dwar l-abort u n-nuqqas ta' implimentazzjoni jiksru d-drittijiet tal-bniedem tan-nisa u tal-bniet u l-awtonomija b'rabta ma' ġisimhom; jiddenunzja n-nuqqas ta' aċċess għall-abort għan-nisa f'ħafna pajjiżi, u jikkundanna l-imwiet ta' mill-inqas erba' nisa fil-Polonja minħabba l-applikazzjoni ta' regolamenti li jipprojbixxu l-abort tista' tgħid kważi fiċ-ċirkostanzi kollha; iħeġġeġ lill-Istati Membri jieħdu passi effettivi biex jirrimedjaw tali ksur eżistenti tad-drittijiet tal-bniedem u tad-drittijiet tan-nisa u jistabbilixxu l-mekkaniżmi meħtieġa biex jipprevjenu l-okkorrenza tagħhom fil-futur; jistieden lill-Kummissjoni tqis l-abort bħala dritt fundamentali, tneħħi kwalunkwe ostaklu għall-aċċess għalih u tiżgura li dan jitwettaq fis-sistemi tal-kura tas-saħħa pubblika u tagħmel enfasi akbar fuq id-drittijiet tas-saħħa sesswali u riproduttiva u d-drittijiet relatati fir-rapporti annwali tagħha dwar l-istat tad-dritt; |
64. |
Jikkundanna bil-qawwa d-diskriminazzjoni u s-segregazzjoni tan-nisa Rom fil-faċilitajiet tal-kura tas-saħħa materna; jilqa' l-fatt li ċ-Ċekja adottat liġi ta' kumpens għall-vittmi ta' sterilizzazzjoni furzata u illegali, u jinnota li l-Gvern tas-Slovakkja mexa pass 'il quddiem meta fl-2021 skuża ruħu, iżda għalissa ma ġiet proposta l-ebda liġi ta' kumpens; iqis li d-dritt ta' aċċess għall-kura tas-saħħa, b'mod partikolari għas-saħħa sesswali u riproduttiva, jikkostitwixxi dritt fundamentali għan-nisa li għandu jissaħħaħ u li fl-ebda każ ma għandu jitnaqqas jew jitneħħa; |
65. |
Jistieden lill-Istati Membri kollha jirrispettaw l-awtonomija ta' ġisem il-persuni kollha, b'mod partikolari billi jipprojbixxu l-mutilazzjoni ġenitali intersesswali, l-hekk imsejħa prattiki ta' “terapija ta' konverżjoni”, u l-isterilizzazzjoni furzata tal-persuni trans bħala prekundizzjoni biex jingħataw rikonoxximent legali tal-ġeneru; itenni li l-liġijiet dwar ir-rikonoxximent tal-ġeneru għandhom jiġu adottati f'konformità mal-istandards internazzjonali tad-drittijiet tal-bniedem, biex b'hekk ir-rikonoxximent tal-ġeneru jkun aċċessibbli, affordabbli, amministrattiv, rapidu u bbażati fuq l-awtodeterminazzjoni; |
66. |
Jisħaq fuq il-ħtieġa li jiġu rikonoxxuti s-sħubijiet kollha għall-finijiet ta' libertà ta' moviment, inkluż għas-sħab mhux mill-UE ta' ċittadini tal-UE; jinsab allarmat bin-nuqqas kontinwu tal-implimentazzjoni tas-sentenza tal-QĠUE fil-Kawża C-673/16, Coman u Hamilton, li rrikonoxxiet li t-terminu “konjuġi” jinkludi konjuġi tal-istess sess skont il-liġijiet tal-UE dwar il-libertà ta' moviment; jiġbed l-attenzjoni għas-sottomissjoni ta' lment lill-Kummissjoni b'rabta ma' kawża identika (A.B. u K.V. vs ir-Rumanija – Nru tal-applikazzjoni 17816/21; jisħaq li n-nuqqas ta' azzjoni min-naħa tal-Kummissjoni wasslet biex il-kwerelanti Coman u Hamilton iressqu l-kawża quddiem il-QEDB biex jippruvaw jiżguraw rimedju legali (Coman et al. vs ir-Rumanija – applikazzjoni Nru 2663/21); itenni t-talba tiegħu lill-Kummissjoni biex tiftaħ proċeduri ta' ksur għan-nuqqas ta' implimentazzjoni tal-kawża Coman u Hamilton; |
67. |
Jilqa' b'sodisfazzjon l-impenn tal-Kummissjoni li fl-2022 tippubblika proposta għal regolament dwar ir-rikonoxximent reċiproku tal-filjazzjoni fost l-Istati Membri, li għandu l-għan li joħloq ċertezza legali għall-familji qawsalla fl-UE kollha; |
68. |
Jenfasizza ż-żieda inkwetanti fil-vjolenza abbażi tal-ġeneru u fil-vjolenza domestika matul il-pandemija tal-COVID-19; ifaħħar ir-rispons veloċi minn uħud mill-gvernijiet nazzjonali, reġjonali u lokali biex jimplimentaw miżuri li jgħinu lill-vittmi tal-vjolenza domestika, bħaż-żieda fl-għadd ta' linji telefoniċi għall-għajnuna u l-kondiviżjoni tal-informazzjoni, u l-introduzzjoni ta' skemi ta' kliem kodiċi fl-ispiżeriji, ċentri ta' konsulenza pop-up fi ħwienet tal-merċa jew applikazzjonijiet moħbija biex jiġi ffaċilitat ir-rapportar tal-vjolenza domestika u l-abbuż; jirrimarka, madankollu, dwar in-nuqqas ġenerali ta' postijiet ta' kenn jew għażliet oħra ta' akkomodazzjoni sikura għas-superstiti; iħeġġeġ, għalhekk, lill-Istati Membri jallokaw finanzjament adegwat għall-postijiet ta' kenn eżistenti biex jgħinuhom iżidu l-kapaċitajiet tagħhom, kif ukoll jiffaċilitaw l-istabbiliment ta' postijiet ta' kenn addizzjonali u faċilitajiet ta' akkomodazzjoni sikura għas-superstiti, inkluż għall-minorenni li jakkumpanjawhom; jistieden lill-Istati Membri, barra minn hekk, biex jiżguraw li s-servizzi għas-superstiti jitqiesu bħala essenzjali u jibqgħu miftuħa, u jkunu kkomplementati b'taħriġ adegwat u speċjalizzat għall-forzi tal-pulizija kif ukoll risponsi ġudizzjarji mmirati bl-għan li jiżdied il-livell ta' tħejjija għall-futur; |
69. |
Jiddispjaċih dwar ir-reazzjonijiet qawwija kontra d-drittijiet tan-nisa u tal-bniet, fejn uħud mill-Istati Membri fittxew li jreġġgħu lura s-saħħa sesswali u riproduttiva u d-drittijiet relatati, billi użaw il-pandemija tal-COVID-19 bħala pretest biex jillimitaw l-aċċess għall-abort, għall-kontraċezzjoni u għas-servizzi ġinekoloġiċi; jissottolinja l-fatt li f'uħud mill-Istati Membri, minkejja l-pandemija, kien hemm tentattivi biex jiġu ristretti l-protezzjonijiet legali eżistenti għall-aċċess tan-nisa għall-kura f'każ ta' abort, inkluża l-introduzzjoni ta' kundizzjonijiet rigressivi li jridu jiġu ssodisfati qabel ma jkunu jistgħu jiġu amministrati l-aborti, bħal konsulenza obbligatorja u preġudikata jew perjodi ta' stennija; jikkundanna b'mod partikolari iktar minn 20 tentattiv parlamentari fis-Slovakkja biex jiġi limitat l-aċċess għall-aborti matul dan il-perjodu; jenfasizza bil-qawwa li s-servizzi tas-saħħa sesswali u riproduttiva u d-drittijiet relatati jridu jiġu rikonoxxuti bħala essenzjali u jridu jkunu disponibbli, anke matul emerġenzi tas-saħħa globali, minħabba n-natura sensittività għaż-żmien ta' dawn is-servizzi; |
70. |
Jisħaq fuq l-importanza li jiġi żgurat li r-rispons għall-kriżi tal-COVID-19 jinkorpora perspettiva tal-ġeneru u bbaġitjar skont il-ġeneru, kif ukoll valutazzjonijiet tal-impatt ex post fir-rigward tal-ġeneri, kif propost fl-istrateġija tal-Kummissjoni dwar l-ugwaljanza bejn il-ġeneri għall-2020-2025; iħeġġeġ lill-istituzzjonijiet tal-UE jiżguraw l-integrazzjoni tal-perspettiva tal-ġeneri fil-politiki u fl-azzjonijiet kollha tal-UE; |
Il-libertajiet
71. |
Ifakkar fl-importanza li jiġu difiżi l-libertà, il-pluraliżmu u l-indipendenza tal-media, filwaqt li jiġu żgurati t-trasparenza fis-sjieda tal-media u r-regolamentazzjoni tal-konċentrazzjoni tas-suq, kif ukoll il-protezzjoni tal-ġurnalisti; jemmen li r-regoli vinkolanti tal-UE li jipprovdu protezzjoni robusta u konsistenti għall-media indipendenti u għall-ġurnalisti minn kawżi vessatorji maħsuba biex isikktuhom jew jintimidawhom fl-UE huma ferm meħtieġa sabiex jgħinu biex din il-prattika abbużiva tintemm; jistieden lill-Kummissjoni tintensifika l-isforzi tagħha f'dan ir-rigward, inkluż billi tipproponi miżuri vinkolanti u tipproteġi u tippromwovi l-finanzjament għall-ġurnaliżmu investigattiv; |
72. |
Jikkundanna l-użu ta' kawżi strateġiċi kontra l-parteċipazzjoni pubblika (SLAPPs), li qed jintużaw biex isikktu u jintimidaw lid-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem, inklużi difensuri tad-drittijiet LGBTI li jikkritikaw abbużi fil-qasam tad-drittijiet tal-bniedem; jenfasizza li s-SLAPPs huma biss waħda mit-theddidiet għal media ħielsa u pluralista, b'oħrajn inklużi l-pressjoni u l-imperattivi kummerċjali, il-pressjoni politika, l-awtoċensura ġurnalistika dwar kwistjonijiet ta' kontroversja partikolari, il-prekarjetà tal-karrieri tal-ġurnalisti u l-ammont kbir ta' xogħol li jiffaċċjaw, il-pressjoni li jħossu biex iżommu l-aċċess għal sorsi tal-ogħla livell permezz ta' rapportar mhux kritiku, u l-prospettiva li l-promozzjonijiet professjonali tagħhom jiġu annullati jekk jiksru suppożizzjonijiet taċiti u internalizzati rigward il- “linja” xierqa li għandha tittieħed dwar kwistjonijiet partikolarment kontroversjali, b'mod partikolari fir-rigward tal-politika barranija; jistieden lill-Istati Membri jipproteġu u jiżviluppaw media indipendenti, pluralista u ħielsa; jikkundanna, f'dan ir-rigward, kwalunkwe miżura mmirata biex issikket il-media kritika u tikkomprometti l-libertà u l-pluraliżmu tal-media; jissottolinja l-ħtieġa urġenti li jiġu miġġielda s-SLAPPs kollha; jilqa' l-inizjattiva reċenti tal-Kummissjoni li toħroġ rakkomandazzjoni dwar l-iżgurar tal-protezzjoni, tas-sikurezza u tal-awtonomizzazzjoni tal-ġurnalisti fl-Unjoni Ewropea; jistieden lill-Kummissjoni twettaq mingħajr dewmien l-impenn tagħha b'rabta mal-Att dwar il-Libertà tal-Media; |
73. |
Jinsab imħasseb dwar ir-rapporti li wħud mill-awtoritajiet tal-Istati Membri użaw l-ispyware Pegasus għal finijiet politiċi jew għal finijiet oħra mhux ġustifikati biex jispjunaw fuq ġurnalisti, politiċi, avukati, atturi tas-soċjetà ċivili u individwi oħra, bi ksur tad-dritt tal-UE u tal-valuri minquxa fl-Artikolu 2 tat-TUE u fil-Karta; jinsab imħasseb dwar l-użu tal-Pegasus kontra ġurnalisti, attivisti tad-drittijiet tal-bniedem, personalitajiet tal-oppożizzjoni u avukati fl-UE u barra mill-UE; ifakkar li Pegasus huwa biss wieħed mill-ħafna eżempji ta' programmi abbużati minn entitajiet statali għall-fini tat-twettiq ta' sorveljanza tal-massa illeċita kontra ċittadini innoċenti; jilqa' l-istabbiliment ta' kumitat ta' inkjesta tal-Parlament Ewropew dwar Pegasus, li se jinvestiga l-allegat użu ħażin tal-għodod ta' sorveljanza u l-ambitu tal-allegat ksur tad-drittijiet u tal-libertajiet minquxa fl-Artikolu 2 tat-TUE u fil-Karta u jipprovdi salvagwardji u rakkomandazzjonijiet; |
74. |
Jenfasizza li l-kampanji ta' malafama kontra l-persuni LGBTIQ u kontra s-soċjetà ċivili b'mod aktar ġenerali huma aktar prevalenti fl-Istati Membri fejn il-libertà tal-media qed tiġi attakkata; jikkundanna bil-qawwa l-kampanji ta' malafama kontinwi fil-media pubblika kontra l-imħallfin, il-ġurnalisti u l-politiċi li jikkritikaw lill-gvern attwali, inklużi s-SLAPPs mibdija minn aġenziji tal-gvern, uffiċjali tal-gvern, kumpaniji statali jew individwi b'rabtiet mill-qrib mal-koalizzjonijiet tal-gvern fl-Ewropa kollha; iħeġġeġ lill-Kummissjoni tuża l-għodod leġiżlattivi u eżekuttivi kollha għad-dispożizzjoni tagħha biex tipprevjeni dawn l-azzjonijiet intimidatorji, li jipperikolaw il-libertà tal-espressjoni; jistieden lill-Kummissjoni, f'kooperazzjoni mal-organizzazzjonijiet tal-ġurnalisti, timmonitorja u tirrapporta attakki kontra l-ġurnalisti, kif ukoll kawżi maħsuba biex isikktu jew jintimidaw lill-media indipendenti, u jiggarantixxu aċċess għar-rimedji legali xierqa; |
75. |
Jiddispjaċih dwar il-fatt li s-sikurezza tal-ġurnalisti mhijiex garantita b'mod universali; jissottolinja l-importanza tal-pluraliżmu tal-media u l-ħtieġa li l-ġurnalisti jiġu protetti minn theddid u attakki sabiex tiġi evitata l-awtoċensura u jiġu żgurati l-libertà tal-espressjoni u d-dritt għall-informazzjoni u tiġi salvagwardjata l-professjoni ġurnalistika; jistieden lill-Kummissjoni ttejjeb l-istrumenti għall-valutazzjoni tal-miżuri meħuda mill-gvernijiet li jistgħu jikkompromettu l-libertà tal-informazzjoni u tal-pluraliżmu; |
76. |
Jikkundanna l-attakki, id-detenzjonijiet u l-vjolenza fil-konfront tal-ġurnalisti waqt il-protesti, li ma ħallewhomx jirrapportaw u għaldaqstant lanqas biss ma ħallewhom jagħmlu xogħolhom; jesprimi tħassib kbir rigward il-każijiet ta' brutalità min-naħa tal-pulizija waqt il-protesti, b'mod partikolari fil-konfront tal-ġurnalisti, u jitlob akkontabbiltà għal dan l-għemil; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżguraw is-sikurezza u l-protezzjoni tal-ġurnalisti, b'mod partikolari waqt il-protesti; |
77. |
Jisħaq li skont id-dritt internazzjonali dwar id-drittijiet tal-bniedem, ċerti restrizzjonijiet jistgħu jitqiegħdu b'mod legali fuq id-dritt għal-libertà ta' għaqda paċifika sabiex jiġu protetti s-saħħa pubblika jew interessi leġittimi oħra, iżda dawn iridu jkunu previsti bil-liġi u jkunu meħtieġa u proporzjonati għal għan speċifiku; jesprimi tħassib kbir dwar xi projbizzjonijiet ġenerali ta' protesti kif ukoll dwar ċerti projbizzjonijiet u restrizzjonijiet b'rabta mal-protesti imposti matul il-pandemija tal-COVID-19, filwaqt li laqgħat pubbliċi oħra ta' daqs simili saru mingħajr ma ġew affettwati, kif ukoll dwar l-użu tal-forza kontra dimostranti paċifiċi; jinsab imħasseb dwar il-fatt li l-Istati Membri għandhom livelli ta' limitu differenti għall-użu tal-forza u tal-armi mill-awtoritajiet tal-infurzar tal-liġi għaż-żamma tal-ordni pubbliku; jistieden lill-Istati Membri jipproteġu d-drittijiet fundamentali meta jadottaw miżuri u liġijiet ristrettivi rigward il-libertà tal-espressjoni, tal-għaqda u tal-assoċjazzjoni u jiffaċilitaw ambjent fejn il-kritika tkun parti minn dibattitu f'saħħtu dwar kwalunkwe kwistjoni ta' interess pubbliku; |
78. |
Jinsab imħasseb ħafna bl-attakki, il-fastidju, il-vjolenza u t-theddid fil-konfront tal-ġurnalisti, tad-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem u ta' individwi oħra li jesponu interferenza barranija u kampanji ta' diżinformazzjoni; iħeġġeġ lill-Istati Membri, fil-kuntest ta' diżinformazzjoni, inċidenti qarrieqa u propaganda politika li qed jiżdied b'rata mgħaġġla, jinkludu fil-kurrikuli tagħhom, attivitajiet immirati, adattati skont l-età, iffukati fuq l-iżvilupp tal-ħsieb kritiku, tal-litteriżmu medjatiku u tal-ħiliet diġitali; jitlob enfasi akbar iddedikata għall-edukazzjoni dwar iċ-ċittadinanza li tiffoka fuq id-drittijiet fundamentali, id-demokrazija u l-parteċipazzjoni fl-affarijiet pubbliċi; |
79. |
Jinnota li l-pożizzjonijiet ta' diversi Stati Membri fil-klassifikazzjonijiet tal-libertà tal-istampa internazzjonali niżlu; jenfasizza r-rwol insostitwibbli tal-media tas-servizz pubbliku u jisħaq li huwa essenzjali li tiġi żgurata u tinżamm l-indipendenza tagħha mill-interferenza politika; jikkundanna bil-qawwa t-theddid għal-libertà tal-media, inkluż il-fastidju u l-attakki mmirati lejn ġurnalisti u informaturi, in-nuqqas ta' kunsiderazzjoni għall-protezzjoni legali tagħhom kif ukoll il-ħtif tal-media jew azzjonijiet immotivati politikament fis-settur tal-media; |
80. |
Jinsab imħasseb ħafna dwar id-deterjorament ulterjuri tal-libertà tal-media fl-Ungerija, fil-Polonja u fis-Slovenja u r-riformi varji stabbiliti mill-koalizzjonijiet fil-gvern sabiex jitnaqqsu d-diversità u jiġu msikkta l-vuċijiet kritiċi fil-media; jinsab imħasseb ulterjorment dwar in-nuqqas ta' sett ta' prinċipji trasparenti u ċari għad-distribuzzjoni tar-reklamar lill-mezzi tal-media mill-gvernijiet nazzjonali, reġjonali u lokali f'uħud mill-Istati Membri; jiddispjaċih ħafna dwar id-deterjorament fis-sitwazzjoni ekonomika tal-media matul il-pandemija tal-COVID-19 u jqis li għandhom jittieħdu miżuri speċifiċi biex jittaffa l-impatt tal-pandemija fuq il-mezzi tal-media; |
81. |
Jesprimi tħassib dwar il-ħolqien ta' korpi kkontrollati mill-gvern li jimmaniġġjaw partijiet kbar tax-xenarju tal-media u l-ħtif tal-mezzi tal-media tas-servizz pubbliku biex iservu l-interessi partiġjani; ifakkar li fejn is-sjieda tal-media tibqa' kkonċentrata ħafna, kemm jekk f'idejn il-gvern kif ukoll jekk f'idejn privati, din tikkostitwixxi riskju sinifikanti għad-diversità tal-informazzjoni u għall-fehmiet rappreżentati fil-kontenut tal-media; ifakkar li l-libertà tal-espressjoni u tal-informazzjoni, inkluża l-libertà tal-espressjoni artistika, u l-libertà tal-media huma fundamentali għad-demokrazija u għall-istat tad-dritt u jħeġġeġ lill-Istati Membri jiggarantixxu l-indipendenza tal-awtoritajiet tal-media tagħhom; ifakkar li d-dritt li wieħed ifittex, jirċievi u jagħti informazzjoni u ideat kemm jekk bil-fomm, kif ukoll bil-miktub jew f'forma stampata, fil-forma ta' arti, jew permezz ta' kwalunkwe media oħra, huwa komponent tal-libertà tal-espressjoni artistika; |
82. |
Jistieden lill-Kummissjoni tiżgura l-implimentazzjoni xierqa tad-Direttiva dwar is-Servizzi tal-Media Awdjoviżiva, b'attenzjoni partikolari għall-indipendenza tar-regolaturi tal-media, għat-trasparenza tas-sjieda tal-media u għal-litteriżmu medjatiku; jistieden lill-Kummissjoni tagħmel użu effettiv mill-proċeduri ta' ksur f'sitwazzjonijiet fejn l-Istati Membri jimplimentaw dawn id-dispożizzjonijiet b'mod skorrett jew mhux komplut; |
83. |
Jinnota li wħud mill-miżuri meħuda mill-Istati Membri b'rispons għall-COVID-19 kellhom impatt gravi fuq id-dritt għall-privatezza u l-protezzjoni tad-data, li l-awtoritajiet tal-protezzjoni tad-data ma ġewx ikkonsultati bis-sħiħ, li n-neċessità u l-proporzjonalità mhux dejjem kienu ċari, u li f'bosta każijiet ma kienx hemm bażi ġuridika solida u ma saret l-ebda evalwazzjoni xierqa; jistieden lill-Kummissjoni, lill-Kontrollur Ewropew għall-Protezzjoni tad-Data u lill-Bord Ewropew għall-Protezzjoni tad-Data jevalwaw is-sitwazzjoni mingħajr dewmien; |
84. |
Jesprimi tħassib kbir dwar l-infurzar dgħajjef u mhux uniformi tar-Regolament Ġenerali dwar il-Protezzjoni tad-Data (22), fejn hemm riskju li r-regolament ma jkunx qawwi daqs kemm maħsub u ma jipprovdix protezzjoni reali liċ-ċittadini tal-UE; jiddeplora l-fatt li l-Kummissjoni injorat it-talba tal-Parlament biex tvara proċedimenti ta' ksur kontra l-Irlanda talli naqset mill tinforza r-regolament kif xieraq; |
85. |
Jinsab imħasseb dwar il-linji gwida interni tal-Kummissjoni dwar il-ġestjoni tar-rekords u tal-arkivji, li huma bbażati fuq interpretazzjoni żbaljata tar-Regolament (KE) Nru 1049/2001 dwar l-aċċess għad-dokumenti (23), u dwar l-esklużjoni ta' messaġġi testwali mill-kamp ta' applikazzjoni tar-regoli dwar l-aċċess għad-dokumenti, u li dan ġie kkwalifikat bħala “amministrazzjoni ħażina” mill-Ombudsman Ewropew; jiddispjaċih dwar il-fatt li wħud mill-Istati Membri fixklu l-eżerċizzju effettiv tad-dritt taċ-ċittadini għall-aċċess tad-dokumenti, billi ttardjaw bla bżonn jew saħansitra neħħew l-iskadenzi għat-talbiet ta' aċċess għad-dokumenti; jenfasizza li dan mhux biss wassal għal nuqqas ta' fiduċja fl-awtoritajiet fost iċ-ċittadini tal-UE, iżda kkomprometta wkoll il-pluraliżmu tal-media fl-UE; |
Is-sitwazzjoni u l-ksur tad-drittijiet fundamentali fil-fruntieri esterni tal-UE
86. |
Jisħaq li, li jiġu salvati l-ħajjiet huwa obbligu legali skont id-dritt internazzjonali u d-dritt tal-UE; jikkundanna bil-qawwa l-proċedimenti kriminali mibdija minn uħud mill-Istat Membri kontra l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili u individwi li pprovdew assistenza umanitarja lill-migranti; jistieden lill-Istati Membri jiżguraw li ma jkunx hemm prosekuzzjoni kontra individwi u organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili li jassistu lill-migranti għal raġunijiet umanitarji; |
87. |
Jikkundanna l-fatt li wħud mill-Istati Membri adottaw liġijiet, politiki u prattiki li jikkompromettu l-protezzjoni effettiva tad-drittijiet tal-bniedem tar-rifuġjati, tal-persuni li jfittxu l-ażil u tal-migranti, fuq l-art u fuq il-baħar; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jqiegħdu d-drittijiet tal-bniedem tal-migranti, tal-persuni li jfittxu l-ażil u tar-rifuġjati, kif ukoll il-prinċipju tal-kondiviżjoni tar-responsabbiltà, fiċ-ċentru tal-politiki tagħhom dwar il-migrazzjoni u l-ażil; |
88. |
Jikkundanna bil-qawwa l-każijiet ta' pushbacks u l-ksur tad-drittijiet fundamentali u l-vjolenza fil-fruntieri esterni tal-UE fil-konfront tal-migranti, tar-rifuġjati u tal-persuni li jfittxu l-ażil, kif iddenunzjat mill-istituzzjonijiet bħall-Organizzazzjoni Internazzjonali għall-Migrazzjoni (24), kif ukoll il-kriminalizzazzjoni tal-ħaddiema u tal-attivisti umanitarji u l-użu tal-finanzjament tal-UE, li serva b'mod sproporzjonat biex jinbnew faċilitajiet magħluqa u jissaħħu l-fruntieri esterni; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jistabbilixxu sistema kompluta ta' monitoraġġ tad-drittijiet fundamentali biex jinvestigaw l-allegazzjonijiet kollha ta' pushbacks u ksur tad-drittijiet fundamentali u jżidu t-trasparenza tal-miżuri li jittieħdu fil-fruntieri esterni, kif mitlub mill-Aġenzija tal-UE għad-Drittijiet Fundamentali (25); jistieden lill-Kummissjoni tniedi proċeduri ta' ksur fejn ikun hemm indikazzjonijiet ta' pushbacks u vjolenza; |
89. |
Jesprimi tħassib kbir dwar l-informazzjoni li ġiet ippubblikata dwar l-Aġenzija Ewropea għall-Gwardja tal-Fruntiera u tal-Kosta (Frontex) filwaqt li jirrikonoxxi l-involviment fil-pushbacks u l-għarfien tagħha dwarhom; jistieden lill-Frontex tapplika l-Artikolu 46 tar-regolament tagħha (26) u tissospendi l-operazzjonijiet kollha fl-Istati Membri fejn iseħħu tali każijiet u tipprovdi trasparenza u akkontabbiltà totali għall-attivitajiet operazzjonali tal-organizzazzjoni; jistieden lill-Kummissjoni tinvestiga u tieħu l-miżuri meħtieġa biex ittemm dawn il-prattiki fil-Frontex; |
90. |
Jistieden lill-Istati Membri jistabbilixxu u japplikaw il-proċeduri xierqa biex jiżguraw li l-individwi jinstemgħu qabel ma jintbagħtu lura fi Stat Membru ġar, u li dawn jiġu notifikati formalment bid-deċiżjoni meħuda; jiddenunzja l-fatt li l-migranti u dawk li jkunu qed ifittxu l-ażil li jinqabdu wara li jaqsmu fruntiera interna jew esterna tal-UE ma jiġux mismugħa sistematikament qabel ma jintbagħtu lura fi Stat Membru ġar, u lanqas ma jiġu nnotifikati dwar dan; ifakkar fl-obbligu tal-Istati Membri li jiggarantixxu b'mod effettiv id-dritt għal proċess ġust u d-dritt tal-ugwaljanza quddiem il-liġi għall-persuni kollha; |
91. |
Jesprimi tħassib kbir dwar il-minorenni mhux akkumpanjati li jaqsmu l-fruntieri esterni tal-UE, b'mod partikolari l-fruntieri tal-Lvant u tan-Nofsinhar tagħha, u jistieden lill-Istati Membri jagħtu attenzjoni speċifika lis-sitwazzjoni tal-minorenni mhux akkumpanjati f'dawn il-punti ta' qsim; |
92. |
Jinsab imħasseb dwar iż-żieda fl-użu tat-teknoloġija fil-fruntieri, fejn xi tipi ta' teknoloġija jistgħu jkunu intrużivi ħafna; iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jistabbilixxu mekkaniżmi ta' monitoraġġ indipendenti fil-fruntieri, li għandhom ikopru wkoll il-monitoraġġ tal-attivitajiet ta' sorveljanza fil-fruntieri, u jiżguraw il-konformità mad-drittijiet fundamentali; |
Ir-reati ta' mibegħda u d-diskors ta' mibegħda
93. |
Jinsab imħasseb dwar iż-żieda fid-diskors ta' mibegħda u fil-kampanji ta' malafama fl-Istati Membri kollha, li spiss jitwettqu minn uffiċjali pubbliċi ta' livell għoli jew politiċi ewlenin u jkunu speċifikament immirati lejn il-media, l-NGOs u ċerti gruppi soċjali jew minoranzi, bħall-persuni LGBTIQ; jisħaq li l-impatt tagħhom fuq l-ispazju ċiviku huwa inkontestabbli, u joħloq ambjent mhux sikur għas-soċjetà ċivili u għad-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem; jinsab allarmat b'bosta eżempji ta' attakki, fis-sena 2021 waħedha, fuq uffiċċji u persunal LGBTIQ f'diversi Stati Membri; |
94. |
Jikkundanna kull tip ta' reat ta' mibegħda, diskors ta' mibegħda u akkużi mingħajr ebda bażi jew ifformulati mala fede, kemm offline kif ukoll online, immotivati minn diskriminazzjoni bbażata fuq kwalunkwe raġuni bħas-sess, ir-razza, il-kulur, l-oriġini etnika jew soċjali, il-karatteristiċi ġenetiċi, il-lingwa, ir-reliġjon jew it-twemmin, l-opinjoni politika jew kwalunkwe opinjoni oħra, l-appartenenza għal minoranza nazzjonali, il-proprjetà, it-twelid, id-diżabilità, l-età jew l-orjentazzjoni sesswali; jesprimi tħassib dwar ir-reati ta' mibegħda u r-reati relatati mal-inċitament għad-diskriminazzjoni jew għall-vjolenza li seħħew matul il-pandemija tal-COVID-19, u li wasslu għall-istigmatizzazzjoni ta' xi individwi partikolarment vulnerabbli; ifakkar li r-razziżmu u l-ksenofobija huma reati, mhux opinjonijiet; |
95. |
Jilqa' l-proposta tal-Kummissjoni għal deċiżjoni tal-Kunsill li testendi l-lista ta' reati fl-UE għad-diskors ta' mibegħda u għar-reati ta' mibegħda u jistieden lill-Kunsill jaħdem b'mod diliġenti lejn l-adozzjoni unanima tagħha; ifakkar fil-ħtieġa li l-Kummissjoni u l-Istati Membri jaħdmu f'kooperazzjoni mal-kumpaniji tal-internet sabiex jipprovdu salvagwardji adegwati u jimplimentaw bir-reqqa l-Kodiċi ta' Kondotta dwar il-Ġlieda Kontra d-Diskors ta' Mibegħda Online Illegali; |
Il-protezzjoni tal-ambjent
96. |
Jenfasizza l-Artikolu 37 tal-Karta, li jafferma li fil-politiki tal-Unjoni jridu jiġu integrati miżuri biex jinkiseb livell għoli ta' protezzjoni ambjentali u t-titjib tal-kwalità tal-ambjent; |
97. |
Jistieden lill-Kummissjoni tadotta l-inizjattivi leġiżlattivi rilevanti mingħajr dewmien u twettaq l-adozzjoni ta' leġiżlazzjoni ppjanata ulterjuri f'konformità mal-iskeda ta' żmien oriġinali; jenfasizza l-ħtieġa urġenti li t-tħassib ambjentali rilevanti jiġi kkunsidrat fil-proċess tat-teħid tad-deċiżjonijiet għall-politiki u għall-inizjattivi kollha; jemmen li s-sostenibbiltà trid tkun il-prinċipju ta' gwida tal-politiki makroekonomiċi kollha biex tiġi żgurata tranżizzjoni ġusta lejn ekonomija ambjentalment sostenibbli, filwaqt li jiġu protetti u jinħolqu impjiegi sostenibbli, sabiex tiġi indirizzata waħda mill-aktar theddidiet sinifikanti li qatt iffaċċjat l-umanità; |
98. |
Jitlob li jkun hemm implimentazzjoni madwar l-UE kollha tal-Konvenzjoni ta' Aarhus, li torbot id-drittijiet ambjentali mad-drittijiet tal-bniedem; jenfasizza li l-ħsara ambjentali u n-nuqqas minn xi awtoritajiet pubbliċi li jipprovdu informazzjoni dwar riskji ambjentali serji li għalihom jiġu esposti ċerti individwi, jista' jkollhom konsegwenzi gravi u ta' ħsara għall-individwi; jitlob li l-ġurnalisti, l-attivisti, l-NGOs, id-difensuri tad-drittijiet, l-informaturi u l-għassiesa pubbliċi li jaħdmu f'dawn l-oqsma jkunu protetti; |
o
o o
99. |
Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex tgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni kif ukoll lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri. |
(1) ĠU L 331, 20.9.2021, p. 8.
(2) ĠU C 474, 24.11.2021, p. 140.
(3) ĠU C 81, 18.2.2022, p. 43.
(4) ĠU C 99, 1.3.2022, p. 218.
(5) ĠU C 117, 11.3.2022, p. 2.
(6) ĠU C 395, 29.9.2021, p. 2.
(7) ĠU C 255, 29.6.2021, p. 7.
(9) Id-Direttiva 2010/13/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-10 ta' Marzu 2010 dwar il-koordinazzjoni ta' ċerti dispożizzjonijiet stabbiliti bil-liġi, b'regolament jew b'azzjoni amministrattiva fi Stati Membri dwar il-forniment ta' servizzi tal-media awdjoviżiva (ĠU L 95, 15.4.2010, p. 1).
(10) Ir-Regolament (UE, Euratom) 2020/2092 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta' Diċembru 2020 dwar reġim ġenerali ta' kundizzjonalità għall-protezzjoni tal-baġit tal-Unjoni (ĠU L 433 I, 22.12.2020, p. 1).
(11) Proċessi Ġusti, “Europe: Increase in pre-trail detention rates erodes rule of law” (L-Ewropa: Żieda fir-rati ta' żamma taħt arrest qabel il-proċess tgħawwar l-istat tad-dritt), 28 ta' April 2021.
(12) Id-Deċiżjoni Qafas tal-Kunsill 2008/913/ĠAI tat-28 ta' Novembru 2008 dwar il-ġlieda kontra ċerti forom u espressjonijiet ta' razziżmu u ksenofobija permezz tal-liġi kriminali (ĠU L 328, 6.12.2008, p. 55).
(13) Id-Direttiva tal-Kunsill 2000/43/KE tad-29 ta' Ġunju 2000 li timplimenta l-prinċipju tat-trattament ugwali bejn il-persuni irrispettivament mill-oriġini tar-razza jew etniċità (ĠU L 180, 19.7.2000, p. 22).
(14) Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-18 ta' Settembru 2020 bit-titolu “Unjoni ta' Ugwaljanza: Pjan ta' azzjoni tal-UE għall-ġlieda kontra r-razziżmu 2020-2025” (COM(2020)0565),
(15) Ir-rakkomandazzjoni tal-Kunsill tat-12 ta' Marzu 2021 dwar l-ugwaljanza, l-inklużjoni u l-parteċipazzjoni tar-Rom (ĠU C 93, 19.3.2021, p. 1).
(16) Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tas-7 ta' Ottubru 2020 bit-titolu “Unjoni ta' Ugwaljanza: Qafas Strateġiku tal-UE għar-Rom għall-ugwaljanza, għall-inklużjoni u għall-parteċipazzjoni” (COM(2020)0620).
(17) Id-Direttiva 2012/29/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta' Ottubru 2012 li tistabbilixxi standards minimi fir-rigward tad-drittijiet, l-appoġġ u l-protezzjoni tal-vittmi tal-kriminalità (ĠU L 315, 14.11.2012, p. 57).
(18) Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-3 ta' Marzu 2021 bit-titolu “Unjoni ta' Ugwaljanza: Strateġija dwar id-Drittijiet tal-Persuni b'Diżabilità 2021-2030” (COM(2021)0101).
(19) ĠU C 362, 8.9.2021, p. 63.
(20) Id-Direttiva tal-Kunsill 2000/78/KE tas-27 ta' Novembru 2000 li tistabbilixxi qafas ġenerali għall-ugwaljanza fit-trattament fl-impjieg u fix-xogħol (ĠU L 303, 2.12.2000, p. 16).
(21) COM(2022)0105.
(22) Ir-Regolament (UE) 2016/679 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-27 ta' April 2016 dwar il-protezzjoni tal-persuni fiżiċi fir-rigward tal-ipproċessar ta' data personali u dwar il-moviment liberu ta' tali data (ĠU L 119, 4.5.2016, p. 1).
(23) Ir-Regolament (KE) Nru 1049/2001 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-30 ta' Mejju 2001 dwar l-aċċess pubbliku għad-dokumenti tal-Parlament Ewropew, tal-Kunsill u tal-Kummissjoni (ĠU L 145, 31.5.2001, p. 43).
(24) L-Organizzazzjoni Internazzjonali għall-Migrazzjoni, “IOM calls for end to pushbacks and violence against migrants at EU external borders (L-IOM tappella biex jintemmu l-pushbacks u l-vjolenza kontra l-migranti fil-fruntieri esterni tal-UE)”, id-9 ta' Frar 2021.
(25) L-Aġenzija tal-UE għad-Drittijiet Fundamentali, Fundamental Rights Report 2021 (Rapport dwar id-Drittijiet Fundamentali 2021), April 2021.
(26) Ir-Regolament (UE) 2019/1896 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-13 ta' Novembru 2019 dwar il-Gwardja Ewropea tal-Fruntiera u tal-Kosta (ĠU L 295, 14.11.2019, p. 1).
5.4.2023 |
MT |
Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea |
C 125/100 |
P9_TA(2022)0326
Il-koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali fl-UE: it-8 Rapport dwar il-Koeżjoni
Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-15 ta' Settembru 2022 dwar il-koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali fl-UE: it-8 Rapport dwar il-Koeżjoni (2022/2032(INI))
(2023/C 125/09)
Il-Parlament Ewropew,
— |
wara li kkunsidra l-Artikoli 2 u 3 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea, |
— |
wara li kkunsidra l-Artikoli 4, 162, 174 sa 178 u 349 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE), |
— |
wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2021/1060 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-24 ta' Ġunju 2021 li jistipula dispożizzjonijiet komuni dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew Plus, il-Fond ta' Koeżjoni, il-Fond għal Tranżizzjoni Ġusta u l-Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi, is-Sajd u l-Akkwakultura u r-regoli finanzjarji għalihom u għall-Fond għall-Ażil, il-Migrazzjoni u l-Integrazzjoni, il-Fond għas-Sigurtà Interna u l-Istrument għall-Appoġġ Finanzjarju għall-Ġestjoni tal-Fruntieri u l-Politika dwar il-Viżi (1) (Regolament dwar Dispożizzjonijiet Komuni), |
— |
wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2021/1058 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-24 ta' Ġunju 2021 dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali u l-Fond ta' Koeżjoni (2), |
— |
wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2021/1056 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-24 ta' Ġunju 2021 li jistabbilixxi l-Fond għal Tranżizzjoni Ġusta (3), |
— |
wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2021/1059 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-24 ta' Ġunju 2021 dwar dispożizzjonijiet speċifiċi għall-mira tal-kooperazzjoni territorjali Ewropea (Interreg) appoġġata mill-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali u mill-istrumenti ta' finanzjament estern (4), |
— |
wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2021/1057 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-24 ta' Ġunju 2021 li jistabbilixxi l-Fond Soċjali Ewropew Plus (FSE+) u li jħassar ir-Regolament (UE) Nru 1296/2013 (5), |
— |
wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2020/460 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-30 ta' Marzu 2020 li jemenda r-Regolamenti (UE) Nru 1301/2013, (UE) Nru 1303/2013 u (UE) Nru 508/2014 fir-rigward ta' miżuri speċifiċi biex jiġu mmobilizzati investimenti fis-sistemi tal-kura tas-saħħa tal-Istati Membri u f'setturi oħra tal-ekonomiji tagħhom b'reazzjoni għat-tifqigħa COVID-19 (Inizjattiva ta' Investiment b'Reazzjoni għall-Coronavirus) (6), |
— |
wara li kkunsidra r-Regolament (UE) Nru 1305/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta' Diċembru 2013 dwar appoġġ għall-iżvilupp rurali mill-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali (FAEŻR) u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1698/2005 (7), |
— |
wara li kkunsidra l-pakkett “Fit for 55” adottat mill-Kummissjoni fl-14 ta' Lulju 2021, |
— |
wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2021/1119 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-30 ta' Ġunju 2021 li jistabbilixxi l-qafas biex tinkiseb in-newtralità klimatika u li jemenda r-Regolamenti (KE) Nru 401/2009 u (UE) 2018/1999 (“il-Liġi Ewropea dwar il-Klima”) (8), |
— |
wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2021/2116 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-2 ta' Diċembru 2021 dwar il-finanzjament, il-ġestjoni u l-monitoraġġ tal-politika agrikola komuni u li jħassar ir-Regolament (UE) Nru 1306/2013 (9), |
— |
wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2022/562 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-6 ta' April 2022 li jemenda r-Regolamenti (UE) Nru 1303/2013 u (UE) Nru 223/2014 fir-rigward tal-Azzjoni ta' Koeżjoni għar-Refuġjati fl-Ewropa (CARE) (10), |
— |
wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2021/1755 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-6 ta' Ottubru 2021 li jistabbilixxi r-Riżerva ta' Aġġustament għall-Brexit (11), |
— |
wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2020/461 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-30 ta' Marzu 2020 li jemenda r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 2012/2002 sabiex jipprovdi assistenza finanzjarja lill-Istati Membri u lill-pajjiżi li qed jinnegozjaw l-adeżjoni tagħhom mal-Unjoni li jkunu affettwati serjament minn emerġenza tas-saħħa pubblika maġġuri (12) (Fond ta' Solidarjetà tal-Unjoni Ewropea – FSUE), |
— |
wara li kkunsidra r-Regolament (UE, Euratom) 2020/2092 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta' Diċembru 2020 dwar reġim ġenerali ta' kondizzjonalità għall-protezzjoni tal-baġit tal-Unjoni (13) (“Regolament dwar il-Kondizzjonalità tal-Istat tad-Dritt”), |
— |
wara li kkunsidra l-proposta tal-Kummissjoni tad-29 ta' Mejju 2018 għal Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar mekkaniżmu sabiex jiġu solvuti ostakli legali u amministrattivi f'kuntest transfruntier (COM(2018)0373), |
— |
wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-4 ta' Frar 2022 bit-titlu “It-tmien Rapport dwar il-Koeżjoni: Il-koeżjoni fl-Ewropa sal-2050” (COM(2022)0034), |
— |
wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-3 ta' Mejju 2022 bit-titlu “Inpoġġu lin-nies l-ewwel, niżguraw tkabbir sostenibbli u inklużiv, nilliberaw il-potenzjal taż-żoni ultraperiferiċi tal-UE” (COM(2022)0198), |
— |
wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-30 ta' Ġunju 2021 bit-titlu “Viżjoni fit-tul għaż-żoni rurali tal-UE – Lejn żoni u komunitajiet rurali aktar b'saħħithom, konnessi, reżiljenti u prosperużi sal-2040” (COM(2021)0345), |
— |
wara li kkunsidra l-Patt ta' Amsterdam li jistabbilixxi l-Aġenda Urbana tal-UE, miftiehem waqt laqgħa informali bejn il-Ministri tal-UE responsabbli għall-kwistjonijiet urbani li saret fit-30 ta' Mejju 2016 f'Amsterdam, |
— |
wara li kkunsidra l-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali, ipproklamat fis-17 ta' Novembru 2017 f'Gothenburg mill-Parlament, il-Kunsill u l-Kummissjoni, |
— |
wara li kkunsidra r-rapport tal-Grupp Intergovernattiv ta' Esperti dwar it-Tibdil fil-Klima tan-NU bit-titlu “Climate Change 2022: Mitigation of Climate Change”, |
— |
wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kumitat tar-Reġjuni tal-10 ta' Diċembru 2020 bit-titlu “Strateġija tal-UE għall-Irkupru Rurali” (14), |
— |
wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew (KESE) tat-18 ta' Settembru 2020 dwar ir-rwol tal-politika strutturali u ta' koeżjoni tal-UE biex tmexxi 'l quddiem it-trasformazzjoni tal-ekonomija b'mod innovattiv u intelliġenti (15), |
— |
wara li kkunsidra l-opinjoni tal-KESE tal-25 ta' Settembru 2021 bit-titlu “Ir-rwol tal-politika ta' koeżjoni fil-ġlieda kontra l-inugwaljanzi fil-perjodu ta' programmazzjoni l-ġdid wara l-kriżi tal-COVID-19. Komplementarjetajiet u duplikazzjonijiet possibbli mal-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza (RRF) u l-pjani nazzjonali ta' rkupru” (16), |
— |
wara li kkunsidra l-opinjoni tal-KESE tas-27 ta' April 2021 dwar ir-rwol tal-ekonomija soċjali fil-ħolqien tal-impjiegi u fl-implimentazzjoni tal-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali (17), |
— |
wara li kkunsidra r-rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2021/402 tal-4 ta' Marzu 2021 dwar appoġġ attiv effettiv għall-impjiegi wara l-kriżi tal-COVID-19 (EASE) (18), |
— |
wara li kkunsidra l-inizjattiva tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida tal-Kummissjoni mnedija fl-14 ta' Ottubru 2020, |
— |
wara li kkunsidra l-Inizjattiva “Catching Up” tal-Kummissjoni (magħrufa wkoll bħala l-Inizjattiva “Lagging Regions”) imnedija fl-2015, |
— |
wara li kkunsidra l-Għanijiet ta' Żvilupp Sostenibbli tan-NU stabbiliti f'Settembru 2015 fl-ambitu tal-Aġenda 2030 għall-Iżvilupp Sostenibbli, |
— |
wara li kkunsidra l-ftehim adottat fil-21 Konferenza tal-Partijiet għall-Konvenzjoni Qafas tan-NU dwar it-Tibdil fil-Klima (COP21) f'Pariġi fit-12 ta' Diċembru 2015 (il-Ftehim ta' Pariġi), |
— |
wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-8 ta' Marzu 2022 dwar il-politika ta' koeżjoni bħala strument biex jitnaqqsu d-disparitajiet fil-kura tas-saħħa u biex tittejjeb il-kooperazzjoni transfruntiera fil-qasam tas-saħħa (19), |
— |
wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-8 ta' Marzu 2022 dwar ir-rwol tal-politika ta' koeżjoni fil-promozzjoni ta' trasformazzjoni innovattiva u intelliġenti kif ukoll tal-konnettività reġjonali tal-ICT (20), |
— |
wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-15 ta' Frar 2022 dwar l-isfidi għaż-żoni urbani fl-era ta' wara l-COVID-19 (21), |
— |
wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-14 ta' Settembru 2021 lejn sħubija aktar b'saħħitha mar-reġjuni ultraperiferiċi tal-UE (22), |
— |
wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tad-9 ta' Ġunju 2021 dwar id-dimensjoni tal-ġeneru fil-politika ta' koeżjoni (23), |
— |
wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-20 ta' Mejju 2021 dwar it-treġġigħ lura tax-xejriet demografiċi fir-reġjuni tal-UE bl-użu tal-istrumenti tal-politika ta' koeżjoni (24), |
— |
wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-25 ta' Marzu 2021 dwar il-politika ta' koeżjoni u l-istrateġiji ambjentali reġjonali fil-ġlieda kontra t-tibdil fil-klima (25), |
— |
wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-13 ta' Marzu 2018 dwar ir-reġjuni li għadhom lura fl-UE (26), |
— |
wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-13 ta' Ġunju 2018 dwar il-politika ta' koeżjoni u l-ekonomija ċirkolari (27), |
— |
wara li kkunsidra r-rapport finali tal-Konferenza dwar il-Futur tal-Ewropa u r-rakkomandazzjonijiet tiegħu, |
— |
wara li kkunsidra l-istudju bit-titlu "EU lagging regions: state of play and future challenges, ippubblikat mid-Direttorat Ġenerali għall-Politiki Interni tiegħu f'Settembru 2020 (28), |
— |
wara li kkunsidra r-Rapport Analitiku Nru 01/2020 tal-Qorti tal-Awdituri dwar l-insegwiment tal-infiq fuq il-klima fil-baġit tal-UE, |
— |
wara li kkunsidra l-Artikolu 54 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu, |
— |
wara li kkunsidra l-opinjonijiet tal-Kumitat għall-Baġits u tal-Kumitat għall-Agrikoltura u l-Iżvilupp Rurali, |
— |
wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Iżvilupp Reġjonali (A9-0210/2022), |
A. |
billi fl-aħħar perjodu finanzjarju, bejn l-2014 u l-2020, il-politika ta' koeżjoni, bħala l-politika prinċipali ta' investiment pubbliku, appoġġat 'il fuq minn 1,4 miljun impriża, ikkontribwiet għal 1 544 km ta' linji ferrovjarji u toroq aktar sikuri, għenet lil 45,5 miljun persuna jintegraw fis-suq tax-xogħol u żiedet il-PDG fir-reġjuni l-inqas żviluppati b'sa 5 %; |
B. |
billi matul il-pandemija, ir-riskju ta' qgħad, iż-żieda fil-faqar u d-differenza bejn is-sessi kienu partikolarment notevoli fir-reġjuni inqas żviluppati tal-UE; billi d-differenza bejn is-sessi fl-impjiegi kienet kważi d-doppju ta' dik tar-reġjuni aktar żviluppati; |
C. |
billi minkejja li mhijiex strument ta' kriżi, il-politika ta' koeżjoni għenet lir-reġjuni jirrispondu b'mod effettiv f'emerġenzi u għal xokkijiet asimmetriċi bħall-kriżi tal-COVID-19, il-Brexit u l-kriżi attwali tar-rifuġjati kkawżata mill-invażjoni Russa fl-Ukrajna, inkluż bl-għoti ta' apoġġ lill-Istati Membri li jinsabu fuq quddiem nett f'dak li għandu x'jaqsam mal-akkoljenza ta' rifuġjati; billi din l-għajnuna ta' emerġenza, madankollu, m'għandhiex timmina l-approċċ strateġiku tal-perjodu ta' finanzjament kollu kemm hu, peress li l-politika ta' koeżjoni fiha nfisha hija politika ta' investiment fit-tul; |
D. |
billi hu tal-akbar importanza li l-politika ta' koeżjoni futura tiġi fformulata abbażi ta' strateġija segwita tul il-perjodu ta' finanzjament kollu, li, madankollu, tista' tiġi vvalutata mill-ġdid u aġġustata matul ir-rieżami ta' nofs it-terminu; |
E. |
billi r-reġjuni żviluppati tal-Lvant tal-UE qed ilaħħqu mal-kumplament tal-UE, filwaqt li diversi reġjuni b'introjtu medju u inqas żviluppati qed jesperjenzaw staġnar jew tnaqqis ekonomiku, u dan jissuġġerixxi li huma maqbudin f'nassa f'dak li għandu x'jaqsam mal-iżvilupp; billi d-distribuzzjoni tal-fondi għandha tqis l-iżvilupp tad-disparitajiet mhux biss bejn Stat Membru u ieħor iżda anke fi ħdanhom stess; |
F. |
billi l-konverġenza kienet xprunata minn tkabbir qawwi f'reġjuni inqas żviluppati, iżda l-benefiċċji miksuba minn spejjeż aktar baxxi u mir-redditi fuq l-investimenti tagħhom x'aktarx jonqsu maż-żmien; billi r-reġjuni inqas żviluppati se jkollhom bżonn jagħtu spinta lill-edukazzjoni u t-taħriġ, iżidu l-investiment fir-riċerka u l-innovazzjoni u jtejbu l-kwalità tal-istituzzjonijiet tagħhom, filwaqt li jkomplu jinvestu fl-infrastruttura, sabiex iżommu tkabbir stabbli, jevitaw li jinqabdu f'nassa f'dak li għandu x'jaqsam mal-iżvilupp, jindirizzaw id-diskrepanza fil-konnettività u jiżguraw aċċess għal servizzi ta' kwalità u kundizzjonijiet ta' għajxien deċenti; |
G. |
billi filwaqt li l-għadd ta' persuni f'riskju ta' faqar u esklużjoni soċjali naqas bejn l-2012 u l-2019, 20 % tal-popolazzjoni totali tal-UE għadha f'riskju ta' faqar u esklużjoni soċjali; |
H. |
billi jeżistu differenzi kbar fil-kwalità tal-infrastruttura, is-servizzi, l-aċċess għall-kura tas-saħħa u għat-trasport u soluzzjonijiet ta' mobilità bejn ir-reġjuni urbani u dawk rurali; |
I. |
billi l-bliet u konnessjonijiet funzjonali bejn iż-żoni urbani u rurali jikkostitwixxu mutur importanti għall-iżvilupp lokali u reġjonali, il-koeżjoni u tranżizzjoni ġusta; |
J. |
billi ż-żieda fl-ispejjeż tal-materja prima u tal-kostruzzjoni għandha impatt negattiv dirett fuq ħafna proġetti ta' infrastruttura ffinanzjati mill-UE u tpoġġi l-implimentazzjoni tagħhom f'riskju; |
K. |
billi t-tnaqqis demografiku huwa aktar notevoli fir-reġjuni rurali u, sal-2050, 50 % tal-popolazzjoni tal-UE se tkun qed tgħix f'reġjun b'popolazzjoni iżgħar u ixjeħ; billi dawn l-iżviluppi x'aktarx jaffettwaw il-potenzjal tat-tkabbir u l-aċċess għas-servizzi fiż-żoni rurali; billi, fid-dawl ta' popolazzjoni li qed tixjieħ, huwa kruċjali li l-ġenerazzjonijiet żgħażagħ ikunu involuti fl-iżvilupp futur tar-reġjuni tagħhom; |
L. |
billi l-eżodu ta' mħuħ jaffettwa b'mod sproporzjonat lir-reġjuni inqas żviluppati u, jekk ma jiġix indirizzat, il-fenomenu se jkollu effetti permanenti u fit-tul fuq il-futur tal-Unjoni; |
M. |
billi l-politika ta' koeżjoni hija tal-akbar importanza fl-investiment kapitali tal-gvernijiet u tipprovdi aktar minn nofs it-total tal-finanzjament permezz ta' investiment pubbliku f'xi Stati Membri; billi l-appoġġ mogħti mill-Fondi Strutturali u ta' Investiment Ewropej (Fondi SIE) għandu jkun addizzjonali u mhux jieħu post in-nefqa pubblika tal-Istati Membri; |
N. |
billi l-mira ta' Ewropa newtrali f'termini ta' emissjonijiet tal-karbonju sa mhux aktar tard mill-2050 għandha tkun akkumpanjata mill-mira ta' tranżizzjoni ekwa u ġusta; billi t-tniġġis tal-arja u tal-ilma għadu ġeneralment għoli wisq f'ħafna reġjuni inqas żviluppati; billi r-reġjuni kollha tal-UE għandu jkollhom rwol sinifikanti fl-indirizzar tal-isfidi tat-tibdil fil-klima, permezz ta' miżuri kkoordinati mar-reġjuni tal-madwar; |
O. |
billi d-distakk fl-innovazzjoni reġjonali kiber u d-diskrepanzi fl-edukazzjoni, it-taħriġ u l-ħiliet bejn ir-reġjuni aktar u inqas żviluppati huma sikwit kbar; billi l-ħiliet huma kkonċentrati partikolarment fir-reġjuni kapitali u tfaċċa distakk kbir bejn iż-żoni urbani u dawk rurali; |