Choose the experimental features you want to try

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 52013AE0112

    Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα «Πρόταση απόφασης του Συμβουλίου σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές για τις πολιτικές απασχόλησης των κρατών μελών» [COM(2012) 709 τελικό — 2012/0335 (CNS)]

    ΕΕ C 133 της 9.5.2013, p. 77–80 (BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)

    9.5.2013   

    EL

    Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

    C 133/77


    Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα «Πρόταση απόφασης του Συμβουλίου σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές για τις πολιτικές απασχόλησης των κρατών μελών»

    [COM(2012) 709 τελικό — 2012/0335 (CNS)]

    2013/C 133/14

    Γενικός εισηγητής: ο κ. Wolfgang GREIF

    Στις 11 Δεκεμβρίου 2012, και σύμφωνα με τα άρθρα 148, παράγραφος 2 και 304 της ΣλΕΕ, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφάσισε να ζητήσει γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής σχετικά με την

    «Πρόταση απόφασης του Συμβουλίου σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές για τις πολιτικές απασχόλησης των κρατών μελών»

    COM(2012) 709 τελικό – 2012/0335 (NLE).

    Στις 11 Δεκεμβρίου 2012, το Προεδρείο της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής αποφάσισε να αναθέσει την προπαρασκευή των σχετικών εργασιών στο ειδικευμένο τμήμα «Απασχόληση, κοινωνικές υποθέσεις και δικαιώματα του πολίτη».

    Λόγω του επείγοντος χαρακτήρα των εργασιών, η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή αποφάσισε κατά την 487η σύνοδο ολομέλειάς της, της 13ης και 14ης Φεβρουαρίου 2013 (συνεδρίαση της 13ης Φεβρουαρίου 2013) να ορίσει γενικό εισηγητή τον κ. Wolfgang Greif και υιοθέτησε με 170 ψήφους υπέρ, 5 κατά και 5 αποχές την ακόλουθη γνωμοδότηση:

    1.   Συμπεράσματα και συστάσεις

    1.1

    Η Ευρώπη δεν καταφέρνει να χαλιναγωγήσει την κρίση, με αποτέλεσμα να διχάζεται όλο και περισσότερο. Ενόψει των μέτρων λιτότητας που επιβάλλονται επί του παρόντος από την ΕΕ για την αντιμετώπιση της κρίσης, η ΕΟΚΕ επαναλαμβάνει τη σοβαρή ανησυχία της ότι δεν θα επιτευχθούν οι στόχοι για την απασχόληση αλλά ούτε και για την καταπολέμηση της φτώχειας που έχουν καθοριστεί στη στρατηγική της ΕΕ «Ευρώπη 2020».

    1.2

    Η ΕΟΚΕ ζητά την κατάρτιση ενός ευρωπαϊκού προγράμματος ανάπτυξης με εκτενή αντίκτυπο στην αγορά εργασίας και με χρηματοδότηση που να ανέρχεται στο 2% του ΑΕγχΠ. Χρειάζονται άμεσα σωστά στοχευμένες ευρωπαϊκές και εθνικές επενδύσεις, που πρέπει να υλοποιηθούν με συντονισμένο τρόπο ώστε να αυξηθεί ο αντίκτυπος στην πολιτική απασχόλησης.

    1.3

    Η εκτεταμένη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων και της κοινωνίας πολιτών σε όλα τα στάδια διαμόρφωσης και εφαρμογής της πολιτικής για την απασχόληση αποτελεί το θεμέλιο λίθο για τον επιτυχή συντονισμό των πολιτικών. Η ΕΟΚΕ επιμένει ότι πρέπει να δοθεί σε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, συμπεριλαμβανομένης της ίδιας, επαρκής χρόνος μεταξύ της δημοσίευσης της επόμενης πρότασης και της προθεσμίας για την έκδοση της απόφασης, ώστε να εξετάσουν διεξοδικά την πρόταση. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό ενόψει των νέων κατευθυντήριων γραμμών που θα εγκριθούν το 2014.

    1.4

    Επιπλέον, η ΕΟΚΕ διατύπωσε προτάσεις υπό τις ακόλουθες επικεφαλίδες:

    Οι γενικοί στόχοι της ΕΕ για την απασχόληση θα πρέπει να συμπληρωθούν με ευρωπαϊκούς στόχους για συγκεκριμένες ομάδες·

    η εγγύηση υπέρ των νέων θα πρέπει να τεθεί σε ισχύ το συντομότερο δυνατόν. Στην ιδανική περίπτωση, αυτό πρέπει να γίνεται κατά την εγγραφή σε ένα γραφείο ευρέσεως εργασίας·

    χρειάζεται να ιδρυθεί ειδικό Ταμείο Αλληλεγγύης υπέρ των Νέων για τις χώρες που αντιμετωπίζουν ιδιαίτερες δυσκολίες, εάν δεν επαρκούν οι πόροι από το Κοινωνικό Ταμείο·

    χρειάζεται η προώθηση ποιοτικών προτύπων όσον αφορά την πρώτη εργασιακή εμπειρία και την πρακτική άσκηση στις επιχειρήσεις·

    πρέπει να διερευνηθεί η εφαρμογή ενός διττού συστήματος κατάρτισης με σκοπό την ευρύτερη εφαρμογή του, στην οποία οι κοινωνικοί εταίροι θα πρέπει να διαδραματίσουν ουσιαστικό ρόλο·

    πρέπει να καταπολεμηθεί η επισφαλής απασχόληση, π.χ. με την επέκταση του συστήματος ευελιξίας με ασφάλεια, δίδοντας περισσότερη σημασία στην εσωτερική του διάσταση·

    πρέπει να ενισχυθεί η αναγνώριση του ρόλου των επιχειρήσεων –ιδιαιτέρως των ΜμΕ-στη δημιουργία θέσεων εργασίας·

    χρειάζεται ενίσχυση του ρόλου των θεσμών της αγοράς εργασίας στα εθνικά προγράμματα μεταρρύθμισης·

    οι χώρες που αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα δυσμενείς συνθήκες στην αγορά εργασίας, πρέπει να έχουν ευκολότερη πρόσβαση σε χρηματοδοτικούς πόρους της ΕΕ·

    η ευρωπαϊκή χρηματοδότηση πρέπει να είναι επαρκής και αυτό πρέπει να συνεκτιμηθεί απόλυτα στο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο.

    2.   Εισαγωγή

    2.1

    Στις 21 Οκτωβρίου 2010, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφάσισε να αφήσει αμετάβλητες μέχρι το 2014 τις νέες κατευθυντήριες γραμμές για την πολιτική απασχόλησης, προκειμένου να διατηρηθεί η εστίαση των προσπαθειών στην εφαρμογή τους (1). Στις 28 Νοεμβρίου 2012, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε την πρότασή της για απόφαση του Συμβουλίου σχετικά με τη διατήρηση της ισχύος των κατευθυντήριων γραμμών το 2013.

    2.2

    Με δεδομένη την επιδείνωση της κατάστασης της απασχόλησης στα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ, και ιδίως τη δραματική αύξηση της ανεργίας των νέων και την επίμονα υψηλή μακροχρόνια ανεργία, και με σκοπό την προετοιμασία της ενημέρωσης των κατευθυντήριων γραμμών το επόμενο έτος, η ΕΟΚΕ αξιοποιεί την ετήσια παραπομπή που προβλέπεται στο άρθρο 148 (2) της ΣΛΕΕ για να επαναλάβει τη βασική σύστασή της του περασμένου έτους σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές και την εφαρμογή τους (2).

    3.   Γενικές παρατηρήσεις

    3.1   Οι στόχοι της στρατηγικής ΕΕ 2020 για την απασχόληση ενδέχεται να μην επιτευχθούν

    3.1.1

    Τα επόμενα χρόνια η Ευρώπη βαδίζει προς μια εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση όσον αφορά την απασχόληση. Συγκεκριμένες ομάδες πλήττονται δυσανάλογα σε σχέση με άλλες: οι νέοι, οι εργαζόμενοι με χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης, οι μακροχρόνια άνεργοι, τα άτομα με ειδικές ανάγκες, οι μετανάστες και οι μόνοι γονείς. Κατά το πέμπτο έτος της οικονομικής κρίσης, όλες οι προβλέψεις, συμπεριλαμβανομένης της έρευνας της Επιτροπής για την απασχόληση, δείχνουν ότι οι προοπτικές της αγοράς εργασίας σε όλη την Ευρώπη θα παραμείνουν δυσοίωνες, τουλάχιστον το 2013. Η Ευρώπη δεν καταφέρνει να χαλιναγωγήσει την κρίση, με αποτέλεσμα να διχάζεται όλο και περισσότερο.

    3.1.2

    Η ανάκαμψη της απασχόλησης έχει σταματήσει. Η απασχόληση μειώνεται. Η δημιουργία θέσεων απασχόλησης παραμένει σε χαμηλά επίπεδα και έχει επιδεινωθεί παρά το ανεκμετάλλευτο δυναμικό σε ορισμένους τομείς πλούσιους σε θέσεις εργασίας και στο σύνολο της εσωτερικής αγοράς. Ο κατακερματισμός της αγοράς εργασίας συνέχισε να αυξάνεται με την αύξηση των προσωρινών συμβάσεων εργασίας και της μερικής απασχόλησης. Η φορολόγηση της εργασίας παραμένει υψηλή και αυξήθηκε περαιτέρω σε ορισμένα κράτη μέλη. Η ανεργία αυξάνεται και πάλι και έχει φθάσει σε πρωτοφανή επίπεδα, με τη μακροχρόνια ανεργία αλλά και την ανεργία των νέων και όχι μόνο να φθάνουν σε ανησυχητικά υψηλά επίπεδα, ιδίως στα κράτη μέλη που τελούν υπό ισχυρή δημοσιονομική εξυγίανση. Το μέσο εισόδημα των νοικοκυριών μειώνεται σε πολλά κράτη μέλη, και πρόσφατα στοιχεία δείχνουν μια τάση για υψηλότερα επίπεδα και βαθύτερες μορφές φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού, ενώ η φτώχεια στο πλαίσιο της εργασίας και η κοινωνική πόλωση είναι σε άνοδο σε πολλά κράτη μέλη (3).

    3.1.3

    Ενόψει όλων αυτών, η ΕΟΚΕ επαναλαμβάνει τις πολύ σοβαρές ανησυχίες της ότι, στο πλαίσιο των πολιτικών λιτότητας που επιβάλλονται επί του παρόντος στην ΕΕ για την αντιμετώπιση της κρίσης, είναι ανέφικτη η επίτευξη των στόχων για την απασχόληση αλλά και για την καταπολέμηση της φτώχειας που έχουν καθοριστεί βάσει της προτεραιότητας για «ανάπτυξη χωρίς κοινωνικούς αποκλεισμούς» της στρατηγικής ΕΕ 2020.

    3.2   Διευκόλυνση της ανάκαμψης με άφθονες θέσεις απασχόλησης μέσω μιας ευρωπαϊκής δέσμης κινήτρων

    3.2.1

    Τα μέτρα λιτότητας που αναχαιτίζουν την τελική ζήτηση σε ένα κράτος μέλος έχουν σημαντικές άμεσες επιπτώσεις σε άλλες χώρες, οδηγώντας σε αλυσιδωτά φαινόμενα ύφεσης. Η ταυτόχρονη εφαρμογή προγραμμάτων λιτότητας σε πολλές χώρες θα επιδεινώσει περαιτέρω τις προοπτικές οικονομικής ανάπτυξης και ενδέχεται να πυροδοτήσει έναν φαύλο κύκλο αβεβαιότητας για τις επενδύσεις, συμπεριλαμβανομένων των επενδύσεων στην εκπαίδευση και την κατάρτιση, στην έρευνα και την καινοτομία, καθώς και στην απασχόληση και την κατανάλωση.

    3.2.2

    Ωστόσο, η πολιτική απασχόλησης δεν μπορεί να αντισταθμίσει τις δυσλειτουργίες της μακροοικονομικής πολιτικής. Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι η πολιτική για την απασχόληση πρέπει να στηρίζει την ανάπτυξη των ευρωπαϊκών υποδομών και την επιδίωξη μιας ποιοτικής ανάπτυξης. Χρειάζονται άμεσα σωστά στοχευμένες ευρωπαϊκές και εθνικές επενδύσεις με υψηλό αντίκτυπο στην απασχόληση, που πρέπει να υλοποιηθούν με συντονισμένο τρόπο ώστε να αυξηθεί ο αντίκτυπος στην πολιτική απασχόλησης. Πρέπει να καταβληθεί κάθε προσπάθεια προκειμένου να κινητοποιηθούν ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις και να γίνουν οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις.

    3.2.3

    Η ΕΟΚΕ συμφωνεί με την ανάλυση της Επιτροπής ότι οι προοπτικές αύξησης της απασχόλησης εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την ικανότητα της ΕΕ να ωθήσει την οικονομική μεγέθυνση μέσω κατάλληλων μακροοικονομικών, βιομηχανικών και καινοτόμων πολιτικών, καθώς και από τη συμπλήρωση των πολιτικών αυτών με μια πολιτική απασχόλησης προσανατολισμένη προς μια ανάκαμψη με άφθονες θέσεις απασχόλησης. Η ΕΟΚΕ ανησυχεί μήπως πολλές από τις θετικές προτάσεις που περιλαμβάνει η Δέσμη μέτρων για την Απασχόληση που υιοθετήθηκε τον Απρίλιο του 2012 αποδειχθούν άχρηστες σε περίπτωση που συνεχιστεί στο ακέραιο η πολιτική λιτότητας της ΕΕ.

    3.2.4

    Η ΕΟΚΕ φοβάται επίσης μήπως μόνο με τα προτεινόμενα μέτρα δεν καταστεί δυνατή η επίτευξη των στόχων που ορίζονται από τη στρατηγική της ΕΕ για την απασχόληση. Για τον λόγο αυτό, η ΕΟΚΕ έχει ζητήσει επανειλημμένα την κατάρτιση ενός ευρωπαϊκού προγράμματος ανάπτυξης με εκτενή αντίκτυπο στην αγορά εργασίας και με χρηματοδότηση που να ανέρχεται στο 2% του ΑΕγχΠ. Με το «Σύμφωνο για την ανάπτυξη και την απασχόληση» που εγκρίθηκε με τις αποφάσεις της συνόδου κορυφής του Ιουνίου 2012, έγιναν σημαντικά πρώτα βήματα, τα οποία πρέπει να μετουσιωθούν με τρόπο ώστε να διαμορφωθούν σε όλη την Ευρώπη τα επείγοντα και απαραίτητα περιθώρια για την βιώσιμη ανάπτυξη και απασχόληση. Η ΕΟΚΕ είχε ζητήσει επίσης να θεσπιστεί επειγόντως δέσμη κοινωνικών μέτρων για να υπερβληθεί μακροπρόθεσμα η κρίση και να γίνουν επενδύσεις για το μέλλον, και θα παρακολουθήσει στενά την πορεία της Δέσμης μέτρων για τις κοινωνικές επενδύσεις που εξαγγέλθηκε από την Επιτροπή προς υιοθέτηση το Φεβρουάριο.

    3.3   Η συμμετοχή της κοινωνίας πολιτών και των κοινωνικών εταίρων

    3.3.1

    Η ΕΟΚΕ έχει επανειλημμένα υποστηρίξει τον πολυετή κύκλο συντονισμού της πολιτικής στο πλαίσιο της στρατηγικής ΕΕ 2020 τονίζοντας διαρκώς ότι η εκτεταμένη συμμετοχή των κοινοβουλίων, των κοινωνικών εταίρων και της κοινωνίας πολιτών σε όλα τα στάδια διαμόρφωσης και εφαρμογής της πολιτικής για την απασχόληση, τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο, αποτελεί το θεμέλιο λίθο της επιτυχίας του συντονισμού των πολιτικών.

    3.3.2

    Δεδομένου ότι οι κατευθυντήριες γραμμές συνιστούν πλαίσιο εντός του οποίου τα κράτη μέλη εκπονούν, εφαρμόζουν και παρακολουθούν εθνικές πολιτικές στη συνάρτηση της γενικής στρατηγικής της Ένωσης, η ΕΟΚΕ επιμένει ότι πρέπει να δοθεί σε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, συμπεριλαμβανομένης της ίδιας, επαρκής χρόνος μεταξύ της δημοσίευσης της επόμενης πρότασης και της προθεσμία για την έκδοση της απόφασης, ώστε να συζητήσουν διεξοδικά την πρόταση. Αυτό είναι ακόμη πιο σημαντικό επειδή η ευρωπαϊκή πολιτική για την απασχόληση πρέπει να συμβάλει περισσότερο στην ενίσχυση των προσπαθειών των κρατών μελών για την αντιμετώπιση της κρίσης.

    3.3.3

    Σε συμφωνία με το χρονοδιάγραμμα του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, οι ευρωπαίοι κοινωνικοί εταίροι θα πρέπει να καλούνται να εκφέρουν τη γνώμη τους σε πρώιμο στάδιο της προετοιμασίας της ετήσιας έκθεσης για την ανάπτυξη, κατά τη χάραξη των βασικών προτεραιοτήτων στρατηγικής σημασίας για την πολιτική απασχόλησης, καθώς και κατά τη διατύπωση, την εφαρμογή κα την αξιολόγηση των κατευθυντήριων γραμμών για την απασχόληση. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε σχέση με τις νέες κατευθυντήριες γραμμές που θα υιοθετηθούν το 2014.

    4.   Ειδικές παρατηρήσεις και συγκεκριμένες προτάσεις

    4.1

    Συμπλήρωση των γενικών στόχων για την απασχόληση με τον ορισμό ευρωπαϊκών στόχων για συγκεκριμένες ομάδες: Ο γενικός στόχος σχετικά με την απασχόληση σε όλη την ΕΕ θα πρέπει στο μέλλον να συμπληρωθεί με τον καθορισμό μετρήσιμων ενωσιακών στόχων για ειδικές ομάδες-στόχους όπως οι μακροχρόνια άνεργοι, οι γυναίκες, οι εργαζόμενοι μεγαλύτερης ηλικίας, τα άτομα με ειδικές ανάγκες και κυρίως οι νέοι. Η γενικότερη μετατόπιση της αρμοδιότητας για τη χάραξη στόχων της πολιτικής απασχόλησης στο επίπεδο των κρατών μελών δεν αποδείχθηκε μέχρι σήμερα αποτελεσματική. Στο πλαίσιο αυτό χρειάζεται να οριστεί ένας δείκτης που αφορά την ουσιαστική μείωση του ποσοστού των νέων που βρίσκονται εκτός εκπαίδευσης, απασχόλησης ή κατάρτισης (οι αποκαλούμενοι νέοι NEET).

    4.2

    Η εγγύηση για τους νέους θα πρέπει να τεθεί σε ισχύ το συντομότερο δυνατόν: Η ΕΟΚΕ επικροτεί την πρόταση της Επιτροπής για την καθιέρωση Εγγύησης για τους νέους με στόχο να εξασφαλιστεί ότι σε όλους μέχρι την ηλικία των 25 ετών θα προσφέρεται ποιοτική εργασία, συνέχεια της εκπαίδευσης, μαθητεία ή πρακτική άσκηση σε εύθετο χρόνο (4). Ωστόσο, η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι η παρέμβαση μετά από τέσσερις μήνες είναι καθυστερημένη και ότι είναι καλύτερα η «εγγύηση για τους νέους» να ξεκινά όσο το δυνατόν νωρίτερα, δηλαδή παράλληλα με την εγγραφή σε γραφεία ευρέσεως εργασίας, επειδή μια αποτυχημένη μετάβαση βλάπτει την οικονομία και αφήνει σημάδια εφ' όρου ζωής. Για το σκοπό αυτό, χρειάζεται να περιληφθούν συγκεκριμένα μέτρα στα εθνικά σχέδια μεταρρύθμισης.

    4.3

    Ίδρυση ειδικού Ταμείου Αλληλεγγύης υπέρ των Νέων για τις χώρες που αντιμετωπίζουν ιδιαίτερες δυσκολίες, εάν δεν επαρκούν οι πόροι από το Κοινωνικό Ταμείο: Η ΕΟΚΕ σημειώνει ότι στο πλαίσιο της κατάρτισης των δημοσιονομικών προοπτικών για την περίοδο 2014-2020 θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στο να εξασφαλιστούν πόροι για τους νέους από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο. Θεωρεί δε ότι η σοβαρότητα της κατάστασης επιβάλει την ίδρυση Ταμείου Αλληλεγγύης, ως λύση αλληλεγγύης παρόμοια με το Ταμείο Παγκοσμιοποίησης (ΕΤΠ). Στις χώρες που αντιμετωπίζουν ιδιαίτερες δυσχέρειες θα μπορούσε να παρέχεται προσωρινά στήριξη στο πλαίσιο της εφαρμογής της «εγγύησης για τους νέους». Αν για τη χρηματοδότηση δεν αρκούν οι πόροι του ΕΚΤ, πρέπει να χρησιμοποιηθούν πρόσθετοι ευρωπαϊκοί πόροι (Ταμείο Αλληλεγγύης υπέρ των Νέων). Ήδη χρησιμοποιήθηκαν δισεκατομμύρια για τη στήριξη των τραπεζών· θα πρέπει λοιπόν να είναι δυνατόν να βρεθούν τα απαιτούμενα κεφάλαια.

    4.4

    Προώθηση ποιοτικών προτύπων, της πρώτης εργασιακής εμπειρίας και της πρακτικής άσκησης στις επιχειρήσεις: Η ΕΟΚΕ είναι υπέρ της ανάπτυξης δεξιοτήτων που ανταποκρίνονται στην αγορά εργασίας με την ενεργό συνεργασία των εργασιακού περιβάλλοντος και των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Αναγνωρίζει τη σκοπιμότητα της υποστήριξης της πρώτης εργασιακής εμπειρίας και της ενδοϋπηρεσιακής κατάρτισης, γι αυτό και συμφωνεί ότι η μαθητεία και η πρακτική άσκηση σε επιχειρήσεις, όπως και τα προγράμματα εθελοντικής εργασίας, είναι σημαντικά μέσα που επιτρέπουν στους νέους να αποκτήσουν δεξιότητες και εργασιακή εμπειρία. Η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει τη σημασία των προτύπων ποιότητας για την πρακτική άσκηση. Σε σχέση με αυτό το θέμα, επικροτεί τους στόχους της Επιτροπής στην πρόταση για την υιοθέτηση ενός ποιοτικού πλαισίου για την υποστήριξη της προσφοράς και της υλοποίησης πρακτικής άσκησης υψηλής ποιότητας.

    4.5

    Διερεύνηση του διττού συστήματος κατάρτισης με σκοπό την ευρύτερη εφαρμογή του: Είναι σημαντικό να γεφυρωθεί το χάσμα μεταξύ των αναγκών της αγοράς εργασίας, της εκπαίδευσης και των προσδοκιών των νέων. Ένας τρόπος για να επιτευχθεί αυτό είναι να παρέχονται κίνητρα και στήριξη για την ανάπτυξη συστημάτων μαθητείας υψηλής ποιότητας. Η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει τον ρόλο της συμμετοχής των κοινωνικών εταίρων στη διαδικασία ανταλλαγής ορθών πρακτικών, σχεδιασμού, εφαρμογής και παρακολούθησης του συστήματος μαθητείας και επικροτεί τις σχετικές κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής. Το διττό σύστημα μαθητείας που συνδυάζει γενική και επαγγελματική κατάρτιση θα πρέπει να εξεταστεί ως προς τη δυνατότητα εφαρμογής του σε άλλα μέρη. Οι χώρες που διαθέτουν ένα διττό σύστημα επαγγελματικής κατάρτισης εμφανίζουν σημαντικά χαμηλότερα ποσοστά ανεργίας μεταξύ των νέων σε σύγκριση με χώρες που δεν διαθέτουν σύστημα μαθητείας. Σε ορισμένες χώρες που πλήττονται από την κρίση, υπάρχει επίσης ενδιαφέρον για την εισαγωγή συστημάτων διττής επαγγελματικής κατάρτισης. Συνεπώς, η ΕΟΚΕ ζητεί να βελτιωθεί η ανταλλαγή εμπειριών και να στηρίξει το ΕΚΤ τα συστήματα μαθητείας. Χρειάζεται να προωθηθεί η ανταλλαγή αυτή, να εξευρεθούν κεφάλαια εκκίνησης και να αναπτυχθεί ένα ποιοτικό πλαίσιο για τη διττή επαγγελματική κατάρτιση. Τονίζει δε την ουσιαστική σημασία που έχει η στενή συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων στη χάραξη, την εφαρμογή και την παρακολούθηση αυτών των σχεδίων στα κράτη μέλη.

    4.6

    Καταπολέμηση της επισφαλούς απασχόλησης: Η ΕΟΚΕ έχει ήδη εκφράσει τη θέση της σχετικά με την ευελιξία με ασφάλεια σε πολλές γνωμοδοτήσεις της. Επιδοκιμάζει το γεγονός ότι οι εμπειρίες που αποκτήθηκαν κατά την κρίση συνέβαλαν στην διεύρυνση της έννοιας της ευελιξίας με ασφάλεια. Η βελτίωση της εσωτερικής ευελιξίας δεν είχε προσελκύσει ακόμη το απαραίτητο ενδιαφέρον κατά τις συζητήσεις για την ευελιξία με ασφάλεια. Η απασχόληση ορισμένου χρόνου και η μερική απασχόληση μπορεί βραχυπρόθεσμα να επιτρέψουν μεταβάσεις ή να χρειάζονται σε μεμονωμένες περιπτώσεις προκειμένου να διευκολυνθεί η μετάβαση ιδιαίτερα μειονεκτουσών ομάδων στην αγορά εργασίας. Η συνεπόμενη εργασιακή ανασφάλεια πρέπει να είναι μόνο προσωρινή και να καλύπτεται από την κοινωνική ασφάλιση. Σε σχέση με την ανεργία των νέων, η ΕΟΚΕ συνιστά να αποφευχθούν λύσεις χωρίς σταθερότητα και προοπτικές κατά την ένταξη στον εργασιακό κόσμο: αντί να καταφύγουμε στην επισφαλή εργασία, πρέπει να εφαρμοστούν μέτρα, τα οποία θα εξασφαλίζουν ότι η απασχόληση ορισμένου χρόνου και οι θέσεις απασχόλησης με περιορισμένη αμοιβή και κοινωνική προστασία δεν θα αποτελούν τον κανόνα για τους νέους.

    4.7

    Ενισχυμένη αναγνώριση του ρόλου των επιχειρήσεων στη δημιουργία θέσεων εργασίας: Οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις διαδραματίζουν καίριο ρόλο για την αντιμετώπιση της κρίσης στην αγορά εργασίας. Ιδιαίτερα οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις έχουν καταγράψει κατά τα τελευταία χρόνια θετικό απολογισμό όσον αφορά τις προσλήψεις. Ως εκ τούτου, είναι απαραίτητο να βελτιωθεί η πρόσβαση των ΜΜΕ σε κεφάλαια και να μειωθούν τα έξοδα εκκίνησης. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αυτό θα έχει σημαντικό αντίκτυπο στην οικονομία της ΕΕ: αύξηση του ΑΕΠ κατά περίπου 1,5% ή περίπου 150 δισ. ευρώ, χωρίς να μειώνεται η προστασία των εργαζομένων. Οι κοινωνικές επιχειρήσεις και οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών μπορούν και αυτές να συμβάλλουν στην αύξηση της απασχόλησης, όπως έχει υπογραμμίσει επανειλημμένα η ΕΟΚΕ. Επιπλέον, σε πρόσφατη γνωμοδότηση πρωτοβουλίας της CCMI επισημάνθηκε ότι οι συνεταιρισμοί, και ιδίως συνεταιρισμοί εργαζομένων, διαφυλάσσουν περισσότερες θέσεις εργασίας, ακόμη και σε περιόδους κρίσης, μειώνοντας, για το σκοπό αυτό, τα περιθώρια κέρδους τους (5).

    4.8

    Ενίσχυση του ρόλου των θεσμών της αγοράς εργασίας στα εθνικά προγράμματα μεταρρύθμισης: Πολλά κράτη μέλη θα πρέπει να διευρύνουν την ειδική υποστήριξη που παρέχουν τα δημόσια γραφεία εργασίας, προσδίδοντας ιδιαίτερη προσοχή στις μειονεκτούσες ομάδες. Θα πρέπει να επανεξεταστούν και, όπου είναι αναγκαίο, να βελτιωθούν οι προϋποθέσεις πρόσβασης σε παροχές στήριξης για τους άνεργους νέους και τους μακροχρόνια άνεργους που αναζητούν θέση εργασίας ή κατάρτισης. Συνιστάται η συμπερίληψη αντίστοιχων στόχων στα εθνικά προγράμματα μεταρρυθμίσεων.

    4.9

    Ευκολότερη πρόσβαση σε χρηματοδοτικούς πόρους της ΕΕ για τις χώρες όπου επικρατούν δυσμενείς συνθήκες στην αγορά εργασίας: Παρά την τεταμένη δημοσιονομική συγκυρία στα κράτη μέλη, πρέπει να διατηρηθούν και, όπου είναι αναγκαίο, να αυξηθούν οι πόροι που διατίθενται σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο για άμεσες παρεμβάσεις στην αγορά εργασίας, παράλληλα με τους πόρους για την εκπαίδευση και την απασχόληση των νέων και των μακροχρόνια ανέργων. Οι χώρες που αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα δυσμενείς συνθήκες στην αγορά εργασίας και πρέπει παράλληλα να τηρήσουν αυστηρότερους στόχους δημοσιονομικής πειθαρχίας πρέπει να έχουν ευκολότερη πρόσβαση σε χρηματοδοτικούς πόρους της Ένωσης. Χρειάζονται ρεαλιστικές και ευέλικτες διαδικασίες και απλοποιημένη διαχείριση της χρήσης πόρων, συμπεριλαμβανομένης ακόμη και προσωρινής αναστολής της ισχύος των ρυθμίσεων περί εθνικής συγχρηματοδότησης, με την αξιοποίηση πόρων από το ΕΚΤ και άλλα ευρωπαϊκά ταμεία.

    4.10

    Πρόσθετη ευρωπαϊκή χρηματοδότηση: Η δριμύτητα της οικονομικής κρίσης καταδεικνύει ότι το ποσό που προτείνει σήμερα η Επιτροπή για τα Διαρθρωτικά Ταμεία κατά την περίοδο 2014-2020 μπορεί να μην είναι αρκετό για την επίτευξη του επιθυμητού αποτελέσματος σε ό,τι αφορά την ανάκαμψη της οικονομίας και της απασχόλησης και τη βελτίωση της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής στην ΕΕ. Αυτό θα πρέπει να συνεκτιμηθεί πλήρως στο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ).

    Βρυξέλλες, 13 Φεβρουαρίου 2013

    Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής

    Staffan NILSSON


    (1)  Απόφαση του Συμβουλίου 2010/707/ΕΕ

    (2)  Πρβλ. Ιδιαιτέρως τις γνωμοδοτήσεις της ΕΟΚΕ της 27ης Μαΐου 2010 με θέμα «Κατευθυντήριες γραμμές για την απασχόληση», (EE C 21 της 21.1.2011, σ. 66), της 22ας Φεβρουαρίου 2012 με θέμα «Κατευθυντήριες γραμμές για την απασχόληση», (EE C 143 της 22.5.2012, σ. 94), της 22ας Φεβρουαρίου 2012 με θέμα «Κοινωνικές συνέπειες της νέας νομοθεσίας για την οικονομική διακυβέρνηση», (ΕΕ C 143 της 22.5.2012, σ. 23), της 25ης Απριλίου 2012 με θέμα «Διαρθρωτικά Ταμεία – Γενικές διατάξεις», (EE C 191 της 29.6.2012, σ. 30), της 12ης Ιουλίου 2012 με θέμα «Πρωτοβουλία ”ευκαιρίες για τους νέους“ », (ΕΕ C 299 της 4.10.2012, σ. 97), της 15ης Νοεμβρίου 2012 με θέμα «Προς μια ανάκαμψη με άφθονες θέσεις εργασίας », (EE C 11 της 15.1.2013, σ. 8-15).

    (3)  COM(2012) 750 τελικό: Ετήσια επισκόπηση της ανάπτυξης 2013, Παράρτημα: Σχέδιο κοινής έκθεσης για την απασχόληση

    (4)  Γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ της 21ης Μαρτίου 2013 με θέμα «Δέσμη μέτρων για την απασχόληση των νέων» (δεν έχει δημοσιευθεί ακόμη στην Επίσημη Εφημερίδα).

    (5)  Γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ της 25ης Απριλίου 2012 με θέμα «Συνεταιρισμοί και αναδιάρθρωση», (ΕΕ C 191/24, 29.6.2012).


    Top