Moladh maidir le cearta nós imeachta daoine atá faoi dhrochamhras agus daoine cúisithe atá faoi réir coinneáil réamhthrialach agus maidir le coinníollacha coinneála ábhartha

 

ACHOIMRE AR:

Moladh (AE) 2023/681 maidir le cearta nós imeachta daoine atá faoi dhrochamhras agus daoine cúisithe atá faoi réir coinneáil réamhthrialach agus maidir le coinníollacha coinneála ábhartha

CAD IS AIDHM LEIS AN MOLADH?

Is é is aidhm don mholadh treoir a chur ar fáil do Bhallstáit an Aontais Eorpaigh (AE) chun cearta daoine atá faoi dhrochamhras agus daoine cúisithe atá faoi choinneáil réamhthrialach, a neartú, i ndáil lena gcearta nós imeachta agus le coinníollacha coinneála ábhartha araon, chun a áirithiú go gcaithfear le daoine a bhfuil saoirse bainte díobh le dínit agus i ndáil lena gcearta bunúsacha.

PRÍOMHPHOINTÍ

Cearta nós imeachta

Cumhdaítear roinnt gnéithe de chearta nós imeachta cheana féin le treoracha AE lena n-áirítear:

• an ceart chun ateangaireachta agus aistriúcháin;
• an ceart chun faisnéise;
• an ceart chun rochtain a fháil ar dhlíodóir;
• toimhde na neamhchiontachta;
• coimircí nós imeachta do leanaí; agus
• cúnamh dlíthiúil.

Comhlánaíonn an moladh seo na treoracha sin mar aon leis an moladh ón gCoimisiún maidir le coimircí nós imeachta do dhaoine leochaileacha a bhfuil amhras fúthu nó atá cúisithe in imeachtaí coiriúla (féach achoimre).

Prionsabail ghinearálta

Leagtar amach ceithre phríomhphrionsabal sa mholadh:

• ba cheart coinneáil réamhthrialach a bheith ina rogha dheiridh;
• ní mór caitheamh le daoine atá faoi choinneáil le meas agus le dínit, agus i gcomhréir leis na hoibleagáidí ábhartha maidir le cearta an duine, lena n-áirítear na hoibleagáidí sin faoi Airteagal 3 den agus Choinbhinsiún Eorpach um Chearta an Duine agus Airteagal 4 de Chairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh;
• ba cheart iarrachtaí a dhéanamh coinneáil a bhainistiú ar bhealach lena n-éascaítear athimeascadh sóisialta daoine faoi choinneáil,, d’fhonn cosc a chur ar athoifigiú;
• Ba cheart an moladh a chur i bhfeidhm gan idirdhealú a dhéanamh ar inscne, eitneachas, aois nó aon stádas eile.

Cearta nós imeachta daoine atá faoi dhrochamhras agus daoine cúisithe

Leagtar amach sa mholadh íoschaighdeáin dóibh siúd atá faoi choinneáil réamhthrialach, lena gcumhdaítear gnéithe éagsúla lena n-áirítear:

• coinneáil réamhthrialach a úsáid mar rogha dheiridh agus infhaighteacht roghanna malartacha ar choinneáil;
• an gá atá le hamhras réasúnach agus forais le coinneáil réamhthrialach;
• réasúnú le cinntí coinneála réamhthrialach;
• athbhreithniú tréimhsiúil ar choinneáil réamhthrialach;
• nach mór éisteacht an duine atá faoi dhrochamhras nó an duine cúisithe a áirithiú i gcónaí;
• leigheasanna éifeachtacha agus an ceart chun achomharc a dhéanamh;
• gur cheart fad na coinneála réamhthrialach a bheith chomh gearr agus is féidir;
• an t-am a caitheadh faoi choinneáil réamhthrialach a bhaint as an bpianbhreith deiridh.

Coinníollacha coinneála ábhartha

Leagtar amach sa mholadh freisin íoschaighdeáin maidir le coinníollacha coinneála lena n-áirítear:

• cóiríocht agus leithdháileadh;
• sláinteachas agus coinníollacha sláintíochta;
• cothú;
• an t-am a chaitear lasmuigh den chill agus amuigh faoin aer;
• obair agus oideachas na gcimí chun a n-athimeascadh a chur chun cinn;
• cúram sláinte;
• foréigean agus drochíde a chosc;
• teagmháil leis an domhan lasmuigh;
• cúnamh dlí;
• iarratais agus gearáin
• bearta speisialta maidir leis an méid seo a leanas:
  • mná agus cailíní,
  • náisiúnaigh choigríche,
  • leanaí agus daoine fásta óga,
  • daoine faoi mhíchumas nó a bhfuil riochtaí tromchúiseacha leighis orthu;
• bearta sonracha chun aghaidh a thabhairt ar an radacú sna príosúin.

Tuairisciú

• Ba cheart do na Ballstáit an Coimisiún Eorpach a chur ar an eolas faoin obair leantach a dhéanfaidh siad ar an moladh seo agus 18 mí tar éis a nglactha.
• Ina dhiaidh sin, ba cheart don Choimisiún tuarascáil a chur faoi bhráid Pharlaimint na hEorpa agus Chomhairle an Aontais Eorpaigh laistigh de 24 mhí tar éis ghlacadh an mholta.

Cúlra

Le haghaidh tuilleadh faisnéise, féach:

• Cearta daoine atá faoi dhrochamhras agus cúisí (Coimisiún Eorpach).

PRÍOMHDHOICIMÉAD

Moladh (AE) 2023/681 ón gCoimisiún an 8 Nollaig 2022 maidir le cearta nós imeachta daoine atá faoi dhrochamhras agus daoine cúisithe atá faoi réir coinneáil réamhthrialach agus maidir le coinníollacha coinneála ábhartha (IO L 86, 24.3.2023, lgh. 44–57).

DOICIMÉID GHAOLMHARA

Neamhpháipéar ó sheirbhísí an Choimisiúin i gcomhthéacs ghlacadh an Mholta maidir le cearta nós imeachta daoine atá faoi dhrochamhras agus daoine cúisithe atá faoi réir coinneáil réamhthrialach agus maidir le coinníollacha coinneála ábhartha, Comhairle an Aontais Eorpaigh, 2 Nollaig 2022.

Leagan comhdhlúite den Chonradh ar an Aontas Eorpach — Teideal I — Forálacha comhchoiteanna — Airteagal 2 (IO C 202, 7.6.2016, lch. 17).

Cairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh (OJ C 202, 7.6.2016, lgh. 389–405).

Treoir (AE) 2016/1919 oó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 26 Deireadh Fómhair 2016 maidir le cúnamh dlíthiúil do dhaoine atá faoi dhrochamhras agus do dhaoine atá cúisithe in imeachtaí coiriúla agus do dhaoine iarrtha in imeachtaí um barántas gabhála Eorpach (OJ L 297, 4.11.2016, lgh. 1–8).

Rinneadh leasuithe comhleanúnacha ar Threoir (AE) 2016/1919 a chorprú sa bhuntéacs. Níl ach luach doiciméadach ag baint leis an leagan comhdhlúite seo.

Treoir (AE) 2016/800 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 11 Bealtaine 2016 maidir le gnéithe áirithe de thoimhde na neamhchiontachta a neartú agus maidir leis an gceart chun bheith i láthair ag an triail in imeachtaí coiriúla (OJ L 132, 21.5.2016, lgh. 1–20).

Treoir (AE) 2016/343 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 9 Márta 2016 maidir le gnéithe áirithe de thoimhde na neamhchiontachta a neartú agus maidir leis an gceart chun bheith i láthair ag an triail in imeachtaí coiriúla (OJ L 65, 11.3.2016, lgh. 1–11).

Moladh ón gCoimisiún an 27 Samhain 2013 maidir le coimircí nós imeachta do dhaoine leochaileacha a bhfuil amhras fúthu nó a cúisíodh in imeachtaí coiriúla (OJ C 378, 24.12.2013, lgh. 8–10).

Treoir 2013/48/EU ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 22 Deireadh Fómhair 2013 maidir leis an gceart chun rochtain a fháil ar dhlíodóir in imeachtaí coiriúla agus in imeachtaí barántais ghabhála Eorpaigh, agus maidir leis an gceart go gcuirfí tríú páirtí ar an eolas ar chailleadh saoirse agus chun cumarsáid a dhéanamh le tríú daoine agus le húdaráis chonsalachta agus saoirse bainte díobh (OJ L 294, 6.11.2013, lgh. 1–12).

Treoir 2012/13/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 22 Bealtaine 2012 maidir leis an gceart chun faisnéise in imeachtaí coiriúla (OJ L 142, 1.6.2016, lgh. 1–10).

Treoir (AE) 2010/64/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 20 Deireadh Fómhair 2010 maidir leis an gceart chun ateangaireachta agus aistriúcháin in imeachtaí coiriúla (OJ L 280, 26.10.2010, lgh. 1–7).

Cinneadh Réime 2008/909/JHA ón gComhairle an 27 Samhain 2008 maidir le prionsabal an aitheantais fhrithpháirtigh a chur i bhfeidhm ar bhreithiúnais in ábhair choiriúla lena bhforchuirtear pianbhreitheanna coimeádta nó bearta lena mbaineann cailleadh saoirse chun críche a bhforfheidhmithe san Aontas Eorpach (OJ L 327, 5.12.2008, lgh. 27–46).

Féach an leagan comhdhlúite.

Cinneadh Réime 2002/584/JHA an 13 Meitheamh 2002 maidir leis an mbarántas gabhála Eorpach agus na nósanna imeachta um thabhairt suas idir na Ballstáit — Ráitis arna ndéanamh ag Ballstáit áirithe maidir le glacadh an Chinnidh Réime (OJ L 190, 18.7.2002, lgh. 1–20).

Féach an leagan comhdhlúite.

Nuashonraithe 16.05.2023