13.9.2012   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 277/23

—

is ingenomen met de stap die is gezet in de richting van een echte ruimte van vrijheid, veiligheid en recht middels begrotingsvoorstellen waarin wordt erkend dat het nodige geld voor immigratie, asiel en veiligheid moet worden vrijgemaakt;

—

bevestigt het belang van de voorgestelde wijzigingen voor de lokale en regionale autoriteiten (LRA). De voorstellen zullen een directe impact hebben op hun taken en het dagelijkse leven van de mensen in de Unie;

—

acht het inderdaad zaak dat er tegen de achtergrond van de bescherming van fundamentele rechten en vrijheden gereageerd wordt op bezorgdheid over veiligheid die voortkomt uit een toegenomen wereldwijde mobiliteit;

—

vindt de aandacht terecht gericht op flexibiliteit en resultaten, maar dat vergt wel goed plannen en participatie van en betrokkenheidsgevoel bij alle stakeholders. Daarom moeten ook de LRA, gespecialiseerde internationale organisaties, het maatschappelijk middenveld en de begunstigden zelf vanaf de planningsfase mee kunnen doen want de programma's en projecten worden vaak door hen uitgevoerd;

—

denkt dat de voorgestelde hervormingen de toegang tot financiering vast en zeker ten goede komen. Het Comité roept er wel toe op om te blijven werken aan mechanismen om informatie over financieringsmogelijkheden te verspreiden. In de grotere landen zouden de LRA kunnen worden ingeschakeld om regionale en lokale voorlichtingsbijeenkomsten te organiseren zodat organisaties en stakeholders die ver van de grote steden werken ook kunnen participeren.

Rapporteur

Samuel AZZOPARDI (MT-EVP), burgemeester van Victoria, Gozo

Referentiedocument

1.

Het Comité is ingenomen met de stap die is gezet in de richting van een echte ruimte van vrijheid, veiligheid en recht middels begrotingsvoorstellen waarin wordt erkend dat het nodige geld voor immigratie, asiel en veiligheid moet worden vrijgemaakt. (1)

2.

Het steunt de vereenvoudiging van de bestaande instrumenten, die in twee fondsen worden gebundeld.

3.

Het bevestigt het belang van de voorgestelde wijzigingen voor de lokale en regionale autoriteiten (LRA). De voorstellen zullen een directe impact hebben op hun taken en het dagelijkse leven van de mensen in de Unie.

4.

Het is inderdaad zaak dat er tegen de achtergrond van de bescherming van fundamentele rechten en vrijheden gereageerd wordt op bezorgdheid over veiligheid die voortkomt uit een toegenomen wereldwijde mobiliteit.

5.

Het Comité benadrukt dat zulks kan geschieden door gebruik te maken van samenhangende instrumenten op het gebied van vrijheid, veiligheid en recht, waarbij een en ander is gebaseerd op respect voor mensenrechten, solidariteit en verantwoordelijkheid met bijzondere aandacht voor de gelijkheid van man en vrouw en non-discriminatie. (2)

6.

Er dient een evenwicht te zijn tussen enerzijds uitgaven voor veiligheid en grensaangelegenheden en anderzijds uitgaven voor zaken als integratie van migranten en opvangvoorwaarden voor asielzoekers.

7.

Verder kan het Comité zich vinden de invoering van een op behoeften toegesneden budget waarmee wordt bijgedragen tot synergie tussen de financiële instrumenten van de EU, en wel met name tussen de structuurfondsen en de fondsen voor binnenlandse zaken. De begroting van de Unie moet toereikende middelen voor binnenlandse zaken bevatten, zowel via de structuurfondsen als specifieke instrumenten voor vrijheid, veiligheid en recht.

8.

Het Comité wijst erop dat er geen bijkomend beroep op andere EU-instrumenten meer kan worden gedaan omdat Raadsbesluit 2007/125/JI is ingetrokken. Hierdoor wordt de gewenste flexibiliteit bij het gebruik van financiële instrumenten fors ingeperkt en ook loopt de automatische verdere ontwikkeling van grensoverschrijdende regionale projecten voor interne veiligheid gevaar. Het gaat daarbij om projecten die tot op heden op doelstelling 3 van het EFRO gebaseerde steun ontvingen. Daarom pleit het Comité ervoor, de complementariteit tussen de instrumenten te handhaven.

9.

De uitvoering van de begroting en het gebruik van de financiële instrumenten moeten wel met een zekere flexibiliteit gepaard gaan: een daadwerkelijke herziening halverwege en overeenkomstig de vastgestelde beleidsprioriteiten moet mogelijk zijn. Voorts dient die soepelheid gepaard te gaan met faire toewijzing van middelen.

10.

Het zou inderdaad goed zijn wanneer in het immigratiebeleid niet alleen wordt gekeken naar de situatie in de landen van herkomst, maar tevens rekening wordt gehouden met de behoeften van de Europese arbeidsmarkt en de demografische ontwikkelingen. De bedoeling is een systeem dat alle partijen voordeel biedt, dus ook de landen van oorsprong, die zo vaak financieel door de Unie worden gesteund. (3)

11.

De lidstaten moeten op EU-niveau beter coördineren ten behoeve van het beheer van de buitengrenzen en de invoering van een gemeenschappelijk Europees asielstelsel.

12.

Het gebruik van de middelen moet transparant, en bijbehorende voorstellen, projecten en resultaten, moeten zichtbaar zijn, alsook gemakkelijk toegankelijk en begrijpelijk voor de gewone burger.

13.

De Commissie richt zich terecht op flexibiliteit en resultaten, maar dat vergt wel goed plannen en participatie van en betrokkenheidsgevoel bij alle stakeholders. Daarom moeten ook de LRA, gespecialiseerde internationale organisaties, het maatschappelijk middenveld en de begunstigden zelf vanaf de planningsfase mee kunnen doen want de programma's en projecten worden vaak door hen uitgevoerd.

14.

Ook bestaat er behoefte aan onafhankelijke controle en evaluatie om ervoor te zorgen dat de fondsen efficiënt worden gebruikt en de uitvoerende organisaties de zaken goed beheren. Dit zou een prikkel kunnen zijn om de prestaties van instellingen te verbeteren. Ook dienen de stakeholders gezamenlijk zowel kwantitatieve als kwalitatieve indicatoren te ontwikkelen. Het Comité wijst erop dat bepaalde kwalitatieve indicatoren doeltreffend en kostendrukkend kunnen zijn. Ook roept het Commissie en Parlement ertoe op om de fondsen versterkt aandacht te geven zodat onafhankelijke controle en evaluatie tot stand kunnen komen.

15.

De voorgestelde hervormingen komen de toegang tot financiering vast en zeker ten goede. Het Comité roept er wel toe op om te blijven werken aan mechanismen om informatie over financieringsmogelijkheden te verspreiden. In de grotere landen zouden de LRA kunnen worden ingeschakeld om regionale en lokale voorlichtingsbijeenkomsten te organiseren zodat organisaties en stakeholders die ver van de grote steden werken ook kunnen participeren.

16.

Weliswaar zijn vereenvoudiging en flexibiliteit als positief aan te merken, maar de voorgestelde hervormingen werken ook onzekerheid in de hand omtrent de middelenverdeling over sectoren en doelstellingen. Daarom moet op basis van een grondig onderzoek, met prioriteit voor de in het spel zijnde rechten, efficiënt en naargelang behoeften worden toegewezen. Daarvoor kunnen mechanismen en waarborgen worden ingevoerd, en daartoe behoort ook de betrokkenheid van de LRA en andere stakeholders bij het ontwerpen van nationale strategieën.

17.

Verder moeten de fondsen in het licht van institutionele capaciteit en projectvoorstellen gelijkelijk worden verdeeld en niet over slechts een beperkt aantal begunstigden.

18.

Mocht er te weinig geld zijn, dan denkt het Comité dat er voorrang moet worden verleend aan de bescherming van fundamentele rechten en vrijheden, inclusief de rechten aangaande minimale levensbehoeften, gender gerelateerde kwesties en asielrecht, alsook aan capaciteitsopbouw door de LRA om de migrantenstroom te beheren.

19.

Het belang van participatie voor daadwerkelijke resultaten kan alleen maar worden benadrukt. Het Comité steunt dan ook de voorstellen die de lidstaten ertoe verplichten om met alle betrokken overheidsinstanties en stakeholders (waaronder het maatschappelijk middenveld en international organisaties) partnerschappen te organiseren voor opzet, uitvoering en controle van de nationale programma's.

20.

Daarom dringt het erop aan dat die partnerschappen met stakeholders worden versterkt en verplicht worden gesteld. De beginselen van de huidige ontwerprichtlijn met algemene bepalingen (4) weerspiegelen het bindende karakter van die participatie wellicht onvoldoende. Coördinatiemechanismen zijn dwingend voorgeschreven, maar op andere gebieden bestaat er veel keuzevrijheid betreffende het al dan niet daadwerkelijk aangaan van substantiële partnerschappen.

21.

Ondanks de eventuele vereenvoudigingseffecten is het misschien toch niet zinvol om één autoriteit voor alle uit de fondsen gefinancierde activiteiten aan te stellen. Ter wille van eerlijke besluitvorming is een transparante en evenwichtige besluitvorming geboden. Juridische kwesties zouden er ook in de weg aan kunnen staan dat een gedelegeerde autoriteit onder toezicht van een de nationale verantwoordelijke autoriteiten mag werken. Daarom stelt het Comité voor, de verordeningen dusdanig flexibel te maken dat de lidstaten hun constitutionele structuren niet hoeven te wijzigen indien de doelstellingen net zo goed via partnerschappen kunnen worden gerealiseerd.

22.

Dat is een goed streven, maar het moet wel zo zijn dat de normen van de lidstaten met betere systemen en structuren de overhand hebben en de algemene kwaliteit niet wordt gereduceerd tot die van de lidstaten met zwakkere stelsels.

23.

Verder zou duidelijker moeten worden aangegeven of EASO alleen de direct aan die organisatie toegewezen fondsen mag gebruiken of ook toegang heeft tot de fondsen voor binnenlandse zaken.

24.

De Commissie heeft terecht oog voor de rol van de LRA bij de opvang- en asielstelsels en de integratie van onderdanen van derde landen en legale migranten.

25.

Ook is het een goede zaak dat zij zich wil concentreren op de zwaksten, waaronder de slachtoffers van mensensmokkel.

26.

Voorts dient integratie in het teken van duurzaamheid te staan. Het moet immers van twee kanten komen en de acties moeten dus zowel op de autochtone als de allochtone gemeenschappen gericht zijn.

27.

Ook dienen de fondsen de door de Commissie aanbevolen maatregelen te ondersteunen. Daarmee wordt de „multilevel governance”-aanpak van de tweede „Europese agenda voor de integratie van onderdanen van derde landen” (5) erkend.

28.

Het EHRM en mensenrechtenorganisaties houden de administratieve bewaringspraktijken in de Unie in het oog en het Comité wijst erop dat er bij financiering van projecten in verband met bewaring voor moet worden gezorgd dat die strookt met EU-recht en de rechtspraak van het EHRM.

29.

Gezinsleden die in meerdere lidstaten international bescherming genieten moet worden toegestaan samen te wonen en in dezelfde lidstaat bescherming te krijgen.

30.

De Europese grensregio's moeten, vooral in bijzonder moeilijke periodes, efficiënter ondersteund worden op het gebied van asiel en migratie. (6)

31.

De criteria en mechanismen voor overbrenging moeten non-discriminatoir zijn en zich richten op de zwaksten. Maar ook dient er oog te zijn voor de situatie op de Europese arbeidsmarkt en dat geldt met name voor personen die gebonden zijn aan zones waar nauwelijks werk te vinden is. In die criteria mag dus geen voorrang worden gegeven aan personen met veel vaardigheden en die reeds in het land van opvang geïntegreerd zijn.

32.

De LRA zijn goed geplaatst om mee te doen aan het opzetten van dergelijke mechanismen. (7)

33.

De steun voor overbelaste landen moet afhankelijk worden gesteld van de prestaties van een land op het gebied van de mensenrechten en respect voor de opvangvoorwaarden van de Unie, en dit dient dus prikkels voor verbetering te bevatten.

34.

Invoering van een EU-hervestigingsprogramma verdient bijval en het Comité zou graag een duidelijk kader zien dat gezamenlijk wordt uitgewerkt door EASO, UNHCR en NGO's, en waarbij goede praktijken van elders in de wereld voor ogen worden gehouden. De Unie moet hier een voorbeeldfunctie vervullen waar het gaat om opsporing en bescherming van diegenen die het meest door de internationale gemeenschap vergeten zijn.

35.

Verder moeten er prikkels en voorlichting over voordelen komen om de lidstaten ertoe aan te zetten meer plaatsen voor hervestiging beschikbaar te stellen.

36.

Het Comité benadrukt dat er een duidelijk onderscheid moet worden gemaakt tussen hervestiging van personen uit derde landen en overbrenging binnen de EU. Hetzelfde geldt voor het aantal mensen dat binnen die twee programma's vallen.

37.

De programma's in kwestie moeten principieel op zuiver vrijwillige basis en overeenkomstig de doelstellingen van ontwikkelingssamenwerking worden uitgevoerd, hetgeen moet uitmonden in maatschappelijke integratie voor de lange termijn van betrokkenen. (8) De terugkeer dient van concrete perspectieven vergezeld te gaan en ook mag het niet zo zijn dat er weer aan een nieuw vertrek wordt gewerkt. (9) Daarvoor kan worden gezorgd middels partnerschappen met een gespecialiseerde internationale organisatie als het IOM.

38.

Het succes van terugkeerstrategieën kan niet voldoende worden gemeten aan de hand van zuiver kwantitatieve indicatoren zoals het aantal terugkeerders. Dat aantal moet met het aantal dossiers worden vergeleken en daarbij dient ook naar kwaliteitsfactoren voor de lange termijn te worden gekeken.

39.

Het Comité moet hoe dan ook bij de verhoging van die veiligheid worden betrokken en ook bestaat er behoefte aan capaciteitsopbouw bij de LRA.

40.

Verder moet bij de financiering in dit verband worden beseft dat er in meer onderzoek moet worden geïnvesteerd en dat er aan innovatie en uitwisseling van deskundigheid moet worden gedaan op gebieden als cyberveiligheid, forensisch onderzoek, bescherming van vitale infrastructuur en veiligheid in steden. De Commissie moet dit alles bevorderen in lijn met de toegenomen noodzaak om zelfs meer specifieke en ingewikkelde problemen aan te pakken.

41.

Ook benadrukt het Comité andermaal het belang van de LRA voor politiële en veiligheidssamenwerking middels opleiding, uitwisseling van goede praktijken, preventieprogramma's, ontwikkeling van gemeenschappelijke instrumenten en IT-systemen en betere communicatie.

42.

In iedere lidstaat zouden de LRA-netwerken moeten worden versterkt en gebruikt (zo nodig worden er nieuwe opgericht) ter vergemakkelijking van de uitwisseling van goede praktijken in verband met maatschappelijke integratie, beroepsopleiding en kennis over geweldadig extremisme dat uit lokale districten en wijken voortkomt. Dit zou het werk kunnen ondersteunen van het onlangs opgerichte Europees netwerk tegen radicalisering (RECORA).

43.

De financiering uit de fondsen zou vergezeld moeten gaan van lokale openbare raadplegingen waarbij zij die zich uitgesloten voelen worden betrokken. Dit kan helpen om een breed beeld te krijgen van lokale ervaringen en terrorismeconcepten en beweegredenen voor de overstap op extremisme.

44.

Ook moet er beter worden gekeken naar bancaire en zakelijke praktijken om inzicht te krijgen in de financiering van terrorisme en georganiseerde misdaad via witwassen en koppeling van criminele activiteiten aan bedrijven uit de bovenwereld.

45.

Daarnaast wijst het Comité op het belang van inbeslagname van door criminaliteit verkregen activa. Dat is zonder meer een manier om misdaad lik op stuk te geven, en daarom kan het CvdR zich zonder meer vinden in het Commissievoorstel om de confiscatieregelingen van de EU te versterken. (10)

46.

Voorts kunnen publiek/private partnerschappen een positief effect hebben, maar de veiligheidsbewaking mag niet worden geprivatiseerd.

47.

Er moet genoeg geld voor grenscontrole worden uitgetrokken. (11) Maar het staat niet vast dat zwaar daarin investeren de meest efficiënte methode is om illegale immigratie duurzaam en substantieel te bestrijden.

48.

Organisaties als UNHCR moeten onafhankelijk toezicht houden op acties aan de grens om ervoor te zorgen dat grondrechten, inclusief gender gerelateerde kwesties, worden gerespecteerd.

49.

Het menselijk leven heeft voorrang op wat dan ook en daarom roept het Comité de lidstaten op tot meer samenwerking en gedeelde verantwoordelijkheid met als doel nog meer mensen te redden. Door die verantwoordelijkheid te delen zouden er wel eens meer levens op zee kunnen worden gered.

50.

Het Comité kan zich vinden in veranderingen om in noodsituaties sneller te kunnen reageren.

51.

Het roept de Commissie op tot planning en ontwikkeling van grensoverschrijdende operaties met actieve deelname van de grensregio's. Zo kunnen de regio's hun ervaring met civiele bescherming bundelen en komt er een solide operationele basis voor een Europese eenheid die op noodsituaties kan reageren.

52.

Ook wordt de Commissie ertoe opgeroepen om zich vaker direct met noodsituaties te bemoeien om overzicht te behouden en bij grensoverschrijdende coördinatie te helpen.

53.

De lidstaten worden aangemoedigd om multidisciplinaire teams voor snelle reactie op te zetten. Zulks met name voor noodsituaties bij gemengde migrantenstromen waarbij kennis van asielrecht en grondrechten essentieel is.

54.

Sommige noodsituaties kunnen lang duren en dan moet er financiering voor die duur beschikbaar zijn.

55.

Een meer samenhangende benadering van interne en externe aspecten van migratiebeheer en interne veiligheid verdient inderdaad bijval, maar ook zijn samenwerking en dialoog met derde landen geboden ten behoeve van zowel aanpak van illegale immigranten als behandeling van legale migranten.

56.

Verder kunnen de LRA die het dichtste bij derde landen zijn gesitueerd of daarmee de sterkste banden hebben de Unie essentiële contacten bezorgen voor samenwerking met die landen, en zodoende substantieel bijdragen tot de verbetering van de levensomstandigheden in de steden en regio's van de landen van herkomst en doorvoer. (12) Via de samenwerking met de LRA in toetredings- en naburige landen (bijv. werkgroepen, GRC's, CORLEAP, ARLEM), is het Comité goed geplaatst om de doelstellingen van de fondsen buiten de EU te promoten.

57.

Voorts is het verschil tussen al dan niet ontwikkelingsactiviteiten ten aanzien van derde landen niet duidelijk en het Comité vraagt dan ook om samenhang en coördinatie tussen de onder de noemer van „hulp”, „ontwikkeling” of „binnenlandse zaken”gefinancierde projecten. Een en ander op basis van solidariteit en met derde landen gedeelde verantwoordelijkheid.

58.

Ten slotte moet ervoor worden gezorgd dat de lidstaten hun belangen niet via het externe aspect van de fondsen gaan behartigen en ook moeten er mechanismen komen voor transparantie in de bilaterale samenwerking tussen lidstaten en derde landen.