Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Εμπειρίες και διδάγματα που αντλήθηκαν από τις περιφέρειες και τις πόλεις κατά τη διάρκεια της κρίσης της νόσου COVID-19»

(2021/C 300/09)

Εισηγήτρια: Joke SCHAUVLIEGE (BE/EPP), αντιπρόεδρος του Φλαμανδικού Κοινοβουλίου

ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Εισαγωγικές παρατηρήσεις

1.

επισημαίνει ότι η κρίση της COVID-19 στη δημόσια υγεία απαίτησε μια ευρεία και ολοκληρωμένη αντίδραση, με τη συνεκτίμηση, όχι μόνο εθνικών αλλά και διεθνών και διασυνοριακών καταστάσεων, καθώς και των τοπικών και περιφερειακών αναγκών·

2.

επιβεβαιώνει τη δέσμευσή της να συνεργαστεί στενά με τις ευρωπαϊκές πόλεις και περιφέρειες και τα δίκτυά τους, τα κράτη μέλη, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και τους διεθνείς οργανισμούς για να προβεί στον απολογισμό των διδαγμάτων της διαχείρισης της κρίσης COVID-19 και την ανάκαμψη σε όλα τα διοικητικά επίπεδα, έτσι ώστε να βελτιωθεί η ικανότητα αντίδρασης της ΕΕ σε μελλοντικές πανδημίες και άλλες μορφές κρίσεων·

3.

επισημαίνει εν προκειμένω, ότι ο ρόλος, των τοπικών και περιφερειακών αρχών δεν μπορεί να υποτιμηθεί, καθότι έχουν το πλεονέκτημα της εγγύτητας στους πολίτες, κάτι που τους επιτρέπει να κατανοούν τις τοπικές ανάγκες και να αποτελούν την πρώτη γραμμή αντίδρασης. Συν τοις άλλοις, με την ποικιλόμορφη δράση της, η κοινωνία των πολιτών διαδραματίζει επίσης κύριο ρόλο στη διασύνδεση με τους πολίτες και στην παροχή υπηρεσιών σε αυτούς·

4.

εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι 19 από τα 27 κράτη μέλη αποδίδουν κύριες ή / και αποκλειστικές αρμοδιότητες όσον αφορά τη δημόσια υγεία στις τοπικές και περιφερειακές αρχές·

5.

τονίζει ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές βρέθηκαν —και εξακολουθούν να βρίσκονται— στην πρώτη γραμμή της μάχης κατά της νόσου COVID-19 ανταποκρινόμενες, ως το πλησιέστερο στους πολίτες επίπεδο, στις υγειονομικές, κοινωνικές και οικονομικές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης που επηρεάζουν τις κοινότητές τους και οδηγώντας την κοινωνία μας στη βιώσιμη ανάκαμψη και στη θωράκισή της·

6.

είναι πεπεισμένη ότι απαιτείται μεγαλύτερος συντονισμός όλων των διοικητικών επιπέδων, έτσι ώστε να διασφαλιστεί μια άρτια και αποτελεσματική αντίδραση σε μελλοντικές κρίσεις. Αυτό ισχύει όχι μόνο για πεδία όπως η προμήθεια ιατρικού εξοπλισμού, αλλά και για τις διασυνοριακές ρυθμίσεις, το κλείσιμο των συνόρων και την κυκλοφορία των προσώπων, για την οικονομική στήριξη, καθώς και για δραστηριότητες ανταλλαγής πληροφοριών και πρόγνωσης που υποστηρίζουν την καλύτερη ετοιμότητα·

7.

είναι επίσης πεπεισμένη ότι το ζήτημα της επέκτασης των αρμοδιοτήτων της ΕΕ στον τομέα της υγείας (άρθρο 168 της ΣΛΕΕ) για τη βελτίωση του συντονισμού και της συνεργασίας, καθώς και για την αποτελεσματική αντιμετώπιση μελλοντικών απειλών κατά της υγείας, θα πρέπει να αναλυθεί κατά τη συζήτηση για το μέλλον της Ευρώπης. Πρέπει να υπάρξει ενισχυμένη ευρωπαϊκή συνεργασία, σύμφωνα και με την αρχή της επικουρικότητας·

8.

επαναλαμβάνει ότι οι παραμεθόριες περιοχές έχουν πληγεί σοβαρά από την πανδημία, λόγω της κατάστασής τους. Καθότι τα μέτρα στις γειτονικές χώρες δεν είναι σαφή, υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα και ταλαιπωρία για τους κατοίκους και τους επιχειρηματίες των εν λόγω περιοχών. Ως εκ τούτου, απαιτούνται περισσότερες διαβουλεύσεις, μεταξύ άλλων, ως προς το κλείσιμο των συνόρων, τους περιορισμούς στην ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων, τα μέτρα οικονομικής στήριξης και άλλους κανονισμούς. Οι παραμεθόριες περιοχές μπορούν πράγματι να χρησιμεύσουν ως πεδία δοκιμών για την εξεύρεση καλύτερης ενωσιακής τακτικής·

9.

επικροτεί τα μέτρα που ελήφθησαν και τις νέες προτάσεις που υπέβαλε η ΕΕ με σκοπό τον έλεγχο της νόσου COVID-19 και την υποστήριξη της ανάκαμψης της ολόκληρης της Ένωσης από την κρίση. Προτείνει δε να αξιολογηθεί ενδελεχώς η αποτελεσματικότητά τους επί τόπου με βάση τις εμπειρίες των αγροτικών περιοχών, των πόλεων και των περιφερειών·

10.

λαμβάνει υπόψη της το Βαρόμετρο των δήμων και των περιφερειών (1) της ΕτΠ, το οποίο παρέχει λεπτομερή στοιχεία σχετικά με τις επιπτώσεις της νόσου COVID-19 σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο και παρουσιάζει συγκεκριμένα παραδείγματα βέλτιστων πρακτικών, καθώς και προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι πόλεις και περιφέρειες, συμπεριλαμβανομένων των αγροτικών περιοχών και των λιγότερο ανεπτυγμένων περιοχών·

11.

καλεί τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και τις εθνικές κυβερνήσεις να μεριμνήσουν για τη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών στην εκπόνηση των εθνικών και ενωσιακών σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας έναντι της νόσου COVID-19 και πιθανών μελλοντικών πανδημιών. Είναι δε πεπεισμένη ότι τα μέτρα αυτά χρειάζεται να έχουν τοπική και περιφερειακή διάσταση για να είναι αποτελεσματικά·

Μια κρίση που πλήττει τα περιφερειακά συστήματα υγείας

12.

υπογραμμίζει τις αρμοδιότητες των τοπικών και περιφερειακών αρχών στον τομέα της δημόσιας υγείας σε πολλά κράτη μέλη. Επαινεί τις δράσεις που έχουν αναλάβει οι δήμοι, οι πόλεις και οι περιφέρειες για την προστασία της υγείας των πολιτών τους, τη διαχείριση βασικών υπηρεσιών ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, την υποστήριξη των εργαζομένων στον εν λόγω κλάδο και την επένδυση στα συστήματα υγείας στα εδάφη τους, σε στενή συνεργασία με την κοινωνία των πολιτών και άλλους φορείς και όλα αυτά υπό τεράστια πίεση κατά τη διάρκεια αυτής της σοβαρής κατάστασης έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας·

13.

πιστεύει, όσον αφορά τη δημιουργία μιας μελλοντικής Ευρωπαϊκής Ένωσης Υγείας και την αναγγελθείσα συζήτηση με θέμα τις αρμοδιότητες στον τομέα της υγείας στο πλαίσιο της Διάσκεψης για το μέλλον της ΕΕ, ότι είναι απαραίτητο να συμπεριληφθούν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές στις συζητήσεις αυτές με θέμα την ενίσχυση των αρμοδιοτήτων της ΕΕ στα της δημόσιας υγείας σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας·

14.

εφιστά την προσοχή στις υφιστάμενες περιφερειακές ανισότητες στα συστήματα υγείας και στα σημεία συμφόρησης όσον αφορά την ετοιμότητα για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, όπως επισημαίνεται στο Βαρόμετρο των δήμων και των περιφερειών για το 2020. Επίσης, προτρέπει τις εθνικές κυβερνήσεις και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να λάβουν μέτρα για τη μείωση αυτών των ανισοτήτων με βάση τις πρόσφατες εμπειρίες των πόλεων και των περιφερειών επί τόπου. Το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο θα πρέπει να αντικατοπτρίζει καλύτερα την ύψιστη σημασία των δημόσιων επενδύσεων στα συστήματα υγείας·

15.

τονίζει ότι η υποβολή εκθέσεων σε επίπεδο ΕΕ με θέμα τις επιδόσεις των συστημάτων ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και τα δεδομένα για καλύτερη ετοιμότητα θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει την τοπική και περιφερειακή διάσταση και όχι μόνο να βασίζεται σε δεδομένα σε εθνικό επίπεδο. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τη διαφύλαξη της ελεύθερης κυκλοφορίας των ατόμων —ιδίως των διασυνοριακών εργαζομένων— στις περιοχές στις οποίες η εξάπλωση του ιού έχει τεθεί υπό έλεγχο·

16.

ζητεί να υπάρξει μια ισχυρή, ενισχυμένη και αλληλέγγυα στρατηγική της ΕΕ όσον αφορά τα εμβόλια. Θεωρεί σημαντικό, για λόγους ποιότητας και ασφάλειας, να διατηρηθεί η κοινή διαδικασία παράδοσης εμβολίων κατά της νόσου COVID-19 σε ολόκληρη την ΕΕ. Επισημαίνει ότι η ΕΕ θα πρέπει να διατηρήσει και να υπερασπιστεί την κοινή αγορά εμβολίων και προστατευτικού εξοπλισμού. Δεν θα πρέπει να επιτρέπεται σε καμία χώρα να διακόπτει τις παραδόσεις ή να συνάπτει τις δικές της συμβάσεις με παρασκευαστές εμβολίων. Είναι σημαντικό οι συμφωνίες που υπογράφονται σε επίπεδο ΕΕ να είναι διαφανείς και να επιβάλλουν σαφείς όρους παράδοσης των εμβολίων, καθότι η ΕΕ δαπανά μεγάλα ποσά σε εγκαταστάσεις ανάπτυξης και παραγωγής τους·

17.

είναι πεπεισμένη ότι η ΕΕ πρέπει να διορθώσει τις ελλείψεις και να μειώσει την εξάρτησή της από τρίτες χώρες ενθαρρύνοντας τα κράτη μέλη και τις επιχειρήσεις να επαναφέρουν την παραγωγή ορισμένων φαρμάκων, κρίσιμων δραστικών ουσιών —συμπεριλαμβανομένων των εμβολίων— και προστατευτικού εξοπλισμού στην Ευρώπη, με σκοπό τη στρατηγική αυτονομία της ΕΕ και την ενίσχυση της ετοιμότητας και της ανθεκτικότητάς της υπό κανονικές συνθήκες, αλλά και σε περιόδους κρίσης·

18.

είναι πεπεισμένη ότι είναι επιτακτική ανάγκη οι ευρωπαϊκές περιφέρειες να συλλέγουν δεδομένα υψηλής ποιότητας και ασφάλειας σχετικά με τους υγειονομικούς, προσωπικούς και κοινωνικοοικονομικούς παράγοντες του πληθυσμού με σκοπό τον εντοπισμό των ευάλωτων ομάδων και τη διευκόλυνση αποτελεσματικών πολιτικών ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Αυτό πρέπει να χρηματοδοτείται κατάλληλα σε βιώσιμη βάση·

19.

επισημαίνει ότι όλα τα διοικητικά επίπεδα πρέπει να επενδύσουν στην κατάρτιση και στη θωράκιση του κατά τόπους προσωπικού στον κλάδο της υγείας, ενισχύοντας τις περιοχές με τις μεγαλύτερες ελλείψεις στον τομέα αυτόν και παρέχοντας δημοσιονομική αιτιολόγηση των μέτρων αυτών·

20.

τονίζει ότι η διασυνοριακή συνεργασία θα πρέπει να αποτελεί μέρος όλων των σχεδίων έκτακτης ανάγκης. Η Ευρώπη πρέπει να ενισχύσει την αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών και των περιφερειών της και να ακολουθήσει και προσεγγίσεις από τη βάση προς την κορυφή. Απαιτείται επίσης συνεργασία σε διεθνές επίπεδο με τους πλέον μειονεκτούντες, επειδή έχουμε διδαχθεί ότι ή όλοι μαζί θα ξεπεράσουμε την κρίση στον τομέα της υγείας ή κανείς μας. Οι κοινές επενδύσεις μπορούν να είναι πολύ πιο αποτελεσματικές, όπως καταδείχθηκε σαφώς στον τομέα της υγείας, όταν περιφέρειες και χώρες δέχθηκαν ασθενείς εκτός των συνόρων τους. Συν τοις άλλοις, η αγορά προστατευτικού εξοπλισμού και η πρόκριση κοινής προσέγγισης όσον αφορά τη συγκέντρωση γνώσεων και την έρευνα σε όλα τα πεδία που σχετίζονται με την πανδημία θα προσπόριζαν σημαντικά πρόσθετα οφέλη. Η Ευρώπη πρέπει να ενισχύσει και να προστατεύσει την ερευνητική της πρωτοβουλία και την εγχώρια παραγωγή εμβολίων, υλικών και εξοπλισμών που σχετίζονται με την παρούσα ή με άλλες ενδεχόμενες μελλοντικές πανδημίες, εξασφαλίζοντας την αυτάρκεια -και τη μη εξάρτησή της από τις εξωτερικές αγορές·

21.

ζητεί να ληφθούν μέτρα για την αύξηση της αξιοπιστίας, της λογοδοσίας και του αμοιβαίου σεβασμού μεταξύ των διαφόρων διοικητικών επιπέδων μέσω της ορθής κατανομής των αρμοδιοτήτων μεταξύ τους και της επίτευξης καλής επικοινωνίας. Ο καλύτερος συντονισμός μεταξύ των επιπέδων άσκησης πολιτικής, σε επίσημα και ανεπίσημα πλαίσια, θα μπορούσε να επιτευχθεί τόσο με τη σύσταση αποτελεσματικών ομάδων εργασίας μεταξύ του εθνικού, του περιφερειακού και του τοπικού επιπέδου όσο και με την κατάλληλη —οικονομική και σχετική με πλαίσια και οδηγίες— υποστήριξη της προσπάθειας των τοπικών φορέων·

22.

είναι πεπεισμένη ότι οι ευρωπαϊκές περιφέρειες πρέπει να προβούν σε ειδική αξιολόγηση των επιπτώσεων της πανδημίας στην ψυχική υγεία του γενικού πληθυσμού, και ιδίως των πλέον ευάλωτων ομάδων, να αυξήσουν τις επενδύσεις στη μέριμνα για την ψυχική υγεία και να χαράξουν στρατηγικές για την προστασία του παιδικού και νεανικού πληθυσμού στο πλαίσιο της κρίσης στον τομέα της υγείας·

Οι επιπτώσεις της πανδημίας στις αγροτικές περιοχές

23.

επισημαίνει ότι η πανδημία έχει επιδεινώσει πολλά από τα γνωστά προβλήματα στις αγροτικές περιοχές και έχει καταδείξει για μία ακόμη φορά την ευπάθεια αυτών των περιοχών. Τονίζει, ωστόσο, ότι οι αγροτικές περιοχές, και συγκεκριμένα οι αγρότες, έχουν διαδραματίσει καίριο ρόλο στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας των ευρωπαϊκών συστημάτων τροφίμων κατά τη διάρκεια της πανδημίας και ότι συνεχίζουν να μεριμνούν ώστε τα ευρωπαϊκά τρόφιμα να παραμένουν άφθονα, οικονομικά προσιτά και προσβάσιμα για τους αγρότες που θα χρειαστούν βοήθεια στην προσπάθεια αντιμετώπισης των σημερινών και μελλοντικών απειλών. Σε αυτό θα μπορούσαν να συμβάλλουν καθοριστικά οι πιο πρόσφατες ρηξικέλευθες γεωργοκτηνοτροφικές μέθοδοι και τεχνολογίες·

24.

τονίζει ότι, σε γενικές γραμμές, η πολιτική διαμορφώνεται με γνώμονα τις πόλεις και τις αστικές περιοχές. Η πολιτική αυτή δεν είναι πάντοτε καλά προσαρμοσμένη στις διαφορετικές συνθήκες, ανάγκες και ευκαιρίες των αγροτικών περιοχών. Συνεπώς ζητεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να λάβει μέτρα για την καλύτερη συνεκτίμηση της αγροτικής διάστασης. Στις παρούσες συνθήκες επισημαίνει τον κίνδυνο, εξαιτίας του έκτακτου χαρακτήρα της κρίσης, τα σχέδια ανάκαμψης και άλλες πολιτικές της ΕΕ να εφαρμοστούν κατά τρόπο ευνοϊκότερο για τις πόλεις και τις αστικές περιοχές. Εάν οι περιφέρειες δεν συμμετέχουν στην εκπόνηση και την υλοποίηση του σχεδίου ανάκαμψης, ορισμένες ανάγκες και ευκαιρίες των αγροτικών περιοχών δεν θα ληφθούν υπόψη. Επιπλέον, είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η αγροτική πολιτική υπερβαίνει τη γεωργική πολιτική και περιλαμβάνει την κοινωνική πολιτική και την πολιτική διαχείρισης των υπηρεσιών για τις αγροτικές περιοχές, οι οποίες συχνά είναι περιθωριακές από παραγωγική άποψη, αλλά έχουν καίρια σημασία για τις πτυχές που αφορούν το περιβάλλον, το τοπίο και την προστασία της βιοποικιλότητας. Πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη προσοχή στην ανάπτυξη των επιχειρήσεων, τις υπηρεσίες, την καινοτομία, την προστασία της άγριας πανίδας και χλωρίδας και του τοπίου και την προσβασιμότητα στις αγροτικές περιοχές·

25.

επικροτεί τη διαβούλευση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με θέμα ένα νέο μακροπρόθεσμο όραμα για τις αγροτικές περιοχές. Επισημαίνει δε ότι, για την αντιμετώπιση των διαφόρων προκλήσεων, είναι σημαντικό η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να θέσει συγκεκριμένους στόχους και δείκτες για τις εν λόγω προκλήσεις. Με στόχο την αποφυγή δημιουργίας παράλληλων συστημάτων, οι εν λόγω στόχοι και δείκτες θα πρέπει να ενσωματωθούν στη διαδικασία παρακολούθησης και ανάπτυξης στο πλαίσιο της περιφερειακής ανάπτυξης. Αυτό θα καθιστούσε λιγότερο προαιρετικό το έγγραφο και θα ενθάρρυνε τα κράτη μέλη και τους αρμοδίους χάραξης πολιτικής να εξετάσουν τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να επιτευχθούν καλύτερα αυτοί οι στόχοι. Με βάση τις εκθέσεις των διαφόρων κρατών μελών με θέμα τους ειδικούς στόχους και δείκτες, θα είναι δυνατή η καταγραφή της προόδου και, όπου απαιτείται, η παροχή επιπλέον προϋπολογισμού ή βοήθειας. Ακολούθως παρατίθενται ορισμένα συγκεκριμένα παραδείγματα: — ψηφιακή μετάβαση: στόχοι για υποδομές Διαδικτύου υψηλής ταχύτητας, προσαρμοσμένη προσέγγιση των έξυπνων χωριών και της υπαίθρου, στόχοι για τις ψηφιακές δεξιότητες· — παροχή ποιοτικών υπηρεσιών υγείας, εκπαίδευσης, κατάρτισης και ευρυζωνικής σύνδεσης· — επιδίωξη της κοινωνικής και περιβαλλοντικής ευημερίας με ενεργό εντοπισμό και κάλυψη των αναγκών του πληθυσμού·

26.

επισημαίνει ότι η πανδημία δεν χρειάζεται να συνεπάγεται μόνον αρνητικές επιπτώσεις για τις αγροτικές περιοχές. Η τηλεργασία είναι πιθανό να έχει μακροπρόθεσμο αντίκτυπο στην αγορά εργασίας, καθότι παρέχει τόσο στις επιχειρήσεις όσο και στους εργαζομένους νέες ευκαιρίες εργασίας εκτός των πόλεων. Εάν οι αγροτικές περιοχές διασυνδέονται μέσω ταχείας ευρυζωνικής πρόσβασης και μπορούν παράλληλα να παρέχουν σημαντικές δημόσιες υπηρεσίες, οι άνθρωποι μπορούν να επιλέγουν ευκολότερα να ζουν σε αγροτικές περιοχές·

27.

είναι πεπεισμένη ότι η διττή ψηφιακή και πράσινη μετάβαση μπορεί να προσφέρει ευκαιρίες υποστήριξης της αγροτικής ανάκαμψης·

28.

υπογραμμίζει τον καίριο ρόλο που διαδραμάτισαν οι γυναίκες στις αγροτικές περιοχές κατά τη διάρκεια της πανδημίας, αναλαμβάνοντας την ευθύνη για τη φροντίδα του περιβάλλοντος και των ανθρώπων. Παροτρύνει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να μεριμνήσει ώστε σε κάθε αγροτική πολιτική να συνεκτιμάται η διάσταση του φύλου·

29.

τονίζει ότι, σε ταχέως μεταβαλλόμενες καταστάσεις, καθίσταται ακόμη πιο εμφανής η έλλειψη πληροφοριών που να επιτρέπουν τη λήψη τεκμηριωμένων αποφάσεων. Η ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ περιφερειών και κρατών μελών μπορεί να συμβάλει στην επίλυση αυτού του προβλήματος. Προς τούτο, πρέπει να τεθούν σε εφαρμογή ορισμένες τεχνολογίες και υποδομές. Οι πλατφόρμες ανταλλαγής δεδομένων μπορούν να συντείνουν στην ταχεία διάθεση των δεδομένων. Τα δε υφιστάμενα συστήματα μπορούν να προσαρμοστούν βάσει νέων πληροφοριών. Αυτό ισχύει για τον τομέα της υγείας, αλλά είναι επίσης εξαιρετικά πολύτιμο και σε άλλα συστήματα που επηρεάστηκαν σε μεγάλο βαθμό από υλικοτεχνικές παραμέτρους, αλλαγές στο εργατικό δυναμικό κ.λπ. Προβάλλει επιτακτική η ανάγκη να δημιουργηθούν νέες μορφές συντονισμού στις αλυσίδες εφοδιασμού (υλικά, φυσικοί πόροι, διαχείριση αποβλήτων κ.λπ.), να ανασυγκροτηθεί η αγροδιατροφική αλυσίδα και να αναπτυχθούν πιο κυκλικοί και αλληλένδετοι τρόποι σκέψης·

30.

επισημαίνει ότι η ευέλικτη χρήση μη δεσμευμένων κονδυλίων του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Αγροτικής Ανάπτυξης με σκοπό την αντιμετώπιση των προβλημάτων ρευστότητας των αγροτών και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στις αγροτικές περιοχές εξαιτίας της νόσου COVID-19 ωφέλησε τα κράτη μέλη που είχαν χαμηλό ποσοστό απορρόφησης των εν λόγω κονδυλίων, ενώ τα κράτη μέλη που είχαν ήδη χρησιμοποιήσει τη διατεθείσα χρηματοδότησή τους δεν ήταν σε θέση να αξιοποιήσουν το μέτρο αυτό (2)·

31.

συνιστά την πραγματοποίηση επενδύσεων με σκοπό την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των αλυσίδων εφοδιασμού γεωργικών ειδών διατροφής, τόσο σε τοπικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο, με έμφαση στη βιώσιμη παραγωγή, στις κυκλικές αλυσίδες εφοδιασμού και, ενδεχομένως, στη διατήρηση της τοπικής αξίας. Από την άποψη της ανθεκτικότητας, η έμφαση στην πολυσυλλεκτικότητα των προμηθευτών και των πελατών και η δημιουργία αποθεμάτων και εφεδρειών στις αλυσίδες εφοδιασμού φαίνεται να αποτελούν ελπιδοφόρες οδούς, αλλά μπορούν επίσης να αποδειχθούν δαπανηρές για μεμονωμένες επιχειρήσεις·

32.

θεωρεί ότι η πανδημία θα μπορούσε να θεωρηθεί ευκαιρία για την επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης στις αγροτικές περιοχές μας, για παράδειγμα με την εφαρμογή τοπικών ή περιφερειακών συστημάτων τροφίμων και την ταχύτερη επίτευξη των ποσοτικών στόχων της στρατηγικής «Από το αγρόκτημα στο πιάτο» και, γενικότερα, των στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, υπό την προϋπόθεση ότι αυτό δεν θα εμποδίζει την οικονομική ασφάλεια των Ευρωπαίων αγροτών και επιχειρήσεων·

33.

σημειώνει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει την αξιολόγηση της ανθεκτικότητας του επισιτιστικού συστήματος και την ανάπτυξη σχεδίου έκτακτης ανάγκης για τη διασφάλιση του εφοδιασμού σε τρόφιμα και της επισιτιστικής ασφάλειας σε περιόδους κρίσης. Με το σχέδιο θα δημιουργηθεί ένας μηχανισμός αντιμετώπισης κρίσεων στον τομέα των τροφίμων, ο οποίος θα συντονίζεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και θα συμμετέχουν τα κράτη μέλη. Θα αφορά διάφορους τομείς (π.χ. γεωργία, αλιεία, ασφάλεια των τροφίμων, θέματα εργατικού δυναμικού, υγεία, μεταφορές, εναλλακτικές μορφές ενέργειας και αγρο-ενέργειες) αναλόγως με τη φύση της κρίσης. Θα είναι σημαντικό να ληφθεί μέριμνα έτσι ώστε οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές στις αγροτικές περιοχές να είναι επίσης σε θέση να συνεισφέρουν σε αυτόν τον μηχανισμό·

34.

υποστηρίζει τη δημιουργία νέων ευκαιριών για τη συμμετοχή των πολιτών, από κοινού με οργανισμούς του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, και την ενίσχυση του ρόλου των κοινοτήτων στην από κοινού δημιουργία με στόχο την εξεύρεση λύσεων σε σύγχρονα προβλήματα σε αστικές και αγροτικές περιοχές, για παράδειγμα μέσω της δημιουργίας αγροτικών και αστικών κοινών αγαθών·

35.

υπογραμμίζει τον ρόλο που διαδραμάτισαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας τα δίκτυα αλληλεγγύης και η συνεργατική οικονομία που αναπτύχθηκαν στις αγροτικές κοινότητες, καθώς και μεταξύ αγροτικών και αστικών περιοχών·

36.

εκφράζει την πεποίθηση ότι, για να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα της κρίσης της νόσου COVID-19 στις αγροτικές περιοχές, είναι χρήσιμο να υποστηριχθεί και να ενισχυθεί η πρωτοβουλία LEADER και να επισημανθεί σε όλα τα κράτη μέλη η σημασία της ανάπτυξης των συναφών κοινοτικών και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, με σκοπό να μην δίνεται πλέον έμφαση μόνο στη γεωργία και να διερευνηθεί η έννοια των έξυπνων χωριών ως μέσου επίτευξης μεγαλύτερης ευελιξίας. Είναι αναγκαίο να προσαρμοστούν οι διοικητικές απαιτήσεις κατά τρόπο ώστε εθελοντές ή ομάδες κατοίκων να μπορούν επίσης να συμμετέχουν στο πρόγραμμα. Μια πιο ευέλικτη προσέγγιση από τη βάση προς την κορυφή κρίνεται επίσης αναγκαία για την εξεύρεση ισορροπίας μεταξύ της επίλυσης των βραχυπρόθεσμων αναγκών των τοπικών πληθυσμών και της εισαγωγής καινοτομιών σε τοπικό επίπεδο. Τούτο μπορεί να επιτευχθεί, για παράδειγμα, μέσω της διασύνδεσης των ομάδων τοπικής δράσης με δίκτυα φορέων καινοτομίας·

37.

υπογραμμίζει ότι ένα αποτελεσματικό αποθεματικό για τις κρίσεις στον αγροτικό τομέα αποτελεί σαφώς ουσιώδες μέρος του συνόλου των μέτρων αντιμετώπισης κάθε μελλοντικής κατάστασης έκτακτης ανάγκης λόγω πανδημίας, και ότι πρέπει να χρηματοδοτείται κατάλληλα σε βιώσιμη βάση·

38.

εισηγείται τη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών, συμπεριλαμβανομένων των αρχών των εξόχως απόκεντρων περιφερειών, στη δημιουργία των νέων μέσων της ΕΕ, όπως τα σχέδια ανάκαμψης «ΕΕ — Επόμενη Γενιά» και ο μηχανισμός αντιμετώπισης της επισιτιστικής κρίσης που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στη στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιάτο»·

39.

επισημαίνει ότι το μέσο των επιχειρησιακών ομάδων Ευρωπαϊκής Σύμπραξης Καινοτομίας για την παραγωγικότητα και τη βιωσιμότητα της γεωργίας (EIP-AGRI) είναι ένα καλό βοήθημα υποστήριξης της γεωργικής καινοτομίας. Μάλιστα, θα πρέπει να προωθηθεί παρόμοιος μηχανισμός για την τόνωση της αγροτικής καινοτομίας πέραν του γεωργικού τομέα. Η προσέγγιση αυτή θα πρέπει να περιλαμβάνει όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς με γνώσεις και εμπειρία σε συγκεκριμένα αγροτικά θέματα και να προάγει τη δημιουργία δικτύων διαμεσολαβητών γνώσης για την καινοτομία στις αγροτικές περιοχές, όπως για παράδειγμα σε θέματα όπως η υγεία ή η εκπαίδευση·

40.

υπογραμμίζει τη σημασία του περιφερειακού διοικητικού επιπέδου στον εντοπισμό των κρίσιμων σημείων στα συστήματα τροφίμων, έτσι ώστε να κατανοηθούν καλύτερα τα αντίστοιχα τοπικά συστήματα και να αξιοποιηθούν καλύτερα οι δυνατότητες των τοπικών φορέων. Επισημαίνει την ανάγκη θεώρησης των συστημάτων τροφίμων υπό ένα ευρύτερο πρίσμα, χωρίς να δίνεται έμφαση αποκλειστικά στις βραχείες αλυσίδες εφοδιασμού και με μέλημα τη συμμετοχή των μεγάλων εμπόρων λιανικής — λ.χ. με την ενθάρρυνση των σουπερμάρκετ να ανταλλάσσουν πληροφορίες και δεδομένα σχετικά με τα τρόφιμα που παράγονται τόσο εντός όσο και εκτός της περιφέρειας. Επιπροσθέτως, τονίζει την ανάγκη χάραξης τοπικών επισιτιστικών στρατηγικών με την αξιοποίηση της κρίσης σαν μια ευκαιρία ανασχηματισμού των παραγωγικών διεργασιών κατά τρόπο πιο βιώσιμο. Επίσης, συμφωνεί με τη λήψη μέτρων υπέρ της παραγωγής τροφίμων πλησιέστερα σε κάθε τόπο και της συμμετοχής των πόλεων και των αγροτικών περιοχών στη διαχείριση των συστημάτων τροφίμων·

Εισηγήσεις προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή όσον αφορά τα καθεστώτα αγροτικών ενισχύσεων κατά τη διάρκεια της κρίσης

41.

σημειώνει ότι η ΕΕ κατέστησε δυνατή την παροχή υποστήριξης από τις εθνικές κυβερνήσεις με δύο τρόπους. Πρώτον, δημιούργησε ένα νέο μέσο, το SURE, για τη χορήγηση σε χώρες έως και 100 δισ. ευρώ σε δάνεια με εγγυητές τα κράτη μέλη. Οι αγρότες, οι εταιρείες μεταποίησης τροφίμων και άλλες αγροτικές επιχειρήσεις, όπως αυτές του τομέα της φιλοξενίας και της εστίασης έχουν ωφεληθεί από τα εν λόγω καθεστώτα, με τα οποία διασφαλίζεται ότι οι εργαζόμενοι λαμβάνουν εισόδημα και οι επιχειρήσεις διατηρούν το προσωπικό τους. Δεύτερον, κατέστησε πιο ελαστικούς τους όρους και τα όρια χορήγησης κρατικών ενισχύσεων από τα κράτη μέλη στις πληγείσες επιχειρήσεις. Ο δεύτερος τρόπος ήταν και ο πιο σημαντικός, καθότι επέτρεψε την παροχή ενίσχυσης ύψους δισεκατομμυρίων ευρώ σε αγρότες και αλιείς κατά τη διάρκεια της πανδημίας·

42.

υπογραμμίζει ότι η διευκόλυνση της διασυνοριακής κυκλοφορίας των εποχικών εργαζομένων και γεωργικών προϊόντων ήταν τα δύο άμεσα μέτρα που ελήφθησαν σε επίπεδο ΕΕ για να αποφευχθεί η διατάραξη των αλυσίδων εφοδιασμού τροφίμων. Μακροπρόθεσμα, με μέλημα την ασφάλεια των τροφίμων στην Ευρώπη, θα ήταν αποτελεσματικότερη η ανάπτυξη ενός τοπικού συστήματος τροφίμων. Επισημαίνει ότι η αναθεώρηση των κανονισμών ανταγωνισμού θα μπορούσε να είναι αναγκαία για την ανάπτυξη βραχειών και τοπικών αλυσίδων εφοδιασμού τροφίμων·

43.

θεωρεί αναγκαία την αναγνώριση της πολιτικής αγροτικής ανάπτυξης ως αυτόνομης πολιτικής από τη γεωργική πολιτική και την ευθυγράμμισή της με την περιφερειακή πολιτική και την ενσωμάτωσή της σε αυτήν. Η αγροτική ανάπτυξη δεν αφορά μόνον τη γεωργική επιχειρηματικότητα και τη διαχείριση της γεωργικής γης. Σε μια τέτοια πολιτική, τα μέτρα για την ενίσχυση της οικονομικής ανάπτυξης, του τουρισμού, των υπηρεσιών στις αγροτικές περιοχές, της ευρυζωνικότητας, της προσβασιμότητας και της επικοινωνίας θα πρέπει να είναι επίσης καίριας σημασίας·

44.

προτείνει να εξεταστούν μέτρα για την ενίσχυση της ευελιξίας του προϋπολογισμού της ΕΕ. Για παράδειγμα, η χρησιμότητα του ενιαίου μέσου περιθωρίου (SMI) θα βελτιωθεί, εάν εξαλειφθεί η απαίτηση τα ποσά που διατίθενται πάνω από τα αντίστοιχα ετήσια ανώτατα όρια πρέπει να αντισταθμίζονται με το αντίστοιχο περιθώριο για το τρέχον ή τα μελλοντικά έτη. Μία άλλη επιλογή θα ήταν η αύξηση του μέγιστου επιτρεπόμενου ύψους του μηχανισμού ευελιξίας·

45.

υπογραμμίζει ότι ένα αποτελεσματικό αποθεματικό για τις κρίσεις στον αγροτικό τομέα αποτελεί σαφώς ουσιώδες μέρος του συνόλου των μέτρων αντιμετώπισης κάθε μελλοντικής κατάστασης έκτακτης ανάγκης λόγω πανδημίας, και ότι πρέπει να χρηματοδοτείται κατάλληλα σε βιώσιμη βάση·

46.

σημειώνει ότι βασικό στοιχείο της απάντησης της ΕΕ στην κρίση της COVID-19 ήταν να καταστεί δυνατή η ανταπόκριση σε εθνικό επίπεδο. Αυτό έγινε μέσω της ελαστικότητας στον ανταγωνισμό και ιδίως μέσω των κανόνων περί κρατικών ενισχύσεων. Η ελαστικότητα των κανόνων περί κρατικών ενισχύσεων καθόρισε σε μεγάλο βαθμό το περιθώριο ελιγμών των δημόσιων αρχών να παράσχουν συνδρομή στις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά και, άρα, συνέτεινε στην ικανότητά τους να μετριάσουν τις συνέπειες της τρέχουσας πανδημίας. Προτείνει δε να παρακολουθείται προσεκτικά η συνδρομή που παρέχουν οι εθνικές κυβερνήσεις, έτσι ώστε να αποφεύγονται στρεβλώσεις μεταξύ των κρατών μελών·

47.

υποστηρίζει ότι θα πρέπει να θεσπιστεί μηχανισμός για τη διεξαγωγή διαλόγων πολιτικής εντός των κρατών μελών μεταξύ όλων των ενδιαφερομένων φορέων (συμπεριλαμβανομένων, μεταξύ άλλων, των περιφερειακών αρχών, της επιχειρηματικής κοινότητας και της κοινωνίας των πολιτών). Ειδικότερα, όσον αφορά τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές, είναι σημαντικό οι επενδυτικές τους ανάγκες —μεταξύ άλλων στις αγροτικές περιοχές— να αποτυπώνονται πλήρως στα σχέδια ανάκαμψης των κρατών μελών·

48.

συνιστά την πραγματοποίηση επενδύσεων με σκοπό την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των αλυσίδων εφοδιασμού γεωργικών ειδών διατροφής, τόσο σε τοπικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Ως προς την ανθεκτικότητα, είναι απαραίτητο να ρυθμιστούν οι αγορές, να ενισχυθεί η θέση των αγροτών έναντι άλλων φορέων του κλάδου, να τροποποιηθούν οι κανόνες του διεθνούς εμπορίου γεωργικών προϊόντων, έτσι ώστε να εμπεδωθούν η δικαιοσύνη και αλληλεγγύη στις εμπορικές συναλλαγές και να αναπτυχθούν τοπικά συστήματα τροφίμων·

Απρόβλεπτες πιέσεις στα δημόσια οικονομικά σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο

49.

υπογραμμίζει ότι η εφαρμογή των διαφόρων μέτρων έκτακτης ανάγκης έχει δραματικές επιπτώσεις στα δημόσια οικονομικά και τις τοπικές οικονομίες, στην οργάνωση των δημόσιων υπηρεσιών και στη λειτουργία των τοπικών και περιφερειακών αρχών τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα. Ταυτόχρονα, οι τοπικές και περιφερειακές αρχές αντιμετωπίζουν αυξημένη ζήτηση για ιατροφαρμακευτικές, υγειονομικές και κοινωνικές υπηρεσίες για τους πολίτες, τις δημόσιες μεταφορές, την εκπαίδευση και άλλες δημόσιες υπηρεσίες, καθώς και για οικονομικά κίνητρα για τις τοπικές επιχειρήσεις και για την υλοποίηση δράσεων με στόχο τη βιωσιμότητα και την κλιματική ουδετερότητα·

50.

ζητεί να διατεθούν περισσότεροι πόροι στις τοπικές και περιφερειακές αρχές από τις κεντρικές κυβερνήσεις και την ΕΕ, ώστε να ενισχυθούν τα συστήματα υγείας και φροντίδας και η ετοιμότητα σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης τόσο σήμερα όσο και μακροπρόθεσμα·

51.

επισημαίνει ότι οι επιχειρήσεις στις αγροτικές περιοχές χρειάζονται πρόσβαση σε πιστώσεις και κεφάλαια. Οι τράπεζες κλείνουν υποκαταστήματα στις αγροτικές περιοχές, καθώς η διαχείριση λογαριασμών γίνεται ολοένα και περισσότερο διαδικτυακά. Με την προώθηση των επιχειρηματικών κεφαλαίων, η ΕΕ μπορεί να παράσχει αυτήν την πρόσβαση, ούτως ώστε οι επιχειρήσεις στις αγροτικές περιοχές να έχουν τις ίδιες ευκαιρίες ανάπτυξης με εκείνες σε πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές·

52.

καλεί τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να μεριμνήσουν για την επαρκή σαφήνεια της αλληλεπίδρασης μεταξύ των διαφόρων νέων μηχανισμών χρηματοδότησης συμπεριλαμβανομένου του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και των υφιστάμενων εθνικών και ενωσιακών συστημάτων, έτσι ώστε να αποφευχθούν η πρόσθετη πολυπλοκότητα και τα δυνητικά χαμηλά ποσοστά απορρόφησης σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο (3)· Προτρέπει δε τα κράτη μέλη και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να μεριμνήσουν για την μεγαλύτερη συμμετοχή του τοπικού και του περιφερειακού επιπέδου στη συνολική προσπάθεια ανάκαμψης. Ο ρόλος τους στην πρώτη γραμμή της μάχης κατά της πανδημίας, στις δημόσιες επενδύσεις και σε αυτές τις διπλές μεταβάσεις πρέπει να αποτελεί μέρος του βασικού σχεδίου ανάκαμψης·

53.

επισημαίνει τα πορίσματα της πρόσφατης έκθεσης με θέμα την εφαρμογή των κρατικών ενισχύσεων. Σημειώνει ότι οι υφιστάμενοι χάρτες και πλαίσιο για τις κρατικές ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα δεν αποτυπώνουν επαρκώς την πραγματική κατάσταση στις περιφέρειες της ΕΕ λόγω των νέων προβλημάτων που ανακύπτουν εξαιτίας της πανδημίας COVID-19 και των βραχυπρόθεσμων και μεσοπρόθεσμων οικονομικών επιπτώσεών της. Επισημαίνει ότι η επί τόπου εμπειρία έχει καταδείξει την ανάγκη να προτιμώνται πιο ευέλικτες προσεγγίσεις και μέσα, έτσι ώστε να βοηθούνται οι δημόσιες αρχές να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά τον αντίκτυπο που γίνεται αισθητός σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο·

54.

επισημαίνει ότι πρέπει να πολλαπλασιαστούν κατά προτεραιότητα οι κοινωνικές επενδύσεις με μέλημα την ισότιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάκαμψη και με έμφαση στις ευπρόσιτες κοινωνικές υποδομές και τις κοινωνικές υπηρεσίες σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, για λόγους βελτίωσης της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής· τούτο δε με το σωστό μείγμα πολιτικής και τους κατάλληλους χρηματοδοτικούς πόρους για την υλοποίηση του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων και του θεματολογίου των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης. Εν προκειμένω, κρίνεται επίσης αναγκαίο να ενισχυθούν η ψηφιακή μετάβαση και η κοινωνική καινοτομία·

55.

υπογραμμίζει ότι το σχέδιο ανάκαμψης της ΕΕ θα πρέπει να προσανατολίζεται προς μια οικολογική και βιώσιμη ανάπτυξη, η οποία είναι πολύ σημαντική τόσο για τους ανθρώπους όσο και για το περιβάλλον, και η οποία θα οδηγήσει σε μια νέα κανονική ανάκαμψη. Η πανδημία κατέδειξε την ανάγκη για πιο οικολογικές υποδομές, συγκοινωνίες πιο φιλικές προς το κλίμα και βιώσιμο τουρισμό·

Συστάσεις σχετικές με τους κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων

56.

υπογραμμίζει ότι, για ορισμένα κράτη μέλη, η μαζική κρατική ενίσχυση ισοδυναμεί με διεύρυνση των κρατικών ελλειμμάτων και του δημόσιου χρέους σε μια περίοδο συρρίκνωσης των φορολογικών εσόδων και υψηλότερων καταβολών επιδομάτων ανεργίας, κάτι που μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα επικίνδυνο, ιδίως για τα κράτη μέλη που έχουν πληγεί ιδιαίτερα από την πανδημία και τα οποία είναι επίσης οι μεγαλύτερες οικονομίες της ευρωζώνης. Από την άλλη πλευρά, ο φόβος αύξησης των επιπέδων του χρέους ενδέχεται να οδηγήσει ορισμένα κράτη μέλη στην αναβολή των επενδύσεων ή των δαπανών σε κρίσιμους τομείς για την ανάκαμψη, κάτι που πιθανότατα θα προκαλέσει επίσης τη διεύρυνση των οικονομικών αποκλίσεων εντός της ενιαίας αγοράς·

57.

επισημαίνει ότι οι υπερβολικοί και πολύ αυστηροί κανόνες και προϋποθέσεις που συνοδεύουν τον έλεγχο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ενδέχεται να παρεμποδίσουν την ικανότητα των δημόσιων αρχών να φέρνουν αποτελεσματικά εις πέρας όλες αυτές τις αποστολές, ενώ, από την άλλη πλευρά, η υπερβολική ελαστικότητα στις κρατικές ενισχύσεις ενέχει τον κίνδυνο της περαιτέρω όξυνσης των περιφερειακών ανισοτήτων εντός της ΕΕ. Φαίνεται ότι η νέα πραγματικότητα μετά την πανδημία του κορονοϊού υποχρεώνει όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς να επαναπροσδιορίσουν τη σωστή ισορροπία μεταξύ των δύο αυτών ορίων·

58.

συμφωνεί με την παράταση του προσωρινού πλαισίου για τη λήψη μέτρων κρατικής ενίσχυσης έως τον Δεκέμβριο του 2021. Εάν υπάρξει νέα έξαρση της πανδημίας ή επιβολή μέτρων περιορισμού της κυκλοφορίας των πολιτών μετά το καλοκαίρι, η οικονομική ζημία θα είναι πολύ μεγαλύτερη και η προσωρινή έκτακτη υποστήριξη θα είναι ακόμη πιο αναγκαία για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα προκειμένου να αποτραπεί η πτώχευση κατά βάση υγιών επιχειρήσεων. Ως εκ τούτου, ίσως να είναι σκόπιμη η παράταση του προσωρινού πλαισίου έως το τέλος της πανδημίας του κορονοϊού, ιδίως για τις περιφέρειες που πλήττονται περισσότερο από την κρίση·

59.

τονίζει την ανάγκη προσαρμογής διαφόρων κανόνων. Σημειώνεται, για παράδειγμα, ότι, πέραν της πρόσφατης τροποποίησης του Γενικού κανονισμού απαλλαγής κατά κατηγορία ως προς τις προβληματικές επιχειρήσεις, απαιτείται η καθιέρωση ενός πιο ελαστικού κριτηρίου για τις εν λόγω επιχειρήσεις, ιδίως για τις νεοφυείς και τις επεκτεινόμενες, οι οποίες συχνά έχουν τακτικούς κύκλους χρηματοδότησης και, άρα, καθίστανται τεχνικώς προβληματικές, ακόμη και όταν είναι κατά βάση υγιείς και ταχέως αναπτυσσόμενες εταιρείες. Κατά συνέπεια, επείγει το καθεστώς των ενισχύσεων ήσσονος σημασίας να αποκτήσει μεγαλύτερη ελαστικότητα. Επίσης, θα ήταν επιθυμητό να συμπληρωθεί το πεδίο εφαρμογής του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 651/2014 της Επιτροπής (4) με την πρόνοια παροχής —εκτός από τις ενισχύσεις για την αντιστάθμιση ζημιών που προκαλούνται από θεομηνίες (άρθρο 50)— ενισχύσεων για την επανόρθωση ζημιών οφειλόμενων σε πανδημίες. Η «προσαρμογή» των κανόνων περί συσσώρευσης θα ήταν χρήσιμη, δεδομένου ότι σε περιστάσεις όπως οι υφιστάμενες, πρέπει να επιτρέπεται η συνύπαρξη ενισχύσεων στο πλαίσιο των ενισχύσεων ήσσονος σημασίας ή βάσει του Γενικού κανονισμού απαλλαγής κατά κατηγορία με ενισχύσεις βάσει του προσωρινού πλαισίου για κρατικές ενισχύσεις, συμπεριλαμβανομένων και αυτών των επιλέξιμων δαπανών·

60.

τάσσεται υπέρ της μετατόπισης του βάρους της απόδειξης κατά τρόπο ώστε ο καταγγέλλων ή / και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να πρέπει να αποδείξουν ότι μια τοπική υπηρεσία συνιστά απειλή για το ενδοκοινοτικό εμπόριο. Το επιχείρημα είναι ότι το βάρος της απόδειξης που φέρει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα ενισχύσει την ασφάλεια δικαίου, την προθυμία των τοπικών φορέων λήψης αποφάσεων να δρουν, καθώς και ότι θα μειώσει τον αριθμό των καταγγελιών. Επείγει να αλλάξει η σημερινή κατάσταση καθότι επικρέμαται η δαμόκλειος σπάθη της ανάκτησης των κεφαλαίων όσον αφορά μεγάλο αριθμό μέτρων, δεδομένου ότι οι μεμονωμένοι δικαιούχοι ενισχύσεων δεν είναι σε θέση να παρέχουν εκτενή αποδεικτικά στοιχεία. Εν προκειμένω, θα ήταν χρήσιμο να επεκταθεί το κριτήριο της ζημίας στο εμπόριο ή να διευκρινιστεί πιο λεπτομερώς ο όρος «τοπικός»·

61.

σημειώνει ότι οι δήμοι και οι περιφέρειες αντιμετωπίζουν μια νέα πραγματικότητα που καθορίζεται από τα κοινωνικοοικονομικά προβλήματα της πανδημίας του κορονοϊού. Αυτή η νέα πραγματικότητα απαιτεί πιο ευέλικτες λύσεις και μέσα πολιτικής που να βοηθούν τις δημόσιες αρχές να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τον αντίκτυπο που γίνεται αισθητός σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Υπό το πρίσμα αυτό, οι υφιστάμενοι χάρτες περιφερειακών ενισχύσεων (περίοδος προγραμματισμού 2014-2020) δεν αποτυπώνουν επαρκώς την πραγματική κατάσταση στις περιφέρειες της ΕΕ, λόγω των νέων ζητημάτων που ανακύπτουν εξαιτίας της πανδημίας COVID-19 και των βραχυπρόθεσμων και μεσοπρόθεσμων οικονομικών επιπτώσεών της. Στο ίδιο πνεύμα, η συνολική πληθυσμιακή κάλυψη, τα μέγιστα επιτρεπτά όρια ενισχύσεων και το είδος των επενδύσεων που προβλέπονται στο πλαίσιο των περιφερειακών κρατικών ενισχύσεων θα πρέπει να αυξηθούν / διευρυνθούν έτσι ώστε να επιλυθούν τα νέα κοινωνικοοικονομικά προβλήματα που προκάλεσε η πανδημία στις περιφέρειες της ΕΕ·

62.

προειδοποιεί ότι οι χάρτες περιφερειακών ενισχύσεων που θα εγκριθούν πριν από το τέλος του 2021, οι οποίοι καταρτίζονται βάσει στατιστικών στοιχείων προ του 2020, ενδέχεται να δυσχεράνουν την οικονομική ανάκαμψη των πλέον μειονεκτουσών περιφερειών έως ότου εγκριθεί η ενδιάμεση αναθεώρηση του 2024. Πράγματι, καθώς καταρτίζονται με στατιστικά στοιχεία προ του 2020, οι χάρτες αυτοί δεν θα αντικατοπτρίζουν με ακρίβεια την οικονομική κατάσταση των περιφερειών που αναφέρονται στα στοιχεία α) και γ) και ενδέχεται να δυσχεράνουν την οικονομική ανάκαμψη των εν λόγω περιοχών, εφόσον μειώνουν τη μέγιστη επιτρεπόμενη ένταση ενίσχυσης ή θεσπίζουν ορισμένους περιορισμούς στη χορήγηση ενισχύσεων σε μεγάλες επιχειρήσεις λόγω της αλλαγής της κατάταξης ορισμένων περιφερειών. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή των Περιφερειών καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να λάβει υπόψη την πραγματικότητα αυτή και να λάβει μέτρα, πέραν της ενδιάμεσης αναθεώρησης του 2024, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι πλέον μειονεκτούσες περιφέρειες που αναφέρονται στα στοιχεία α) και γ) δεν θα επηρεαστούν αρνητικά από αλλαγές στην κατάταξή τους που θα δυσχεράνουν την ανάκαμψή τους·

63.

αναγνωρίζει την ανάγκη να αξιολογηθεί ο αντίκτυπος της πανδημίας σε περιφερειακό επίπεδο, έτσι ώστε να αποτυπωθεί αυτό στους χάρτες περιφερειακών ενισχύσεων μέσω ενδιάμεσης επανεξέτασης το 2024. Στο ίδιο πνεύμα, οι οξυμένες οικονομικές ανισότητες και η άδικη κατανομή των οφελών της ενιαίας αγοράς λόγω ασύμμετρης κρατικής παρέμβασης ανά την ΕΕ πρέπει επίσης να αξιολογηθούν υπό το πρίσμα του κινδύνου ορισμένοι πολίτες ή κράτη μέλη να μην συνεχίσουν να τάσσονται υπέρ μια ενιαίας αγοράς της οποίας τα οφέλη κατανέμονται άδικα. Συνεπώς, θα ήταν χρήσιμο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία έχει την εποπτεία των εν λόγω μέτρων και των κονδυλίων, να προβεί σε ανάλυση της επίδρασής τους στην ενιαία αγορά και στις περιφερειακές ανισότητες. Αυτό θα συμβάλει στη χάραξη πολιτικής και θα συνδέσει καλύτερα όλες τις συναφείς πολιτικές της ΕΕ με τις ειδικές ανάγκες του κάθε τόπου της ΕΕ·

64.

θεωρεί ότι οι γενικές αρχές των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις, όπως η δημιουργία κινήτρου, δεν μπορούν να αποτελέσουν εμπόδιο στην αξιοποίηση των κονδυλίων της ΕΕ για την ανάκαμψη. Στο πλαίσιο αυτό, καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξετάσει το κίνητρο που υπάρχει όταν η ενίσχυση έχει ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα αποτελέσματα: σημαντική αύξηση του μεγέθους του έργου ή της δραστηριότητας· σημαντική διεύρυνση του γεωγραφικού πεδίου εφαρμογής του έργου ή της δραστηριότητας· σημαντική αύξηση του ποσού που επενδύει ο δικαιούχος του έργου ή της δραστηριότητας· σημαντική αύξηση της ταχύτητας εκτέλεσης του έργου ή της δραστηριότητας·

65.

σημειώνει ότι η εφαρμογή των κανόνων περί κρατικών ενισχύσεων είναι εγγενώς αλληλένδετη με τα μέσα της πολιτικής συνοχής. Έχει επίσης προταθεί να γίνει χρήση επιλογών απλουστευμένου κόστους, που αναφέρονται στον Γενικό κανονισμό απαλλαγής κατά κατηγορία, και στις κατευθυντήριες γραμμές για τις περιφερειακές ενισχύσεις και να μην περιορίζεται σε πράξεις που συγχρηματοδοτούνται μόνο από τα ΕΔΕΤ. Αυτές οι διατάξεις προσφέρουν έναν ενδιαφέροντα συμβιβασμό μεταξύ της απαραίτητης εποπτείας των δημόσιων δαπανών και του εύλογου και προσιτού επιπέδου διοικητικής επιβάρυνσης. Επιπλέον, οι διατάξεις περί μετεγκατάστασης, ιδίως όσες αφορούν την πολιτική συνοχής, έχουν χαρακτηριστεί μη επαρκώς καθορισμένες και ασαφείς. Μια πρόταση για την άμεση χορήγηση εξαιρέσεων από τις κρατικές ενισχύσεις σε σχέση με την έγκριση επιχειρησιακών προγραμμάτων επιβεβαιώνει τους στενούς δεσμούς μεταξύ των κανόνων της πολιτικής ανταγωνισμού και αυτών της συνοχής·

Η υποστήριξη της ψηφιακής μετάβασης στις αγροτικές περιοχές

66.

λαμβάνει υπόψη της τα πορίσματα του Βαρομέτρου των δήμων και των περιφερειών για το 2020 (5), σύμφωνα με τα οποία οι νέες ψηφιακές λύσεις που υιοθέτησαν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές ως απάντηση στην κρίση της νόσου COVID-19 θα μπορούσαν να ενισχύσουν την εν εξελίξει ψηφιακή μετάβαση, αλλά και να διευρύνουν το «ψηφιακό χάσμα», μεταξύ των αγροτικών και αστικών περιοχών και όχι μόνο·

67.

επισημαίνει ότι το μέλλον των αγροτικών περιοχών εξαρτάται από την παροχή επαρκών βασικών υπηρεσιών και υποδομών και, φυσικά, από τη γεφύρωση του ψηφιακού χάσματος. Επισημαίνει δε την καίρια σημασία της μετάβασης προς μια βιώσιμη και κλιματικά ουδέτερη οικονομία και κοινωνία. Τα βιώσιμα και αποδοτικά ως προς τη χρήση των πόρων επιχειρηματικά μοντέλα που εστιάζουν στην κυκλική οικονομία και στην αυξημένη χρήση υλικών βιολογικής προέλευσης παρέχουν νέες ευκαιρίες που πρέπει να αξιοποιηθούν στο πλαίσιο των μέσων της ΕΕ·

68.

ζητεί πολιτικές και χρηματοδότηση που να προάγουν την υψηλή ψηφιακή συνδεσιμότητα σε όλες τις περιφέρειες και τις τοπικές αρχές της ΕΕ —συμπεριλαμβανομένων των αγροτικών περιοχών— με μέλημα να μπορέσουν οι άνθρωποι και οι επιχειρήσεις να προσαρμοστούν στην κρίση και στον μεταβαλλόμενο κόσμο της εργασίας. Παρατηρεί ότι η αυξημένη χρήση της τηλεργασίας ενδέχεται να προκαλέσει δημογραφικές και οικονομικές μετατοπίσεις από τις πόλεις προς ενδιάμεσες ή αγροτικές περιοχές. Επισημαίνει, ωστόσο, ότι μια τέτοια μετατόπιση θα μπορούσε να επιτευχθεί μόνο με την ανάπτυξη δεσμών βιώσιμης κινητικότητας μεταξύ των αγροτικών, των αστικών και των ενδιάμεσων περιοχών·

69.

ζητεί να πραγματοποιηθούν επενδύσεις στην παροχή Διαδικτύου υψηλής ταχύτητας παντού, με ιδιαίτερη έμφαση στις αγροτικές και τις λιγότερο ανεπτυγμένες περιοχές. Επιπροσθέτως, είναι σημαντικό να αναπτυχθούν στρατηγικές για την παροχή του απαραίτητου προσιτού και ποιοτικού υλισμικού στα (αγροτικά) νοικοκυριά. Ένα πολύ συγκεκριμένο μέτρο θα μπορούσε να είναι η παροχή κινήτρων από την ΕΕ σε εταιρείες για να πραγματοποιούν δωρεές υλισμικού στον κόσμο. Είναι αναγκαίος ο καθορισμός συγκεκριμένων στόχων για τις αγροτικές περιοχές όσον αφορά την παροχή ευρυζωνικών υπηρεσιών, υλισμικού και δεξιοτήτων στις αγροτικές περιοχές. Η τρέχουσα έκθεση DESI (δείκτης ψηφιακής οικονομίας και κοινωνίας) θα πρέπει να παρέχει αυτές τις πληροφορίες·

70.

τονίζει την ανάγκη ψηφιακής εκπαίδευσης και κατάρτισης όσων ατόμων χρειάζονται καλύτερες ψηφιακές γνώσεις, λαμβάνοντας υπόψη τις διαφορετικές ηλικιακές ομάδες, τα επίπεδα εισοδήματος και συγκεκριμένες ομάδες-στόχους, όπως οι αγρότες. Τα σχολεία, καθώς και άλλα κέντρα συμβίωσης και κοινωνικών συναναστροφών, μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στα έργα ψηφιοποίησης (για όλες τις ηλικιακές ομάδες), αλλά και άλλοι οργανισμοί και επιχειρήσεις μπορούν να πράξουν κάτι ανάλογο·

71.

ζητεί —μέσα από το πρόγραμμα «Ψηφιακή Ευρώπη», με το δίκτυο των ευρωπαϊκών κόμβων ψηφιακής καινοτομίας— να αποδοθεί ιδιαίτερη σημασία στις ανάγκες των αγροτικών περιοχών και να παρέχονται ειδικά προσαρμοσμένες υπηρεσίες μέσω πλατφορμών με επίγνωση των ειδικών αναγκών των περιοχών αυτών και σε στενή σύνδεση με τις τοπικές κοινότητες·

72.

υπογραμμίζει, όσον αφορά τα μέτρα ευελιξίας που θέσπισε η ΕΕ κατά την εφαρμογή των διαρθρωτικών ταμείων και του ταμείου συνοχής για την αντιμετώπιση της κρίσης, ότι σε πολλά κράτη μέλη παρατηρήθηκε πραγματική μείωση της χρηματοδότησης των διαρθρωτικών ταμείων και του ταμείου συνοχής για τις αγροτικές περιοχές. Η δυνατότητα αύξησης του ποσοστού ενωσιακής συγχρηματοδότησης είχε ως συνέπεια τη μείωση της συνολικής μεταφοράς κονδυλίων προς τις αγροτικές περιοχές, διότι επέτρεψε τη μείωση του ύψους της εθνικής συγχρηματοδότησης·

Ευημερία, φτώχεια και ποιότητα ζωής

73.

τονίζει ότι υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που επηρεάζουν τη φτώχεια και την ευημερία στις πόλεις και στις αγροτικές περιοχές. Οι τρόποι επίλυσης των προβλημάτων βασίζονται συχνά στην αστική πραγματικότητα. Επιπροσθέτως, δεν υπάρχει σημαντική συγκριτική έρευνα σχετική με τις διάφορες πτυχές της ευημερίας, κάτι που δυσχεραίνει την προσαρμογή της μεθόδου στο αγροτικό πλαίσιο·

74.

τονίζει την ανάγκη να πραγματοποιηθούν επενδύσεις σε (συγκριτικές) έρευνες με θέμα την ευημερία, τη φτώχεια και την ποιότητα ζωής στις αγροτικές περιοχές, για λόγους καλύτερης κατανόησης των ειδικών ζητημάτων που αντιμετωπίζουν οι αγροτικές περιοχές·

75.

επισημαίνει την καταλυτική συμβολή των εθελοντών στην ποιότητα ζωής και ευημερίας και τον σημαντικό ρόλο που έχουν διαδραματίσει στην αντιμετώπιση της κρίσης της νόσου COVID-19. Οι εθελοντές και οι εθελοντικές οργανώσεις οργανώνονται συχνά σε πολύ τοπικό επίπεδο, στις γειτονιές ή στους δρόμους. Η εγγύτητα αυτή τους έχει δώσει τη δυνατότητα να βοηθούν, όπου ήταν αναγκαίο, ενημερώνοντας τα άτομα για τα μέτρα που λαμβάνονται ή παρέχοντάς τους τρόφιμα και/ή ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και κοινωνική μέριμνα. Συνιστάται στις τοπικές και περιφερειακές αρχές να αξιοποιήσουν αυτά τα υφιστάμενα εθελοντικά δίκτυα για να βρουν νέους τρόπους προσέγγισης όσων ατόμων διαβιούν σε καθεστώς φτώχειας ή σε μη αποδεκτές συνθήκες. Για να απελευθερωθεί το δυναμικό αυτών των εθελοντικών οργανώσεων, τα ενωσιακά κονδύλια θα μπορούσαν να προβλέπουν διαφορετικό είδος συγχρηματοδότησης των εν λόγω οργανώσεων. Για παράδειγμα, η δυνατότητα χρήσης εθελοντικών ωρών ως μορφής συγχρηματοδότησης θα επέτρεπε στις εν λόγω οργανώσεις να υποβάλλουν ευκολότερα αίτηση για χρηματοδότηση από την ΕΕ·

76.

επισημαίνει ότι όλα τα διοικητικά επίπεδα πρέπει να προετοιμάσουν συνειδητά μια επικοινωνιακή στρατηγική που θα διασφαλίζει ότι οι πολίτες κατανοούν τους υφιστάμενους κινδύνους και θα τους καθοδηγεί ώστε να επιλέγουν ορθή συμπεριφορά. Η συνέπεια των μηνυμάτων, η παροχή αξιόπιστων και προσβάσιμων πηγών πληροφοριών και η χρήση καλών οπτικών βοηθημάτων αποτελούν σημαντικές πτυχές αυτής της στρατηγικής. Είναι αναγκαίο να εκπαιδευτούν τόσο ομάδες υπευθύνων επικοινωνίας που θα μπορούν να προσεγγίζουν άμεσα τους πολίτες όσο και υπάλληλοι και ειδήμονες στα της επικοινωνίας. Επίσης, τονίζει την ανάγκη να αναγνωριστεί ο ρόλος των τοπικών αρχών σε αυτή την επικοινωνιακή στρατηγική, οι οποίες μπορούν να συμβάλουν στη δημιουργία μιας γέφυρας μεταξύ των αρμοδίων χάραξης πολιτικής, των ειδημόνων και του κοινού·

77.

τονίζει τη σημασία της παρακολούθησης της τήρησης της αρχής της επικουρικότητας. Τα μέτρα έκτακτης ανάγκης δεν μπορούν να οδηγήσουν σε συγκέντρωση εξουσιών στα χέρια των εθνικών κυβερνήσεων, με τον συνακόλουθο περιορισμό των αρμοδιοτήτων των εθνικών κοινοβουλίων και των τοπικών και περιφερειακών αρχών·

78.

υπογραμμίζει ότι ορισμένοι ευάλωτοι εργαζόμενοι —όπως οι εργαζόμενοι στις ψηφιακές πλατφόρμες, οι διανομείς ή οι οδηγοί, καθώς και οι εργαζόμενοι που παρέχουν βοήθεια και φροντίδα σε εξαρτώμενα άτομα— είναι απαραίτητοι για την οικονομία μας και ως τέτοιοι θα πρέπει να αναγνωρίζονται καλύτερα στην κοινωνία μας· Επιπλέον, πρέπει να διασφαλίζεται στους τηλεργαζομένους το δικαίωμα της αποσύνδεσης·

79.

σημειώνει ότι εξαιτίας της κρίσης, τους πρώτους τρεις μήνες από την εκδήλωσή της, οι άνεργοι αυξήθηκαν κατά περίπου 900 000, με βάση τα στοιχεία της Eurostat. Για τον λόγο αυτόν, οι προσπάθειες ανάκαμψης θα πρέπει να έχουν ισχυρή κοινωνική διάσταση με σκοπό την προστασία των θέσεων εργασίας των εργαζομένων και την αποφυγή καταχρηστικών απολύσεων.

80.

επισημαίνει ότι η κρίση έχει επιδεινώσει τις ανισότητες μεταξύ των φύλων και την έμφυλη βία. Οι περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας αυξήθηκαν κατά ένα τρίτο σε ορισμένες χώρες της ΕΕ μετά την επιβολή των μέτρων περιορισμού της κυκλοφορίας των πολιτών. Η κρίση COVID-19 έχει σαφή διάσταση φύλου. Ταυτόχρονα, η πανδημία COVID-19 έχει επιδεινώσει τις προϋπάρχουσες ανισότητες, την περιθωριοποίηση και τις διακρίσεις στην Ευρώπη και έχει οξύνει τον δομικό ρατσισμό. Ομοίως, είχε αρνητικό αντίκτυπο στις πλέον ευάλωτες ομάδες, συμπεριλαμβανομένων των ηλικιωμένων και των ατόμων με αναπηρία·

81.

επισημαίνει ότι οι δήμοι και οι περιφέρειες και οι ηγέτες της ΕΕ μπορούν να οικοδομήσουν μια ισχυρότερη κοινωνική Ευρώπη μέσω της συνεργασίας τους σε μια ανανεωμένη στρατηγική σύμπραξη. Επισημαίνει, επιπλέον, ότι η συνεργασία αστικών και αγροτικών περιοχών παρουσιάζει μεγάλες δυνατότητες για την ανοικοδόμηση («συνένωση δυνάμεων»)·

82.

τονίζει ότι θα πρέπει να ενισχυθούν κατά προτεραιότητα οι κοινωνικές επενδύσεις με σκοπό τη δίκαιη και χωρίς αποκλεισμούς ανάκαμψη. Έχουμε την ευκαιρία να μην περιοριστούμε στην προσωρινή αναστολή των συνεπειών της πανδημίας, αλλά να συνεχίσουμε από εκεί που είχαμε μείνει πριν αυτή εκδηλωθεί. Μπορούμε να ξαναχτίσουμε καλύτερα τη ζωή μας! Πρέπει να φροντίσουμε να έχουν όλοι οι Ευρωπαίοι πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή και ποιοτική ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Θα πρέπει να δημιουργήσουμε περισσότερες ποιοτικές θέσεις εργασίας με δίκαιες συνθήκες, εκπαιδευτική ανέλιξη και απόκτηση δεξιοτήτων χωρίς αποκλεισμούς, να εξασφαλίσουμε αξιοπρεπή και οικονομικά προσιτή στέγαση, να παράσχουμε ενεργό στήριξη στους πλέον ευάλωτους και ίσες ευκαιρίες σε όλους. Για να επιτευχθεί αυτό, χρειαζόμαστε μεγάλες επενδύσεις στις κοινωνικές υποδομές και στις κοινωνικές υπηρεσίες σε τοπικό επίπεδο, με το σωστό μείγμα πολιτικής και τους κατάλληλους χρηματοδοτικούς πόρους για την υλοποίηση του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων και του θεματολογίου των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης·

83.

τονίζει την ανάγκη χάραξης διασυνοριακής στρατηγικής και αντίστοιχου συντονισμού όσον αφορά την επικοινωνία, τα μέτρα και την ανάκαμψη. Σημειώνει ότι η αλληλεγγύη μεταξύ τοπικών και περιφερειακών αρχών ένθεν κακείθεν των εθνικών συνόρων έχει ενισχυθεί σημαντικά (στην από κοινού χρήση ιατρικού εξοπλισμού, σε φιλανθρωπικό έργο κ.τ.λ.). Ταυτόχρονα όμως, εξαιτίας των διαφορετικών και ενίοτε αλλοτριωτικών μέτρων που ελήφθησαν σε εθνικό επίπεδο, οι απλοί πολίτες στην άλλη πλευρά των συνόρων έχουν γίνει πιο καχύποπτοι ή φοβισμένοι. Ακόμη και σε περιπτώσεις τόσο ισχυρής διασύνδεσης όπως στα κράτη της Μπενελούξ και του Βόρειου Συμβουλίου, έχουν εμφανιστεί πολλές συγκρούσεις και η ανάκτηση της εμπιστοσύνης θα απαιτήσει χρόνο·

84.

τονίζει ότι η διαφάνεια αποτελεί θεμελιώδες ζήτημα σε μια κατάσταση κρίσης καθότι οι πολίτες πρέπει να γνωρίζουν ποιος είναι υπεύθυνος και για τι. Κατά κάποιο τρόπο, η πανδημία επηρέασε σε μεγάλο βαθμό το πώς χαράσσεται η πολιτική. Σημειώνει δε ότι, σε μια τέτοια πανδημία, είναι δυνατόν να αξιολογηθεί ο συνολικός βαθμός ενός δημοκρατικού καθεστώτος·

85.

εφιστά την προσοχή στη σημασία να μιλά κανείς τη γλώσσα του λαού, εάν θέλει να πετύχει καλή επικοινωνία. Η γλώσσα αυτή δεν είναι μόνο θέμα λέξεων, αλλά και του τρόπου με τον οποίο οι άνθρωποι τις διατυπώνουν και κατανοούν τα μηνύματα, των πολιτισμικών διαφορών και των απόψεων. Από την άποψη αυτή, επισημαίνει ότι η επικοινωνία με τους αντιεμβολιαστές αποτελεί συγκεκριμένη πρόκληση, όπως και η αντίκρουση των ψευδών ειδήσεων.

86.

εάν κάτι μάθαμε από αυτή την κρίση είναι η αλληλεξάρτηση όλων των ανθρώπων του πλανήτη και η σημασία της διατήρησης της εγγύτητας προς τα πραγματικά προβλήματα, με τις τοπικές και παγκόσμιες προσπάθειες να αλληλοενισχύονται. Μάθαμε ότι βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια παγκόσμια κρίση που απαιτεί παγκόσμια και αλληλέγγυα απάντηση. Αυτό προϋποθέτει μεγαλύτερη διεθνή συνεργασία για να βοηθηθούν οι φτωχότερες περιοχές και να καλυφθούν οι ανάγκες τους, αποτρέποντας την ελεύθερη κυκλοφορία του ιού, που ενέχει τον κίνδυνο πιο επικίνδυνων μεταλλάξεων. Έχει καταστεί σαφές ότι η αποκεντρωμένη συνεργασία των περιφερειών και των δήμων μας έχει αποδειχθεί πως είναι το κατ’ εξοχήν μέσο της ευρωπαϊκής διεθνούς συνεργασίας για να συμβάλει στην αντιμετώπιση των προκλήσεων των πλέον μειονεκτικών περιοχών όσον αφορά την εξασφάλιση καθολικής και υψηλής ποιότητας πρόσβασης σε δημόσιες υπηρεσίες, που είναι απαραίτητες για την επίτευξη του απώτερου στόχου, που είναι να βγούμε όλοι και όλες μαζί από αυτήν την παγκόσμια κρίση.

---

(1)  Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών: Βαρόμετρο των δήμων και των περιφερειών για το 2020 δημοσιευμένο εδώ: Ετήσιο περιφερειακό και τοπικό βαρόμετρο της ΕΕ (europa.eu).

(2)  Ό.π.

(3)  Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών: Βαρόμετρο των δήμων και των περιφερειών για το 2020, δημοσιευμένο εδώ: Ετήσιο περιφερειακό και τοπικό βαρόμετρο της ΕΕ (europa.eu).

(4)  Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 651/2014 της Επιτροπής, της 17ης Ιουνίου 2014, για την κήρυξη ορισμένων κατηγοριών ενισχύσεων ως συμβατών με την εσωτερική αγορά κατ' εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης (ΕΕ L 187 της 26.6.2014, σ. 1).

(5)  Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών: Βαρόμετρο των δήμων και των περιφερειών για το 2020 δημοσιευμένο εδώ: Ετήσιο περιφερειακό και τοπικό βαρόμετρο της ΕΕ (europa.eu).