Comhaontuithe idirnáisiúnta

Is iad na comhaontuithe idirnáisiúnta is mó a bhaineann le ceapadh beartas seachtrach ag an Aontas Eorpach (AE). De réir Airteagal 216 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh (CFAE), féadfaidh AE comhaontuithe a thabhairt i gcrích le tír amháin nó níos mó de thíortha nach tíortha den Aontas Eorpach iad nó le heagraíochtaí idirnáisiúnta, ar an gcoinníoll go dtabharfar comhaontú i gcrích:

• tá sé riachtanach, laistigh de chomhthéacs bheartais AE, ceann de na cuspóirí dá dtagraítear sna conarthaí a bhaint amach; nó
• déantar foráil dó i ngníomh AE atá ceangailteach ó thaobh dlí; nó
• gur dócha go rachaidh sé i gcion ar rialacha comhchoiteanna nó a raon feidhme a athrú.

Agus comhaontú idirnáisiúnta á chaibidliú agus á shíniú, ní mór do AE teorainneacha a inniúlachtaí agus na prionsabail ghinearálta maidir le gníomhaíochtaí seachtracha AE a urramú, mar atá leagtha amach in Airteagal 21 den Chonradh ar an Aontas Eorpach.

Bunaítear le hAirteagal 218 de CFAE nós imeachta ginearálta chun cumhachtaí cinnteoireachta a fheidhmiú.

Agus comhaontuithe idirnáisiúnta á bplé agus á gcur i gcrích, tá an méid seo a leanas ag AE, ag a bhfuil pearsantacht dhlítheanach:

• inniúlacht eisiach maidir leis na comhaontuithe a chaibidliú agus a thabhairt i gcrích leo féin — sa chás sin sainítear Airteagal 3 de CFAE na réimsí ina bhfuil inniúlacht eisiach ag AE (áirítear leo comhaontuithe trádála); nó
• inniúlacht chomhroinnte chun é sin a dhéanamh lena Bhallstáit, má tá baint acu chomh maith leis na comhaontuithe a thabhairt i gcrích — sa chás go bhfuil na réimsí inniúlachta comhroinnte liostaithe in Airteagal 4 de CFAE (áirítear leo réimsí amhail cosaint tomhaltóirí nó an comhshaol); tugtar comhaontuithe measctha ar chomhaontuithe a bhaineann le réimsí dá leithéid.

Tá comhaontuithe idirnáisiúnta arna dtabhairt i gcrích ag an Aontas Eorpach ceangailteach ar a institiúidí agus ar a Bhallstáit, agus dá bhrí sin tá na comhaontuithe sin faoi oibleagáid cloí lena bhforálacha. Tá siad ina gcuid dhílis de dhlí AE agus tagann siad faoi chatagóir dá gcuid féin, ar leithligh ó reachtaíocht phríomhúil agus thánaisteach. De réir roinnt breithiúnas ó CBAE, d’fhéadfadh tionchar díreach a bheith acu, agus tá a bhfeidhm dhlíthiúil níos láidre ná an reachtaíocht thánaisteach, agus dá réir sin caithfear cloí leo.

I gcás go bhfuil inniúlacht eisiach ag an Aontas Eorpach, déanann Comhairle an Aontais Eorpaigh sainordú a dhréachtú don Choimisiún Eorpach, a dhéanann an comhaontú a réasúnú ansin, ach amháin sa réimse um beartas eachtrach agus slándála, i gcás ina ndéanann Ardionadaí an Aontais do Ghnóthaí Eachtracha agus don Bheartas Slándála ionadaíocht ar son AE. A luaithe is a bheidh an chaibidlíocht curtha i gcrích agus, ag brath ar chineál an chomhaontaithe, tá a cead tugtha ag Parlaimint na hEorpa nó a ndeachthas i gcomhairle leis, cuireann an Chomhairle comharthaí i gcrích agus cuireann sí comhaontuithe i gcrích thar ceann AE.

I gcás comhaontaithe i réimse ina roinneann AE inniúlacht lena Bhallstáit, ní mór d’ionadaithe ó na Ballstáit a sainorduithe le haghaidh na caibidlíochta a thosú a thabhairt chomh maith.

Áirítear leis na cineálacha is coitianta comhaontaithe idirnáisiúnta comhaontuithe comhlachais, comhaontuithe Saorthrádála, comhaontuithe comhpháirtíochta eacnamaíche agus comhaontuithe comhpháirtíochta agus comhair.

FÉACH FREISIN

• Comhairle an Aontais Eorpaigh
• Comhbheartas eachtrach agus slándála
• Inniúlachtaí a roinnt
• Dlí AE
• An Coimisiún Eorpach
• An tAontas Eorpach
• Ardionadaí an Aontais do Ghnóthaí Eachtracha agus don Bheartas Slándála
• Pearsantacht dhlítheanach an Aontais
• Conarthaí
• Gníomhaíocht sheachtrach an Aontais (achoimre)
• Comhaontuithe idirnáisiúnta agus inniúlachtaí seachtracha AE (achoimre)
• Coinbhinsiúin agus comhaontuithe idirnáisiúnta an Aontais (achoimre)
• Éifeacht dhíreach an dlí Eorpaigh (achoimre)
• An Conradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh (achoimre).