52019IP0170

EUR-Lex

Access to European Union law

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

EUROPA
EUR-Lex home
EUR-Lex - 52019IP0170 - EN

Help

Search tips

Need more search options? Use the Advanced search

Document 52019IP0170

Help

Rezolucja nieustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 13 marca 2019 r. dotycząca projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia, w imieniu Unii, Umowy o współpracy na rzecz partnerstwa i rozwoju między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Islamską Republiką Afganistanu, z drugiej strony (15093/2016 – C8-0107/2018 – 2015/0302M(NLE))

Dz.U. C 23 z 21.1.2021, p. 271–283 (BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, HR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)

HTML

PDF

Official Journal

21.1.2021

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 23/271

P8_TA(2019)0170

Umowa o współpracy na rzecz partnerstwa i rozwoju między UE a Islamską Republiką Afganistanu

(2021/C 23/58)

Parlament Europejski,

—	uwzględniając projekt decyzji Rady (15093/2016),

—

uwzględniając Umowę o współpracy na rzecz partnerstwa i rozwoju między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Islamską Republiką Afganistanu, z drugiej strony (1), podpisaną 18 lutego 2017 r. przez wiceprzewodniczącą Komisji / wysoką przedstawiciel Unii ds. zagranicznych i polityki bezpieczeństwa Federikę Mogherini,

—

uwzględniając wniosek o wyrażenie zgody przedstawiony przez Radę 6 lutego 2018 r. zgodnie z art. 37 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE), a także art. 207, art. 209, art. 218 ust. 6 lit. a) akapit drugi oraz art. 218 ust. 8 akapit drugi Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) (C8-0107/2018),

—	uwzględniając swoją rezolucję ustawodawczą z dnia 13 marca 2019 r. w sprawie projektu decyzji Rady (2),

—	uwzględniając tymczasowe stosowanie części umowy o współpracy na rzecz partnerstwa i rozwoju w ramach wyłącznych kompetencji UE od 1 grudnia 2017 r.,

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 czerwca 2013 r. w sprawie negocjacji dotyczących umowy o współpracy na rzecz partnerstwa i rozwoju między UE a Afganistanem (3),

—

uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie Afganistanu, w szczególności rezolucję z dnia 16 grudnia 2010 r. w sprawie nowej strategii dla Afganistanu (4), z 15 grudnia 2011 r. w sprawie kontroli budżetowej pomocy finansowej UE dla Afganistanu (5), z 12 marca 2014 r. w sprawie roli Pakistanu w regionie i jego stosunków politycznych z UE (6), z 8 października 2015 r. w sprawie kary śmierci (7), z 26 listopada 2015 r. w sprawie Afganistanu, w szczególności zabójstw w prowincji Zabul (8), z 28 kwietnia 2016 r. w sprawie ataków na szpitale i szkoły, stanowiących pogwałcenie międzynarodowego prawa humanitarnego (9), z 5 kwietnia 2017 r. w sprawie rozwiązań dotyczących przepływu uchodźców i migrantów – rola działań zewnętrznych UE (10), z 13 września 2017 r. w sprawie stosunków politycznych UE z Indiami (11) oraz z 14 grudnia 2017 r. w sprawie sytuacji w Afganistanie (12),

—	uwzględniając konkluzje Rady z 19 listopada 2018 r. i 16 października 2017 r. w sprawie Afganistanu,

—	uwzględniając wspólny komunikat wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel i Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 lipca 2017 r. pt. „Elementy strategii UE wobec Afganistanu” (JOIN(2017)0031),

—	uwzględniając wieloletni program indykatywny dla Afganistanu na lata 2014–2020 w ramach unijnego instrumentu finansowania współpracy na rzecz rozwoju,

—	uwzględniając plan działania UE na rzecz współpracy ze społeczeństwem obywatelskim w Afganistanie na lata 2018–2020,

—	uwzględniając zakończenie misji policyjnej Unii Europejskiej w Afganistanie (EUPOL Afganistan) w 2016 r.,

—	uwzględniając sprawozdanie sekretarza generalnego ONZ z dnia 10 września 2018 r. pt. „Sytuacja w Afganistanie i jej wpływ na pokój i bezpieczeństwo na świecie”,

—	uwzględniając umowę „Wspólna droga naprzód w kwestiach migracji w stosunkach między UE a Afganistanem” z dnia 2 października 2016 r.,

—	uwzględniając rezolucje Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 2210 (2015) i 2344 (2017) oraz mandat misji wspierającej ONZ w Afganistanie (UNAMA),

—	uwzględniając raport specjalnego sprawozdawcy Narodów Zjednoczonych ds. praw człowieka osób wewnętrznie przesiedlonych z dnia 12 kwietnia 2017 r., dotyczący jego misji w Afganistanie,

—	uwzględniając wniosek prokurator generalnej Międzynarodowego Trybunału Karnego (MTK) Fatou Bensoudy z dnia 3 listopada 2017 r. o wszczęcie dochodzenia w sprawie zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości, które miały zostać popełnione w Afganistanie od 1 maja 2003 r.,

—	uwzględniając Konwencję ONZ o prawach dziecka,

—	uwzględniając konferencję ministerialną w sprawie Afganistanu, która odbyła się w Genewie w dniach 27–28 listopada 2018 r.,

—

uwzględniając rezultaty międzynarodowej konferencji w sprawie Afganistanu, która odbyła się 5 października 2016 r. w Brukseli i której współprzewodniczyła Unia Europejska, oraz wzajemne zobowiązania poczynione podczas międzynarodowych konferencji w sprawie Afganistanu, które odbyły się 5 grudnia 2011 r. w Bonn, 8 lipca 2012 r. w Tokio oraz 4 grudnia 2014 r. w Londynie,

—	uwzględniając konferencję w sprawie Afganistanu, która odbyła się w Taszkiencie w dniach 26–27 marca 2018 r.,

—	uwzględniając proces „Serce Azji” zapoczątkowany 2 listopada 2011 r. w Stambule,

—	uwzględniając deklarację z Kabulu o stosunkach dobrosąsiedzkich z dnia 22 grudnia 2002 r.,

—

uwzględniając dowodzone przez NATO i posiadające mandat ONZ Międzynarodowe Siły Wsparcia Bezpieczeństwa (ISAF) (2003–2014) oraz konkluzje ze szczytu NATO, który odbył się w dniach 24–25 maja 2017 r. w Brukseli, w odniesieniu do kontynuowania misji Resolute Support (od 2014 r do chwili obecnej) mającej na celu szkolenie, doradztwo i pomoc,

—	uwzględniając Plan pomocy humanitarnej dla Afganistanu na lata 2018–2021,

—	uwzględniając dokument pt. „Samodzielność dzięki ramom wzajemnej odpowiedzialności”, uzgodniony podczas konferencji w sprawie Afganistanu, która odbyła się w dniach 4–5 października 2016 r. w Brukseli,

—	uwzględniając art. 99 ust. 2 Regulaminu,

—	uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych, opinię przedstawioną przez Komisję Rozwoju, a także stanowisko w formie poprawek przedstawione przez Komisję Handlu Międzynarodowego (A8-0058/2019),

mając na uwadze, że 10 listopada 2011 r. Rada przyjęła decyzję upoważniającą Komisję do negocjowania umowy o współpracy na rzecz partnerstwa i rozwoju między Unią Europejską a Islamską Republiką Afganistanu (13); mając na uwadze, że umowę o współpracy na rzecz partnerstwa i rozwoju stosuje się tymczasowo i częściowo od 1 grudnia 2017 r., choć Parlament Europejski nie wyraził jeszcze zgody;

mając na uwadze, że 13 stycznia 2016 r. wiceprzewodnicząca / wysoka przedstawiciel oraz Komisja przedstawiły Radzie wspólny wniosek dotyczący decyzji Rady w sprawie podpisania i zawarcia umowy o współpracy na rzecz partnerstwa i rozwoju jako porozumienia między Unią Europejską a Afganistanem („wyłącznie UE”);

mając na uwadze, że choć państwa członkowskie zgodziły się co do istoty umowy o współpracy na rzecz partnerstwa i rozwoju, wyraziły preferencję dla umowy „mieszanej” obejmującej tymczasowe stosowanie, w związku z czym zwróciły się do Komisji i wiceprzewodniczącej / wysokiej przedstawiciel o odpowiednią zmianę wniosków w celu uwzględnienia mieszanego charakteru tej umowy oraz jej tymczasowego stosowania;

D.	mając na uwadze, że umowę o współpracy na rzecz partnerstwa i rozwoju podpisano 18 lutego 2017 r.;

E.	mając na uwadze, że umowa o współpracy na rzecz partnerstwa i rozwoju będzie stanowić podstawę stosunków między UE a Afganistanem przez następne dziesięć lat i może być automatycznie przedłużana na kolejne pięcioletnie okresy;

mając na uwadze, że Parlament był częściowo, jednak nie w pełni informowany w trakcie negocjacji; mając na uwadze, że Parlament otrzymał wytyczne negocjacyjne Rady dla Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych (ESDZ) dopiero 16 marca 2018 r., a nie w listopadzie 2011 r., kiedy to poinformowano go o decyzji o rozpoczęciu negocjacji;

G.	mając na uwadze, że przedmiotowe ramy prawne opierają się na obecnej strategii UE dotyczącej Afganistanu, a także na szeroko zakrojonej zewnętrznej pomocy finansowej ze strony UE;

mając na uwadze, że umowa o współpracy na rzecz partnerstwa i rozwoju będzie pierwszym w historii stosunkiem o charakterze umownym między UE a Afganistanem, potwierdzającym zaangażowanie UE w przyszły rozwój Afganistanu podczas tzw. dekady transformacji (2014–2024) oraz wzmacniającym więzi historyczne, polityczne i gospodarcze między obiema stronami;

mając na uwadze, że umowa o współpracy na rzecz partnerstwa i rozwoju odzwierciedla zasady i warunki, na których będzie opierać się przyszłe partnerstwo UE i Afganistanu (tytuł I i II), w tym podstawowe elementy klauzul dotyczących praw człowieka i nierozprzestrzeniania broni masowego rażenia; mając na uwadze, że umowa o współpracy na rzecz partnerstwa i rozwoju przewiduje możliwość współpracy w wielu dziedzinach, takich jak rozwój (tytuł III), handel i inwestycje (tytuł IV), wymiar sprawiedliwości i praworządność (tytuł V), w tym walka z przestępczością zorganizowaną, praniem pieniędzy i narkotykami, współpraca w zakresie migracji wraz z ewentualną przyszłą umową o readmisji, a także współpraca sektorowa (tytuł VI);

J.	mając na uwadze, że umowa o współpracy na rzecz partnerstwa i rozwoju umożliwi również UE i Afganistanowi wspólne stawianie czoła globalnym wyzwaniom, takim jak bezpieczeństwo jądrowe, nieproliferacja i zmiana klimatu;

K.	mając na uwadze, że Afganistan znalazł się w przełomowym punkcie, co oznacza, że jeśli nie zostaną podjęte dalsze wysiłki, to istnieje ryzyko, że wszystkie starania, postępy oraz poświęcenie włożone w rozwój Afganistanu zostaną zmarnowane;

mając na uwadze, że pojawienie się zagrożenia terrorystycznego, jakim jest powiązane z Daisz ugrupowanie Państwo Islamskie Prowincji Chorasan, znacznie przyczyniło się do dalszego pogorszenia sytuacji w zakresie bezpieczeństwa; mając na uwadze, że w maju 2018 r. rząd Afganistanu sprawował kontrolę nad 56 % dystryktów kraju i 56 % jego terytorium, na którym mieszka 65 % ludności, przy czym w 32 % dystryktów toczą się walki, a 12 % znajduje się pod kontrolą rebeliantów (14) (15);

mając na uwadze, że od 2002 r. Unia Europejska i jej państwa członkowskie są razem największym międzynarodowym darczyńcą dla Afganistanu i jego narodu, a przekazana pomoc rozwojowa i humanitarna przekracza wartość 3,66 mld EUR; mając na uwadze, że zgodnie z wieloletnim programem indykatywnym dla Afganistanu na lata 2014–2020 na okres ten przydzielono nowe środki na rozwój w wysokości 1,4 mld EUR; mając na uwadze, że PKB Afganistanu wynosi obecnie 20 mld USD oraz że stopa wzrostu spada od 2014 r.; mając ponadto na uwadze, że przed gospodarką afgańską wciąż jest wiele wyzwań, takich jak korupcja, niska ściągalność dochodów, słaba infrastruktura i powolne tempo powstawania miejsc pracy;

mając na uwadze, że od 2001 r. wiele państw członkowskich UE, partnerzy NATO i kraje sojusznicze przyczyniają się do stabilizacji i rozwoju Afganistanu, przeznaczając na ten cel zasoby wojskowe i cywilne oraz ponosząc wiele ofiar i strat; mając na uwadze, że stabilny, niezależny i samowystarczalny Afganistan, który nie będzie bezpiecznym schronieniem dla ugrupowań terrorystycznych, ze względów bezpieczeństwa nadal stanowi żywotny interes NATO, UE i jej państw członkowskich; mając na uwadze, że w Afganistanie nadal stacjonuje ponad trzy tysiące członków personelu wojskowego państw członkowskich UE biorących udział w natowskiej misji Resolute Support;

mając na uwadze 2,5 mln zarejestrowanych uchodźców oraz od dwóch do trzech milionów Afgańczyków o nieuregulowanym statusie w Iranie i Pakistanie; mając na uwadze, że w Afganistanie jest ponad dwa miliony osób wewnętrznie przesiedlonych, spośród których ponad 300 tysięcy przesiedlono w 2018 r.; mając na uwadze, że wiele z tych osób cierpi z powodu braku bezpieczeństwa żywnościowego, niedostatecznego schronienia, niewystarczającego dostępu do urządzeń sanitarnych i opieki zdrowotnej oraz z powodu braku ochrony, a także mając na uwadze, że wiele z tych osób to dzieci uznawane za szczególnie narażone na zagrożenie przymusową pracą, wykorzystaniem seksualnym lub możliwością rekrutacji przez grupy przestępcze; mając na uwadze, że od początku 2018 r. ponad 450 tys. Afgańczyków wróciło do kraju lub zostało deportowanych z Iranu; mając na uwadze, że rząd Pakistanu ogłosił, iż 1,7 mln afgańskich uchodźców zarejestrowanych w tym kraju będzie musiało powrócić do Afganistanu wbrew swej woli;

P.	mając na uwadze, że według ONZ korupcja w Afganistanie osłabia legitymizację państwa, co stanowi poważne zagrożenie dla dobrych rządów i trwałego rozwoju, gdyż uniemożliwia powstanie realnej gospodarki;

Q.	mając na uwadze, że Afganistan jest krajem o niskich dochodach, znajduje się w sytuacji pokonfliktowej i nie ma dostępu do morza, co stanowi szczególne wyzwanie dla społeczności międzynarodowej i jej instytucji;

R.	mając na uwadze, że według globalnego wskaźnika przystosowania się do zmiany klimatu Afganistan należy do krajów, które są najbardziej na świecie podatne na skutki zmiany klimatu;

S.	mając na uwadze, że pojawiają się nowe zagrożenia i kryzysy międzynarodowe, które sprawiają, iż opinia publiczna przestaje zwracać szczególną uwagę na sytuację w Afganistanie oraz udzielać wsparcia w związku z tą sytuacją i zajmować się nią;

T.	mając na uwadze, że według szacunków 87 % Afganek doznaje przemocy ze względu na płeć; mając na uwadze, że Afganistan zajmuje 153. miejsce wśród 160 krajów klasyfikowanych wg opracowanego przez ONZ wskaźnika nierówności płci za rok 2017;

U.	mając na uwadze, że w 2017 r. uprawa opium w Afganistanie osiągnęła rekordowy poziom i była o 63 % większa niż w 2016 r.; mając na uwadze, że nielegalny handel opiatami dodatkowo zwiększa niestabilność, podsyca rebelie i zwiększa finansowanie ugrupowań terrorystycznych w Afganistanie;

V.	mając na uwadze, że budżet Afganistanu na 2018 r. po raz pierwszy jest zgodny z międzynarodowymi standardami prognoz i rachunkowości;

W.	mając na uwadze, że w 2016 r. misja policyjna UE w Afganistanie dobiegła końca po dziewięciu latach osiągania postępów;

Aspekty polityczne i strategiczne

podtrzymuje swoje zobowiązanie do wspierania rządu Afganistanu w jego wysiłkach na rzecz budowy bezpiecznej i stabilnej przyszłości dla ludności tego kraju poprzez podejmowanie kluczowych reform w celu umacniania rządów i praworządności, zwalczania terroryzmu i ekstremizmu, doprowadzenia do trwałego pokoju i rozwoju, budowy prawowitych i demokratycznych instytucji, wzmacniania odporności w obliczu wyzwań związanych z bezpieczeństwem narodowym i regionalnym, krzewienia poszanowania praw człowieka, w tym praw kobiet, dzieci oraz mniejszości etnicznych i religijnych, zwalczania korupcji i narkotyków, poprawy stabilności finansów publicznych, wspierania zrównoważonego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu oraz wspierania rozwoju społecznego i rozwoju obszarów wiejskich, aby zapewnić lepszą przyszłość młodym ludziom, którzy stanowią dwie trzecie ludności; podkreśla, że potrzebne jest pokojowe rozwiązanie konfliktu w Afganistanie oraz że wszelkie wysiłki powinny być ukierunkowane na osiągnięcie tego najpilniejszego celu;

podkreśla, że długofalowy rozwój Afganistanu zależeć będzie od odpowiedzialnego podejścia, dobrych rządów, zapewnienia trwałego bezpieczeństwa ludności, w tym wyeliminowania ubóstwa, tworzenia możliwości zatrudnienia, dostępu do usług socjalnych i zdrowotnych oraz edukacji, a także od ochrony podstawowych wolności i praw człowieka, w tym również praw kobiet i mniejszości; podkreśla potrzebę prowadzenia polityki, która zagwarantuje rozwój gospodarczy sprzyjający włączeniu społecznemu oraz korzystne warunki dla trwałych inwestycji zagranicznych z korzyścią dla ludności Afganistanu i przy poszanowaniu wszystkich norm społecznych, środowiskowych i pracowniczych;

wyraża zaniepokojenie słabością i niestabilnością rządu centralnego oraz jego niezdolnością do sprawowania kontroli nad znaczną częścią kraju, co potęguje negatywny wpływ konfliktu na ludność cywilną; wzywa UE i społeczność międzynarodową do ułatwiania mediacji w takich przypadkach jak nierozwiązane problemy powyborcze;

wzywa UE do wspierania wysiłków na rzecz przeciwdziałania długotrwałej tendencji do utrzymywania się napięć między grupami etnicznymi, która prowadzi do rozpadu władzy centralnej, oraz apeluje do UE o wspieranie bogatej wieloetnicznej tkanki społeczeństwa afgańskiego;

podkreśla swoje długofalowe poparcie dla uczciwych, wolnych, sprawiedliwych i przejrzystych wyborów zgodnie z międzynarodowymi standardami oraz wyraża poparcie dla unijnej misji obserwacji wyborów w tym kraju, w tym obserwacji wyborów prezydenckich w 2019 roku; podkreśla, że ze względu na nieustającą rywalizację polityczną wynik tych wyborów będzie miał przemożny wpływ na przyszłą stabilność rządu afgańskiego;

podkreśla ogromne możliwości gospodarcze kraju wynikające z jego położenia geograficznego oraz zasobów ludzkich i naturalnych;

podkreśla znaczne wsparcie finansowe i polityczne UE na rzecz rozwoju społecznego i gospodarczego Afganistanu oraz na rzecz pomocy humanitarnej i jakości sieci połączeń w regionie; wzywa do dalszych wysiłków na rzecz wspólnego programowania między UE a jej państwami członkowskimi;

podkreśla w związku z tym potrzebę poprawy koordynacji polityki UE i Stanów Zjednoczonych oraz pogłębienia dialogu między obiema stronami w sprawach dotyczących Afganistanu i regionu;

przyjmuje z zadowoleniem wspólny komunikat przyjęty na zwołanej pod auspicjami ONZ konferencji ministerialnej w sprawie Afganistanu, która odbyła się w dniach 27–28 listopada 2018 r. w Genewie, wystosowany w związku z zobowiązaniami podjętymi na konferencji w sprawie Afganistanu zorganizowanej w Brukseli w 2016 r.;

Rola i odpowiedzialność podmiotów regionalnych

10.

przypomina, że Afganistan nie ma dostępu do morza, a jego położenie sprawia, iż łączy Azję z Bliskim Wschodem; uznaje, że wsparcie oraz pozytywna współpraca z krajami sąsiadującymi i regionalnymi mocarstwami, zwłaszcza Chinami, Iranem, Indiami, Rosją i Pakistanem, to elementy nieodzowne dla stabilizacji, rozwoju i efektywności gospodarczej Afganistanu; ubolewa, że stabilny i dobrze rozwijający się Afganistan nie zawsze jest ostatecznym celem owych regionalnych podmiotów oraz podkreśla zasadniczą rolę tych krajów w procesie stabilizacyjnym i pokojowym; zwraca się do krajów sąsiadujących z Afganistanem o nieblokowanie w przyszłości eksportu z tego kraju, jak miało to miejsce w przeszłości;

11.

podkreśla, że mobilność i ugruntowana działalność siatek terrorystycznych funkcjonujących w Afganistanie, a także w Pakistanie, przyczynia się do niestabilności w całym regionie;

12.

podkreśla, że Afganistan często jest obiektem sprzecznych dążeń mocarstw regionalnych; apeluje do tych mocarstw o pełne poparcie pokojowych wysiłków w Afganistanie; wspiera fora współpracy regionalnej, jednakże wyraża zaniepokojenie równoległym zastępczym zaangażowaniem niektórych sąsiadów Afganistanu w konflikt, co niweczy starania o pokój; wzywa owych sąsiadów do nieangażowania popleczników w swoje spory z Afganistanem oraz apeluje zarówno do sąsiadów, jak i do regionalnych mocarstw o pełną współpracę w celu osiągnięcia długotrwałego i zrównoważonego pokoju w Afganistanie;

13.

apeluje do UE o wzmożenie wysiłków na rzecz dialogu i współpracy z partnerami regionalnymi, aby zwalczać handel narkotykami, pranie pieniędzy, finansowanie terroryzmu i handel ludźmi;

14.

podkreśla fundamentalne znaczenie infrastruktury i rozwoju regionalnego w Afganistanie dla usprawnienia handlu i poprawy jakości sieci połączeń między państwami Azji Środkowej i Azji Południowej, a także znaczenie tych elementów jako czynników stabilizujących sytuację w regionie;

15.

wzywa UE do uwzględniania kwestii współpracy między UE a Afganistanem w jej strategiach dotyczących Azji Środkowej i Południowej;

Budowanie bezpieczeństwa i pokoju

16.

wciąż jest głęboko zaniepokojony nieprzerwanie pogarszającą się sytuacją w zakresie bezpieczeństwa w Afganistanie oraz ciągłymi zdobyczami terytorialnymi talibskich bojowników i różnych grup terrorystycznych, takich jak Państwo Islamskie Prowincji Chorasan, które najwyraźniej rośnie w siłę dzięki obecności zagranicznych bojowników; stanowczo potępia ataki na afgańską ludność cywilną, siły bezpieczeństwa, instytucje i społeczeństwo obywatelskie, dokonywane przez te grupy; ponownie podkreśla pełne zaangażowanie na rzecz zwalczania wszelkich form terroryzmu oraz oddaje hołd wszystkim przedstawicielom sił koalicyjnych i afgańskich oraz cywilom, którzy zapłacili najwyższą cenę za to, aby Afganistan stał się demokratycznym, inkluzywnym, zamożnym, bezpiecznym i stabilnym krajem; zauważa, że ponad połowę ataków antyrządowych w 2018 r. przypisuje się Państwu Islamskiemu Prowincji Chorasan, którego celem jest zakłócanie i niweczenie procesu pojednania i procesu pokojowego; zauważa z niepokojem, że obecnym organizacjom dżihadystycznym, tj. Państwu Islamskiemu Prowincji Chorasan, Al-Kaidzie i różnym ugrupowaniom, które im podlegają, udało się dostosować i zakorzenić, co stanowi poważne wyzwanie w zakresie bezpieczeństwa dla Afganistanu, całego regionu i Europy;

17.

podkreśla stałe poparcie UE dla inkluzywnego procesu pokojowego i procesu pojednania pozostającego w gestii Afgańczyków i przez nich kierowanego, w tym dla wdrożenia porozumienia pokojowego uzgodnionego z Hezb-e-Islami; wyraża gotowość wniesienia konkretnego wkładu przy pomocy wszystkich odpowiednich instrumentów UE, gdy tylko rozpocznie się konstruktywny proces pokojowy; apeluje do talibów o odstąpienie od przemocy, przyłączenie się do procesu pokojowego i zaakceptowanie afgańskiej konstytucji; podkreśla swoje poparcie dla kompleksowej oferty pokojowej wielokrotnie składanej talibom przez rząd; apeluje o pełne zaangażowanie społeczeństwa obywatelskiego w te rozmowy; uznaje, że należy rozwiązać kwestię długofalowej połączonej obecności międzynarodowych sił bezpieczeństwa, by wspomagać afgańskie siły bezpieczeństwa w stabilizacji kraju i niedopuszczeniu do tego, by ponownie stał się on bezpiecznym schronieniem dla ugrupowań terrorystycznych i źródłem niestabilności w regionie; apeluje do wszystkich stron konfliktu o przestrzeganie międzynarodowego prawa humanitarnego;

18.

z zadowoleniem przyjmuje pierwszy od 2001 r. okres zawieszenia broni, Eid al-Fitr, który pokazał, jak powszechne wśród Afgańczyków jest pragnienie pokoju; wzywa talibów, by przyłączyli się do apelów prezydenta Afganistanu o kolejny okres zawieszenia broni;

19.

podkreśla, że cztery dekady wojny i konfliktów, począwszy od radzieckiej inwazji na Afganistan w 1979 r., są przyczyną wielu nierozwiązanych problemów, przed którymi stoi dziś Afganistan; w tym kontekście uznaje rolę ludzi młodych i afgańskiej diaspory w procesie budowania bezpieczniejszej i lepszej przyszłości tego kraju; wzywa UE do wspierania sprawiedliwości okresu przejściowego na rzecz ofiar przemocy;

20.

zauważa, że po zakończeniu w grudniu 2016 r. misji policyjnej Unii Europejskiej w Afganistanie w ramach wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony, w ramach której to misji zapewniano specjalistyczne szkolenia i doradztwo dla afgańskiej policji krajowej i ministerstwa spraw wewnętrznych, Unia Europejska kontynuuje współpracę z afgańską policją przy pomocy zewnętrznych instrumentów UE, takich jak instrument na rzecz przyczyniania się do stabilności i pokoju, z którego finansowane są również działania pojednawcze;

21.

zauważa, że misja ISAF z powodzeniem zbudowała od podstaw afgańskie krajowe siły bezpieczeństwa, które liczą teraz 352 tys. zdolnych do działania żołnierzy i policjantów, w tym oddziały piechoty, żandarmerii wojskowej, wywiad, zespoły rozminowywania dróg, jednostki wsparcia bojowego oraz potencjał medyczny, lotniczy i logistyczny, co pozwala zwalczać wpływy rebeliantów w kraju;

22.

zauważa, że siły ISAF stworzyły bezpieczne otoczenie dla poprawy rządów i rozwoju gospodarczego, co doprowadziło do największego procentowo wzrostu podstawowych wskaźników zdrowotnych i innych wskaźników rozwoju w porównaniu ze wszystkimi innymi krajami; zauważa, że sukces ISAF doprowadził również do powstania prężnie działających mediów, a miliony Afgańczyków korzystają obecnie z prawa do głosowania;

23.

nie ustaje w zachęcaniu misji Resolute Support w ramach NATO do kontynuowania szkolenia i nadzorowania afgańskiej armii; zachęca państwa członkowskie do oferowania szkoleń w zakresie cywilnego zarządzania kryzysowego dla władz krajowych i lokalnych w Afganistanie;

24.

zachęca NATO i UE do współpracy w celu zbierania informacji wywiadowczych na temat ugrupowań rebelianckich zagrażających Afganistanowi oraz do wspólnej koordynacji zaleceń politycznych dla afgańskich sił bezpieczeństwa;

25.

wyraża głębokie ubolewanie, że talibowie i inne grupy rebeliantów wykorzystują unijną oraz międzynarodową obecność i działalność na rzecz rozwoju w Afganistanie do celów propagandy, według której zagraniczni okupanci krępują afgańskie państwo i zakłócają tamtejszy sposób życia; zachęca UE i rząd Afganistanu do przeciwdziałania takiej propagandzie;

26.

podkreśla, że przeciwdziałanie finansowaniu terroryzmu ma kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa w Afganistanie; wzywa wszystkich właściwych partnerów do wzmożenia wysiłków na rzecz likwidacji wszystkich sieci finansowania terroryzmu, zwłaszcza na rzecz położenia kresu wykorzystywaniu w tym celu sieci hawala i pomocy międzynarodowej, aby przeciwdziałać radykalizacji, ekstremizmowi i narzędziom rekrutacji, które w dalszym ciągu są wykorzystywane przez afgańskie organizacje terrorystyczne;

27.

wzywa rząd Afganistanu, by podjął wszelkie środki gwarantujące priorytetowe traktowanie kwestii zapobiegania rozprzestrzenianiu się ideologii ekstremistycznych i zwalczania tych ideologii;

28.

popiera realizowany w Afganistanie program na rzecz pokoju i reintegracji służący reintegracji w społeczeństwie talibów, którzy poddali się i wyrzekli się przemocy; wyraża uznanie dla Zjednoczonego Królestwa za jego wkład wynoszący już ponad 9 mln GBP;

29.

wzywa rząd Afganistanu do pełnego wdrożenia rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ w sprawie kobiet, pokoju i bezpieczeństwa oraz do zadbania o udział, ochronę i prawa kobiet na wszystkich etapach konfliktu, począwszy od zapobiegania konfliktom, a skończywszy na odbudowie po zakończeniu konfliktu;

30.

zachęca rząd Afganistanu do opracowania skutecznych chemicznych, biologicznych, radiologicznych i jądrowych środków zaradczych; wzywa UE do zapewnienia wsparcia operacyjnego, technicznego i finansowego na rzecz budowania zdolności chemicznych, biologicznych, radiologicznych i jądrowych;

31.

zachęca rząd Afganistanu do wzmocnienia krajowych systemów kontroli, aby przeciwdziałać powszechnemu obrotowi bronią strzelecką i lekką zgodnie z obowiązującymi normami międzynarodowymi;

Budowa państwa

32.

podkreśla potrzebę wzmożenia wysiłków przez rząd Afganistanu i społeczność międzynarodową z myślą o wyplenieniu korupcji w tym kraju, wzmocnieniu zdolnych do reagowania i pluralistycznych instytucji oraz o poprawie rządów na szczeblu lokalnym, gdyż są to podstawowe kroki na drodze ku budowie stabilnego i prawowitego państwa zdolnego do zapobiegania konfliktom i rebeliom; wzywa rząd Afganistanu do zwiększenia krajowych zdolności w zakresie odzyskiwania skradzionego mienia w ramach takich programów jak inicjatywa na rzecz odzyskiwania skradzionego mienia wdrażana przez Grupę Banku Światowego i Biuro NZ ds. Narkotyków i Przestępczości;

33.

wzywa rząd Afganistanu do większej integracji politycznej, poprawy rozliczalności i aktywnego zwalczania korupcji;

34.

podkreśla, że należy zlikwidować rozziew między władzami krajowymi i władzami lokalnymi; zauważa, że skalę tego problemu można by ewentualnie ograniczyć, gdyby rząd Afganistanu egzekwował statut wymagający od gubernatorów regionalnych obecności na obszarach, które reprezentują;

35.

wzywa UE do zadbania o to, aby unijne fundusze inwestowano w projekty, które pomagają ludności afgańskiej, oraz aby gminom udzielano odpowiedniego wsparcia w świadczeniu podstawowych usług i budowaniu struktur władzy na szczeblu lokalnym, by zagwarantować podstawowy poziom życia ludności, zapewnić koordynację między władzami centralnymi a samorządami lokalnymi w celu określania priorytetów inwestycyjnych, zwiększyć wsparcie dla społeczeństwa obywatelskiego, zwłaszcza dla obrońców praw człowieka, oraz aby w szczególności zapewnić priorytetowe traktowanie finansowania projektów wspierających podmioty propagujące rozliczalność, prawa człowieka i zasady demokracji oraz projektów sprzyjających dialogowi na szczeblu lokalnym i stosowaniu mechanizmów rozwiązywania konfliktów;

36.

apeluje do UE o kontynuowanie planu stopniowego ograniczania obecności po zakończeniu misji EUPOL, co obejmuje zapewnienie zrównoważonego przekazania działań lokalnym i międzynarodowym partnerom w ramach tej misji; wzywa wszystkie strony do dalszych wysiłków z myślą o przygotowaniu krajowych afgańskich oddziałów policji do roli profesjonalnych jednostek gwarantujących bezpieczeństwo, wzmocnieniu wszystkich instytucji egzekwowania prawa, ze szczególnym naciskiem na niezależność sądownictwa i policji, oraz z myślą o poprawie stanu afgańskich więzień i sytuacji w zakresie przestrzegania praw więźniów;

37.

wyraża ubolewanie, że kampanie antynarkotykowe w Afganistanie nie przynoszą skutków oraz że nie podjęto wystarczających działań przeciwko talibańskim laboratoriom i międzynarodowym siatkom przestępczości zorganizowanej, które kierują handlem narkotykami oraz zapewniają środki do finansowania działalności talibów i operacji terrorystycznych; popiera i aprobuje nową strategię walki z narkotykami przyjętą przez afgański rząd i wspieraną przez Biuro NZ ds. Narkotyków i Przestępczości; jest zaniepokojony wzrostem uprawy opium w Afganistanie (16) i wzywa rząd Afganistanu do wprowadzenia ukierunkowanych strategii politycznych w celu odwrócenie tej tendencji; zwraca uwagę, że kluczowe znaczenie ma wypracowanie konkretnych i zrównoważonych rozwiązań stanowiących alternatywę dla uprawy maku lekarskiego, a także udostępnienie tych rozwiązań producentom tego surowca;

38.

podkreśla, że głównym źródłem dochodów talibów jest nielegalne górnictwo i produkcja opium; zauważa, że według aktualnych szacunków dochody talibów z nielegalnej działalności górniczej wynoszą 200–300 mln EUR rocznie;

39.

apeluje o wprowadzenie stosownych mechanizmów kontroli i równowagi oraz zwiększenie przejrzystości w celu zapewnienia skuteczności administracji publicznej, w tym zarządzania finansami, a także o zapobieganie nadużyciom w związku z pomocą zagraniczną i rozwojową, zgodnie z Deklaracją paryską w sprawie skuteczności pomocy;

40.

wyraża zadowolenie, że w 2016 r. UE podpisała z Afganistanem umowę na rzecz budowania państwowości i w ciągu dwóch lat przeznaczyła 200 mln EUR w formie wsparcia budżetowego, aby wzmocnić instytucje rządowe oraz zwiększyć zasoby na priorytety rozwojowe, takie jak generowanie wzrostu gospodarczego, ograniczanie ubóstwa i zwalczanie korupcji; podkreśla, że wykorzystanie środków musi przynosić oczekiwane rezultaty;

41.

zauważa, że umowa na rzecz budowania państwowości opiera się na ogólnym pozytywnym przeglądzie postępów poczynionych przez Afganistan w kluczowych obszarach reform; zaznacza, jak ważne jest zarysowanie celów określonych w umowie na rzecz budowania państwowości oraz warunków finansowania; podkreśla ponadto znaczenie nadzoru i systematycznego monitorowania w celu zapobiegania nadużyciom; zwraca uwagę, jak ważne jest, aby rząd Afganistanu koncentrował się na rozwoju i stabilności; wzywa Komisję do regularnego informowania Parlamentu o wdrażaniu umowy na rzecz budowania państwowości i zaznacza, że poczynione przez Komisję ustalenia należy wykorzystać do przygotowania dalszego wsparcia budżetowego na lata 2018–2021;

Społeczeństwo obywatelskie i prawa człowieka

42.

wyraża zadowolenie, że w umowie o współpracy na rzecz partnerstwa i rozwoju między UE a Afganistanem uwypukla się dialog na temat praw człowieka, zwłaszcza praw kobiet, dzieci oraz mniejszości etnicznych i religijnych, aby zapewnić im dostęp do zasobów i pomagać im w korzystaniu ze wszystkich praw podstawowych, co obejmuje również zatrudnianie większej liczby kobiet w afgańskich strukturach rządowych oraz w strukturach bezpieczeństwa i w sądownictwie; apeluje do Afganistanu o dążenie do wyeliminowania wszelkich form przemocy i dyskryminacji wobec kobiet i dziewcząt; podkreśla potrzebę większych wysiłków na rzecz wdrożenia postanowień zawartych w tytule I i II umowy o współpracy na rzecz partnerstwa i rozwoju;

43.

nalega, aby UE podtrzymała zdecydowane stanowisko w kwestii wdrażania praw człowieka, oraz podkreśla, że poszanowanie zasad demokracji, praw człowieka, zwłaszcza praw kobiet i mniejszości, a także zasady praworządności to zasadnicze elementy umowy; domaga się od UE podjęcia konkretnych działań, jeżeli rząd Afganistanu nie będzie przestrzegał zasadniczych elementów umowy;

44.

przypomina, że UE szczególnie zabiega o poprawę warunków życia kobiet, dzieci, osób niepełnosprawnych i osób żyjących w ubóstwie oraz że grupy te wymagają szczególnego wsparcia, m.in. w dziedzinie opieki zdrowotnej i edukacji;

45.

z zadowoleniem odnotowuje, że w umowie pierwszoplanowo potraktowano równość płci i związane z nią obszary polityki oraz położono duży nacisk na rozwój społeczeństwa obywatelskiego; wzywa UE do dalszego promowania równości kobiet i mężczyzn oraz do wzmocnienia pozycji kobiet przez podejmowanie działań na rzecz rozwoju, zważywszy, że zmiana postaw społecznych wobec społeczno-ekonomicznej roli kobiet wymaga odpowiednich środków służących zwiększeniu świadomości, kształceniu i reformie ram prawnych;

46.

podkreśla potrzebę ochrony mniejszości etnicznych i religijnych, które są zagrożone lub atakowane; zauważa, że szyicka grupa etniczna, jaką są Hazarowie, jest częstszym celem ataków niż inne grupy i dlatego zasługuje na szczególną uwagę;

47.

wzywa do wzmocnienia i wsparcia krajowych i regionalnych instytucji działających na rzecz praw człowieka w Afganistanie, organizacji społeczeństwa obywatelskiego i środowisk akademickich; wzywa partnerów międzynarodowych, by zachęcali do zacieśniania współpracy i kontaktów z równoważnymi partnerami afgańskimi;

48.

popiera wysiłki MTK na rzecz zagwarantowania odpowiedzialności za zbrodnie wojenne i zbrodnie przeciwko ludzkości, jakie miały zostać popełnione od maja 2003 r.;

49.

jest zaniepokojony rosnącą liczbą coraz brutalniejszych i celowych ataków na obiekty i pracowników służby zdrowia oraz na infrastrukturę cywilną; wzywa wszystkie strony do przestrzegania zobowiązań wynikających z międzynarodowego prawa dotyczącego praw człowieka i międzynarodowego prawa humanitarnego w celu zapobiegania atakom na ludność i infrastrukturę cywilną;

50.

wzywa rząd Afganistanu do niezwłocznego wprowadzenia moratorium na stosowanie kary śmierci, co byłoby krokiem do zniesienia tej kary;

Rozwój i handel

51.

uznaje, że ostatecznym celem unijnej pomocy dla Afganistanu jest wsparcie rządu i gospodarki kraju z myślą o eliminacji ubóstwa oraz zbudowaniu niepodległego państwa charakteryzującego się wzrostem gospodarczym i wewnętrznym rozwojem oraz współpracującego na szczeblu regionalnym poprzez handel zewnętrzny i zrównoważone inwestycje publiczne, aby ograniczyć nadmierne uzależnienie od pomocy zagranicznej dzięki rozwojowi społecznemu, gospodarczemu i środowiskowemu kraju;

52.

zauważa, że Afganistan jest jednym z największych na świecie odbiorców pomocy rozwojowej i że w latach 2002–2016 instytucje UE przeznaczyły na pomoc dla tego kraju 3,6 mld EUR; z ubolewaniem odnotowuje, że odsetek obywateli Afganistanu żyjących w ubóstwie wzrósł z 38 (w 2012 r.) do 55 % (w 2017 r.), oraz podkreśla, że w państwie tym odnotowuje się od 2014 r. powolny wzrost gospodarczy, a jednocześnie wycofywanie międzynarodowych sił bezpieczeństwa, towarzyszące temu zmniejszenie międzynarodowych dotacji oraz pogorszenie stanu bezpieczeństwa;

53.

podkreśla potrzebę rozwiązania problemu, jakim jest wysoka stopa bezrobocia, i walki z ubóstwem w dążeniu do osiągnięcia pokoju i stabilności w kraju;

54.

podkreśla, że potrzebne są większe możliwości zatrudnienia poza rolnictwem i pracą dla rządu, aby zapobiec werbowaniu młodych mężczyzn przez talibów i inne siatki rebelianckie;

55.

z zadowoleniem przyjmuje Afgańskie ramy pokoju i rozwoju narodowego z 2016 r. oraz dokument pt. „Samodzielność dzięki ramom wzajemnej odpowiedzialności”, przyjęte przez rząd afgański; wzywa UE i jej państwa członkowskie do dalszego wspierania – za pośrednictwem umowy o współpracy na rzecz partnerstwa i rozwoju – priorytetów rozwojowych określonych przez Afganistan, zgodnie z zasadami skuteczności rozwoju;

56.

wzywa wiceprzewodniczącą / wysoką przedstawiciel oraz Komisję do regularnej oceny wszystkich działań UE w Afganistanie przy użyciu jednoznacznie zdefiniowanych wskaźników jakościowych i ilościowych, zwłaszcza w odniesieniu do pomocy rozwojowej, dobrych rządów, w tym sektora sprawiedliwości, poszanowania praw człowieka i bezpieczeństwa; apeluje również w tym kontekście o ocenę względnego wpływu środków unijnych na ogólną sytuację w kraju, o ocenę stopnia koordynacji i współpracy między podmiotami UE a innymi międzynarodowymi misjami i środkami, o opublikowanie wniosków i zaleceń wynikających z takiej oceny oraz o przedstawienie Parlamentowi odnośnego sprawozdania;

57.

ubolewa, że mimo znacznych nakładów finansowych w ramach pomocy zagranicznej wpływ tej pomocy jest ograniczony; zwraca się do Europejskiego Trybunału Obrachunkowego o sporządzenie specjalnego sprawozdania na temat skuteczności pomocy UE dla Afganistanu w ciągu ostatniej dekady;

58.

zachęca UE i inne agencje międzynarodowe zaangażowane w rozwój Afganistanu do współpracy z afgańskimi mediami, aby zapewnić uzasadnione względami strategicznymi przekazywanie ludności afgańskiej informacji o działaniach na rzecz rozwoju oraz o ich źródłach, celach i skutkach;

59.

przypomina, że obecnie w Afganistanie brakuje cywilnych ekspertów; zachęca UE i jej państwa członkowskie do zatrudniania i odpowiedniego szkolenia cywilnych ekspertów w głównych dziedzinach o kluczowym znaczeniu dla rozwoju gospodarczego i zwalczania narkotyków, aby pomagali oni urzędnikom i lokalnym mieszkańcom w Afganistanie oraz szkolili ich w tym zakresie;

60.

podkreśla potrzebę wsparcia afgańskiego systemu kształcenia, aby zwiększyć liczbę dzieci uczęszczających na zajęcia szkolne na wszystkich poziomach edukacji;

61.

wyraża zadowolenie, że od 2001 r. liczba dzieci zapisanych do szkoły wzrosła dziesięciokrotnie, a 39 % uczniów to dziewczęta;

62.

apeluje o zwrócenie szczególnej uwagi na młode pokolenie i wzywa do pełnego wykorzystania programów takich, jak Erasmus+ i „Horyzont 2020” w celu tworzenia powiązań między instytucjami oświatowymi, środowiskiem akademickim, sektorami badawczymi oraz małymi i średnimi przedsiębiorstwami;

63.

popiera zaangażowanie UE i państw członkowskich w fundusz powierniczy na rzecz odbudowy Afganistanu, którym to funduszem współzarządzają Bank Światowy i afgańskie ministerstwo finansów i którego celem jest świadczenie podstawowych usług o kluczowym znaczeniu, ze szczególnym uwzględnieniem opieki zdrowotnej i edukacji;

64.

z zadowoleniem przyjmuje przystąpienie Afganistanu w 2016 r. do Światowej Organizacji Handlu (WTO) i zdaje sobie sprawę z wartości dodanej, jaką handel i inwestycje zagraniczne wniosą w przyszłość Afganistanu; uznaje pozytywny wpływ, jaki może mieć członkostwo w WTO na włączenie Afganistanu do światowej gospodarki;

65.

zauważa, że po przystąpieniu tego kraju do WTO w 2016 r., co zacieśniło więzi Afganistanu z gospodarką światową, UE przyznała Afganistanowi bezcłowy i bezkontyngentowy dostęp do swojego rynku, jednak zwraca uwagę, że potrzebne są dalsze konkretne środki, aby umożliwić sektorowi prywatnemu skorzystanie z tego systemu, a tym samym przyspieszenie własnego rozwoju wewnętrznego;

66.

podkreśla, że władze Afganistanu powinny opracować zrównoważony model gospodarczy, którego podstawą powinna być zasada redystrybucji; wzywa UE do wsparcia Afganistanu w rozwoju środowiskowym i transformacji energetycznej, ponieważ przepisy dotyczące czystej i zrównoważonej energii są niezbędne, aby przyspieszyć osiągnięcie celów zrównoważonego rozwoju;

67.

podkreśla, że konieczne są dalsze wysiłki na rzecz zwiększenia zdolności instytucji rządowych do formułowania i wdrażania strategii handlowych i polityki handlowej, do usprawnienia transgranicznego przepływu towarów oraz do poprawy jakości produktów w celu spełnienia norm międzynarodowych;

68.

wzywa do zacieśnienia stosunków między przedsiębiorstwami mającymi siedzibę w UE a afgańskim sektorem prywatnym; zachęca do stwarzania korzystnych warunków dla rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw;

69.

popiera wszelkie programy rozwojowe proponowane przez UE, poszczególne państwa członkowskie czy innych członków społeczności międzynarodowej i wyraża zadowolenie z powodu takich programów, jeżeli ich celem jest pomaganie właścicielom małych przedsiębiorstw i przedsiębiorcom w rozeznaniu się w kwestii kosztów prawnych, przepisów i innych barier dla produkcji, które same w sobie zniechęcają przedsiębiorstwa do wchodzenia na rynek lub do rozwoju na nim;

70.

zauważa, że zasoby mineralne dają Afganistanowi gospodarcze możliwości generowania dochodów i tworzenia miejsc pracy; zwraca uwagę, że Chiny wykazują zainteresowanie tymi zasobami mineralnymi, zwłaszcza metalami ziem rzadkich;

Migracja

71.

uznaje, że migracja jest nieustającym wyzwaniem dla Afganistanu, które stanowi problem dla sąsiednich krajów i dla państw członkowskich UE; jest zaniepokojony bezprecedensową liczbą powracających migrantów, głównie z Pakistanu i Iranu oraz w mniejszym stopniu z Europy; zauważa, że problemy dotyczące osób wewnętrznie przesiedlonych i uchodźców wynikają z zagrożenia przemocą ze strony grup rebeliantów w Afganistanie oraz są pochodną czynników gospodarczych i środowiskowych; podkreśla, że działania UE i społeczności międzynarodowej powinny się koncentrować na zapobieganiu podstawowym przyczynom masowej migracji; z zadowoleniem przyjmuje afgańską krajową strategię w zakresie zarządzania powrotami; wyraża jednak zaniepokojenie, że władze afgańskie nie mają opracowanej polityki integracyjnej, która pozwoliłaby zarządzać osobami powracającymi obecnie do kraju; wyraża przekonanie, że należyta integracja osób powracających, zwłaszcza dzieci, którym musi być zagwarantowany dostęp do kształcenia na poziomie szkoły podstawowej i średniej, ma kluczowe znaczenie dla stabilności kraju oraz że osoby, które powróciły, nie mogą padać ofiarą przemocy ani być poddawane przymusowi w ramach procedur powrotowych;

72.

podkreśla fakt, że według Biura ONZ ds. Koordynacji Pomocy Humanitarnej pomocy humanitarnej w Afganistanie potrzebuje 5,5 mln ludzi, wśród których są osoby przesiedlone wewnętrznie w wyniku konfliktu lub suszy, oraz podkreśla, że susza doprowadziła do przymusowych przesiedleń ponad 250 tys. ludzi na północy i na zachodzie kraju; zauważa, że plan pomocy humanitarnej jest sfinansowany jedynie w 33,5 %, w związku z czym apeluje do UE i jej państw członkowskich o nasilenie starań, aby sprostać najważniejszym wyzwaniom i potrzebom humanitarnym oraz zwrócić specjalną uwagę na osoby znajdujące się w szczególnie trudnej sytuacji, w tym osoby przebywające na obszarach trudno dostępnych;

73.

z żalem zauważa, że chociaż art. 28 ust. 4 umowy o współpracy na rzecz partnerstwa i rozwoju stanowi, iż strony powinny zawrzeć umowę o readmisji, nie osiągnięto formalnego porozumienia, a tylko nieformalne („Wspólna droga naprzód”); uważa, że ważne jest, aby wszelkie umowy dotyczące readmisji były sformalizowane w celu zapewnienia rozliczalności demokratycznej; ubolewa nad brakiem nadzoru parlamentarnego i kontroli demokratycznej nad zawarciem porozumienia „Wspólna droga naprzód” i podkreśla znaczenie prowadzenia stałego dialogu z odpowiednimi podmiotami w celu znalezienia zrównoważonego rozwiązania kwestii uchodźców afgańskich w wymiarze regionalnym;

74.

wyraża ubolewanie z powodu fali migracji z Afganistanu do krajów zachodnich, obejmującej zwłaszcza osoby wykształcone i młodzież, a spowodowanej brakiem perspektyw w kraju; zwraca uwagę na pomoc UE na rzecz poprawy warunków życia afgańskich emigrantów, jaka jest wydatkowana w Pakistanie i Iranie; wzywa obydwa kraje, by nie wydalały tych osób, gdyż mogłoby to mieć bardzo niekorzystny wpływ na stabilność i gospodarkę Afganistanu; apeluje o to, by powrót uchodźców do domu organizowano z zachowaniem bezpieczeństwa, w sposób uporządkowany i na zasadzie dobrowolności;

75.

wyraża uznanie dla Komisji za podjęcie w 2016 r. dużego projektu na rzecz lepszej reintegracji migrantów powracających do Afganistanu, Bangladeszu i Pakistanu, a także za przeznaczenie w latach 2016–2020 kwoty 72 mln EUR specjalnie dla Afganistanu;

76.

zaznacza, że udzielonej przez UE pomocy rozwojowej na rzecz Afganistanu nie należy postrzegać tylko przez pryzmat migracji oraz celów związanych z zarządzaniem granicami, a także uważa, że pomoc rozwojowa powinna służyć skutecznemu zaradzeniu podstawowym przyczynom migracji;

Współpraca sektorowa

77.

wzywa Komisję do przedstawienia kompleksowych strategii dla każdego sektora w celu zapewnienia dynamicznego rozwoju we wszystkich obszarach współpracy z Afganistanem;

78.

apeluje o należyte wykorzystanie doświadczenia UE w budowaniu zdolności oraz reformie administracji publicznej i służby cywilnej; podkreśla pilną potrzebę poprawy zarządzania w dziedzinie podatków; wzywa do wspierania organizacji społeczeństwa obywatelskiego, przy pełnym poszanowaniu faktu, że wywodzą się one z różnych środowisk etnicznych, religijnych, społecznych i politycznych;

79.

podkreśla, że z rolnictwa pochodzi 50 % dochodów ludności Afganistanu i jedna czwarta afgańskiego PKB; odnotowuje, że w latach 2014–2020 UE zobowiązała się przeznaczyć 1,4 mld EUR na projekty rozwojowe na obszarach wiejskich; zauważa ponadto, że projekty te mają zasadnicze znaczenie, jeżeli chodzi o niedopuszczenie do tego, by rolnicy przechodzili do szarej strefy;

80.

zauważa, że 80 % ludności afgańskiej zajmuje się produkcją rolną na własne potrzeby w warunkach niesprzyjających rolnictwu i ma do dyspozycji tylko mało skuteczne metody nawadniania; popiera wzmożenie wysiłków na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego;

81.

odnotowuje z zaniepokojeniem obecną suszę w Afganistanie, która jest najgorsza od dziesięcioleci oraz zagraża ludziom, zwierzętom gospodarskim i rolnictwu; ponadto wyraża zaniepokojenie częstymi klęskami żywiołowymi, takimi jak gwałtowne powodzie, trzęsienia ziemi, osuwiska i surowe zimy;

82.

zauważa z niepokojem, że szkody w produkcji rolnej, np. w uprawie pszenicy, mogą prowadzić do przesiedleń, ubóstwa, głodu, a w niektórych przypadkach do podejmowania działalności na czarnym rynku oraz że trzy miliony ludzi jest w niezwykle wysokim stopniu zagrożonych utratą bezpieczeństwa żywnościowego i środków do życia;

83.

uznaje, że przeniesienie większej części łańcucha wartości przetwarzania żywności z powrotem do Afganistanu mogłoby podnieść dochody rodzin, zwiększyć bezpieczeństwo żywnościowe, obniżyć koszty żywności i stworzyć więcej możliwości zatrudnienia;

84.

zachęca UE do dalszych wysiłków w celu poprawy opieki zdrowotnej w Afganistanie oraz podkreśla znaczenie powszechnych szczepień, zwłaszcza dla osób szczególnie podatnych na choroby, w tym dzieci;

85.

wyraża zadowolenie, że podstawowy dostęp do opieki zdrowotnej wzrósł z 9 % do ponad 57 %, a średnia długość życia wzrosła z 44 do 60 lat oraz że poprawa ta była możliwa dzięki zaangażowaniu ze strony UE, poszczególnych państw członkowskich i społeczności międzynarodowej; w świetle tych osiągnięć uznaje, że należy uczynić jeszcze więcej, aby w dalszym ciągu wydłużać średnie trwanie życia oraz obniżyć wskaźnik umieralności rodzących kobiet i niemowląt;

86.

zdecydowanie potępia korupcyjne praktyki w afgańskim systemie opieki zdrowotnej, takie jak przywóz nielegalnych produktów farmaceutycznych, oraz wzywa UE do dalszego wywierania nacisku na rząd afgański, aby dołożył większych starań w celu zapobiegania takim praktykom korupcyjnym;

87.

ponownie zwraca uwagę na zapotrzebowanie na wyszkolonych pracowników służby zdrowia w Afganistanie oraz zachęca UE i jej państwa członkowskie do dalszego sprowadzania pracowników służby zdrowia w celu szkolenia miejscowych lekarzy i medyków;

88.

zauważa, że handel ludźmi i przemyt migrantów szkodzi wszystkim stronom, a w szczególności afgańskiemu społeczeństwu; wzywa do szybkiego wdrożenia istniejących porozumień, w tym porozumień dotyczących wymiany informacji, w celu zlikwidowania transgranicznych sieci przestępczych, które wykorzystują brak stabilności i słabość instytucji;

Wykonanie umowy o współpracy na rzecz partnerstwa i rozwoju

89.

przyjmuje z zadowoleniem umowę o współpracy na rzecz partnerstwa i rozwoju jako pierwszy stosunek umowny między UE a Afganistanem;

90.

zauważa, że umowa o współpracy na rzecz partnerstwa i rozwoju stanowi podstawę rozwoju stosunków w różnych dziedzinach, takich jak praworządność, zdrowie, rozwój obszarów wiejskich, edukacja, nauka i technologia, zwalczanie korupcji, prania pieniędzy, finansowania terroryzmu, przestępczości zorganizowanej i narkotyków, migracja, bezpieczeństwo jądrowe, nierozprzestrzenianie broni masowego rażenia i zmiana klimatu;

91.

z zadowoleniem przyjmuje utworzenie wspólnych organów koordynujących współpracę na szczeblu wykonawczym, z naciskiem na prowadzenie regularnego dialogu w kwestiach politycznych, w tym dotyczących praw człowieka, a w szczególności praw kobiet i dzieci, który to dialog stanowi istotny element przedmiotowej umowy, a także z naciskiem na stawianie czoła wyzwaniom i stwarzanie możliwości zacieśniania partnerstwa;

92.

wyraża zaniepokojenie, że w umowie o współpracy na rzecz partnerstwa i rozwoju zabrakło postanowień o wspólnej kontroli parlamentarnej jej wykonywania; wspiera rolę Parlamentu Europejskiego, parlamentów państw członkowskich oraz parlamentu Afganistanu w zakresie monitorowania przebiegu wykonania umowy;

93.

odnotowuje, że od września 2017 r. specjalnego przedstawiciela UE ds. Afganistanu zastąpiono specjalnym wysłannikiem, który może skuteczniej działać w ramach struktur ESDZ;

94.

wyraża ubolewanie, że Rada podjęła decyzję o tymczasowym stosowaniu umowy w dziedzinach wymagających zgody Parlamentu, zwłaszcza jeżeli chodzi o rozdział poświęcony współpracy w dziedzinie handlu i inwestycji, które to kwestie wchodzą w zakres wyłącznych kompetencji UE, zamiast wystąpić o ratyfikację na wczesnym etapie procedury, przed podjęciem tego kroku; uważa, że decyzja ta stoi w sprzeczności z zasadą lojalnej współpracy ustanowioną w art. 4 ust. 3 TUE, oraz podważa prawa i obowiązki Parlamentu;

o o

95.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, specjalnemu wysłannikowi Unii Europejskiej w Afganistanie, rządom i parlamentom państw członkowskich oraz rządowi i parlamentowi Islamskiej Republiki Afganistanu.

(1) Dz.U. L 67 z 14.3.2017, s. 3.

(2) Teksty przyjęte, P8_TA(2019)0169.

(3) Dz.U. C 65 z 19.2.2016, s. 133.

(4) Dz.U. C 169 E z 15.6.2012, s. 108.

(5) Dz.U. C 168 E z 14.6.2013, s. 55.

(6) Dz.U. C 378 z 9.11.2017, s. 73.

(7) Dz.U. C 349 z 17.10.2017, s. 41.

(8) Dz.U. C 366 z 27.10.2017, s. 129.

(9) Dz.U. C 66 z 21.2.2018, s. 17.

(10) Dz.U. C 298 z 23.8.2018, s. 39.

(11) Dz.U. C 337 z 20.9.2018, s. 48.

(12) Dz.U. C 369 z 11.10.2018, s. 85.

(13) Decyzje Rady z dnia 10 listopada 2011 r. (16146/11 i 16147/11).

(14) Sprawozdanie Europejskiego Urzędu Wsparcia w dziedzinie Azylu (EASO) dotyczące informacji o krajach pochodzenia, sytuacja w zakresie bezpieczeństwa w Afganistanie – aktualizacja, maj 2018 r., https://coi.easo.europa.eu/administration/easo/PLib/Afghanistan-security_situation_2018.pdf.

(15) Specjalny inspektor generalny USA ds. odbudowy Afganistanu, sprawozdanie kwartalne dla Kongresu Stanów Zjednoczonych, 30 października 2018 r., https://www.sigar.mil/pdf/quarterlyreports/2018-10-30qr.pdf.

(16) https://www.unodc.org/unodc/en/frontpage/2018/May/last-years-record-opium-production-in-afghanistan-threatens-sustainable-development--latest-survey-reveals.html

Top

Choose the experimental features you want to try