Zarządzanie gospodarką

Unia Europejska (UE) wprowadziła zestaw przepisów mających na celu wykrywanie i korygowanie problematycznych trendów gospodarczych, takich jak nadmierny deficyt budżetowy lub poziom długu publicznego, które mogą hamować wzrost gospodarczy i zagrażać gospodarkom, oraz zapobieganie im.

Unijne ramy zarządzania gospodarczego oscylują wokół europejskiego semestru oraz systemu koordynacji polityki gospodarczej. Europejski semestr umożliwia państwom członkowskim omawianie ich planów budżetowych i gospodarczych oraz monitorowanie postępów poczynionych w określonych okresach w ciągu roku. Ma to zapewnić:

• przejrzystość przepisów;
• lepszą całoroczną koordynację polityk krajowych;
• regularny monitoring;
• wczesne wykrywanie potencjalnie szkodliwych zakłóceń równowagi makroekonomicznej;
• stosowanie sankcji, w sytuacjach gdy kraje nie przestrzegają przepisów.

W następstwie kryzysu gospodarczego i finansowego w latach 2008–2010, UE wzmocniła swoje przepisy w zakresie zarządzania gospodarką, aby umocnić pakt stabilności i wzrostu za pomocą:

• przepisów tzw. sześciopaku (który wprowadził system dokładniejszego monitorowania polityki gospodarczej, aby pozwolić na wczesne wykrywanie takich problemów, jak bańki spekulacyjne na rynku czy spadek konkurencyjności, co znane jest jako procedura dotycząca zakłóceń równowagi makroekonomicznej);
• przepisów tzw. dwupaku (kraje strefy euro, poza tymi, które mają własne programy dostosowań makroekonomicznych, muszą przed 15 października każdego roku przedłożyć swoje projekty planów budżetowych Komisji Europejskiej, która opiniuje je do końca listopada);
• Traktatu o stabilności, koordynacji i zarządzaniu w unii gospodarczej i walutowej (paktu fiskalnego).

Komisja zaczęła również włączać cele zrównoważonego rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych do europejskiego semestru w ramach strategii mającej na celu umieszczenie zrównoważonego rozwoju w centrum polityki gospodarczej.

Na początku 2020 r. Komisja przedstawiła przegląd skuteczności unijnego zarządzania gospodarką i rozpoczęła debatę na temat jego przyszłości w związku ze zmieniającymi się priorytetami UE. W ramach przeglądu przeanalizowano, w jakim stopniu ramy nadzoru gospodarczego przyczyniły się do osiągnięcia trzech głównych celów:

• zapewnienie zrównoważonych finansów publicznych i zrównoważonego wzrostu gospodarczego oraz unikanie zakłóceń równowagi makroekonomicznej;
• umożliwienie ściślejszej koordynacji polityki gospodarczej;
• propagowanie konwergencji wyników gospodarczych państw członkowskich.