ZAŁĄCZNIK

WKŁAD UE DO PRZEDSIĘWZIĘCIA SEESAC DOTYCZĄCEGO BSIL NA BAŁKANACH ZACHODNICH

1.   Wprowadzenie

Nagromadzenie na dużą skalę broni strzeleckiej i lekkiej (BSiL) w Europie południowo-wschodniej uznano w strategii UE dotyczącej BSiL za poważne wyzwanie dla pokoju i bezpieczeństwa. Państwa na Bałkanach Zachodnich były przedmiotem szczególnej troski z racji historycznego nagromadzenia broni i zapasów amunicji. Region ten nie tylko jest nadal dotknięty rozprzestrzenianiem BSiL i amunicji do niej, lecz także stanowi zagrożenie ze względu na możliwości przekazywania broni do innych obszarów dotkniętych konfliktem.

Obecnie głównym problemem dla Bałkanów Zachodnich jest praktyczna realizacja ich zobowiązań prawnych i politycznych w dziedzinie kontroli nad BSiL, łącznie z programem ONZ dotyczącym działania w dziedzinie BSiL oraz międzynarodowym instrumentem znakowania i śledzenia (ITI ang. International Marking and Tracing Instrument).

W rezultacie, by zminimalizować ryzyko rozprzestrzeniania BSiL, niezbędne jest zwiększenie bezpieczeństwa istniejących zapasów BSiL i amunicji, zniszczenie nadmiernych ich ilości i wprowadzenie dokładniejszych kontroli nad BSiL, również przez realizację ITI na szczeblu regionalnym i poprawę procesu rejestracji. Te cele i działania są zgodne z celami i działaniami zapisanymi w strategii UE dotyczącej BSiL. SEESAC proponuje prowadzenie przedsięwzięć w powiązaniu z tymi trzema obszarami działania.

2.   Opis przedsięwzięcia

2.1.   Lepsze zarządzanie zapasami

2.1.1.   Moduły szkolenia regionalnego dotyczącego zarządzania zapasami BSiL

By wspomagać poprawę bezpieczeństwa i ochrony zapasów broni i amunicji, w przedsięwzięciu tym przewiduje się opracowanie trzech modułów nauczania dla urzędników odpowiedzialnych za zasoby materialne w ministerstwach obrony i ministerstwach spraw wewnętrznych państw Bałkanów Zachodnich. Kurs będzie oferowany zespołom kontrolnym i urzędnikom ds. kontroli, by pomóc im zapoznać się z wzorcowymi rozwiązaniami w zakresie technik zarządzania zapasami.

Realizacja przedsięwzięcia spowoduje zwiększenie znajomości norm międzynarodowych i wzorcowych rozwiązań w zakresie zarządzania zapasami. Poziom i jakość zarządzania zapasami będą lepsze, tym samym zwiększając bezpieczeństwo i ochronę zapasów.

2.1.2.   Lepsze bezpieczeństwo i ochrona w obiektach magazynowania BSiL i amunicji

Dzięki temu przedsięwzięciu poprawi się bezpieczeństwo i ochrona magazynów broni i amunicji na Bałkanach Zachodnich; w ramach przedsięwzięcia będzie oferowana pomoc techniczna i infrastrukturalna służąca poprawie możliwości bezpiecznego magazynowania. Działania w ramach tego przedsięwzięcia będą wspomagać ministerstwa obrony w Bośni i Hercegowinie oraz w Czarnogórze, a także ministerstwo spraw wewnętrznych Chorwacji w pozyskiwaniu i instalowaniu sprzętu niezbędnego do zabezpieczania zapasów broni i amunicji. Personelowi zarządzającemu zapasami będzie zapewnione szkolenie.

Wynikiem przedsięwzięcia będą bardziej szczegółowe przepisy o bezpieczeństwie i lepsza kontrola dostępu do wybranych obiektów, co poprawi bezpieczeństwo zapasów amunicji. W rezultacie, przez lepszą kontrolę stanu broni i amunicji zostanie zredukowane ryzyko kradzieży oraz niekontrolowanych wybuchów.

2.2.   Niszczenie BSiL

Celem przedsięwzięcia jest zwiększenie bezpieczeństwa i obniżenie ryzyka rozprzestrzeniania przez znaczące zmniejszenie liczby sztuk broni w magazynach. Aby obniżyć ilość BSiL będącej w posiadaniu ministerstw spraw wewnętrznych Chorwacji i Serbii, w ramach przedsięwzięcia zostanie przeprowadzonych kilka akcji niszczenia. W ramach przedsięwzięcia przewiduje się zniszczenie około 30 000 sztuk broni w Chorwacji. W Serbii liczbę sztuk broni, które mają być zniszczone, szacuje się na 40 000.

Dzięki temu przedsięwzięciu znacznie zmniejszy się nadwyżka i liczba sztuk skonfiskowanej BSiL znajdującej się w magazynach ministerstw spraw wewnętrznych Chorwacji i Serbii. Zniszczenie odzyskanej broni znacząco przyczyni się do zapobiegania dalszemu rozprzestrzenianiu BSiL. Oprócz tego polepszy się bezpieczeństwo oraz świadomość kwestii związanych z BSiL w obu państwach.

2.3.   Wzmożone kontrole BSiL

2.3.1.   Opracowanie krajowych systemów rejestracji broni i jej ewidencji

Przedsięwzięcie zakłada opracowanie systemów rejestracji, licencjonowania i ewidencji broni, względnie ulepszenie istniejących systemów. Systemy rejestracji będą obejmować operacje związane ze śledzeniem broni palnej będącej w posiadaniu osób fizycznych lub prawnych oraz ilość amunicji, do której posiadania są one uprawnione. Wsparcie dla systemów ewidencji będzie obejmować opracowanie oprogramowania, które będzie identyfikować nie tylko broń będącą w posiadaniu osób cywilnych, lecz także działania związane z zarządzaniem bronią, amunicją lub materiałami wybuchowymi w magazynach, zatwierdzonych miejscach magazynowania lub arsenałach, takich jak miejscowe komisariaty policji lub magazyn centralny. Możliwa będzie identyfikacja broni, jej użytkowników i miejsca przechowywania sprzętu, gdy nie jest on używany. Działania w ramach tego przedsięwzięcia przewidują także istnienie dostatecznej infrastruktury technicznej służącej wdrożeniu oprogramowania rejestracji broni.

Opracowanie i stworzenie elektronicznych systemów rejestracji i ewidencji broni przyczyni się do spełnienia wymogów dotyczących rejestracji i ewidencji ustalonych na mocy protokołu ONZ dotyczącego broni palnej oraz ITI.

2.3.2.   Gromadzenie i rejestracja broni

Założeniem tego przedsięwzięcia jest gromadzenie wszelkiej broni, materiałów wybuchowych, wyposażenia i amunicji, również przez legalizację – w drodze rejestracji – broni będącej w posiadaniu osób cywilnych.

Działania służące podnoszeniu świadomości będą koordynowane przez komitety, w skład których będą wchodzić specjaliści z ministerstw spraw wewnętrznych i UNDP/SEESAC oraz, w stosownych przypadkach, inni eksperci PR, by we właściwy sposób rozpowszechniać szczegóły legalizacji i dobrowolnego zdawania nielegalnej broni palnej. Kampanie będą się skupiać na miejscowych kanałach informacyjnych, dzięki którym można skutecznie dotrzeć do jak najszerszego grona odbiorców. Miejscowe rozpowszechnianie informacji będzie wspomagane na szczeblu krajowym przez sprawozdawczość, rozmowy i opracowania dokumentalne. Informacje na temat kampanii będą przekazywane za pośrednictwem mediów elektronicznych i drukowanych. Przekazy w ramach kampanii będą miały pozytywny charakter i będą pokazywały egzekwowanie prawa w praktyce.

Przedsięwzięcie to posłuży zwiększeniu bezpieczeństwa na całych Bałkanach Zachodnich przez usunięcie niebezpiecznej broni z ulic za pośrednictwem dwukierunkowego porozumienia między społeczeństwem a policją. W szczególności za pośrednictwem tego przedsięwzięcia będzie można dotrzeć do wszystkich grup wiekowych osób będących w posiadaniu nielegalnej broni i do wszystkich tych, którzy zamierzają nabyć broń.

2.3.3.   Regionalne seminarium na temat znakowania i śledzenia

Przedsięwzięcie przewiduje zorganizowanie dwudniowego seminarium regionalnego, które obecnie ma odbyć się w Belgradzie w Serbii. Seminarium to dostarczy aktualnych informacji na temat przestrzegania międzynarodowych aktów prawnych i przyjmowania przepisów prawa krajowego dotyczących znakowania i śledzenia broni na Bałkanach Zachodnich. W ramach seminarium będzie przewidziana weryfikacja wdrażania przepisów prawa krajowego. Konkretnym celem seminarium będzie spełnienie wymogu dotyczącego znakowania przywożonej broni na mocy protokołu ONZ dotyczącego broni palnej.

Wśród uczestników tego seminarium regionalnego znajdą się m.in. przedstawiciele państw Bałkanów Zachodnich, organizacji międzynarodowych oraz pozarządowych, branży krajowego przemysłu, oraz eksperci techniczni z państw członkowskich UE. Oczekiwana liczba uczestników seminarium to do 50 osób.

Po seminarium zostanie sporządzone sprawozdanie z przeprowadzonych tam prezentacji, rozmów oraz zaleceń. Dokumenty z seminarium zostaną udostępnione w Internecie.

3.   Czas trwania

Całkowity szacowany czas trwania przedsięwzięcia wynosi 24 miesiące.

4.   Beneficjenci

Beneficjentami tego przedsięwzięcia są instytucje krajowe w państwach Bałkanów Zachodnich odpowiedzialne za kontrolę broni i zarządzanie zapasami.

Ogół społeczeństwa państw Bałkanów Zachodnich odniesie korzyści z tego przedsięwzięcia z racji zmniejszonego ryzyka braku bezpieczeństwa i stabilności spowodowanego rozprzestrzenianiem BSiL na dużą skalę.