31.1.2014   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 28/2

1.

Η Διακήρυξη της Μπολόνια της 19ης Ιουνίου 1999 θέσπισε διακυβερνητική διαδικασία για τη δημιουργία Ευρωπαϊκού Χώρου Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης (ΕΧΤΕ) με την ενεργό στήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι δε αρμόδιοι Υπουργοί για την τριτοβάθμια εκπαίδευση στις συμμετέχουσες χώρες, οι οποίοι συνήλθαν στο Βουκουρέστι τον Απρίλιο του 2012, ενέκριναν τη Στρατηγική 2020 Κινητικότητα για Καλύτερη Μάθηση για τον ΕΧΤΕ ως αναπόσπαστο τμήμα των προσπαθειών διεθνοποίησης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (1).

2.

Η οδηγία 2004/114/ΕΚ (2) του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2004, σχετικά με τις προϋποθέσεις εισδοχής υπηκόων τρίτων χωρών με σκοπό τις σπουδές, την ανταλλαγή μαθητών, την άμισθη πρακτική άσκηση ή την εθελοντική υπηρεσία, αναγνωρίζει ότι ένας από τους στόχους της κοινοτικής δράσης στο πεδίο της εκπαίδευσης είναι να προβληθεί η Ευρώπη συνολικά ως παγκόσμιο κέντρο αριστείας για σπουδές και επαγγελματική εκπαίδευση.

3.

Η οδηγία 2005/71/ΕΚ (3) του Συμβουλίου, της 12ης Οκτωβρίου 2005, σχετικά με ειδική διαδικασία εισδοχής υπηκόων τρίτων χωρών για σκοπούς επιστημονικής έρευνας επιδιώκει παρόμοιο σκοπό, ήτοι να καταστεί η Κοινότητα ελκυστικότερη για ερευνητές από όλον τον κόσμο και να προβληθεί η ΕΕ ως διεθνές κέντρο έρευνας.

4.

Η διεθνής στρατηγική που εγκρίθηκε στη σύνοδο των συμμετεχόντων στη διαδικασία της Μπολόνια Υπουργών, η οποία πραγματοποιήθηκε στο Λονδίνο τον Μάιο του 2007 (4), υπογραμμίζει την ανάγκη για έναν Ευρωπαϊκό Χώρο Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης ανοικτό και ελκυστικό σε άλλα μέρη του κόσμου, καθώς και την ανάγκη ενίσχυσης της συνεργασίας και του διαλόγου διαμόρφωσης πολιτικής στον τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με χώρες εκτός Ευρώπης.

5.

Στα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 12ης Μαΐου 2009 σχετικά με το στρατηγικό πλαίσιο για την ευρωπαϊκή συνεργασία στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης τονίστηκε η σημασία της στήριξης των προσπαθειών των κρατών μελών να εκσυγχρονίσουν την τριτοβάθμια εκπαίδευση συμβαδίζοντας με τη διαδικασία της Μπολόνια, ιδιαίτερα όσον αφορά τα μέσα διασφάλισης της ποιότητας, αναγνώρισης, κινητικότητας και διαφάνειας.

6.

Η στρατηγική Ευρώπη 2020 για έξυπνη, βιώσιμη και συμμετοχική ανάπτυξη που εγκρίθηκε τον Ιούνιο του 2010 (5), έθεσε ως ειδικό στόχο τη βελτίωση των επιπέδων εκπαίδευσης, ιδίως με την αύξηση τουλάχιστον στο 40 % του ποσοστού των νέων που θα έχουν ολοκληρώσει επιτυχώς σπουδές τριτοβάθμιας ή ισοδύναμης εκπαίδευσης έως το 2020.

7.

Στα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 11ης Μαΐου 2010 για τη διεθνοποίηση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (6) υπογραμμίζεται ότι τα προγράμματα διεθνούς συνεργασίας και οι διάλογοι διαμόρφωσης πολιτικής με τρίτες χώρες στον τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης επιτρέπουν την πιο απρόσκοπτη ροή της γνώσης, αλλά και συμβάλλουν στην ενίσχυση της ποιότητας και της διεθνούς θέσης της ευρωπαϊκής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, στην τόνωση της έρευνας και της καινοτομίας, στην προώθηση της κινητικότητας και του διαπολιτισμικού διαλόγου, καθώς και στην προαγωγή της διεθνούς ανάπτυξης σύμφωνα με τους στόχους της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ.

8.

Τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 28ης και 29ης Νοεμβρίου 2011 για ένα κριτήριο αναφοράς σχετικά με τη μαθησιακή κινητικότητα (7), καθορίζουν κριτήριο αναφοράς βάσει του οποίου μέχρι το 2020, τουλάχιστον το 20 % κατά μέσο όρο στην ΕΕ των αποφοίτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης θα έχουν αποκτήσει την εμπειρία μιας περιόδου σπουδών σχετικών με την τριτοβάθμια εκπαίδευση ή μιας περιόδου κατάρτισης (συμπεριλαμβανομένης της τοποθέτησης σε θέση εργασίας) στο εξωτερικό.

9.

Στα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 28ης και 29ης Νοεμβρίου 2011 για τον εκσυγχρονισμό της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης εκφράστηκε ικανοποίηση για την πρόθεση της Επιτροπής να αναπτύξει διεθνή ενωσιακή στρατηγική για την τριτοβάθμια εκπαίδευση με σκοπό τη μεγαλύτερη προβολή διεθνώς, καθώς και να συνεργασθεί με εταίρους για να ισχυροποιηθούν οι σχέσεις και να ενισχυθεί η δημιουργία υποδομών στον τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

—

ενισχύουν την ποιότητα και την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης,

—

προχωρούν πέρα από την κινητικότητα και λαμβάνουν ακόμα περισσότερο υπόψη την παγκόσμια διάσταση στον σχεδιασμό και το περιεχόμενο των προγραμμάτων σπουδών και των διαδικασιών διδασκαλίας και εκμάθησης (αναφέρεται συχνά ως «εγχώρια διεθνοποίηση»),

—

απευθύνονται σε πιο διαφοροποιημένο και πιο πολυπληθές φάσμα σπουδαστών, συνδυάζοντας νέους ψηφιακούς πόρους με παραδοσιακότερες μορφές διδασκαλίας και εκμάθησης και διασφαλίζοντας συγχρόνως υψηλή ποιότητα,

—

ενισχύουν την αναπτυξιακή συνεργασία μέσω στρατηγικών συμπράξεων και δημιουργίας υποδομών.

—

Την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών με τίτλο Ευρωπαϊκή τριτοβάθμια εκπαίδευση στον κόσμο  (8) και

—

Την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών με τίτλο Άνοιγμα της εκπαίδευσης: καινοτόμοι μέθοδοι διδασκαλίας και μάθησης για όλους μέσω νέων τεχνολογιών και ανοικτών εκπαιδευτικών πόρων (9).

1.

Η τριτοβάθμια εκπαίδευση έχει καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη υπεύθυνων, ολοκληρωμένων και συγκροτημένων πολιτών, αποτελεί δε ισχυρή κινητήρια δύναμη των ευφυών, αειφόρων και συμμετοχικών κοινωνιών, της ατομικής ευημερίας και της οικονομικής ανάπτυξης. Η κινητικότητα των προσώπων σε διεθνές επίπεδο και η ενσωμάτωση της παγκόσμιας διάστασης στα προγράμματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης μπορούν να συμβάλουν περαιτέρω σε αυτήν την εξέλιξη.

2.

Το πλεονέκτημα των συστημάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Ευρώπη έγκειται στην παροχή εκπαίδευσης και έρευνας υψηλής ποιότητας, στην ποικιλομορφία των ιδρυμάτων της και στην υποστήριξη της συνεργασίας σε τομείς που αποκομίζουν πρόσθετα οφέλη από αυτήν, όπως τα προγράμματα κοινών/διπλών πτυχίων, οι διδακτορικές σχολές και σπουδές και οι διεθνείς συμπράξεις.

3.

Στο σημερινό οικονομικό κλίμα, η ανώτατη εκπαίδευση και η τριτοβάθμια επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση έχουν καίριο ρόλο στην ενίσχυση των υποδομών της Ευρώπης στην έρευνα και την καινοτομία, καθώς και στην εξασφάλιση των υψηλά εξειδικευμένων ανθρώπινων πόρων που αυτή χρειάζεται προκειμένου να διασφαλισθούν οι θέσεις εργασίας, η οικονομική ανάπτυξη και η ευημερία.

4.

Οι ικανότητες των πτυχιούχων δεν ανταποκρίνονται πάντα στις εξελισσόμενες ανάγκες της αγοράς εργασίας και της κοινωνίας και οι εργοδότες του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα αναφέρουν αναντιστοιχίες και δυσκολίες στην εξεύρεση των κατάλληλων υποψηφίων για την πλήρωση των αναγκών της γνωσιοκεντρικής οικονομίας.

5.

Η πληθυσμιακή γήρανση στην ΕΕ ενδέχεται να έχει σοβαρές συνέπειες τις επερχόμενες δεκαετίες, καθώς τα εμμένοντα χαμηλά ποσοστά γεννήσεων επιδεινώνουν το πρόβλημα της έλλειψης ικανών αποφοίτων για τους Ευρωπαίους εργοδότες.

6.

Ως πηγές γνώσης και καινοτομίας, τα τριτοβάθμια εκπαιδευτικά ιδρύματα φέρουν επίσης κοινωνική ευθύνη προκειμένου να συμβάλλουν στην ανθρώπινη ανάπτυξη και στο κοινό καλό, τόσο σε εγχώριο όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο.

1.

Η ενεργός συμμετοχή του διεθνούς προσωπικού, ερευνητών και σπουδαστών σε ευρωπαϊκά τριτοβάθμια εκπαιδευτικά ιδρύματα, η παροχή χρηματοδοτικής και οργανωτικής στήριξης για τη διεθνή κινητικότητα τόσο των σπουδαστών όσο και του προσωπικού και οι αυξημένες προσπάθειες που καταβάλλονται για να διεθνοποιηθούν τα προγράμματα σπουδών μπορούν να βοηθήσουν τους φοιτητές να αποκτήσουν προσόντα συναφή με την παγκόσμια αγορά εργασίας.

2.

Με τη στήριξη της ΕΕ, τα κράτη μέλη και τα ευρωπαϊκά τριτοβάθμια εκπαιδευτικά ιδρύματα σημείωσαν ουσιαστική πρόοδο στην ανάπτυξη μηχανισμών διασυνοριακής διασφάλισης της ποιότητας και αναγνώρισης επαγγελματικών προσόντων στο πλαίσιο της διαδικασίας της Μπολόνια, μέσω δικτύων όπως το ENIC/NARIC, καθώς και μέσω δράσεων όπως τα προγράμματα Erasmus Mundus και Tempus.

3.

Η παγκόσμια ανέλιξη των ανοικτών εκπαιδευτικών πόρων (ΑΕΠ), του ανοικτού διδακτικού λογισμικού και των ανοικτών μαζικών διαδικτυακών μαθημάτων (MOOC) είναι διεθνής εξέλιξη που μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο στα συστήματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και να δημιουργήσει ευκαιρίες για καινοτόμες μορφές παγκόσμιας διασυνοριακής συνεργασίας.

1.

Να επιδιωχθούν ολοκληρωμένες στρατηγικές προσεγγίσεις για τη διεθνοποίηση, σε συνεργασία με τους ενδιαφερόμενους φορείς, σε τρία βασικά πεδία:

2.

Να προωθηθεί η αμφίδρομη κινητικότητα των εκπαιδευόμενων όσον αφορά τις ακαδημαϊκές μονάδες και τους διεθνείς τίτλους σπουδών, καθώς και να παρέχονται στο προσωπικό ευκαιρίες κινητικότητας ανάμεσα στην Ευρώπη και τρίτες χώρες, μεταξύ άλλων:

3.

Να προωθηθεί η εγχώρια διεθνοποίηση και η ψηφιακή μάθηση, ώστε να εξασφαλιστεί ότι η ευρεία πλειονότητα των ευρωπαίων σπουδαστών που δεν συμμετέχουν σε δράσεις φυσικής κινητικότητας μπορούν επίσης να αναπτύσσουν διεθνείς δεξιότητες, μεταξύ άλλων:

4.

Να προωθηθεί η δημιουργία συμπράξεων τόσο εντός όσο και εκτός της Ευρώπης, προκειμένου να ενισχυθούν οι θεσμικές υποδομές στον τομέα της εκπαίδευσης, της έρευνας και της καινοτομίας, μεταξύ άλλων:

1.

Να στηρίξει τις προσπάθειες των κρατών μελών και των τριτοβάθμιων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων για χάραξη ολοκληρωμένων στρατηγικών προσεγγίσεων της διεθνοποίησης και για αξιοποίηση ευκαιριών διεθνούς συνεργασίας στην τριτοβάθμια εκπαίδευση στο πλαίσιο των προγραμμάτων Erasmus+ και Ορίζοντας 2020, μεταξύ άλλων:

2.

Σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, να καταβάλει προσπάθειες προκειμένου να ενισχυθεί η ελκυστικότητα και να προβληθεί η πολυμορφία της ευρωπαϊκής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε ολόκληρο τον κόσμο, μεταξύ άλλων:

3.

Να προωθήσει, στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, τη συνεργασία για την καινοτομία και την ανάπτυξη μεταξύ της ΕΕ και των διεθνών εταίρων της, μεταξύ άλλων: