31.3.2009   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 77/109

—

Η ΕΟΚΕ, διαπιστώνοντας ότι το θέμα αποκτά ολοένα περισσότερο πολιτικό και οικονομικό χαρακτήρα, εκφράζει τη λύπη της επειδή η Επιτροπή, αντί να υποβάλλει ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα, ως συνέχεια της «νέας στρατηγικής για την πολυγλωσσία» του 2005, προτίμησε να παρουσιάσει μια νέα στρατηγική για το τέλος της θητείας της.

—

Η ΕΟΚΕ συνιστά στην Επιτροπή και στα κράτη μέλη να επισπεύσουν τη συζήτηση σχετικά με τους επιδιωκόμενους στόχους, πριν αποφασίσουν σχετικά με τις δράσεις που πρέπει να αναληφθούν, σε ένα συντονισμένο πλαίσιο για τον τομέα του πολιτισμού και της εκπαίδευσης.

—

Σε ό,τι αφορά ειδικότερα την επιλογή της διδασκαλίας και εκμάθησης της πρώτης ζωντανής ξένης γλώσσας, ενθαρρύνει τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να προβάλουν την επιλογή γλωσσών άλλων εκτός της αγγλοαμερικάνικης και να προωθήσουν την εκμάθηση και την χρήση ευρωπαϊκών γλωσσών στο πλαίσιο των εξωκοινοτικών συναλλαγών.

—

Διαπιστώνοντας τη στενή σχέση που υφίσταται μεταξύ των αναγκών των ευρωπαίων πολιτών σε ό,τι αφορά τις γλώσσες, της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την απασχόληση, και των στόχων σύγκλισης του προγραμματισμού των ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών Ταμείων, ιδιαίτερα δε του Ταμείου Συνοχής, απευθύνει έκκληση να χρησιμοποιούνται τα ταμεία αυτά για την προώθηση της γνώσης της μητρικής γλώσσας και δύο ζωντανών ξένων γλωσσών. Προτείνει, μάλιστα, να χρησιμοποιούνται οι πόροι των Ταμείων με προτεραιότητα για τον σκοπό αυτό και προσθέτει ότι ο εν λόγω στόχος μπορεί να συμπεριλαμβάνει δύο ποιοτικούς στόχους: τη διατήρηση της ζωτικότητας των ευρωπαϊκών γλωσσών και τη διαφοροποίηση της γνώσης προς μη κοινοτικές γλώσσες που είναι χρήσιμες για τις πολιτισμικές, κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές επαφές των ευρωπαίων πολιτών, μέσω τη προώθησης της γνώσης άλλων πολιτισμών και της ειρήνης και φιλίας μεταξύ των λαών.

—

Διαπιστώνοντας ότι δεν παρατηρείται καμία βελτίωση της κατάστασης των πληθυσμών που είναι πιο απομακρυσμένοι από την αξιοπρεπή απασχόληση, δηλαδή δηλωμένη και με κοινωνική προστασία, καθώς και των πληθυσμών που ζουν μακριά από τα αστικά ή τουριστικά κέντρα, καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να φροντίσουν ώστε οι δράσεις που σχεδιάζουν να μην προκαλούν διακρίσεις ή διαφορετική μεταχείριση και να μην καταλήγουν σε νέους αποκλεισμούς και νέες απογοητεύσεις. Για τον σκοπό αυτό τους συνιστά να συμβουλεύονται τους κοινωνικούς εταίρους και τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών που δραστηριοποιούνται στους τομείς αυτούς.

—

Δεδομένου ότι η Επιτροπή προτίθεται να διεξάγει εσωτερική διυπηρεσιακή διαβούλευση, τα προβλεπόμενα μέτρα θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη το πλαίσιο βελτίωσης της νομοθεσίας κατά τρόπο που να μην θίγεται η ανταγωνιστικότητα των ΜΜΕ.

—

Η Επιτροπή και τα κράτη μέλη οφείλουν να αξιολογούν με ακρίβεια, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού συστήματος πιστοποίησης, την άτυπη και την επίσημη κατάρτιση ώστε να εκτιμάται το εύρος της και να μπορούν να μεταφέρονται και να αναγνωρίζονται τα επαγγελματικά προσόντα πολιτών και μισθωτών, ανεξάρτητα από το καθεστώς τους.

—

Στο πλαίσιο του κοινωνικού διαλόγου, η ΕΟΚΕ καλεί επίσης τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να ενθαρρύνουν τα επαγγέλματα που έχουν σχέση με τον γλωσσικό τομέα, όπως το επάγγελμα των εκπαιδευτικών, των μεταφραστών και των διερμηνέων, ώστε να γίνεται χρήση των επίσημων γλωσσών στο πλαίσιο της θεσμικής επικοινωνίας, και υπενθυμίζει ότι δεν καλύπτονται επαρκώς οι ανάγκες σε αυτόν τον τομέα, όπως δεν καλύπτονται και στον οικονομικό τομέα.

—

να αξιολογήσει τη συνέχεια που δόθηκε στην προηγούμενη στρατηγική της Επιτροπής και στις συστάσεις που είχε υποβάλει τότε·

—

να συνοψίσει τις δράσεις που ανέλαβε η Επιτροπή·

—

να ανταποκριθεί εγκαίρως στην αίτηση διαβούλευσης που της υπεβλήθη στο γενικότερο πλαίσιο της ευρείας δημόσιας διαβούλευσης που οργανώνεται από την Επιτροπή και της ακρόασης της 15ης Απριλίου 2008, ώστε η ανακοίνωση που προτίθεται να εκδώσει η Επιτροπή τον Σεπτέμβριο του 2008 να λαμβάνει υπόψη τις συστάσεις της.

2.1

Η ΕΟΚΕ διαπιστώνει ότι το εν λόγω θέμα προσλαμβάνει συνεχώς μεγαλύτερες διαστάσεις, όχι επειδή πρόκειται για φαινόμενο του συρμού, αλλά επειδή εμπίπτει στο πολύ απτό πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης, το οποίο αναδεικνύει ολοένα και περισσότερους και πιο ποικίλους παράγοντες. Νέες καταστάσεις απαιτούν νέες λύσεις και απαντήσεις. Ο κόσμος αλλάζει τόσο στον οικονομικό και τεχνικό τομέα, όσο και στον κοινωνικό, πολιτικό και πολιτισμικό τομέα καθώς και σε τομείς που αφορούν τα δικαιώματα του πολίτη. Ορισμένα φαινόμενα υπήρχαν ανέκαθεν ή υπάρχουν προ πολλού, αλλά καθίστανται σήμερα εντονότερα και γίνονται εμφανή, ή ακόμη και αποκτούν καθοριστική σημασία.

2.2

Σε ποικίλους τομείς, από τον χώρο της εργασίας έως τις επιχειρηματικές συναλλαγές, την ψυχαγωγία και τον τουρισμό, η πολιτιστική διάσταση αποκτά έναν χαρακτήρα τον οποίο η ΕΟΚΕ πρέπει να προσπαθήσει να κατανοήσει σε όλες τις εκφάνσεις του, ώστε να μεταφέρει τους προβληματισμούς των συμπολιτών μας στα θεσμικά όργανα αλλά και για να διατυπώσει πρακτικές και ευφυείς προτάσεις, ιδίως μέσω της συμμετοχής στις διαβουλεύσεις και της ενθάρρυνσης του διαλόγου.

Η ποικιλία και ο πλούτος των απόψεων δείχνουν το ενδιαφέρον των ευρωπαίων πολιτών για το εν λόγω ζήτημα, το οποίο εκφράζει την κοινή ανθρώπινη ιδιότητά τους.

2.3

Στην προαναφερθείσα γνωμοδότησή της, η ΕΟΚΕ συνιστούσε τα εξής:

2.4

Εν ολίγοις, η ΕΟΚΕ επισήμανε την αναγκαιότητα συμπερίληψης όσο το δυνατόν μεγαλύτερου αριθμού πολιτών στις εν λόγω στρατηγικές εκμάθησης, εξάσκησης, γνώσης των γλωσσών και εξεύρεσης ρεαλιστικών τρόπων για την επίτευξη του σκοπού αυτού. Επέστησε την προσοχή στην μη πρόκληση νέων κοινωνικών διακρίσεων. Ζήτησε να εξετασθεί συνολικά ο αριθμός των γλωσσών που υπάρχουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ώστε να ξεπερασθούν τα γλωσσικά, πολιτισμικά, οικονομικά σύνορά της. Συνέστησε μια ισορροπημένη προσέγγιση μεταξύ οικονομίας, πολιτισμού και δικαιωμάτων του πολίτη, και την κάλυψη της σημαντικής υστέρησης σε θέματα απασχόλησης και εργασίας.

2.5

Η ΕΟΚΕ υπενθύμισε επίσης ότι οι γλωσσικοί και πολιτιστικοί χώροι εξελίχθηκαν, όπως και οι πολιτικοί και οικονομικοί συνασπισμοί στον κόσμο, και ότι δυστυχώς η τάση εξαφάνισης ορισμένων γλωσσών συνδυάζεται με την αφομοίωση ή την εξαφάνιση ορισμένων κοινωνικών και πολιτικών ομάδων. Η Ευρώπη αντιμετωπίζει τις ίδιες προκλήσεις με άλλες περιοχές του κόσμου: τάση κυριαρχίας μίας μοναδικής γλώσσας στις διεθνικές σχέσεις, και, όσον αφορά την πολυμορφία των περιφερειακών γλωσσών της, υπάρχει η ίδια απειλή εξαφάνισης ορισμένων γλωσσικών ιδιωμάτων, με μια ωστόσο διαφορά: το καθεστώς των επίσημων εθνικών γλωσσών της στον ενοποιημένο αυτό πολιτικό και οικονομικό συνασπισμό (ή συνασπισμό που τείνει να ενοποιηθεί, ανάλογα με τη θεώρηση του καθενός ως προς τον βαθμό ολοκλήρωσης της ΕΕ).

2.6

Η ΕΕ διακατέχεται από την ίδια αγωνία για την ταυτότητά της με εκείνη στην οποία παραπέμπει κάθε πολιτιστική και γλωσσική προσέγγιση, αλλά διαθέτει πλεονεκτήματα τα οποία απέκτησε κατά τη διάρκεια της οικοδόμησής της, όπως για παράδειγμα τα μέσα για την κοινωνική και εδαφική συνοχή της, κοινά κριτήρια αντιπροσωπευτικής και συμμετοχικής δημοκρατίας, κοινωνικά πρότυπα βασισμένα σε κάποιο ορισμένο επίπεδο αλληλεγγύης.

2.7

Ωστόσο, οι δημογραφικές προκλήσεις, σε συνδυασμό με τα πολιτιστικά συμφέροντα, συνεπάγονται ορισμένα σημαντικά ερωτήματα, τα οποία πρέπει να έχουμε το θάρρος να θέσουμε: ποιο είναι το ενδιαφέρον των Ευρωπαίων για τις γλώσσες τους, για την κοινή χρήση τους, τη διαφύλαξή τους, τη διατήρησή τους, τη μέριμνα για την επιβίωσή τους, με λίγα λόγια τη χρήση τους στη μεταξύ τους επικοινωνία και στις σχέσεις τους με τρίτους;

3.1

Η Επιτροπή δρομολόγησε μια διαδικασία δημόσιας διαβούλευσης στις 14 Σεπτεμβρίου 2007, η οποία ολοκληρώθηκε στις 15 Απριλίου 2008 με μια διάσκεψη, στη διάρκεια της οποίας η Επιτροπή παρουσίασε, ενώπιον πολλών ενώσεων και οργανισμών που δραστηριοποιούνται στον πολιτιστικό ή παιδαγωγικό τομέα, τα αποτελέσματα των ακόλουθων ομάδων εργασίας:

3.2

Στο πλαίσιο των συζητήσεων αναφέρθηκαν πολυάριθμες προκλήσεις:

3.3.1

Διαφοροποίηση των γλωσσικών ικανοτήτων εντός της ΕΕ («τα αγγλικά δεν αρκούν»):

Η φιλοδοξία του αρμόδιου για την πολυγλωσσία Επιτρόπου κ. Leonard Orban, όπως προκύπτει από την ομιλία του κατά την εν λόγω ακρόαση, αλλά και σε άλλες περιστάσεις, είναι σαφώς η προσπάθεια αντιστροφής της τάσης για γενικευμένη χρήση της αγγλικής γλώσσας.

3.3.2

Στον κοινωνικό τομέα:

3.3.3

Στον οικονομικό τομέα:

3.3.4

Πτυχή της πολυγλωσσίας που αφορά την εξωτερική πολιτική της ΕΕ:

Η Επιτροπή επιβεβαιώνει τον «στόχο της Βαρκελώνης», ο οποίος συνοψίζεται ως εξής: 1 μητρική γλώσσα + 2 ζωντανές γλώσσες για κάθε πολίτη, ήτοι 1 μητρική γλώσσα + 1 διεθνής γλώσσα + 1 γλώσσα επιλογής (έννοια που προέκυψε από την έκθεση της ομάδας υπό την προεδρία του κ. Amin Maalouf).

3.3.5

Μέσα και μέθοδοι:

Η Επιτροπή επιθυμεί να προωθήσει την άτυπη μάθηση βάσει ενός συστήματος «επιχειρηματικής εγγραμματοσύνης (business literacy)», το οποίο θα επιταχύνει την κατανόηση και την ευκολία πρόσβασης στη μάθηση, αλλά έχει παράσχει ελάχιστες λεπτομέρειες για το θέμα αυτό. Διευκρινίζει ότι το ζητούμενο είναι να δοθεί η ευκαιρία στους ευρωπαίους πολίτες να κάνουν πρακτική χρήση ξένων γλωσσών, για παράδειγμα στα λεωφορεία ή σε άλλους δημόσιους χώρους, και ότι η εκμάθηση είναι θέμα «εξοικείωσης».

3.3.6

Όσον αφορά το μέλλον:

Η Επιτροπή επιθυμεί να στηριχθεί σε μια δομική συνεργασία των κρατών μελών, βάσει μεσοπρόθεσμου στρατηγικού πλαισίου, και να προσδώσει μια ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία στην ανάπτυξη της εν λόγω πολιτικής.

3.4.1

Έκθεση της ομάδας «Επιχειρηματικό φόρουμ» με πρόεδρο τον κ. DAVIGNON (3):

Η έκθεση αυτή δημοσιεύτηκε στα τέλη Ιουνίου 2008 και παρουσιάζει τους λόγους για τους οποίους, από τη σκοπιά του επιχειρηματικού φόρουμ, είναι σημαντική η επένδυση στις γλωσσικές ικανότητες. Αναλύει όσα έχουν ήδη γίνει για την προώθηση των γλωσσών στον χώρο των επιχειρήσεων και διατυπώνει συστάσεις προς τις επιχειρήσεις για τη βελτίωση των επιδόσεών τους στον τομέα της «πολύγλωσσης» εμπορικής επικοινωνίας: «… απολογισμός των γλωσσικών ικανοτήτων εντός των επιχειρήσεων, αναθεώρηση των πολιτικών πρόσληψης και στρατηγικής ανάπτυξης σε επίπεδο ανθρωπίνων πόρων, επένδυση στη γλωσσική κατάρτιση, πρόσληψη προσώπων με διαφορετική μητρική γλώσσα, χρήση γλωσσολογικών τεχνολογιών των μεταφραστών και διερμηνέων, των υπεύθυνων επικοινωνίας και διαμεσολαβητών, βελτίωση της διεθνούς κινητικότητας του προσωπικού». Η έκθεση διατυπώνει επίσης συστάσεις προς την Ευρώπη και τα θεσμικά της όργανα, καθώς και προς τις τοπικές, περιφερειακές και εθνικές αρχές, και αναπτύσσει επιχειρήματα υπέρ της πολυγλωσσίας.

4.1

Η ΕΟΚΕ εκτιμά ότι η έκδηλα καλή πρόθεση της Επιτροπής μοιάζει με ευχολόγιο, αλλά δεν προτείνει μια ουσιαστική δράση της Ευρωπαϊκής Ένωσης πέραν των όσων ζητεί από τα κράτη μέλη στον τομέα της προσαρμογής των εκπαιδευτικών συστημάτων.

4.2

Η ΕΟΚΕ συνιστά στα κράτη μέλη να συνεχίσουν την προσέγγιση με την οποία προάγεται η διαφοροποίηση προς άλλες γλώσσες διεθνούς επικοινωνίας, εκτός των αγγλικών.

4.3

Τα κράτη μέλη πρέπει να συνεχίσουν να προωθούν τους δεσμούς γλωσσικής ή γεωγραφικής συγγένειας και εγγύτητας των ευρωπαϊκών γλωσσών που προτείνουν σε όλα τα επίπεδα εκπαίδευσης (προσχολική, πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια, τριτοβάθμια και διά βίου μάθηση), φροντίζοντας για την πολυμορφία της προσφοράς.

4.4

Η κατάρτιση για ενηλίκους, όπως προβλέπεται από την Επιτροπή  (7) , πρέπει να λαμβάνει υπόψη την αναγκαιότητα να ενταχθεί μεγαλύτερος αριθμός πολιτών στην προσπάθεια που απαιτείται για την εκμάθηση της μητρικής γλώσσας τους και δύο άλλων ζωντανών γλωσσών, προσαρμόζοντας την προσφορά και κεντρίζοντας το ενδιαφέρον μέσω συγκεκριμένων μέτρων εγγύτητας, αξιοποιώντας την τεχνογνωσία οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών που δραστηριοποιούνται ήδη στον τομέα αυτό, καθώς και των επαγγελματιών του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, διευκολύνοντας τον κοινωνικό διάλογο και τον διάλογο των πολιτών, και μεριμνώντας ώστε οι νέες πρωτοβουλίες να μην προκαλέσουν τη διακριτική μεταχείριση των πολιτών που διαθέτουν περιορισμένη πρόσβαση στις διαπολιτισμικές ανταλλαγές.

4.5

Ο εκδημοκρατισμός και οι άτυπες μορφές μάθησης που προωθούνται από την Επιτροπή πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο αξιολογήσεων ακριβείας στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού συστήματος πιστοποιήσεων, ώστε:

4.6

Συγκεκριμένη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών στην ανάπτυξη της μελλοντικής προσφοράς εκπαίδευσης, στο ύψος των φιλοδοξιών που διακηρύσσει η Επιτροπή.

4.7

Καθώς οι επιχειρήσεις και οι μισθωτοί εργαζόμενοι είναι αυτοί τους οποίους αφορούν πρωτίστως οι προβληματισμοί της Επιτροπής σχετικά με τις οικονομικές ανάγκες των επιχειρήσεων, τα κράτη μέλη και η Επιτροπή πρέπει να υποκινήσουν τους κοινωνικούς εταίρους ώστε να εντάξουν το θέμα στον κοινωνικό διάλογο, προκειμένου να εξετασθούν από κοινού οι προκλήσεις και να βρεθούν οι καλύτερα προσαρμοσμένες λύσεις και πρακτικές.

4.8

Η συμμετοχή σε ένα ζωντανό περιβάλλον, που αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την πρακτική εξάσκηση μιας γλώσσας και είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με μια ουσιαστική μάθηση, πρέπει να παρέχεται ως δυνατότητα και να ενθαρρύνεται σε όλα τα επίπεδα και για όλους τους πολίτες, αλλά οι ανάγκες είναι πιθανώς εντονότερες για τα κοινωνικά στρώματα που έχουν μικρότερη σχέση με διεθνικό περιβάλλον, δηλαδή τους πληθυσμούς με τη μικρότερη κινητικότητα. Επομένως, πρέπει να αναζητηθούν συγκεκριμένα και πρακτικά μέσα για τον σκοπό αυτό. Κανείς δεν μπορεί να υποχρεωθεί να ταξιδέψει, αλλά ορισμένοι διαθέτουν λιγότερα μέσα από άλλους για να πράξουν κάτι τέτοιο. Τα αγγλικά δεν αρκούν, ούτε και η τηλεόραση.

4.9

Όσον αφορά τις γλώσσες των μεταναστών, πρέπει να δοθεί έμφαση στο γεγονός ότι συνιστούν σημαντικό πόρο. Ως προς αυτό, υπάρχουν διάφορες απόψεις. Άλλοι πιστεύουν ότι αποτελεί υποχρέωση των μεταναστών να μάθουν τη γλώσσα της χώρας υποδοχής προκειμένου να ενταχθούν σε αυτή, ή ακόμη και για να αποκτήσουν πρόσβαση στην επικράτεια της ΕΕ, ενώ άλλοι θεωρούν ότι αποτελεί δικαίωμα των μεταναστών να γνωρίζουν τη γλώσσα της χώρας υποδοχής τους, για μπορούν να εργαστούν, να ζήσουν και να προασπίσουν τα δικαιώματά τους στη χώρα αυτή, και ότι οι δημόσιες αρχές πρέπει να οργανώνουν τη σχετική κατάρτιση. Όπως και αν έχουν τα πράγματα, η θεωρία διαφέρει πολύ από την πράξη. Διάφορες εμπειρίες δείχνουν ότι δεν ενθαρρύνονται όλες οι ορθές πρακτικές και ότι, αντίθετα, πολλές οργανώσεις απώλεσαν τις επιχορηγήσεις τους. Σήμερα, η παιδαγωγική πρόκληση που πρέπει να αντιμετωπισθεί είναι τεράστια, καθώς η μάθηση δεν γίνεται με τον ίδιο τρόπο σε όλες τις ηλικίες. Ως προς αυτό, η ΕΟΚΕ παραπέμπει στις έρευνες που καταδεικνύουν ότι οι διαπολιτισμικές ανταλλαγές αποτελούν τη βάση κάθε γλωσσικής μάθησης  (8). Η ΕΟΚΕ επιμένει στην αναγκαιότητα διαβούλευσης και συνεργασίας με όλους τους επαγγελματίες της εκπαίδευσης και της παιδαγωγικής, από την προσχολική εκπαίδευση έως τη διά βίου μάθηση και την κατάρτιση των ενηλίκων. Οι δύο κυρίως ενδιαφερόμενες ομάδες είναι οι σπουδαστές και οι εκπαιδευτικοί, και αυτό ισχύει και για την μελλοντική αναγνώριση των λεγόμενων «άτυπων» προσόντων (9).

4.10

Στις γλώσσες που ομιλούνται στην Ευρώπη περιλαμβάνονται οι περιφερειακές και οι εθνικές γλώσσες καθώς και οι γλώσσες που ομιλούνται από τους μετανάστες. Οι γλώσσες αυτές αντιπροσωπεύουν σημαντική προσφορά, και η διαχείριση της πολιτισμικής πολυμορφίας στην Ευρώπη θα πραγματοποιηθεί με κριτήριο δύο στόχους: την προώθηση της ευρωπαϊκής πολιτισμικής πολυμορφίας, και την ανεκτικότητα και τον σεβασμό απέναντι στους μετανάστες. Η κοινωνική και εδαφική συνοχή της ΕΕ δεν είναι πλέον μόνον οικονομικό ή πολιτικό θέμα· στο μέλλον, και ήδη σήμερα, συνδέεται αναπόσπαστα με την πολιτισμική της διάσταση.

4.11

Επομένως, οι γλώσσες των μεταναστών, όπως και οι καθαυτό ευρωπαϊκές γλώσσες, πρέπει να μεταδίδονται στους απογόνους και, δεδομένου ότι καμία γλώσσα δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς να ομιλείται, οι μετανάστες πρέπει επίσης να θεωρούνται φορείς μετάδοσης ή διδασκαλίας της μητρικής γλώσσας τους σε όσους ενδιαφέρονται να διαφοροποιήσουν την επικοινωνία τους.

4.12

Αυτό σημαίνει ότι η ευρωπαϊκή κοινωνία των πολιτών έχει σήμερα άλλες φιλοδοξίες και ότι δεν αρκεί να της τονίζονται τα πλεονεκτήματα της γνώσης πολλών γλωσσών σε ένα πολύγλωσσο περιβάλλον, αλλά θα πρέπει να αναγνωρισθούν οι πρωτοβουλίες της στο πλαίσιο οργανώσεων, αλλά και οι ανάγκες της και, σε κάθε περίπτωση, να προβλεφθούν μέσα, δημόσιας ή ιδιωτικής προέλευσης, για την εκπλήρωση αυτού του στόχου.

4.13

Αυτό προϋποθέτει επίσης ότι οι κοινωνικοί εταίροι θα δεχθούν να εξετάσουν μακροπρόθεσμες προοπτικές και να καθορίσουν από κοινού τα απαιτούμενα προσόντα, την αρχική εκπαίδευση και τη διά βίου μάθηση που πρέπει να καθιερωθούν, όπως και τις δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις που πρέπει να διερευνηθούν, με στόχο τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων.

4.14

Εάν η εκμάθηση γλωσσών θεωρείται επίσης αναγκαιότητα για την ανταγωνιστικότητα και τους στόχους της Λισσαβώνας, η προαναφερόμενη σύσταση αποκτά τότε πλήρη σημασία.

4.15

Ο Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων προβλέπει στα άρθρα 21 και 22 την προώθηση της γλωσσικής πολυμορφίας και την απαγόρευση των διακρίσεων λόγω γλώσσας. Η Επιτροπή πρέπει, επομένως, να εξετάσει ποια κράτη μέλη διαθέτουν σχετική νομοθεσία, προσφεύγοντας, εφόσον απαιτείται, στον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, και να εξετάσει κατά πόσον το γεγονός ότι τα κράτη μέλη διαθέτουν διαφορετικά καθεστώτα εφαρμογής δεν προκαλεί στρεβλώσεις και ανισότητες μεταχείρισης των ευρωπαίων πολιτών, ιδίως όσον αφορά την κινητικότητα, την πρόσληψη κλπ. Για τον σκοπό αυτό, πρέπει, για παράδειγμα, να γίνει διάκριση μεταξύ δύο επιπέδων συνάφειας: το ένα είναι το επίπεδο γλωσσικών γνώσεων που είναι αναγκαίο για την εκτέλεση καθηκόντων που συνδέονται με την κατεχόμενη θέση εργασίας (επαφή με αλλοδαπούς πληθυσμούς ή πελάτες), και το άλλο είναι η δυνατότητα μετάδοσης των αναγκαίων οδηγιών για την εκτέλεση των καθηκόντων στη γλώσσα αυτού που εκτελεί τα εν λόγω καθήκοντα.

4.16

Όσον αφορά ειδικότερα την υλοποίηση των συγκεκριμένων διατάξεων, η ΕΟΚΕ θα εξετάσει με ενδιαφέρον τις προτάσεις της Επιτροπής στη στρατηγική που θα παρουσιάσει τον Σεπτέμβριο του 2008, καθώς και την επιτευχθείσα πρόοδο σε σχέση με την προηγούμενη στρατηγική της.

4.17

Όσον αφορά τα πολιτιστικά δικαιώματα των ευρωπαίων πολιτών, των μη ευρωπαίων μόνιμων κατοίκων και την εξωτερική συνεργασία της ΕΕ, η Επιτροπή θα έπρεπε ενδεχομένως να στηριχθεί στη σύμβαση της UNESCO για την πολυμορφία, και να προτείνει, σε συνεργασία με τις οργανώσεις και τις ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται ήδη στον πολιτιστικό τομέα, κατευθυντήριες γραμμές για τις συνέπειες που θα έχει για την Ευρώπη η κύρωσή της από τα κράτη μέλη.

4.18

Η κινητικότητα προωθείται από τους κοινωνικούς εταίρους και θεωρείται από ορισμένους εργοδότες, εργαζόμενους και δημόσιες αρχές, συμπεριλαμβανομένης της Επιτροπής, ως πανάκεια κατά της ανεργίας και της έλλειψης εργατικού δυναμικού. Το γλωσσικό πρόβλημα δεν επισημαίνεται ακόμη επαρκώς. Ενδεικτικά αναφέρουμε τις δυσκολίες παρακολούθησης, στο πλαίσιο της δια βίου μάθησης, ενός προγράμματος επαγγελματικής κατάρτισης ταυτόχρονα με γλωσσικούς στόχους, ή την αδυναμία των γονέων να εγγράψουν τα παιδιά τους σε σχολεία της επιλογής τους, όταν μετακινούνται για επαγγελματικούς λόγους, όπως π.χ. οι Ρομά σε διάφορες χώρες της Ευρώπης και ορισμένες ομάδες Ιταλών στη Γερμανία. Η Επιτροπή δεν πρέπει να εναποθέτει το θέμα αποκλειστικά στα κράτη μέλη, αλλά οφείλει να ζητήσει πληροφορίες σχετικά με τις διακρίσεις λόγω γλώσσας στα σχολεία, μεταξύ παιδιών ευρωπαϊκής ιθαγένειας.

4.19

Πρέπει να τονισθούν επίσης οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι διοικήσεις των κρατών μελών και οι κοινωνικοί εταίροι για την εφαρμογή της οδηγίας σχετικά με την απόσπαση εργαζομένων, για λόγους κατανόησης στο χώρο εργασίας, οι οποίοι δεν παραβλέφθηκαν μεν από την Επιτροπή, αλλά έπρεπε να είχαν αποτελέσει αντικείμενο κατάλληλης συνεργασίας μεταξύ των ενδιαφερομένων (Επιτροπή, κράτη μέλη, κοινωνικοί εταίροι, τοπικές και εθνικές αρχές, υπηρεσίες για την απασχόληση κλπ.), όπως εξηγείται ανωτέρω (10).

4.20

Τέλος, πρέπει να εξετασθούν τα μέσα που διατίθενται για το γλωσσικό καθεστώς των θεσμικών οργάνων πέρα από την επίσημη θεσμική επικοινωνία: η ΕΟΚΕ παρατηρεί ότι πρόκειται για ένα ζήτημα που παραμένει δύσκολο, καθώς μεγάλος αριθμός δημόσιων εγγράφων δεν μεταφράζεται, γεγονός που θέτει και πάλι το ζήτημα των πόρων. Συγκεκριμένο παράδειγμα είναι, οι σελίδες που ακολουθούν μετά την αρχική σελίδα των ιστοτόπων των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων, ιδίως του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ή της Προεδρίας της ΕΕ.