(1)

Στις 31 Ιουλίου 2014, το Συμβούλιο εξέδωσε τον κανονισμό (EΕ) αριθ. 833/2014 (2), σχετικά με περιοριστικά μέτρα λόγω ενεργειών της Ρωσίας που αποσταθεροποιούν την κατάσταση στην Ουκρανία.

(2)

Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 833/2014 θέτει σε εφαρμογή ορισμένα μέτρα που προβλέπονται στην απόφαση 2014/512/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου (3).

(3)

Στις 23 Ιουνίου 2023, το Συμβούλιο εξέδωσε την απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2023/1217, που τροποποίησε την απόφαση 2014/512/ΚΕΠΠΑ.

(4)

Οι δραστηριότητες που έχουν ως αντικείμενο ή ως αποτέλεσμα την καταστρατήγηση των απαγορεύσεων που προβλέπονται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 833/2014 υπονομεύουν τον σκοπό και την αποτελεσματικότητα των περιοριστικών μέτρων της Ένωσης.

(5)

Προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος καταστρατήγησης των περιοριστικών μέτρων, η απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2023/1217 απαγορεύει τη διαμετακόμιση μέσω του εδάφους της Ρωσίας αγαθών και τεχνολογίας που θα μπορούσαν να συμβάλουν στη στρατιωτική και τεχνολογική ενίσχυση της Ρωσίας ή στην ανάπτυξη του τομέα άμυνας και ασφάλειάς της, αγαθών και τεχνολογίας κατάλληλων για χρήση στην αεροπορία ή τη διαστημική βιομηχανία και καυσίμων αεριωθουμένων και προσθέτων καυσίμων, που εξάγονται από την Ένωση.

(6)

Η Ένωση και τρίτες χώρες, ως μέλη της διεθνούς κοινότητας, υπερασπίζονται τις αρχές του διεθνούς δικαίου που κατοχυρώνονται στον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και στηρίζουν την εδαφική ακεραιότητα, την κυριαρχία και την ανεξαρτησία της Ουκρανίας.

(7)

Η Ένωση αναγνωρίζει τις προσπάθειες που καταβάλλουν οι εθνικές αρχές σε πολλές τρίτες χώρες να ανακόψουν τη ροή αγαθών, τεχνολογίας και υπηρεσιών που καλύπτονται από τα περιοριστικά μέτρα που θεσπίζει η Ένωση ως απάντηση στον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. Η Ένωση θα πρέπει να στηρίξει περαιτέρω τις τρίτες χώρες στην εν λόγω προσπάθεια με όλα τα διαθέσιμα μέσα.

(8)

Προκειμένου να αντιμετωπιστεί η καταστρατήγηση των περιοριστικών μέτρων της Ένωσης μέσω δικαιοδοσιών τρίτων χωρών, η Ένωση θα πρέπει να ενισχύσει ταχέως τη διμερή και πολυμερή συνεργασία μέσω διπλωματικής συνεργασίας με τις εν λόγω τρίτες χώρες και παροχής σε αυτές αυξημένης τεχνικής βοήθειας. Προκειμένου να αναπτυχθεί, από κοινού με τα κράτη μέλη, πλήρως συντονισμένη προσέγγιση προς τον σκοπό αυτόν, η Επιτροπή θα ενημερώνει τακτικά το Συμβούλιο.

(9)

Περαιτέρω δράση θα πρέπει να αναληφθεί ταχέως σε περιπτώσεις που οι προσπάθειες της Ένωσης στο πλαίσιο της διμερούς ή πολυμερούς συνεργασίας δεν αποφέρουν το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα της αποτροπής της καταστρατήγησης των περιοριστικών μέτρων που θεσπίζει η Ένωση σε απάντηση στον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας από πρόσωπα ή οντότητες σε τρίτες χώρες. Η δράση αυτή θα πρέπει να είναι στοχευμένη και αναλογική και να αποσκοπεί αποκλειστικά στη στέρηση από τη Ρωσία των πόρων που της επιτρέπουν να συνεχίσει τον επιθετικό πόλεμό της κατά της Ουκρανίας.

(10)

Η Ένωση θα πρέπει να θεσπίσει τα κατάλληλα μεμονωμένα μέτρα για να αντιμετωπιστεί η συμμετοχή φορέων τρίτων χωρών στη διευκόλυνση της καταστρατήγησης. Τα μέτρα αυτά μπορούν να περιλαμβάνουν καταχωρίσεις ατόμων δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 269/2014 του Συμβουλίου (4) ή άλλα μέτρα δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 833/2014, όπως η προσθήκη οντοτήτων στο παράρτημα IV του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 833/2014, μεταξύ άλλων βάσει πληροφοριών και προτάσεων από τα κράτη μέλη.

(11)

Η Ένωση θα ξεκινήσει εκ νέου εποικοδομητικό διάλογο με την εν λόγω τρίτη χώρα μετά τη θέσπιση των εν λόγω μεμονωμένων μέτρων, με σκοπό να διασφαλίσει ότι θεσπίζονται διορθωτικά μέτρα για να αποθαρρυνθεί παρόμοια συμπεριφορά από άλλους φορείς. Το Συμβούλιο θα ενημερώνεται σχετικά με τον εν λόγω εκ νέου διάλογο και την έκβασή του.

(12)

Όταν, μετά τη θέσπιση μεμονωμένων μέτρων και τις περαιτέρω επαφές με την τρίτη χώρα, είναι προφανές, λόγω του όγκου, του είδους ή του συστημικού χαρακτήρα της συνεχιζόμενης καταστρατήγησης, ότι τα εν λόγω μέτρα είναι ανεπαρκή ή ακατάλληλα για την πρόληψη της εν λόγω καταστρατήγησης στην οικεία τρίτη χώρα ή μέσω αυτής, η Ένωση θα πρέπει να είναι σε θέση να λάβει περαιτέρω μέτρα.

(13)

Για τον σκοπό αυτόν, η απόφαση 2023/1217 εισήγαγε τη δυνατότητα λήψης έκτακτων μέτρων έσχατης λύσης για τον περιορισμό της πώλησης, της προμήθειας, της μεταφοράς ή της εξαγωγής ευαίσθητων αγαθών και τεχνολογίας διπλής χρήσης ή αγαθών και τεχνολογίας που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην ενίσχυση των στρατιωτικών, τεχνολογικών ή βιομηχανικών ικανοτήτων της Ρωσίας ή στην ανάπτυξη του τομέα άμυνας και ασφάλειάς της, κατά τρόπο που να ενισχύει την ικανότητά της να διεξάγει πόλεμο, και των οποίων η εξαγωγή στη Ρωσία απαγορεύεται βάσει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 833/2014 σε τρίτες χώρες η δικαιοδοσία των οποίων έχει αποδειχθεί ότι εξακολουθεί να υφίσταται και ότι διατρέχει ιδιαίτερα υψηλό κίνδυνο να χρησιμοποιηθεί για καταστρατήγηση.

(14)

Πριν από την υποβολή πρότασης στο Συμβούλιο για λήψη των εν λόγω μέτρων έσχατης ανάγκης, ο Ύπατος Εκπρόσωπος της Ένωσης για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας και η Επιτροπή θα ενημερώνουν το Συμβούλιο σχετικά με τις τεχνικές λεπτομέρειες, τις δραστηριότητες προσέγγισης που έχουν αναληφθεί και τα μέτρα επιβολής.

(15)

Οι αποφάσεις για τη συμπερίληψη τρίτης χώρας και στοχευμένων αγαθών ή τεχνολογίας στο πεδίο εφαρμογής του εν λόγω μέτρου θα πρέπει να βασίζονται στη συμπερίληψη της σχετικής χώρας και αγαθών ή τεχνολογίας από το Συμβούλιο, το οποίο αποφασίζει ομόφωνα, στο παράρτημα XIV της απόφασης 2014/512/ΚΕΠΠΑ.

(16)

Κατά τη λήψη απόφασης σχετικά με τη συμπερίληψη στοχευόμενων αγαθών και τεχνολογίας και των τρίτων χωρών τις οποίες αφορά το εν λόγω μέτρο έσχατης λύσης, με βάση την εν λόγω πρόταση, το Συμβούλιο θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη διεξοδική τεχνική ανάλυση από την Επιτροπή σχετικά με τα εν λόγω ζητήματα καταστρατήγησης, συμπεριλαμβανομένων των διαθέσιμων εμπορικών δεδομένων, που αποδεικνύουν ότι τα εναλλακτικά μέτρα που ελήφθησαν ήταν αναποτελεσματικά, καθώς και πληροφορίες σχετικά με τις προσπάθειες που καταβάλλει η Ένωση για την αντιμετώπιση του θέματος με την εν λόγω τρίτη χώρα, καθώς και σαφή ένδειξη ότι οι προσπάθειες αυτές δεν ήταν επιτυχείς.

(17)

Πριν συμπεριλάβει τρίτη χώρα στον κατάλογο των χωρών τις οποίες αφορά το εν λόγω μέτρο, η Ένωση θα πρέπει να ενημερώνει την κυβέρνηση της εν λόγω χώρας και να επιζητεί ενεργά τις απόψεις της με βάση τα προκαταρκτικά πορίσματα που καθορίζονται στην τεχνική ανάλυση από την Επιτροπή και τα επιδιωκόμενα διορθωτικά μέτρα της Ένωσης. Το Συμβούλιο θα ενημερώνεται για όλα τα στάδια του διαλόγου και για την έκβασή του. Το Συμβούλιο θα λαμβάνει τέτοια απόφαση μόνο αφού θα έχουν ολοκληρωθεί οι τελικές επαφές με την εν λόγω τρίτη χώρα.

(18)

Το Συμβούλιο θα πρέπει να επανεξετάζει το περιεχόμενο του παραρτήματος XXXIII του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 833/2014 σε τακτά χρονικά διαστήματα με βάση τις λεπτομερείς τεχνικές πληροφορίες της Επιτροπής. Η επανεξέταση αυτή είναι αναγκαίο να λαμβάνει υπόψη τους στόχους του μέτρου και το αποτέλεσμα του συνεχούς διαλόγου με τις οικείες τρίτες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των μέτρων που προτείνονται από τις τρίτες χώρες για την αντιμετώπιση της καταστρατήγησης.

(19)

Η απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2023/1217 προσθέτει 87 νέες οντότητες στον κατάλογο των νομικών προσώπων, οντοτήτων και φορέων που παρατίθεται στο παράρτημα IV της απόφασης 2014/512/ΚΕΠΠΑ, δηλαδή στον κατάλογο των οντοτήτων που υποστηρίζουν άμεσα το στρατιωτικό και βιομηχανικό σύμπλεγμα της Ρωσίας στον επιθετικό πόλεμό της κατά της Ουκρανίας, στις οποίες επιβάλλονται αυστηρότεροι εξαγωγικοί περιορισμοί όσον αφορά τα αγαθά και την τεχνολογία διπλής χρήσης, καθώς και τα αγαθά και την τεχνολογία που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην τεχνολογική ενίσχυση του ρωσικού τομέα άμυνας και ασφάλειας. Ειδικότερα, λαμβάνοντας υπόψη την άμεση σχέση μεταξύ των Ιρανών κατασκευαστών στρατιωτικών μη επανδρωμένων εναέριων οχημάτων και του στρατιωτικού και βιομηχανικού συμπλέγματος της Ρωσίας, θα πρέπει να προστεθούν στον εν λόγω κατάλογο τέσσερις επιπλέον οντότητες σε τρίτες χώρες που εμπλέκονται στην κατασκευή μη επανδρωμένων εναέριων οχημάτων και την παροχή τους στη Ρωσία. Επιπλέον, λαμβανομένου υπόψη του καίριου καταλυτικού ρόλου των ηλεκτρονικών εξαρτημάτων προς χρήση από το στρατιωτικό και βιομηχανικό σύμπλεγμα της Ρωσίας για τη στήριξη του επιθετικού πολέμου κατά της Ουκρανίας, ενδείκνυται επίσης να συμπεριληφθούν στον εν λόγω κατάλογο ορισμένες άλλες οντότητες σε τρίτες χώρες που εμπλέκονται στην καταστρατήγηση των εμπορικών περιορισμών, καθώς και ορισμένες ρωσικές οντότητες που εμπλέκονται στην ανάπτυξη, την παραγωγή και την προμήθεια ηλεκτρονικών εξαρτημάτων για το στρατιωτικό και βιομηχανικό σύμπλεγμα της Ρωσίας.

(20)

Η απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2023/1217 διευρύνει τον κατάλογο των ειδών που συμβάλλουν στη στρατιωτική και τεχνολογική ενίσχυση της Ρωσίας ή στην ανάπτυξη του τομέα άμυνας και ασφάλειάς της, προσθέτοντας είδη που έχουν χρησιμοποιηθεί από τη Ρωσία για τον επιθετικό της πόλεμο κατά της Ουκρανίας και είδη που συμβάλλουν στην ανάπτυξη ή την παραγωγή των στρατιωτικών της συστημάτων, συμπεριλαμβανομένων των ηλεκτρονικών εξαρτημάτων, των ημιαγωγών υλικών, του εξοπλισμού κατασκευής και δοκιμής για ηλεκτρονικά ολοκληρωμένα κυκλώματα και πλακέτες τυπωμένων κυκλωμάτων, των προδρόμων ενεργειακών υλικών και των πρόδρομων ουσιών των χημικών όπλων, των οπτικών συστατικών μερών, των οργάνων πλοήγησης, των μετάλλων που χρησιμοποιούνται στον τομέα της άμυνας και του θαλάσσιου εξοπλισμού. Η απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2023/1217 επεκτείνει επίσης τον κατάλογο των πυροβόλων όπλων που υπόκεινται σε περιορισμούς και των μερών, των βασικών εξαρτημάτων και των πυρομαχικών τους και προσθέτει και άλλους τύπους όπλων.

(21)

Η απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2023/1217 επιβάλλει περαιτέρω περιορισμούς στις εξαγωγές αγαθών που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην ενίσχυση των ρωσικών βιομηχανικών ικανοτήτων.

(22)

Η απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2023/1217 απαγορεύει την πώληση, την αδειοδότηση ή τη μεταβίβαση με οποιονδήποτε άλλο τρόπο δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας ή εμπορικών απορρήτων, καθώς και τη χορήγηση δικαιωμάτων πρόσβασης ή περαιτέρω χρήσης κάθε υλικού ή πληροφορίας που προστατεύεται μέσω δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας ή συνιστά εμπορικό απόρρητο και σχετίζεται με τα αγαθά και την τεχνολογία των οποίων απαγορεύεται η πώληση, προμήθεια, μεταφορά ή εξαγωγή, σε πρόσωπο, οντότητα ή φορέα στη Ρωσία ή προς χρήση στη Ρωσία.

(23)

Η απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2023/1217 παρατείνει επίσης την αναστολή των αδειών ραδιοτηλεοπτικής μετάδοσης στην Ένωση πέντε ρωσικών μέσων ενημέρωσης υπό τον μόνιμο έλεγχο της ρωσικής ηγεσίας και την απαγόρευση μετάδοσης του περιεχομένου τους.

(24)

Η Ρωσία διεξάγει συστηματική, διεθνή εκστρατεία χειραγώγησης των μέσων ενημέρωσης και στρέβλωσης των γεγονότων, προκειμένου να ενισχύσει τη στρατηγική της για την αποσταθεροποίηση των γειτονικών της χωρών και της Ένωσης και των κρατών μελών της. Συγκεκριμένα, η προπαγάνδα έχει στοχεύσει κατ’ επανάληψη και συστηματικά ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα, ιδίως κατά τη διάρκεια εκλογικών περιόδων, καθώς και την κοινωνία των πολιτών, τους αιτούντες άσυλο, τις ρωσικές εθνοτικές μειονότητες, τις έμφυλες μειονότητες και τη λειτουργία των δημοκρατικών θεσμών στην Ένωση και τα κράτη μέλη της.

(25)

Για να δικαιολογήσει και να υποστηρίξει τον επιθετικό της πόλεμο κατά της Ουκρανίας, η Ρωσία έχει διεξαγάγει συνεχείς και συντονισμένες προπαγανδιστικές ενέργειες με στόχο την κοινωνία των πολιτών στην Ένωση και στις γειτονικές χώρες, οι οποίες διαστρεβλώνουν σοβαρά και παραποιούν τα γεγονότα.

(26)

Οι εν λόγω προπαγανδιστικές ενέργειες έχουν διοχετευτεί μέσω διάφορων μέσων ενημέρωσης υπό τον μόνιμο άμεσο ή έμμεσο έλεγχο της ηγεσίας της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Οι ενέργειες αυτές συνιστούν σημαντική και άμεση απειλή για τη δημόσια τάξη και την ασφάλεια της Ένωσης. Τα εν λόγω μέσα ενημέρωσης είναι ουσιαστικής και καθοριστικής σημασίας για την προώθηση και την υποστήριξη του επιθετικού πολέμου κατά της Ουκρανίας και για την αποσταθεροποίηση των γειτονικών της χωρών.

(27)

Δεδομένης της σοβαρότητας της κατάστασης και ως απάντηση στις ενέργειες της Ρωσίας που αποσταθεροποιούν την κατάσταση στην Ουκρανία, είναι αναγκαίο, με τρόπο σύμφωνο με τα θεμελιώδη δικαιώματα και ελευθερίες που αναγνωρίζονται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ιδίως με το δικαίωμα στην ελευθερία έκφρασης και πληροφόρησης όπως αναγνωρίζεται στο άρθρο 11 αυτού, να θεσπιστούν περαιτέρω περιοριστικά μέτρα ώστε να ανασταλούν επειγόντως οι δραστηριότητες ραδιοτηλεοπτικής μετάδοσης αυτών των μέσων ενημέρωσης στην Ένωση ή που απευθύνονται στην Ένωση. Τα μέτρα θα πρέπει να διατηρηθούν έως ότου δοθεί τέλος στον επιθετικό πόλεμο κατά της Ουκρανίας και έως ότου η Ρωσία και τα συνδεδεμένα με αυτήν μέσα ενημέρωσης σταματήσουν να διεξάγουν προπαγανδιστικές ενέργειες κατά της Ένωσης και των κρατών μελών της.

(28)

Σύμφωνα με τα θεμελιώδη δικαιώματα και ελευθερίες που αναγνωρίζονται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ιδίως με το δικαίωμα στην ελευθερία έκφρασης και πληροφόρησης, την επιχειρηματική ελευθερία και το δικαίωμα ιδιοκτησίας όπως αναγνωρίζονται στα άρθρα 11, 16 και 17 αυτού, τα εν λόγω μέτρα δεν εμποδίζουν τα μέσα ενημέρωσης και το προσωπικό τους να ασκούν δραστηριότητες στην Ένωση εκτός από τη ραδιοτηλεοπτική μετάδοση, όπως έρευνα και συνεντεύξεις. Ιδίως, τα εν λόγω μέτρα δεν αλλοιώνουν την υποχρέωση σεβασμού των δικαιωμάτων, των ελευθεριών και των αρχών που αναφέρονται στο άρθρο 6 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και ορίζονται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στα συντάγματα των κρατών μελών, στο πλαίσιο των αντίστοιχων πεδίων εφαρμογής τους.

(29)

Προκειμένου να διασφαλιστεί η συνοχή με τη διαδικασία που προβλέπεται στην απόφαση 2014/512/ΚΕΠΠΑ για την αναστολή των αδειών ραδιοτηλεοπτικής μετάδοσης, το Συμβούλιο θα πρέπει να ασκήσει εκτελεστικές αρμοδιότητες προκειμένου να αποφασίσει, μετά από εξέταση των αντίστοιχων περιπτώσεων, εάν τα περιοριστικά μέτρα πρέπει να τεθούν σε εφαρμογή κατά την ημερομηνία που ορίζεται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 833/2014 όσον αφορά διάφορες οντότητες που απαριθμούνται στο παράρτημα XV του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 833/2014.

(30)

Η απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2023/1217 επεκτείνει την απαγόρευση της οδικής μεταφοράς αγαθών στην Ένωση με ρυμουλκούμενα και ημιρυμουλκούμενα ταξινομημένα στη Ρωσία, μεταξύ άλλων όταν έλκονται από φορτηγά ταξινομημένα εκτός Ρωσίας.

(31)

Οι απόπειρες καταστρατήγησης των περιοριστικών μέτρων της Ένωσης έχουν οδηγήσει σε απότομη αύξηση των αθέμιτων πρακτικών από σκάφη που μεταφέρουν ρωσικό αργό πετρέλαιο και προϊόντα πετρελαίου. Κατά συνέπεια, η απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2023/1217 απαγορεύει την πρόσβαση σε λιμένες και κλεισιάδες στο έδαφος της Ένωσης σκαφών που εκτελούν μεταφορτώσεις από πλοίο σε πλοίο και για τα οποία οι αρμόδιες αρχές έχουν εύλογες υπόνοιες ότι παραβιάζουν την απαγόρευση εισαγωγής ρωσικού αργού πετρελαίου και προϊόντων πετρελαίου διά θαλάσσης στην Ένωση ή ότι μεταφέρουν ρωσικό αργό πετρέλαιο ή προϊόντα πετρελαίου που έχουν αγοραστεί σε τιμή υψηλότερη από το ανώτατο όριο τιμών το οποίο έχει συμφωνηθεί από τον Συνασπισμό για τον Καθορισμό Ανώτατων Τιμών. Η εν λόγω απαγόρευση εφαρμόζεται σε όλα τα σκάφη, ανεξάρτητα από τη σημαία νηολόγησής τους, και σε κάθε μεταφόρτωση από πλοίο σε πλοίο που πραγματοποιείται ανά πάσα στιγμή κατά τη διάρκεια του ταξιδιού προς λιμένες ή κλεισιάδες κράτους μέλους. Σε κάθε περίπτωση, θα απαγορεύεται η πρόσβαση σκαφών σε λιμένες και κλεισιάδες στο έδαφος της Ένωσης, εάν δεν έχουν κοινοποιήσει στην αρμόδια αρχή τουλάχιστον 48 ώρες νωρίτερα την πραγματοποίηση μεταφόρτωσης από πλοίο σε πλοίο εντός συγκεκριμένων γεωγραφικών περιοχών. Επιπλέον, η εν λόγω απαγόρευση θα ενισχύσει περαιτέρω τα μέτρα που έχουν θεσπίσει τα κράτη μέλη για την προστασία των ακτών τους από πιθανά περιβαλλοντικά ατυχήματα που προκαλούνται από τις εν λόγω μεταφορτώσεις από πλοίο σε πλοίο.

(32)

Η απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2023/1217 απαγορεύει επίσης την πρόσβαση σε λιμένες και κλεισιάδες στο έδαφος της Ένωσης σκαφών για τα οποία οι αρμόδιες αρχές έχουν εύλογες υπόνοιες ότι προβαίνουν σε παράνομες παρεμβολές στα συστήματά τους αυτόματης αναγνώρισης (ΣΑΑ) σκαφών, τα θέτουν εκτός λειτουργίας ή τα αδρανοποιούν με άλλο τρόπο όταν μεταφέρουν ρωσικό αργό πετρέλαιο και προϊόντα πετρελαίου κατά παράβαση του κανονισμού V/19 σημείο 2.4 της SOLAS. Η απαγόρευση αυτή δεν εφαρμόζεται σε περιπτώσεις όπου τα ΣΑΑ σκαφών μπορούν νομίμως να τεθούν εκτός λειτουργίας δυνάμει διεθνών συμφωνιών, κανόνων ή προτύπων που προβλέπουν την προστασία πληροφοριών ναυσιπλοΐας, όπως η ναυσιπλοΐα σε ύδατα υψηλού κινδύνου για την ασφάλεια. Η εν λόγω απαγόρευση εφαρμόζεται σε όλα τα σκάφη, ανεξάρτητα από τη σημαία νηολόγησής τους, και για κάθε παράνομη παρεμβολή στο σύστημα πλοήγησης ανά πάσα στιγμή κατά τη διάρκεια του ταξιδιού προς λιμένες ή κλεισιάδες κράτους μέλους.

(33)

Η εκτίμηση από τις αρμόδιες αρχές στο πλαίσιο των εν λόγω απαγορεύσεων πρόσβασης στους λιμένες θα πρέπει να πραγματοποιείται βάσει ανάλυσης κινδύνου που θα δίνει τη δυνατότητα στην αρμόδια αρχή να αξιολογεί εάν συντρέχουν επαρκή πραγματικά περιστατικά για να στοιχειοθετήσουν την υπόνοια παράβασης. Για παράδειγμα, η εν λόγω ανάλυση κινδύνου θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη εάν τα σκάφη έχουν συμμορφωθεί με τυχόν απαιτήσεις εκ των προτέρων κοινοποίησης για μεταφορτώσεις από πλοίο σε πλοίο και άλλες σχετικές νομικές υποχρεώσεις ή έχουν κοινοποιήσει τη μεταφορά επικίνδυνων αγαθών ή ρυπογόνων αγαθών, τουτέστιν αργού πετρελαίου και προϊόντων πετρελαίου (5). Η Επιτροπή θα πρέπει επίσης να δημοσιεύει ανακοινώσεις σχετικά με συμπεριφορές που θα μπορούσαν να αποτελέσουν αντικείμενο ναυτιλιακών κυρώσεων, προκειμένου να στηρίξει την ανάλυση κινδύνου των αρμόδιων αρχών, μεταξύ άλλων με τη χρήση των κατάλληλων εργαλείων τεχνολογίας πληροφοριών.

(34)

Η Επιτροπή, με τη βοήθεια του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Ασφάλεια στη Θάλασσα (EMSA), θα πρέπει να στηρίξει τις αρμόδιες αρχές, μεταξύ άλλων παρακολουθώντας και ενημερώνοντας για ύποπτες μεταφορτώσεις από πλοίο σε πλοίο και περιστατικά παράνομων παρεμβολών, θέσης εκτός λειτουργίας ή με άλλον τρόπο αδρανοποίησης των ΣΑΑ σκαφών και διευκολύνοντας την ανταλλαγή πληροφοριών με βάση το σύστημα ανταλλαγής ναυτιλιακών πληροφοριών της Ένωσης («SafeSeaNet»), το οποίο επιτρέπει τη λήψη, αποθήκευση, ανάκτηση και ανταλλαγή πληροφοριών με σκοπό την ασφάλεια στη θάλασσα, την ασφάλεια των λιμένων και τη ναυτιλιακή ασφάλεια, την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος και την αποτελεσματικότητα της θαλάσσιας κυκλοφορίας και των θαλάσσιων μεταφορών. Οι εθνικές αρμόδιες αρχές κατά την έννοια της οδηγίας 2014/100/ΕΕ της Επιτροπής (6) θα πρέπει να παρέχουν στις λιμενικές αρχές τους, εφόσον είναι διαφορετικές αρχές, πρόσβαση στο εν λόγω σύστημα χωρίς καθυστέρηση. Χρησιμοποιώντας το SafeSeaNet, η Επιτροπή, με τη βοήθεια του EMSA, θα πρέπει να στηρίξει τις εθνικές αρμόδιες αρχές στην παρακολούθηση όλων των σκαφών που παρουσιάζουν ενδιαφέρον, ιδίως εκείνων που πλέουν εντός του ορίου των 200 ναυτικών μιλίων από τις ακτές των κρατών μελών, με όλα τα διαθέσιμα μέσα.

(35)

Για να περιοριστεί η πρακτική της αναζήτησης ευνοϊκότερης δικαιοδοσίας (forum shopping), οι αρμόδιες αρχές κράτους μέλους που αρνούνται την πρόσβαση σε σκάφος θα πρέπει να ανταλλάσσουν αμέσως πληροφορίες σχετικά με την άρνηση αυτή με τις άλλες αρμόδιες αρχές των κρατών μελών, μέσω των υφιστάμενων πλατφορμών που έχουν στη διάθεσή τους. Η Επιτροπή θα πρέπει να συνεργάζεται στενά με τον EMSA με σκοπό την άμεση διευκόλυνση τυχόν τεχνικών προσαρμογών στο SafeSeaNet βάσει των ενημερώσεων των αρμόδιων αρχών.

(36)

Οι απαγορεύσεις σχετικά με την πρόσβαση στους λιμένες εφαρμόζονται σε κάθε πλοίο, είτε είναι προσδεδεμένο σε λιμένα είτε βρίσκεται σε αγκυροβόλιο εντός της δικαιοδοσίας λιμένα κράτους μέλους. Στην περίπτωση του Κόλπου της Φινλανδίας, οι εν λόγω απαγορεύσεις αφορούν κάθε σκάφος, είτε είναι προσδεδεμένο σε λιμένα είτε βρίσκεται σε αγκυροβόλιο στα χωρικά ύδατα ή στα εσωτερικά ύδατα κράτους μέλους.

(37)

Προβλέπονται κατάλληλες εξαιρέσεις και παρεκκλίσεις για να επιτραπεί στα εν λόγω σκάφη η πρόσβαση σε λιμένες και κλεισιάδες στο έδαφος της Ένωσης για λόγους θαλάσσιας ασφάλειας, συμπεριλαμβανομένων των περιβαλλοντικών ανησυχιών, για τη διάσωση ανθρώπινων ζωών στη θάλασσα και για ανθρωπιστικούς λόγους.

(38)

Η απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2022/884 του Συμβουλίου (7) και ο κανονισμός (ΕΕ) 2022/879 του Συμβουλίου (8) προβλέπουν ότι τα κράτη μέλη οφείλουν να λαμβάνουν όλα τα αναγκαία μέτρα για την εξασφάλιση εφοδιασμού που είναι εναλλακτικός από τις εισαγωγές αργού πετρελαίου από τη Ρωσία μέσω αγωγών, ώστε οι εν λόγω εισαγωγές να υπαχθούν στις απαγορεύσεις το συντομότερο δυνατόν. Σε ευθυγράμμιση με τον στόχο αυτό, θα πρέπει να λήξει η προσωρινή παρέκκλιση που χορηγήθηκε στη Γερμανία και την Πολωνία για την προμήθεια αργού πετρελαίου με αγωγό από τη Ρωσία μέσω του βόρειου τμήματος του πετρελαιαγωγού Druzhba. Δεν απαγορεύεται η εισαγωγή πετρελαίου που προέρχεται από το Καζαχστάν ή άλλη Τρίτη χώρα και διαμετακομίζεται μέσω της Ρωσίας μέσω του πετρελαιαγωγού Druzhba.

(39)

Ο μηχανισμός ανώτατων ορίων τιμών ορίζει ότι συγκεκριμένα έργα που είναι απαραίτητα για την ενεργειακή ασφάλεια ορισμένων τρίτων χωρών μπορούν να εξαιρεθούν από το ανώτατο όριο τιμών. Η εξαίρεση που προβλέπεται σε σχέση με το έργο Sakhalin-2 (Сахалин-2), που βρίσκεται στη Ρωσία, θα πρέπει να παραταθεί έως τις 31 Μαρτίου 2024, για να διασφαλιστούν οι ανάγκες ενεργειακής ασφάλειας της Ιαπωνίας.

(40)

Για να μην υπονομευθεί ο κρίσιμος ενεργειακός εφοδιασμός η πραγματοποίηση του οποίου στην Ένωση από τρίτες χώρες δεν απαγορεύεται, ενδείκνυται να διασφαλιστεί η επαρκής συντήρηση και λειτουργία των υποδομών της κοινοπραξίας Caspian Pipeline Consortium (CPC) (Κοινοπραξία Αγωγού της Κασπίας), οι οποίες επιτρέπουν την αγορά, την εισαγωγή ή τη μεταφορά εμπορευμάτων που υπάγονται στον κωδικό ΣΟ 2709 00, καταγωγής Καζαχστάν, και τα οποία μόνο φορτώνονται, αναχωρούν ή διαμετακομίζονται μέσω της Ρωσίας. Η απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2023/1217 εισήγαγε παρεκκλίσεις από τις απαγορεύσεις πώλησης, προμήθειας, μεταφοράς ή εξαγωγής, άμεσα ή έμμεσα, σε οποιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, οντότητα ή φορέα στη Ρωσία ή προς χρήση στη Ρωσία ορισμένων αγαθών ή τεχνολογίας, από την απαγόρευση παροχής συναφούς χρηματοδότησης ή χρηματοδοτικής συνδρομής, τεχνικής βοήθειας, υπηρεσιών διαμεσολάβησης ή άλλων υπηρεσιών ή από την απαγόρευση παροχής ελεγκτικών υπηρεσιών, υπηρεσιών μηχανικού, νομικών συμβουλευτικών υπηρεσιών και υπηρεσιών τεχνικών δοκιμών και αναλύσεων οι οποίες είναι απολύτως αναγκαίες για τον σκοπό αυτό, υπό αυστηρές προϋποθέσεις για την αποφυγή του κινδύνου καταστρατήγησης.

(41)

Για να αποφευχθεί η καταστρατήγηση της απαγόρευσης παροχής κινητών αξιών σε πρόσωπα στη Ρωσία, η απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2023/1217 επεξέτεινε την εν λόγω απαγόρευση σε χρηματοοικονομικά μέσα εκφρασμένα σε οποιοδήποτε νόμισμα.

(42)

Η απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2023/1217 θέσπισε επίσης παρέκκλιση από την απαγόρευση παροχής σε ρωσικές οντότητες ορισμένων υπηρεσιών που απαιτούνται για τη δημιουργία, την πιστοποίηση ή την αξιολόγηση τείχους προστασίας το οποίο αφαιρεί τον έλεγχο που ασκεί καταχωρισμένο πρόσωπο επί των περιουσιακών στοιχείων μη καταχωρισμένης οντότητας της Ένωσης η οποία ανήκει στο καταχωρισμένο πρόσωπο ή ελέγχεται από αυτό και το οποίο διασφαλίζει ότι το εν λόγω πρόσωπο δεν αποκομίζει όφελος, επιτρέποντας έτσι στην εν λόγω οντότητα να συνεχίσει τις επιχειρηματικές της δραστηριότητες.

(43)

Η απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2023/1217 αποσαφηνίζει περαιτέρω τα αποδεικτικά στοιχεία που απαιτούνται για την εισαγωγή προϊόντων σιδήρου και χάλυβα που μεταποιούνται σε τρίτη χώρα και περιέχουν προϊόντα σιδήρου και χάλυβα καταγωγής Ρωσίας.

(44)

Η απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2023/1217 εισήγαγε παρέκκλιση από την απαγόρευση αγοράς, εισαγωγής ή μεταφοράς ορισμένων ειδών που αποφέρουν σημαντικά έσοδα στη Ρωσία και τα οποία είναι αναγκαία για τη λειτουργία, τη συντήρηση ή την επισκευή οχημάτων της γραμμής 3 του μετρό της Βουδαπέστης.

(45)

Η απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2023/1217 εισήγαγε διευκρινίσεις σχετικά με τις αρμόδιες αρχές που παραλαμβάνουν κοινοποιήσεις μη τακτικών πτήσεων μεταξύ Ρωσίας και Ένωσης.

(46)

Η απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2023/1217 παρέτεινε την προθεσμία για την εφαρμογή προσωρινής παρέκκλισης από την απαγόρευση παροχής ορισμένων υπηρεσιών, με στόχο να διευκολυνθεί περαιτέρω η αποεπένδυση φορέων της Ένωσης από τη ρωσική αγορά. Για να επισπευσθεί η αποεπένδυση ρωσικών φορέων εκμετάλλευσης από την αγορά της Ένωσης, η απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2023/1217 εισάγει προσωρινή παρέκκλιση από την απαγόρευση παροχής νομικών συμβουλευτικών υπηρεσιών σε νομικά πρόσωπα, οντότητες ή φορείς που είναι εγκατεστημένα στη Ρωσία. Οι αρμόδιες αρχές των κρατών μελών μπορούν να επιτρέπουν την παροχή, έως τις 31 Μαρτίου 2024, νομικών υπηρεσιών που είναι υποχρεωτικές, σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία του κράτους μέλους, για την ολοκλήρωση των εν λόγω αποεπενδύσεων.

(47)

Προκειμένου να διασφαλιστεί η πλήρης και ομοιόμορφη εφαρμογή των περιοριστικών μέτρων, ενδείκνυται τα κράτη μέλη να ενημερώνουν τα άλλα κράτη μέλη και την Επιτροπή για κάθε άδεια που απορρίπτεται δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 833/2014 και να ανταλλάσσουν πληροφορίες σχετικά με τις αιτήσεις έγκρισης που προτίθενται να χορηγήσουν, όταν άλλο κράτος μέλος έχει ήδη κοινοποιήσει άρνηση, ώστε να αποφεύγεται η αναζήτηση ευνοϊκότερης δικαιοδοσίας (forum shopping).

(48)

Ενδείκνυται επίσης να ενισχυθεί η ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με την εφαρμογή και την επιβολή περιορισμών στις εξαγωγές ευαίσθητων ειδών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη στήριξη του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, όπως τα αγαθά διπλής χρήσης και τα αγαθά που απαριθμούνται στο παράρτημα VII του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 833/2014, προκειμένου να αντιμετωπιστεί ο κίνδυνος καταστρατήγησης από πρόσωπα ή οντότητες που εμπλέκονται στην προμήθεια για χρήση στη Ρωσία απαγορευμένων αγαθών της Ένωσης ή στην παροχή απαγορευμένων υπηρεσιών, κατά παράβαση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 833/2014.

(49)

Ενδείκνυται να αποσαφηνιστούν περαιτέρω οι διατάξεις σχετικά με την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των αρχών ενός κράτους μέλους με τις αρχές άλλων κρατών μελών και την Επιτροπή.

(50)

Με την απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2023/1217 επεκτείνεται ο κατάλογος των χωρών εταίρων που εφαρμόζουν δέσμη μέτρων ελέγχου των εξαγωγών ουσιωδώς ισοδύναμων με εκείνα που καθορίζονται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 833/2014

(51)

Τέλος, η απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2023/1217 επιφέρει ορισμένες τεχνικές διορθώσεις στο διατακτικό και στα παραρτήματα, μεταξύ άλλων με τη διαγραφή των αναφορών σε μεταβατικές περιόδους που έχουν λήξει, καθώς και την αναδιοργάνωση της δομής ορισμένων παραρτημάτων του κανονισμού (ΕΕ) 833/214. Συνεπεία των εν λόγω διορθώσεων, η απαγόρευση των εισαγωγών άνθρακα καλύπτεται από το άρθρο 3θ και το παράρτημα XXI του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 833/2014· ως εκ τούτου, το άρθρο 3ι και το παράρτημα XXII του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 833/2014 έχουν καταστεί περιττά και διαγράφονται. Η διαγραφή των αναφορών σε μεταβατικές περιόδους που έχουν ήδη λήξει δεν αποσκοπεί να παραγάγει έννομα αποτελέσματα σε προηγούμενες ή εν εξελίξει συμβάσεις ή στη δυνατότητα εφαρμογής των εν λόγω μεταβατικών περιόδων.

(52)

Τα μέτρα αυτά εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και, επομένως, για να διασφαλιστεί κυρίως η ομοιόμορφη εφαρμογή τους σε όλα τα κράτη μέλη, απαιτείται κανονιστική δράση στο επίπεδο της Ένωσης.

(53)

Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 833/2014 θα πρέπει συνεπώς να τροποποιηθεί αναλόγως,

1)

στο άρθρο 2 παράγραφος 2, προστίθεται το ακόλουθο στοιχείο:

2)

το άρθρο 2α τροποποιείται ως εξής:

3)

το άρθρο 2αα τροποποιείται ως εξής:

4)

στο άρθρο 2δ, η παράγραφος 1 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

5)

στο άρθρο 3 παράγραφος 2, προστίθεται το ακόλουθο στοιχείο:

6)

στο άρθρο 3β παράγραφος 2, προστίθεται το ακόλουθο στοιχείο:

7)

το άρθρο 3γ τροποποιείται ως εξής:

8)

στο άρθρο 3δ, η παράγραφος 5 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

9)

στο άρθρο 3εα παράγραφος 5, το στοιχείο ε) διαγράφεται,

10)

παρεμβάλλονται τα ακόλουθα άρθρα:

(*2)  Οδηγία 2002/59/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Ιουνίου 2002, για τη δημιουργία κοινοτικού συστήματος παρακολούθησης της κυκλοφορίας των πλοίων και ενημέρωσης και την κατάργηση της οδηγίας 93/75/ΕΟΚ του Συμβουλίου (ΕΕ L 208 της 5.8.2002, σ. 10).»,"

11)

στο άρθρο 3στ παράγραφος 2, προστίθεται το ακόλουθο στοιχείο:

12)

το άρθρο 3ζ τροποποιείται ως εξής:

13)

το άρθρο 3η τροποποιείται ως εξής:

14)

το άρθρο 3θ τροποποιείται ως εξής:

15)

το άρθρο 3ι διαγράφεται,

16)

το άρθρο 3ια τροποποιείται ως εξής:

17)

το άρθρο 3ιβ τροποποιείται ως εξής:

18)

στο άρθρο 3ιγ, παρεμβάλλεται η ακόλουθη παράγραφος:

19)

στο άρθρο 4 παράγραφος 1, το στοιχείο α) αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

(*3)  Η τελευταία έκδοση δημοσιεύθηκε στην ΕΕ C 85 της 13.3.2020, σ. 147.»,"

20)

στο άρθρο 5αα παράγραφος 3, το στοιχείο γ) διαγράφεται,

21)

στο άρθρο 5στ, η παράγραφος 1 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

22)

το άρθρο 5ια τροποποιείται ως εξής:

23)

το άρθρο 5ια τροποποιείται ως εξής:

24)

παρεμβάλλεται το ακόλουθο άρθρο:

25)

στο άρθρο 6, η παράγραφος 1 τροποποιείται ως εξής:

26)

παρεμβάλλονται τα ακόλουθα άρθρα:

27)

στο άρθρο 12α, οι παράγραφοι 2 και 3 αντικαθίστανται από το ακόλουθο κείμενο:

(*4)  Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 952/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 9ης Οκτωβρίου 2013, για τη θέσπιση του ενωσιακού τελωνειακού κώδικα (ΕΕ L 269 της 10.10.2013, σ. 1)."

(*5)  Οδηγία (ΕΕ) 2015/849 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Μαΐου 2015, σχετικά με την πρόληψη της χρησιμοποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή για τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 648/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, και την κατάργηση της οδηγίας 2005/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και της οδηγίας 2006/70/ΕΚ της Επιτροπής (ΕΕ L 141 της 5.6.2015, σ. 73).»,"

28)

το άρθρο 12β τροποποιείται ως εξής:

29)

παρεμβάλλεται το ακόλουθο άρθρο:

30)

το παράρτημα IV τροποποιείται σύμφωνα με το παράρτημα I του παρόντος κανονισμού,

31)

το παράρτημα VII τροποποιείται σύμφωνα με το παράρτημα II του παρόντος κανονισμού,

32)

το παράρτημα VIII τροποποιείται σύμφωνα με το παράρτημα IΙΙ του παρόντος κανονισμού,

33)

το παράρτημα XV τροποποιείται σύμφωνα με το παράρτημα IV του παρόντος κανονισμού·

το παρόν σημείο εφαρμόζεται σε σχέση με μία ή περισσότερες από τις οντότητες που αναφέρονται στο παράρτημα IV του παρόντος κανονισμού από 1ης Οκτωβρίου 2023 και υπό την προϋπόθεση ότι το Συμβούλιο, αφού εξετάσει τις αντίστοιχες περιπτώσεις, το αποφασίσει με εκτελεστική πράξη,

34)

το παράρτημα XVII τροποποιείται σύμφωνα με το παράρτημα V του παρόντος κανονισμού,

35)

το παράρτημα XVIII τροποποιείται σύμφωνα με το παράρτημα VΙ του παρόντος κανονισμού,

36)

το παράρτημα XXI τροποποιείται σύμφωνα με το παράρτημα VΙI του παρόντος κανονισμού,

37)

το παράρτημα XXII διαγράφεται,

38)

το παράρτημα XXIII τροποποιείται σύμφωνα με το παράρτημα VIΙI του παρόντος κανονισμού,

39)

το παράρτημα XXIX τροποποιείται σύμφωνα με το παράρτημα IX του παρόντος κανονισμού,

40)

προστίθεται το παράρτημα XXXIII σύμφωνα με το παράρτημα Χ του παρόντος κανονισμού,

41)

προστίθεται το παράρτημα XXXV σύμφωνα με το παράρτημα ΧΙ του παρόντος κανονισμού.