Wymogi dotyczące ram budżetowych państw członkowskich

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Na mocy dyrektywy rządy państw członkowskich są zobowiązane do podejmowania poniższych działań.

• Stosowanie systemów rachunkowości publicznej, które w sposób kompleksowy i spójny obejmują wszystkie podsektory sektora instytucji rządowych i samorządowych oraz które zawierają wszystkie informacje niezbędne do generowania danych w ujęciu memoriałowym z myślą o przygotowywaniu danych opartych na europejskim systemie rachunków narodowych i regionalnych. Systemy te muszą podlegać kontroli wewnętrznej i niezależnym audytom.
• Podawanie danych budżetowych do wiadomości publicznej i publikowanie ich przed końcem kolejnego kwartału lub po opublikowaniu odpowiednich danych przez Eurostat – urząd statystyczny UE.
• Zapewnienie, że podstawą ich rocznego i wieloletniego planowania budżetowego są realistyczne prognozy makroekonomiczne i budżetowe, które oparto na najbardziej aktualnych informacjach. Podstawą planowania budżetowego musi być najbardziej prawdopodobny scenariusz makroekonomiczno-budżetowy lub ostrożniejszy scenariusz. Prognozy makroekonomiczne i budżetowe należy porównywać z najbardziej aktualnymi prognozami Komisji Europejskiej i, w stosownych przypadkach, z prognozami przygotowanymi przez inne niezależne instytucje. Jeśli między prognozą danego państwa członkowskiego a prognozą Komisji występują znaczne różnice, należy je wyjaśnić.
• Zapewnienie, że ich prognozy makroekonomiczne i budżetowe przygotowane na potrzeby rocznego i wieloletniego planowania budżetowego podlegają regularnej, bezstronnej i kompleksowej ocenie ex post przeprowadzanej przez niezależne organy lub inne organy funkcjonalnie niezależne od władz budżetowych państw członkowskich, inne niż organ, który sporządził prognozę. Wyniki tej oceny muszą zostać podane do wiadomości publicznej i odpowiednio uwzględnione w przyszłych prognozach makroekonomicznych i budżetowych.
• Ustanowienie jednej lub kilku niezależnych instytucji fiskalnych – organów publicznych, które mają na celu wspieranie stabilnych finansów publicznych poprzez niezależne monitorowanie przestrzegania przez rządy reguł fiskalnych i które składają się z członków wyznaczanych i powoływanych w oparciu o ich doświadczenie i kompetencje w dziedzinie finansów publicznych, makroekonomii lub zarządzania budżetem oraz w drodze przejrzystych procedur. Niezależne instytucje fiskalne powinny mieć: zdolność do podawania informacji do wiadomości publicznej; odpowiednie, stabilne i wystarczające zasoby; oraz odpowiedni i terminowy dostęp do informacji. Ich zadania będą obejmować:
  • sporządzanie, ocenianie lub zatwierdzanie rocznych i wieloletnich prognoz makroekonomicznych;
  • monitorowanie zgodności z numerycznymi regułami fiskalnymi specyficznymi dla poszczególnych krajów;
  • ocenianie zgodności, spójności i skuteczności krajowych ram budżetowych;
  • uczestniczenie, na zaproszenie, w regularnych wysłuchaniach i dyskusjach w parlamentach narodowych;
  • wydawanie opinii w sprawie prognoz i założeń makroekonomicznych zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2024/1263 (zob. streszczenie), najpierw na zaproszenie, a później, od 1 maja 2032 r., obowiązkowo;
  • przygotowywanie, na zaproszenie, sprawozdań na temat dostateczności środków, które podjęto i zaplanowano, w odniesieniu do docelowych wydatków publicznych w kontekście procedury nadmiernego deficytu.
• Ustanowienie wiarygodnych, skutecznych średniookresowych ram budżetowych² z uwzględnieniem co najmniej trzyletniej perspektywy planowania budżetowego. Ramy te powinny zawierać kompleksowe wieloletnie cele budżetowe, prognozy dotyczące głównych pozycji wydatków i dochodów, opis działań średniookresowych, w tym reform i inwestycji, oraz ocenę długookresowej stabilności finansów publicznych.
• Publikowanie, w miarę możliwości, w budżecie rocznym i dokumentacji dotyczącej planowania średniookresowego informacji na temat zobowiązań warunkowych i kosztów budżetowych wywołanych klęskami żywiołowymi i wstrząsami związanymi z klimatem. Ponadto ocena wpływu przewidywanych polityk na stabilność finansów publicznych powinna, w miarę możliwości, uwzględniać makrofiskalne czynniki ryzyka wynikające ze zmiany klimatu. Makrofiskalne czynniki ryzyka odnoszą się do źródeł potencjalnych dużych odchyleń od prognoz makroekonomicznych, prognoz budżetowych lub budżetów. Fiskalne czynniki ryzyka związane z klimatem i klęskami żywiołowymi to odchylenia wywołane wstrząsami związanymi z klimatem i klęskami żywiołowymi.
• Zapewnienie spójności i koordynacji wszystkich zasad i procedur rachunkowości we wszystkich obszarach działalności organów rządowych, a także spójności wewnętrznej – stanowiących ich podstawę – systemów gromadzenia i przetwarzania danych.