Europejski Komitet Regionów

 

STRESZCZENIE DOKUMENTÓW:

Artykuł 13 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) – postanowienia o instytucjach

Artykuł 300 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) – organy doradcze Unii

Artykuł 305 TFUE (dawny art. 263 akapity drugi, trzeci i czwarty Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską (TWE)) – Komitet Regionów

Artykuł 306 TFUE (dawny art. 264 TWE) – Komitet Regionów

Artykuł 307 TFUE (dawny art. 265 TWE) – Komitet Regionów

Regulamin wewnętrzny

JAKIE SĄ CELE ARTYKUŁÓW I REGULAMINU WEWNĘTRZNEGO?

• Artykuł 13 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) wymienia instytucje Unii Europejskiej (UE) i stanowi, że Parlament Europejski, Rada Unii Europejskiej i Komisja Europejska są wspomagane przez Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny (EESC) i Europejski Komitet Regionów (KR), który pełni funkcje doradcze.
• W artykule 300 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) wskazano, że KR składa się z przedstawicieli społeczności regionalnych i lokalnych, którzy posiadają mandat wyborczy społeczności regionalnej lub lokalnej albo którzy są odpowiedzialni politycznie przed wybranym zgromadzeniem. Członków KR-u nie wiążą żadne instrukcje. Są oni w pełni niezależni w wykonywaniu swoich funkcji, które realizują w ogólnym interesie UE.
• Zgodnie z artykułem 305 TFUE liczba członków KR-u nie przekracza 350, zaś Rada, stanowiąc jednomyślnie, przyjmuje decyzję określającą skład KR-u. Rada mianuje członków i członków zastępczych na okres pięciu lat zgodnie z propozycjami każdego z państw członkowskich UE. Jeżeli mandat, na podstawie którego zostali oni zaproponowani, dobiega końca, ich kadencja w KR-ze również się kończy. Są oni wówczas zastępowani na czas pozostający do zakończenia kadencji zgodnie z tą samą procedurą. Członek KR nie może być równocześnie członkiem Parlamentu Europejskiego.
• W artykule 306 TFUE wskazano, że KR wybiera spośród swoich członków Przewodniczącego i Prezydium na okres dwóch i pół roku. Na podstawie tego artykułu KR otrzymuje prawo do uchwalenia swojego regulaminu wewnętrznego. KR jest zwoływany przez Przewodniczącego na żądanie Parlamentu, Rady lub Komisji. Może on także zbierać się z inicjatywy własnej.
• Zgodnie z art. 307 TFUE Parlament Europejski, Rada lub Komisja konsultują się z KR-em w przypadkach przewidzianych w traktatach oraz wówczas, gdy te instytucje uznają to za stosowne, w szczególności w kwestiach związanych ze współpracą transgraniczną. Opinie KR-u są przesyłane Parlamentowi, Radzie i Komisji.
• W regulaminie wewnętrznym określono sposób funkcjonowania i organizacji KR-u.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Członkowie

Członkowie KR-u są proponowani przez rządy 27 państw członkowskich i mianowani przez Radę na okres pięciu lat. Decyzją Rady (UE) 2019/852 ustalono, że liczba członków KR, po wyjściu Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej, nie może przekroczyć 329.

Delegacje krajowe członków odzwierciedlają ogólną równowagę polityczną, geograficzną i regionalną bądź lokalną w każdym państwie członkowskim:

• Niemcy, Francja i Włochy: po 24 członków;
• Hiszpania i Polska: po 21 członków;
• Rumunia: 15 członków;
• Belgia, Bułgaria, Czechy, Grecja, Węgry, Niderlandy, Austria, Portugalia i Szwecja: po 12 członków;
• Dania, Irlandia, Chorwacja, Litwa, Słowacja i Finlandia: po 9 członków;
• Estonia, Łotwa i Słowenia: po 7 członków;
• Cypr i Luksemburg: po 6 członków;
• Malta: 5 członków.

Członkowie tworzą również grupy polityczne odzwierciedlające podobieństwo ich poglądów politycznych.

Rola KR-u w procedurze ustawodawczej

• Rada i Komisja muszą konsultować się z KR przed podjęciem decyzji w sprawie:
  • spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej, Funduszy Strukturalnych, Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Europejskiego Funduszu Społecznego;
  • zatrudnienia oraz polityki społecznej;
  • edukacji, kształcenia zawodowego młodzieży, kultury i sportu;
  • środowiska, energii i zmiany klimatu;
  • Sieci transportowych i transeuropejskich; oraz
  • zdrowia publicznego.
• Parlament, Rada i Komisja mogą także konsultować się z KR we wszystkich innych kwestiach, które uznają za odpowiednie. KR może wydawać opinie z własnej inicjatywy, jeżeli uważa, że dana kwestia tego wymaga.
• KR jest informowany o konsultacjach prowadzonych z EKES-em i może wydać opinię w tej samej kwestii, jeżeli uważa, że wiąże się ona z interesami regionalnymi.
• KR może wnosić skargi do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, gdy uważa, że:
  • Nie przeprowadzono z nim konsultacji, kiedy należało (zgodnie z art. 263 TFUE);
  • procedura konsultacji nie została przeprowadzona prawidłowo.
• W art. 8 Protokołu nr 2 w sprawie stosowania zasad pomocniczości i proporcjonalności wskazano, że KR może również zwracać się do Trybunału Sprawiedliwości o dokonanie oceny, czy akt ustawodawczy, do którego przyjęcia wymagana była konsultacja KR-u, jest zgodny z zasadą pomocniczości.

Organizacja prac

Komisje sporządzają projekty opinii, sprawozdań i rezolucji, które są następnie przyjmowane podczas sesji plenarnych. Wyróżnia się następujące sześć komisji:

• Komisja Obywatelstwa, Sprawowania Rządów, Spraw Instytucjonalnych i Zewnętrznych;
• Komisja Polityki Spójności Terytorialnej i Budżetu UE;
• Komisja Polityki Gospodarczej;;
• Komisja Środowiska, Zmiany Klimatu i Energii;
• Komisja Zasobów Naturalnych;
• Komisja Polityki Społecznej, Edukacji, Zatrudnienia, Badań Naukowych i Kultury.

Skład komisji odzwierciedla skład całego KR-u. Każdy członek należy przynajmniej do jednej, a najwyżej do dwóch komisji. Dopuszczalne są wyjątki wobec państw członkowskich należących do delegacji krajowych liczących mniej członków, niż wynosi liczba komisji. Posiedzenia komisji są zazwyczaj otwarte dla publiczności.

Sesjom plenarnym przewodniczy Przewodniczący KR-u. Na sesji plenarnej decyzje podejmuje się większością oddanych głosów, chyba że regulamin wewnętrzny stanowi inaczej. Sesje są zawsze transmitowane w internecie. Na sesji plenarnej:

• przyjmuje się opinie, raporty i rezolucje;
• zatwierdza się projekty preliminarza dochodów i wydatków KR-u;
• zatwierdza się priorytety polityczne KR-u na początku każdej pięcioletniej kadencji.

Ponadto:

• wybiera się Przewodniczącego, pierwszego wiceprzewodniczącego i innych członków Prezydium;
• ustanawia się komisje odpowiedzialne za poszczególne dziedziny polityki;
• przyjmuje się i zmienia regulamin wewnętrzny;
• podejmuje się decyzje w sprawie wniesienia skargi do Trybunału Sprawiedliwości.

Prezydium przygotowuje program polityczny KR-u i nadzoruje jego wykonanie. Koordynuje ono prace Zgromadzenia Plenarnego i komisji. W jego skład wchodzi Przewodniczący, pierwszy wiceprzewodniczący, 27 pozostałych wiceprzewodniczących (po jednym na każde państwo członkowskie), 26 pozostałych członków, a także przewodniczący grup politycznych.

Przewodniczący reprezentuje KR i kieruje jego pracami.

Grupy międzyregionalne to platformy, dzięki którym władze lokalne i regionalne w państwach członkowskich i poza nimi mogą wymieniać poglądy i rozwijać nowe pomysły. Grupy składają się z co najmniej 10 członków KR z co najmniej czterech państw lub grupy regionów reprezentujących projekt współpracy transgranicznej. Zostały one utworzone na potrzeby wielu kwestii, takich jak Brexit, zdrowie czy regionów wyspiarskich.

KR koordynuje również sieci pozwalające regionom i miastom na wymianę najlepszych praktyk.

Sekretariat Generalny

W strukturach KR-u funkcjonuje Sekretariat Generalny, którym kieruje sekretarz generalny. Sekretarz generalny jest wybierany przez Prezydium większością dwóch trzecich głosów członków na okres pięciu lat. Zapewnia on wprowadzanie w życie decyzji podjętych przez Prezydium lub przewodniczącego.

OD KIEDY REGULAMIN WEWNĘTRZNY MA ZASTOSOWANIE?

Mają one zastosowanie od 22 lipca 2023 r.

KONTEKST

Siedzibą KR jest Bruksela. Część stałej obsługi sekretariatu (w zakresie logistyki, technologii informacyjno-komunikacyjnych i tłumaczeń) jest wspólna dla KR i EKES.

Więcej informacji:

• Europejski Komitet Regionów (Europejski Komitet Regionów).

GŁÓWNE DOKUMENTY

Wersja skonsolidowana Traktatu o Unii Europejskiej – Tytuł III – Postanowienia o instytucjach – Artykuł 13 (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 22).

Wersja skonsolidowana Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – Część szósta – Postanowienia instytucjonalne i finansowe – Tytuł I – Postanowienia instytucjonalne – Rozdział 3 – Organy doradcze Unii – Artykuł 300 (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 177).

Wersja skonsolidowana Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – Część szósta – Postanowienia instytucjonalne i finansowe – Tytuł I – Postanowienia instytucjonalne – Rozdział 3 – Organy doradcze Unii – Sekcja 2 – Komitet Regionów – Artykuł 305 (dawny art. 263 TWE akapity drugi, trzeci i czwarty TWE) (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 178–179).

Wersja skonsolidowana Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – Część szósta – Postanowienia instytucjonalne i finansowe – Tytuł I – Postanowienia instytucjonalne – Rozdział 3 – Organy doradcze Unii – Sekcja 2 – Komitet Regionów – Artykuł 306 (dawny art. 264 TWE) (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 179).

Wersja skonsolidowana Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – Część szósta – Postanowienia instytucjonalne i finansowe – Tytuł I – Postanowienia instytucjonalne – Rozdział 3 – Organy doradcze Unii – Sekcja 2 – Komitet Regionów – Artykuł 307 (dawny art. 265 TWE) (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 179).

Europejski Komitet Regionów – Regulamin wewnętrzny (Dz.U. L 184 z 2023-07-21, s. 83–108).

DOKUMENTY POWIĄZANE

Decyzja Rady (UE) 2020/102 z dnia 20 stycznia 2020 r. w sprawie mianowania członków i zastępców członków Komitetu Regionów na okres od dnia 26 stycznia 2020 r. do dnia 25 stycznia 2025 r. (Dz.U. L 20 z 24.1.2020, s. 2–16).

Kolejne zmiany decyzji 2020/102 zostały włączone do tekstu podstawowego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

Kodeks Postępowania Członków Europejskiego Komitetu Regionów (Dz.U. L 20 z 24.1.2020, s. 17–23).

Decyzja Rady (UE) 2019/852 z dnia 21 maja 2019 r. ustalająca skład Komitetu Regionów (Dz.U. L 139 z 27.5.2019, s. 13–14).

Ostatnia aktualizacja: 08.09.2023