52006IP0109

P6_TA(2006)0109

Europejskie prawo umów i rewizja dorobku prawnego

Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie europejskiego prawa umów i rewizja dorobku prawnego: kierunek (2005/2022(INI))

Parlament Europejski,

- uwzględniając art. 45 Regulaminu,

- uwzględniając sprawozdanie Komisji Prawnej oraz opinię Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów (A6-0055/2006),

A. mając na uwadze, że chociaż wydaje się, iż inicjatywa dotycząca europejskiego prawa umów opisana w komunikacie Komisji z dnia 11 października 2004 r. (COM(2004)0651) oraz w pierwszym rocznym sprawozdaniu o postępach prac (COM(2005)0456) powinna być przede wszystkim postrzegana jako mająca na celu lepsze stanowienie prawa na szczeblu UE, nie określono jasno, jakie miałyby być jej praktyczne skutki lub też w oparciu o jaką podstawę prawną zostanie przyjęty instrument lub instrumenty prawnie wiążące,

B. mając na uwadze, że mimo zaprzeczeń Komisji, iż taki jest jej cel, wydaje się jasne, że pracownicy naukowi i zainteresowane strony pracujące nad projektem sądzą, że ostatecznym rezultatem ich prac będzie europejski kodeks zobowiązań lub nawet pełny europejski kodeks cywilny, oraz że projekt jest zdecydowanie najważniejszą bieżącą inicjatywą w dziedzinie prawa cywilnego,

C. mając na uwadze, że decyzja o podjęciu prac nad tego rodzaju kodeksem musi zostać podjęta przez organy polityczne, z powodu politycznego charakteru tego typu decyzji, a jego zawartość, mimo że dotyczy kwestii prawnych, opiera się na celach społecznych i politycznych; mając na uwadze, że ponieważ w przyszłości może pojawić się wola polityczna, aby przyjąć taki kodeks, ważne jest, by obecne prace przebiegały prawidłowo oraz przy odpowiednim wkładzie politycznym,

D. mając na uwadze, że nawet jeżeli ta inicjatywa w jej obecnym kształcie ogranicza się do zaprowadzenia ładu i racjonalizacji dorobku prawnego w dziedzinie ochrony konsumentów oraz opracowania opcjonalnych standardowych warunków umów, konieczne jest zagwarantowanie, by organy polityczne miały odpowiedni wkład w ten proces; w związku z tym ostatnie doświadczenia związane z przyjęciem nowego kodeksu cywilnego w Holandii mogłyby posłużyć jako model,

E. mając na uwadze, że o ile celem rewizji dorobku prawnego w dziedzinie ochrony konsumentów jest wzrost społecznego zaufania dla wspólnego rynku, to należy zapewnić wysoki poziom ochrony konsumentów;

F. mając na uwadze, że organ ustawodawczy WE powinien mieć możliwość zgłaszania poprawek do tekstu, jaki powstanie w rezultacie podjętej inicjatywy, a także jego formalnego przyjęcia,

G. mając na uwadze, że istniejący dorobek prawny w dziedzinie ochrony konsumentów jest oddzielną częścią przepisów prawa wspólnotowego odzwierciedlającą starania ustawodawców w WE na rzecz zapewnienia wysokiego poziomu ochrony konsumentów zgodnie z Traktatami, i mimo że jest jasne, iż europejska inicjatywa dotycząca prawa cywilnego obejmuje też ochronę i zapewnienie spójności prawa cywilnego jako całości, to działania w tym celu nie powinny prowadzić do rozmycia wartości leżących u podstaw istniejącego dorobku prawnego w dziedzinie ochrony konsumentów,

Podstawowe zasady i cele

1. ponownie wyraża przekonanie zawarte w rezolucjach z dnia 26 maja 1989 r. [1], 6 maja 1994 r. [2], 15 listopada 2001 r. [3] oraz 2 września 2003 r. [4], że jednolity rynek wewnętrzny nie może być w pełni funkcjonalny bez podjęcia dalszych kroków w kierunku harmonizacji prawa cywilnego;

2. wzywa Komisję do natychmiastowego wykorzystania bieżącej pracy grup badawczych związanej z przygotowaniem projektów europejskiego prawa umów oraz sieci ds. wspólnego systemu odniesienia (Sieć WSO [5]) w celu wykorzystania uzyskanych wyników do rewizji dorobku prawnego w zakresie prawa cywilnego, a w konsekwencji do opracowania systemu wspólnotowego prawa cywilnego;

Kwestie prawa materialnego

3. zdecydowanie zaleca przygotowanie projektu wspólnego systemu odniesienia oraz przewidywanego prawa umów w taki sposób, by nie dopuścić do jednostronnego sprzyjania jednej ograniczonej grupie uczestników czynności prawnych;

4. przypomina Komisji, że termin "przedsiębiorstwo" obejmuje nie tylko duże korporacje, ale także niewielkie, a nawet jednoosobowe przedsiębiorstwa, które często wymagają specjalnych, dostosowanych do ich potrzeb umów, uwzględniających ich względną bezbronność w konfrontacji z wielkimi korporacjami;

5. stwierdza, że prawo, które zostanie opracowane, powinno mieć zastosowanie nie tylko do czynności prawnych pomiędzy przedsiębiorstwami, lecz również do czynności prawnych między przedsiębiorstwami a konsumentami;

6. wzywa Komisję do dokonania w koniecznych przypadkach rozróżnienia między przepisami prawnymi odnoszącymi się do sektora transakcji pomiędzy przedsiębiorstwami a przepisami odnoszącymi się do sektora transakcji pomiędzy przedsiębiorstwami a konsumentami oraz do systematycznego oddzielania tych przepisów;

7. podkreśla znaczenie uwzględnienia podstawowej zasady swobody zawierania umów, zwłaszcza w sektorze transakcji pomiędzy przedsiębiorstwami;

8. podkreśla znaczenie uwzględnienia europejskiego modelu społecznego przy harmonizacji prawa umów;

9. wzywa do poszanowania różnych tradycji i systemów prawnych;

10. zwraca się do Komisji, aby w swych przyszłych wnioskach odpowiednio i precyzyjnie określała sposób, w jaki da się je pogodzić z przepisami wspólnotowymi dotyczącymi sprzeczności między przepisami prawnymi i z krajowymi systemami prawnymi, w szczególności w odniesieniu do warunków określających ważność wyboru obowiązującego prawa, przepisów bezwzględnie obowiązujących oraz roli lex fori;

11. stwierdza, że nadmiernie szczegółowe przepisy prawne dotyczące pojedynczych aspektów prawa umów stwarzają niebezpieczeństwo niemożności elastycznych reakcji na zmiany okoliczności prawnych, i dlatego opowiada się za przyjęciem ogólnych regulacji zawierających ogólne definicje pojęć prawnych, co zagwarantuje sądom konieczny margines swobody przy wydawaniu wyroków;

12. zwraca się do Komisji o przeprowadzenie szczegółowej oceny skutków prawnych i gospodarczych dla wszystkich środków prawnych odnoszących się do prawa cywilnego;

Kwestie proceduralne

13. z zadowoleniem przyjmuje pierwsze roczne sprawozdanie Komisji o postępach prac oraz jego wyważony i realistyczny ton w sprawie zmiany dorobku prawnego dotyczącego ochrony konsumentów;

14. wzywa całą Komisję pod przewodnictwem Dyrekcji Generalnej ds. Sprawiedliwości, Wolności i Bezpieczeństwa oraz z udziałem Dyrekcji Generalnej ds. Rynku Wewnętrznego i Usług oraz Dyrekcji Generalnej ds. Zdrowia i Ochrony Konsumentów do zaangażowania się w te prace oraz do udostępnienia materiałów i zasobów ludzkich niezbędnych z uwagi na znaczenie i zakres projektu;

15. wzywa Komisję do bezzwłocznego przedstawienia jasnego planu legislacyjnego określającego przyszłe instrumenty prawne, za pomocą których Komisja zamierza wykorzystać w zakresie czynności prawnych wyniki pracy grup badawczych i Sieci WSO;

16. wzywa Komisję do przedłożenia Parlamentowi oficjalnego planu zwiększenia ilości konsultacji z Parlamentem w miarę postępu prac oraz planu dotyczącego ostatecznego wdrożenia wyników prac naukowców i sieci badawczej WSO;

17. wzywa Komisję do zapewnienia odpowiedniego uwzględnienia wyników uzyskanych przez Sieć w pracach grup badawczych;

18. wspiera Komisję w jej wysiłkach na rzecz lepszego stanowienia prawa, ale podkreśla, że praca wykonana przez naukowców przy rozwijaniu WSO musi odbywać się według jasnych wytycznych określonych przez organ ustawodawczy WE;

19. wzywa Komisję do złożenia dodatkowych wyjaśnień w kwestii prac badawczych i zainteresowanych stron poprzez przygotowanie diagramu przedstawiającego strukturę organizacyjną lub wykresu określającego w wyraźny sposób role i stanowiska poszczególnych grup, grup roboczych, stron itp. uczestniczących w tym procesie;

20. uważa za pożądane, aby w oparciu o końcowe sprawozdania pracowników naukowych Komisja przedłożyła Parlamentowi różne przewidywane opinie prawne i przypomina, że ostateczne przyjęcie WSO będzie możliwe jedynie po politycznym zatwierdzeniu przez Parlament Europejski i Radę;

21. wzywa Komisję do regularnego informowania Parlamentu, co najmniej w formie sprawozdań kwartalnych, o osiągniętych wynikach i postępie prac grup badawczych oraz Sieci;

22. wymaga podania co najmniej trzech rodzajów informacji w sprawozdaniach kwartalnych:

a) podsumowania najważniejszych dotychczasowych wyników warsztatów,

b) reakcji grup badawczych, oraz

c) oświadczenia Komisji na temat proponowanego sposobu uwzględniania tych wyników w jej późniejszych pracach;

23. wzywa Komisję do podjęcia działań w jak najściślejszej współpracy z Parlamentem na każdym etapie rozwijania WSO; uważa, że Parlament powinien być oficjalnie konsultowany, najpierw na temat planowanej struktury, a następnie na temat każdego z poszczególnych działów lub sekcji WSO (zależnie od jej ostatecznego kształtu) w miarę jak będą one finalizowane, zanim instrument zostanie przedstawiony w całości i ostatecznym kształcie;

24. wzywa Komisję do zasięgnięcia opinii Parlamentu przed podjęciem dalszych działań związanych z planowaniem;

25. wzywa Komisję do zapewnienia przedstawicielom praktycznych interesów większej ilości czasu na przygotowanie i omówienie złożonej istoty prac grup roboczych Sieci WSO;

26. wzywa do umożliwienia organizacjom występującym w imieniu grup interesu w Sieci WSO samodzielnego decydowania którzy przedstawiciele uczestniczą w spotkaniach;

27. zobowiązuje Komisję Prawną i komisje wyznaczone do wydania opinii w sprawie europejskiego prawa umów do ciągłego śledzenia prac Komisji, grup badawczych i Sieci oraz w stosownych przypadkach do wydania opinii w sprawie wyników regularnie podawanych przez Komisję;

28. wzywa każdą Prezydencję Rady do zorganizowania we współpracy z Komisją i Parlamentem Europejskim forum, na którym istniałaby możliwość przedstawiania i omawiania postępów i wyników procedury;

29. w celu sprawienia, aby ten ambitny i długofalowy projekt został dostrzeżony i poświęcono mu tyle uwagi, na ile zasługuje, podejmuje się starannie rozważyć, w jaki sposób Parlament powinien się nim zająć, a także proponuje jednocześnie ustanowienie parlamentarnego zespołu ds. projektu oraz zapewnienie mu odpowiednich środków na zajęcie się tym długofalowym projektem w trakcie obecnej kadencji parlamentarnej oraz dla odzwierciedlenia procedury ściślejszej współpracy między komisjami;

*

* *

30. zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji.

[1] Dz.U. C 158 z 26.6.1989, str. 400.

[2] Dz.U. C 205 z 25.7.1994, str. 518.

[3] Dz.U. C 140 E z 13.6.2002, str. 538.

[4] Dz.U. C 76 E z 25.3.2004, str. 95.

[5] Sieć przedstawicieli interesów organizacji konsumenckich, przemysłu, przedsiębiorstw oraz zawodów prawniczych (sieć WSO).

--------------------------------------------------