5.2.2013   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 33/65

—

uwzględniając Traktat o Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 2 i art. 3 ust. 3, oraz Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 9, 14, 106, 151, 153 ust. 1 lit. j) i k), 159, 160, 161 i 345 oraz załączony do niego Protokół nr 26,

—

uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej, w szczególności jej art.36,

—

uwzględniając Konwencję Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych, przyjętą przez Wspólnotę Europejską dnia 26 listopada 2009 r. (1),

—

uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 1370/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. dotyczące usług publicznych w zakresie kolejowego i drogowego transportu pasażerskiego (2),

—

uwzględniając dyrektywę 2006/123/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. dotyczącą usług na rynku wewnętrznym (3), w szczególności jej art. 1 ust. 3,

—

uwzględniając decyzję nr 1098/2008/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 października 2008 r. w sprawie Europejskiego Roku Walki z Ubóstwem i Wykluczeniem Społecznym (2010) (4),

—

uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Realizacja wspólnotowego programu lizbońskiego: Usługi socjalne użyteczności publicznej w Unii Europejskiej” (COM(2006)0177) oraz towarzyszący mu dokument roboczy służb Komisji dotyczący usług socjalnych użyteczności publicznej w Unii Europejskiej (SEC(2006)0516),

—

uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Usługi świadczone w interesie ogólnym, w tym usługi socjalne świadczone w interesie ogólnym: nowe zobowiązanie europejskie” (COM(2007)0725),

—

uwzględniając dokumenty robocze służb Komisji zatytułowane „Często zadawane pytania odnoszące się do decyzji Komisji z dnia 28 listopada 2005 r. w sprawie stosowania art. 86 ust. 2 Traktatu WE do pomocy państwa w formie rekompensaty z tytułu świadczenia usług publicznych, przyznawanej przedsiębiorstwom zobowiązanym do zarządzania usługami świadczonymi w ogólnym interesie gospodarczym, oraz odnoszące się do wspólnotowych ram dotyczących pomocy państwa w formie rekompensaty z tytułu świadczenia usług publicznych” (SEC(2007)1516) oraz „Często zadawane pytania dotyczące stosowania zasad zamówień publicznych do usług socjalnych świadczonych w interesie ogólnym” (SEC(2007)1514),

—

uwzględniając dokument roboczy służb Komisji zatytułowany „Przewodnik dotyczący zastosowania przepisów prawa Unii Europejskiej z zakresu pomocy państwa, zamówień publicznych i rynku wewnętrznego do usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym, w szczególności do usług socjalnych świadczonych w interesie ogólnym” (SEC(2010)1545),

—

uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Europa 2020: strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu” (COM(2010)2020) oraz swoją rezolucję z dnia 16 czerwca 2010 r. w sprawie tego komunikatu (5),

—

uwzględniając pierwsze dwuletnie sprawozdanie Komisji w sprawie usług socjalnych świadczonych w interesie ogólnym (SEC(2008)2179) oraz jej drugie dwuletnie sprawozdanie w sprawie usług socjalnych świadczonych w interesie ogólnym (SEC(2010)1284) (6),

—

uwzględniając zalecenie Komisji z dnia 3 października 2008 r. w sprawie aktywnej integracji osób wykluczonych z rynku pracy (7),

—

uwzględniając komunikat Komisji w sprawie opodatkowania sektora finansowego (COM(2010)0549), a także towarzyszący mu dokument roboczy służb Komisji (SEC(2010)1166),

—

uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „W kierunku Aktu o jednolitym rynku – w stronę społecznej gospodarki rynkowej o wysokiej konkurencyjności” (COM(2010)0608),

—

uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Na drodze do lepiej funkcjonującego jednolitego rynku usług – wykorzystanie wyników procesu wzajemnej oceny przewidzianego w dyrektywie usługowej” (COM(2011)0020) oraz załączony do niego dokument roboczy Służb Komisji (SEC(2011)0102) w sprawie procesu wzajemnej oceny przewidzianego w dyrektywie usługowej,

—

uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Roczna wizja wzrostu gospodarczego: wsparcie całościowej odpowiedzi UE na kryzys” (COM(2011)0011),

—

uwzględniając oświadczenie komisarza László Andora w sprawie postanowień Traktatu z Lizbony dotyczących spraw socjalnych (8),

—

uwzględniając sprawozdanie Maria Montiego z dnia 9 maja 2010 r. w sprawie „Nowej strategii na rzecz jednolitego rynku w służbie społeczeństwa i gospodarki Europy” (9),

—

uwzględniając „Sprawozdanie w sprawie stosowania przepisów wspólnotowych do usług socjalnych świadczonych w interesie ogólnym (SSGI)” sporządzone przez Komitet Ochrony Socjalnej w 2008 r. (10),

—

uwzględniając sprawozdanie zatytułowane „Fakultatywne ramy europejskie na rzecz jakości usług socjalnych” sporządzone przez Komitet Ochrony Socjalnej w 2010 r. (11),

—

uwzględniając „Wspólne sprawozdanie o ochronie socjalnej i włączeniu społecznym 2010” sporządzone przez Komitet Ochrony Socjalnej w 2010 r. (12),

—

uwzględniając sprawozdanie zatytułowane „Ocena społecznego wymiaru strategii Europa 2020” sporządzone przez Komitet Ochrony Socjalnej w 2011 r. (13),

—

uwzględniając wnioski i zalecenia poszczególnych forów na temat usług socjalnych świadczonych w interesie ogólnym, które odbyły się we wrześniu 2007 r. w Lizbonie, w październiku 2008 r. w Paryżu i w październiku 2010 r. (14) w Brukseli

—

uwzględniając wnioski z posiedzeń Rady EPSCO z dnia 16 i 17 grudnia 2008 r., 8 i 9 czerwca 2009 r. oraz 6 i 7 grudnia 2010 r. (15),

—

uwzględniając następujące orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości:

—

uwzględniając opinię Komitetu Regionów z dnia 6 grudnia 2006 r. w sprawie komunikatu Komisji zatytułowanego „Realizacja wspólnotowego programu lizbońskiego: Usługi socjalne użyteczności publicznej w Unii Europejskiej (16)”,

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 6 września 2006 r. w sprawie europejskiego modelu społecznego dla przyszłości (17),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 27 września 2006 r. w sprawie białej księgi Komisji na temat usług użyteczności publicznej (18),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 marca 2007 r. w sprawie usług socjalnych użyteczności publicznej w Unii Europejskiej (19),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 9 października 2008 r. w sprawie propagowania integracji społecznej i walki z ubóstwem, w tym ubóstwem dzieci, w UE (20),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 19 lutego 2009 r. w sprawie gospodarki społecznej (21),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 6 maja 2009 r. w sprawie aktywnej integracji osób wykluczonych z rynku pracy (22),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 18 maja 2010 r. w sprawie zmian w procedurze udzielania zamówień publicznych (23),

—

uwzględniając swoje oświadczenie z dnia 10 marca 2011 r. w sprawie ustanawiania europejskich statutów dla towarzystw wzajemnych, stowarzyszeń i fundacji (24),

—

uwzględniając wyniki badań jakości życia przeprowadzonych przez Eurofound w 2003 i 2007 r. (25),

—

uwzględniając art. 48 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych oraz opinie Komisji Gospodarczej i Monetarnej oraz Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów, Komisji Rozwoju Regionalnego i Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia (A7-0239/2011),

A.

mając na uwadze, że art. 3 TUE potwierdza, iż cel państw członkowskich w zakresie stałej poprawy warunków życia i pracy oraz cel Unii w zakresie dobrobytu jej obywateli powinien zostać osiągnięty poprzez trwały rozwój Europy oparty na zrównoważonym wzroście gospodarczym, wysoce konkurencyjnej społecznej gospodarce rynkowej stawiającej sobie za cel wspieranie małych i średnich przedsiębiorstw, ukierunkowanej na pełne zatrudnienie i postęp społeczny, na ochronie środowiska i poprawie jego stanu, na walce z wykluczeniem społecznym, dyskryminacją i nierównościami w dostępie do opieki zdrowotnej, na wspieraniu sprawiedliwości społecznej i ochrony socjalnej, równości kobiet i mężczyzn, solidarności pomiędzy pokoleniami i ochronie praw dzieci,

B.

mając na uwadze, że art. 9 TFUE stanowi, że przy określaniu i realizacji swoich strategii politycznych i działań Unia bierze pod uwagę wymogi związane ze wspieraniem wysokiego poziomu zatrudnienia, zapewnianiem odpowiedniej ochrony socjalnej, zwalczaniem wykluczenia społecznego, a także z wysokim poziomem kształcenia, szkolenia oraz ochrony zdrowia ludzkiego,

C.

mając na uwadze, że art. 14 TFUE i załączony do niego Protokół nr 26 wyraźnie odnoszą się do usług świadczonych w interesie ogólnym (SGI), które obejmują usługi socjalne świadczone w interesie ogólnym (SSGI); oraz mając na uwadze, że potwierdzona została zasadnicza rola i szeroki zakres uprawnień dyskrecjonalnych władz krajowych, regionalnych i lokalnych w zakresie świadczenia, zlecania i organizowania usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym (UOIG) oraz że postanowienia Traktatów nie naruszają kompetencji państw członkowskich w zakresie świadczenia, zlecania i organizowania usług niemających charakteru gospodarczego świadczonych w interesie ogólnym,

D.

mając na uwadze, że dostęp do usług świadczonych w interesie ogólnym jest prawem podstawowym wchodzącym w zakres praw gospodarczych, socjalnych i kulturalnych uznanych w Powszechnej deklaracja praw człowieka,

E.

mając na uwadze, że świadczenie powszechnie dostępnych, wysokiej jakości, osiągalnych i przystępnych SSGI w rozumieniu komunikatu Komisji z 2007 r. w sprawie usług świadczonych w interesie ogólnym można więc uważać za istotny filar europejskiego modelu społecznego i za podstawę dla dobrej jakości życia i realizacji celów UE związanych z zatrudnieniem oraz celów społecznych i gospodarczych,

F.

mając na uwadze, że usługi socjalne świadczone w interesie ogólnym, a w szczególności dostęp do opieki nad dziećmi, osobami starszymi i innymi osobami niesamodzielnymi, mają zasadnicze znaczenie dla równego udziału kobiet i mężczyzn w rynku pracy, edukacji i kształceniu,

G.

mając na uwadze, że segregacja płci w usługach socjalnych, zarówno sektorowa, jak i zawodowa, wywiera ujemny wpływ na warunki pracy i wysokość płac oraz mając na uwadze, że bezpłatna praca w gospodarstwie domowym, praca związana z opieką nad dziećmi i osobami starszymi jest w przeważającej mierze wykonywana przez kobiety,

H.

mając na uwadze, że rozwój dostępu do usług socjalnych świadczonych w interesie ogólnym pełni rolę siły napędowej przyczyniającej się do wejścia większej liczby kobiet na rynek pracy,

I.

mając na uwadze, że art. 4 ust. 2 i art. 5 ust. 3 TUE obejmują stosowanie zasady pomocniczości na szczeblu lokalnym, oficjalnie uznają samorządy regionalne i lokalne oraz mając na uwadze, że art. 1 Protokołu nr 26 do TFUE uznaje zasadniczą rolę i szerokie uprawnienia dyskrecjonalne władz krajowych, regionalnych i lokalnych w zakresie świadczenia, zlecania i organizowania usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym możliwie najbliżej dostosowanych do potrzeb użytkowników,

1.

uważa, że poza wspólną specyfiką SGI, SSGI, ich użytkownicy i usługodawcy mają szereg szczególnych cech charakterystycznych. SSGI w formie określonej przez państwa członkowskie obejmują ustawowe i uzupełniające usługi świadczone bezpośrednio na rzecz zainteresowanej osoby, mając na celu podniesienie jakości życia każdego; odgrywają rolę prewencyjną, przyczyniają się do spójności społecznej i włączenia społecznego oraz realizują prawa podstawowe zgodnie z Kartą praw podstawowych i Europejska konwencją o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności;

2.

przyznaje, że w przypadku SSGI można wyróżnić dwa przeciwstawne czynniki, które wymagają pogodzenia: z jednej strony znajduje się zasada pomocniczości, która gwarantuje swobodę krajowym organom sektora publicznego w zakresie definiowania, organizowania i finansowania SSGI w sposób uznany przez nie za odpowiedni przy zastosowaniu zasady proporcjonalności, a z drugiej strony znajduje się ciążąca na Wspólnocie i państwach członkowskich odpowiedzialność za właściwe im obszary kompetencji przyznane na mocy Traktatu;

3.

wzywa państwa członkowskie, żeby utrzymały usługi socjalne dostępne, przystępne cenowo i o wysokiej jakości, tak jak w okresie szybkiego wzrostu gospodarczego, oraz żeby zagwarantowały niedyskryminacyjny dostęp do tych usług niezależnie od płci, dochodów, rasy lub pochodzenia etnicznego, religii lub przekonań, niepełnosprawności, wieku, orientacji seksualnej czy warunków zatrudnienia; uważa, że usługi socjalne mają podstawowe znaczenie dla zapewnienia równych szans kobietom i mężczyznom, jako że razem z opieką zdrowotną i opieką nad dziećmi stanowią podstawę wysiłków zmierzających do zwiększenia udziału kobiet w rynku pracy, a bardziej ogólnie do wyrównania szans kobiet i mężczyzn;

4.

podkreśla, że należy unikać sytuacji, w której aktualny kryzys finansowy i gospodarczy oraz przyjęte w przyszłości budżety zagrożą rozwojowi usług socjalnych świadczonych w interesie ogólnym, co zaszkodziłoby w perspektywie długoterminowej podniesieniu stopy zatrudnienia, wzrostowi gospodarczemu UE, podniesieniu wkładów gospodarczych oraz propagowaniu równości mężczyzn i kobiet;

5.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do przeprowadzenia oceny wpływu poszczególnych usług socjalnych świadczonych w interesie ogólnym na kwestie związane z płcią oraz do zapewnienia, że ocena zaproponowanych działań UE z perspektywy równości płci stanie się regularnym i przejrzystym procesem o dostrzegalnych wynikach oraz że kwestia płci zostanie włączona do budżetu wszystkich programów i dziedzin polityki UE i państw członkowskich; zwraca się również do Komisji, by uwzględniła w swych sprawozdaniach z monitorowania kwestie odnoszące się do równości płci;

6.

wzywa państwa członkowskie, żeby w ramach strategii na rzecz godzenia życia rodzinnego i zawodowego zapewniły dostępne, przystępne cenowo, cechujące się wysoką jakością i zróżnicowane formy opieki nad dziećmi, jak ujęto to w celach barcelońskich, oraz żeby poprawiły świadczenie usług w zakresie opieki nad osobami starszymi i niesamodzielnymi jako istotny krok w kierunku równouprawnienia kobiet i mężczyzn, jako że usługi opieki nad dziećmi nie tylko ułatwiają udział kobiet w rynku pracy, ale również tworzą miejsca pracy; zwraca się do Komisji i państw członkowskich o podjęcie działań mających na celu docenienie osób – z których większość to kobiety – świadczących bezpłatną pracę w gospodarstwie domowym oraz opiekę nad dziećmi i osobami starszymi, pełniących rolę bardzo istotną dla trwałości systemów socjalnych;

7.

podkreśla, że charakter interesu ogólnego usługi socjalnej nie zależy od dziedziny usługi, ale od sposobu jej świadczenia przejawiającego się w różnorakich aspektach, np. w nienastawieniu na zysk (status non-profit) lub nieokreślaniu grup beneficjentów;

8.

podkreśla, że w odniesieniu do SSGI zasada pomocniczości musi mieć pierwszeństwo przed zasadami rynku wewnętrznego;

9.

podkreśla, iż co do zasady decyzja dotycząca ukształtowania, finansowania i świadczenia usług socjalnych świadczonych w interesie ogólnym (SSGI) musi należeć do kompetencji państw członkowskich oraz władz lokalnych; Parlament Europejski wyraża poszanowanie i wsparcie dla powyższej zasady oraz wzywa instytucje europejskie do przyjęcia takiego samego stanowiska;

10.

podkreśla, że aby usługi SSGI spełniały swoje zadanie, dostęp do nich nie może zostać zawężony do grupy osób znajdujących się w niekorzystnej sytuacji i niepełnosprawnych, lecz muszą być one ogólnie dostępne i świadczone niezależnie od stanu majątkowego czy przychodu, a osobom znajdującym się w niekorzystnej sytuacji należy zapewnić równy dostęp, zgodnie z prawem i praktykami stosowanymi w państwach członkowskich;

11.

podkreśla fakt, że z gruntu kształtujący i integracyjny charakter SSGI przyczynia się we właściwy, korzystny i skuteczny sposób do rozwoju wszystkich regionów, umożliwiając władzom państwowym, lokalnym bądź regionalnym pełnienie ich roli z wykorzystaniem finansowania publicznego i prywatnego; uważa, że zachowanie SSGI w regionach wiejskich i szczególnie narażonych jest wyjątkowo ważne oraz podkreśla podstawową rolę SSGI w ograniczaniu ryzyka segregacji oderwanych i zmarginalizowanych społeczności;

12.

podkreśla, że SSGI są finansowane głównie przez państwa członkowskie, gdyż wchodzą przede wszystkim w ich zakres kompetencji; uważa jednak, że Unia Europejska może odgrywać ważną rolę i pomagać państwom członkowskim w modernizacji i dostosowywaniu do nowych warunków, a także uwzględniając wymagania obywateli w odniesieniu do jakości i zakresu usług;

13.

podkreśla znaczenie przeprowadzenia, w trybie pilnym, oceny społecznych skutków i wpływu na życie jednostek środków liberalizacyjnych w sektorach, które mają zasadnicze znaczenie dla postępu społecznego;

14.

podkreśla, że istotne jest wzmacnianie społecznego wymiaru jednolitego rynku oraz większe uwzględnianie specjalnego charakteru SSGI z naciskiem na pragmatyczne podejście, w którym dostępność, powszechność, sprawiedliwość, jakość i skuteczność takich usług są kwestiami zasadniczej wagi;

15.

popiera zalecenie zawarte w sprawozdaniu Maria Montiego, które stanowi, iż szerokopasmowy internet i podstawowe usługi bankowe powinny zostać uznane w prawodawstwie europejskim za usługi zapewniane przez państwa członkowskie oraz powszechnie dostępne dla wszystkich;

16.

podkreślając, że usług SSGI nie można określać przez pryzmat ich wpływu gospodarczego, odnotowuje drugie dwuletnie sprawozdanie Komisji i potwierdza, że SSGI wnoszą znaczny wkład w gospodarkę w zakresie miejsc pracy, działalności gospodarczej i siły nabywczej oraz że sektor usług zdrowotnych i socjalnych stanowi 5 % wyniku gospodarczego i daje zatrudnienie 21,4 mln osób; zauważa, że także Europejskie Centrum Przedsiębiorstw Publicznych (CEEP) w sprawozdaniu dotyczącym mapowania usług publicznych potwierdziło, że działalność związana z opieką zdrowotną i socjalną daje zatrudnienie 9,6 % siły roboczej w UE i generuje 9,4 % PKB; odnotowuje, że badanie dotyczące siły roboczej z 2008 r. pokazuje, iż kobiety stanowią 79 % pracowników usług w dziedzinie ochrony zdrowia, 81 % pracowników usług w zakresie opieki w domu i 83 % osób wykonujących pracę w zakresie opieki poza domem; zauważa także, że UEAPME (organ reprezentujący małe i średnie przedsiębiorstwa) jest zdania, że MŚP potrzebują skutecznych usług SSGI wysokiej jakości, aby skutecznie funkcjonować; wzywa również państwa członkowskie do uwzględnienia zasad równości płci; zauważa, że wspieranie włączających rynków pracy, zapobieganie i resocjalizacja doprowadzą do oszczędności i poprawy jakości dostaw w perspektywie długoterminowej;

17.

podkreśla, że SSGI przyczyniają się do rzeczywistego wykonywania praw obywatelskich oraz mają na celu budowanie spójności społecznej, terytorialnej i gospodarczej poprzez wprowadzanie różnych formy solidarności zbiorowej;

18.

podkreśla, że władze lokalne i regionalne odgrywają zasadniczą rolę w określaniu, finansowaniu, świadczeniu i przyznawaniu SSGI w ramach systemów usług socjalnych i zabezpieczenia społecznego państw członkowskich: szacuje się, że sektor publiczny na szczeblu lokalnym i regionalnym stanowi 15,9 % PKB UE-27, z czego sam lokalny sektor publiczny wynosi 12,9 %, a jego wydatki na ochronę socjalną wynoszą 3 % PKB (378,1 mld euro) (26);

19.

uważa, że władze krajowe, regionalne i lokalne powinny rozszerzyć stosowanie koncepcji partnerstwa publiczno-prywatnego w dziedzinie usług socjalnych świadczonych w interesie ogólnym w celu zwiększenia ich skuteczności i dostępności?;

20.

zwraca uwagę, że w przeprowadzanych przez Eurofound badaniach jakości życia (27) wykazano, iż jednym z najistotniejszych sposobów poprawy jakości życia obywateli – przy jednoczesnym zapewnieniu pełnego włączenia społecznego i zagwarantowaniu spójności społecznej i terytorialnej – jest świadczenie i rozwój SGI, w tym SSGI; podkreśla, że SSGI są kluczowym filarem europejskiego modelu społecznego, gdyż odzwierciedlają sposób organizacji europejskich społeczeństw, oraz że ich celem jest osiągnięcie celów w zakresie polityki społecznej, nadając wymierny charakter prawom socjalnym jednostek i grup, stanowiąc często integralną część systemów zabezpieczenia społecznego państw członkowskich;

21.

podkreśla konieczność propagowania polityki postępu społecznego zapewniającej powszechny dostęp do wysokiej jakości usług publicznych, ze szczególnym uwzględnieniem grup znajdujących się w niekorzystnej sytuacji, np. samotne matki, kobiety, osoby starsze, dzieci, migranci i osoby o każdym stopniu niepełnosprawności;

22.

podkreśla, że niewłaściwe jest, aby publiczne środki finansowe przyznawane SSGI były wykorzystywane w sposób inny niż na osiąganie celów tych usług, oraz że żadna część takich środków, z wyjątkiem uzasadnionych kosztów zatrudnienia i kosztów ogólnych ponoszonych w związku ze świadczeniem takich usług, nie powinna być wykorzystywana w żadnym innym celu; jest zdania, że zgodny z prawem cel, jakim jest maksymalizacja zysku, jest wyraźnie sprzeczny z zasadami i celami SSGI; jest zdania, że tam, gdzie państwa członkowskie decydują się na pośrednie świadczenie usług SSGI, należy chronić interes ogólny, oraz że powinny one – zapewniając jakość, innowacyjność, skuteczność i rentowność – wspierać przedsiębiorstwa gospodarki społecznej, w przypadku których wszelkie nadwyżki są ponownie inwestowane w usługi i innowacyjność, oraz zachęcać je do działania w charakterze usługodawców;

23.

podkreśla tradycyjną rolę państwa jako dostawcy usług socjalnych świadczonych w interesie ogólnym, ale uważa, że otwarcie tego sektora dla prywatnych usługodawców zwiększy dostępność i jakość usług oraz zwiększy możliwości wyboru dla konsumentów;

24.

potwierdza swoje zaangażowanie w świadczenie nowoczesnych SSGI o wysokiej jakości, które są formą urzeczywistnienia wielu wartości zawartych w europejskim projekcie, takich jak równość, solidarność, praworządność i poszanowanie godności ludzkiej, a także zasad dostępności, powszechności usług, skuteczności, gospodarnego zarządzania zasobami, ciągłości, bliskości względem użytkowników usług oraz przejrzystości;

25.

podkreśla, że władze krajowe, regionalne i lokalne zaangażowane w świadczenie lub zlecanie SSGI potrzebują pewności prawnej dla swych usług i wydatków, a także podkreśla, że choć system informacji i wyjaśnień oraz ostatnio opublikowany przez Komisję przewodnik zostały przyjęte z zadowoleniem, nie dostarczają one niezbędnej pewności prawnej, co powstrzymuje dostawców SSGI w spełnianiu ich misji;

26.

podkreśla, że władze krajowe i lokalne odpowiadają za zapewnienie właściwego funkcjonowania SSGI, utrzymując wysoki poziom jakości;

27.

uważa, że nie jest ani skuteczne, ani dopuszczalne z punktu widzenia demokracji, aby obecna interpretacja prawodawstwa polegała na zwracaniu się do ETS o orzekanie w sprawie granic przepisów dotyczących jednolitego rynku w odniesieniu do SGI, w tym do SSGI, co stanowi jawny przejaw braku pewności prawnej; wskazuje na długotrwały i wciąż trwający dialog z zainteresowanymi podmiotami dotyczący tej kwestii i apeluje do Komisji, by wreszcie przystąpiła do działania;

28.

podkreśla, że SSGI stanowią konieczną inwestycję na rzecz gospodarczej przyszłości Europy oraz że wywiera się na nie znaczny nacisk w niektórych państwach członkowskich ze względu na kryzysy gospodarcze i bankowe, a także rządowe programy oszczędnościowe, które prowadzą do jeszcze większego popytu na te usługi; usługi SSGI są nieodzowne jako automatyczny stabilizator społeczno-gospodarczy podczas tych kryzysów, szczególnie w ramach systemów zabezpieczenia społecznego;

29.

podkreśla, że stale rośnie zapotrzebowanie na SSGI w obecnej sytuacji niepewnego wzrostu i zatrudnienia, gdyż zmiany demograficzne stwarzają nowe potrzeby; podkreśla, że obecnie najważniejszym wyzwaniem w zakresie świadczenia SSGI jest utrzymanie jakości i zakresu tych usług, biorąc pod uwagę ich znaczenie i absolutną konieczność, oraz podkreśla, że tego rodzaju usługi wymagają rozszerzenia, aby można było zagwarantować, że będą one pełniły ważną rolę w osiąganiu unijnych celów społecznych i gospodarczych na rok 2020 w zakresie zatrudnienia i ograniczania ubóstwa;

30.

zauważa, że kryzys gospodarczy i finansowy oraz polityki oszczędnościowe narzucone przez państwa członkowskie nie powinny zniechęcać do inwestowania w SSGI, ale wprost przeciwnie, zważywszy na ich znaczenie i absolutną konieczność, takie usługi wymagają konsolidacji w celu zaspokojenia potrzeb jednostek;

31.

podkreśla znaczenie tego, by władze szczebla krajowego, regionalnego czy lokalnego ułatwiały dostęp do mieszkań socjalnych kobietom znajdującym się w potrzebie lub zagrożonym wykluczeniem oraz tym, które padły ofiarą przemocy na tle płciowym, w szczególności, gdy – w obu przypadkach – mają na utrzymaniu małoletnie dzieci;

32.

zwraca uwagę na potrzebę większego docenienia pracy osób zatrudnionych w sektorze usług socjalnych, w większości kobiet, gdyż ich praca jest trudna, wymaga wrażliwości i szczególnego zaangażowania osobistego, a nie cieszy się zbyt dużym prestiżem społecznym;

33.

uważa, że zasada solidarności oraz wzmacnianie Unii Europejskiej wymagają tego, aby z kryzysem powodującym wzrost bezrobocia i ubóstwa walczyć poprzez bardziej skuteczne i wydajne wydatki na szczeblu unijnym i krajowym, poprzez wzmocnienie funduszy strukturalnych, a zwłaszcza Europejskiego Funduszu Społecznego, i poprzez stosowanie nowych środków, takich jak obligacje infrastrukturalne (ang. project bonds);

34.

uważa, że zapewnienie świadczenia wysokiej jakości SSGI wymaga od rządów państw członkowskich dostarczenia odpowiednich ram finansowych dla SSGI, które zagwarantują ciągłość usług przy stabilnym finansowaniu, a także godziwe warunki pracy i szkolenia dla osób zatrudnionych lub pomagających przy świadczeniu tych usług;

35.

podkreśla również, że każde przeniesienie uprawnień w zakresie SSGI z państw członkowskich na władze regionalne i lokalne musi odbywać się w ramach mechanizmu koordynacji, aby uniknąć zróżnicowanej jakości usług świadczonych na różnych obszarach, oraz przy jednoczesnym przeniesieniu środków pozwalających na zachowanie świadczenia powszechnie dostępnych usług wysokiej jakości, które w skuteczny sposób umożliwiają wykonywanie praw przez użytkowników oraz zaspokojenie ich potrzeb;

36.

uważa, że aby móc utrzymać świadczenie SSGI dobrej jakości, państwa członkowskie potrzebują nowych środków oraz wzywa Komisję do szybkiego przeprowadzenia badania wykonalności w oparciu o decyzję europejskich szefów państw z dnia 11 marca 2011 r. (28);

37.

uważa, że istnieje powszechne europejskie porozumienie co do tego, że SSGI mają zasadnicze znaczenie dla dobrobytu naszych narodów i skutecznej gospodarki oraz że, chociaż poczyniono pewne postępy w radzeniu sobie z trudnościami, z jakimi borykają się usługodawcy przy świadczeniu i rozwijaniu SSGI w związku ze stosowaniem zasad UE do tego rodzaju usług, brak jest jakiegokolwiek porozumienia wewnątrz Komisji i Rady lub też między nimi w sprawie wdrożenia dalszych praktycznych środków mających na celu przezwyciężenie znanych przeszkód zidentyfikowanych przez zainteresowane strony;

38.

podkreśla, że traktaty zobowiązują UE i państwa członkowskie do rozwijania społecznej gospodarki rynkowej i zachowania europejskiego modelu społecznego; podkreśla, że państwa członkowskie i władze lokalne mogą swobodnie decydować o sposobie (bezpośredniego lub pośredniego) finansowania i świadczenia SSGI, z wykorzystaniem wszystkich dostępnych opcji, w tym alternatyw dla przetargów, aby zagwarantować, że ich cele w zakresie polityki socjalnej są realizowane i nie są osłabiane stosowaniem zasad rynkowych do usług nierynkowych; podkreśla potrzebę wypracowania środowiska wspierającego promującego jakość, dostępność, przystępność i skuteczność świadczonych usług, ułatwiając rozwijanie przez usługodawców zdolności inicjatywy umożliwiającej im przewidywanie potrzeb publicznych;

39.

podkreśla, że jakość usług musi opierać się na regularnych i całościowych konsultacjach z użytkownikami, ponieważ usługi muszą w pierwszej kolejności zaspokajać ich potrzeby;

40.

odnotowuje wyżej wymienione oświadczenie z dnia 10 marca 2011 r. w sprawie ustanawiania europejskich statutów dla towarzystw wzajemnych, stowarzyszeń i fundacji oraz potrzebę szerszego uznania podmiotów gospodarki społecznej, w tym wzorców takich jak spółdzielnie, które są aktywne w świadczeniu SSGI oraz organizowaniu i funkcjonowaniu gospodarki społecznej; wzywa Komisję do pojęcia kroków niezbędnych w celu przedstawienia wniosków dotyczących europejskich statutów dla stowarzyszeń oraz towarzystw ubezpieczeń wzajemnych i fundacji, co pozwoli im na działanie na szczeblu ponadnarodowym;

41.

z zadowoleniem przyjmuje przegląd pomocy państwa, którego podjął się komisarz Almunia i apeluje o wyjaśnienie podstawowych zasad dotyczących kontroli pomocy państwa, aby wzmocnić pewność prawną i przejrzystość koncepcji takich jak „akt nałożenia zobowiązania” lub „organy władzy publicznej”; wzywa do wprowadzenia rozróżnienia w przepisach; a także metody obliczania zwrotu kosztów za zobowiązania w zakresie usług publicznych, która powinna uwzględniać m. in. kryteria społeczne, specyfikę dostawców usług oraz szereg aspektów zewnętrznych związanych ze świadczeniem usług, takich jak społeczna wartość dodana oraz zaangażowanie społeczeństwa;

42.

z zadowoleniem przyjmuje dokonaną przez Komisję ocenę wpływu pakietu Monti-Kroes z 2005 r.; wzywa do przeglądu tego pakietu, by wzmocnić bezpieczeństwo prawne, uprościć zasady takie jak zasady kontroli nadwyżek rekompensaty dla operatorów SSGI na szczeblu lokalnym, oraz do poprawy elastyczności ich stosowania, a także do rozważenia rozszerzenia wykazu odstępstw od informowania, idąc za przykładami szpitali i mieszkalnictwa socjalnego; wzywa Komisję do ponownej oceny odpowiedniego progu de minimis mającego zastosowanie do SSGI oraz do zaproponowania systemu, w ramach którego przy obliczaniu progu de minimis uwzględnia się PKB danego państwa członkowskiego, co umożliwi obliczenie progów de minimis dla każdego państwa członkowskiego osobno, co pozwoli zapobiec zakłóceniom konkurencji wynikających z tego, że w całej Europie obowiązuje jednakowa wysokość progu de minimis; nalega, aby kontrola nadwyżek rekompensaty była stosowana tylko wówczas, gdy potwierdzone zostanie ryzyko poważnego naruszenia reguł konkurencji;

43.

wskazuje, że ani sektor, ani status podmiotu świadczącego usługę, ani sposób jej finansowania nie świadczą o uznaniu usług tego podmiotu za świadczone lub nieświadczone w interesie gospodarczym, ale charakter samej usługi i jej skutek zapobiegawczy;

44.

przypomina, że kluczowym zagadnieniem jest nierozróżnianie SGI, w tym SSGI, na mające charakter gospodarczy i niemające takiego charakteru, ale raczej jasne określenie odpowiedzialności organów władzy publicznej, przy świadczeniu usługi, aby zagwarantować, że poszczególne zadania interesu ogólnego zlecone przedsiębiorstwom, którym powierzono świadczenie usług w ogólnym interesie gospodarczym, są realizowane;

45.

w ramach obecnego prawodawstwa UE wzywa do objaśnienia koncepcji klasyfikacji kryteriów wykorzystywanych do rozróżniania SSGI na mające charakter gospodarczy i niemające takiego charakteru oraz do wspólnego zrozumienia SGI dla zagwarantowania, że ich zakładane cele mogą zostać zrealizowane;

46.

uznaje wysoką wartość wzajemnego uczenia się i wymiany dobrych praktyk w inspirowaniu i propagowaniu dalszej modernizacji SSGI w różnych państwach członkowskich, a także apeluje do Komisji o dalsze proaktywne inicjowanie i wspieranie takich działań wraz z władzami regionalnymi i lokalnymi, w tym szkoleń dla nich, przy stosowaniu zasad UE do SSGI; podkreśla, że problemy sygnalizowane przez dostawców i beneficjentów SSGI wymagają natychmiastowych rozwiązań opartych na podejściu pragmatycznym;

47.

wzywa Komisję – w ramach kroków następczych komunikatu z 2007 r. w sprawie SGI i w ramach obecnego przeglądu zasad udzielania zamówień i pomocy państwa – do opracowania programu reform, dostosowania i wyjaśnienia w celu wsparcia i uznania szczególnego charakteru nierynkowego SSGI, aby zapewnić pełną zgodność nie tylko z przepisami dotyczącymi jednolitego rynku, lecz także ze zobowiązaniami społecznymi zapisanymi w traktatach;

48.

uważa, że rozporządzenie ramowe UE w sprawie UOIG, dopuszczalne na mocy art. 14 TFUE, nie jest w chwili obecnej zagadnieniem kluczowym;

49.

uważa, że Komitet Ochrony Socjalnej znacząco przyczynił się i będzie się przyczyniał do wspólnego zrozumienia i zwiększenia znaczenia SSGI; zauważa jednak, że traktat (art. 160 TFUE) nadaje mu status czysto doradczy i nie pozwala na rozszerzenie jego członkostwa na społeczeństwo obywatelskie, Parlament Europejski, partnerów społecznych czy inne podmioty;

50.

sugeruje utworzenie wielostronnej grupy roboczej na wysokim szczeblu zgodnie z zaleceniami 3. Forum SSGI, która będzie otwarta, elastyczna i przejrzysta, szeroko reprezentatywna w odniesieniu do zainteresowanych stron i zorientowana na realizację reform, takich jak inicjatywy w zakresie odnośnej polityki określone w niniejszym sprawozdaniu i opinie o niej, w zaleceniach trzeciego forum SSGI, w drugim sprawozdaniu dwuletnim Komisji i w sprawozdaniach Komitetu Ochrony Socjalnej oraz w innych odnośnych propozycjach, które będą się pojawiały; proponuje, by grupie roboczej przewodniczył Parlament Europejski i komisarz odpowiedzialny za sprawy społeczne oraz by składała się ona z przedstawicieli Parlamentu, właściwych komisarzy, Rady, partnerów społecznych i organizacji społeczeństwa obywatelskiego reprezentujących użytkowników i świadczących SSGI, Komitetu Regionów, władz lokalnych i innych właściwych zainteresowanych stron; grupa robocza mogłaby:

51.

wzywa czwarte europejskie Forum na temat SSGI do kontynuowania inicjatywy zawartej w sprawozdaniu Ferreiry z 2007 r. i do przeglądu postępu reformy; wzywa także zaproponowaną grupę roboczą do przedstawienia sprawozdania w sprawie postępu podczas czwartego forum, co pozwoli zapewnić jego ciągłość, ukierunkowanie i meritum;

52.

z zadowoleniem przyjmuje fakultatywne ramy na rzecz jakości i nalega, aby stosowanie zasad prowadzono i monitorowano z wykorzystaniem zaproponowanego kryterium dotyczącego jakości oraz by włączono zainteresowane podmioty w proces otwartej metody koordynacji;

53.

z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Komisja Europejska, w przewodnich inicjatywach dołączonych do komunikatu w sprawie europejskiego programu walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym, proponuje opracowanie na poziomie sektorowym fakultatywnych ram europejskich na rzecz jakości usług socjalnych, w tym w dziedzinie opieki długoterminowej i bezdomności; zaleca, aby zajęto się również dziedzinami takimi jak opieka nad dziećmi, niepełnosprawność i mieszkalnictwo socjalne oraz by wykorzystywano równe szanse jako jeden ze wskaźników;

54.

wzywa Komisję Europejską do objaśnienia powiązania między ramami jakości określonymi w fakultatywnych ramach na rzecz jakości i w programie Prometheus w celu uniknięcia dublowania; wzywa państwa członkowskie do wykorzystania fakultatywnych ram na rzecz jakości do opracowania lub udoskonalenia wysokiej jakości systemów akredytacji i monitoringu zgodnie z charakterystyka każdego państwa członkowskiego; uważa, że funkcjonowanie fakultatywnych ram na rzecz jakości powinno być ocenianie przez państwa członkowskie z odniesieniem do Kraty Praw Podstawowych i protokół 26 do TFUE;

55.

podkreśla, że godziwe i stabilne warunki pracy dla kobiet i mężczyzn, zgodne z ustawodawstwem i praktyką państw członkowskich, a także wysokiej jakości regularne szkolenia, uczestnictwo użytkowników i wzmocnienie ich pozycji przy uwzględnieniu perspektywy płci mają zasadnicze znaczenie dla świadczenia wysokiej jakości usług socjalnych; podkreśla, że wolontariat ma wartościową rolę do odegrania w sektorze SSGI, ale nie może zastąpić odpowiedniej liczby wykształconych specjalistów, takich jak pracownicy socjalni i pracownicy ogólni;

56.

apeluje do państw członkowskich o zachęcanie do tworzenia miejsc pracy oraz wzmacnianie potencjału rozwojowego sektora usług socjalnych, zdrowotnych i edukacyjnych w drodze oferowania migrantom i obywatelom UE godnych warunków pracy i dostępu do kompleksowych systemów zabezpieczenia społecznego;

57.

uważa, że w zakresie obowiązków pracowników socjalnych szczególne znaczenie powinny mieć działania zmierzające do wzrostu motywacji w kierunku podejmowania pracy, edukacji, działalności gospodarczej w celu usamodzielnienia się i osiągnięcia samowystarczalności;

58.

uważa, że zasady fakultatywnych ram na rzecz jakości mogłyby być wykorzystane jako pomoc przy określaniu kryteriów jakościowych usług, które będą stosowane w zmienionych zasadach dotyczących zamówień publicznych w zakresie udzielania zamówień i umów, w tym umów o podwykonawstwo;

59.

proponuje, aby dalsze usprawnienia fakultatywnych ram na rzecz jakości obejmowały odniesienie do finansowania i statusu usługodawcy;

60.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, parlamentom i rządom państw członkowskich i krajów kandydujących, Komitetowi Regionów oraz Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu.