(1)

Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1236/2005 επιβάλλει απαγόρευση στις εξαγωγές αντικειμένων που δεν έχουν πρακτική χρήση άλλη εκτός από την περίπτωση της θανατικής ποινής, των βασανιστηρίων ή άλλων τρόπων σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας, καθώς και ελέγχους στις εξαγωγές ορισμένων εμπορευμάτων τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τέτοιο σκοπό. Σέβεται τα θεμελιώδη δικαιώματα και τηρεί τις αρχές που αναγνωρίζονται στον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ιδίως τον σεβασμό και την προστασία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, το δικαίωμα στη ζωή και την απαγόρευση των βασανιστηρίων και της απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας.

(2)

Ο κατάλογος των αντικειμένων που υπόκεινται σε ελέγχους και απαγορεύονται έχει αναθεωρηθεί σε διαβούλευση με ομάδα εμπειρογνωμόνων.

(3)

Είναι γενικά αποδεκτό ότι οι απλές χειροπέδες μπορούν να χρησιμοποιούνται ως μέσα καταστολής για την επιβολή του νόμου και τέτοιες χειροπέδες αποτελούν τακτικό εξοπλισμό των αρχών επιβολής του νόμου. Οι ελάχιστοι κανόνες των Ηνωμένων Εθνών για τη μεταχείριση των κρατουμένων απαγορεύουν τη χρήση αλυσίδων και σιδηρών δεσμών ως μέσων καταστολής και προβλέπουν ότι οι χειροπέδες και τα μέσα καταστολής δεν πρέπει ποτέ να χρησιμοποιούνται ως τιμωρία. Η χρήση άλλων μέσων καταστολής, εκτός των αλυσίδων και των σιδηρών δεσμών, επιτρέπεται μόνο για ορισμένους συγκεκριμένους σκοπούς, ειδικότερα ως προφύλαξη για την αποτροπή απόδρασης κατά τη διάρκεια μεταγωγής ή για να εμποδίσουν έναν κρατούμενο να τραυματίσει τον εαυτό του ή άλλους.

(4)

Οι χειροπέδες για αντίχειρες και δάχτυλα και ορισμένοι τύποι δεσμών λαιμών δεν θεωρούνται δεκτοί προς χρήση για την επιβολή του νόμου, ενώ η χρήση ορισμένων τύπων δεσμών ποδών για την επιβολή του νόμου συνήθως δεν θεωρείται αποδεκτή. Οι οδοντωτές χειροπέδες για αντίχειρες και δάχτυλα, τα όργανα σύνθλιψης του αντίχειρα και των δαχτύλων, οι αλυσίδες και τα δεσμά ποδιών με ράβδο και οι διατάξεις με βάρη ακινητοποίησης των ποδιών είναι περισσότερο πιθανό να προκαλέσουν σοβαρό πόνο ή οδύνη από ό,τι άλλες χειροπέδες για δάχτυλα και αντίχειρες και άλλα δεσμά ποδών λόγω των χαρακτηριστικών τους.

(5)

Η χρήση συνδυασμού μηχανικών δεσμών ενδέχεται περισσότερο να προκαλέσει σοβαρό πόνο ή οδύνη, π.χ. εάν οι χειροπέδες και τα δεσμά αστραγάλων συνδέονται μεταξύ τους πίσω από την πλάτη. Αυτές οι τεχνικές καταστολής προκαλούν συχνά κίνδυνο ασφυξίας, ιδίως εάν χρησιμοποιούνται δεσμά λαιμών.

(6)

Είναι επομένως αναγκαίο αν απαγορευτεί το εμπόριο χειροπεδών για αντίχειρες και δάχτυλα, οργάνων σύνθλιψης του αντίχειρα και των δαχτύλων, δεσμών ποδών με ράβδο και διατάξεων με βάρη ακινητοποίησης των ποδιών. Λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι η χρήση τους ενδέχεται να δικαιολογείται για εξαιρετικές περιστάσεις, θα πρέπει να ελέγχονται οι εξαγωγές άλλων αγκυλίων και χειροπεδών που δεν είναι απλές χειροπέδες.

(7)

Οι έλεγχοι αυτοί είναι επίσης κατάλληλοι για εξαγωγές ατομικών χειροπεδών ή δακτυλίων, όπως δεσμών λαιμών ή δακτυλίων των δεσμών ποδών.

(8)

Ο ορισμός των απλών χειροπεδών θα πρέπει να έχει μεγαλύτερη σαφήνεια σχετικά με τα είδη χειροπεδών των οποίων οι εξαγωγές δεν υπάγονται σε έλεγχο με τον καθορισμό του μεγέθους των ατομικών χειροπεδών.

(9)

Η χρήση μηχανικών δεσμών, όπως χειροπεδών προκειμένου να δεθεί κρατούμενος σε σταθερό αντικείμενο στερεωμένο σε πάτωμα, τοίχο ή οροφή, δεν αποτελεί αποδεκτή τεχνική καταστολής. Είναι επομένως αναγκαίο να απαγορευτεί το εμπόριο χειροπεδών που έχουν σχεδιαστεί για να στερεώνονται με αυτόν τον τρόπο.

(10)

Όπως οι συνδυασμοί μηχανικών δεσμών, οι συσκευές καταστολής πολλαπλών σημείων είναι περισσότερο πιθανό να προκαλέσουν σοβαρό πόνο ή οδύνη από ό,τι, π.χ., οι απλές χειροπέδες. Οι καρέκλες καταστολής, τα πλαίσια με σιδηρά δεσμά και τα κρεβάτια με σιδηρά δεσμά περιορίζουν τις κινήσεις του κρατουμένου πολύ περισσότερο από ό,τι η ταυτόχρονη χρήση π.χ. χειροπεδών και δεσμών αστραγάλων. Ο εγγενής κίνδυνος βασανιστηρίων ή απάνθρωπης μεταχείρισης αυξάνει όταν αυτή η τεχνική καταστολής εφαρμόζεται για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα. Είναι επομένως αναγκαίο να απαγορευτεί το εμπόριο καρεκλών καταστολής, πλαισίων με σιδηρά δεσμά και κρεβατιών με σιδηρά δεσμά.

(11)

Οι καρέκλες, τα πλαίσια και τα κρεβάτια που φέρουν αποκλειστικά ιμάντες ή ζώνες πρέπει να εξαιρεθούν από την εν λόγω απαγόρευση, δεδομένου ότι, σε ορισμένες περιστάσεις, η χρήση τους μπορεί να αιτιολογηθεί για βραχεία χρονικά διαστήματα, π.χ. προκειμένου οι ασθενείς σε κατάσταση ταραχής να μην προκαλέσουν τραυματισμό στους ίδιους ή σε άλλα άτομα. Ωστόσο, η χρήση ιμάντων, ζωνών ή άλλων διατάξεων καταστολής σε ασθενείς δεν δικαιολογείται κατ' ουδένα τρόπο για θεραπευτικούς ή ιατρικούς λόγους.

(12)

Τα κρεβάτια-κλουβιά και τα κρεβάτια-δίχτυα δεν αποτελούν κατάλληλο τρόπο για την καταστολή ασθενών ή κρατουμένων. Είναι επομένως αναγκαίο να απαγορευτεί το εμπόριο κρεβατιών-κλουβιών και των κρεβατιών-διχτυών.

(13)

Για να προστατευθεί το προσωπικό και άλλα άτομα από το φτύσιμο, ορισμένες φορές οι κρατούμενοι εξαναγκάζονται να φορούν τις λεγόμενες κουκούλες φτυσίματος. Επειδή τέτοιες κουκούλες καλύπτουν το στόμα και συχνά και τη μύτη, παρουσιάζουν εγγενή κίνδυνο ασφυξίας. Εάν συνδυαστούν δε με άλλα δεσμά, όπως χειροπέδες, υπάρχει επίσης ο κίνδυνος τραυματισμού του λαιμού. Επομένως θα πρέπει να ελέγχονται οι εξαγωγές κουκούλων φτυσίματος.

(14)

Είναι γενικά παραδεκτό ότι οι ράβδοι ή τα ρόπαλα αποτελούν τον τακτικό εξοπλισμό των αρχών επιβολής του νόμου και ότι οι ασπίδες περιλαμβάνονται στον συνήθη αμυντικό εξοπλισμό. Το εμπόριο των λεγόμενων ράβδων με καρφιά έχει ήδη απαγορευτεί επειδή οι εν λόγω ράβδοι μπορούν να προκαλέσουν περισσότερο έντονο πόνο ή οδύνη από ό,τι οι συνήθεις ράβδοι. Με το ίδιο σκεπτικό είναι αναγκαίο να απαγορευτεί το εμπόριο ράβδων με καρφιά.

(15)

Η σωματική τιμωρία όπως η μαστίγωση συνιστά βασανιστήριο ή σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική τιμωρία. Τα μαστίγια παντός είδους με πολλαπλές λουρίδες έχουν σχεδιαστεί για τη μαστίγωση ανθρώπων ως τιμωρία και δεν έχουν καμία νόμιμη χρήση. Μαστίγια με μία μόνο λουρίδα ή μαστίγια που φέρουν καρφιά, αιχμηρά στοιχεία ή παρόμοια αντικείμενα παρουσιάζουν τον εγγενή κίνδυνο να προκαλέσουν σοβαρό πόνο ή οδύνη και δεν έχουν επίσης καμία νόμιμη χρήση. Είναι επομένως αναγκαίο να απαγορευτεί το εμπόριο τέτοιων μαστιγίων. Ωστόσο, τα μαστίγια που φέρουν μια μόνο απλή λουρίδα έχουν τόσο νόμιμη όσο και μη νόμιμη χρήση και, ως εκ τούτου, το εμπόριο τέτοιων μαστιγίων δεν θα πρέπει να απαγορευτεί.

(16)

Όσον αφορά τα όπλα και τις συσκευές ηλεκτροσόκ του σημείου 2.1 του παραρτήματος II και του σημείου 2.1 του παραρτήματος III του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1236/2005, είναι σκόπιμο να αφαιρεθεί η απαίτηση ηλεκτρικής εκκένωσης τάσης άνω των 10 000 V, σε μια προσπάθεια να αποτραπεί η δυνατότητα καταστρατήγησης της απαγόρευσης του εμπορίου και του ελέγχου στις εξαγωγές από όπλα και συσκευές δυνάμενες να διοχετεύουν ηλεκτρική εκκένωση αλλά με ελαφρώς μικρότερη τάση άνευ φορτίου.

(17)

Είναι επίσης σημαντικό να διευρυνθεί το πεδίο των ελέγχων των εξαγωγών ώστε να συμπεριληφθούν, πέραν των φορητών όπλων που ήδη ελέγχονται, και τα σταθερά ή αναρτώμενα όπλα ηλεκτροσόκ που καλύπτουν ευρεία περιοχή και στοχεύουν πολλά άτομα. Τέτοια όπλα παρουσιάζονται συχνά ως τα λεγόμενα μη φονικά όπλα, αλλά παρουσιάζουν, σε τελευταία ανάλυση, τον ίδιο κίνδυνο να προκαλέσουν σοβαρό πόνο ή οδύνη όπως τα φορητά όπλα ηλεκτροσόκ.

(18)

Όσον αφορά τα φορητά όπλα ή τις συσκευές διάχυσης χημικών ουσιών εξουδετέρωσης, είναι σκόπιμο να διευρυνθεί το πεδίο του ελέγχου των εξαγωγών για να συμπεριληφθούν τα όπλα και οι συσκευές διάχυσης χημικών ουσιών ερεθισμού που χαρακτηρίζονται ως παράγοντες ελέγχου ταραχών.

(19)

Δεδομένου ότι οι σταθερές συσκευές διάχυσης χημικών ουσιών ερεθισμού προς χρήση στο εσωτερικό κτιρίου διατίθενται στο εμπόριο και η χρήση τέτοιων ουσιών σε εσωτερικούς χώρους παρουσιάζει τον κίνδυνο να προκαλέσει σοβαρό πόνο ή οδύνη που δεν συνδέεται με τη συνήθη χρήση σε εξωτερικούς χώρους, οι εξαγωγές τέτοιου εξοπλισμού θα πρέπει να ελέγχονται.

(20)

Οι έλεγχοι των εξαγωγών θα πρέπει επίσης να διενεργούνται για σταθερό ή αναρτώμενο εξοπλισμό διάχυσης χημικών ουσιών εξουδετέρωσης ή ερεθισμού που καλύπτει ευρεία περιοχή, στην περίπτωση που τέτοιος εξοπλισμός δεν υπόκειται ακόμη σε ελέγχους των εξαγωγών, σύμφωνα με την κοινή θέση 2008/944/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου (3). Τέτοιος εξοπλισμός παρουσιάζεται συχνά ως η λεγόμενη μη φονική τεχνολογία, αλλά παρουσιάζει, σε τελευταία ανάλυση, τον ίδιο κίνδυνο να προκαλέσει σοβαρό πόνο ή οδύνη, όπως τα φορητά όπλα και συσκευές. Παρόλο που το νερό δεν είναι χημική ουσία εξουδετέρωσης ή ερεθισμού, οι αντλίες εκτόξευσης νερού μπορούν να χρησιμοποιούνται για τη διάχυση τέτοιων παραγόντων σε υγρή μορφή και οι εξαγωγές τους θα πρέπει να ελέγχονται.

(21)

Οι έλεγχοι των εξαγωγών όσον αφορά το βάλσαμο κοκκινοπίπερου (Oleoresin capsicum) (OC) και το πελαργονικό οξύ (vanillylamide) (PAVA) θα πρέπει να συμπληρώνονται από ελέγχους στις εξαγωγές ορισμένων μειγμάτων που περιέχουν αυτές τις ουσίες, οι οποίες μπορούν να χορηγούνται ως τέτοιες ως παράγοντες εξουδετέρωσης ή ερεθισμού ή να χρησιμοποιούνται για την παρασκευή τέτοιων παραγόντων. Είναι σκόπιμο να διευκρινιστεί ότι, κατά περίπτωση, οι αναφορές σε χημικούς παράγοντες εξουδετέρωσης ή ερεθισμού πρέπει να νοούνται ότι περιλαμβάνουν βάλσαμο κοκκινοπίπερου (Oleoresin capsicum) και τα σχετικά μείγματα που το περιέχουν.

(22)

Ο κωδικός για το OC στη Συνδυασμένη Ονοματολογία θα πρέπει να αντικατασταθεί από άλλο κωδικό και θα πρέπει να προστεθούν ορισμένοι κωδικοί στους καταλόγους αντικειμένων στα παραρτήματα II και ΙΙΙ του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1236/2005.

(23)

Τα μέτρα που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό είναι σύμφωνα με τη γνώμη της επιτροπής για τη θέσπιση κοινού καθεστώτος εξαγωγών,