52014PC0369

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Στις 31 Ιανουαρίου 2011, η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσισε να αρχίσει διαβουλεύσεις με τη Δημοκρατία της Γουινέας‑Μπισάου βάσει του άρθρου 96 της αναθεωρημένης συμφωνίας του Κοτονού. Η εν λόγω απόφαση ελήφθη μετά τα γεγονότα που συνέβησαν την 1η Απριλίου 2010. Την ημέρα εκείνη, υπό τις διαταγές του αναπληρωτή αρχηγού του επιτελείου ενόπλων δυνάμεων, στρατηγού Antonio Indjai, μια ομάδα στρατιωτών ανταρτών συνέλαβε τον αρχηγό του επιτελείου José Zamora Induta, καθώς και τον Πρωθυπουργό της Γουινέας-Μπισάου, κ. Gomes Junior. Μετά την ανταρσία, ο στρατηγός Indjai επιβλήθηκε de facto ως αρχηγός του επιτελείου των ενόπλων δυνάμεων και, στη συνέχεια, διορίστηκε επίσημα, στις 25 Ιουνίου 2010, με διάταγμα του Προέδρου κ. Bacai Sanha, έπειτα από πρόταση της κυβέρνησης.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση θεωρεί ότι η ανταρσία της 1ης Απριλίου 2010 και ο μεταγενέστερος διορισμός των πρωτεργατών της σε θέσεις της ανώτατης στρατιωτικής ιεραρχίας αποτελούν ιδιαίτερα σοβαρή και προφανή παραβίαση των ουσιωδών στοιχείων που περιλαμβάνονται στο άρθρο 9 της συμφωνίας του Κοτονού (σεβασμός των δημοκρατικών αρχών) και εκτάκτως επείγουσα περίπτωση, σύμφωνα με το άρθρο 96 παράγραφος 2 στοιχείο β). Ως εκ τούτου, στις 2 Φεβρουαρίου 2011, εστάλη επιστολή με την οποία οι αρχές της Γουινέας‑Μπισάου κλήθηκαν σε διαβουλεύσεις.

Η εναρκτήρια συνεδρίαση των διαβουλεύσεων πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες στις 29 Μαρτίου 2011.

Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης, οι συμμετέχοντες έλαβαν γνώση των προτάσεων που υποβλήθηκαν από τη Γουινέα-Μπισάου‑ για να διασφαλιστεί προοδευτικά ότι θα υπερισχύσει η πολιτική εξουσία, θα βελτιωθεί η δημοκρατική διακυβέρνηση και θα διασφαλιστεί ο σεβασμός της συνταγματικής τάξης και του κράτους δικαίου, καθώς και η καταπολέμηση της ατιμωρησίας και του οργανωμένου εγκλήματος.

Οι δεσμεύσεις που ανέλαβε η Γουϊνέα-Μπισάου περιλαμβάνουν ιδίως τα εξής:

· τη διεξαγωγή και τον τερματισμό, εν πλήρη ανεξαρτησία και σε κατάλληλες υλικές συνθήκες και συνθήκες ασφάλειας, των ερευνών και των δικαστικών διαδικασιών των δολοφονιών του Μαρτίου και Ιουνίου 2009,

· την πραγματική εφαρμογή της μεταρρύθμισης του τομέα της ασφάλειας, βάσει της στρατηγικής που εγκρίθηκε από το εθνικό κοινοβούλιο και τη δέσμη νομοθετικών μέτρων που καταρτίστηκε με τη στήριξη της αποστολής ΚΠΑΑ της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

· την ανανέωση της στρατιωτικής ιεραρχίας, για να διασφαλιστεί ο διορισμός στα ανώτερα διοικητικά αξιώματα προσώπων που δεν έχουν εμπλακεί σε βιαιοπραγίες, ούτε σε αντισυνταγματικές ή παράνομες πράξεις, σύμφωνα με τα συμπεράσματα και τις συστάσεις του φύλλου πορείας της ECOWAS (Κοινότητα των Δυτικοαφρικανικών Κρατών) για τη μεταρρύθμιση του τομέα της ασφάλειας,

· την έγκριση και τη διευκόλυνση αποστολής εμπειρογνωμόνων για τη στήριξη της μεταρρύθμισης του τομέα της ασφάλειας και τη διασφάλιση της προστασίας των πολιτικών φορέων, η οποία θα εκτελεστεί με την υποστήριξη της ECOWAS, της CPLP ή/και άλλων εταίρων,

· την προετοιμασία, την έγκριση και την πραγματική εφαρμογή εθνικών επιχειρησιακών σχεδίων για την εφαρμογή της μεταρρύθμισης του τομέα της ασφάλειας και για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου ναρκωτικών,

· τη βελτίωση της διοικητικής και οικονομικής διαχείρισης του στρατιωτικού και μη στρατιωτικού προσωπικού, καθώς και των μέτρων καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.

Μετά την περάτωση των διαβουλεύσεων, η Ευρωπαϊκή Ένωση έλαβε υπόψη στα συμπεράσματά της τις ανωτέρω δεσμεύσεις. Κάλεσε τους αντιπροσώπους της Δημοκρατίας της Γουινέας-Μπισάου να αρχίσουν αμέσως έρευνες και ποινικές διώξεις σε σχέση με τα γεγονότα της 1ης Απριλίου 2010 για να ενισχύσουν την πάταξη της ατιμωρησίας και να προτείνουν λεπτομερέστερο χρονοδιάγραμμα για την εφαρμογή των δεσμεύσεων, σύμφωνα με τις προθεσμίες που καθορίστηκαν στον χάρτη πορείας της ECOWAS.

Στις 18 Ιουλίου 2011, με την απόφαση 2011/492/ΕΕ του Συμβουλίου, η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσισε να θεσπίσει κατάλληλα μέτρα για την εκτέλεση αυτών των δεσμεύσεων, συμπεριλαμβανομένου προγράμματος αμοιβαίων δεσμεύσεων για τη σταδιακή επανέναρξη της συνεργασίας με την ΕΕ.

Στις 12 Απριλίου 2012, πραγματοποιήθηκε πραξικόπημα από άτομα των ενόπλων δυνάμεων της χώρας, μετά τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών που προκηρύχθηκαν τον Ιανουάριο λόγω του θανάτου του Προέδρου Bacai Sanha. Ο ασκών καθήκοντα Προέδρου και ο Πρωθυπουργός συνελήφθησαν.

Δύο έτη μετά το πραξικόπημα του Απριλίου 2012, πραγματοποιήθηκαν τελικά βουλευτικές και προεδρικές εκλογές στις 13 Απριλίου και στις 18 Μαΐου 2014. Οι εκλογές αυτές, οι οποίες κρίθηκαν από όλους τους διεθνείς παρατηρητές, συμπεριλαμβανομένης της αποστολής εκλογικών παρατηρητών της ΕΕ, ελεύθερες και αδιάβλητες, αποτέλεσαν σημαντικό βήμα για την αποκατάσταση της συνταγματικής τάξης.

Τα κατάλληλα μέτρα που καθορίζονται στην απόφαση 2011/492/ΕΕ του Συμβουλίου παρατάθηκαν κατά ένα έτος έως τις 19/7/2014, με την απόφαση 2013/385/ΕΕ του Συμβουλίου.

Η Επιτροπή θεωρεί σημαντικό να μην λήξει η απόφαση 2011/492/EΕ του Συμβουλίου, δεδομένου ότι η απόφαση αυτή συνεχίζει να παρέχει θεμελιακό πλαίσιο για την προαγωγή της δημοκρατικής σταθερότητας και του κράτους δικαίου στη Γουινέα-Μπισάου. Ως εκ τούτου, προτείνεται η παράταση της ισχύος της κατά ένα έτος, δηλαδή έως τις 19 Ιουλίου 2015. Ωστόσο, λαμβανομένης υπόψη της διεξαγωγής αδιάβλητων εκλογών και για να καταστεί δυνατή η συνεργασία με τις δημοκρατικά εκλεγμένες αρχές και η στήριξή τους για τη μετάβαση της χώρας σε μεγαλύτερη σταθερότητα, δημοκρατία και ανάπτυξη, προτείνεται να ανασταλεί η εφαρμογή των κατάλληλων μέτρων.

Συμπέρασμα

Με βάση τα ανωτέρω, καλείται το Συμβούλιο να εγκρίνει το συνημμένο σχέδιο πρότασης απόφασης του Συμβουλίου για την παράταση της ισχύος της απόφασης 2011/492/ΕΕ και την αναστολή της εφαρμογής των κατάλληλων μέτρωντης.

2014/0186 (NLE)

Πρόταση

ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

για την παράταση ισχύος της απόφασης 2011/492/ΕΕ και την αναστολή της εφαρμογής των κατάλληλων μέτρων της

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

Έχοντας υπόψη τη συμφωνία εταιρικής σχέσης μεταξύ των μελών της ομάδας των κρατών της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού, αφενός, και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και των κρατών μελών αυτής, αφετέρου, που υπογράφηκε στον Κοτονού στις 23 Ιουνίου 2000[1], (εφεξής η «συμφωνία εταιρικής σχέσης ΑΚΕ-ΕΚ»), όπως τροποποιήθηκε τελευταία στο Ουαγκαντούγκου, Μπουρκίνα Φάσο, στις 22 Ιουνίου 2010[2], και ιδίως το άρθρο 96,

Έχοντας υπόψη την εσωτερική συμφωνία μεταξύ των εκπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών μελών, συνελθόντων στο πλαίσιο του Συμβουλίου, για τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν και τις διαδικασίες που πρέπει να τηρηθούν σχετικά με την εφαρμογή της συμφωνίας εταιρικής σχέσης ΑΚΕ-ΕΕ[3], και ιδίως το άρθρο 3,

Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1)       Με την απόφαση 2011/492/ΕΕ[4] του Συμβουλίου, περατώθηκαν οι διαβουλεύσεις με τη Δημοκρατία της Γουινέας-Μπισάου, δυνάμει του άρθρου 96 της συμφωνίας εταιρικής σχέσης ΑΚΕ-ΕΕ και λήφθηκαν κατάλληλα μέτρα, όπως προσδιορίζεται στο παράρτημα της εν λόγω απόφασης.

(2)       Με την απόφαση 2013/385/ΕΕ[5] του Συμβουλίου, η απόφαση 2011/492/ΕΕ του Συμβουλίου τροποποιήθηκε, ώστε να παραταθεί κατά ένα περαιτέρω έτος, έως τις 19 Ιουλίου 2014, η περίοδος εφαρμογής των κατάλληλων μέτρων.

(3)       Τα ουσιώδη στοιχεία που αναφέρονται στο άρθρο 9 της συμφωνίας εταιρικής σχέσης ΑΚΕ-ΕΕ εξακολουθούν να παραβιάζονται και οι τρέχουσες συνθήκες στη Γουινέα-Μπισάου δεν διασφαλίζουν τον σεβασμό των δικαιωμάτων του ανθρώπου, των δημοκρατικών αρχών και του κράτους δικαίου. Ως εκ τούτου, είναι σκόπιμο να παραταθεί η περίοδος ισχύος της απόφασης 2011/492/ΕΕ του Συμβουλίου κατά ένα έτος.

(4)       Ωστόσο, λαμβανομένης υπόψη της διεξαγωγής ειρηνικών, ελεύθερων και αδιάβλητων εκλογών στις 13 Απριλίου και στις 18 Μαΐου 2014, οι οποίες αντιπροσωπεύουν σημαντικό βήμα προς μεγαλύτερο εκδημοκρατισμό και σταθερότητα, και για να είναι δυνατή η συνεργασία με τις δημοκρατικά εκλεγμένες αρχές και την παροχή άμεσης στήριξής τους στις προσπάθειες που καταβάλλουν για την εδραίωση των δημοκρατικών θεσμών, την κοινωνική συμφιλίωση και την προαγωγή της κοινωνικοοικονομικής ανάπτυξης της Γουινέας-Μπισάου, θα πρέπει να ανασταλούν τα κατάλληλα μέτρα που προβλέπονται στο παράρτημα της απόφασης 2011/492/ΕΕ του Συμβουλίου.

(5)       Η παρούσα απόφαση θα πρέπει να επανεξεταστεί έξι έτη μετά την έναρξη ισχύος της,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ:

Άρθρο 1

Η ισχύς της απόφασης 2011/492/ΕΕ και των κατάλληλων μέτρων της παρατείνεται έως τις 19 Ιουλίου 2015. Ωστόσο, η εφαρμογή των κατάλληλων μέτρων αναστέλλεται.

Τα κατάλληλα μέτρα τελούν υπό διαρκή επανεξέταση και εφαρμόζονται εκ νέου αν η κατάσταση στη Γουινέα-Μπισάου επιδεινωθεί σοβαρά. Σε κάθε περίπτωση, τα εν λόγω μέτρα επανεξετάζονται έξι μήνες μετά την έναρξη ισχύος της παρούσας απόφασης.

Άρθρο 2

Η επιστολή στο παράρτημα της παρούσας απόφασης αποστέλλεται στις αρχές της Γουινέας-Μπισάου.

Άρθρο 3

Η παρούσα απόφαση αρχίζει να ισχύει  την ημερομηνία της έκδοσής της.

Άρθρο 4

Η παρούσα απόφαση δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Βρυξέλλες,

Για το Συμβούλιο                                          

Ο Πρόεδρος                                                  

||

[1]               ΕΕ L 317 της 15.12.2000, σ. 3.

[2]               ΕΕ L 287 της 4.11.2010, σ.3.

[3]               ΕΕ L 317 της 15.12.2000, σ. 376, όπως τροποποιήθηκε με την ΕΕ L 247 της 9.9.2006, σ. 48.

[4]               Απόφαση 2011/492/ΕΕ του Συμβουλίου, της 18 Ιουλίου 2011, σχετικά με την περάτωση των διαβουλεύσεων με τη Δημοκρατία της Γουινέας-Μπισάου δυνάμει του άρθρου 96 της συμφωνίας εταιρικής σχέσης ΑΚΕ-ΕΕ (ΕΕ L 203 της 6.8.2011, σ. 2).

[5]               Απόφαση 2013/385/EΕ του Συμβουλίου, της 15ης Ιουλίου 2013, για την παράταση της περιόδου εφαρμογής των κατάλληλων μέτρων της απόφασης 2011/492/ΕΕ σχετικά με τη Γουινέα-Μπισάου και την τροποποίηση της εν λόγω απόφασης (ΕΕ L 194 της 17.7.2013, σ.6).

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ στην πρόταση απόφασης του Συμβουλίου για την παράταση ισχύος της απόφασης 2011/492/ΕΕ και την αναστολή της εφαρμογής των κατάλληλων μέτρων της

Προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας της Γουινέας-Μπισάου,

Προς τον Πρωθυπουργό της Δημοκρατίας της Γουινέας-Μπισάου,

Κύριοι,

Μετά τις διαβουλεύσεις που πραγματοποιήθηκαν στις Βρυξέλλες στις 29 Μαρτίου 2011, στο πλαίσιο του άρθρου 96 της συμφωνίας εταιρικής σχέσης ΑΚΕ-ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσισε, στις 18 Ιουλίου 2011, με την απόφαση αριθ. 2011/492/ΕΕ του Συμβουλίου να θεσπίσει κατάλληλα μέτρα, μεταξύ των οποίων πρόγραμμα αμοιβαίων δεσμεύσεων για τη σταδιακή επανέναρξη της συνεργασίας με την ΕΕ.

Η εφαρμογή της απόφασης 2011/492 του Συμβουλίου παρατάθηκε κατά ένα έτος έως τις 19 Ιουλίου  2014, με την απόφαση 2013/385 του Συμβουλίου, της 15 Ιουλίου  2012.

Κατά τους τελευταίους δώδεκα μήνες, κατά τη διάρκεια των οποίων είχαν οριστεί μεταβατικές αρχές, δεν σημειώθηκε καμία πρόοδος όσον αφορά τον σεβασμό των δικαιωμάτων του ανθρώπου, την καταπολέμηση της ατιμωρησίας, τη μεταρρύθμιση του τομέα της ασφάλειας και την καταπολέμηση της παράνομης εμπορίας, ιδίως των ναρκωτικών, σημεία τα οποία προβλεπόταν στο πρόγραμμα αμοιβαίων δεσμεύσεων για την επανέναρξη της συνεργασίας με την ΕΕ.

Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Ένωση θεωρεί ότι η διεξαγωγή ελεύθερων, ειρηνικών και αξιόπιστων βουλευτικών και προεδρικών εκλογών στις 13 Απριλίου και στις 18 Μαΐου 2014 είναι ενθαρρυντικό σημάδι και αντιπροσωπεύει σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της δημοκρατίας και της σταθερότητας στη χώρα. Ως εκ τούτου, η ΕΕ αποφάσισε να αναστείλει τα μέτρα που εφαρμόζονται δυνάμει του άρθρου 96 της συμφωνίας του Κοτονού, όπως προβλέπεται στην απόφαση 2011/492/ΕΕ του Συμβουλίου, έτσι ώστε να μπορέσει να συνεργαστεί με τις δημοκρατικά εκλεγμένες αρχές και να τους  παράσχει άμεση στήριξη, υποστηρίζοντας τις προσπάθειές σας για την εδραίωση, τη συμφιλίωση και την ανάπτυξη της χώρας, σε συνεργασία με άλλους διεθνείς εταίρους.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποδίδει ύψιστη σημασία στις διατάξεις του άρθρου 9 της συμφωνίας του Κοτονού, δεδομένου ότι ο σεβασμός των δικαιωμάτων του ανθρώπου, των δημοκρατικών θεσμών και του κράτους δικαίου αποτελεί το βασικό θεμέλιο των σχέσεων της ΕΕ με τη Γουινέα-Μπισάου, και η Ευρωπαϊκή Ένωση θα συνεχίσει να παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς την κατάσταση στη χώρα.

Οι πολιτικές και κοινωνικοοικονομικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η χώρα σας είναι σημαντικές, αλλά είμαστε πεπεισμένοι ότι θα προσπαθήσετε να αναπτύξετε τον διάλογο με όλες τις πολιτικές ομάδες και να λάβετε τις απαιτούμενες αποφάσεις, τόσο σε οικονομικό και δημοσιονομικό επίπεδο όσο και σε σημαντικούς τομείς, όπως η μεταρρύθμιση του τομέα της ασφάλειας και η καταπολέμηση της ατιμωρησίας.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση παραμένει σταθερά προσηλωμένη στην εταιρική σχέση με το λαό της Γουινέας-Μπισάου. Η παρούσα απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να αναστείλει την εφαρμογή των κατάλληλων μέτρων και να αποκαταστήσει τον διάλογο και τη συνεργασία με τις νόμιμες αρχές έχει σκοπό να δώσει νέα ώθηση στη σύσφιγξη των σχέσεων ΕΕ-Γουινέας-Μπισάου για την εξομάλυνση των διμερών σχέσεων. Ωστόσο, οι δεσμεύσεις που ανέλαβε η Γουινέα-Μπισάου στο πλαίσιο της διαβούλευσης δυνάμει του άρθρου 96 εξακολουθούν να ισχύουν και η Ευρωπαϊκή Ένωση αναμένει ότι η κυβέρνησή σας θα καταβάλει όλες τις απαιτούμενες προσπάθειες για την επίτευξη αυτών των στόχων κατά προτεραιότητα.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση καλεί όλα τα μέρη να αξιοποιήσουν αυτή τη δυναμική, ώστε να εξασφαλιστεί η μετάβαση της χώρας προς τη δημοκρατική σταθερότητα, το κράτος δικαίου, τον σεβασμό των δικαιωμάτων του ανθρώπου και την κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη.

Με τιμή,

Για το Συμβούλιο || Για την Επιτροπή

C. ASHTON Ύπατη εκπρόσωπος || A. PIEBALGS Επίτροπος