31.5.2017   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 173/29

Εισηγητής:

ο κ. Krister ANDERSSON

1.1.

Η ΕΟΚΕ επιδοκιμάζει την πρόταση οδηγίας Συμβουλίου που εκπόνησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με θέμα τους μηχανισμούς επίλυσης διαφορών διπλής φορολογίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ).

1.2.

Συμμερίζεται την άποψη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι η διπλή φορολογία αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα εμπόδια που παρεμβάλλονται στην ενιαία αγορά. Προβάλλει δε επιτακτική η ανάγκη καθιέρωσης μηχανισμών ταχύτερης και δραστικότερης επίλυσης όσων διαφορών διπλής φορολογίας ανακύπτουν μεταξύ κρατών μελών.

1.3.

Η ΕΟΚΕ αντιλαμβάνεται ότι η κατάργηση της διπλής φορολογίας δεν αρκεί από μόνη της για τη δημιουργία ίσων όρων φορολόγησης. Πιστεύει ότι η ΕΕ χρειάζεται ένα κοινό θετικό και μακρόπνοο πλαίσιο εταιρικής φορολογίας.

1.4.

Η ΕΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίησή της διότι στην προτεινόμενη οδηγία προστίθενται κατηγορίες στοχευμένης εφαρμογής με σκοπό την αντιμετώπιση των βασικών διαπιστωμένων ελλείψεων στη σύμβαση περί διαδικασίας διαιτησίας της Ένωσης (1).

1.5.

Επίσης, η ΕΟΚΕ επιδοκιμάζει σαφώς το γεγονός ότι, σε περιπτώσεις όπου τα κράτη μέλη δεν κινούν αυτομάτως τη διαδικασία διαιτησίας, ο φορολογούμενος θα μπορεί να προσφεύγει στα εθνικά δικαστήρια για να λάβουν αυτά τα απαραίτητα μέτρα σύστασης επιτροπής διαιτησίας επιφορτισμένης με το καθήκον να αποφαίνεται οριστικά και δεσμευτικά για την υπόθεσή του εντός ορισμένου χρονικού διαστήματος.

1.6.

Η ΕΟΚΕ στηρίζει την πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να επεκτείνει την παρακολούθηση των επιδόσεων των κρατών μελών σε όλες τις περιπτώσεις διασυνοριακών διαφορών διπλής φορολογίας σε ετήσια βάση με σκοπό να διαπιστώσει εάν εκπληρώνονται οι στόχοι της οδηγίας.

1.7.

Συν τοις άλλοις, η ΕΟΚΕ επικροτεί την ελαστικότητα που παρέχεται στα κράτη μέλη να συμφωνούν διμερώς κατά περίπτωση όσον αφορά την προσφυγή σε μηχανισμούς εναλλακτικής επίλυσης διαφορών. Τούτο θα διευκολύνει την επίλυση πολυμερών καταστάσεων όπου η διαφορά πρέπει να κριθεί, όχι μόνο σε ενωσιακό επίπεδο, αλλά και σε σχέση με τρίτες χώρες μέσω διμερών συμφωνιών.

1.8.

Η ΕΟΚΕ συμφωνεί με τη διάταξη που προβλέπει ότι «[ο]ι αρμόδιες αρχές δημοσιεύουν την οριστική απόφαση […], υπό την προϋπόθεση ότι συμφωνεί κάθε ενδιαφερόμενος φορολογούμενος».

1.9.

Η ΕΟΚΕ θα ήθελε να υπογραμμίσει τον επείγοντα χαρακτήρα της εφαρμογής της υπό εξέταση πρότασης. Τούτο δε καθότι ο αριθμός και το εύρος περιπτώσεων διπλής φορολογίας αυξάνονται συνεχώς και άρα δεν υπάρχουν περιθώρια καθυστέρησης.

2.1.

Ένα από τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε διασυνοριακό επίπεδο είναι η διπλή φορολογία. Υπάρχουν ήδη μηχανισμοί για την επίλυση διαφορών διπλής φορολογίας. Πρόκειται για τις διαδικασίες φιλικού διακανονισμού (ΔΦΔ) που προβλέπονται σε συμβάσεις για την αποφυγή της διπλής φορολογίας (ΣΑΔΦ) που συνάπτονται από τα κράτη μέλη, καθώς και στη σύμβαση περί διαδικασίας διαιτησίας της Ένωσης για την εξάλειψη της διπλής φορολογίας σε περίπτωση διορθώσεως των κερδών συνδεδεμένων επιχειρήσεων.

2.2.

Μολονότι οι υφιστάμενοι μηχανισμοί λειτουργούν καλά σε αρκετές περιπτώσεις, είναι απαραίτητο να βελτιωθούν σε ό,τι αφορά την πρόσβαση των φορολογούμενων σε αυτούς, την κάλυψη, την έγκαιρη εφαρμογή και την αποτελεσματικότητά τους. Επιπλέον, οι παραδοσιακές μέθοδοι επίλυσης διαφορών δεν συνάδουν πλέον πλήρως με την πολυπλοκότητα και τους κινδύνους του υφιστάμενου παγκόσμιου φορολογικού περιβάλλοντος.

2.3.

Η προτεινόμενη οδηγία εστιάζει στις επιχειρήσεις και τις εταιρείες, δηλαδή τα κύρια ενδιαφερόμενα μέρη που επηρεάζονται σε περιπτώσεις διπλής φορολογίας. Βασίζεται στην υφιστάμενη σύμβαση περί διαδικασίας διαιτησίας της Ένωσης που ήδη περιέχει πρόβλεψη για υποχρεωτικό και δεσμευτικό μηχανισμό διαιτησίας, ωστόσο διευρύνει το πεδίο εφαρμογής της σε τομείς που δεν καλύπτονται επί του παρόντος και προσθέτει κατηγορίες στοχευμένης εφαρμογής με σκοπό την αντιμετώπιση των βασικών διαπιστωμένων ελλείψεων, όσον αφορά την εφαρμογή και την αποτελεσματικότητα του εν λόγω μηχανισμού. Ως εκ τούτου, όλες οι διαφορές διπλής φορολογίας σε περιπτώσεις διασυνοριακών συναλλαγών εντός της ΕΕ που επηρεάζουν τα κέρδη μιας επιχείρησης θα εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της πρότασης οδηγίας.

2.4.

Με την προτεινόμενη οδηγία προστίθεται η ρητή υποχρέωση ως προς το αποτέλεσμα για τα κράτη μέλη, καθώς και μια σαφώς καθορισμένη προθεσμία. Εξαιρούνται οι περιπτώσεις διπλής μη φορολόγησης ή οι περιπτώσεις απάτης, υπαίτιας αδυναμίας εκπλήρωσης υποχρεώσεων ή σοβαρής αμέλειας.

2.5.

Η οδηγία προβλέπει μια διαδικασία φιλικού διακανονισμού, κατόπιν προσφυγής του φορολογούμενου, βάσει της οποίας τα κράτη μέλη οφείλουν να συνεργάζονται ελεύθερα και να καταλήγουν σε συμφωνία εντός 2 ετών.

2.6.

Το αρχικό στάδιο της διαδικασίας φιλικού διακανονισμού συμπληρώνεται με μια αυτόματη διαδικασία διαιτησίας που προβλέπει την επίλυση της διαφοράς μέσω διαιτησίας εντός προθεσμίας 15 μηνών, εφόσον τα κράτη μέλη δεν έχουν καταλήξει σε συμφωνία κατά το αρχικό φιλικό στάδιο. Η εν λόγω διαδικασία διαιτησίας είναι υποχρεωτική και αυτόματη. Ολοκληρώνεται δε με την έκδοση οριστικής, υποχρεωτικής και δεσμευτικής απόφασης από τις αρμόδιες αρχές των ενδιαφερόμενων κρατών μελών.

2.7.

Ένας από τους στόχους της προτεινόμενης οδηγίας είναι η ενίσχυση της διαφάνειας. Οι αρμόδιες αρχές μπορούν να δημοσιεύουν την οριστική διαιτητική απόφαση και πιο λεπτομερείς πληροφορίες, με την προϋπόθεση της σύμφωνης γνώμης του φορολογούμενου. Ελλείψει της συγκατάθεσης του φορολογούμενου, οι αρμόδιες δημοσιεύουν περίληψη της οριστικής απόφασης.

3.1.

Η ΕΟΚΕ επιδοκιμάζει την πρόταση οδηγίας Συμβουλίου που εκπόνησε –ως μέρος της Δέσμης μέτρων για τη φορολόγηση των εταιρειών– η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με θέμα τους μηχανισμούς επίλυσης διαφορών διπλής φορολογίας στην ΕΕ. Προβάλλει επιτακτική η ανάγκη καθιέρωσης μηχανισμών ταχύτερης και δραστικότερης επίλυσης όσων διαφορών διπλής φορολογίας ανακύπτουν μεταξύ κρατών μελών.

3.2.

Η ΕΟΚΕ συμφωνεί με τη δήλωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι η ΕΕ χρειάζεται ένα φορολογικό σύστημα συμβατό με την εσωτερική της αγορά, υποστηρικτικό της οικονομικής ανάπτυξης και της ανταγωνιστικότητας, ελκυστικό για τις επενδύσεις και πρόσφορο για τη δημιουργία θέσεων εργασίας, καινοτομίας και την προαγωγή του ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου. Η φορολογία πρέπει να προσφέρει σταθερά έσοδα για την πραγματοποίηση δημόσιων επενδύσεων και την εφαρμογή πολιτικών υπέρ της ανάπτυξης. Επίσης, πρέπει να εξασφαλίζονται μέσω αυτής για όλες τις επιχειρήσεις ίσοι όροι ανταγωνισμού, καθεστώς ασφάλειας δικαίου και να περιορίζονται στο ελάχιστο τα προσκόμματα στη λειτουργία τους εκτός εθνικών συνόρων.

3.3.

Η ΕΟΚΕ συμμερίζεται τις ανησυχίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι η διαφωνία μεταξύ των κρατών μελών για το ποιος έχει τι δικαίωμα να φορολογεί ορισμένα κέρδη συχνά έχει ως συνέπεια οι εταιρείες να υφίστανται διπλή φορολόγηση επί των ίδιων εσόδων. Από τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προκύπτει ότι βρίσκονται σε εξέλιξη περίπου 900 διαφορές φορολογίας ανά την ΕΕ με συνολικό διακύβευμα ύψους 10,5 δισεκατ. ευρώ.

3.4.

Η ΕΟΚΕ επιδοκιμάζει μεν τη μέριμνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έτσι ώστε όλες οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην ΕΕ να αποδίδουν φόρο εκεί όπου παράγονται τα κέρδη και η αξία του αγαθού, αλλά επισημαίνει ότι δεν πρέπει να υφίστανται διπλή ή και πολλαπλή φορολογία επί των ίδιων εσόδων. Τούτη η αρχή είναι ιδιαίτερα σημαντική για τη δίκαιη και αποτελεσματική φορολόγηση. Συμμερίζεται δε την άποψη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι η διπλή φορολογία αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα εμπόδια που παρεμβάλλονται στην ενιαία αγορά.

3.5.

Η ΕΟΚΕ επικροτεί σαφώς την πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να αντιμετωπίσει το ζήτημα της διπλής φορολογίας με συντονισμένες ενέργειες σε επίπεδο ΕΕ. Συμφωνεί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι προϋπόθεση για την τόνωση της απασχόλησης, της ανάπτυξης και των επενδύσεων, είναι η δημιουργία ενός ευνοϊκού φορολογικού πλαισίου για τις επιχειρήσεις με τη μείωση του κόστους συμμόρφωσης και του διοικητικού φόρτου, καθώς και με την κατοχύρωση της φορολογικής ασφάλειας. Η σημασία της φορολογικής ασφάλειας για την προώθηση των επενδύσεων και την ενίσχυση της ανάπτυξης αναγνωρίστηκε πρόσφατα από τους ηγέτες της Ομάδας των 20 (G20) και έχει γίνει ο νέος παγκόσμιος στόχος. Τα κράτη μέλη καλούνται να βρουν την κατάλληλη ισορροπία μεταξύ της εφαρμογής των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων και της εξασφάλισης ενός σταθερού, σαφούς και προβλέψιμου φορολογικού πλαισίου για τις επιχειρήσεις.

3.6.

Η ΕΟΚΕ αντιλαμβάνεται ότι η κατάργηση της διπλής φορολογίας δεν αρκεί από μόνη της για τη δημιουργία ίσων όρων φορολόγησης. Πιστεύει ότι η ΕΕ χρειάζεται ένα κοινό θετικό και μακρόπνοο πλαίσιο εταιρικής φορολογίας. Αυτή είναι, άλλωστε, η λογική της πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να δρομολογήσει εκ νέου την Κοινή ενοποιημένη βάση φορολογίας εταιρειών (ΚΕΒΦΕ/CCCTB).

3.7.

Η ΕΟΚΕ αναγνωρίζει ότι τα περισσότερα κράτη μέλη έχουν ήδη συνάψει διμερείς φορολογικές συμβάσεις μεταξύ τους για τον περιορισμό της διπλής φορολογίας και ότι ήδη υπάρχουν διαδικασίες επίλυσης τέτοιων διαφορών. Εντούτοις, αυτές οι διαδικασίες είναι σχοινοτενείς, δαπανηρές και δεν καταλήγουν πάντα σε συμφωνία. Η σύμβαση περί διαδικασίας διαιτησίας της Ένωσης δίνει μεν κάποιες λύσεις, αλλά το πεδίο εφαρμογής της περιορίζεται μόνο στις διαφορές σχετικά με τις τιμές μεταβίβασης, χωρίς τη δυνατότητα προσφυγής κατά της ερμηνείας των οικείων διατάξεων.

3.8.

Η ΕΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίησή της διότι στην προτεινόμενη οδηγία προστίθενται κατηγορίες στοχευμένης εφαρμογής με σκοπό την αντιμετώπιση των βασικών διαπιστωμένων ελλείψεων στη σύμβαση περί διαδικασίας διαιτησίας της Ένωσης, δηλαδή σε περιπτώσεις ρητής ή όχι απαγόρευσης προσφυγής και σε περιπτώσεις που έχουν τελματώσει ή διαρκούν επί μακρόν.

3.9.

Η ΕΟΚΕ εκφράζει επίσης την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι ένα ακόμα ευρύτερο σύνολο περιπτώσεων θα είναι δυνατόν να υπάγεται λυσιτελώς σε κάποιον μηχανισμό υποχρεωτικής και δεσμευτικής επίλυσης διαφορών. Χάρη στις εν λόγω βελτιώσεις των μηχανισμών επίλυσης διαφορών, τόσο οι επιχειρήσεις όσο και η δημόσια διοίκηση θα εξοικονομήσουν πολύ χρόνο, χρήμα και λοιπούς πόρους και παράλληλα θα ενδυναμωθεί η φορολογική ασφάλεια των εταιρειών στην ΕΕ.

3.10.

Επίσης, η ΕΟΚΕ επιδοκιμάζει σαφώς το γεγονός ότι, σε περιπτώσεις όπου τα κράτη μέλη δεν κινούν αυτομάτως τη διαδικασία διαιτησίας, ο φορολογούμενος θα μπορεί να προσφεύγει στα εθνικά δικαστήρια για να λάβουν αυτά τα απαραίτητα μέτρα σύστασης επιτροπής διαιτησίας επιφορτισμένης με το καθήκον να αποφανθεί οριστικά και δεσμευτικά για την υπόθεσή του εντός ορισμένου χρονικού διαστήματος. Με αυτόν τον τρόπο θα μειωθεί η αβεβαιότητα των ενδιαφερόμενων επιχειρήσεων και θα αξιοποιηθούν μηχανισμοί και θετικές πρακτικές που εφαρμόζονται ήδη σε όλα τα κράτη μέλη προκειμένου για τη διευθέτηση άλλων (μη φορολογικής φύσης) διασυνοριακών διαφορών. Εντούτοις, η ΕΟΚΕ θα ήθελε να υπογραμμίσει την ανάγκη τα κράτη μέλη να μεριμνήσουν για τη σύντομη διάρκεια της εκδίκασης αυτών των υποθέσεων προς αποφυγή σημαντικής καθυστέρησης στη διευθέτησή τους.

3.11.

Η ΕΟΚΕ στηρίζει την πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να επεκτείνει την παρακολούθηση τη στάση των κρατών μελών σε όλες τις περιπτώσεις διασυνοριακών διαφορών διπλής φορολογίας σε ετήσια βάση με σκοπό να διαπιστώσει εάν εκπληρώνονται οι στόχοι της οδηγίας. Από υπάρχουσες αναλύσεις καταδεικνύεται ότι υπάρχουν υποθέσεις που δεν υπάγονται στους υφιστάμενους μηχανισμούς, δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της σύμβασης περί διαδικασίας διαιτησίας της Ένωσης ή τις συμβάσεις για την αποφυγή της διπλής φορολογίας, «τελματώνουν» χωρίς ενημέρωση του φορολογούμενου για τους λόγους ή δεν επιλύονται ποτέ. Σε αυτό το στάδιο, η ΕΟΚΕ δεν κρίνει ικανοποιητική τη στάση των κρατών μελών και ζητά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εποπτεύει εκ του σύνεγγυς την εφαρμογή της οδηγίας και να κοινοποιεί τις αναλύσεις και τα πορίσματά της.

3.12.

Η ΕΟΚΕ συμφωνεί ότι η εξάλειψη της διπλής φορολογίας θα πρέπει να επιτυγχάνεται μέσω διαδικασίας το πρώτο βήμα της οποίας θα συνίσταται στην υποβολή της υπόθεσης στις φορολογικές αρχές των ενδιαφερόμενων κρατών μελών με στόχο τη διευθέτηση της διαφοράς μέσω διαδικασίας φιλικού διακανονισμού. Αν δεν επιτευχθεί σχετική συμφωνία εντός ορισμένης προθεσμίας, η υπόθεση θα πρέπει να υποβάλλεται ενώπιον συμβουλευτικής επιτροπής ή επιτροπής εναλλακτικής επίλυσης διαφορών, οι οποίες θα απαρτίζονται, αφενός, από αντιπροσώπους των ενδιαφερόμενων φορολογικών αρχών και, αφετέρου, από ανεξάρτητες προσωπικότητες. Οι φορολογικές αρχές θα πρέπει να λαμβάνουν οριστική δεσμευτική απόφαση διά παραπομπής στη γνώμη της συμβουλευτικής επιτροπής ή της επιτροπής εναλλακτικής επίλυσης διαφορών.

3.13.

Η ΕΟΚΕ αντιλαμβάνεται ότι πρέπει να οριστούν ελάχιστα πρότυπα αποτελεσματικής επίλυσης διαφορών στην ΕΕ με τη διεξοδική όσο και επαρκώς λεπτομερή περιγραφή των διαδικαστικών φάσεων που απαιτούνται για τη διασφάλιση μιας ομοιογενούς και αποτελεσματικής εφαρμογής.

3.14.

Συν τοις άλλοις, η ΕΟΚΕ επικροτεί την ελαστικότητα που παρέχεται στα κράτη μέλη να συμφωνούν διμερώς κατά περίπτωση όσον αφορά την προσφυγή σε μηχανισμούς εναλλακτικής επίλυσης διαφορών. Τούτο θα διευκολύνει την επίλυση πολυμερών καταστάσεων όπου η διαφορά πρέπει να κριθεί, όχι μόνο σε ενωσιακό επίπεδο, αλλά και σε σχέση με τρίτες μέσω διμερών συμφωνιών.

3.15.

Η ΕΟΚΕ συμφωνεί με τη διάταξη που προβλέπει ότι «[ο]ι αρμόδιες αρχές δημοσιεύουν την οριστική απόφαση […], υπό την προϋπόθεση ότι συμφωνεί κάθε ενδιαφερόμενος φορολογούμενος».

3.16.

Η ΕΟΚΕ θα ήθελε να υπογραμμίσει τον επείγοντα χαρακτήρα της εφαρμογής της υπό εξέταση πρότασης. Τούτο δε καθότι ο αριθμός και το εύρος περιπτώσεων διπλής φορολογίας αυξάνονται συνεχώς και άρα δεν υπάρχουν περιθώρια καθυστέρησης.