Het college van commissarissen

 

SAMENVATTING VAN:

Besluit 2013/272/EU van de Europese Raad betreffende het aantal leden van de Europese Commissie

WAT IS HET DOEL VAN HET BESLUIT?

Het stelt het aantal leden van de Europese Commissie vast en zorgt ervoor dat er in de Commissie één onderdaan van elke lidstaat van de Europese Unie (EU) zit.

In artikel 17 van het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU) worden de bevoegdheden van de Commissie uiteengezet.

KERNPUNTEN

Aan het begin van het proces draagt de Europese Raad een kandidaat voor het voorzitterschap van de Commissie voor aan het Europees Parlement. De voorzitter wordt vervolgens gekozen door een meerderheid van de leden van het Europees Parlement.

In 2014 moesten de EU-leiders bij hun keuze voor de voorzitter van de Commissie voor het eerst rekening houden met de uitslag van de verkiezingen voor het Europees Parlement in mei van dat jaar. In de praktijk betekende dit dat de kandidaat de steun van een meerderheid in het Parlement moest krijgen toen de leden van het Europees Parlement in juli over de voorgedragen voorzitter stemden. De voorgedragen voorzitter van de Commissie presenteert de politieke richtsnoeren voor hun ambtstermijn aan het Parlement om een geïnformeerde gedachtewisseling vóór de verkiezingsstemming mogelijk te maken.

Samenstelling van het college van commissarissen

Na zijn verkiezing neemt de voorzitter van de Commissie contact op met de regeringsleiders van de lidstaten om het college van commissarissen te helpen samenstellen. De leden van het college (commissarissen) worden gekozen op basis van hun algemene competentie en betrokkenheid bij de EU. Na overleg tussen de voorzitter en de regeringsleiders stelt de Raad van de Europese Unie, met instemming van de verkozen voorzitter, een lijst vast van de personen die worden voorgedragen voor benoeming tot lid van de Commissie. Hun onafhankelijkheid moet boven alle twijfel verheven zijn. De voorzitter beslist over de interne organisatie van de Commissie en verdeelt de verschillende beleidsportefeuilles, zoals energie, milieu en handel, onder het nieuwe team — een proces dat grote politieke vaardigheid vereist om tegenstrijdige eisen en verwachtingen met elkaar te verzoenen.

Rol van het Europees Parlement

Zodra de identiteit en verantwoordelijkheden van de kandidaat-commissarissen bekend zijn, verschijnt elk van hen voor een openbare hoorzitting voor een parlementaire commissie die overeenstemt met zijn/haar portefeuille. Daar worden ze uitgebreid ondervraagd over hun geschiktheid voor de functie en hun kennis over het onderwerp. Dat is niet zomaar een formaliteit. In het verleden werden voorgedragen commissarissen soms verplicht om af te treden als ze er niet in slaagden om de goedkeuring van een commissie te krijgen. Vervolgens stemt het hele Parlement over het nieuwe Commissieteam. Wanneer het team is goedgekeurd, wordt het door de Europese Raad benoemd. Het nieuwe College treedt gewoonlijk op 1 november in functie.

De Commissie moet als orgaan verantwoording afleggen aan het Europees Parlement. Het Parlement is de enige EU-instelling die de Commissie tijdens haar 5-jarige mandaat kan ontslaan door middel van een motie van afkeuring.

Hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid

Volgens artikel 18 VEU wordt een vicevoorzitter van de Commissie benoemd tot hoge vertegenwoordiger. Deze functionaris wordt gekozen door de leiders van de EU met de goedkeuring van de Commissievoorzitter. De houder van de functie is niet alleen lid van de Commissie, maar zit ook vergaderingen van ministers van Buitenlandse Zaken voor en is verantwoordelijk voor de Europese Dienst voor extern optreden. De hoge vertegenwoordiger voert ook het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid en het gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid van de EU.

Aantal commissarissen

Volgens artikel 17, lid 5, VEU moest het aantal commissarissen vanaf november 2014 overeenkomen met tweederde van het aantal lidstaten, tenzij de EU-leiders zouden besluiten om dit aantal te wijzigen. In mei 2013 besloot de Europese Raad echter dat het aantal gelijk zou blijven aan het aantal lidstaten.

VANAF WANNEER IS HET BESLUIT VAN TOEPASSING?

Het besluit is sinds 1 november 2014 van toepassing.

ACHTERGROND

Het huidige college van commissarissen, voorgezeten door Ursula von der Leyen, is in december 2019 aangetreden voor de periode 2019-2024.

Zie voor meer informatie:

• De Commissarissen (Europese Commissie)
• Europese Commissie (Europese Unie).

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Besluit 2013/272/EU van de Europese Raad van 22 mei 2013 betreffende het aantal leden van de Europese Commissie (PB L 165 van 18.6.2013, blz. 98).

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de Europese Unie — Titel III — Bepalingen betreffende de instellingen — Artikel 17 (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 25-26).

Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de Europese Unie — Titel III — Bepalingen betreffende de instellingen — Artikel 18 (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 26-27).

Laatste bijwerking 20.03.2024