ΣΫΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΉΣ

της 10ης Ιανουαρίου 2008

σχετικά με μέτρα για τη διευκόλυνση της μετάβασης στο ευρώ στο μέλλον

[κοινοποιηθείσα υπό τον αριθμό Ε(2007) 6912]

(2008/78/ΕΚ)

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ,

Έχοντας υπόψη τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και ιδίως το άρθρο 211,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

ΣΥΝΙΣΤΑ:

Άρθρο 1

Συντονισμός της οργάνωσης της μετάβασης στο ευρώ

1.   Τα κράτη μέλη πρέπει να δημιουργήσουν τις κατάλληλες δομές που θα επικεντρωθούν στο σχεδιασμό, το συντονισμό και τη διευκόλυνση όλων των αναγκαίων προετοιμασιών για τη θέση σε κυκλοφορία του ευρώ.

2.   Ένα εθνικό σχέδιο μετάβασης το οποίο θα καλύπτει όλες τις πτυχές της διοργάνωσης της μετάβασης στο ευρώ πρέπει να καταρτιστεί, να αποτελέσει αντικείμενο διαβούλευσης με τους εκπροσώπους των κύριων οικονομικών φορέων (τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, τον τομέα του λιανικού εμπορίου, τις εταιρείες χρηματαποστολών, τη βιομηχανία κατασκευής μηχανημάτων αυτόματης πώλησης, τις ενώσεις καταναλωτών, τα εμπορικά επιμελητήρια κ.λπ.) και να επικαιροποιείται σε τακτικά διαστήματα.

Άρθρο 2

Διευκόλυνση της προετοιμασίας των πολιτών για το ευρώ

1.   Η εθνική νομοθεσία πρέπει να καθιστά υποχρεωτική τη διπλή αναγραφή των τιμών και άλλων χρηματικών αξιών που πρέπει να πληρώνονται, να πιστώνονται ή να χρεώνονται. Η διπλή αναγραφή πρέπει να καταστεί υποχρεωτική το ταχύτερο δυνατό, μόλις το Συμβούλιο θεσπίσει επισήμως την αμετάκλητη συναλλαγματική ισοτιμία μεταξύ του εθνικού νομίσματος και του ευρώ. Τα κράτη μέλη πρέπει να αποθαρρύνουν τη διπλή αναγραφή των τιμών από τους λιανεμπόρους πριν την επίσημη θέσπιση της συναλλαγματικής ισοτιμίας. Τα κράτη μέλη πρέπει επίσης να καταστήσουν υποχρεωτική τη χωριστή αναγραφή οιωνδήποτε χρεώσεων επιβάλουν οι επιχειρήσεις για την αποδοχή πληρωμών σε ευρώ κατά την περίοδο από τον καθορισμό της συναλλαγματικής ισοτιμίας έως τη θέση σε κυκλοφορία του ευρώ. Πρέπει να απαγορεύεται η χρήση διαφορετικής συναλλαγματικής ισοτιμίας από αυτή που θέσπισε το Συμβούλιο. Η διπλή αναγραφή πρέπει να παραμείνει υποχρεωτική για ελάχιστη περίοδο έξι μηνών και για ένα έτος κατ’ ανώτατο όριο αφότου τεθεί σε κυκλοφορία του ευρώ. Εν συνεχεία, πρέπει να διακοπεί προκειμένου να μπορέσουν οι πολίτες να εξοικειωθούν πλήρως με το νέο νόμισμα.

2.   Τα κράτη μέλη πρέπει να μεριμνήσουν για την πλήρη ενημέρωση των πολιτών σχετικά με τις ρυθμίσεις για τη μετάβαση στο ευρώ, σχετικά με τις διατάξεις για την προστασία των τραπεζογραμματίων και κερμάτων του ευρώ και σχετικά με τα χαρακτηριστικά ασφαλείας των τραπεζογραμματίων και κερμάτων ευρώ· πρέπει επίσης να βοηθήσουν τους πολίτες να εξοικειωθούν με τη νέα κλίμακα αξιών. Οι σχετικές ενημερωτικές εκστρατείες πρέπει να συνεχιστούν για εύλογο διάστημα μετά τη θέση σε κυκλοφορία του ευρώ. Συγκεκριμένα, πρέπει να εκπονηθούν ειδικά ενημερωτικά προγράμματα για ευάλωτα πρόσωπα (όπως για τους ηλικιωμένους, για τα άτομα που αντιμετωπίζουν προβλήματα σωματικής ή ψυχικής υγείας κ.λπ.) καθώς και για τα άτομα που αντιμετωπίζουν δυσχέρειες πρόσβασης σε πληροφορίες (όπως οι μετανάστες, οι άστεγοι, οι αναλφάβητοι κ.λπ.).

3.   Τα κράτη μέλη, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και οι επιχειρήσεις πρέπει να διοργανώνουν σεμινάρια με σκοπό να εξοικειωθεί με το ευρώ το προσωπικό που χρησιμοποιεί σε τακτική βάση στην εργασία του νομίσματα και χαρτονομίσματα ώστε να διευκολυνθεί η αναγνώριση, ο ακριβής εντοπισμός των χαρακτηριστικών ασφαλείας και ο ταχύτερος χειρισμός των νομισμάτων και χαρτονομισμάτων του ευρώ. Πέραν τούτου, πρέπει να διοργανώνονται τακτικά σεμινάρια για άτομα με προβλήματα όρασης προκειμένου να βοηθηθούν να αναπτύξουν αισθητήρια μνήμη για το νέο νόμισμα.

4.   Οι δημόσιες διοικήσεις πρέπει να παρέχουν στις επιχειρήσεις, ιδίως στις ΜΜΕ, ακριβείς πληροφορίες σχετικά με το χρονοδιάγραμμα μετάβασης στο ευρώ και σχετικά με τους σχετικούς νομικούς, φορολογικούς και λογιστικούς κανόνες. Οι επαγγελματικές ενώσεις, τα ευρωπαϊκά κέντρα πληροφόρησης, τα εμπορικά και βιομηχανικά επιμελητήρια, οι ορκωτοί λογιστές και οι σύμβουλοι επιχειρήσεων πρέπει να φροντίσουν ώστε οι επιχειρήσεις με τις οποίες είναι σε επαφή να προβούν στη λήψη των μέτρων που είναι αναγκαία για να προετοιμαστούν κατάλληλα και να είναι σε θέση να πραγματοποιούν όλες τις συναλλαγές τους σε ευρώ ευθύς μόλις αυτό τεθεί σε κυκλοφορία.

5.   Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα πρέπει να ενημερώσουν τους πελάτες τους για τις πρακτικές επιπτώσεις της λήξης της μεταβατικής περιόδου. Θα πρέπει ειδικότερα να επιστήσουν την προσοχή τους στην αδυναμία εκτέλεσης λογιστικών πληρωμών ή τήρησης λογαριασμών στις παλαιές εθνικές νομισματικές μονάδες μετά τη θέση σε κυκλοφορία του ευρώ.

6.   Οι επιχειρήσεις θα πρέπει να ευαισθητοποιήσουν το προσωπικό τους και να προβούν σε κατάρτιση εκείνων των εργαζομένων που έρχονται σε επαφή με το κοινό.

7.   Τα κράτη μέλη πρέπει να παρακολουθούν την προπαρασκευή των οικονομικών φορέων για τη μετάβαση στο ευρώ, ιδίως μέσω της πραγματοποίησης τακτικών ερευνών.

Άρθρο 3

Εξασφάλιση της ταχείας θέσης σε κυκλοφορία των νομισμάτων και χαρτονομισμάτων του ευρώ

1.   Για να μειωθεί ο όγκος των πράξεων στις οποίες χρησιμοποιούνται μετρητά, οι καταναλωτές καλούνται να καταθέτουν σε λογαριασμό τα ρευστά πλεονάσματα κατά τις εβδομάδες που προηγούνται της μετάβασης στο ευρώ. Τα συμβόλαια, που συνήθως εκφράζονται σε εθνικά νομίσματα, τα οποία συνάπτονται μετά την έκδοση της απόφασης του Συμβουλίου για τη θέσπιση της αμετάκλητης συναλλαγματικής ισοτιμίας πρέπει κατά προτίμηση να αναφέρονται στο ευρώ εφόσον η ισχύς τους εκτείνεται πέραν της ημερομηνίας θέσης σε κυκλοφορία του ευρώ.

2.   Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και τα σημεία πωλήσεων πρέπει να κάνουν χρήση προεφοδιασμού και υποπροεφοδιασμού με τραπεζογραμμάτια και κέρματα ευρώ κατά τους μήνες που προηγούνται της μετάβασης στο ευρώ, όπως προβλέπεται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (2). Τα σημεία πωλήσεων πρέπει να υποπροεφοδιαστούν με τραπεζογραμμάτια και κέρματα ευρώ κατά τις τελευταίες εβδομάδες πριν τη μετάβαση. Ειδικές ρυθμίσεις, ιδίως συσκευασίες με κέρματα ευρώ για λιανεμπόρους, πρέπει να προβλέπονται για τα μικρά κέντρα πωλήσεων. Προκειμένου να ενθαρρύνονται τα κέντρα πωλήσεων να συμμετέχουν στον υποπροεφοδιασμό, πρέπει να τους προσφέρονται οικονομικώς ελκυστικοί όροι μεταχρονολογημένης χρέωσης. Οι πολίτες πρέπει να είναι σε θέση να αποκτούν συσκευασίες νομισμάτων ευρώ κατά τις τρεις εβδομάδες που προηγούνται της μετάβασης στο ευρώ, ώστε κάθε νοικοκυριό να διαθέτει τουλάχιστον μια τέτοια συσκευασία.

3.   Στα μηχανήματα αυτόματης ανάληψης χαρτονομισμάτων πρέπει να πραγματοποιηθούν οι αναγκαίες μετατροπές ώστε να χορηγούν χαρτονομίσματα ευρώ ευθύς μόλις το ευρώ τεθεί σε κυκλοφορία. Τα μηχανήματα αυτόματης ανάληψης χαρτονομισμάτων στα οποία για τεχνικούς λόγους δεν μπορούν να γίνουν εγκαίρως οι αναγκαίες μετατροπές, πρέπει να διακόψουν τη λειτουργία τους. Οι αναλήψεις ή αλλαγές μετρητών σε χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς κατά τις δύο εβδομάδες που προηγούνται και έπονται της μετάβασης στο ευρώ πρέπει να πραγματοποιούνται κατά πρώτο λόγο με χαρτονομίσματα μικρής ονομαστικής αξίας.

4.   Τα σημεία πωλήσεων πρέπει να υποχρεωθούν να δίνουν ρέστα αποκλειστικά σε ευρώ ευθύς μόλις τεθεί το ευρώ σε κυκλοφορία, εκτός εάν αυτό είναι αδύνατον για πρακτικούς λόγους. Πρέπει να ληφθούν μέτρα ad hoc για τη διευκόλυνση του υποπροεφοδιασμού με νομίσματα και χαρτονομίσματα για τον περιορισμό των δυσκολιών λόγω της αύξησης του όγκου των μετρητών στα σημεία πωλήσεων.

5.   Όλα τα ηλεκτρονικά τερματικά σημεία πώλησης πρέπει να αρχίσουν να χρησιμοποιούν το ευρώ την ημέρα της θέσης του σε κυκλοφορία. Οι καταναλωτές πρέπει να ενθαρρυνθούν να κάνουν συχνότερα χρήση ηλεκτρονικών πληρωμών κατά τις πρώτες ημέρες μετά τη θέση σε κυκλοφορία του ευρώ.

6.   Τα κεντρικά γραφεία των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων πρέπει να παραμένουν ανοικτά κατά τις πρώτες ημέρες της περιόδου διπλής κυκλοφορίας ώστε να διευκολύνουν την ανταλλαγή του εθνικού νομίσματος με το ευρώ. Πέραν τούτου, το ωράριο λειτουργίας των τραπεζών πρέπει να παραταθεί κατά την περίοδο της μετάβασης στο ευρώ. Πρέπει να παρασχεθούν ειδικές διευκολύνσεις στους λιανεμπόρους με τον ταχύτερο εφοδιασμό τους με μετρητά ώστε να μην σχηματίζονται ουρές.

Άρθρο 4

Η πρόληψη των καταχρηστικών πρακτικών και της δημιουργίας λανθασμένων εντυπώσεων στους πολίτες όσον αφορά την εξέλιξη των τιμών

1.   Πρέπει να διεξαχθούν διαπραγματεύσεις με τον τομέα του λιανικού εμπορίου και των υπηρεσιών για τη σύναψη συμφωνιών ώστε η θέση σε κυκλοφορία του ευρώ να μην έχει αντίκτυπο στη διαμόρφωση των τιμών. Ιδίως οι έμποροι γενικής πώλησης δεν θα πρέπει να αυξήσουν τις τιμές τους λόγω της μετάβασης στο ευρώ και θα πρέπει να καταβάλουν προσπάθειες για την ελαχιστοποίηση των μεταβολών των τιμών κατά την τιμολόγηση σε ευρώ μετά τη μετάβαση. Οι συμφωνίες αυτές πρέπει να υλοποιηθούν μέσω της υιοθέτησης λογοτύπου το οποίο θα είναι εμφανές και εύκολα αναγνωρίσιμο από τους καταναλωτές. Πρέπει να διεξαχθούν εκστρατείες ενημέρωσης για τη διαφήμιση αυτού του λογοτύπου. Είναι αναγκαίο να παρακολουθείται εκ του σύνεγγυς, και σε συνεργασία με τις ενώσεις καταναλωτών, ο βαθμός συμμόρφωσης των λιανεμπόρων με τις δεσμεύσεις που ανέλαβαν στο πλαίσιο των συμφωνιών. Πρέπει να προβλέπονται αποτρεπτικά μέτρα για περιπτώσεις μη συμμόρφωσης, τα οποία θα περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τη δημόσια αποκάλυψη της ονομασίας της επιχείρησης και ενδεχομένως πρόστιμα για τις σοβαρότερες περιπτώσεις.

2.   Τα κράτη μέλη πρέπει να εξασφαλίσουν την αυστηρή και συχνή παρακολούθηση των τιμών κατά τις εβδομάδες που έπονται της θέσπισης της επίσημης ισοτιμίας και έως το πέρας της περιόδου διπλής αναγραφής των τιμών. Πρέπει, ιδίως, να ενημερώνονται οι πολίτες σε εβδομαδιαία βάση για την εξέλιξη των τιμών κατά τις εβδομάδες που προηγούνται και έπονται της μετάβασης στο ευρώ, ώστε να αποτρέπεται η δημιουργία λανθασμένων εντυπώσεων.

3.   Τα ίδια φορολογικά τέλη που επιβάλλονται για τις πράξεις πληρωμών σε εθνικό νόμισμα πρέπει, μετά τη μετατροπή, να ισχύουν για τις πράξεις πληρωμών σε ευρώ.

Άρθρο 5

Τελική διάταξη

Τα κράτη μέλη καλούνται να υποστηρίξουν την εφαρμογή της παρούσας σύστασης.

Άρθρο 6

Αποδέκτες

Η παρούσα σύσταση απευθύνεται στα κράτη μέλη τα οποία τυγχάνουν παρέκκλισης όπως προβλέπεται στο άρθρο 122 της συνθήκης, καθώς και στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, τις επιχειρήσεις, τις εμπορικές ενώσεις και τις οργανώσεις καταναλωτών στα εν λόγω κράτη μέλη.

(1)  Σύσταση 2000/C 303/05 (ΕΕ C 303 της 24.10.2000, σ. 6).

(2)  Κατευθυντήρια γραμμή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, της 14ης Ιουλίου 2006, σχετικά με ορισμένες προπαρασκευαστικές εργασίες ενόψει της μετάβασης στο ευρώ σε φυσική μορφή και με τον προεφοδιασμό και υποπροεφοδιασμό με τραπεζογραμμάτια και κέρματα ευρώ εκτός της ζώνης του ευρώ (ΕΚΤ/2006/9, ΕΕ L 207 της 28.7.2006, σ. 39).