22.9.2009   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 228/103

1.1

Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (ΕΟΚΕ) υποστηρίζει την πρόταση της Επιτροπής να διευρύνει προσωρινά το πεδίο εφαρμογής του Ευρωπαϊκού Ταμείου Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση (ΕΤΠ) προκειμένου να βοηθήσει τους εργαζόμενους που απολύθηκαν εξαιτίας της τρέχουσας χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης.

1.2

Το Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και η Επιτροπή πρέπει οπωσδήποτε να προωθήσουν επειγόντως τις διαπραγματεύσεις, έτσι ώστε ο νέος κανονισμός να υιοθετηθεί το συντομότερο δυνατό και πάντα εντός της τρέχουσας νομοθετικής περιόδου.

1.3

Η EOKE προτείνει να διενεργηθεί αξιολόγηση του ΕΤΠ δώδεκα μήνες μετά την δημοσίευση του κανονισμού στην επίσημη εφημερίδα, προκειμένου να αναλυθούν οι διαδικασίες και η διαχείριση του ταμείου και να εξεταστεί η κατάσταση της οικονομίας και των αγορών εργασίας. Η EOKE θα συνεργαστεί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την υλοποίηση του έργου αυτού.

1.4

Η EOKE κρίνει ανεπαρκές το αποθεματικό των 500 εκατομμυρίων ευρώ και προτείνει να αυξηθεί σε 1 δις. €, ποσό το οποίο θα πρέπει να μπορεί να αυξηθεί τα επόμενα χρόνια, ανάλογα με την τροπή που θα πάρει η οικονομική κρίση.

1.5

Σήμερα, χρειάζεται να παρέλθουν επτά εβδομάδες από την υποβολή των αιτήσεων έως την πραγματοποίηση των πληρωμών από την Επιτροπή. Δεδομένου ότι το διάστημα αυτό είναι υπερβολικό για να βοηθηθούν οι απολυθέντες εργαζόμενοι, η ΕΟΚΕ προτείνει να προικοδοτηθεί ευθύς εξαρχής το ΕΤΠ με ίδιους χρηματοδοτικούς πόρους.

1.6

Η ΕΟΚΕ τάσσεται υπέρ των ακόλουθων τροποποιήσεων: α) μείωση του ορίου σε 500 απολυμένους εργαζόμενους, προκειμένου να παρέχεται η δυνατότητα χρήσης του ΕΤΠ, β) χρήση της χρηματοδότησης για 24μηνη διάρκεια και γ) αύξηση της χρηματοδοτικής συνδρομής της ΕΕ έως το 75 %.

1.7

Η ΕΟΚΕ προτείνει ένα πιο ενεργό ρόλο για τους κοινωνικούς εταίρους σε όλα τα στάδια της εξέτασης των φακέλων με τις αιτήσεις για ενίσχυση από το ΕΤΠ, σε επίπεδο επιχείρησης, περιφέρειας, εθνικό και ευρωπαϊκό.

2.1

Το Μάρτιο του 2006, η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση για τη σύσταση Ευρωπαϊκού Ταμείου Προσαρμογής (ΕΤΠ) στην Παγκοσμιοποίηση (1) με στόχο τη χορήγηση ενιαίων και εξειδικευμένων ενισχύσεων και προκειμένου να διευκολυνθεί η εργασιακή επανένταξη των εργαζομένων σε τομείς που πλήττονται λόγω των σοβαρών οικονομικών διαταραχών που προκαλούνται από τις μετεγκαταστάσεις σε τρίτες χώρες, τη μαζική αύξηση των εισαγωγών ή την προοδευτική μείωση της κοινοτικής ποσόστωσης σε ένα συγκεκριμένο τομέα. Η Επιτροπή κατάρτισε πρόταση κανονισμού και το Συμβούλιο ζήτησε τη γνώμη της ΕΟΚΕ.

2.2

Η ΕΟΚΕ υιοθέτησε στις 13 Δεκεμβρίου 2006 τη γνωμοδότηση CCMI/036 (2)· εισηγητής ήταν ο κ. VAN IERSEL, συνεισηγητής: ο κ. GIBELLIERI. Σε αυτήν, εξέφραζε την ικανοποίησή της για την πρόταση της Επιτροπής και τη συμφωνία της με τους στόχους του ΕΤΠ. Η ΕΟΚΕ διατύπωνε επίσης διάφορα σχόλια και προτάσεις για την πιο αποτελεσματική λειτουργία του κανονισμού του Ταμείου (3).

2.3

Ο κανονισμός αριθ. 1927/2006 (4) σχετικά με τη σύσταση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση ισχύει από την 1 Ιανουαρίου 2007 έως το έτος 2013. Οι ενισχύσεις του ΕΤΠ μπορούν να ανέλθουν σε σύνολο 500 εκατ. ευρώ ετησίως και είναι συμπληρωματικές με τα Διαρθρωτικά Ταμεία και, συγκεκριμένα, με το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο. Η διαχείριση του ΕΤΠ αποτελεί αρμοδιότητα της Γενικής Διεύθυνσης Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων και Ίσων Ευκαιριών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

2.4

Οι αιτήσεις πρέπει να υποβάλλονται από τα κράτη μέλη και όχι από τις επιχειρήσεις ή τους εργαζόμενους που έχουν πληγεί.

2.5

Τον Ιούλιο 2008, η Επιτροπή συνέταξε Ανακοίνωση (5) αξιολόγησης του ΕΤΠ κατά τους πρώτους μήνες λειτουργίας του (6) και ανέλυσε τις προοπτικές και τις προτάσεις τροποποίησης για το μέλλον.

2.6

Η αξιολόγηση της Επιτροπής είναι θετική, αν και η χρήση του ταμείου είναι περισσότερο περιορισμένη από την αναμενόμενη· επίσης, η Επιτροπή ανακοινώνει ότι θα απλουστεύσει τις διαδικασίες, θα ενθαρρύνει την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και θα προβάλει καλύτερα στη δημοσιότητα το ΕΤΠ. Επίσης, δεσμεύεται να παρουσιάσει προτάσεις για την τροποποίηση του Κανονισμού πριν από τη δημοσίευση της επόμενης ετήσιας έκθεσης που θα καταρτιστεί στα μέσα του 2009.

2.7

Εξάλλου, λόγω της διεθνούς χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης, πολλοί εργαζόμενοι απολύονται και πολλές επιχειρήσεις κλείνουν, είτε προσωρινά, είτε οριστικά.

2.8

Στο ευρωπαϊκό σχέδιο για την ανάκαμψη της οικονομίας (7), η Επιτροπή γνωστοποίησε την πρόθεσή της να καταστήσει το ΕΤΠ ένα αποτελεσματικότερο μέσο έγκαιρης παρέμβασης στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής ανταπόκρισης στην κρίση. Συνεπώς, η Επιτροπή οφείλει να επανεξετάσει τον κανονισμό του ΕΤΠ, ώστε αυτό να μπορεί να παρεμβαίνει πιο γρήγορα σε καίριους τομείς, δηλ. να συγχρηματοδοτεί την κατάρτιση και την επαναπρόσληψη όσων έχουν χάσει τη δουλειά τους εξαιτίας της οικονομικής κρίσης.

3.1

Σκοπός της υπό εξέταση πρότασης είναι να επιτραπεί στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση («το ΕΤΠ») να αντιδρά αποτελεσματικότερα για τη στήριξη των εργαζομένων που έχουν απολυθεί εξαιτίας της παγκοσμιοποίησης, να διευρύνει προσωρινά το πεδίο δραστηριοτήτων του, ώστε να καλύπτει τις απολύσεις που οφείλονται στον αντίκτυπο της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης, και να προσαρμόσει τη λειτουργία του στο στόχο του περί αλληλεγγύης. Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος πρέπει να τροποποιηθούν ορισμένες διατάξεις του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1927/2006 σχετικά με τη σύσταση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση.

3.2

Πριν από την κατάρτιση της πρότασης, η Επιτροπή διαβουλεύτηκε με τα κράτη μέλη και τους κοινωνικούς εταίρους και διοργάνωσε διάσκεψη στις Βρυξέλλες στις 4 Σεπτεμβρίου 2008.

3.3

Η τροποποίηση του κανονισμού ΕΤΠ πρέπει να χρησιμεύσει προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι το ΕΤΠ ανταποκρίνεται πλήρως στον στόχο της αλληλεγγύης προς τους εργαζόμενους που έχουν χάσει τη δουλειά τους εξαιτίας σημαντικών μεταβολών που οφείλονται στην παγκοσμιοποίηση· στην τροποποίηση θα συμπεριληφθεί προσωρινή διάταξη για τη στήριξη των εργαζομένων που απολύθηκαν εξαιτίας της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης.

3.4

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει επίσης διάφορες τροποποιήσεις στον κανονισμό με σκοπό να καταστήσει πιο ευέλικτες και απλούστερες τις διαδικασίες και απαιτήσεις για την υποβολή αιτήσεων καθώς επίσης και να διευρύνει την κάλυψη του ΕΤΠ.

4.1

Τους τελευταίους μήνες, η διεθνής οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση είχε ως αποτέλεσμα την απόλυση χιλιάδων ευρωπαίων εργαζομένων. Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι, παράλληλα με τις οικονομικές και χρηματοπιστωτικές πολιτικές που υιοθετούνται στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού σχεδίου για την ανάκαμψη της οικονομίας (8), η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει να προωθήσει επίσης ειδικές πολιτικές ενίσχυσης των εργαζομένων που απολύονται.

4.2

Σε αυτές τις στιγμές κρίσης και αβεβαιότητας, οι ευρωπαίοι πολίτες πρέπει να λάβουν ένα σαφές μήνυμα ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι πρόθυμη να βοηθήσει εκείνους που περιέρχονται σε κατάσταση ανεργίας.

4.3

Για το λόγο αυτό, η ΕΟΚΕ υποστηρίζει την πρόταση της Επιτροπής να διευρύνει προσωρινά το πεδίο εφαρμογής, προκειμένου να βοηθηθούν οι εργαζόμενοι που απολύθηκαν εξαιτίας της τρέχουσας διεθνούς οικονομικής κρίσης.

4.4

Στο άρθρο 28 της διοργανικής συμφωνίας που συνάφθηκε μεταξύ Κοινοβουλίου, Συμβουλίου και Επιτροπής αναφέρεται ότι το αποθεματικό του προϋπολογισμού για το ΕΤΠ δεν θα υπερβαίνει τα 500 εκατομμύρια ευρώ.

4.5

Η EOKE θεωρεί ότι, υπό τις παρούσες συνθήκες, το αποθεματικό του προϋπολογισμού ενδέχεται να αποδειχθεί ανεπαρκές για την υλοποίηση των εν λόγω στόχων. Έτσι, συνιστά την προσωρινή αύξηση του αποθεματικού για όσο διάστημα διαρκέσει η σημερινή σοβαρή κρίση και συνεχίσουν να καταργούνται θέσεις εργασίας και να απολύονται εργαζόμενοι. Τέλος, προτείνει να αυξηθεί το αποθεματικό του Ταμείου για το 2009 σε 1 δισ. € και να προβλεφθεί ακόμη μεγαλύτερο ποσό το 2010, εφόσον προκύψει αύξηση των αιτήσεων για την παροχή βοήθειας.

4.6

Σήμερα, χρειάζεται να παρέλθουν επτά εβδομάδες από την υποβολή των αιτήσεων έως την πραγματοποίηση των πληρωμών από την Επιτροπή. Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι το διάστημα αυτό είναι υπερβολικό για να βοηθηθούν οι απολυθέντες εργαζόμενοι, γι αυτό και προτείνει να προικοδοτηθεί ευθύς εξαρχής το ΕΤΠ με ίδιους χρηματοδοτικούς πόρους.

4.7

Η EOKE συμφωνεί με την πρόταση της Επιτροπής να μειωθεί το όριο των απολύσεων που απαιτούνται για την προσφυγή στο ΕΤΠ από 1 000 σε 500 εργαζόμενους, δεδομένου ότι ο δεύτερος αριθμός ανταποκρίνεται περισσότερο στο μέγεθος των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων.

4.8

Λαμβανομένων υπόψη των επιπτώσεων της παγκοσμιοποίησης, η ΕΟΚΕ (9) συμφωνεί με την Επιτροπή ότι πρέπει να συνεκτιμηθούν όχι μόνο οι απολύσεις που οφείλονται στις διαρθρωτικές αλλαγές του διεθνούς εμπορίου αλλά και άλλοι τύποι διαρθρωτικών αλλαγών που σχετίζονται με την τεχνολογία, τα προϊόντα, τις μεταβολές της οργάνωσης της παραγωγής καθώς και την πρόσβαση σε πρώτες ύλες και την τιμή τους.

4.9

Δεδομένου ότι σε συχνές περιπτώσεις η αρχική προθεσμία των δώδεκα μηνών που προβλέπεται στον κανονισμό δεν επαρκεί για να εξεύρουν οι απολυμένοι νέα απασχόληση, η ΕΟΚΕ υποστηρίζει την πρόταση της Επιτροπής να παραταθεί η περίοδος χρηματοδότησης από το ΕΤΠ σε 24 μήνες.

4.10

Η EOKE υποστηρίζει την πρόταση της Επιτροπής να αυξηθεί το όριο συμμετοχής του ΕΤΠ από 50 σε 75 %, δεδομένου ότι υπό τις παρούσες έκτακτες συνθήκες, η Ε.Ε. πρέπει να δείξει περισσότερη αλληλεγγύη έναντι των ανθρώπων που έχασαν τη δουλειά τους και των κρατών μελών της.

4.11

Η EOKE συμφωνεί ότι για κατά τον υπολογισμό του αριθμού των απολυμένων πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τόσο η χρονική στιγμή στην οποία ο εργοδότης πληροφορεί κάποιον εργαζόμενο ότι απολύεται όσο και η πρόωρη καταγγελία μίας σύμβασης εργασίας.

4.12

Κατά την ΕΟΚΕ, και το άρθρο 2 καλύπτει την απόλυση εργαζομένων σε οποιαδήποτε επιχείρηση ή περιφέρεια της ΕΕ που οφείλεται σε μετεγκατάσταση σε άλλες περιφέρειες στο εσωτερικό της ΕΕ. Πράγματι, εάν όλες οι περιφέρειες της ΕΕ αποτελούν μια ενιαία εσωτερική αγορά, οι πιέσεις που ασκεί η παγκοσμιοποίηση στις επιχειρήσεις για να είναι ανταγωνιστικές σε παγκόσμιο επίπεδο μεταφράζεται συχνά στη μετεγκατάσταση σε περιοχές με χαμηλότερο κόστος παραγωγής, είτε εντός, είτε εκτός ΕΕ.

4.13

Στην προηγούμενη γνωμοδότηση (10), η ΕΟΚΕ είχε προτείνει να συμμετέχουν κατά το δέοντα τρόπο στις διαδικασίες οι κοινωνικοί εταίροι από διάφορους τομείς (επιχείρηση ή περιφέρεια). Το άρθρο 5 του κανονισμού προβλέπει ότι, στην αίτηση, τα κράτη μέλη παρέχουν πληροφορίες σχετικά με τις διαδικασίες που τηρούνται για τη διενέργεια διαβουλεύσεων με τους κοινωνικούς εταίρους. Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι η συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων στις διαδικασίες που τηρούνται σε επιχειρησιακό, περιφερειακό ή εθνικό επίπεδο, πρέπει να αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την αποδοχή της αίτησης.

4.14

Η ΕΟΚΕ συνιστά να ενισχυθεί ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής όσον αφορά τη διοικητική και τεχνική υποστήριξη προς τα κράτη μέλη, προκειμένου να τα βοηθήσει στην κατάρτιση των αιτήσεων, έτσι ώστε να βελτιωθεί η συνοχή αυτών σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Παράλληλα, συνιστά στην Επιτροπή να αναλάβει προληπτική δράση έναντι των κρατών μελών και των κοινωνικών εταίρων.

4.15

Το ΕΤΠ πρέπει να δρα συμπληρωματικά με τα διαρθρωτικά ταμεία και, ιδίως, με το ΕΚΤ, εφόσον πρέπει να αποφεύγονται οι επικαλύψεις. Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι οι περιφερειακές αρχές, οι κοινωνικοί εταίροι και οι οργανώσεις της κοινωνίας πολιτών μπορούν να συνεργαστούν για τη σωστή χρήση των πόρων μέσω των διαδικασιών συμμετοχής στο ΕΚΤ.

4.16

Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή προτείνει να διενεργηθεί αξιολόγηση του ΕΤΠ 12 μήνες μετά τη δημοσίευση του νέου κανονισμού στην Επίσημη Εφημερίδα, με στόχο την ανάλυση των διαδικασιών του κανονισμού και της διαχείρισης του ΕΤΠ, και την εξέταση της κατάστασης της οικονομίας και της αγοράς εργασίας. Στην αξιολόγηση αυτή πρέπει να εξεταστούν τα ακόλουθα σημεία:

5.1

Άρθρο 1 (1): Με δεδομένο τον αντίκτυπο της παγκοσμιοποίησης, η EOKE συμφωνεί ότι, αντί να καλύπτονται απλώς οι απολύσεις οι οποίες δεν απορρέουν άμεσα από αλλαγές επιχειρησιακών προτύπων, πρέπει να καλύπτονται και οι απολύσεις οι οποίες είναι το άμεσο αποτέλεσμα άλλων διαρθρωτικών αλλαγών που σχετίζονται με τεχνολογίες, προϊόντα, την οργάνωση της παραγωγής και την πρόσβαση σε πρώτες ύλες (βλ. σημεία 4. 7 και 4. 11)

5.2

Άρθρο 2. Κριτήρια παρέμβασης: η ΕΟΚΕ συμφωνεί ότι το όριο παρέμβασης του ΕΤΠ πρέπει να μειωθεί σε 500, θεωρεί ωστόσο ότι στην επόμενη αξιολόγηση πρέπει να εξεταστεί η δυνατότητα να μειωθεί ακόμη περισσότερο το όριο των 500 απολυμένων, ανάλογα με τον τομέα και την περιφέρεια που πλήττονται (βλ. σημείο 4. 6).

5.3

Άρθρο 2. Υπολογισμός των απολύσεων: Η EOKE συμφωνεί με την πρόταση της Επιτροπής (βλ. σημείο 4.10).

5.4

Άρθρο 5 παρ. 2 στοιχείο α). Η ΕΟΚΕ είναι σύμφωνη με την τροποποίηση που προτείνεται από την Επιτροπή και συνιστά να προστεθεί η πρόταση που αναφέρεται παραπάνω σχετικά με το άρθρο 1, παράγραφος 1. Ωστόσο, συνιστά να τροποποιηθεί το εδάφιο στ) ως εξής: «Δεδομένου ότι η συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων αποτελεί προϋπόθεση για την αποτελεσματική χρήση του ΕΤΠ, οι αιτήσεις θα περιλαμβάνουν αναφορά στις διαδικασίες που ακολουθήθηκαν για τη διαβούλευση και τη διαπραγμάτευση με τους κοινωνικούς εταίρους» (βλ. σημείο 4. 12).

5.5

Άρθρο 8. Η ΕΟΚΕ είναι σύμφωνη με την τροποποίηση των παραγράφων 1, 2 και 3· ωστόσο προτείνει να συμπεριληφθεί και η ακόλουθη νέα παράγραφος 4: «Η τεχνική στήριξη της Επιτροπής πρέπει να έχει ενεργητικό χαρακτήρα, να συμπεριλαμβάνει τα κράτη μέλη και τις ευρωπαϊκές και τις εθνικές οργανώσεις των κοινωνικών εταίρων στη χρήση, παρακολούθηση και αξιολόγηση του ΕΤΠ» (βλ. σημείο 4. 13).

5.6

Άρθρο 10 παράγραφος 1. Η ΕΟΚΕ συμφωνεί να αυξηθεί το ύψος της χρηματοδοτικής συνδρομής του ΕΤΠ έως το 75 % του αναμενόμενου κόστους ( βλ. σημείο 4. 9).

5.7

Άρθρο 13 παράγραφος 2. Η ΕΟΚΕ συμφωνεί να γίνεται χρήση της χρηματοδοτικής συνδρομής για διάστημα έως και 24 μηνών (βλ. σημείο 4. 8).

5.8

Άρθρο 17. Η ΕΟΚΕ προτείνει την τροποποίηση του εδαφίου α) ως εξής: «Η Επιτροπή, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη και τους κοινωνικούς εταίρους, θα προβεί σε ενδιάμεση αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας και της βιωσιμότητας του ΕΤΠ, δώδεκα μήνες μετά τη δημοσίευση του κανονισμού στην Επίσημη Εφημερίδα» (βλ. σημείο 4. 14).

5.9

Άρθρο 20. Η ΕΟΚΕ προτείνει να τροποποιηθεί η πρόταση της Επιτροπής ως εξής (νέα παράγραφος 2): «Με βάση την αξιολόγηση που προβλέπεται στο άρθρο 17, και κατόπιν πρότασης της Επιτροπής, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο μπορούν να επανεξετάσουν τον εν λόγω κανονισμό, καθώς και την προσωρινή παρέκκλιση που προβλέπεται στο άρθρο 1 παράγραφος 1α».