(1)

Pandemia COVID-19 doprowadziła do gwałtownego spadku natężenia ruchu lotniczego w wyniku znaczącego spadku popytu na usługi transportowe oraz przyjęcia przez państwa członkowskie i państwa trzecie bezpośrednich środków mających zapobiec rozprzestrzenianiu się pandemii, takich jak zamknięcie granic i zakazy ruchu lotniczego.

(2)

Dane opublikowane przez Eurocontrol, który jest menedżerem sieci ds. funkcji sieciowych ruchu lotniczego w Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej, wskazują na spadek natężenia ruchu lotniczego w regionie europejskim pod koniec marca 2020 r. o około 90 % w porównaniu z marcem 2019 r. W wyniku wystąpienia pandemii COVID-19 przewoźnicy lotniczy zgłaszają znaczny spadek rezerwacji z wyprzedzeniem oraz odwołują wiele lotów na zimowy sezon lotniczy 2019–2020 i letni sezon lotniczy 2020. Nagły spadek popytu oraz niespotykana wcześniej liczba odwołań spowodowały poważne problemy z płynnością u przewoźników lotniczych. Te problemy z płynnością mają bezpośredni związek z pandemią COVID-19.

(3)

Unijni przewoźnicy lotniczy, którzy przed pandemią COVID-19 byli w dobrej kondycji finansowej, napotykają problemy z płynnością, co mogłoby doprowadzić do zawieszenia lub cofnięcia ich koncesji lub też zastąpienia ich koncesjami tymczasowymi, mimo iż nie jest to podyktowane przyczynami gospodarczymi o charakterze strukturalnym. Przyznanie koncesji tymczasowej zgodnie z art. 9 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1008/2008 (2) mogłoby stanowić negatywny sygnał dla rynku w odniesieniu do perspektywy przetrwania przewoźnika lotniczego, co z kolei pogłębiłoby jego problemy finansowe, które w innej sytuacji mialyby charakter jedynie tymczasowy. Nie należy zatem zawieszać ani cofać koncesji takich przewoźników lotniczych na podstawie oceny przeprowadzonej w okresie od dnia 1 marca 2020 r. do dnia 31 grudnia 2020 r., pod warunkiem że nie jest zagrożone bezpieczeństwo oraz że występuje realna perspektywa odbudowy sytuacji finansowej w ciągu 12 miesięcy. Po zakończeniu tego okresu 12 miesięcy unijny przewoźnik lotniczy powinien podlegać procedurze określonej w art. 9 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1008/2008. Obowiązek określony w art. 9 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1008/2008, dotyczący informowania Komisji, powinien mieć również zastosowanie do decyzji o niezawieszaniu lub niecofnięciu koncesji.

(4)

Oprócz środków nadzwyczajnych, które mogłyby być stosowane zgodnie z art. 21 rozporządzenia (WE) nr 1008/2008 w przypadku wystąpienia nagłych krótkotrwałych problemów, wynikających z okoliczności, których nie można było przewidzieć i których nie można było uniknąć, państwa członkowskie powinny mieć możliwość odmowy wykonywania praw przewozowych, ograniczenia ich wykonywania lub nałożenia na nie warunków, w celu rozwiązywania problemów wynikających z pandemii COVID-19, która mogłaby trwać długo. Takie środki nadzwyczajne podejmowane w kontekście pandemii COVID-19 powinny być zgodne z zasadami proporcjonalności i przejrzystości oraz opierać się na obiektywnych i niedyskryminacyjnych kryteriach, które mają zastosowanie zgodnie z art. 21 rozporządzenia (WE) nr 1008/2008.

(5)

W portach lotniczych, gdzie liczba podmiotów świadczących usługi obsługi naziemnej jest ograniczona zgodnie z art. 6 ust. 2 i art. 9 dyrektywy Rady 96/67/WE (3), podmioty świadczące usługi można wybrać maksymalnie na okres siedmiu lat. Z tego powodu podmioty świadczące usługi, w przypadku których okres ten dobiega końca mogą mieć w związku z tym trudności z uzyskaniem dostępu do finansowania. Ten maksymalny okres należy zatem przedłużyć.

(6)

W wyniku pandemii COVID-19 w portach lotniczych, gdzie liczba podmiotów świadczących usługi obsługi naziemnej jest ograniczona, jeden lub większa liczba podmiotów świadczących usługi mógłby zaprzestać działalności w danym porcie lotniczym zanim będzie można wybrać nowy podmiot świadczący usługi na podstawie procedury określonej w art. 11 ust. 1 dyrektywy 96/67/WE. W takich okolicznościach organ zarządzający portem lotniczym powinien mieć możliwość zadecydowania o bezpośrednim wyborze podmiotu świadczącego usługi obsługi naziemnej na maksymalnie sześć miesięcy. Należy przypomnieć, że w przypadku gdy organ zarządzający portem lotniczym musi zamówić usługi obsługi naziemnej w wyniku pandemii COVID-19 i jest podmiotem zamawiającym w rozumieniu art. 4 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/25/UE (4), zastosowanie ma ta dyrektywa.

(7)

Odbudowa sytuacji finansowej powinna odbywać się na podstawie planu mającego na celu zabopiegania zwolnieniom oraz z gwarancjami, że odbudowa sytuacji finansowej nie odbędzie się ze szkodą dla praw pracowników. Przedłużenie upoważnień dla podmiotów świadczących usługi obsługi naziemnej powinno mieć na celu zachowanie miejsc pracy i praw pracowniczych.

(8)

Trudno przewidzieć dalszy przebieg pandemii COVID-19 oraz jej dalszy wpływ na sektor transportu lotniczego. Komisja powinna stale analizować wpływ pandemii COVID-19 na sektor transportu lotniczego, a Unia powinna być w stanie bez zbędnej zwłoki przedłużyć okres stosowania środków przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu jeżeli niekorzystne warunki będą się utrzymywać.

(9)

W celu przedłużenia – w koniecznych i uzasadnionych przypadkach – okresu, w którym właściwe organy wydające koncesje mogą zadecydować o niezawieszaniu lub niecofaniu koncesji, okresu, w którym państwa członkowskie mogą odmówić wykonywania praw przewozowych, ograniczyć ich wykonywanie lub nałożyć na nie warunki, oraz okresu, w którym można przedłużyć umowy o świadczenie usług obsługi naziemnej i w czasie którego organ zarządzający portem lotniczym może wybrać bezpośrednio podmiot świadczący usługi obsługi naziemnej, należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) w odniesieniu do zmiany rozporządzenia (WE) nr 1008/2008. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów, oraz aby konsultacje te prowadzone były zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa (5). W szczególności, aby zapewnić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie udział na równych zasadach w przygotowaniu aktów delegowanych, instytucje te otrzymują wszelkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji mogą systematycznie brać udział w posiedzeniach grup eksperckich Komisji zajmujących się przygotowaniem aktów delegowanych.

(10)

Z uwagi na pilną potrzebę związaną z wyjątkowymi okolicznościami spowodowanymi przez pandemię COVID-19, uzasadniającymi proponowane środki, a w szczególności aby szybko przyjąć niezbędne środki oraz zaradzić poważnym i bezpośrednim problemom, z którymi boryka się sektor, uznano za właściwe przewidzieć wyjątek od ośmiotygodniowego terminu, o którym mowa w art. 4 Protokołu nr 1 w sprawie roli parlamentów narodowych w Unii Europejskiej, załączonego do TUE, do TFUE i do Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Energii Atomowej.

(11)

Ponieważ cel niniejszego rozporządzenia, a mianowicie zmiana rozporządzenia (WE) nr 1008/2008 w związku z pandemią COVID-19, nie może zostać osiągnięty w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na jego rozmiary i skutki możliwe jest jego lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 TUE. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule, niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu.

(12)

Nieprzewidywalny i gwałtowny wybuch pandemii COVID-19 oraz procedury ustawodawcze wymagane do przyjęcia odpowiednich środków sprawiły, że przyjęcie tych środków w terminie było niemożliwe. Dlatego też przepisy niniejszego rozporządzenia powinny objąć również okres poprzedzający jego wejście w życie. Biorąc pod uwagę charakter tych przepisów, takie podejście nie skutkuje naruszeniem uzasadnionych oczekiwań zainteresowanych osób.

(13)

Należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenie (WE) nr 1008/2008.

(14)

Ze względu na pilną potrzebę spowodowaną wyjątkowymi okolicznościami uzasadniającymi przyjęte środki, niniejsze rozporządzenie powinno wejść w życie w trybie pilnym następnego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej,

1)

art. 1 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

2)

w art. 9 dodaje się ustępy w brzmieniu:

3)

dodaje się artykuł w brzmieniu:

4)

dodaje się rozdział w brzmieniu:

„ROZDZIAŁ IVa

TYMCZASOWE PRZEPISY DOTYCZĄCE USŁUG OBSŁUGI NAZIEMNEJ

(*1)  Dyrektywa Rady 96/67/WE z dnia 15 października 1996 r. w sprawie dostępu do rynku usług obsługi naziemnej w portach lotniczych Wspólnoty (Dz.U. L 272 z 25.10.1996, s. 36).”;"

5)

dodaje się artykuły w brzmieniu: