9.5.2013   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 133/62

1.1

Η ΕΟΚΕ προσυπογράφει τις αρχές στις οποίες βασίζεται η πρόταση κανονισμού, αλλά παρατηρεί ότι οι δημοσιονομικοί πόροι του σχεδιαζόμενου Ταμείου Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Απόρους δεν επαρκούν για την επίτευξη των στόχων του.

1.2

Δεδομένου ότι το 24,2% του πληθυσμού της ΕΕ κινδυνεύει από φτώχεια ή κοινωνικό αποκλεισμό και ότι το ποσοστό αυτό αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω, η ΕΟΚΕ ζητεί να διατεθεί για το νέο Ταμείο επαρκής προϋπολογισμός για τις ανάγκες του. Ο προϋπολογισμός του νέου Ταμείου θα πρέπει να είναι σύμμετρος του στόχου της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», να μειωθεί τουλάχιστον κατά 20 εκατομμύρια έως το 2020 ο αριθμός των ανθρώπων που πλήττονται ή κινδυνεύουν από φτώχεια ή κοινωνικό αποκλεισμό. Το ύψος του προϋπολογισμού δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να διαφέρει από το ύψος των πόρων που προβλέπονταν για τα προγράμματα υλικής βοήθειας μέχρι σήμερα.

1.3

Η ΕΟΚΕ, ανησυχώντας μήπως η συγχρηματοδότηση με πόρους των κρατών μελών δημιουργήσει δυσκολίες στην υλοποίηση των δράσεων που θα χρηματοδοτούνται από το νέο Ταμείο, τάσσεται υπέρ της χρηματοδότησης κατά 100% από τον προϋπολογισμό της ΕΕ, όπως συνέβαινε με τα προγράμματα υλικής βοήθειας κατά τα παρελθόντα έτη.

1.4

Η ΕΟΚΕ τάσσεται υπέρ της απλοποίησης των διαδικασιών και της μείωσης των διοικητικών επιβαρύνσεων που προβλέπονται στην πρόταση κανονισμού για τα κράτη μέλη και ιδιαίτερα για τις οργανώσεις-εταίρους. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΟΚΕ προειδοποιεί, ωστόσο, εναντίον της πιθανής εφαρμογής από τα κράτη μέλη πολύπλοκων διαδικασιών που έχουν κληρονομηθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο.

1.5

Η ΕΟΚΕ επικροτεί τις ρυθμίσεις που αφορούν τη διασφάλιση επαρκούς ρευστότητας στις οργανώσεις-εταίρους για την ορθή εκτέλεση των δράσεων, όπως και την πρόβλεψη πόρων του Ταμείου για την κάλυψη των διοικητικών δαπανών, των δαπανών μεταφοράς και αποθήκευσης και την ανάπτυξη των διοικητικών ικανοτήτων των οργανώσεων-εταίρων.

1.6

Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει τη δημιουργία πλατφόρμας ενωσιακού επιπέδου για ανταλλαγή εμπειριών και βέλτιστων πρακτικών. Ζητεί, ωστόσο, να συμμετέχουν και οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών στη διαδικασία παρακολούθησης και αξιολόγησης των επιχειρησιακών προγραμμάτων του νέου Ταμείου στο επίπεδο των κρατών μελών.

1.7

Λαμβάνοντας υπόψη τις διαφορετικές καταστάσεις που υπάρχουν στα κράτη μέλη της ΕΕ, η ΕΟΚΕ ζητεί ακόμη από τις κυβερνήσεις των κρατών μελών να προσδιορίσουν, σε συνεργασία με τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, τη θέση και τον ρόλο του νέου Ταμείου, ώστε να αποτελέσει μέσο που συμπληρώνει αποτελεσματικά τις άλλες δράσεις των εθνικών στρατηγικών και σχεδίων για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που υποστηρίζονται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο.

1.8

Η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει ότι η κοινωνική πολιτική της ΕΕ και των κρατών μελών θεμελιώνεται στo ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο, στα πρότυπα των κοινωνικών επιστημών και στην στρατηγική "Ευρώπη 2020". Στο πλαίσιο αυτό εντάσσονται οι στόχοι των έννομων κοινωνικών παροχών, του σεβασμού του συστήματος κατανομής των αρμοδιοτήτων της ΕΕ, της κοινωνικής ενσωμάτωσης και της αλληλεγγύης εντός των κρατών μελών και της ΕΕ. Πρέπει να εξασφαλιστούν αξιόπιστες δομές κοινωνικής πρόνοιας και κυρίως η πρόσβαση σε κοινωνικές υπηρεσίες προκειμένου να αποτραπούν, μεταξύ άλλων, καταστάσεις εξαθλίωσης. Σε όλες τις μορφές βοήθειας πρέπει να αποφευχθεί η επιδείνωση της φτώχειας και ο στιγματισμός των ανθρώπων που πλήττονται από αυτήν.

1.9

Επιπροσθέτως, ενώπιον της ποικιλομορφίας των εθνικών πολιτικών για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού στα κράτη μέλη της Ένωσης, αλλά και λόγω του μακράν ανεπαρκούς προϋπολογισμού του Ταμείου, η ΕΟΚΕ τάσσεται υπέρ της καθιέρωσης προαιρετικής προσφυγής κάθε κράτους μέλους στους πόρους του Ταμείου. Η επιλογή ενός κράτους μέλους να μην επωφεληθεί από τους πόρους του νέου Ταμείου δεν πρέπει, ωστόσο, να οδηγεί σε μείωση των πόρων που διατίθενται για αυτό το κράτος από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο.

2.1

Η παρούσα γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ αφορά το νέο πρόγραμμα για τη στήριξη των απόρων στην Ευρωπαϊκή Ένωση: το Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Απόρους, το οποίο θα διαδεχθεί το πρόγραμμα διανομής τροφίμων στους απόρους (ΠΔΤΑ), καθώς και το πρόγραμμα στήριξης των απόρων που αντικατέστησε το ΠΔΤΑ κατά τα έτη 2012-2013.

2.2

Το πρόγραμμα διανομής τροφίμων στους απόρους της ΕΕ (ΠΔΤΑ) θεσπίσθηκε το 1987, καθορίζοντας τους γενικούς κανόνες για την παροχή τροφίμων από τα αποθέματα παρέμβασης σε ορισμένους οργανισμούς, με σκοπό τη διανομή τους στα πιο άπορα άτομα της Κοινότητας. Το πρόγραμμα συμβάλλει στην ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής στην ΕΕ, μειώνοντας τις οικονομικές και κοινωνικές διαφορές.

2.3

Στο πλαίσιο του ΠΔΤΑ, οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών (διαπιστευμένες φιλανθρωπικές οργανώσεις) στα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ χορηγούσαν επισιτιστική βοήθεια στους απόρους. Σε πολλές περιπτώσεις, η βοήθεια αυτή αποτελούσε σημαντική βάση για περαιτέρω δράσεις με στόχο την κοινωνική ενσωμάτωση των μειονεκτουσών ομάδων, όντας ταυτόχρονα σαφής ένδειξη της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης.

2.4

Ο προϋπολογισμός του προγράμματος αυξήθηκε στην πορεία των ετών, από 97 εκατ. ευρώ το 1988 σε 500 εκατ. ευρώ το 2009 (κυρίως σε συνάφεια με τις διαδοχικές διευρύνσεις της ΕΕ). Το ΠΔΤΑ έχει βοηθήσει μέχρι σήμερα (2011) σχεδόν 19 εκατομμύρια άπορους Ευρωπαίους (1).

2.5

Ορισμένα κράτη μέλη δεν συμμετείχαν, ωστόσο, στο ΠΔΤΑ, ισχυριζόμενα ότι το πρόγραμμα δεν τους ήταν απαραίτητο ή ότι ήταν ασύμβατο με τις εθνικές τους πολιτικές για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Ένα μέρος των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών των χωρών αυτών υπογραμμίζει τον στιγματιστικό χαρακτήρα της άμεσης υλικής βοήθειας και προτιμά τη χορήγηση από το κράτος επαρκούς οικονομικής βοήθειας για την κάλυψη όλων των βασικών αναγκών. Ωστόσο, και σε αυτά τα κράτη μέλη υπάρχουν άτομα και ομάδες στα οποία, για διάφορους λόγους, δεν φθάνει η οικονομική βοήθεια από τα κρατικά συστήματα στήριξης.

2.6

Ανεξάρτητα από την κοινωνική του διάσταση, το ΠΔΤΑ έγινε και μέσο της γεωργικής πολιτικής της ΕΕ, συμβάλλοντας —μέσω της αξιοποίησης των αποθεμάτων παρέμβασης— στη σταθεροποίηση των γεωργικών αγορών. Οι αλλεπάλληλες μεταρρυθμίσεις της ΚΓΠ οδήγησαν σε σημαντική μείωση των αποθεμάτων παρέμβασης και το επίπεδό τους τα τελευταία χρόνια δεν επαρκούσε πλέον για την κάλυψη των αναγκών επισιτιστικής βοήθειας. Γι’ αυτό, κατόπιν διαβουλεύσεων μεταξύ άλλων και με εκπροσώπους της οργανωμένης κοινωνίας των πολιτών, καταρτίστηκε πρόταση κανονισμού που αποσκοπεί στην απόδοση μόνιμου χαρακτήρα στο σύστημα βοήθειας προς τους απόρους. Οι περισσότερες συναφείς αλλαγές, οι οποίες αφορούσαν μεταξύ άλλων τη βαθμιαία εισαγωγή συγχρηματοδότησης, τριετή σχέδια διανομής, τον καθορισμό δράσεων που θα πρέπει να αναληφθούν από τα κράτη μέλη κατά προτεραιότητα και την αύξηση των διαθέσιμων κονδυλίων, δεν συγκέντρωσαν την απαιτούμενη πλειοψηφία στο Συμβούλιο.

2.7

Στις 13 Απριλίου 2011 το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξέδωσε απόφαση, σύμφωνα με την οποία η προμήθεια τροφίμων από την αγορά της Ένωσης δεν μπορεί να αντικαταστήσει σε μόνιμη βάση τα μειωμένα αποθέματα παρέμβασης. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κάλεσε εν συνεχεία την Επιτροπή και το Συμβούλιο (ψήφισμα της 7ης Ιουλίου 2011) να επεξεργαστούν μια μεταβατική λύση για τα εναπομένοντα έτη του τρέχοντος πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου, προκειμένου να αποφευχθεί η απότομη μείωση της επισιτιστικής βοήθειας. Στις 15 Φεβρουαρίου 2012 υιοθετήθηκε κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, με τον οποίο θεσπίσθηκε προσωρινό πρόγραμμα διανομής τροφίμων για τα έτη 2012 και 2013. Το πρόγραμμα αυτό εκπνέει κατά την ολοκλήρωση του ετήσιου σχεδίου για το 2013 (2).

2.8

Το 2011 το 24,2% του πληθυσμού της ΕΕ —περίπου 120 εκατομμύρια άτομα— αντιμετώπιζε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού (έναντι 23,4% το 2010 και 23,5% το 2008) (3). Λόγω της παρατεταμένης οικονομικής και δημοσιονομικής κρίσης μπορούμε να αναμένουμε τάσεις περαιτέρω αύξησης σε όλα σχεδόν τα κράτη μέλη. Η φτώχεια και ο κοινωνικός αποκλεισμός είναι, εξάλλου, εξαιρετικά πολύπλοκα φαινόμενα. Δεν αφορούν μόνο τους ανέργους, αλλά και εργαζομένους που δεν λαμβάνουν από την εργασία τους αμοιβή επαρκή για να καλύψουν τις βασικές βιοτικές τους ανάγκες.

2.9

Στο πλαίσιο της στρατηγικής της «Ευρώπη 2020», η Ευρωπαϊκή Ένωση έθεσε ως στόχο της να μειώσει τουλάχιστον κατά 20 εκατομμύρια έως το 2020 τον αριθμό των ανθρώπων που πλήττονται ή κινδυνεύουν από φτώχεια και κοινωνικό αποκλεισμό. Το 2010 ανακηρύχθηκε Ευρωπαϊκό Έτος Καταπολέμησης της Φτώχειας και του Κοινωνικού Αποκλεισμού. Και στο πλαίσιο αυτό, η ΕΟΚΕ υπενθυμίζει ότι η οικονομική κρίση ενίσχυσε περαιτέρω την φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό, γεγονός που δημιουργεί ανησυχίες για τη δυνατότητα επίτευξης αυτού του στόχου της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» από ορισμένα κράτη μέλη, ιδίως χωρίς επαρκή οικονομική στήριξη από πλευράς της ΕΕ.

2.10

Το ζήτημα της βοήθειας προς τους απόρους έχει αποτελέσει επανειλημμένα αντικείμενο ενεργού ενδιαφέροντος και συζητήσεων στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή. Μόνο το 2011, η ΕΟΚΕ υιοθέτησε δύο γνωμοδοτήσεις που υπογράμμιζαν την αναγκαιότητα συνέχισης και περαιτέρω ανάπτυξης αυτής της βοήθειας (4). Αν δούμε συνολικά τους στόχους της κοινωνικής ενσωμάτωσης στο πλαίσιο της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», μόνο το 2012 η ΕΟΚΕ υιοθέτησε γνωμοδοτήσεις για διάφορες πτυχές της καταπολέμησης της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, που αφορούσαν μεταξύ άλλων την κατάσταση των ηλικιωμένων και των ατόμων με αναπηρία, τους κινδύνους για την ψυχική υγεία, αλλά και τη βελτίωση της κοινωνικής υγείας και της κοινωνικής στέγασης (5).

2.11

Η Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου του ΟΗΕ κατοχυρώνει το δικαίωμα κάθε ανθρώπου «σε ένα βιοτικό επίπεδο ικανό να εξασφαλίσει στον ίδιο και στην οικογένειά του υγεία και ευημερία, και ειδικότερα τροφή, ρουχισμό, κατοικία, ιατρική περίθαλψη, όπως και τις απαραίτητες κοινωνικές υπηρεσίες (…)» (6). Η Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση περιέχει αντίστοιχες διατάξεις για τον σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, μεταξύ των οποίων τις διατάξεις του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ σχετικά με την εξασφάλιση αξιοπρεπούς διαβίωσης σε όλους όσους δεν διαθέτουν επαρκείς πόρους (7). Μία από τις σημαντικότερες αρχές της ευρωπαϊκής κοινωνίας, η οποία έχει προκύψει από τα ιστορικά βιώματα της ηπείρου μας, είναι η αρχή της αλληλεγγύης (8), η οποία πρέπει να εφαρμόζεται επίσης και προπαντός σε εκείνους τους πολίτες της ΕΕ που βρίσκονται σε κατάσταση εσχάτης ένδειας και κοινωνικού αποκλεισμού.

3.1

Αντίθετα από τα προηγούμενα προγράμματα επισιτιστικής βοήθειας, ο προτεινόμενος κανονισμός, ο οποίος βασίζεται στο άρθρο 175 εδάφιο 3 της Συνθήκης για τη λειτουργία της ΕΕ (ΣΛΕΕ), παραπέμποντας στο άρθρο 174 της ΣΛΕΕ τοποθετεί το νέο Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Απόρους στο πλαίσιο της πολιτικής για τη συνοχή. Στην πρόταση αναφέρεται επίσης ότι ο στόχος του κανονισμού, που είναι η βελτίωση της κοινωνικής συνοχής στην ΕΕ και η συμβολή στον περιορισμό της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, δεν μπορεί να επιτευχθεί επαρκώς από τα κράτη μέλη, αλλά μπορεί να επιτευχθεί καλύτερα σε επίπεδο Ένωσης. Γι’ αυτό, η Ένωση, σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας όπως αυτή καθορίζεται στο άρθρο 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, δύναται να θεσπίσει μέτρα σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, όπως αυτή καθορίζεται στο ίδιο άρθρο (9).

3.2

Στόχος του νέου Ταμείου Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Απόρους (στο εξής «Ταμείο») είναι να προωθήσει την κοινωνική συνοχή στην ΕΕ, συμβάλλοντας στην επίτευξη των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» που αφορούν τη μείωση της φτώχειας. Καλύπτοντας βασικές ανάγκες, το προτεινόμενο μέσο έχει σκοπό να βοηθήσει να περιοριστεί η έκταση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού στην ΕΕ. Το νέο Ταμείο βασίζεται εν μέρει στις εμπειρίες από το ΠΔΤΑ, αλλά αφιερώνει μέρος των πόρων του και στη χορήγηση υλικής βοήθειας με τη μορφή μη εδώδιμων καταναλωτικών προϊόντων σε αστέγους και/ή παιδιά, καθώς και σε συνοδευτικά μέτρα που συμβάλλουν στην κοινωνική επανένταξη.

3.3

Η στήριξη από το νέο Ταμείο προορίζεται για τα άτομα που αντιμετωπίζουν ανεπάρκεια τροφίμων, τους αστέγους και τα παιδιά που υποφέρουν από υλικές στερήσεις. Τα ειδικά μέτρα για τις στοχευόμενες ομάδες και οι μορφές της στήριξης επαφίενται στη διακριτική ευχέρεια των κρατών μελών.

3.4

Οι οργανώσεις που χορηγούν απευθείας τρόφιμα ή άλλα αγαθά στο πλαίσιο δράσεων που υποστηρίζονται από το Ταμείο θα πρέπει να αναλάβουν οι ίδιες δραστηριότητες που συμπληρώνουν την παροχή της υλικής βοήθειας και αποσκοπούν στην κοινωνική ένταξη των απόρων. Η υποστήριξη αυτών των συνοδευτικών μέτρων από το Ταμείο ή όχι επαφίεται στη διακριτική ευχέρεια των κρατών μελών.

3.5

Το ανώτατο ποσοστό συγχρηματοδότησης των επιχειρησιακών προγραμμάτων των επιμέρους κρατών μελών από το Ταμείο ορίζεται σε 85% των επιλέξιμων δαπανών, με εξαιρέσεις για τα κράτη μέλη που αντιμετωπίζουν προσωρινές δημοσιονομικές δυσκολίες.

4.1.1

Η ΕΟΚΕ παρατηρεί με λύπη της ότι οι χρηματοδοτικοί πόροι που προβλέπονται για το νέο Ταμείο είναι σαφώς ανεπαρκείς για την επίτευξη των στόχων του.

4.1.2

Κατά την αγορά τροφίμων θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι δεν παραβιάζονται οι κανόνες του ανταγωνισμού και ότι λαμβάνονται επαρκώς υπόψη οι ΜΜΕ και οι περιφερειακοί προμηθευτές που έχουν οικολογική συνείδηση και προωθούν την κοινωνική ένταξη. Οι οργανώσεις που διανέμουν τα τρόφιμα δεν επιτρέπεται να επιδιώκουν την κερδοφορία.

4.1.3

Ως γνωστόν, στο δημοσιονομικό πλαίσιο 2014-2020 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προέβλεπε για τις δραστηριότητες του νέου Ταμείου Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Απόρους προϋπολογισμό ύψους 2,5 δισ. ευρώ, ήτοι περίπου 360 εκατ. ευρώ ετησίως. Ωστόσο, η συζήτηση σχετικά με την τελική μορφή του προϋπολογισμού της ΕΕ δημιουργεί ανησυχίες περί περαιτέρω μείωσης του ποσού αυτού. Εν τω μεταξύ, το ετήσιο ποσό των 500 εκατ. ευρώ, που έχει ήδη διατεθεί στο πλαίσιο του τρέχοντος προγράμματος για τα έτη 2012-2013, δεν αντιστοιχεί πλήρως στις ανάγκες των κρατών μελών, οι οποίες υπολογίζονται σε περίπου 680 εκατ. ευρώ ετησίως (10). Η ενδεχόμενη αύξηση του αριθμού των κρατών μελών που χρησιμοποιούν το νέο Ταμείο (20 σήμερα) (11), η ευελιξία της προτεινόμενης στήριξης (δηλ. η δυνατότητα διανομής και βασικών καταναλωτικών αγαθών για προσωπική χρήση των αστέγων ή των παιδιών, πέραν των τροφίμων) και οι προβλεπόμενες δραστηριότητες κοινωνικής ενσωμάτωσης μάς οδηγούν στο συμπέρασμα ότι οι ανάγκες θα υπερβούν κατά πολύ τον τρέχοντα προϋπολογισμό. Είναι, συνεπώς, προφανές ότι ο προτεινόμενος προϋπολογισμός του Ταμείου δεν αντιστοιχεί στις ανάγκες που αποσκοπεί να καλύψει. Επιπροσθέτως, αν ο προϋπολογισμός της ΕΕ για την περίοδο 2014-2020 παραμείνει στο σημερινό επίπεδο ή αν υποστεί ελαφρά μόνο μείωση, δύσκολα μπορεί να γίνει δεκτή μια μείωση των πόρων για την υλική βοήθεια κατά τουλάχιστον 28% (σε σχέση με το πρόγραμμα για το διάστημα 2012-2013).

4.1.4

Η Επιτροπή εκτιμά ότι «συνολικά, ο αριθμός των ανθρώπων που θα λάβουν βοήθεια απευθείας από το Ταμείο, από τα συγχρηματοδοτούντα κράτη μέλη και από τις συνεισφορές των οργανώσεων-εταίρων σε είδος θα είναι περίπου 4 εκατομμύρια» (12). Ακόμη και αν υποθέσουμε ότι αυτός ο στόχος θα επιτευχθεί πλήρως, παραμένει το ερώτημα της αποτελεσματικότητας του Ταμείου ως προς την επίτευξη των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» (μείωση του αριθμού των ατόμων που πλήττονται από φτώχεια στη ΕΕ τουλάχιστον κατά 20 εκατομμύρια). Προς τούτο, η ΕΟΚΕ ζητεί να δοθεί στο νέο Ταμείο αρκετά υψηλή προτεραιότητα σε ευρωπαϊκό επίπεδο και να του διατεθεί προϋπολογισμός επαρκής για τις υπάρχουσες ανάγκες.

4.1.5

Η ΕΟΚΕ υπενθυμίζει σχετικά τη θέση της Επιτροπής των Περιφερειών στη γνωμοδότησή της σχετικά με το πρόγραμμα βοήθειας για τα έτη 2012-2013, όπου η ΕτΠ καλούσε «την Επιτροπή να αξιολογεί συνεχώς εάν το ετήσιο ανώτατο όριο χρηματοδότησης των 500 εκατ. ευρώ είναι επαρκές, δεδομένου ότι η οικονομική κρίση ενδέχεται να αυξήσει την πίεση για μείωση των δημόσιων δαπανών και ότι η οικονομική αβεβαιότητα οδηγεί σε αύξηση της ανεργίας σε πολλές χώρες» (13).

4.1.6

Εξάλλου, η ΕΟΚΕ ζητεί να χρηματοδοτείται το Ταμείο κατά 100% από τον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως συνέβαινε με τα προγράμματα επισιτιστικής βοήθειας των παρελθόντων ετών. Κατά την άποψη της ΕΟΚΕ, η συγχρηματοδότηση με πόρους των κρατών μελών μπορεί να οδηγήσει σε οικονομικές δυσχέρειες κατά την υλοποίηση του προγράμματος και αυτό όχι μόνο στα κράτη μέλη που αντιμετωπίζουν προσωρινές δημοσιονομικές δυσκολίες (για τα οποία προβλέπεται δυνατότητα αύξησης των πληρωμών) (14).

4.1.7

Η ΕΟΚΕ είναι υπέρ της διάταξης του κανονισμού που επιτρέπει την αξιοποίηση των αποθεμάτων παρέμβασης για τη χορήγηση επισιτιστικής βοήθειας, έστω και αν στο άμεσο μέλλον δεν αναμένεται συγκέντρωση τέτοιων αποθεμάτων σε σημαντικές ποσότητες (15). Δεδομένου όμως του μακράν ανεπαρκούς προϋπολογισμού του Ταμείου, η ΕΟΚΕ είναι κατά του συνυπολογισμού της αξίας των αποθεμάτων παρέμβασης στον εν λόγω προϋπολογισμό.

4.1.8

Τέλος, ενώπιον του πολύ ισχνού προϋπολογισμού του Ταμείου και της στάσης ορισμένων κρατών μελών που ισχυρίζονται, μεταξύ άλλων, ότι δεν το χρειάζονται ή ότι το Ταμείο είναι ασύμβατο με τις εθνικές τους πολιτικές για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, η ΕΟΚΕ τάσσεται υπέρ της προαιρετικής (εθελοντικής) προσφυγής κάθε κράτους μέλους στους πόρους του Ταμείου (η οποία θα μπορούσε να συμβάλει επίσης στην αύξηση των πόρων του Ταμείου που θα αναλογούν σε εκείνα τα κράτη μέλη τα οποία θα κάνουν χρήση του).

4.2.1

Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι κατά την παροχή βοήθειας πρέπει να λαμβάνονται υπόψη, πέραν των τριών καταστάσεων που αναφέρονται στην πρόταση (ανεπάρκεια τροφίμων, έλλειψη στέγης και υλικές στερήσεις των παιδιών), και άλλα άτομα και ομάδες που έχουν περιέλθει σε κατάσταση κοινωνικού αποκλεισμού για ειδικούς, ενίοτε ιστορικούς, λόγους. Προτεραιότητα πάντως κατά την παροχή της βοήθειας πρέπει να έχει η χορήγηση τροφίμων. Η πρόσβαση σε τρόφιμα είναι άλλωστε το πρώτο βήμα στον δρόμο προς την κοινωνική ενσωμάτωση ή επανενσωμάτωση των αποκλεισμένων ατόμων. Λαμβάνοντας ωστόσο υπόψη τις διαφορετικές καταστάσεις που υπάρχουν στα επιμέρους κράτη μέλη, η ΕΟΚΕ ζητεί να παραμείνει στην πλήρη διακριτική ευχέρεια των κρατών μελών ο προσδιορισμός του είδους της βοήθειας που θα χορηγηθεί σε κάθε στοχευόμενη ομάδα.

4.2.2

Η ΕΟΚΕ είναι επίσης κατά της επιβολής, στις οργανώσεις που προσφέρουν απευθείας τρόφιμα ή άλλα αγαθά, της υποχρέωσης να αναλαμβάνουν δραστηριότητες που συμπληρώνουν την υλική βοήθεια, όταν οι δραστηριότητες αυτές δεν υποστηρίζονται.από το επιχειρησιακό πρόγραμμα του κράτους μέλους στο πλαίσιο του Ταμείου (16).

4.3.1

Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει τη θέση της Επιτροπής όσον αφορά την απλοποίηση των διαδικασιών και τη μείωση των διοικητικών επιβαρύνσεων για τα κράτη μέλη και ιδιαίτερα για τις οργανώσεις-εταίρους (17). Οι εξορθολογισμένες και απλουστευμένες διαδικασίες εφαρμογής των δραστηριοτήτων θα πρέπει να αντιστοιχούν στους ειδικούς στόχους και στις στοχευόμενες ομάδες του Ταμείου. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΟΚΕ θα ήθελε να προειδοποιήσει να μην εφαρμοσθούν διαδικασίες που έχουν κληρονομηθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (18). Σε ορισμένα κράτη μέλη, οι διαδικασίες αυτές είναι πολύπλοκες και ενδέχεται να αποδειχθούν δύσχρηστες για τις οργανώσεις-εταίρους.

4.3.2

Η ΕΟΚΕ επικροτεί την πρόταση της Επιτροπής να δημιουργηθεί πλατφόρμα ενωσιακού επιπέδου, η λειτουργία της οποίας θα χρηματοδοτείται από τα κονδύλια για την τεχνική βοήθεια. Η ανταλλαγή εμπειριών και βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των οργάνων της ΕΕ, των κρατών μελών, των κοινωνικών εταίρων και άλλων φορέων της κοινωνίας των πολιτών θα προσδώσει προστιθέμενη αξία στο Ταμείο (19).

4.3.3

Η ΕΟΚΕ επικροτεί την υποχρέωση που επιβάλλεται στα κράτη μέλη να καταρτίζουν τα επιχειρησιακά τους προγράμματα σε συνεργασία με φορείς που εκπροσωπούν την κοινωνία των πολιτών (20). Η ΕΟΚΕ προτείνει να καταστεί επίσης υποχρεωτική η σύσταση από τα κράτη μέλη επιτροπών ή άλλων οργάνων για την παρακολούθηση και την αξιολόγηση των επιχειρησιακών προγραμμάτων, με τη συμμετοχή οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, ατόμων που πλήττονται άμεσα από τη φτώχεια ή εκπροσώπων τους.

4.3.4

Η ΕΟΚΕ επικροτεί την πρόβλεψη πόρων του Ταμείου για την κάλυψη των διοικητικών δαπανών και των δαπανών μεταφοράς και αποθήκευσης των τροφίμων και των καταναλωτικών προϊόντων, όπως και τη δυνατότητα χρηματοδότησης της ανάπτυξης ικανοτήτων των οργανώσεων-εταίρων (21). Θα μπορέσει έτσι να εξασφαλιστεί η πραγματική συμμετοχή των οργανώσεων-εταίρων στην αποτελεσματική υλοποίηση των δράσεων στο πλαίσιο του Ταμείου.

4.3.5

Η ΕΟΚΕ επικροτεί τη ρύθμιση που προβλέπει την εξασφάλιση στις οργανώσεις-εταίρους επαρκούς ρευστότητας για την ορθή εκτέλεση των δράσεων (22).