30.4.2009

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 100/109

---

Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής για την «Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την απλούστευση των όρων και προϋποθέσεων για τις μεταφορές προϊόντων συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας εντός της Κοινότητας»

COM(2007) 765 final — 2007/0279 (COD)

2009/C 100/17

Στις 29 Ιανουαρίου 2008 και σύμφωνα με το άρθρο 95 της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, το Συμβούλιο αποφάσισε να ζητήσει τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής σχετικά με την

«Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την απλούστευση των όρων και προϋποθέσεων για τις μεταφορές προϊόντων συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας εντός της Κοινότητας»

Το ειδικευμένο τμήμα «Ενιαία αγορά, παραγωγή και κατανάλωση», στο οποίο ανατέθηκε η προετοιμασία των σχετικών εργασιών της ΕΟΚΕ, υιοθέτησε τη γνωμοδότησή του την 1 η Οκτωβρίου 2008 με βάση την εισηγητική έκθεση του κ. OPRAN.

Κατά την 448η σύνοδο της ολομέλειάς της, της 21 ης, 22 ας και 23 ης Οκτωβρίου 2008 (συνεδρίαση της 23 ης Οκτωβρίου 2008), η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή υιοθέτησε με 39 ψήφους υπέρ, 1 ψήφο κατά και 16 αποχές, την ακόλουθη γνωμοδότηση.

1.   Συμπεράσματα και συστάσεις

1.1.   Το ζήτημα της ασφάλειας αποτελεί μία από τις κύριες υποχρεώσεις κάθε κυβέρνησης. Για τον ευρωπαϊκό χώρο συνάγεται ότι κανένα επιμέρους κράτος μέλος δεν μπορεί να είναι ασφαλές από μόνο του και απαιτείται μία συγκεντρωτική και κοινή προσπάθεια, προκειμένου να διασφαλισθεί ένας κατάλληλος έλεγχος της ροής του πολεμικού υλικού, ή γενικότερα, του αμυντικού εξοπλισμού.

1.2.   Επομένως, η λύση που προτείνεται από την ΕΟΚΕ συνίσταται σε ένα κοινό Πλαίσιο Ευρωπαϊκής Ασφάλειας και στην κατάργηση των ενδοκοινοτικών εμποδίων, τα οποία επιφέρουν σωρεία ζημιογόνων επιπτώσεων. Εξυπακούεται ότι θα πρέπει να ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι οι ισχύουσες Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας (ΚΕΠΠΑ) και Ευρωπαϊκή Πολιτική Ασφάλειας και Άμυνας (ΕΠΑΑ) (τίτλος V της Συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης) είναι διακυβερνητικής φύσης, ενώ η πρωτοβουλία της Επιτροπής να αμβλύνει τις ενδοκοινοτικές μεταφορές εντάσσεται στον πρώτο κοινοτικό πυλώνα (ως τμήμα της νομοθεσίας της Εσωτερικής Αγοράς).

1.3.   Εικόνα της επιβάρυνσης των μεταφορών

1.3.1.   Η βιομηχανία εκτιμά ότι το σημερινό νομοθετικό πλαίσιο, είναι τόσο ακατάλληλο όσο και ανεπαρκές, ενώ δημιουργεί και σημαντικές διοικητικές επιβαρύνσεις·

1.3.2.   Στο πλαίσιο των επιχειρημάτων κατά των εμποδίων στις μεταφορές, η βιομηχανία έχει μάλιστα μία ακόμη πιο σφαιρική άποψη, από μία απλή προοπτική διακοινοτικών μεταφορών. Η παγκοσμιοποίηση αποτελεί πραγματικότητα στην αμυντική παραγωγή, δεδομένου ότι λίγα σύνθετα συστήματα παραμένουν ευρωπαϊκά κατά 100 %, και όλα περιλαμβάνουν τουλάχιστον μερικά μη ευρωπαϊκά εξαρτήματα·

1.3.3.   Εντούτοις, ακόμα και με την πιο σφαιρική άποψη, η βιομηχανία θεωρεί ότι η πρωτοβουλία της Επιτροπής συνιστά σημαντικό βήμα και προσφέρει τη γενικότερη στήριξή της.

1.4.   Οι επιπτώσεις από πλευράς κόστους

1.4.1.   Ο ακριβής υπολογισμός του κόστους των διακοινοτικών εμποδίων στις μεταφορές αποτελεί μία πολύ δύσκολη διαδικασία, διότι λίγες από τις εν λόγω δαπάνες δημοσιεύονται, όπως επίσης διότι οι περισσότερες από αυτές τις δαπάνες πραγματοποιούνται είτε «όταν τα πράγματα δεν γίνονται σωστά» είτε «όταν δεν γίνεται τίποτα απολύτως» (1). Για το 2003, το συνολικό κόστος των ενδοκοινοτικών εμποδίων στις μεταφορές εκτιμάται ότι υπερβαίνει τα 3,16 δις ευρώ και κατανέμεται ως εξής (πηγή: μελέτη UNISYS):

—

   Έμμεσο κόστος: 2,73 δις ευρώ

—

   Άμεσο κόστος: 0,43 δις ευρώ.

1.4.2   Το κόστος ταξινομείται γενικώς ως εξής:

α)	άμεσο κόστος — διαρθρωτικές και διαδικαστικές δαπάνες που δημιουργούνται κατά την εκτέλεση της καθαυτής διαδικασία αδειοδότησης·

β)

έμμεσο κόστος (2) — Οι έμμεσες αυτές δαπάνες οφείλονται κυρίως στη μη βέλτιστη οργάνωση της βιομηχανίας (π.χ. εμπόδια όσον αφορά την υπεργολαβία) και στις μη βέλτιστες αγοραστικές πρακτικές των κρατών μελών (π.χ. σχηματισμός υπέρμετρων αποθεμάτων ενόψει της διάρκειας των διαδικασιών έγκρισης στο κράτος μέλος χορήγησης).

1.5.   Η ΕΟΚΕ θεωρεί προτεραιότητα την υιοθέτηση εκ μέρους των κρατών μελών ενός κοινού συστήματος εργαλείων για τη διαχείριση των διακοινοτικών μεταφορών. Σε ό,τι αφορά το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας, ο Κοινός Στρατιωτικός Κατάλογος της ΕΕ, ο οποίος πρέπει να ενημερώνεται τακτικά, προσφέρει ήδη μια κοινή γλώσσα αναφοράς.

1.6.   Η ΕΟΚΕ επικροτεί την πρόταση της Επιτροπής, με την οποία ζητείται από τα κράτη μέλη να εισάγουν την επιλογή έγκρισης συνολικών και γενικών αδειών και να εκδίδουν τουλάχιστον δύο γενικές άδειες:

1.6.1.   Μία γενική άδεια που θα αφορά το στρατιωτικό εξοπλισμό (καθώς επίσης τα ανταλλακτικά και τις σχετικές υπηρεσίες όσον αφορά τη συντήρηση) όλων των ενόπλων δυνάμεων των κρατών μελών·

1.6.2.   Μία γενική άδεια που θα αφορά τις μεταφορές εξαρτημάτων σε πιστοποιημένες εταιρείες (3).

1.7.   Αν και διατηρείται η πλήρης διακριτική ευχέρεια των κρατών μελών όσον αφορά τις εξαγωγές προς κράτη εκτός της ΕΕ που πραγματοποιούνται από εταιρείες εγκατεστημένες στην επικράτειά τους, η οποία συμπληρώνεται μέσω του συντονισμού υπό την αιγίδα του φόρουμ του Συμβουλίου COARM, η ΕΟΚΕ κρίνει ότι η οδηγία θα πρέπει να παρέχει επαρκείς εγγυήσεις προκειμένου να αυξηθεί η αμοιβαία εμπιστοσύνη μεταξύ των κρατών μελών, όσον αφορά την αποτελεσματικότητα του ελέγχου των εξαγωγών.

1.8.   Η προτεινόμενη Οδηγία επισημαίνει ότι μια εταιρεία αποδέκτης δεν πρέπει να επανεξάγει το σχετιζόμενο με την άμυνα προϊόν σε τρίτο κράτος, παραβαίνοντας τους συναφείς περιορισμούς εξαγωγής που επισυνάπτει ενδεχομένως το κράτος μέλος καταγωγής στην άδεια μεταφοράς.

1.9.   Ωστόσο, μετά την ενσωμάτωση εξαρτημάτων σε ένα προϊόν με τρόπο ώστε να εξασφαλίζεται ότι ένα τέτοιο εξάρτημα δεν θα μπορεί να μεταφέρεται ως έχει σε ένα μεταγενέστερο στάδιο, τα κράτη μέλη πρέπει να αποφεύγουν να επιβάλουν επί μέρους περιορισμούς στις εξαγωγές.

1.10.   Η Επιτροπή θεωρεί ότι η αξιολόγηση αντικτύπου που συνοδεύει την πρόταση καλύπτει και τα 27 κράτη μέλη και, επομένως, αποτελεί χρήσιμο συμπλήρωμα της μελέτης της UNISYS του 2005.

1.11.   Η ΕΟΚΕ κρίνει ότι η πρόταση οδηγίας θα έχει ουσιαστικές θετικές επιπτώσεις στη βιομηχανική συνεργασία στην Ευρώπη, όπως επίσης στην ανάπτυξη της ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών αμυντικών βιομηχανιών και συνιστά την υιοθέτησή της με την επιφύλαξη των παρατηρήσεων που περιέχονται στην παρούσα γνωμοδότηση.

2.   Συστάσεις και προτάσεις

2.1.   Η ΕΟΚΕ πιστεύει ακράδαντα ότι οι αρχές, οι οποίες προτείνονται από την Επιτροπή για την απλούστερη της μεταφοράς εντός της κοινότητας προϊόντων συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας, μέσω κοινών εργαλείων αδειοδότησης και για την εξασφάλιση αμοιβαίας εμπιστοσύνης μεταξύ των κρατών μελών, όσον αφορά την αποτελεσματικότητα του ελέγχου εξαγωγών, θα επιφέρουν σημαντικά οφέλη, καθώς επίσης μία σημαντική απλούστευση αυτού του περίπλοκου κλάδου.

2.2.   Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει με έμφαση την εξαίρεση από την οδηγία της πολιτικής εξαγωγών, η οποία πρέπει να παραμείνει αρμοδιότητα των κρατών μελών και η οποία εξακολουθεί να υπόκειται στη διεθνή συνεργασία, π.χ. στο πλαίσιο του Κώδικα Συμπεριφοράς για τις εξαγωγές όπλων του Συμβουλίου.

2.3.   Η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει ότι η πρόταση οδηγίας θα διατηρήσει την εταιρική ευθύνη για την τήρηση πιθανών εξαγωγικών περιορισμών που επιβάλλονται στο πλαίσιο μίας άδειας μεταφοράς. Στην περίπτωση εξαγωγικών περιορισμών που επιβάλλονται σε ένα άλλο κράτος, το οποίο παρέχει εξαρτήματα, την ευθύνη για την τήρηση τέτοιων περιορισμών φέρει η εταιρεία, η οποία υποβάλλει αίτηση για άδεια εξαγωγής. Η εγγύηση της τήρησης των σχετικών εξαγωγικών περιορισμών εναπόκειται στην εταιρεία, η οποία, ως εκ τούτου, οφείλει να διασφαλίζει ότι οι φάκελοι εξαγωγών, που υποβάλλονται στην εθνική αρχή, η οποία εκδίδει την τελική άδεια εξαγωγής, είναι σύμφωνοι με τους εκάστοτε περιορισμούς.

2.4.   Ως επίσημη θέση αναφορικά με τις ευαίσθητες μεταφορές από την ΕΕ προς τρίτα κράτη (4), η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι:

2.4.1.   Στην περίπτωση που μια άδεια μεταφοράς αφορά μη ευαίσθητα υποσυστήματα ή εξαρτήματα που πρόκειται να ενσωματωθούν σε μεγαλύτερα συστήματα, κατά τέτοιο τρόπο ώστε να εμποδίζεται η μεταφορά τους ή ακόμα και η εξαγωγή τους, ως έχουν, προς ένα τρίτο κράτος σε ένα μεταγενέστερο στάδιο, τα κράτη μέλη θα πρέπει να αρκούνται στην απαίτηση δηλώσεων ενσωμάτωσης από τον αποδέκτη αντί να επιβάλουν ξεχωριστούς περιορισμούς επί των εξαγωγών.

2.4.2.   Η επανεξαγωγή προς ένα κράτος μέλος δεν θα πρέπει να πραγματοποιείται, οσάκις το κράτος μέλος καταγωγής δεν δίνει τη συγκατάθεσή του.

2.4.3.   Η εταιρεία αποδέκτης δεν πρέπει να επανεξάγει το σχετιζόμενο με την άμυνα προϊόν σε τρίτο κράτος, παραβαίνοντας τους συναφείς περιορισμούς εξαγωγής που επισυνάπτει ενδεχομένως το κράτος μέλος καταγωγής στην άδεια μεταφοράς

2.4.4.   Τα κράτη μέλη δεν θα πρέπει μόνον να συνιστούν, αλλά και να ελέγχουν τακτικά εάν οι προμηθευτές σε ένα κράτος μέλος τηρούν λεπτομερή αρχεία των μεταφορών τους.

2.4.5.   Οι προμηθευτές πρέπει να αναλαμβάνουν την υποχρέωση να ενημερώνουν το εκάστοτε κράτος μέλος σχετικά με το τελικό προορισμό, εφόσον αυτός είναι γνωστός πριν τη μεταφορά του προϊόντος.

2.4.6.   Πρέπει να μειωθεί το διάστημα που απαιτείται για τη πιστοποίηση, προκειμένου να βελτιωθεί ο έλεγχος της διαδικασίας αυτής.

2.4.7.   Ταυτόχρονα, η πρόσβαση στα αρχεία των προμηθευτών εκ μέρους των αρχών των κρατών μελών θα πρέπει να επεκτείνεται σε μεγαλύτερες χρονικές περιόδους, γεγονός που θα συμβάλει στην μεγαλύτερη διαφάνεια της διαδικασίας, παρέχοντας περισσότερο χρόνο για τη διερεύνηση πιθανών παραβιάσεων των μεταφερθέντων στην εθνική νομοθεσία κανονισμών.

2.5.   Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΟΚΕ προτείνει να χρησιμοποιηθούν οι ήδη υπάρχοντες πόροι σε εθνικό επίπεδο. Οι εθνικές διοικήσεις, που είναι επιφορτισμένες με την έκδοση και τη διαχείριση των πιστοποιητικών, παρακολουθούν ήδη αμυντικές εταιρείες που βρίσκονται στην επικράτειά τους, και είναι επομένως σε θέση να πραγματοποιούν έρευνες και ελέγχους.

2.6.   Προκειμένου να αποκομισθεί το μέγιστο όφελος από τη βιομηχανική συνεργασία και τη δημιουργία της εσωτερικής αγοράς, η ΕΟΚΕ κρίνει ότι πρέπει να επιτευχθεί ένα υψηλό επίπεδο εναρμόνισης.

2.7.   Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΟΚΕ επισημαίνει ότι η προτεινόμενη οδηγία πρέπει να καθιερώσει μία προτίμηση προς τις γενικές και συνολικές άδειες και να περιορίσει την ατομική αδειοδότηση σε εκείνες μόνον τις προσδιορισμένες περιπτώσεις, στις οποίες είναι ακόμα αναγκαία.

2.8.   Επί του παρόντος, η ΕΟΚΕ θεωρεί τον ισχύοντα “Κοινό Στρατιωτικό Κατάλογο της ΕΕ” (ΚΣΚ της ΕΕ) ως την «κοινή γλώσσα», η οποία πρέπει να εξακολουθήσει κατά τα επόμενα χρόνια να αποτελεί τη βάση για τη διαχείριση των ενδοκοινοτικών μεταφορών που συνδέονται με τον τομέα της άμυνας.

2.9.   Προκειμένου να αποφευχθούν τυχόν προβλήματα κατά την ερμηνεία και την εφαρμογή, η ΕΟΚΕ κρίνει ότι ο ισχύων Κοινός Στρατιωτικός Κατάλογος της ΕΕ θα πρέπει να χρησιμοποιείται και να ενημερώνεται συχνά, σε ετήσια βάση, με τη χρήση γενικών ορισμών όσον αφορά το είδος του εξοπλισμού στον οποίον θα εφαρμόζονται οι νέοι κανόνες, ώστε να αναγνωρίζεται κατ' αυτόν τον τρόπο ο ΚΣΚ της ΕΕ ως υπερσύγχρονος κατάλογος όπλων, πυρομαχικών και πολεμικού υλικού, όπως και οι συναφείς υπηρεσίες και εργασίες, με τη συμπερίληψη ειδικού εξοπλισμού και λογισμικού ΤΠ.

2.10.   Συγχρόνως, η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει το γεγονός ότι η Επιτροπή πρότεινε τις πρωτοβουλίες της λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη τις επιπτώσεις της παγκοσμιοποίησης στην Ευρώπη, κυρίως σε σχέση με την αμυντική βιομηχανία, με κύριο σκοπό να ενισχύσει τις αμυντικές ικανότητες της Ευρώπης.

2.11.   Η ΕΟΚΕ συνιστά με έμφαση στην Επιτροπή να παρακολουθήσει τα κρούσματα παραβάσεων της Συνθήκης, όσον αφορά το συγκεκριμένο τομέα που καλύπτει η οδηγία, χρησιμοποιώντας τις επαγγελματικές ικανότητες ενός πολυεθνικού συμβουλίου εμπειρογνωμόνων, το οποίο, μεταξύ άλλων, θα συσταθεί επί τούτου.

2.12.   Όσον αφορά την πρόταση της μελέτης της Unisys να δημιουργηθεί μία κεντρική βάση δεδομένων για τις ενδοκοινοτικές μεταφορές, η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι η ιδέα αυτή δεν συνάδει με την ουσιαστική πρακτική και θα πρέπει να απορριφθεί.

2.13.   Η ΕΟΚΕ κρίνει ότι η διαφάνεια μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ θα πρέπει, μεταξύ άλλων, να περιλαμβάνει την ανταλλαγή πληροφοριών από τις αρμόδιες αρχές αναφορικά με τις πωλήσεις προϊόντων ή τις τεχνολογίες που μεταφέρονται σε διάφορους προορισμούς εντός ΕΕ, προκειμένου να αποφευχθούν ενδεχόμενα παραπτώματα και κρούσματα διακρίσεων ή/και διαφθοράς.

3.   Ειδικές παρατηρήσεις

3.1.   Εθνικοί κανονισμοί και διαδικασίες:

3.1.1.   Η νομοθεσία των κρατών μελών καθορίζει δύο είδη αγαθών: τα «στρατιωτικά» και τα «διπλής χρήσης», η άδεια για τα οποία δίνεται συνήθως από δύο διαφορετικές αρχές· τα στρατιωτικά προϊόντα και τα προϊόντα διπλής χρήσης δεν θα πρέπει να εξετάζονται από κοινού.

3.1.2.   Τα προϊόντα διπλής χρήσης προορίζονται για πολιτική τελική χρήση, εντούτοις υπόκεινται σε έλεγχο, καθότι μπορούν να χρησιμοποιούνται εξίσου σε ορισμένες στρατιωτικές εφαρμογές, ή σε συγκεκριμένες ευαίσθητες μη στρατιωτικές εφαρμογές (μεταξύ άλλων στην ασφάλεια). Ο έλεγχός τους ρυθμίζεται από έναν κοινοτικό κανονισμό εμπορικής πολιτικής (1334/2000), σύμφωνα με τον οποίο οι εξαγωγές προς τρίτες χώρες υπόκεινται σε ειδική, εκτεταμένη ή γενική αδειοδότηση. Αντίστροφα, σύμφωνα με την αρχή της ελεύθερης κυκλοφορίας των αγαθών στην Εσωτερική Αγορά, οι ενδοκοινοτικές μεταφορές αγαθών διπλής χρήσης δεν χρειάζονται άδεια, εκτός από την περίπτωση των πιο ευαίσθητων αγαθών, όπως τα πυρηνικά προϊόντα.

3.1.3.   Ο αμυντικός εξοπλισμός προορίζεται για στρατιωτική τελική χρήση. Επί του παρόντος, δεν υπάρχει κοινοτικό πλαίσιο που να διέπει την κυκλοφορία του εντός της Εσωτερικής Αγοράς και οι μεταφορές τους εντός της ΕΕ παρακωλύεται εξαιτίας ετερογενών εθνικών νομοθεσιών και δυσανάλογων προϋποθέσεων αδειοδότησης. Μόνον μερικά κράτη μέλη έχουν εφαρμόσει την εκτεταμένη αδειοδότηση και μόνον ένα χρησιμοποιεί συστηματικά συνολικές άδειες. Οι περισσότερες ενδοκοινοτικές μεταφορές εξακολουθούν να περιορίζονται συνεπεία της ειδικής αδειοδότησης και οι εταιρείες με αλυσίδες εφοδιασμού που καλύπτουν πολλά κράτη μέλη αδυνατούν να βελτιστοποιήσουν τις αλυσίδες αυτές εφοδιασμού, εξαιτίας της ετερογένειας ως προς την αδειοδότηση στα κράτη μέλη — προμηθευτές.

3.1.4   Όλα τα κράτη μέλη συμμερίζονται μία κοινή άποψη όσον αφορά τον κανονισμό «διπλής χρήσης», που είναι νομικά δεσμευτικός και αποτελεί τμήμα του πρώτου πυλώνα της ΕΕ (5).

3.1.5.   Τα κράτη μέλη έχουν υιοθετήσει και αναφέρονται σε διαφορετικούς «καταλόγους πυρομαχικών» για τα «στρατιωτικά προϊόντα», όπως επίσης τον Κοινό Στρατιωτικό Κατάλογο του Συμβουλίου, ο οποίος χρησιμοποιείται στο πλαίσιο του Κώδικα συμπεριφοράς της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις εξαγωγές όπλων. Οι νομοθεσίες πολλών κρατών μελών παραπέμπουν στους καταλόγους αυτούς, ενώ άλλα κράτη μέλη χρησιμοποιούν δικούς τους καταλόγους (6)!

3.1.6.   Με τη δημιουργία της Συμφωνίας Πλαισίου (γνωστής επίσης ως Επιστολής Προθέσεων) έξι ευρωπαϊκά κράτη με τη μεγαλύτερη παραγωγή όπλων (7) καθιέρωσαν κανόνες συνεργασίας για τις μεταφορές και τις εξαγωγές στα πλαίσια προγραμμάτων συνεργασίας, τα οποία δεν εντάσσονται στο κοινοτικό πλαίσιο.

3.1.7.   Επομένως, η πρωτοβουλία της Επιτροπής περιορίζεται στις διακοινοτικές μεταφορές, ενώ οι εξαγωγές προς τρίτες χώρες θα εξακολουθήσουν να ρυθμίζονται από τα υπάρχοντα συστήματα αδειών για εξαγωγές.

4.   Εμπόδια και απειλές

4.1.   Από την άποψη του εφαρμοστέου δικαίου, πρέπει να εξεταστούν τα ακόλουθα θέματα:

4.1.1.   Διαφορές στις νομοθεσίες.

4.1.2.   Διαφορές μεταξύ των νόμων σε εθνικό επίπεδο.

4.2.   Από την άποψη των αρμόδιων αρχών, πρέπει να εξεταστούν τα ακόλουθα σημεία:

4.2.1.   Η πληθώρα των αρχών που είναι επιφορτισμένες με τη διεκπεραίωση των αιτήσεων αδειοδότησης στην περίπτωση των διακοινοτικών μεταφορών (11 διαφορετικές αρχές, ανάλογα με τη χώρα).

4.2.2.   Σε ορισμένες χώρες (HU, PL, IE, FR, CH, CZ, PT), ο εξαγωγέας πρέπει να έχει πρόσθετες άδειες/εγκρίσεις, για να είναι σε θέση να υποβάλει αίτηση για άδεια εξαγωγής/εισαγωγής/διαμετακόμισης·

4.2.3.   Αναφορικά με τη συχνά εφαρμοζόμενη αρχή «δίκαιης επιστροφής» (ή αντιστάθμιση), τα κράτη μέλη την επιδιώκουν συχνά για λόγους που αφορούν στη βιομηχανία και την απασχόληση, όπως επίσης επειδή — ως συνέπεια, σε ορισμένο βαθμό, των σημερινών πρακτικών ενδοκοινοτικών μεταφορών — δεν έχουν πραγματική ασφάλεια εφοδιασμού έναντι των εταίρων τους στην ΕΕ (εξ′ ού και η προτίμηση προς τοπικά προϊόντα, τα οποία δεν εξαρτώνται από τις άδειες μεταφοράς άλλου κράτους μέλους).

5.   Δράσεις για την απάλειψη των εμποδίων στις ενδοκοινοτικές μεταφορές

5.1.   Όσον αφορά τις μεταφορές, κάθε βελτίωση της αμυντικής αγοράς της ΕΕ θα πρέπει να είναι οργανωμένη σύμφωνα με ορισμένες θεμελιώδεις προτεραιότητες:

5.1.1.   Ασφάλεια: η απλούστευση των μεταφορών και η αμοιβαία εμπιστοσύνη είναι δύο αλληλένδετα στοιχεία. Στη σημερινή κατάσταση στην Ευρώπη, είναι γεγονός ότι η εμπιστοσύνη αυτή είναι άνιση. Η απλούστευση των μεταφορών πρέπει να συνοδεύεται από μέτρα που αποσκοπούν στην εδραίωση της εμπιστοσύνης. Η καταπολέμηση της τρομοκρατίας και της διάδοσης των όπλων μαζικής καταστροφής (ΟΜΚ) αποτελεί προτεραιότητα για όλα τα κράτη της ΕΕ. Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται και ο έλεγχος της διάδοσης όπλων σε τρίτα με την εξασφάλιση της τήρησης των εξαγωγικών περιορισμών που επιβάλλονται από τα κράτη μέλη κατ' εφαρμογή της πολιτικής αυτής.

5.1.2.   Απλουστευμένη αδειοδότηση: οι άδειες αποτελούν απτή απόδειξη της ευθύνης των κρατών μελών στο εμπόριο όπλων. Επιπλέον, οι άδειες συμβάλλουν στην καθιέρωση πιθανών περιορισμών όσον αφορά την τελική χρήση και τον τελικό προορισμό των προϊόντων. Δεδομένου ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξακολουθήσουν να φέρουν τη σχετική ευθύνη, το καθεστώς των εθνικών αδειών πρέπει να παραμείνει. Ως εκ τούτου, η απλούστευση θα πρέπει να ξεκινήσει από την απλοποίηση και την εναρμόνισή τους, προκειμένου να καταστεί η βιομηχανία προνοητική. Θα πρέπει να διευκολυνθεί η παγιοποίηση της Ευρωπαϊκής βάσης αμυντικής τεχνολογίας και βιομηχανίας, στα πλαίσια της οποίας γενικεύεται η χρήση των ίδιων κανόνων και διευκολύνεται η πρόσβαση — εδικά για τις ΜΜΕ — στην πανευρωπαϊκή αγορά ευκαιριών και εταιρικών σχέσεων.

5.1.3.   Εναρμόνιση των νομικών υποχρεώσεων: στις διαδικασίες για τη μεταφορά συναφών με την ασφάλεια προϊόντων, πρέπει να συμπεριληφθούν οι νομικές υποχρεώσεις εταιρειών του κλάδου. Για το σκοπό αυτό, επιβάλλεται να συνεχιστεί η εναρμόνιση στο χώρο της ευρωπαϊκής αγοράς αμυντικού εξοπλισμού (δηλαδή, να θεσπιστεί κοινό πλαίσιο για τον έλεγχο των προμηθειών).

5.1.4.   Εδραίωση της ειρήνης: στο πλαίσιο κάθε δραστηριότητας στο συγκεκριμένο τομέα, θα πρέπει να λαμβάνεται δεόντως υπόψη ότι τα αμυντικά προϊόντα και η διπλή χρήση δεν μπορούν ούτε να θέτουν σε κίνδυνο, ούτε να αντιβαίνουν στην προώθηση των δημοκρατικών αξιών και την εδραίωση της ειρήνης, που προάγονται μέσω της εξωτερικής πολιτικής και της δράσης της ΕΕ.

5.2.   Το νέο ενδοκοινοτικό σύστημα θα μπορούσε επηρεάσει με δυο τρόπους στις εξαγωγές:

—	προσφέροντας τη δυνατότητα να ζητείται η γνώμη των κρατών μελών σε περίπτωση εξαγωγής των συναφών με την άμυνα προϊόντων τους, εκτός από την περίπτωση που θα έχουν ενσωματωθεί σε ένα πιο επεξεργασμένο σύστημα,

—

η πιστοποίηση θα προήγαγε την ενεργό συμμετοχή των επιχειρήσεων στην τήρηση των σχετικών με τις εξαγωγές πολιτικών αποφάσεων των κρατών μελών που είναι ήδη συντονισμένες στο πλαίσιο του Κώδικα Συμπεριφοράς και, ως εκ τούτου, θα βελτιώσει την ασφάλεια σε ό,τι αφορά στην πρόληψη του κινδύνου παράνομων εξαγωγών.

6.   Τελική παρατήρηση

6.1.   Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι με την ανακοίνωση σχετικά με μία «Στρατηγική για πιο ισχυρή και ανταγωνιστική ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία» και τις προτεινόμενες οδηγίες με θέμα το «συντονισμό των διαδικασιών σύναψης ορισμένων δημοσίων συμβάσεων έργων, προμηθειών και παροχής υπηρεσιών στους τομείς της άμυνας και της ασφάλειας» και την «απλούστευση των όρων και προϋποθέσεων των μεταφορών προϊόντων συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας εντός της Κοινότητας» η Επιτροπή έλαβε μία σημαντική πρωτοβουλία προκειμένου να καταστεί δυνατή η ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής αγοράς και αγοράς ασφαλείας, και καλεί το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να προωθήσουν την πρωτοβουλία αυτή και να την συμπεριλάβουν σε μία κύρια προσέγγιση, η οποία θα προάγει την Ευρωπαϊκή Πολιτική Ασφαλείας και Άμυνας.

---

(1)  Στη μελέτη του με τίτλο «A single European market for defence equipment:organization and collaboration» ο καθηγητής Keith Harltey παρουσιάζει τέσσερεις «περιπτώσεις απελευθέρωσης» που εξασφαλίζουν σημαντικότερες οικονομίες σε ετήσια βάση που κυμαίνονται από 3,8 έως 7,8 δις ευρώ.

(2)  Ένα κρίσιμο στοιχείο, που επεξηγεί το έμμεσο κόστος, είναι η έλλειψη οιασδήποτε ασφάλειας εφοδιασμού για τα κράτη μέλη, τα οποία προμηθεύονται από έναν προμηθευτή που βρίσκεται σε ένα άλλο κράτος μέλος.

(3)  Σύμφωνα με την πρόταση της Επιτροπής, η πιστοποίηση συνδέεται με τη γενική και όχι με την εκτεταμένη αδειοδότηση. Εξυπακούεται ότι οι πιστοποιημένες εταιρείες μπορούν επίσης να προμηθεύονται ορισμένα συγκριμένα αμυντικά εξαρτήματα μέσω συνολικών αδειών (τα εξαρτήματα εκείνα που δεν είναι επιλέξιμα μέσω εθνικών γενικών αδειών).

(4)  «Τρίτο κράτος» είναι οποιοδήποτε κράτος δεν είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

(5)  Κανονισμός (ΕΚ) αριθ 1334/2000, του Συμβουλίουτης 22ας Ιουνίου 2000 περί κοινοτικού συστήματος ελέγχου των εξαγωγών ειδών και τεχνολογίας διπλής χρήσης.

(6)  ΕΕ 1998, «EU Code of Conduct on Arms Exports», 25 Μαΐου — http://ue.eu.int/Newsroom/

(7)  FR, UK, DE, ES, IT, SE

---