Καταπολέμηση της δωροδοκίας στον ιδιωτικό τομέα

 

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Απόφαση-πλαίσιο αριθ. 2003/568/ΔΕΥ για την καταπολέμηση της δωροδοκίας στον ιδιωτικό τομέα

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ;

• Η απόφαση ποινικοποιεί τόσο την ενεργητική*, όσο και την παθητική δωροδοκία* στον ιδιωτικό τομέα. Τα νομικά πρόσωπα* είναι δυνατόν να υπέχουν ευθύνη για τα αδικήματα αυτά.
• Καταργεί την κοινή δράση 98/742/ΔΕΥ.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Συμπερίληψη της έννοιας της δωροδοκίας στο εθνικό ποινικό δίκαιο

• Είναι απαραίτητο οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) να επιβάλλουν κυρώσεις για πράξεις που τελούνται σκοπίμως ως μέρος επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και αφορούν:
  • δωροδοκία προσώπου: υπόσχεση, προσφορά ή παροχή απευθείας ή μέσω τρίτου σε πρόσωπο το οποίο ασκεί διευθυντικά καθήκοντα ή εργάζεται υπό οποιαδήποτε ιδιότητα σε ιδιωτικό φορέα μη οφειλόμενου πλεονεκτήματος οποιασδήποτε φύσεως, για το ίδιο το πρόσωπο ή για τρίτον, προκειμένου να τελέσει ή να μην τελέσει πράξη κατά παράβαση των καθηκόντων* του·
  • απαίτηση μη οφειλόμενου πλεονεκτήματος: αίτηση ή αποδοχή, απευθείας ή μέσω τρίτου, μη οφειλόμενου πλεονεκτήματος οποιασδήποτε φύσεως, ή αποδοχή της υπόσχεσης τέτοιου πλεονεκτήματος, για τον εαυτό του ή για τρίτον, εκ μέρους προσώπου το οποίο ασκεί διευθυντικά καθήκοντα ή εργάζεται υπό οποιαδήποτε ιδιότητα σε ιδιωτικό φορέα, προκειμένου να τελέσει ή να μην τελέσει πράξη κατά παράβαση των καθηκόντων του.
• Τα προαναφερόμενα ισχύουν για επιχειρηματικές δραστηριότητες κερδοσκοπικών και μη κερδοσκοπικών φορέων. Κατά τον χρόνο έκδοσης, οι χώρες της ΕΕ μπορούσαν να περιορίσουν το πεδίο εφαρμογής σε πράξεις οι οποίες συνεπάγονταν ή μπορούσαν να συνεπάγονται στρέβλωση του ανταγωνισμού σε συνάρτηση με την αγορά αγαθών ή εμπορικών υπηρεσιών. O περιορισμός αυτός δεν ισχύει πλέον. Οι περιορισμοί είχαν ισχύ για διάστημα 5 ετών ξεκινώντας από τις 22 Ιουλίου 2005.
• Οι χώρες της ΕΕ όφειλαν να γνωστοποιήσουν στο Συμβούλιο τον τρόπο δράσης τους κατά τον χρόνο έκδοσης της παρούσας απόφασης. Το Συμβούλιο έπρεπε να επανεξετάσει τις δηλώσεις των χωρών αναφορικά με τους περιορισμούς πριν από τις 22 Ιουλίου 2010.

Ευθύνη νομικών και φυσικών προσώπων

• Σκοπός της απόφασης αυτής είναι να θέσει όχι μόνο τα φυσικά πρόσωπα, όπως τους εργαζομένους, αλλά και τα νομικά πρόσωπα, όπως τις επιχειρήσεις, προ των ευθυνών τους.
• Όσον αφορά την ευθύνη φυσικών προσώπων, οι χώρες της ΕΕ πρέπει να φροντίζουν ώστε οι αναφερόμενες πράξεις να τιμωρούνται με μέγιστη ποινή φυλάκισης τουλάχιστον 1 έως 3 ετών. Για παράδειγμα, αν σε κάποια χώρα της ΕΕ επιβάλλεται ποινή φυλάκισης μέχρι ενός έτους για μια πράξη, ή σε κάποια άλλη ποινή φυλάκισης μέχρι δύο έτη, και στις δύο περιπτώσεις πληρούνται τα κριτήρια που θέτει η απόφαση-πλαίσιο. Οι χώρες μέλη μπορούν επίσης να θέτουν υψηλότερα νομικά όρια για την ανώτατη περίοδο φυλάκισης.
• Το δικαίωμα άσκησης επιχειρηματικών δραστηριοτήτων μπορεί να ανασταλεί προσωρινά. Αδίκημα πρέπει να θεωρείται επίσης η ηθική αυτουργία σε μια από τις προαναφερθείσες πράξεις ή η συνέργεια στην τέλεση τέτοιων πράξεων.
• Τα νομικά πρόσωπα είναι δυνατόν να υπέχουν ευθύνη για αδικήματα που περιλαμβάνουν δωροδοκία εάν αυτά διαπράττονται προς όφελός τους από οποιοδήποτε φυσικό πρόσωπο το οποίο είτε δρα ατομικά είτε έχει ιθύνουσα θέση εντός του νομικού προσώπου με:
  • εξουσία εκπροσώπησης του νομικού προσώπου,
  • εξουσία λήψης αποφάσεων για λογαριασμό του νομικού προσώπου,
  • εξουσία άσκησης ελέγχου εντός του νομικού προσώπου.
• Οι κυρώσεις κατά νομικών προσώπων μπορεί να περιλαμβάνουν χρηματικές ποινές ποινικής ή μη ποινικής φύσεως. Επιπλέον, οι χώρες της ΕΕ μπορούν να εξετάσουν περαιτέρω κυρώσεις, όπως αποκλεισμό από δημόσιες παροχές ή ενισχύσεις, μέτρα προσωρινής ή οριστικής απαγόρευσης της άσκησης εμπορικής δραστηριότητας κ.λπ.

Δικαιοδοσία

Κάθε χώρα της ΕΕ έχει δικαιοδοσία εφόσον το αδίκημα έχει διαπραχθεί:

• στην επικράτειά της·
• από υπήκοό της·
• προς όφελος νομικού προσώπου που έχει την έδρα του στην επικράτειά της.

Η απόφαση εφαρμόζεται στο Γιβραλτάρ.

Η απόφαση αυτή θίγεται από την απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην υπόθεση C-176/03 όσον αφορά την κατανομή των εξουσιών σε θέματα ποινικού δικαίου μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Συμβουλίου.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Η ΑΠΟΦΑΣΗ;

Οι χώρες της ΕΕ όφειλαν να λάβουν τα αναγκαία μέτρα για να συμμορφωθούν με τους κανόνες της απόφασης έως τις 22 Ιουλίου 2005.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Για περισσότερες πληροφορίες, βλέπε:

• Δωροδοκία (Ευρωπαϊκή Επιτροπή).

ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Απόφαση-πλαίσιο αριθ. 2003/568/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 22ας Ιουλίου 2003, για την καταπολέμηση της δωροδοκίας στον ιδιωτικό τομέα (ΕΕ L 192 της 31.7.2003, σ. 54-56)

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για την αξιολόγηση του βαθμού στον οποίο τα κράτη μέλη έχουν λάβει τα απαραίτητα μέτρα συμμόρφωσης με την απόφαση-πλαίσιο 2003/568/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 22ας Ιουλίου 2003, για την καταπολέμηση της δωροδοκίας στον ιδιωτικό τομέα [COM(2019) 355 final της 26.7.2019]

τελευταία ενημέρωση 18.02.2020